Volledige service, onder één dak Nieuwste terreinen en ...

OOST - GELDERLAND
BUSINESS
®
Zakenmagazine voor ondernemers en bestuurders in Oost-Gelderland, jaargang 5, nummer 1 - maart 2008
Coverstory Helmink Woon Techniek:
Volledige service, onder één dak
Forum Bedrijfshuisvesting:
Nieuwste terreinen en
verpauperde stukken stad
NATIONAAL
WWW.OOSTGELDERLANDBUSINESS.NL
Maarten van Rossem:
‘Schrijf Amerika nooit af’
Mobiliteitsbeleid: veel
woorden, weinig daden

Gunstig gelegen op het bedrijventerrein Ost III van Emmerich (BRD),
nabij de aansluiting op de A-3 / A-12.
Metrages:
kantoor :ca. 137 m²
bedrijfsruimte :ca. 1440 m²
Te huur Emmerich (BRD)
Lise Meitnerstrasse 16
Nieuwe opslag-/bedrijfshal
met luxe kantoor, uitermate
representatief.
parkeren: op eigen terrein
voorzieningen: o.a. loadingdock met leveler, 2e overheaddeur, lichtstraten, brandmeldsysteem.
het geheel is uitstekend geïsoleerd
• Aanvaarding: in overleg
Huurprijs € 5.800,- per maand, BTW belast
Te huur Doetinchem
Raadhuisstraat 13
Winkelruimte
Op zichtlocatie aan de rand van het A-1 winkelgebied, geschikt voor diverse branches.
vloeroppervlakte: ca. 110 m² totaal, frontbreedte ca. 5,40 m
parkeren: voldoende parkeergelegenheid in de directe omgeving
bijzonderheden: verhuur onder voorbehoud goedkeuring verhuurder, branchebescherming.
servicekosten: € 24,-- per maand, BTW belast
• Aanvaarding: in overleg
Huurprijs € 2.750,- per maand, BTW belast
Te huur ‘s – Heerenberg
De Immenhorst ong.
Te bouwen bedrijfsunits
Op A-locatie te bouwen bedrijfsunits met kantoor en zeer representatieve vormgeving.
Metrages:
Unit I - hoek ca. 90 m² kantoor en ca. 90 m² verdieping alsmede bedrijfsruimte ca. 485 m² b.v.o.
Unit II - tussenhal ca.43 m² kantoor en ca. 43 m² verdieping alsmede bedrijfsruimte ca. 535 m² b.v.o
Unit III - hoek ca. 43 m² kantoor en ca. 43 m² verdieping alsmede bedrijfsruimte ca. 535 m² b.v.o
Zie ook www.immenhorst.nl
voorzieningen: C.V.-gas/heaters, pantry/toilet, lichtstraten, overheaddeuren, vrije hoogte ca. 9.20 m.
bijzonderheden: verhuur onder voorbehoud, bestemming bedrijfsdoeleinden
bereikbaarheid: uitstekend, korte afstand van de aansluiting op de A-12 / A-3 aan de N-346.
• Aanvaarding: in overleg
Huurprijs vanaf: € 3.000,- per maand, BTW belast
Voor meer informatie:
Plantsoenstraat 75 | 7001 AB Doetinchem | 0314-332491
Weet wat er te koop is...
Vloeroppervlakte: ca. 158 m²
3 parkeerplaatsen op eigen terrein.
Te huur Doetinchem
Amphionstraat 32
Kantoorruimte c.q. showroom
Ruime parkeervoorzieningen in de directe omgeving (betaald parkeren)
Indeling: entree met automatische deuren, 5 vertrekken, toiletgroep, dagverblijf met pantry,
archiefruimte. Geschikt voor meerdere doeleinden o.a. als kantoor met baliefunctie.
Metrages:
opstallen:
kantoor/praktijkgebouw ca. 135 m² b.v.o.
bedrijfshal nieuw ca. 300 m² b.v.o.
bedrijfshal oud ca. 505 m² b.v.o.
Newtonstraat 18 /
Edisonstraat 24
Bedrijfslocatie met
representatieve uitstraling
Een strategische plek aan de
Hamelandroute waar elke vierkante
meter meerwaarde heeft.
Realiseer op deze zichtlocatie uw
eigen bedrijfspand.
verkaveling in kleinere kavels mogelijk, niet aannemer of ontwikkelaar gebonden
bestemming: Groothandel en Nijverheid, bereikbaarheid: uitstekende bereikbaarheid
Burg. Langmanweg 12
Bedrijfsruimte
Moderne, multifunctionele bedrijfsruimte met kantoor, alsmede een royaal woonhuis met tuin,
gelegen aan de Blekweg 7.
Metrages:
Bedrijfshal ca. 511 m², vrije hoogte ca. 6.00 m
Kantoor ca. 154 m²
Woonhuis, inhoud ca. 500 m³, vloeroppervlakte ca. 153 m²
parkeren: voldoende parkeermogelijkheden
bijzonderheden: Uitstekend onderhouden en representatief object
bereikbaarheid: Uitstekend bereikbaar, op het bedrijventerrein
• Aanvaarding: in overleg
Huurprijs € 2.500,- BTW vrij
Te koop Lichtenvoorde
• Aanvaarding: in overleg
Koopprijs en informatie op aanvraag
Te koop Zelhem
• Aanvaarding: in overleg
Koopprijs € 750.000,- k.k.
www.tenhag.nl
OOST-GELDERLAND
BUSINESS
Zakenmagazine voor ondernemers en
managers in Oost Gelderland
Jaargang 5, nummer 1
www.oostgelderlandbusiness.nl
Een uitgave van:
mvm m
mvm
mvm
mvm producties bv
Postbus 6684 | 6503 GD Nijmegen
Kerkenbos 12-26c | 6546 BE Nijmegen
t: 024 - 373 85 05 | f: 024 - 373 09 33
info@vanmunstermedia.nl
Uitgever
Michael van Munster
Hoofdredactie
Job van der Meer
Redactiemedewerkers
Yadi Dragtsma
Hans Hooft
Vormgeving
Joost Franken
Jan-Willem Bouwman
Astrid van den Bos
Huisfotograaf
Jan Doornbos
Traffi c
Ingrid Roelofsma
t: 024-642 58 11
Druk
DeltaHage bv
Advertentie Exploitatie
Simone Brands
t: 024-373 85 02
Advertentietarieven op aanvraag
Abonnementen
t: 024 - 373 85 05
Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip
ingaan. Alle abonnementen hebben een looptijd
van één jaar en worden automatisch verlengd,
tenzij de abonnee uiterlijk 3 maanden voor verstrijken
schriftelijk opzegt.
Abonnementsprijs per jaar 39 euro
(incl 2 vermeldingen op
www.oostgelderlandbusiness.nl)
Copyrights
Het auteursrecht op de in dit tijdschrift
verschenen artikelen wordt door
de uitgever voorbehouden.
| MAART 2008 | VOORWOORD |
BLOOME
Van zakenlieden weet ik het wel, hoe ze afscheid nemen. Ik sloot er mijn vorige voorwoord
mee af. Maar hoe zeg je ‘goede zaken’ in het dialect van de Achterhoek of De
Liemers? Ik kan het wel raden, maar zeker weten doe ik het niet en dus waag ik me er
niet aan. Daarvoor ben ik geloof ik net iets te weinig ingeburgerd. Waarom ik deze vraag
stel? Ik vertrek na deze uitgave als hoofdredacteur van Oost-Gelderland Business en
verlaat daarmee een regio die me na aan het hart ligt. De ondernemers zijn er namelijk
vriendelijk, nuchter, goed voor hun werknemers en ze weten verdraaid goed wat ze
willen. Ze zijn betrokken bij hun streek en dat siert ze. Al met al een heel prettige plek
om regelmatig op bezoek te komen.
Uit een plezierige plek is het goed nieuws halen en dus kan het niet anders dan dat ik
een mooie laatste editie maak. Een informatief nummer dat gerust als naslagwerk kan
gaan dienen. Het refl ecteert bovendien wat ik - met de uitgaves die ik heb geleid - heb
gepoogd u te bieden: objectief weergeven wat de regio bezighoudt en informatief zijn
over zaken die voor u van belang zijn. In die telkens terugkerende zoektocht kwam ik
u tegen en wat mij daarbij het meest is opgevallen, is hoe innovatief de ondernemers in
Oost-Gelderland zijn. Het veel gehoorde vooroordeel dat er alleen maar boeren wonen
kan ik dan ook met kracht ontkennen. U woont in een vitale regio, met een bloeiende
toekomst. Zeker als het aan de ondernemers ligt. Het mooie is – en dat is dan ook de
kracht van De Liemers en Achterhoek - dat ondernemen en innovatie begint, waar vooroordelen
ophouden. U kijkt verder dan uw neus lang is. Al met al blijft er op die manier
nog maar weinig over om u te wensen. Blijf dus doen wat u doet en kijk over uw grenzen.
“Zee proat aaltied oaver dat dee oale leu achter de geraniums zit. ‘t Is joch net of at d’r
gin andere bloome bunt.”
Job van der Meer
Hoofdredactie Oost-Gelderland Business
job@oostgelderlandbusiness.nl
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 3 |

Landgoed Hotel Restaurant
Vergader een gehele dag inclusief zaalhuur,
alle hulpmiddelen, lunch en drankjes voor € 55,- p.p.
Landgoed hotel Montferland & restaurant Graaf van den Bergh
Montferland 1 • 7038 EB Zeddam * T 0314 651 444 • F 0314 652 675 • E info@landgoed-montferland.nl • I www.landgoed-montferland.nl
COVERSTORY HELMINK WOON TECHNIEK:
VOLLEDIGE SERVICE, ONDER ÉÉN DAK
De scheiding van Helmink installatie Techniek en Helmink woon Techniek in Doetinchem is sinds 1 januari van dit jaar een
feit. De vakmensen van Joop Helmink verzorgen de totale verbouwing van de woning en de service en onderhoud voor installaties,
met een 24 uur bereikbare storingsdienst. Wie in zijn showroom binnen stapt ziet een keur aan de modernste keukens,
badkamers, kachels en vloeren…………pagina 6
OOST - GELDERLAND
®
BUSINESS
Zakenmagazine voor ondernemers en bestuurders in Oost-Gelderland, jaargang 5, nummer 1 - maart 2008
CoverstoryHelminkWoonTechniek:
Coverstory Helmink Woon Techniek:
Volledige service, onder één dak
Forum Bedrijfshuisvesting:
Nieuwste terreinen en
verpauperde stukken stad
NATIONAAL
WWW.OOSTGELDERLANDBUSINESS.NL
Maarten van Rossem:
‘Schrijf Amerika nooit af’
Mobiliteitsbeleid: veel
woorden, weinig daden
| MAART 2008 | INHOUD |
DE ARBO-WET IN NIEUWBOUW
De werkgever heeft een zorgplicht ten aanzien van zijn werknemer. Hij moet hem of haar beschermen tegen veiligheidsrisico’s
verbonden aan het werk en de werkomgeving en dus zorg dragen voor een veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Dat is
in een bestaand pand al behoorlijk lastig, dus hoe doe je dat bij nieuwbouw?…………pagina 12
FORUM BEDRIJFSHUISVESTING:
NIEUWE TERREINEN EN VERPAUPERDE STUKKEN STAD
De Achterhoek is in beweging. Het herstructureren van de bedrijventerreinen is in volle gang en grote plaatsen als Doetinchem
en Winterswijk maken oude industrieterreinen in het centrum klaar voor woningbouw. Er wordt geschoven, ontwikkeld, gesloopt
en gebouwd. Ondervinden bedrijven en ondernemers geen hinder van de slechte bereikbaarheid of de negatieve uitstraling
van braakliggende terreinen?…………pagina 24
NATIONAAL
COVER
Helmink woon Techniek
Foto: Jan Doornbos
‘SCHRIJF AMERIKA NOOIT AF’
Het imago van de VS heeft onder Bush een stevige knauw gehad. ‘Begrijpelijk, maar
jammer,’ vindt Maarten van Rossem. ‘Amerika blijft imposant en vitaal. Het biedt letterlijk,
maar ook fi guurlijk ruimte aan andersdenkenden, intellectuelen en droomnajagers. Ook
daarom heeft het land op tal van terreinen nog zo’n voorsprong. Onderschat vooral de
innovatiekracht van de Amerikanen niet. Schrijf ze daarom nooit af!’
VOORAL VEEL PRATEN
Uit recent onderzoek blijkt dat Nederland binnen Europa de ranglijst aanvoert van aantrekkelijke
logistieke vestigingslanden. Volgens de Wereldbank scoren wij na Singapore ook wereldwijd
het best. Maar deze koppositie staat onder druk door de toenemende congestie op onze
wegen. Als het gaat om mobiliteit wordt in Nederland veel gepraat, maar bar weinig gedaan.
EN VERDER
Visie: Hans Siep/ Bouwend Nederland ..8
Business News .........................................10, 18, 19,22
De nieuwjaarstoespraken .......................11
Groen moet je doen..................................16
Profi el: Ambius .........................................20
BonsenReuling Column ............................23
Symposium bevolkingsafname ...............28
Business News .........................................31,39,41
Octrooirecht: hooiberg of mijnenveld .....32
Profi el: DTZ Zadelhoff .............................34
Profi el: Dirkzwager ..................................36
Business Club De Graafschap .................40
Huntenkring bc .........................................42
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 5 |

Helmink woon Techniek
| COVERSTORY | Helmink woon Techniek | FOTOGRAFIE: JAN DOORNBOS | MAART 2008 |
VOLLEDIGE SERVICE,
ONDER ÉÉN DAK
De scheiding van Helmink installatie Techniek en
Helmink woon Techniek in Doetinchem is sinds
1 januari van dit jaar een feit. Nico Hendriks doet
installaties voor bedrijven en grote projecten,
Joop Helmink blijft met zijn eigen vakmensen voor
de totale verbouwing van de woning en service
en onderhoud voor installaties met een 24 uur
bereikbare storingsdienst. Wie in zijn showroom
binnen stapt ziet een keur aan de modernste
keukens, badkamers, kachels en vloeren en wordt
met de grootste deskundigheid geholpen.
| 6 | OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
Joop Helmink startte als Helmink en
Teunissen installatietechniek, nu 21 jaar
geleden. Dat is eigenlijk het bedrijf dat
net afgestoten is, weet Joop Helmink. De
directeur van Helmink woon Techniek
runt de 2000 vierkante meter showroom
die ook in die jaren is opgebouwd en
is verguld met zijn werk. “Vijf jaar
na de start in Terborg openden we in
Doetinchem onze showroom en die is tot
de huidige uitgegroeid.” Inmiddels heeft
hij vier gespecialiseerde woonformules
en een InstalCenter onder hetzelfde dak.
“Er zijn wel aanbieders die hetzelfde
doen als wij, maar die leveren alleen, wij
installeren ook met onze eigen vakmensen”,
zegt hij met gepaste trots.
Helmink vermarkt vijf merken en dat
heeft veel voordelen voor de klant. Heel
vaak verbouwt die namelijk niet alleen
de badkamer, maar is hij ook bezig met
de keuken. Helmink krijgt met enige
regelmaat verbaasde klanten over de
vloer, omdat ze tot hun eigen verrassing
in zijn showroom met al hun plannen
terecht kunnen. “Mensen komen met
een tekeningetje hier binnen, al dan niet
op afspraak”, vertelt Helmink. “Onze
gespecialiseerde verkopers gaan met hem
of haar om de tafel en we zijn al snel vijf
uur verder wanneer er een off erte uitrolt.
Met onze kennis en hun plannen maken
we een ontwerp waarvan de klant denkt:
‘dat moet ik hebben’.”
ONTWIKKELING
De splitsing van bedrijven is goed voor
Helmink. Samen hadden ze tachtig
mensen in dienst, nu zijn dat er voor
Joop Helmink ongeveer veertig. Tien
daarvan werken op kantoor of in de
showroom, de rest legt vloeren, installeert
de badkamers, keukens, haarden,
airco of het beveiligingssysteem. Het
geeft Helmink de mogelijkheid zich
volledig te richten op de uitbreiding van
zijn bedrijf. De showroom voor sanitair
wordt uitgebreid, de keukens meer gespecialiseerd
in stijl en hoogwaardigheid. Al
met al levert hij daarmee nog meer luxe
en kwaliteit. Daarnaast werkt hij samen
met een binnenhuisarchitect wat betreft
sanitair en ook dat wordt in de toekomst
uitgebreid.
Hij merkt dat de markt meer luxe wil
en aan die vraag kan zijn bedrijf prima
voldoen. Meegaan in de nieuwste
ontwikkelingen, de verkoop van
hoogwaardige kwaliteit keukens met
alle benodigde inbouwapparatuur
en de aansluiting bij franchiseketen
Baderie zijn daar een voorbeeld van.
Voor verwarming en warm water heeft
Helmink het juiste topassortiment in
huis. CV- ketels, klokthermostaten,
ventilatiesystemen, radiatoren, beveiliging
en schakelmaterialen.
Dan is er voor de klant bovendien nog
de mogelijkheid om gedeelten zelf uit te
voeren en de rest door de monteurs van
Helmink InstalCenter te laten installeren.
De combinatie van doe-het-zelfzaak
en de kennis van de vakman is gunstig,
want het uitgebreide magazijn bevat
producten van hoge kwaliteit.
Naast die kwaliteitsproducten is ook
de service van groot belang. Helmink
biedt een gezicht bij het product, een
aanspreekpunt, en dat is nodig. Wie een
grote aanschaf doet als een cv-ketel wil
geholpen worden als er een storing is en
niet wachten tot de monteur tijd heeft.
De mannen van Helmink staan 24 uur
per dag klaar en zijn meteen bereikbaar.
GESPECIALISEERD
Met enige trots stapt hij door zijn
showroom, om stil te houden bij de
Baderie. Daar kan de klant terecht voor
een badeendje, maar ook voor een luxe
jacuzzi en is er volop keuze, uit tegels of
fontein. Verschillende stijlen badkamers
wisselen elkaar af, net als het grote assortiment
aan accessoires. Dat Helmink
woon Techniek een totaalaanbod heeft
is al snel duidelijk als hij via de verschillende
soorten haarden uiteindelijk bij
het InstalCenter stilhoudt. “Nog even
over die haarden”, zegt hij. “Wij richten
ons op de modernste technieken. We
hebben van hout- tot gaskachel, maar
ook houthaarden die aangesloten zijn op
de centrale verwarming. Elk houtblokje
dat je er in stopt draait de gaskraan
| MAART 2008 | FOTOGRAFIE: JAN DOORNBOS | Helmink woon Techniek | COVERSTORY |
een stukje dicht en dat is goed voor het
milieu. Men noemt dat CO2-neutraal
stoken.” De nieuwste ontwikkeling
is volgens Helmink houtgestookte
‘outdoor’ c.v.-ketels voor grote huizen
en boerderijen. Als er veel houtafval
gerealiseerd wordt is zo’n ketel heel
voordelig. Nogmaals verwoordt hij wat
zijn veelzijdige bedrijf te bieden heeft.
“We hebben op alle vlakken voor ieder
wat wils”, aldus Helmink. “Niet alleen
blijven we bij met de ontwikkelingen in
de verschillende markten, zodat we de
nieuwste producten kunnen leveren, we
komen het brengen, het installeren en
bieden goede service achteraf.”
WWW.HT-WOONTECHNIEK.NL
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 7 |

| VISIE | Hans Siep | MAART 2008 |
Hans Siep ging begin dit jaar aan de slag als
voorzitter van Bouwend Nederland Regio Oost.
De algemeen directeur van Ten Brinke Bouw in
Doetinchem vertegenwoordigt daarmee ruim
duizend bouwbedrijven in Overijssel, Flevoland en
Gelderland. Reden genoeg om hem te vragen naar
zijn visie op de ontwikkelingen in Oost-Gelderland.
Hans Siep:
‘BETREK BOUWBEDRIJVEN
BIJ DE PLANNEN’
Siep was al actief als voorzitter van de
zeventig bouwbedrijven in Doetinchem
en omstreken en weet wat er speelt op
de werkvloer. Hij is lid van de Regieraad
Regio Oost en stelde jaren geleden de
ArchitectuurPrijs Achterhoek in. Een
actieve man die trots is op de innovatieve
kracht van de regio en de voordelen ziet
van de bestaande samenwerkingsverbanden.
“Nederland kent op jaarbasis
55 miljard aan bouwvolume en de
provincie Gelderland neemt daarvan 7
miljard voor haar rekening”, zegt hij.
“Waar landelijk het bouwvolume vorig
jaar steeg met 6 procent was dat in deze
provincie 13 procent. Er gebeuren hier
veel positieve dingen maar we zijn er
soms te weinig trots op.”
U wilt zich sterk maken voor meer dialoog
tussen de bouw en de regionale en lokale
overheden. Hoe gaat u dat doen?
“Door de bouwfraude is er ruis op de lijn
gekomen tussen overheden en de sector.
Er moet weer vertrouwen komen. We
hebben elkaar namelijk heel hard nodig.
Je kunt geen wind laten of de ander heeft
er last van. Door die bouwfraude is de
bouw als bedrijfstak heel erg met zichzelf
| 8 | OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
bezig geweest en dat geldt ook voor de
bestuurders in de regio als gevolg van de
gemeentelijke herindeling. Het is goed
dat we onszelf weer op de ander gaan
richten. Hoe we dat willen bereiken?
Door gesprekken. Half februari zaten
we nog om de tafel met de dertien
wethouders van de Regio Achterhoek en
aangrenzende gemeenten. De insteek was
om elkaars uitgangspositie te onderkennen,
namelijk dat onze sector ook geld
moet verdienen en de gemeenten ook
gebonden zijn aan regels. Vanuit die
basis willen we tot samenwerking komen
en iets tot stand brengen. We zijn daar
dus al mee bezig. Zo hebben we een
discussiemiddag gehad over de kansen in
het Midden- en Kleinbedrijf, voeren we
de discussie of je welstand nodig hebt en
hoe er met vergunningen wordt omgegaan.
Om je een voorbeeld te geven: In
de Brabantse gemeente Boekel hebben
ze de welstand afgeschaft. Daar zeggen
ze ‘je staat bij ons binnen een uur weer
buiten met een bouwvergunning en weet
precies waar je aan toe bent. We toetsen
twee maal tijdens het bouwproces. Als je
je niet aan de afspraken houdt laten we
je het acuut weer afbreken’. Daar hebben
we de wethouders in de Achterhoek en
Liemers mee geconfronteerd. Verbaasde
reacties, en zo stimuleren we de discussie.
Na onze bijeenkomsten gaan we
overigens ook gewoon een hapje eten, al
rust daar sinds de bouwfraude een soort
taboe op. Ik vind het heel verrijkend. De
wethouder hoort zo ook eens informeel
wat de tegenover hem zittende kleine
aannemer aan dagelijkse problemen
tegenkomt. Dat soort contacten heeft
waarde. Voor de Regio-Achterhoek zijn
we een goede gesprekspartner. De vijf
afdelingen van Bouwend Nederland
hebben in de Achterhoek en Liemers
namelijk een convenant gesloten om
meer slagkracht te hebben. We hebben
het dan over 220 aangesloten bouwbedrijven
die samenwerken.”
Volgens Bouwend Nederland moeten
gemeenten onderling meer samenwerken,
want gemeentelijke concurrentie zorgt voor
verrommeling. Geldt dat ook voor Oost
Gelderland?
“Ik ben een warm voorstander van een
samenwerkingsverband als de Regio
Achterhoek, want de gemeenten hebben
daardoor meer stem bij de provincie
en het Rijk. Ook voor ons zijn ze
daardoor één aanspreekpartner. Ik denk
wel dat er nog veel moet gebeuren in
samenwerking. Het afstemmen van met
name de volumes van de woningbouw
is belangrijk en daar moet ook het
samenwerkingsverband van corporaties
bij betrokken worden. Kijk naar een
ontwikkeling als de bevolkingsafname.
Dat geeft spanning tussen gemeenten,
want allemaal willen ze mensen en
bedrijven aantrekken. Die concurrentie
heeft invloed op de samenwerking. De
laatste jaren hebben we veel in het hogere
segment ontwikkeld, terwijl starters niet
aan een huis kwamen. Dat geeft kans
op leegstand en zoiets ontwricht op den
duur nog meer de markt. Dat is funest.
Op het gebied van bedrijventerreinen zie
je een beweging ontstaan om te stoppen
met toewijzing van nieuwe industrieterreinen.
Er is een tijd geweest dat er in
kleine kernen niet meer gebouwd mocht
worden omdat dat het dorpsgezicht niet
ten goede kwam. Het resultaat was dat
de jeugd wegtrok en de dorpen verloederden.
Ondertussen is men teruggekeerd
op deze vreemde weg. We dreigen het
met de bedrijventerreinen weer te doen.
Ik zei het al, er is nog veel te doen. Er
dient 20.000 hectare bedrijventerrein
te worden geherstructureerd. Dat is 20
procent van het geheel. Tot 2020 hebben
we ook nog 20.000 hectare nieuwe
nodig.”
Dan is er nog de stedelijke vernieuwing.
Er wordt fl ink gebouwd en geschoven in
Doetinchem en Winterswijk. Worden daar
verstandige beslissingen genomen?
“Ik moet ook beleid maken voor mijn
bedrijf en ik vind het al knap als je
drie jaar vooruit kan denken. Er zitten
bij de gemeenten ook ambtenaren en
beleidsmakers die ongevraagd plannen
maken voor hun eigen bestaansrecht.
Een zittend gat bedenkt zich wat. Ik
vind dat ze in Doetinchem best goed
bezig zijn, maar je zou de ideeën van
projectontwikkelaars en bouwbedrijven
veel meer bij de plannen moeten betrekken.
Er is angst om controle uit handen
te geven, maar dat is koudwatervrees.
Er wordt nu niet gekeken naar hoe het
goed kan. Bestuurders hebben een plan,
maar worden bang van alle regeltjes. Ze
halen er adviseurs bij en ook die stellen
hen niet gerust want ze maken zichzelf
niet graag overbodig. Men besteedt aan
en dus wordt ook de architect gedwongen
goedkope oplossingen te zoeken.
Aannemers vinden het vervolgens een
sport om te kijken waar de gaten zitten
in het bestek en nemen de opdracht
goedkoop aan omdat ze toch weten dat
ze later op het meerwerk gaan verdienen.
Kortom, de aanbesteding verloopt eerlijk
en zuiver maar we zijn veel duurder uit.
Er zijn al aannemers die zich niet meer
aan dit soort opdrachten wagen. De
burgemeester van Bronckhorst, Henk
Aalderink, heeft onlangs vijf aannemers
uitgenodigd voordat hij aan de aanbesteding
van het gemeentehuis begon. Om
beschuldigingen over voorinformatie
te voorkomen heeft hij alle gesprekken
opgenomen. Hij was verrast, vond de
adviezen van de bouwbedrijven heel
leerzaam en heeft die ook verwerkt.”
Innovatie is ook een speerpunt van
Bouwend Nederland. Gaat u daar nog
lijnen op uitzetten?
“Ja, want wij moeten zorgen dat
bouwbedrijven de nieuwste technieken
kunnen leveren. Bouwend Nederland
is al gevraagd door Martin Stor van het
Achterhoeks Centrum voor Technologie
(ACT) om samen met een corporatie
een nul-energiewoning te ontwikkelen.
Over twintig jaar leven we in een heel
andere samenleving dan nu, dus zullen
we ook qua energie moeten schakelen.
Natuurlijk zijn dat forse stappen,
maar ook nu kunnen we al woningen
aanpassen op energieverbruik. Met het
programma meer met minder zullen er
tussen 2008 en 2020 circa anderhalf
miljoen woningen worden aangepakt
met energiebesparende maatregelen, om
de maandelijkse energienota te verlagen.
Vroeger kreeg je als particulier subsidie,
nu moeten de bedrijven de boer op met
wat mensen kunnen besparen als ze hun
huis energievriendelijker laten maken.
Er moet op dat gebied zeker nog een
slag gemaakt worden en wij zullen daar
als Bouwend Nederland aan blijven
trekken.”
| MAART 2008 | Hans Siep | VISIE |
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 9 |

| BUSINESS NEWS | MAART 2008 |
METAFLEX ISOSYSTEMS UIT AALTEN STRIKT TWEEDE AMERIKAANSE KLANT
Metafl ex heeft wederom succes met haar expertise in de bouw van
geïsoleerde container-kasten (stations) voor de uraniumverrijking.
Vorig jaar al meldde zij dat USEC, een grote Amerikaanse speler op
het gebied van uraniumverrijking, met het Achterhoekse bedrijf in
zee ging. Nu heeft ook Urenco voor Metafl ex heeft gekozen. Urenco,
een Europese uraniumspeler die oorspronkelijk is gestart in Almelo,
neemt al jaren af van Metafl ex maar is onlangs samengegaan met
Areva (Frankrijk) en breidt op dit moment haar activiteiten ook naar
Amerika uit. Het bedrijf neemt de ervaring en goede werkrelatie met
Metafl ex graag mee naar de VS. Voor Metafl ex betekent dit de tweede
megaorder in korte tijd. De levering omvat alle stations voor de
NEF-plant in New Mexico: ongeveer 140 units die in een tijdsbestek
van 4 jaar uitgeleverd moeten worden. Metafl ex ziet haar verwachtingen
bevestigd. Vorig jaar nam het Aaltense bedrijf namelijk al de
beslissing om drie grote hallen te bouwen om de stationactiviteit te
kunnen huisvesten en deed het een additionele investering om een
professionele testfaciliteit te realiseren. De zeer schone manier van
energieopwekking (centrifuge technologie) waarbij de CO2 uitstoot
tot een minimum beperkt blijft, heeft volgens Metafl ex woordvoerder
Hoenderdos een uitermate rooskleurige toekomst. De twee orders
die nu binnen zijn, zullen in de komende jaren al de helft van de
jaaromzet gaan uitmaken. www.metafl ex.nl
BRANDWEER ACHTERHOEK-WEST KRIJGT EIGEN BUREAU
Het Samenwerkingsverband Brandweer Achterhoek-West krijgt een
eigen bureau. Jeroen Wesselink, commandant van het brandweerkorps
van de gemeente Bronckhorst, wordt het eerste aanspreekpunt.
Met de oprichting van het bureau wordt een belangrijke stap gezet
in de professionalisering van het Samenwerkingsverband Brandweer
Achterhoek-West (SBAW), waartoe de colleges van de gemeenten
Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek op 18
september 2007 besloten. De vier brandweerkorpsen van de betrokken
gemeenten en de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland
SUBSIDIE VOOR INNOVATIE EN SOCIALE SAMENHANG
Gedeputeerde Staten verlenen Syntens ook in 2008 subsidie om
Gelderse ondernemers in het midden- en kleinbedrijf gericht te
adviseren bij innovatietrajecten. Het gaat om een bedrag van 400.584
euro. Het is het vierde en laatste jaar dat Syntens met het programma
‘Marktgericht Innoveren en Experimenten 2005-2008’ invulling geeft
aan landelijk innovatiebeleid en het economische kennisbeleid van
de provincie. Het programma kent diverse activiteiten, maar de kern
ervan is advies aan ondernemers. Daarnaast komt er meer geld voor
regionale projecten. Gedeputeerde Staten willen bijna 50 miljoen euro
beschikbaar stellen aan de zes Gelderse regio’s. Met dit geld kunnen
| 1 0| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
(VNOG) werken inmiddels nauw samen. Het bureau SBAW gaat in
februari of maart 2008 van start. Jeroen Wesselink is verantwoordelijk
voor de resultaten van het bureau en is naast de drie andere
commandanten de centrale contactpersoon voor de vier burgemeesters
en gemeentesecretarissen. Het bureau drijft op een kernbezetting
en op ondersteuning vanuit de gemeenten. De kernbezetting verzorgt
de bureaucoördinatie, risicobeheersing en operationele voorbereiding.
Het bureau wordt voorlopig gevestigd in Doetinchem.
deze regio’s projecten uitvoeren die gericht zijn op het verbeteren
van de regionale sociale samenhang en het uitvoeren van de
omgevingsplannen. In het coalitieakkoord werd hiervoor 30 miljoen
euro vrijgemaakt. Omdat de regio’s goede kwalitatieve programma’s
hebben ingediend heeft het college van Gedeputeerde Staten
gekeken naar extra budget. Dat heeft uiteindelijk nog eens 19 miljoen
euro opgeleverd. De zes regio’s (Achterhoek, Veluwe, Rivierenland,
Stadsregio Arnhem-Nijmegen, Stedendriehoek en de Vallei) vroegen
een provinciale bijdrage van in totaal 185 miljoen euro, maar dat hoge
bedrag kan de provincie niet volledig honoreren.
EN DE PLANNEN ZIJN…
Het is alweer een tijdje geleden maar de burgemeesters van de Achterhoekse
gemeenten spraken begin januari bijna allemaal hun gemeente toe onder
het genot van een hapje en een nieuwjaarsborreltje. Grootste gemene deler
van alle speeches was de nieuwe huisvesting van de gemeente. Het is het
staartje van de afgeronde herindeling. Er waren er ook met een boodschap
voor de plaatselijke ondernemers.
Kort gezegd wordt er in Winterswijk het
nieuwe jaar vooral ingezet op jeugd en
jonge gezinnen, een goed woonaanbod
en een goede kwaliteit van de woonomgeving.
Th ijs van Beem benadrukte in
zijn toespraak dat de vergrijzing moet
worden tegengegaan. Sociaal is er het
nodige te doen in Winterswijk, namelijk
thuishulp leveren, een centrum voor
jeugd en gezin opzetten, meer mensen
bijzondere bijstand geven en kinderen
uit gezinnen met een laag inkomen
de gelegenheid bieden toch bij een
vereniging te kunnen. Toch is de burgervader
van het grote dorp met de stadse
voorzieningen een van de weinigen die
het aantal hectares bedrijventerrein,
het behouden en binnenhalen van
innovatieve bedrijven en het verhogen
van het aantal evenementen belangrijk
genoeg vond om te vermelden. Dat is
niet vreemd in een gemeente waar een
nieuwe vorm van citymarketing op de
agenda staat. Winterswijk moet op de
kaart en in 2008 gaat dat gebeuren,
aldus Van Beem.
Zijn collega Henk Aalderink haakte
vooral in op het familiedrama in
Hengelo. Schulden groeiden de
familie boven het hoofd en niemand
had het gezien. “Sociaal isolement in
Bronckhorst?”, vroeg de burgemeester
zich hardop af om vervolgens tot
Noaberschap op te roepen. In navolging
van de Winterswijkse plannen vroeg
hij de organisatoren van evenementen
samen te gaan werken in een stichting,
om zo samen voorzieningen als hekken,
bakken en verkeersregelaars op te
pakken. Een mooi punt om weer in te
haken op het belang van sociale cohesie
in Bronckhorst.
| MAART 2008 | NIEUWJAARSTOESPRAKEN |
ONDERNEMINGSLUST
Ina Leppink-Schuitema, burgermoeder
van Montferland, prees de sociale cohesie
in haar gemeente. “Gelukkig hebben we
in onze gemeente vele vrijwilligers op
allerlei terreinen”, zei ze. Maar ze vergat
niet de regio Achterhoek te vermelden
als het om samenhang gaat. “Die heeft
een rol in het behouden van de sociale
cohesie in de streek en het gezamenlijk
zoeken naar oplossingen op het gebied
van zorg en welzijn. Denk aan de
leefbaarheid in onze kleine kernen.”
In Oude IJsselstreek voerde locoburgemeester
John Freriks het woord.
Hij noemde zijn gemeente de meest
ondernemingslustige gemeente van de
Achterhoek, omdat ‘er zoveel van de
grond komt’ en ging toen door over
het verharde maatschappelijke debat
en het nieuwe gemeenschappelijke
gemeentehuis. Dat bracht hem er wel
toe de plaatselijke ondernemers gerust
te stellen. Achter de gemeentelijke
schermen wordt namelijk hard gewerkt
aan verbetering van de dienstverlening.
“Klantvriendelijkheid is anno 2008
geen loze kreet meer”, aldus Freriks. Hij
noemde de communicatie met onder
andere het bedrijfsleven als een belangrijk
uitgangspunt voor het komende
beleid.
PLANNEN
Omdat Berkelland geen nieuwjaarsreceptie
hield en burgemeester Herman Kaiser
van Doetinchem de speech uit zijn hoofd
leerde blijft de nieuwjaarstoespraak van
Bert Berghoef over. Aaltens burgemeester
hield een vlammend betoog om van
Aalten die unieke gemeente te maken
die burgers, bedrijfsleven, boeren en buitenlui
aantrekt en waar het leven goed,
vitaal en uitdagend is. Het was de niet
ingehouden trots dat Aalten in 2007 het
strenge toezicht van de provincie achter
zich liet. Noem het overenthousiast,
maar de wil om van Aalten een richtinggevende,
faciliterende, aanjagende,
initiatiefnemende en kansen creërende
gemeente te maken is er. Hij eindigde
in een mooie voor het nieuwe jaar. “De
afgelopen jaren zijn er vele plannen
gemaakt”, zo sprak hij. “Nu moeten we
overgaan tot het realiseren ervan.”
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 1|

| E-FORUM | Arbo en bedrijfshuisvesting | MAART 2008 |
DE ARBO WET IN NIEUWBOUW
De werkgever heeft een zorgplicht ten aanzien van zijn werknemer. Hij moet hem of haar
beschermen tegen veiligheidsrisico’s verbonden aan het werk en de werkomgeving en dus zorg
dragen voor een veilige en gezonde arbeidsomstandigheden. Dat is in een bestaand pand al
behoorlijk lastig, dus hoe doe je dat bij nieuwbouw? Richtlijnen zijn er niet, terwijl de manier
van bouwen en de keuzes van directe invloed zijn op het binnenklimaat. Dat bepaalt weer in
grote mate de gezonde en veilige werkomgeving.
De fl inke stapel arbo-regels maakt de
bouw van een nieuw bedrijfspand niet
gemakkelijk. Het gebouw en technische
voorzieningen als airconditioning,
brandmeldinstallaties, centrale verwarming
en electriciteit hebben direct
te maken met het klimaat waarin de
werknemer zijn arbeid verricht. Daar zijn
de zogenaamde NEN-normen van kracht
en geldt dus de Arbo-wet. Deze laatste
kent naast een fl ink aantal normen ook
nog richtlijnen. Het lastige daarvan is
dat ze niet direct betrekking hebben
op de bouw van een pand en toch
heeft elke keuze in de aanleg van een
gebouw gevolgen voor het leefklimaat
dat er in heerst. Moet de werkgever dus
| 1 2| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
bij nieuwbouw specifi ek op bepaalde
aspecten letten? Ja, want de werkgever
moet, in geval van aansprakelijkheidsstelling,
ook kunnen bewijzen dat hij er
alles aan gedaan heeft om de schade te
voorkomen.
BOUWBESLUIT
Constructietechnisch zijn er geen arborichtlijnen
of normen, laat Bouw Team
uit Winterswijk ons weten. Die gaan
namelijk meer over de minimale oppervlakte
die een werkplek moet hebben en
of er bijvoorbeeld een airconditioning
aanwezig is. Wel moet er qua bouwkundige
constructie voldaan worden aan het
bouwbesluit. Dat zijn de bouwtechnische
voorschriften waaraan alle bouwwerken,
zoals woningen, kantoren en winkels in
Nederland minimaal moeten voldoen.
Die eisen gaan uiteraard ook over
veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid,
energiezuinigheid en milieu, maar dat
is maar heel summier. Het bouwbesluit
is vooral bedoeld voor architecten,
bouwkundigen en aannemers. Voor de
gemiddelde ondernemer zijn ze niet echt
doorzichtig en dus is een deskundige
raadplegen handig. Het is daarnaast heel
verstandig zelf betrokken te zijn bij de
uitvoering. De indeling van de ruimten,
hoeveel werknemers je huisvest en wie
waar welk werk zit te doen moet al in
het architectonisch plan zijn verwerkt.
Immers, schade verhalen nadat het
bouwwerk is neergezet kan een langdurig
en vervelend proces zijn en bovendien
kan het nieuwe pand in de tussentijd nog
niet betrokken worden.
EISEN
Goed nadenken dus tijdens het maken
van het ontwerp. Het bouwbesluit biedt
handvatten. Inderdaad gaat het dan over
de afmeting van de ramen, want er moet
een bepaalde mate van daglicht zijn in
een ruimte. Kunnen die ramen ook open?
Frisse lucht is immers belangrijk. Bij
ligging aan een spoor- of snelweg wordt
er gerept over geluidshinder en natuurlijk
is ook de inbraakgevoeligheid of de
hoogte en hoek van een trap onderwerp
van het besluit. Een kijkje op het internet
is net voldoende om te weten dat er voor
alles maten en standaarden zijn. Ook
daar komen weer de Nen-normen om de
hoek. Je er in verdiepen heeft misschien
geen zin, maar het is niet onwijs enigszins
op de hoogte te zijn van de eisen die ook
aan uw nieuw te bouwen bedrijfsruimte
worden gesteld. Het beste is dan misschien
toch wel om al vanaf dag een het
advies in te roepen van een arbo-adviseur.
Om u al een beetje de goede kant
op te leiden, zetten wij een aantal tips
van professionals voor u op een rij.
WWW.BOUWBESLUITONLINE.NL
WWW.WETTEN.NL/ARBOWET
RUUD BAKKER, HLI te Winterswijk
“Een pand wat gehuurd wordt, of het
nu nieuwbouw is of niet, is vaak niet
ingericht op specifi eke eisen. De installatie
wordt niet volgens de arbo-eisen
uitgelegd en daar zal de ondernemer dus
zelf in moeten investeren. Ik kan je vertellen
dat dat negen van de tien keer mis
gaat en dan heb ik het met name over de
klimaatinstallatie. Volgens de Frangernorm
moet die een bepaald koelvermogen
hebben. De arbo schrijft voor dat
een werknemer zich maar 5 procent van
de tijd onbehaaglijk mag voelen. Dan
hebben we het over thermische behaaglijkheid,
maar ook over de hoeveelheid
licht. Heb je het te warm, dan gaat de
productiviteit naar beneden, daar volgt
stress op en vervolgens uitval.
Het is belangrijk dat de ondernemer al
tijdens de bouw een deskundige in de
arm neemt en dan niet de arbodienst.
Die weten wel hoe het moet zijn, maar
niet hoe het uitgevoerd moet worden.
Het bouwbesluit zorgt echt niet voor
de juiste arbo-eisen in een gebouw.
De enige overeenkomst tussen de arbo
en het bouwbesluit is de eis voor het
aantal vierkante meter vloeroppervlak
per werknemer. Wij gaan samen met
de klant kijken. Bij een bestaand pand
meten we op en bespreken we naar
aanleiding van de resultaten wat er nodig
is. Voor nieuwbouw ligt het anders. De
belegger investeert er niet in, de aannemer
hoeft er niets mee, dus dan komt
het op de ondernemer aan. Ik heb de hele
simpele tip: geef arbo een plek binnen de
bouwfase.”
ANDRÉ HOLTROP, ARBO UNIE:
“Vaak wordt de Arbo-dienst gezien als
verlengde arm van de wetgever. Dat
is niet zo. We zijn onafhankelijke en
bij uitstek adviseur. Ons valt op dat
er tegenwoordig relatief goedkoop
gebouwd wordt. Er is veel aandacht
voor een mooie buitenkant, maar er zijn
gebouwen waar werknemers vervolgens
elke dag last hebben van een ongezonde
bouw. Diverse onderzoeken in scholen
tonen aan dat prestaties tot 15 procent
afnemen bij een slecht binnenmilieu en
soms treedt zelfs onherstelbare gezondheidsschade
op, zoals RSI of astma. Licht
en verlichting zijn bijvoorbeeld heel
HLI TE WINTERSWIJK
belangrijk. Die zijn in grote mate uit de
wet geschrapt. Er zijn weinig handvatten,
maar het is heel bepalend. Zo ook het
binnenklimaat. Wat overigens nog veel
belangrijker is voor de werknemer is het
gevoel dat hij zaken kan beïnvloeden,
zoals het temperen van het licht zodat
het beeldscherm beter zichtbaar is of
een goede zonwering, de juiste mate van
ventilatie of warmte op de werkplek. Kan
de werknemer dit niet beïnvloeden, dan
voelt hij zich niet gelukkig. Ik moet wel
aanvullen dat bij die beïnvloeding van
het systeem ook een stukje voorlichting
en opvoeding hoort. De werknemer
moet leren hoe hij er mee om moet gaan,
anders heeft het geen nut. Tot slot denk
ik dat het belangrijk is bij nieuwbouw op
het bouwmateriaal te letten. Veel beton
geeft verhoogde straling van bijvoorbeeld
Radon. Dat geldt ook voor natuursteen,
meer dan bij baksteen. Kortom, misschien
kan ik de ondernemer het best
adviseren om vooral de baas te blijven
over zijn architect.”
RONALD DIJKSTRA, Inspexx te Doetinchem:
“In de loop der jaren is het gebruik van
elektriciteit toegenomen. Wij als gebruikers
realiseren ons niet dat daardoor ook
de kans op problemen met onze installa-
| MAART 2008 | Arbo en bedrijfshuisvesting | E-FORUM |
ARBO UNIE
ties toeneemt. We merken het pas als de
installatie uitvalt. Dan doet niet alleen
de verlichting of onze computer het niet
meer, maar ook de roldeur wil niet meer
open en de telefooncentrale en kachel vallen
uit. Dan wordt pas duidelijk hoe groot
onze afhankelijkheid van elektriciteit is
geworden. De installaties zijn meestal
niet aangepast, met als resultaat overbelasting,
ontoereikende capaciteit en regelmatig
storingen. Laat ik een voorbeeld
geven: een kantoorgebouw uit 1980 heeft
vier wandcontactdozen per kantoor, terwijl
er voor elke computer toch minimaal
5 wandcontactdozen nodig zijn. Printers
en copiers zijn zelfs grote verbruikers. De
oplossing wordt gezocht in verlengsnoeren
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 3|

U kunt niet altijd blijven wachten
0575 45 29 90 / info@achterkamp.nl
www.achterkamp.nl
Wij leren u
hoe te helpen!
Opleidingen, trainingen en advies
brandweer en bedrijfshulpverlening
Het gevoel van toen met het verstand van nu.
Lease vanaf € 699,- per maand (60 mnd/20.000 km/j, tarief Saab Financial Services). CO2 uitstoot 147-182 gr/km, verbruik 5.4-6,9 L/100 km. (Prijs)wijzigingen voorbehouden.
In 1977 verbaasde Saab de wereld door als eerste turbotechnologie in personenauto’s toe te passen. Saab kreeg het
voor elkaar om uit relatief kleine motoren extra vermogen en veel trekkracht te realiseren. Nu, ruim dertig jaar
later, krijgt deze combinatie van Zweedse slimheid en pure sportiviteit een nieuwe invulling met de introductie van
de TTiD (€ 43.690,-). Kom langs en maak kennis met de trendsetter in turbodieseltechniek.
U rijdt al een Saab 9-3 1.9 TiD vanaf € 34.790,-
Saab Centre Gol Veenendaal, Galileistraat 28, 3902 HR Veenendaal (A12, afslag 23), telefoon: 0318 - 556999
Saab Centre Gol Arnhem, Ratio 18, 6921 RW Duiven (A12, afslag 28), telefoon: 026 - 3629229
www.saabcentregol.nl
en verdeeldozen, het liefst meerdere achter
elkaar aangesloten. Hierdoor neemt
de kans op storingen en brand toe. Het
is zelfs zo dat een aanzienlijk deel van alle
branden hierdoor wordt veroorzaakt. Ook
onderbroken aardleidingen komen regelmatig
voor, waarbij de kans op een schok,
of zelfs elektrocutie niet uitgesloten is.
Uitval van de installatie, of nog erger
brand is niet iets waar je op zit te
wachten. De onafhankelijke inspecties
die wij al twaalf jaar uitvoeren zijn
bovendien al snel terugverdiend in
de vorm van een veilige werkplek en
continuïteit voor de ondernemer. De tip:
probeer al bij nieuwbouw in te schatten
hoeveel apparatuur je gebruikt en ook
hoeveel je nog verwacht te groeien. Pas
daar de capaciteit van je installatie op
aan.”
JAN VAN DONGEREN,
GOLDEWIJK TE DOETINCHEM:
“Als het gaat om bouwen kan ik wel een
paar tips geven. Kies bijvoorbeeld zoveel
mogelijk voor cellenkantoren waarin
een beperkt aantal mensen werken en
niet voor kantoortuinen. Ramen moeten
open kunnen, maar let op de positionering
in verband met tochthinder.
Kleinere klapramen op een relatief hoge
positie (1.80 meter), die in meerdere
standen open te zetten zijn het best. Vul
dat indien nodig aan met mechanische
ventilatie en zorg dat de buitenzonwering
individueel regelbaar is. Dan is er nog
de bouwmassa. Die moet voldoende zijn
zodat de noodzaak tot koeling verminderd
of weggenomen wordt. Denk aan
thermisch open plafonds, zo min mogelijk
isolerende vloerbedekking, zo min
mogelijk isolerende materialen aan de
binnenkant van de gevel zodat de massa
van de buitengevel eff ectief gebruikt kan
worden en voorkom te grote percentages
glas in de gevel. Oh ja, ook belangrijk
is dat je diepe vertrekken vermijdt. Bij
meer dan 7 meter is de eff ectiviteit van
natuurlijke ventilatie weg. Er is nog een
aandachtspuntje dat vaak over het hoofd
wordt gezien: bij verbouwingen en het
plaatsen van tussenwanden moet aandacht
besteed worden aan bedieningsmogelijkheden
en consequenties. De positie
van thermostaten, luchttoe- en afvoer
INSPEXX TE DOETINCHEM
en luchthoeveelheden wordt daardoor
anders. Dat kan grote invloed hebben op
het binnenklimaat. Dan is er nog heel
veel te vertellen over de installatie en
de plaatsing van toe- en afvoerroosters.
GOLDEWIJK TE DOETINCHEM
| MAART 2008 | Arbo en bedrijfshuisvesting | E-FORUM |
Zorg voor een zo optimaal mogelijke
werking. Het belangrijkste daarbij is
misschien toch dat er zoveel mogelijk
individuele regelingsmogelijkheid van
temperatuur, licht en ventilatie zijn.”
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 5|

| ARBO | Groen op kantoor | MAART 2008 |
GROEN MOET JE DOEN
In de Nederlandse kantoortuinen ontbreekt het vaak aan planten. Een gemiste kans, want
weelderig groen doet niet alleen veel voor de sfeer, het heeft ook een positief effect op de
gezondheid van medewerkers. Helaas komen de meeste bedrijven niet veel verder dan een
fl ets bosje bloemen bij de receptie. Vandaar dat Oost-Gelderland Business in deze uitgave een
overzicht geeft van de voordelen van planten naast het bureau, in het kader van het thema arbo.
In veel kantoorgebouwen is de lucht
te droog en komen schadelijke stoff en
voor die gezondheidsklachten kunnen
| 1 6| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
veroorzaken. Eenderde van de moderne
kantoren voldoet helaas niet aan de
geldende kwaliteitseisen, zo blijkt uit
meerdere onderzoeken. Gebouwen met
een gebrekkig binnenklimaat kennen
aantoonbaar een hoger percentage ziekteverzuim
onder werknemers. In dit type
kantoorgebouw hebben mensen vaak
weinig tot geen invloed op het binnenklimaat.
Veelgehoorde klachten: droge
keel, hoofdpijn en veelvuldig hoesten. De
behoefte aan frisse lucht en een lagere
temperatuur wordt vaak bemoeilijkt
door een gesloten ventilatiesysteem, een
vaste opstelling van het meubilair en
kunstlicht. Het investeren in een beter
binnenklimaat door middel van planten
is daarom een investering in de gezondheid
en productiviteit van werknemers.
En het doet ook nog eens wonderen voor
de aantrekkelijkheid van een kantoor.
VERSCHIL
Het inzetten van planten voor een goed
binnenklimaat is namelijk een vrij
goedkoop en eff ectief alternatief voor de
meestal dure technische wijzigingen in
de klimaatvoorziening van gebouwen.
Het plaatsen van luchtzuiverende planten
kan de gezondheidsklachten sterk ver-
minderen. Planten voorzien de lucht van
waterdamp, absorberen warmte en geluid
en kunnen schadelijke stoff en opnemen
en afbreken. Planten geven niet alleen
binnen het gebouw enkele voordelen.
Bladverliezende planten aan de zonzijde
van het gebouw houden zomers de
warmte tegen en brengen ’s winters de
warmte binnen. Dit kan 20% besparen
op de verwarming- en verkoelingskosten
binnen een bedrijf.
Meteen naar het tuincentrum hollen
voor een karrenvracht groen is niet
verstandig. Eff ectief wordt het pas nadat
je de volgende overwegingen in ogenschouw
neemt:
- Hoeveel licht is er op kantoor? Heeft u uitzicht op alle
vier windstreken of moeten uw mensen het doen met drie
muren en een wc-raampje? Planten, ook de onderhoudsarme
exemplaren, verlangen een minimum aan licht.
- Planten houden ook niet van tocht. Werken uw mensen in
een garage, overweeg dan iets anders decoratiefs, want de
meeste planten zullen hier niet gedijen. Ga vooraf te rade bij
een goede bloemist. Daar weten ze precies welke plant waar
het meest geschikt is. Bovendien hebben ze vaak bloemen- en
plantenarrangementen zodat u daar geen omkijken naar
heeft.
KANTOORTUIN?
Hoewel we vaak spreken over ‘kantoortuinen, is het in de
praktijk vaak veel kantoor en weinig tuin. En dat, terwijl
juist veel beeldschermwerkers zich prettiger voelen met een
plant in het zicht. Dit blijkt uit onderzoek van ingenieursbureau
DHV onder Nederlandse werknemers. De bevindingen
sluiten naadloos aan bij resultaten van buitenlands
onderzoek. Onder meer bij universiteiten in Oslo en
Washington deed men research naar de invloed van planten
op het welbevinden, de gezondheid en de productiviteit van
kantoormedewerkers.
MEER INFORMATIE:
WWW.HEALTHYGREENATWORK.ORG
| MAART 2008 | Groen op kantoor | ARBO |
We bekeken een aantal succesnummers, planten die in geen enkel kantoor
misstaan. Exemplaren die zich hebben bewezen op het gebied van makkelijke
verzorging, zuivering, hydratering en mate van resistentie. Hier volgt een korte
bloemlezing:
CHRYSALIDOCARPUS:
Een prachtige plant met volle en fijne bladeren. Oorspronkelijk is deze plant
afkomstig van Madagascar en hij is zeer geschikt voor op kantoor omdat hij grote
hoeveelheden vocht de lucht inbrengt. Verder filtert hij giftige stoffen uit de
atmosfeer. De Chrysalidocarpus doet zijn werk optimaal op een licht plekje in de
middagzon.
RHAPIS
Deze plant draagt bij aan een prettige werkomgeving en dat komt vooral door zijn
fraaie uiterlijk. Populair doordat hij weinig verzorging behoeft en bovendien is hij
praktisch onverwoestbaar. Lekker gemakkelijk tijdens lange vakanties. Heeft uw
bedrijf een saaie en donkere hal? Een Rhapis doet wonderen.
FICUS ALII
Een populaire plant uit het omvangrijke rubberplant- en vijgenboomgeslacht. Ook
deze plant is geknipt voor op kantoor, dankzij zijn luchtzuiverende vermogen en
zijn gemakkelijke groei. De ficus Alii moet wel in de volle of halfvolle zon staan.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 7|

| BUSINESS NEWS | Arbo | MAART 2008 |
ZIEKTEVERZUIM TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE BEREIKT LAAGTERECORD
Het ziekteverzuim in de technologische industrie is in 2007 gedaald
tot 4,1 procent. Volgens de werkgeversorganisatie in deze sector, de
FME, ‘een historisch laagtepunt’. Volgens de FME toont het lage
ziekteverzuim aan dat het arbobeleid binnen de technologische
industrie zijn vruchten begint af te werpen. De werkgeversorganisatie
meldt dat de technologische industrie de afgelopen jaren veel
aandacht heeft besteed aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden.
Directe aanleiding hiervoor was de nieuwe arbowetgeving.
Volgens de FME zijn vooral de specifi eke maatregelen per sector
succesvol, en is dit te danken aan de inzet van zowel werkgevers als
werknemers. In 2006 lag het ziekteverzuim in de technologische
sector nog op 4,8 procent. Met een verzuim van 4,1 procent schaart
de sector zich voor 2007 rond het landelijk gemiddelde. De komende
jaren wordt jaarlijks één miljoen euro uitgetrokken om dit percentage
nog verder te verlagen. Meer informatie: www.fme.nl
NIEUWE ARBO-BRANCHEBROCHURES
Werkgevers vinden arboregels vaak maar lastig en moeilijk. Daarom
geeft de Arbeidsinspectie Arbo-branchebrochures uit. In januari zijn
er zes nieuwe verschenen voor de Betonindustrie, de Horeca, de Koek
en snoepsector, de Kunststof- en rubberindustrie, de Metaalindustrie
en het Voortgezet (speciaal) Onderwijs en Middelbaar Beroeps
Onderwijs. De branchebrochures lichten de belangrijkste brancheri-
ROSENMÖLLER GEEFT STARTSEIN ‘WERKFRUIT’
Uit naam van het Convenant overgewicht startte Paul Rosenmöller
op 4 februari bij het Voedingscentrum de nieuwe campagne
Werkfruit van AGF Promotie Nederland. De campagne is erop
gericht de beschikbaarheid van groente en fruit op de werkplek te
vergroten en zo bij te dragen aan de gezondheid van werknemers.
Doel is dat het aanbieden van groente en fruit op de werkplek net zo
gewoon wordt als het verstrekken van gekoeld water, koffi e en thee.
Het Voedingscentrum ondersteunt deze campagne. De campagne
‘Werkfruit, vrucht van alle plezier’ heeft een looptijd van drie jaar en
richt zich met name op het midden –en kleinbedrijf. Voor aanvang
zijn pilots uitgevoerd bij het Productschap Tuinbouw (PT) en het
Voedingscentrum. Deze zijn positief beoordeeld. Onderzoekster
Laura Willemsen van de afdeling Markt & Innovatie van het PT:
“Het initiatief is door de medewerkers gemiddeld met een acht
beoordeeld en praktisch iedereen maakt er gebruik van. Opvallend
is dat bijna driekwart van de mensen aangeeft dagelijks meer fruit te
eten.” Uit de proef blijkt dat vooral de ochtenduren favoriet zijn voor
het nuttigen van werkfruit. Daarbij zijn banaan, appel, mandarijn,
kiwi en tomaat favoriet. Verder is de kwaliteit van het aanbod
beeldbepalend voor de waardering. De invloed op het ziekteverzuim
is nog onvoldoende onderzocht en hangt ook te veel af van andere
| 1 8| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
sico’s toe. Ook beschrijven ze de regels waaraan werkgevers moeten
voldoen en de manier waarop de Arbeidsinspectie daarop inspecteert.
De brochures worden onder alle bedrijven in een branche verspreid,
ruim voor er binnen die sector wordt geïnspecteerd. Werkgevers
kunnen zo op tijd maatregelen nemen om de arbeidsomstandigheden
in hun bedrijf te verbeteren. www.arbeidsinspectie.szw.nl
factoren om daar nu al uitspraken over te kunnen doen. In elk geval is
duidelijk dat werknemers zich er lekker bij voelen. www.werkfruit.nu
en www.vruchtvanalleplezier.nl
KABINET MAAKT AFSPRAKEN OVER VERBETERING RE-INTEGRATIE
Minister Donner en staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid constateren dat de re-integratie de kinderschoenen
is ontgroeid en dat gemeenten, UWV en CWI vooral de laatste jaren
veel hebben verbeterd. Steeds meer mensen vinden via ondersteuning
een baan of krijgen weer werk in het vizier. Toch moet de samenwer-
HARD WAAR HET MOET, ZACHT WAAR HET KAN
De Arbeidsinspectie gaat de komende jaren vooral controleren in
sectoren en bedrijven met relatief gevaarlijk werk en een grote kans op
ongevallen. Bedrijven en sectoren die zich minder (dan gemiddeld)
houden aan wettelijke regels op het gebied van werk- en rusttijden,
vreemdelingenarbeid en minimumloon, zal de Arbeidsinspectie
scherp in de gaten houden.
Daarentegen laat de Arbeidsinspectie veilige en bonafi de werkgevers
en sectoren zoveel mogelijk met rust. Zij krijgen niet te maken
met onnodige inspectielasten. ‘Hard waar het moet en zacht waar
het kan’, is de centrale boodschap in het Jaarplan 2008 en de
Meerjarenstrategie 2008-2011. “De arborisico’s voor werknemers zijn
in het algemeen in bouw, industrie, afvalbranche en sociale werkvoorziening
hoger; wettelijke regels worden er wat vaker overtreden.
In andere sectoren zijn minder risico’s en worden regels relatief
beter nageleefd”, zo meldt de Arbiedsinspectie. In het Jaarplan staat
overigens ook dat Nederlandse bedrijven het internationaal gezien
niet slecht doen op het gebied van veiligheid op de werkvloer.
ACHTERKAMP: BEDRIJFSVEILIGHEID IS BEDRIJFSCONTINUÏTEIT
Met de nieuwe arbo-wet 2007 is de BHV-organisatie meer maatwerk
geworden. Bij Achterkamp Bedrijfsopleidingen zijn maatwerk en
meedenken met de klant dan ook de uitgangspunten. Ten aanzien
van bedrijfshulpverlening (BHV) stelt de Europese richtlijn dat de
werkgever aangepaste maatregelen moet treff en op het gebied van
eerste hulp, brandbestrijding en evacuatie. Bovendien moet gedacht
worden aan het onderhouden van de nodige verbindingen met (hulp-)
diensten van buitenaf. Deze maatregelen worden aangepast aan de
aard, risico’s en grootte van het bedrijf.
Werkgevers zijn verplicht een RI&E te maken en de taken van een
preventiemedewerker uit te (laten) voeren. Verder is het hebben van
een adequate BHV-organisatie vereist. De kern hiervan is dat de
werkgever doeltreff ende maatregelen moet nemen op het gebied van
eerste hulp, brandbestrijding en evacuatie. De werkgever moet zich
laten bijstaan door voldoende werknemers die over een opleiding
en geschikte uitrusting beschikken en hij moet de BHV-organisatie
afstemmen op de aard, de grootte en de specifi eke risico’s van zijn
bedrijf. Het aantal BHV-ers wordt vastgesteld op basis van de RI&E
en is dus bedrijfsafhankelijk.
Voor de opleiding van de BHV-ers stelt de kaderrichtlijn dat de
opleiding afhankelijk moet zijn van de risico’s binnen het bedrijf
en op gezette tijden moet worden herhaald. Voor alle opleidingen
| MAART 2008 | Arbo | BUSINESS NEWS |
king tussen uitvoeringsorganisaties en gemeenten beter en moeten
re-integratiemiddelen selectiever en beter gebruikt worden. Het
budget voor re-integratie neemt echter af van 3 miljard euro in 2002
tot 1,7 miljard euro in 2011 (2007: 2 miljard euro). Dat dwingt om
geld en instrumenten zo eff ectief mogelijk te gebruiken.
en trainingen op het gebied van BHV, VCA en (bedrijfs)brandweer
kunnen ondernemers terecht bij Achterkamp Bedrijfsopleidingen.
Alle opleidingen hebben ISO 9001 en 140001 en NEN-normen
en zijn NIBHV-gecertifi ceerd. Daarnaast ondersteunt Achterkamp
de ondernemer bij het opzetten van een RI&E en maakt zij ontruimingsplannen.
Ook verzorgt Achterkamp brandinspecties en kan zij
optreden als onderhandelingspartner.
Kortom: een allround gesprekspartner voor wat betreft uw veiligheidsbeleid!
www.achterkamp.nl
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 1 9|

| ARBO | Ambius | MAART 2008 |
De 190 enthousiaste medewerkers van
Ambius weten hoe belangrijk werkruimten
zijn voor de mensen die er werken. In
de loop der tijd is het bedrijf uitgegroeid
tot een toontuin van 8.000 vierkante
meter vol zintuiglijke beleving en heeft
het zijn dienstverlening verdiept. Het
inrichten van een werkomgeving heeft
namelijk alles te maken met het begrijpen
van een klant en zijn onderneming.
Een inspirerende omgeving verhoogt de
mentale veerkracht van mensen, weten ze
bij Ambius.
Bij binnenkomst al vallen de grote
plantenbakken op met het weelderige
groen. De entree is met een prettige geur
gevuld en op de receptiebalie staan een
tweetal grote glazen bokalen, gevuld met
frisse groene appels. Salesmanager Marc
Schoutens toont de daarachter liggende
grote hal vol planten in elke gewenste
grootte. “Ambius staat voor sfeer en
ambiance”, zegt hij. “Onze service
verschilt per vraag en varieert van één
plantenbak tot een complete kantoorinrichting.
We kunnen aan interieurbeplanting
alles leveren en doen. Zelfs op
internationale schaal. Met Ambius in
19 landen in de wereld, kunnen we zelfs
voor grote multinationals in elk land
dezelfde uitstraling creëren.”
AMBIANCE
Ambius biedt drie verschillende
| 2 0| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
‘s Werelds grootste leverancier van
interieurbeplanting voor de werkomgeving is al
dertig jaar gevestigd in Duiven. Voor Ambius heeft
het dagelijks inspireren van hun bezoekers en het
prikkelen van alle zintuigen dan ook alles te maken met
dat waar ze goed in zijn: de werkplek omvormen tot
een groene plek waar harmonie en welzijn heersen.
Met de vorig jaar gelanceerde nieuwe producten zal
dat zeker bijdragen aan nog meer succes.
Geuren, planten en bloemen
AMBIUS’ PRODUCT IS RUST EN WELZIJN
producten om sfeer en ambiance te
geven aan elke denkbare ruimte. Ten
eerste is er hun core-business ‘interieurbeplanting’.
Ze zijn er groot mee
geworden. De planten geven niet alleen
rust, ze werken als natuurlijke buff er en
bevorderen het binnenklimaat. Ambius
levert tevens bloemen. Onderzoek heeft
aangetoond, dat die ontspannend werken
en de creativiteit bevorderen. Als derde
product heeft Ambius zich gespecialiseerd
in geuren, want een subtiele, maar
kenmerkende geur onderscheidt uw
bedrijf van anderen en werkt bovendien
verkwikkend, stimulerend, ontspannend
of zelfs rustgevend. Om aan alle
zintuigen tegemoet te komen wil Ambius
zich bovendien toe gaan leggen op echte
kunst in bedrijven. Voel de planten, ruik
de geuren, kijk naar mooie kunst en niet
verwonderlijk doet Ambius onderzoek
naar fruit (proeven) en naar muziek of
stromend water (horen) op de werkplek.
Dat alles kan immers leiden tot hogere
werkproductiviteit, minder ziekteverzuim
en een aangename werkplek waar
mensen helderder kunnen denken.
Dat Ambius zich met haar producten
op welzijn stort is geen luxe. De steeds
sneller wordende maatschappij is
weliswaar niets nieuws, we merken toch
allemaal dat de nieuwe tijd steeds meer
van ons vraagt. We worden dagelijks
bestookt met duizenden prikkels, hebben
een overvolle agenda en de mp3-speler,
iPod, laptop, Blackberry en mobiele
telefoon maken het niet makkelijker
om even tot rust te komen. De gevolgen
kennen we allemaal, van vastlopen in
werk, studie of relatie tot een uiteindelijk
onvermijdelijke burn-out.
“Het is duidelijk dat wij met onze nieuwe
producten erg op de zintuigen zijn
gericht”, zegt Marc Schoutens. “Groen
geeft rust en welzijn, maar geuren ook.
Als je de hele dag vergadert in een
ruimte, is een neutraliserende geur niet
overbodig. Onze geuren worden via
een computergestuurd diff usiesysteem
in de ruimte verspreid, zonder dat die
doordrenkt raakt met hoge concentraties
milieuonvriendelijke geuren. Met
gebruik van maar een kleine hoeveelheid
actief ingrediënt, heeft het toch een
dekkingsgraad van honderd procent
en zweven de geurmoleculen tot wel
zestien uur in de ruimte. Tevens zijn de
geuren hypoalergeen, een eerste vereiste.”
Ambius biedt bovendien service.
Medewerkers dragen zorg voor de vervanging
van de geur en het maandelijks
onderhoud van het apparaat.
BINNENKLIMAAT
Ambius maakt binnen haar eigen bedrijf
dankbaar gebruik van de rustgevende
werking van het zien van weelderige
interieurbeplanting of verbluff end mooie
kunst, het geluid van kabbelend water op
de achtergrond en de buitenwereld, met
de aangename geur van echte bloemen,
binnen. Ze weten er dat planten de lucht
zuiveren en helpen om het sickbuildingsyndroom
tegen te gaan. Een slechte
kwaliteit van de lucht kan bij werknemers
immers leiden tot gezondheidsklachten
als hoofdpijn, sufheid, irritatie
van huid of ogen en vermoeidheid.
Stof, rook en slechte ventilatie kunnen
aandoeningen aan de luchtwegen en
allergieën veroorzaken of verergeren.
Cara is zelfs de meest geregistreerde
beroepsziekte.
Het allernieuwste snufj e dat Ambius
biedt is de Ambius CO2 meter. Die laat
het zien als, naarmate de dag vordert,
de luchtkwaliteit verslechterd door een
gestegen CO2-gehalte. Dat is na het
plaatsen van een aantal planten snel verholpen
en zorgt voor een enorme reductie
van de genoemde klachten. Een uurtje
langer doorwerken is dan niet meer zo’n
probleem en de productiviteit neemt toe.
De kosten? Die vallen enorm mee.
Het voordeel van planten op de werkplek
gaat zelfs nog verder. Ze kunnen er
namelijk ook voor zorgen dat hinderlijke
geluiden gereduceerd worden en dat kan,
zeker op open werkplekken, heel prettig
zijn. De juiste plant kan het geluidsniveau
verminderen, weten ze bij Ambius.
Ten slotte zorgen planten voor de
beheersing van het binnenmilieu, door
schaduwvorming en evapotranspiratie.
Transpiratie van planten via de huidmondjes
in de bladeren geeft namelijk
een hogere luchtvochtigheid in het toch
al zo droge binnenklimaat in de meeste
gebouwen.
BOEKETTEN
Schoutens: “Uit ervaring weten we dat
bloemen of planten een ontvangstruimte
of receptie echt af maken. Die plek is
het visitekaartje van je bedrijf. Met een
wekelijks abonnement op prachtige
bloemen op de balie of in de ontvangstruimte,
ben je steeds verzekerd van een
prettige ambiance.” Hij vertelt dat de
meeste bedrijven ook voor de verzorging
van de planten een contract afsluiten.
“Vaak wordt de receptioniste gevraagd
om ze water te geven. Dat schiet er bij
in of gaat een keer mis en dan is dat een
grote kostenpost.” Ambius biedt een
totaalservice en heeft hiervoor 13 steunpunten
verspreid over heel Nederland,
waar 120 service mensen werken die
dagelijks de planten verzorgen in de
bedrijven en instellingen.
Met hun eigen strenge normen zorgen
ze er voor dat de planten en bloemen
in elk bedrijf mooi gezond zijn en
blijven. Ze maken schoon, geven
water, stoff en, snoeien en bemesten. Ze
verzorgen tevens verse bloemen voor een
belangrijke presentatie of voor op de
vergadertafel, met vaas, passend bij de
huisstijl. Een bijkomend gemak is, dat
de bloemen via de website van Ambius
ook nog eens makkelijk online te regelen
zijn. Of het nu gaat om één boeket of
om een landelijke of internationale actie
met honderden boeketten, het geven
van bloemen is door deze service een
goede en simpele methode geworden
om klanten te verrassen. Daarmee is de
opsomming van de diensten van Ambius
echter nog niet volledig. Ze ontwerpen
en geven advies. Met hun klantgerichte
en ervaren adviseurs kan namelijk alles
gerealiseerd worden.
Een conclusie kan er wel getrokken
worden, na een bezoek aan de grote showroom
in Duiven. De planten, bloemen
geuren en kunst van Ambius brengen niet
alleen rust en welzijn bij werknemers. Het
veelzijdige bedrijf geeft elke onderneming
een eigen ambiance en neemt hen ook
nog eens zorg en werk uit handen. Zijn
uw zintuigen geprikkeld? Neem dan
gerust contact op met Ambius en begeef u
in de wereld van Ambiance.
WWW.AMBIUS.COM
| MAART 2008 | Ambius | ARBO |
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 1|

| BUSINESS NEWS | MAART 2008 |
KNOLTECH NU OOK INZETBAAR VOOR EEN NOODSTROOMPLAN
Het overkomt je. Al je gegevens weg, niets doet het meer en je bedrijf
leidt enorme schade. De eff ecten van een grote stroomstoring zijn
goed voorstelbaar, maar eventuele oplossingen niet. Het Hengelose
bedrijf KnolTech heeft ruime ervaring met het ontwerpen en installeren
van installaties met noodstroomvoeding. Hierbij hoort ook het
inpassen van een noodstroomvoeding in bestaande installaties. Een
noodstroomvoeding kan bij stroomuitval, een apparaat, een gedeelte
van een installatie of een gehele installatie voorzien van stroom.
In de meest uitgebreide vorm kan dit zelfs zonder onderbreking
zodat de aangesloten apparatuur ook bij uitval van de netspanning
DIT NIEUWE NETWERK VOOR KLEINE ZELFSTANDIGEN IN GELDERLAND
De provincie Gelderland telt inmiddels een fors aantal kleine zelfstandigen
in de zakelijke dienstverlening, zowel full- als parttime en dit aantal
groeit nog steeds. Speciaal voor deze ondernemers, die onderdeel willen
uitmaken van een actief netwerk, wordt op 19 maart Dit Nieuwe Netwerk
(DNN) gelanceerd. DNN is een initiatief van netwerkmakelaar Kitty
Tenten. ”Ik hoor van veel kleine ondernemers dat ze een netwerk zoeken
waar iets daadkrachtigs gebeurt en waar ze actief deel van uitmaken”,
zegt Tenten. “Ze willen handvatten en de stimulans vinden om het vak
‘Ondernemen’ onder de knie te krijgen en waar ze partners ontmoeten om
mee samen te werken. Een plek waar ze andere ondernemers ontmoeten
om mee te sparren, hun successen mee delen maar ook waar ze een schouder
vinden om teleurstellingen op te verwerken.” DNN biedt deelnemers
voordelen van de gezamenlijke schaalgrootte. Ze krijgen ‘kwantum
korting’ bij bijvoorbeeld bereikbaarheidsdiensten, secretariële- en
accountantsdiensten, website-ontwikkeling of de aanschaf van een auto.
Bovendien worden tijdens de ondernemersvaardigheidsdagen in kleine
groepen trainingen gegeven in presenteren, pr en marketing, boekhouding,
time-management en netwerken. Deze dagen worden georganiseerd
in Nijmegen, Wageningen en Doetinchem.
www.dnn-online.nl of bel 024- 8486968
KROESEWEVERS SLAAT NIEUWE WEGEN IN
Op 1 januari 2008 hebben de bekende groene lichtreclames op de
gebouwen van KroeseWevers accountants en belastingadviseurs plaats
gemaakt voor een nieuwe belettering, uitgevoerd in een frisse huisstijl,
die terugkomt in alle elementen waarmee de organisatie zich presenteert.
Daarmee markeert KroeseWevers een belangrijke fase in haar
ontwikkeling. Het dienstenpakket is uitgebreid evenals het kantorennetwerk.
De organisatie staat klaar voor klanten met internationale
ambities, belangen en plannen. Alle reden dus om te kiezen voor
een huisstijl, die meer ambitie, meer durf en meer richting uitstraalt.
Dat kantorennetwerk strekt zich inmiddels uit van Doetinchem en
| 2 2| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
blijft werken. Gelukkig komt het in ons land niet vaak voor dat de
algemene stroomvoorziening uitvalt, maar de recente voorbeelden uit
Haaksbergen en het ongeval in de Bommelerwaard geven aan dat het
wel degelijk voorkomt.
Het ontwerpen van een noodstroominstallatie begint voor Knoltech
met een interview om de gebruiker naar de juiste oplossing te leiden.
Zo kunnen al bij de realisatie van bouwprojecten kosten worden
bespaard. Het ontwerp van E-installaties met een noodstroom plan
in het achterhoofd ziet er immers anders uit dan een ontwerp zonder
noodstroomplan. Vraag dus een vroegtijdig advies. www.knoltech.nl
Deventer, via de Twentse steden tot Emmen. Vanuit dit netwerk
biedt het bedrijf haar klanten in met name het oosten van Nederland
en het Duitse grensgebied een volledig pakket aan accountancy en
fi scale diensten, inclusief audits, corporate fi nance, subsidieadvies en
estate planning. Daarnaast is KroeseWevers toegetreden tot Nexia
International, het wereldwijde netwerk van zelfstandige accountantskantoren.
Daarmee voegt de accountant ervaring en expertise toe om
het internationaal zaken doen professioneel te ondersteunen. Volgens
eigen zeggen kunnen zij zich nu in alle opzichten meten met ‘the big
four’ in het vak.
REGEL UW BEDRIJFSOPVOLGING
FISCAALVRIENDELIJK!
De komende jaren zullen veel familiebedrijven overgaan van ouders op kinderen,
aangezien de naoorlogse babyboomgeneratie de pensioengerechtigde leeftijd nadert.
Deze overgang van een onderneming van ouders op kinderen biedt zeer aantrekkelijke
fi scale mogelijkheden voor een (nagenoeg) belastingvrije overgang van vermogen naar
een volgende generatie.
VOORBEELD
De fi scale mogelijkheden, maar ook de fi scale valkuilen, kunnen het best
worden geïllustreerd met het volgende voorbeeld.
Stel, u heeft het als ondernemer goed gedaan, u bent inmiddels 60 jaar, u
heeft een goed pensioen opgebouwd en uw onderneming vertegenwoordigt
een aanzienlijke waarde. U wilt eigenlijk wel met pensioen en u bent in de
gelukkige omstandigheid dat uw zoon een goede bedrijfsopvolger lijkt.
U draagt uw onderneming (bv of eenmanszaak/fi rma-aandeel) over aan
uw zoon tegen een reële waarde van € 1.000.000. Uw zoon beschikt echter
niet over contanten waarmee hij de koopsom voor de onderneming kan
voldoen. De gehele koopsom van € 1.000.000 wordt derhalve omgezet in een
geldlening, waarbij uw zoon in de toekomst de rente en afl ossing zal moeten
verdienen in de onderneming.
Vijf jaar later beseft u dat u erg goed kunt leven van uw pensioen en dat u
geen behoefte meer heeft aan het afl ossen van de lening door uw zoon. In
dat kader besluit u € 500.000, de helft van de lening aan uw zoon, kwijt te
schelden. Nog eens tien jaar later komt u onverhoopt te overlijden, nadat u
vijftien jaar van uw pensioen heeft kunnen genieten. Tot uw nalatenschap
behoort dan onder andere uw resterende lening van € 500.000 aan uw zoon.
Dit scenario is heel goed denkbaar en zeker niet ongebruikelijk. Echter, in
dit voorbeeld zijn in fi scaal opzicht toch behoorlijke ‘bokken geschoten’.
Allereerst is de kwijtschelding van € 500.000 in het vijfde jaar na de
overdracht van de onderneming acuut belast met schenkingsrecht, wat leidt
tot een bedrag van ruim € 87.000 aan te betalen schenkingsrechten. Bij
overlijden, nog eens tien jaar later, is ook de vererving van de lening van €
500.000 belast met successierechten. Indien de zoon enig erfgenaam is, leidt
dat tot een bedrag van ruim € 87.000 aan te betalen successierechten.
FORSE BELASTINGBESPARING DOOR TOEPASSING BEDRIJFSOPVOLGINGSFACILITEITEN
Deze totale belasting van ruim € 174.000 had echter op meerdere manieren
met maar liefst 75% kunnen worden gereduceerd, door optimaal gebruik
| MAART 2008 | AUTEUR: MR. M.R. DE JONGE | BonsenReuling - www.bonsenreuling.nl | COLUMN |
MR. M.R. DE JONGE IS SENIOR BELASTINGADVISEUR BIJ
BONSENREULING ACCOUNTANTS-BELASTINGADVISEURS MET
VESTIGINGEN IN LICHTENVOORDE, DUIVEN EN EIBERGEN
te maken van de zogenaamde bedrijfsopvolgingsfaciliteiten uit de
Successiewet. Dit had bijvoorbeeld kunnen worden ingekleed door
meteen bij overdracht van de onderneming een deel van de koopsom
kwijt te schelden en/of een deel van ‘de onderneming’ in plaats van
‘een lening’ te laten vererven bij overlijden. Een gedegen advies had
de ondernemer hier dus al snel een belastingbesparing van ruim
€ 130.000 kunnen opleveren.
De hiervoor genoemde situatie is echter een eenvoudig voorbeeld
van de toepassing van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten. Uiteraard is
elke situatie op zich weer zeer specifi ek. U heeft wellicht meerdere
potentiële opvolgers, of u heeft een partner die opvolger is, u heeft
wellicht helemaal niet de wens om bij leven al te schenken, of u heeft
een juridische structuur waarin u al met uw compagnon/bedrijfsopvolger
samenwerkt.
WEES ALERT EN SORTEER TIJDIG VOOR
Voor al die situaties zijn goede oplossingen te bedenken. Van belang
is dat u tijdig en onder deskundige begeleiding op de bedrijfsopvolging
voorsorteert. Overigens is in dat kader ook een goed testament
van groot belang. Daarnaast is het, indien u reeds samenwerkt met
uw compagnon/bedrijfsopvolger, essentieel dat er aan die samenwerking
een goede aandeelhoudersovereenkomst (bij samenwerking in
bv-vorm), of fi rma-/maatschapscontract (bij samenwerking in fi rma
of maatschap) ten grondslag ligt.
INDIEN U NAAR AANLEIDING VAN DEZE COLUMN VRAGEN HEEFT,
KUNT U UITERAARD CONTACT MET MIJ OPNEMEN. TEL.: 0544-393333
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 3|

| FORUM | Bedrijfshuisvesting | FOTOGRAFIE: JAN DOORNBOS | MAART 2008 |
Deelnemers aan dit forum:
Monique Marcelis-Wolak –
Marcelis Wolak Landschapsarchitectuur
Edwin ten Brinke – MVO Projecten BV
Forum Bedrijfshuisvesting:
NIEUWE TERREINEN EN
VERPAUPERDE STUKKEN STAD
De Achterhoek is in beweging. Het herstructureren van de bedrijventerreinen is in volle gang en
grote plaatsen als Doetinchem en Winterswijk maken oude industrieterreinen in het centrum
klaar voor woningbouw. Er wordt geschoven, ontwikkeld, gesloopt en gebouwd. Dat roept de
vraag op of bedrijven en ondernemers geen hinder ondervinden van de slechte bereikbaarheid
of de negatieve uitstraling van braakliggende terreinen en bouwputten. Dan missen immers al
die mooie plannen doel.
Het lijkt wel lente als rond de klok van
vijf onze acht gasten aanschuiven in Het
Hart van Doetinchem. De zon is aan het
ondergaan en het licht dimt. De mooie
februaridag loopt ten einde, maar laat bij
de deelnemers een opperbeste stemming
achter. Voordat het diner wordt geserveerd
opent Hans Goorhuis, directievoorzitter
van de Rabobank Achterhoek-Oost de
discussie, die een goede anderhalf uur later
eindigt in het uitspreken van zorg over
de concurrentie tussen de Achterhoekse
gemeenten. Het gebrek aan samenwerking
| 2 4| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
Marco Tenback – Tenback Auto’s B.V.
Evert Jan Hamer – Bouwteam Hamergroep
Paul Koot – Ten Hag Makelaardij
laat veel ruimte onbenut, vinden de
deelnemers. Nieuwe bouwgrond wordt niet
gefaseerd uitgegeven en is er geen overleg
over waar bedrijven het best tot hun recht
komen.
ONTWIKKELING
Hans Goorhuis noemt zichzelf geen expert
in vastgoed maar toch reageert hij als
eerste op de stelling dat negatieve uitstraling
van al die bouwterreinen slecht is voor
bedrijven. “Ik was laatst op bezoek bij een
bedrijf dat gaat verhuizen en dat leek geen
Hans Goorhuis – Rabobank Achterhoek-Oost
Eef Steentjes – Steentjes Advocaten
Pieter Mazereeuw – DTZ Zadelhoff v.o.f.
last te hebben van de herstructurering.
Het bedrijf investeert in zijn toekomst
en krijgt juist een boost”, zegt hij. “Dat
ze in het centrum van Doetinchem of
Winterswijk wat slecht bereikbaar zijn
kan ik me voorstellen, maar it’s all in the
game.” Goorhuis verwoordt daarmee
een gevoel dat door de anderen aan tafel
gedeeld wordt. “Het moet eerst slechter
worden voordat het beter wordt”, vult Eef
Steentjes aan. De advocaat en procureur
ontwikkelt momenteel nieuwbouwplannen
voor zijn bedrijf. “Dat soort ongemak
behoort tijdelijk te zijn”, zegt hij. “Het
zou ook niet goed zijn als dat niet zo is.
Dan schort er iets aan het beleid en de
planning. Het moet beheersbaar blijven.”
Landschapsarchitect Monique Marcelis
Wolak ziet toch een schaduwzijde aan
het verplaatsen van bedrijven. De nieuwe
terreinen komen wel vol, maar de oude
plekken verpauperen, zegt ze. Dat duurt
soms ontzettend lang. Vaak wordt de
nieuwe invulling aan projectontwikkelaars
overgelaten, terwijl eigenlijk
de gemeente een ontwikkelingsplan
klaar zou moeten hebben liggen. Dat
brengt de discussie op de vraag wat
die oude terreinen voor nut kunnen
hebben. Nu al dienen sommige oude
kantoren als prima huisvesting voor
allerlei stichtingen. “In Winterswijk is
inderdaad een gebied waar verpaupering
ontstaat”, weet Goorhuis. “Daar
moet je wel echt revitaliseren, want
het gaat om grote terreinen. Ik tref er
bij ondernemers telkens de discussie
of ze nou moeten verhuizen of niet.
De omgeving verpaupert er en de
bereikbaarheid is er slecht. Dan trekt
Varsseveld of Doetinchem.”
GEMEENTELIJKE VISIE
Pieter Mazereeuw van DTZ
Zadelhoff steekt het niet onder
stoelen of banken dat verhuizen voor
ondernemers van levensbelang kan
zijn. “Ondernemers bouwen graag
iets nieuws”, zegt hij en onmiddellijk
krijgt hij daarin bijval van zijn
buurman, advocaat Eef Steentjes.
“Wij zoeken voor ons kantoor meer
ruimte en een frisse uitstraling. Dan
is een nieuw gebied goed. Bovendien
is het terrein ‘Lindebrook’ in
Lichtenvoorde, waar onze plannen
op zijn gericht, een leuk voorbeeld
voor een kleinschalige mix van
bedrijfshuisvesting, woningen,
groenvoorzieningen, water en zelfs
een sportschool. Ons kantoor past
prima in dat plaatje.”
De Doetinchemse autodealer Marco
Tenback is net verhuisd. Hij koos
voor een goede zichtlocatie langs
de snelweg. “Wij hebben gezocht
naar een bestaand pand, maar voor
auto’s is dat lastig. Ons oude pand is
verkocht en wordt gesloopt voor de
bouw van huizen.” Als de deelnemers
aan de discussie het over een ding
eens zijn dan is het dat bedrijven
moeten kunnen groeien. Als dat op
een bestaande locatie niet kan, dan
moet het maar elders. Belangrijk
daarbij is dat de ondernemer zelf
vanuit de uitbreidingsgedachte voor
verplaatsing kiest, want anders kan
het er fi nancieel niet uit. Dan is er
| MAART 2008 | FOTOGRAFIE: JAN DOORNBOS | Bedrijfshuisvesting | FORUM |
echter nog een probleem, namelijk de
gemeente. Die heeft vaak haar eigen
plannen en als die niet stroken met
Paul Koot:
de ideeën van de ondernemer kon
‘BIJ DE
het project wel eens heel lang gaan AANLEG VAN EEN
duren. Het kostte Marco Tenback TERREIN REKENING
veel gemanoeuvreer om zijn plannen
HOUDEN MET DE
en die van de bestuurders op een lijn
te brengen. “De ondernemer moet
OMGEVING IS WEL
de visie van de gemeente goed in de
BELANGRIJK.’
gaten houden, want als zijn plannen
binnen hun ideeën passen gaat de
uitvoering snel”, zo zegt hij. Evert
Jan Hamer ziet het in Ruurlo goed
gaan. De directeur van Bouwteam
Hamergroep heeft zijn bedrijf bewust
naar Borculo verhuisd omdat daar
Evert Jan Hamer:
van alles niets was en is enthousiast.
‘IN RUURLO
“In Ruurlo is een klein bedrijventer-
IS EEN KLEIN
rein waar bedrijven naar buiten
kunnen groeien. Nieuwe industrie BEDRIJVENTERREIN
moet naar de Laarberg.” Hij leidt
WAAR BEDRIJVEN
daarmee een uitgebreide discussie
NAAR BUITEN
in over het gemeentelijk beleid. De
KUNNEN GROEIEN.’
gemeente is immers verantwoordelijk
voor de nieuwe en oude terreinen en
wat zij doen is van directe invloed
op projectontwikkelaars, makelaars
en bedrijven die zich ergens willen
vestigen. Niet alleen gaat de discussie
over de visie of de verpauperde
stukken stad, maar ze verbreedt zich
Monique Marcelis Wolak:
naar de samenwerking van gemeenten
in de Achterhoek en de al dan niet ‘DE NIEUWE TERREINEN
ruime en groene opzet van de nieuwe KOMEN WEL VOL, MAAR
bedrijventerreinen.
DE OUDE PLEKKEN
VERPAUPEREN.’
HET LANDSCHAP
“De oorzaak van de verpaupering
is volgens mij het overaanbod”,
steekt Edwin ten Brinke in. De
directeur van MVO Ontwikkeling
uit Doetinchem is van mening dat de
eilandjes van waaruit de verschillende
gemeenten in de Achterhoek opereren
daarvan de oorzaak is. “Je moet bij
de gemeentes maar eens de lijsten
Edwin ten Brinke: ‘DE
opvragen van bedrijven die grond
OORZAAK VAN DE
zoeken, dan kom je bij allemaal een
stuk of vijf dezelfde namen tegen.
VERPAUPERING IS
Daar wordt in iedere gemeente
VOLGENS MIJ HET
grond te koop voor aangeboden en
OVERAANBOD’
al die bedrijven laten prut achter.”
Volgens Pieter Mazereeuw klopt dat
niet. Alle zoekenden opgeteld kom
je terreinen te kort. Bovendien is de
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 5|

ICT BEGINT BIJ
EEN LUISTEREND
OOR
1:0
NETWERK/
SYSTEEMBEHEER
2:0 3:0
SOFTWARE-
ONTWIKKELING
INTERNET-
DIENSTEN
DIENSTVERLENING OP MAAT
DLA ICT: een dynamisch automatiseringsbedrijf met goed opgeleide, enthousiaste medewerkers. U vindt DLA ICT in Winterswijk,
Doetinchem en Aalten. Vanuit deze locaties verzorgen wij voor een groot aantal gerenommeerde bedrijven in de regio het
totale automatiseringstraject in de ruimste zin van het woord.
WWW.DLA.NL
WINTERSWIJK DOETINCHEM AALTEN
verplaatsingsbehoefte er toch en heeft
het geen zin daar tegen te vechten.
Wat hem wel stoort is dat er door
het gebrek aan samenwerking te veel
nieuwe terreinen tegelijk op de markt
komen. De gemeentelijke concurrentie
heeft nog een nadeel. Monique
Marcelis Wolak ziet een trend die
in heel Nederland gaande is, ook
in de Achterhoek opkomen. “Iedere
gemeente is bezig een bedrijventerrein
langs de snelweg te krijgen”, zegt ze.
“Zo groeien de dorpen en steden langs
de snelweg langzaam aan elkaar vast.
Het zijn wel steeds vaker representatieve,
mooie gebouwen met een goede
uitstraling, maar de diversiteit die er
tussen de dorpen bestaat, verdwijnt
langs de snelweg. Er is monobouw.
Door het dichtgroeien verdwijnt de
verbinding van de automobilist met
het landschap. Dat is jammer. Ieder
bedrijventerrein zou onderdeel van het
weefsel van de stad of het dorp moeten
zijn, waar ook plaats is voor groen en
ontspanning, waar men doorheen kan
rijden of fi etsen.”
INBEDDING
“Deze regio worstelt vaak met
groen en bedrijven”, reageert Hans
Goorhuis. Eigenlijk ben ik tegen vervlechting
van bedrijventerreinen met
andere functies. Dat gaat namelijk ten
koste van het groen.” Ten Brinke kon
het zich ook al niet voorstellen, een
kippenslachterij naast een sportveld.
Een kinderopvang echter, of een
fi tnesscentrum is best een optie. Het is
praktisch of maakt optimaal gebruik
van een terrein dat ’s avonds toch ‘leeg’
is, maar elke vorm van recreatie lijkt
voor de deelnemers een vreemde combinatie.
“Toch wordt er op de Huet
tussen de middag veel gewandeld”,
aldus Paul Koot. De bedrijfsmakelaar
van Ten Hag ziet op woonboulevards,
die zich meestal aan de rand van een
bedrijventerrein bevinden, best plek
voor een supermarkt dan wel voor een
gemakswinkel. Het bedrijventerrein
zou daardoor ook een recreatieve
functie kunnen vervullen tijdens de
werkweek. Eef Steentjes vindt daar
de regio te kleinschalig voor, Hans
Goorhuis vreest concurrentie met het
centrum en ook Pieter Mazereeuw
ziet er geen heil in. “Volgens mij is
het een hype die niet van de mensen
komt, maar van de overheid.” Daar is
Monique Marcelis Wolak het niet mee
eens. Zij vangt vanuit haar praktijk
als landschapsarchitect weldegelijk
signalen op dat mensen het veel
prettiger vinden om tussendoor even
het groen in te lopen, dan een hele dag
tussen de gebouwen te verblijven. Het
hoeft volgens haar niet veel ruimte te
kosten en bovendien krikt het de productiviteit
van werknemers behoorlijk
op. Evert Jan Hamer vraagt zich af of
mensen tussen de middag werkelijk
gaan tennissen en vindt op die vraag
vooral ontkennende antwoorden.
Enige vorm van landschappelijke
inbedding kan echter iedereen wel
voor zich zien. Paul Koot verwoordt
dat algemene gevoel: “Bij de aanleg
van een terrein rekening houden
met de omgeving is inderdaad wel
belangrijk.”Dat is in de Achterhoek
ook nog eens goed mogelijk, vindt
men. Er is immers nog genoeg groen.
“Mag ik dan tot slot van de discussie
nog terug komen op de gemeentelijke
concurrentie”, vraagt Edwin ten
Brinke als het eten wordt geserveerd.
“Als wij, gemeente en ontwikkelaars,
nou eens samen een databank zouden
openen waar alle zoekers worden
geregistreerd en waar bovendien alle
beschikbare terreinen in te vinden
zijn, dan heeft dat behoorlijk wat
voordelen. Het overaanbod verdwijnt
en het systeem geeft je de mogelijkheid
afspraken te maken over welke bedrijven
zich waar kunnen vestigen.” Dan
valt het even stil. Pieter Mazereeuw en
Paul Koot vinden het een goed plan.
Als makelaar zijn zij voor dit soort
transparantie. “Het levert nog een
ander voordeel op”, zegt Mazereeuw.
“Er zijn dan ook afspraken te maken
over een gefaseerde uitgave van terreinen.”
Hans Goorhuis geeft dit voorzetje
graag aan de Regio Achterhoek
en verwondert zich eigenlijk dat het
idee er nog niet is. Pieter Mazereeuw
loopt er langzaam warm voor: “Het
zal nog wel even duren, maar geloof
me: het komt er.”
| MAART 2008 | FOTOGRAFIE: JAN DOORNBOS | Bedrijfshuisvesting | FORUM |
Eef Steentjes: ‘HET
MOET EERST
SLECHTER WORDEN
VOORDAT HET
BETER WORDT.’
Marco Tenback: ‘ONS
OUDE PAND IS
VERKOCHT EN
WORDT GESLOOPT
VOOR DE BOUW
VAN HUIZEN.’
Pieter Mazereeuw:
‘ALLE ZOEKENDEN
OPGETELD, KOM JE
TOCH TERREINEN
TE KORT.’
Hans Goorhuis: ‘IN
WINTERSWIJK IS
EEN GEBIED WAAR
VERPAUPERING
ONTSTAAT.’
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 7|

| SYMPOSIUM | Regio-Achterhoek | MAART 2008 |
Krimpen biedt kansen
MAAR HET ZAL NIET MAKKELIJK GAAN
De Achterhoek krimpt het snelst, kopte De Gelderlander woensdag 16 januari nadat twee
dagen er voor de Regio Achterhoek een symposium had belegd over de bevolkingsdaling die
Nederland en de hele westerse wereld te wachten staat. In De Radstake in Heelweg bleek dat
de bevolkingsdaling in Gelderland inderdaad het snelst inzet in de Achterhoek, maar landelijk
gingen Limburg en Zeeland ons voor. Het probleem biedt kansen voor ondernemers.
De afname van het aantal inwoners
wordt een probleem, bleek al snel tijdens
de belegde bijeenkomst, want er zijn
minder handen om het werk te doen,
de woningvoorraad hoeft niet meer zo
explosief te groeien als nu wordt voorzien
en scholen krijgen minder leerlingen. De
vergrijzing slaat toe, net als de kosten
voor de zorg en de voorzieningen in de
kleinere kernen zullen moeite hebben
te blijven bestaan. Het heeft geen zin
mensen naar de regio te trekken, want
overal neemt de bevolking af, vertelden
de sprekers. Hoewel de avond vooral
bewustwording bracht van dit probleem,
werd er ook hier en daar een kans belicht
voor ondernemers en bestuurders.
‘Krimpen biedt kansen’, was dan ook
de titel van de bijeenkomst, die door
dagvoorzitter Paul Baeten werd ingeleid
met een veelzeggende tekst. “Krimpen
heeft een negatieve associatie”, zei
hij. “We houden van groei, maar toch
moeten we af van dat groeidenken.” Die
| 2 8| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
boodschap was gericht aan de ondernemers
en beleidsmakers in de zaal. De
overige aanwezigen uit het maatschappelijk
middenveld vertegenwoordigden de
woningbouwcorporatie, scholen, kleine
kernen en zorginstellingen. Burgemeester
Herman Kaiser sloot zijn inleiding af
met de hoop na afl oop vooral opgewekter
en wijzer te vertrekken. Dat lukte maar
ten dele. Wijzer was hij geworden, sloot
hij af, maar opgewekter was hij niet. De
bevolkingsdaling is een probleem waar
maar weinig tegen lijkt te doen, behalve
het te accepteren. “We hebben een gevoel
van urgentie gekregen”, aldus Kaiser.
“Er moet iets gebeuren en dat gaat over
alles. Dus moeten we op zoek naar
aanknopingspunten, de dingen waar we
wel invloed op hebben.”
BANEN
Dat er steeds minder mensen zullen
zijn voor de beschikbare banen komt
door het tekort aan kinderen. Met 2,1
kind per vrouw zou ons bevolkingsaantal
gelijk blijven. Ze krijgen er
1,7 en daardoor daalt onze potentiële
beroepsbevolking in 18 jaar tijd met 20
procent. “Bij 1,2 halveert je bevolking
in 30 jaar”, vertelt Leo Klinkers, van
Klinkers Public Policy Consultants.
Hij onderzocht de bevolkingsdaling.
De kans die er in verscholen ligt is het
stimuleren van innovatie. Slimmere
technieken moeten het werk van mensen
over gaan nemen. Die opdracht ligt bij
beleidsmakers. Maar er is meer aan de
hand. De vacatures die er zijn moeten
zo veel mogelijk opgevuld worden door
gekwalifi ceerd personeel. “We kunnen
ons geen verspilling van arbeidspotentieel
meer veroorloven”, aldus Klinkers.
Om dat te voorkomen moet fl ink ingezet
worden op het voorkomen van vroegtijdig
schoolverlaten en voor de Achterhoek
moet de techniek in het onderwijs
worden gestimuleerd. Goed opgeleid
personeel is een must. Een idee dat door
een van de toehoorders wordt geopperd
is het terughalen van Hbo-dependances
naar de regio, om zo de jeugd niet weg te
laten trekken naar de grote studentensteden.
Hier kan het bedrijfsleven een grote
rol spelen, want de samenwerking met
scholen en ook werkervaringsplaatsen
creëren is van groot belang.
BALANS
Een ander gevolg, dat daar bij aansluit,
is de terugloop van leerlingen en
dus het sluiten van scholen. In 2025
bestaat bovendien het merendeel van
de bevolking uit oudere alleenstaande
vrouwen. Het vraagt een andere
manier van denken over woningbouw.
“Een woning staat voor 50 tot 100
jaar”, weet Claus Martinot van het
Achterhoeks Corporatie Overleg. “Er is
veel maatschappelijk geld mee gemoeid.
Kwantitatief sluit de vraag wel op het
aanbod aan, maar kwalitatief moeten
we een slag maken. De vraag naar
ouderenwoningen neemt toe, terwijl
die er niet zijn.” Dus moet er worden
nagedacht over multi-functionele
bouw. Woningen die makkelijk om te
bouwen zijn en zo met simpele ingrepen
voor meerdere soorten gebruikers te
bewonen zijn, hebben de toekomst. In
het Limburgse Parkstad, waar ze al in
1994 met bevolkingsdaling te maken
kregen, noemen ze dat de ‘levensloopbestendige
wijk’. Als scholen sluiten
en de bevolking afneemt verdwijnen
bovendien de voorzieningen uit de kleine
kernen. Met een toenemend aantal
ouderen kon dat wel eens problemen
opleveren. Een ontwikkeling die daar
nu al op inspeelt zijn de Kulturhuzen,
die in veel gemeentes gebouwd worden.
De combinatie van scholen, woningen
en dorpshuizen maakt de bouw eff ectief.
Wethouder Marie-José Kamps-Laeven
van Landgraaf ziet er vooral kansen in en
betoogt dat haar regio er al van profi -
teert: “Krimp geeft ook de mogelijkheid
om de ruimte opnieuw in te richten. De
balans tussen stedelijk en landelijk kan
worden teruggebracht in het landschap
en zo maak je aantrekkelijke woonmilieus.”
Ze accentueert dat de bevolkingsdaling
geen bedreiging wordt zodra we
er op inspelen en actief aan de slag gaan
met het gegeven.
| MAART 2008 | Regio-Achterhoek | SYMPOSIUM |
Rob Kuulker, Regionaal Meld- en Coördinatiepunt
vroegtijdig schoolverlaters :
“Wij begonnen met 50.000 gulden subsidie. Nu is de
bijdrage van de provincie 400.000 euro. Die is dus meer dan
verachtvoudigd. Bestuurders zien het belang van een goede
aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, mede met
het oog op deze ontwikkelingen in het bevolkingsaantal.
Wij zorgen in het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt
(POA) dat dat gebeurt. In de Achterhoek is veel vraag naar
technisch personeel, dus proberen we met behulp van het
bedrijfsleven jongeren die kant uit te krijgen. Met het RMC
hebben we het aantal uitstromers zonder startkwalificatie
in beeld gekregen. Uit mijn hoofd ligt dat rond de 3 procent
en dat zijn er ongeveer duizend per jaar. De provincie gaat
inzetten op een halvering daarvan in 2012. Dat is best vlot,
maar het is een goed streven.”
Toine de Ruiter, VNO-CW (medeorganisator van de
bijeenkomst)
“Wat wij als VNO-NCW kunnen doen met het gegeven van
bevolkingsdaling? Als een woningcorporatie praat over een
andere woningvoorraad dan hebben daar de bouwbedrijven
direct mee te maken en dat is een deel van onze leden.
Die moeten gaan kijken naar revitalisatie en renovatie in
plaats van nieuwbouw. Alle bedrijven die om die bouw heen
zitten hebben er mee te maken, denk maar aan installatiebedrijven.
De industrie krijgt te maken met een tekort
aan beschikbare handjes. Wat er precies moet gebeuren is
misschien nog niet duidelijk, maar na deze bijeenkomst gaat
iedereen nadenken over de kansen. Niemand wil zich in het
openbaar uitspreken over wie wat moet gaan doen, dat kun
je niet verwachten, maar de Achterhoek kennende zullen
het dezelfde participanten zijn die om de tafel gaan zitten
om het op te lossen.”
Het symposium ‘Krimpen biedt Kansen’
werd georganiseerd door:
- De Regio Achterhoek
- Kamer van Koophandel
- De Achterhoekse woningcorporaties
- VNO-NCW Achterhoek
- Platform Onderwijs Arbeidsmarkt Achterhoek
- Provincie Gelderland
Al met al een boeiende avond, waar
de maatschappelijke thema’s die de
bevolkingsdaling met zich meebrengt
even zijn aangestipt. Oplossingen waren
er nog niet, net zo min als een gerichte
discussie over wat er staat te gebeuren.
Daarvoor moet eerst nog bezinken dat
het ook werkelijk zo is, en dat dat grote
gevolgen heeft voor onze manier van
ondernemen.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 2 9|

van Bennekom-Bakker makelaardij o.g.
Te huur: Parallelweg 4, Gendringen
Huurprijs € 1.990,- per maand exclusief btw en
exclusief kosten nutsvoorzieningen.
Meer informatie: bel of kom langs (ook in het weekend) of
kijk op onze website: www.benmak.demon.nl
Pavordskamp 51, 7081 BW Gendringen, 0315-640322
Bedrijfsruimte, gelegen in
het centrum van Gendringen.
Het object bestaat uit een kantoor met aangebouwde bedrijfshal
en is goed bereikbaar middels de in– en uitvalswegen.
Via de zogenaamde “Slingeparallel” is er eveneens een goede
aansluiting met de autosnelweg A-18 / A-12.
Tegenover het pand is een ruime parkeergelegenheid, die niet
in de huur begrepen is, maar waar de huurder wel gebruik van
mag maken.
Overdekte entree, gang, ontvangstruimte, garderobe en
toiletten, 5 hoogwaardig afgewerkte kantoorruimten, archief,
kantine en twee ruime kantoren, direkt grenzend aan de bedrijfshal.
De hal, met overheaddeur, lichtstraat en heater, is ca.
240 m 2 groot en is voorzien van een (verwijderbare) magazijnruimte
met balie en opslag-verdieping van ongeveer 60 m 2 .
Bouwjaar : 1994
Totale bedrijfsoppervlakte : ca. 535 m 2
Kantoren totaal : ca. 295 m 2
Bedrijfshal : ca. 240 m 2
Opslagzolder : ca. 60 m 2
Verwarming : cv-gas in de kantoren
: heater in de bedrijfshallen
Overig : airco en alarminstallatie
INVESTERINGEN MKB
DALEN FORS IN 2008
Het aantal ondernemers in het MKB dat dit jaar substantieel wil investeren
is drastisch gedaald ten opzicht van vorig jaar. In 2007 wilde bijna één
op de drie MKB-ondernemers meer dan € 100.000 investeren. Voor
2008 is dit percentage gedaald naar 17,5 procent. Daarmee daalt de
investeringsbereidheid tot onder het niveau van 2006 (23,3%).
Het is de meest opvallende uitkomst
van de jaarlijkse ondernemersenquête
van MKB Adviseurs en GIBO Groep
Accountants en Adviseurs. Ook zetten
ondernemers andere investeringen in
effi ciency, kennis of samenwerkingsverbanden
op een lager pitje in vergelijking
met voorgaande jaren. Internet daarentegen
wordt massaal ingezet als middel
om klanten te werven en leveranciers te
selecteren.
OOGSTJAAR
Meer dan duizend ondernemers hebben
aangegeven wat hun verwachtingen
zijn voor dit jaar en de meesten willen
oogsten van wat ze in de afgelopen twee
jaar gezaaid hebben. Groei in afzet
en omzet staan nu voorop. Noemde
twintig procent van de respondenten
voor het jaar 2007 het vergroten van
omzet bij bestaande klanten als zeer
grote uitdaging, in 2008 is dit voor 30
procent van de ondernemers een zeer
belangrijk streven. Groei van het aantal
klanten werd in 2007 door 28 procent
als zeer grote uitdaging gezien, terwijl dit
percentage voor 2008 is gestegen naar 43
procent.
INTERNET
Internet is niet langer een middel om
alleen bedrijfsinformatie online te zetten,
maar een volwaardig communicatie- en
marketinginstrument. Een website die
goed is afgestemd op de behoefte van de
doelgroep is anno 2008 een onmisbaar
gereedschap. Zeventig procent van de
eenmanszaken en zelfs 75 procent van de
bedrijven in de categorie 1-5 medewerkers
gebruiken internet om leveranciers
te selecteren en klanten te werven. Ook
zeven op de tien ondernemingen in het
middenbedrijf maakt voor dit doeleinde
| MAART 2008 | ONDERZOEK |
gebruik van internet. Dan is er ook nog
de rol van internet als zeer belangrijke
bron van informatie. Dat wordt door
63 procent van de MKB-ondernemers
onderkend. Andere belangrijke informatiebronnen
zijn collega-ondernemers
(58%), het accountantskantoor (55%),
ondernemersverenigingen (49%) cursus
en training (47%), vakbladen (45%), de
brancheorganisatie (41%), de bank (32%)
en overige adviesorganisaties (28%).
ARBEIDSMARKT
Vijftien procent van de eenmanszaken
verwacht dit jaar door te groeien naar
meer personeel, terwijl in het middenbedrijf
46 procent het personeelsbestand
in 2008 wil of moet uitbreiden. Eén op
de drie ondernemers in het middenbedrijf
vreest voor het vertrek van goed
personeel en een even groot percentage
noemt het werven van nieuw personeel
een grote tot zeer grote uitdaging. Vooral
in de detailhandel (68%) als in de bouw
(65%) is de personele bezetting een
groot punt van zorg. Naast dreigende
knelpunten in de arbeidsmarkt is het met
name de horecabranche die een (zeer)
grote bedreiging ziet in de nieuwe wet-
en regelgeving. Maar liefst 76 procent
van de ondernemers is zeer verontrust
vanwege het rookverbod dat in de loop
van dit jaar van kracht wordt. In andere
branches schommelt de bezorgdheid over
nieuwe wet- en regelgeving rond de 40
procent.
POLITIEK
Gevraagd naar de prioriteit die de overheid
moet stellen, komt de bestrijding
van de kleine criminaliteit op de derde
plaats, na de bekende zorgenkinderen:
verlichting van de administratieve lasten
en versoepeling van het ontslagrecht.
Een kwart van de ondernemers vindt de
VVD de politieke partij voor ondernemers.
Twaalf procent verwacht dat de
partij van Rita Verdonk de nieuwe partij
voor ondernemers wordt, terwijl 21
procent aangeeft dat het tijd is voor een
andere nieuwe ondernemerspartij. Eén
op de drie ondernemers vindt het niet
belangrijk dat er een politieke partij is
specifi ek voor ondernemers.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 3 1|

| INNOVATIE | MAART 2008 |
Octrooirecht
HOOIBERG OF MIJNENVELD
Afhankelijk van waar het octrooi moet gelden is het aan te vragen bij het Octrooicentrum
Nederland, het Europees Octrooibureau of de World Intellectual Property Organisation. Het is
maximaal twintig jaar geldig. Dan is er ook nog het veel gebruikte merkenrecht voor woord- of
beeldmerken. Dat is tien jaar geldig, maar kan onbeperkt verlengd worden bij het Benelux-
Bureau voor het Intellectuele Eigendom of bij het OHIM (internationaal).
| 3 2| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
Innovatie moet, dat is de boodschap
die ondernemers vaak krijgen.
Dat is niet verwonderlijk, want
een regio, provincie of land moet
zich economisch ontwikkeling. De
bevolkingsdaling die de komende
jaren gaat inzetten, zoals elders
in dit blad beschreven is nog een
extra stimulans. Bij innovatie is
samenwerking met kennisinstellingen
niet vreemd, maar drijven ook al snel
termen als intellectueel eigendom en
octrooirecht boven.
De wil om samen te werken is van
zowel de kant van de ondernemers
als die van de kennisinstellingen
hoog. Ondernemers beseff en dat ze de
benodigde kennis voor een succesvolle
innovatie niet alleen kunnen ontwikkelen
en de kennisinstellingen verbreden
en verdiepen er hun eigen kennisontwikkeling
mee.
Wie een samenwerking aangaat met een
kennisinstelling krijgt echter te maken
met rechten, plichten en afspraken die
over intellectuele eigendom moeten
worden gemaakt. Als het tot een
vruchtbare samenwerking moet komen
is dat in ieder geval wel verstandig. Maar
ook afspraken over de presentatie van het
product of publicatie ervan zijn nodig,
want daarmee wachten tot het octrooirecht
is verleend is geen overbodige luxe.
Wat is je innovatieve product immers
waard als iemand anders er met het idee
vandoor gaat?
SAMENWERKING
De meest logische vragen zijn dan: wie
komt eigenlijk rechten toe als je bij de
ontwikkeling ervan samenwerkt met
een kennisinstelling? En wie krijgt de
vergoeding? En hoe is de vertrouwelijkheid
van bedrijfsinformatie eigenlijk
geregeld? Toch is het goed eerst eens
goed te onderzoeken met wie je een
samenwerking aangaat en af te tasten of
het überhaupt kans van slagen heeft. Een
paar tips:
Er moet ten eerste vertrouwen zijn. Door
elkaars belangen te bespreken groeit de
kennis van ieders achtergrond, overwegingen
en doelen. Daardoor ontstaat
begrip en ten slotte vertrouwen. Dan
moet er kennis zijn van het wetenschappelijke
en technische gebied, kennis van
de op dat gebied werkzame industrie en
kennisinstellingen en kennis van de commerciële
dan wel onderzoeksomgeving.
Beide partijen moeten dus weten waar
ze het over hebben. Tenslotte moeten
beide partijen de meerwaarde inzien van
het project en dus een wederzijds belang
hebben. Een leuk weetje over het belang
van innovatie is dat de opbrengst van een
innovatief product vooral gunstig blijkt
voor de lokale, regionale of nationale
economie (hoogwaardige arbeidsplaatsen
en nieuwe innovatieve producten of
diensten) en dat het niet of nauwelijks
leidt tot extra inkomsten voor de betrokken
kennisinstelling.
RECHTEN
Zijn de basisvoorwaarden aanwezig,
dan is het tijd voor afspraken. Schat in
welke waarde de opgedane kennis van
het onderzoek of onderzoeksproject
heeft, want dat vertelt je meteen of
en hoe het moet worden beschermd.
Het beschermingsrecht bijvoorbeeld,
is voor ieder product anders. De
Intellectuele Eigendomsrechten bestaan
uit het auteursrecht en uit de industriële
ZIJN DE BASISVOORWAARDEN
AANWEZIG, DAN IS HET TIJD
VOOR AFSPRAKEN
eigendomsrechten, waaronder het
octrooirecht, het merkenrecht, tekeningen-
of modellenrecht, kwekersrecht,
topografi eën van halfgeleiderproducten,
het databankenrecht en het handelsnaamrecht
vallen. De meest bekende
en de meest gebruikte is toch wel het
octrooirecht, dat handelt over nieuwe
producten en processen. De vraag die
overigens als eerste beantwoord moet
worden is of de vinding wel voor octrooibescherming
in aanmerking komt. Zo
mag de uitvinding vóór de octrooiaanvraag
nergens openbaar bekend zijn. Ook
niet door eigen toedoen. Wacht dus met
publicaties en presentaties tot het octrooi
is aangevraagd. De uitvinding moet
bovendien inventief zijn, dus niet voor
de hand liggen voor deskundigen in het
vakgebied en een niet onbelangrijke is de
industriële toepasbaarheid. De vinding
moet betrekking hebben op een product
of productieproces met een technische
insteek.
KOSTEN
Goed, het idee voldoet aan alle criteria.
U bent voorzichtig en de ontwikkeling
van het idee kan beginnen. Dan is het
logisch om al tijdens verschillende fasen
van een ontwikkeltraject rekening te
houden met octrooien. In een samenwer-
| MAART 2008 | INNOVATIE |
king is het bijvoorbeeld mogelijk om de
octrooien op te delen om confl icten te
vermijden. Het is zonde als een confl ict
de ontwikkeling van een nieuw product
in de weg staat, maar als door een
verschil van mening het octrooi aan je
neus voorbij gaat is het hele project volledig
mislukt. Uiteraard volgt vervolgens
de octrooiaanvraag op de behaalde
resultaten. Afhankelijk van het al dan
niet aanvragen van een nieuwheidsonderzoek
variëren de indieningstaxen voor
een Nederlandse octrooiaanvrage tussen
de 90 en 884 euro. Als u er een beëdigd
octrooigemachtigde bij inschakelt
kan dat oplopen tot 5000 euro. Voor
aanvragen in het buitenland is dat tot
7000 euro per land.
TOT SLOT NOG WAT HANDIGE LINKS EN
ADRESSEN:
Neem contact op met het Achterhoeks
Centrum voor Technologie: www.actnu.nl.
Zij bieden ondersteuning.
Ga eens naar het spreekuur Intellectueel
Eigendom van de Kamer van
Koophandel Centraal Gelderland te
Arnhem. Elke laatste donderdag van
de maand tussen 9.00- 12.00 uur (op
afspraak). Het spreekuur is gratis.
Op www.uitvinders.nl staat veel handige
informatie.
Op www.octrooicentrum.nl kunt u naast
het verkrijgen van veel informatie ook
op zoek in de database van afgegeven
octrooien. Voor meer informatie over
rechten en samenwerking klikt u op
‘downloads’ en vervolgens ‘brochures’.
MAAK AFSPRAKEN OVER:
- Eigendom van IE
- Naamsvermelding in octrooi
- Aansprakelijkheid
- Achtergrond- en voorgrond kennis en IE
- Vertrouwelijkheid
- Wetenschappelijke integriteit waarborgen
- Uitwisseling van onderzoeks personeel
- Vergoeding voor IE
- Gebruik onderzoeksresultaten
- Publicatie(on)vrijheid
- IE-rechten aanvragen en handhaven
- Vergoeding voor niet-geëxploiteerde kennis
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 3 3|

ELMAR WOUDA
| PROFIEL | DTZ Zadelhoff | MAART 2008 |
DTZ Zadelhoff Arnhem
DE UITERST PROFESSIONELE MAKELAAR OP DE HOEK
DTZ Zadelhoff wordt vaak gezien als grote makelaar met de grote opdrachten,
maar niets is minder waar. Neem de vestiging in Arnhem. Adjunct-directeur Elmar
Wouda en makelaar Pieter Mazereeuw vertellen over het uitgebreide netwerk van
hun kantoor in de Liemers en Achterhoek en hun greep op de ontwikkelingen in de
regio. Die combinatie geeft hen een grote meerwaarde en maakt ze de makelaar
op de hoek.
| 3 4| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
PIETER MAZEREEUW
“Onze medewerkers komen hier allemaal
uit de buurt en we zijn goed ingebed
in de regio”, zegt Elmar Wouda. De
Adjunct-directeur van de Arnhemse
vestiging van DTZ Zadelhoff schijnt een
licht over de twee grote ontwikkelingen
die de Liemers en Achterhoek kennen,
namelijk de aanleg van bedrijventerreinen
Het Land van Wehl en 7poort
in Zevenaar. “De afgelopen jaren zijn
de nieuwe terreinen volgelopen en
de oude achtergebleven met het oude
aanbod. Dan kunnen we nu de eigenaar
van het oude gebouw adviseren welke
investeringen hij moet doen om weer een
gebruiker te vinden, maar liever zitten
we al eerder om de tafel.” Hij legt uit
dat als een ondernemer overweegt om
over een aantal jaren te verhuizen, omdat
hij uitbreiding van zijn bedrijf voorziet,
er met vroegtijdig advies op het hele
proces veel geld kan worden bespaard.
Zo kan hij bijvoorbeeld zijn oude pand
al verkopen om het de paar resterende
jaren te huren. Bij DTZ Zadelhoff geven
ze graag goed en geldbesparend advies.
Sparren over de vele mogelijkheden doen
ze daarom vrijblijvend en de tikker gaat
niet meteen lopen.
BEDRIJVENTERREINEN
“Onze meerwaarde is dat we mensen in
contact kunnen brengen met vastgoedeigenaren
en dat we diezelfde eigenaren
ook weer kunnen adviseren zodra het
pand leeg komt te staan”, aldus Wouda.
“Een oud bedrijfsgebouw voldoet vaak
niet meer aan de eisen van deze tijd, daar
moet dus iets aan gebeuren.” Aan de
Havenstraat in Doetinchem kwam vorig
jaar een groot complex leeg te staan. Ze
adviseerden nieuw plaatmateriaal aan te
brengen en nieuwe loading docks. Ook
de plafonds werden vervangen. Het pand
werd toch weer verhuurd en dat is beter
voor het bedrijventerrein en voor de
gemeente. Die laatste moet revitaliseren
om een oud terrein weer aangezicht te
geven, want leegstand is niet goed en
het is een impuls voor ondernemers.
Pieter Mazereeuw vult aan dat de vraag
naar oude terreinen blijft als de nieuwe
terreinen gefaseerd worden uitgegeven.
De gemeente heeft daarin een rol. “Je
dwingt ondernemers op die manier ook
naar de oude plekjes te kijken. Zo’n
terrein is immers niet slecht.” Als je 90
hectare hebt zou je er eerst 30 hectare
moeten uitgeven, vinden ze bij DTZ
Zadelhoff . Je kijkt vervolgens naar de
witte vlekken en als uit de evaluatie blijkt
dat er voldoende uitbreidingsruimte
is voor de gevestigde bedrijven, kan je
beslissen of je de volgende 30 hectare
uitgeeft. “Investeer je geld dan liever in
het aanpakken van de infrastructuur.
Die komt aan alle bedrijven ten goede”,
weet Mazereeuw.
KANTOREN
Het lokale netwerk van DTZ Zadelhoff
is groot en dat heeft veel voordelen. Als
je immers weet waar terreinen vrijkomen
en wie er interesse heeft, is een geslaagde
koppeling snel gemaakt en zijn alle
partijen tevreden. Dat uit zich ook in de
kantorenmarkt. “Neem Doetinchem”,
zegt Wouda. “Net als in Zutphen en
Winterswijk worden de kantoren daar
bemand door lokale bedrijven. In dat
soort steden blijkt er bovendien weinig
ruimte te zijn. De enige kantorenstrip
in de Achterhoekse centrumgemeente
bijvoorbeeld is langs de Terborgseweg
en de Koopmanslaan. Als er daar niets
vrij komt, lijkt er voor een verhuizend
bedrijf al snel niets voorhanden.” DTZ
Zadelhoff weet echter wie er krimpt
of groeit en kan dus inspelen op de
ontwikkelingen. “We zitten veel bij
vastgoedeigenaren en dan hoor je nog
eens wat”, zegt Mazereeuw. “Dat komt
omdat we veel meer een vastgoedadviseur
zijn geworden.” Ze zetten de vraag
uit in hun netwerk en dan gaat het
balletje vanzelf rollen. Dat is dan ook
meteen hun meerwaarde. Ze kunnen
die ene geschikte locatie vinden. Wouda
geeft het voorbeeld van het UWV. Dat
zocht een nieuw pand, maar er leek
niets voorhanden. Daardoor wilde de
uitkeringsinstantie uit nood geboren een
bestaande locatie kiezen, die eigenlijk
niet geschikt was. DTZ Zadelhoff wist
echter van de aanstaande verhuizing van
de belastingdienst en zo werd een goede
plek gevonden. Het geeft aan hoeveel
marktkennis het makelaarskantoor heeft.
| MAART 2008 | DTZ Zadelhoff | PROFIEL |
De kracht van een lokaal, maar zeer
breed netwerk, werkt in het voordeel
van de klanten van DTZ Zadelhoff .
Daarnaast heeft ze uiteraard het grote
voordeel van een landelijk netwerk.
Ze kunnen breder zoeken dan hun
lokale collega’s. Komt er een logistiek
bedrijfsgebouw vrij, dan wordt het
aanbod ook uitgezet bij landelijk grote
bedrijven als bijvoorbeeld TNT of DHL.
Zo wordt snel een goede en passende
match gemaakt. Het laagdrempelige
van de makelaar op de hoek heeft DTZ
Zadelhoff als geen ander gecombineerd
met een zeer brede dienstverlening. Het
betekent vooral dat de klant uit de regio
Achterhoek en de Liemers te maken
heeft met een persoonlijke, maar ook een
uiterst professionele organisatie.
WWW.DTZ.NL
DTZ ZADELHOFF
Bedrijven, ondernemers en vastgoedeigenaren in De
Liemers en De Achterhoek vinden in DTZ Zadelhoff een
professionele, meedenkende partner. De focus vanuit
DTZ kantoor Arnhem ligt op Arnhem, De Liemers en De
Achterhoek en plaatsen zoals Nijmegen, Ede, Veenendaal
en omliggende dorpen.
DTZ Zadelhoff kent landelijk twaalf regio’s die vanuit twaalf
regiokantoren worden bediend. Landelijk werken er inmiddels
zo’n 500 adviseurs bij DTZ Zadelhoff dat onderdeel
uitmaakt van DTZ Groep. Bij het kantoor Arnhem werken
20 hoog opgeleide medewerkers die veelal woonachtig zijn
in hun werkgebied en dus de lokale winkel-, kantoren- en
bedrijfsruimte markt door en door kennen. Daarbij kunnen
de adviseurs gebruik maken van kennis op landelijk en
internationaal niveau; DTZ Groep heeft kantoren wereldwijd
in inmiddels 40 landen met 10.000 medewerkers. De
adviseurs op kantoor Arnhem kennen de lokale markt door
hun goede netwerk en hun kennisniveau op het gebied van
transacties, aanbod en marktontwikkelingen.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 3 5|

| JURIDISCH | Overnames | MAART 2008 |
EEN GROOT KANTOOR, MAAR TOCH STERK BETROKKEN BIJ HET WEL EN WEE VAN DE CLIËNT
Bedrijfsovername: zaak van lange adem en sterke benen
‘JE KOOPT DE LUSTEN ÉN
DE LASTEN’
“Zo’n tien jaar geleden werden de meeste bedrijfsovernames defi nitief beklonken met een
handdruk en een glas champagne. Nu monden transacties steeds vaker uit in juridische
procedures, omdat de koper vindt dat hij geen waar voor zijn geld heeft gekregen. De
Amerikaanse claimcultuur krijgt ook in ons land steeds meer voet aan de grond.”
Dat zegt mr. Claudia van der Most
(34), ondernemingsrecht-advocaat bij
Dirkzwager advocaten & notarissen in
Arnhem, één van de toonaangevende
kantoren op het gebied van ondernemingsrecht
in oostelijk Nederland. Het kantoor
beschikt over ervaren specialisten, zowel
advocaten als (kandidaat-)notarissen, die
ook adviseren en begeleiden bij overnames
van bedrijven en bedrijfsonderdelen. Het
gaat dan met name om middelgrote en
grote bedrijven en instellingen, vanaf ca. 10
werknemers en vanaf € 5 miljoen omzet.
| 3 6| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
BIJ DIRKZWAGER ALLES ONDER ÉÉN DAK
Deskundige juridische begeleiding is bij
een bedrijfsovername absoluut noodzakelijk,
aldus mr. Peter-Jan Hopmans (40),
kandidaat-notaris ondernemingsrecht
bij Dirkzwager advocaten & notarissen
in Nijmegen. Bij het overdragen van
aandelen is tussenkomst van de notaris
zelfs verplicht. De aandelenoverdracht
moet immers in een notariële akte worden
vastgelegd.
Peter-Jan Hopmans: “Dirkzwager biedt
beide disciplines onder één dak, dus zowel
advocatuur als notariaat. En in veel trajecten
werken we nauw met elkaar samen. We
hebben vaak aan één woord genoeg. Dat
werkt wel zo eff ectief en voorkomt dat er
belangrijke zaken over het hoofd worden
gezien. Die samenwerking houdt echter
op als onze advocatuur één van de partijen
bijstaat en een notaris van ons kantoor de
akte zou moeten passeren. Dit is slechts
mogelijk als beide partijen uitdrukkelijk
toestemming geven. Zelfs de schijn van
belangenverstrengeling moet immers
worden vermeden.”
‘BEZAAID MET VALKUILEN’
Het overnametraject ligt bezaaid met
valkuilen, waarschuwt Claudia van der
Most. “Je moet als koper alles controleren.
Zijn alle belastingen en salarissen netjes
betaald? Lopen er nog leningen? Zit er
vervuiling in de bodem? Hoe zit het met
garanties en andere verplichtingen die
het bedrijf nog moet nakomen? Al die
dingen moet je goed dichttimmeren in de
koopovereenkomst. Doe je dat niet, dan
ben je de klos. Je koopt immers de lusten
én de lasten.”
Maar dat is nog lang niet alles. Want hoe
zit het bijvoorbeeld met de eigendomsrechten
op patenten of software? En met
eventuele mededingingsaspecten? Een
bedrijfsovername kán immers marktverstorend
werken. Een melding aan de
Nederlandse Mededingingsautoriteit
(NMa) is dan verplicht. Niet melden
komt de koper mogelijk op een boete te
staan, of de transactie wordt zelfs helemaal
afgeblazen. Maanden werk in rook op.
PERSONEEL BIJ KOOP INBEGREPEN
Bij bedrijfsovernames gaat het om het
kopen van de aandelen (dus van het bedrijf
als geheel) of om het kopen van activa en
passiva. Bij een activa-passivatransactie
neemt de koper bepaalde bedrijfsonderdelen
of activiteiten over. Claudia van der
Most: “Veel kopers staan er echter niet bij
stil dat ze bij het overnemen van bedrijfsactiviteiten
automatisch ook het bestaande
personeel overnemen, met al hun lopende
rechten en verplichtingen. Die verplichting
geldt in alle landen van de Europese Unie.”
Ook werknemersaspecten als CAO’s en
medezeggenschap mogen niet over het
hoofd worden gezien. Van der Most: “Bij
KANDIDAAT-NOTARIS PETER-JAN HOPMANS: “ZELFS DE SCHIJN VAN BELANGENVERSTRENGELING VERMIJDEN”
het samenvoegen van bedrijven kunnen de
arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap
in het bestaande en overgenomen bedrijf
soms fl ink met elkaar botsen, zeker als er
buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn.“
Bij Dirkzwager kan de cliënt niet alleen
terugvallen op de expertise van gespecialiseerde
juristen in eigen huis, maar ook op
een wijdvertakt internationaal netwerk,
waarin het samenwerkt met verwante
kantoren in alle Europese landen. Peter-Jan
Hopmans: “Ondanks Europese harmonisatie
zijn de verschillen in wetgeving
nog steeds erg groot, vooral op fi scaal en
juridisch terrein. Dan is het bijzonder
prettig als je snel kunt beschikken over
specifi eke kennis van dat land.”
‘OVERNAME SOMS TE ZWAAR MIDDEL’
Bij kleinere transacties zitten er lang niet
altijd advocaten aan tafel. In dat geval is
de notaris vaak de enige jurist die in dat
traject een rol speelt. Peter-Jan Hopmans
neemt die rol bijzonder serieus. Hij vertelt:
“Als notaris ben je onpartijdig. Je neemt
dan alle zaken zorgvuldig met beide
partijen door, om er zeker van te zijn dat
aan alles is gedacht. Op de vraag of het
ook wel eens voorkomt dat de overname
niet doorgaat, antwoorden Hopmans en
Van der Most bevestigend. Soms kom je
tijdens de besprekingen tot de conclusie
dat de transactie eigenlijk maar beter niet
kan doorgaan. Voorkomen is beter dan
genezen.” Claudia Van der Most: “En
soms is dat ook helemaal niet erg. Een
overname is namelijk lang niet altijd nodig
om je doel te bereiken. Als je bijvoorbeeld
de garantie wilt hebben dat een bepaalde
leverancier altijd aan je levert, kun je
wellicht beter goede afspraken met hem
maken, in plaats van het hele bedrijf over
te nemen. Een overname is vaak een veel te
zwaar middel.”
ADVOCATE CLAUDIA VAN DER MOST: ”OVERNAMETRAJECT BEZAAID MET VALKUILEN”
| MAART 2008 | Overnames | JURIDISCH |
‘SCHOENMAKER BLIJF BIJ JE LEEST’
Vooral bij overnames van familiebedrijven
kunnen de emoties hoog oplopen. Prudent
handelen is dan geboden. Claudia van der
Most: “Dirkzwager is een groot kantoor,
maar voelt zich sterk persoonlijk betrokken
bij het wel en wee van de klant. Dat is de
cultuur bij ons. Wij begrijpen dat je in dit
soort kwesties niet altijd alles koud juridisch
kunt benaderen. Maar we weten ook dat
emotie geen rol mag spelen bij het aangaan
van contracten. Bij overnames is het immers
juist belangrijk om de rust en het overzicht
te bewaren. Contracten zijn juridische
documenten. Dat kun je dus maar beter
overlaten aan de juristen. Schoenmaker blijf
bij je leest...”
TOONAANGEVEND IN OVERNAMETRAJECTEN
Dirkzwager is een toonaangevend kantoor
op het gebied van ondernemingsrecht.
De advocaten en (kandidaat-)notarissen
adviseren en begeleiden tientallen bedrijven
en instellingen bij fusies en overnames.
Hiertoe beschikt het kantoor over ervaren
specialisten in ondernemingsrecht, arbeidsrecht,
gezondheidsrecht, mededingingsrecht,
intellectuele-eigendoms- en IT-recht.
DIRKZWAGER ADVOCATEN EN NOTARISSEN
KANTOREN TE ARNHEM EN NIJMEGEN
TELEFOON (026) 353 83 00 RESP. (024) 381 27 27
WWW.DIRKZWAGER.NL
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 3 7|

| BUSINESS NEWS | Verzekeringen | MAART 2008 |
DE SOCIALE VERZEKERINGEN PER 1 JANUARI 2008 KOPJESREGELING AFGESCHAFT
Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan
vanaf 1 januari 2008 omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd
omdat de uitkeringen zijn gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.
Dat stijgt van € 1317,00 naar € 1335,00 euro bruto. Ook de
kinderbijslag gaat omhoog. De aanpassingen zijn nodig omdat ook de
lonen en de prijzen de afgelopen tijd zijn gestegen. AOW’ers zien hun
netto uitkering bijvoorbeeld met tussen de 8 en de 11 euro per maand
stijgen. Hoe hoog het bedrag is, hangt af van de persoonlijke situatie.
De netto-uitkering van een alleenstaande AOW’er gaat bijvoorbeeld
met ruim 11 euro omhoog naar 914 euro per maand. Echtparen
waarvan beide partners 65 jaar of ouder zijn, krijgen in totaal netto
16 euro per maand erbij. Hun gezamenlijke netto-uitkering komt dan
uit op 1251 euro per maand. Dat is exclusief vakantietoeslag en de
tegemoetkoming AOW. Ook mensen met WW, WIA en WAO gaan
er over het algemeen op vooruit. De uitkeringen worden verhoogd
met 1,37%. De absolute stijging is lastiger aan te geven omdat die nog
meer dan bij de AOW afhangt van persoonlijke omstandigheden. Zo
is bijvoorbeeld ook van belang hoe hoog hun inkomen was voordat
zij een uitkering kregen. Voor de berekening van de uitkering geldt
bovendien een maximum inkomen; verdient men meer dan telt het
deel boven dat maximum niet mee bij het bepalen van de uitkering.
Dit zogeheten maximumdagloon wordt per 1 januari 2008 vastgesteld
op 177,03 euro bruto per dag.
Uw recht
is onze zorg!
Deskundig, betrokken en doelgericht
Vragenderweg 35-a Postbus 24 7130 AA Lichtenvoorde
Tel. 0544 - 39 72 00 E-mail: info@steentjesadvocaten.nl
www.steentjesadvocaten.nl
Único poetst aan uw imago
We Take Care!
Único zorgt voor een schoon en fris bedrijfspand. Een bedrijfspand waar u trots op kunt zijn!
Uw opdrachtgevers zullen zich direct bij u thuis voelen. Bel ons voor een vrijblijvende afspraak.
Único schoonmaak & bedrijfsdiensten | Nijverheidsweg 4 | 7031 BV WEHL | tel. 0314 - 64 16 44
De Toeslagenwet en de zogenaamde ‘kopjesregeling’ zorgen voor een
aanvulling op een aantal uitkeringen tot het sociaal minimum. Per 1
januari 2008 werd de ‘kopjesregeling’ opgeheven en de Toeslagenwet
uitgebreid. Het gaat bijvoorbeeld om de ww, wia, wao en zw-uitkering.
Er ontstaat recht op een toeslag als uitkeringsgerechtigde een uitkering
ontvangt die lager is dan het normbedrag. De toeslag vult de uitkering
aan tot het normbedrag, maar het totaal van de uitkering en toeslag
samen is niet meer dan wat het vroegere loon. Een toeslag op de
verhuur van luxe
touringcars
dagtochten
| MAART 2008 | Verzekeringen | BUSINESS NEWS |
uitkering kan worden aangevraagd bij het UWV. De mensen die in
2007 recht hadden op een ‘kopje’ op hun uitkering, ontvangen bericht
van het UWV over de nieuwe situatie per 1 januari 2008. Voor mensen
die eind 2007 recht op een ‘kopje’ op hun uitkering hebben en die daarnaast
nog andere inkomsten hebben, loopt de ‘kopjesregeling’ nog twee
maanden door tot 1 maart 2008. Zij hebben per 1 januari 2008 geen
recht op een toeslag omdat hun inkomen - hun uitkering en andere
inkomsten - boven het normbedrag van de Toeslagenwet uitkomt.
touringcarvakanties
schoolreizen
groepsreizen
Doetinchemseweg 6, 7007 CC Doetinchem/Wijnbergen, Telefoon (0314) 35 44 08
Fax (0314) 36 51 01, E-mail info@otctours.nl, Internet www.otctours.nl

| BUSINESS CLUB DE GRAAFSCHAP | MAART 2008 |
VAN BROODJE KROKET TOT
BEKENDE SPREKER
Smit, ook bekend als manager van de
businessclub van de Superboeren, met
500 leden de tweede businessclub van
ons land, vertelt dat er in het stadion
ruimte genoeg is om een bijeenkomst te
houden. “Qua planning is er voldoende
ruimte. We hebben zeventien thuiswedstrijden
per jaar en zes keer per jaar
houdt de businessclub een workshop
voor de leden. Verder zijn er onder meer
ontbijtsessies. In totaal hebben we dus
ongeveer dertig evenementen per jaar
en dat betekent dat we de rest van het
jaar ook letterlijk de ruimte hebben voor
andere activiteiten. We hebben zowel op
de eerste als op de tweede verdieping een
grote zaal met een capaciteit van enkele
honderden mensen. Ook zijn er enkele
kleinere ruimtes beschikbaar, zoals de
bestuurskamer. Onlangs is de bestuurskamer
nog voor enkele uren gehuurd
door een ondernemer die een gesprek
met een wethouder voerde. Hij koos
voor een rustige neutrale omgeving.” De
| 4 0| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
bestuurskamer is onlangs ook verhuurd
voor een directievergadering van een
bedrijf uit de buurt. Het is ook mogelijk
dat meerdere ruimtes tegelijkertijd in
gebruik zijn. De totale capaciteit is
vijftienhonderd personen. Ook bedrijven
die geen sponsor zijn van de businessclub
zijn welkom. Smit: “Er hoeft ook niet
altijd een link met voetbal te zijn, hoewel
dat natuurlijk wel leuk is, want we zitten
nu eenmaal in een voetbalstadion.”
IN ÉÉN HAND
Smit: “Wij bieden onze diensten aan
volgens het principe van turn key. Of
een opdrachtgever nu honderd broodjes
kroket wil bestellen, stroganoff saus wenst
bij de maaltijd of een bekende artiest of
spreker in het programma wil opnemen,
het kan allemaal. Groot voordeel is dat
bij ons alles in één hand ligt. Vaak zijn
er dingen waar opdrachtgevers helemaal
niet aan denken. Wij maken voor elk
programma een draaiboek waarin tot
Het voetbalstadion als plek voor
een feest, productpresentatie
of vergadering. Misschien voor
velen een idee om even aan te
wennen, maar bij De graafschap in
Doetinchem is het werkelijkheid.
Manager Events Jan Smit vertelt
dat in principe alles mogelijk is.
“Beurzen, disco’s, presentaties,
familiefeesten, bedrijfsclinics met
profvoetballers, recepties. Het kan
allemaal.”
detail is geregeld welke activiteiten
moeten worden uitgevoerd om de bijeenkomst
tot een succes te maken. Om een
voorbeeld te noemen: onlangs hadden wij
hier een bedrijfsbijeenkomst van Reed
Business, dat met 550 mensen kwam.
Na afl oop kregen alle deelnemers aan het
programma een bal mee naar huis. Het
is lastig voor een opdrachtgever om hier
zelf iemand voor in te huren, maar wij
konden een uitzendkracht bij de uitgang
plaatsen die de ballen uitreikte. Probleem
opgelost. In het draaiboek wordt ook
geregeld of de roltrap in ons stadion naar
boven of naar beneden beweegt. En zo
zijn er meer zaken waar een opdrachtgever
zich geen zorgen meer over hoeft te
maken.” De horeca-exploitatie is geheel
in handen van De Graafschap, hetgeen
ook al bijdraagt tot het principe van alles
onder één dak. Als er extra personeel
nodig is, huurt Smit uitzendkrachten
in. Er is een pool van tachtig mensen
waaruit hij kan putten.
AANTAL VACATURES STERK GEDAALD
De vraag naar personeel is in januari sterk gedaald. Dat blijkt
uit cijfers van de Monster Employment Index, de maandelijkse
barometer van de online arbeidsmarkt. In januari zakte de Index
naar 188 punten, het laagste niveau sinds maart vorig jaar. In alle
sectoren daalde de vraag naar personeel, maar de sectoren horeca &
toerisme en transport & logistiek zagen de grootste daling. “De grote
daling in januari komt niet als een volledige verrassing aangezien de
Nederlandse Index het nieuwe jaar traditiegetrouw met een daling
MKB-WERKGEVER HOUDT HAND OP KNIP
Het midden- en kleinbedrijf houdt de hand op de knip als het om de
salariëring van zijn medewerkers gaat. Vooral in de midden- en hogere
functies blijft de beloning achter bij het Nederlandse gemiddelde. Dit
blijkt uit het eerste mkb-beloningsonderzoek van Ondernemen! en
het Haagse organisatieadviesbureau Eprom in de sectoren industrie,
productie en logistiek. In de meeste gevallen blijft het negatieve
verschil nog net binnen de marge die Eprom beschouwt als marktconform:
tien procent boven of onder het gemiddelde. Geld alleen maakt
NIEUWE DIESELMOTOR VERSTERKT AANBOD SAAB VERDER
In 1977 verbaasde Saab de wereld door als eerste turbotechnologie in
personenauto’s toe te passen. Saab kreeg het voor elkaar om uit relatief
kleine motoren extra vermogen en veel trekkracht te realiseren. Nu,
ruim dertig jaar later, krijgt deze combinatie van Zweedse slimheid
en pure sportiviteit een nieuwe invulling met de introductie van de
TTiD. Zo is de Saab 9-3 met de 180 pk (132 kW) sterke tweetrapsturbomotor
vanaf november te bestellen met de nieuwe dieselmotor. De
auto heeft een meerprijs van 2200 euro ten opzichte van de bestaande
150 pk 1.9 TiD en is leverbaar in de Sport Sedan, de Sport Estate en
de Cabriolet gecombineerd met de uitvoeringen Vector en Aero. De
1.9 TTiD is niet alleen fel en snel, hij gebruikt weinig brandstof en is
zeer vriendelijk voor het milieu. Enkele cijfers: de 9-3 Sport Sedan 1.9
| MAART 2008 | BUSINESS NEWS |
begint”, aldus Diana Krieger Managing Director van Monsterboard.
nl. “Maar deze terugval is wel de grootste maanddaling sinds het
begin van de meting in 2005. Na alle groei van de laatste jaren een
opvallend moment.” De Monster Employment Index is de maandelijkse
barometer van de online arbeidsmarkt en baseert zijn resultaten
op circa 300 Nederlandse carrièresites en vacaturepagina’s van
websites van bedrijven. Waar alle provincies een daling laten zien van
de Index, is deze in de noordelijke provincies het scherpst.
echter niet gelukkig, dat blijkt ook nu wel. Dat zou immers betekenen
dat het midden- en kleinbedrijf niet meer aan personeel kan komen.
Volgens de ondervraagde werkgevers geven in meerderheid aan
dat hun medewerkers ruim tevreden zijn met hun salaris. Loes de
Cock van Eprom: “Er speelt meer mee: groei, toekomstperspectief,
bevrediging in het werk, scholing, enz. In het mkb zijn functies ook
vaak minder specialistisch ingevuld. Veel mensen vinden dat aantrekkelijk.”
Het mkb-beloningsonderzoek is te vinden op www.mkb.nl
TTiD accelereert in 8,5 seconden van 0 naar 100 en heeft een topsnelheid
van 225 km/uur. Desondanks is het gemiddelde verbruik volgens
EEC-gegevens 5,6 liter op 100 km (1 : 17,9), bedraagt de uitstoot van
CO2 slechts 149 g/km en is de uitstoot van roet/fi jnstof tot nul gereduceerd.
Saab introduceert daarnaast nog een speciale voorjaarseditie
van de Saab 9-3 Cabriolet. De exclusieve carrosseriekleur Lynx-Yellow
geeft een lentegevoel, ongeacht de tijd van het jaar. De lichtmetalen
tienspaakswielen en de luxe lederen interieurbekleding verhogen de
frisse voorjaarsuitstraling. Last but not l;east is er een Passenger Pack
leverbaar, bestaande uit een verstelbare middenarmsteun vóór, een
mattenset en bekerhouders in het dashboard en in de middenconsole,
waar ook een 12V-aansluiting en een muntenvakje zijn aangebracht.
| BUSINESS | OOST-GELDERLAND | 4 1|

| HUNTENKRING BC | Nieuwjaarsreceptie | MAART 2008 |
NIEUWJAARSRECEPTIE
De eerste Nieuwjaarsreceptie voor de Huntenkring is een feit, op
zondag 13 januari jongstleden wel te verstaan. Dat is uniek voor
de Huntenkring, aangezien wij onze businessclubavonden altijd op
dinsdagavond houden. Ondanks het gegeven dat de Graafschap thuis
moesten voetballen tegen Vitesse zijn we zeer tevreden over het aantal
aanwezige leden, namelijk ongeveer 75.
Namens het bestuur heette Debby Wissing de leden van harte
welkom en uiteraard wenste ze iedereen het allerbeste voor 2008,
zowel zakelijk als privé. Debby blikte terug op 2007 en stipte
daarbij uiteraard enkele hoogtepunten aan. We hadden Rita
Verdonk en Guus Hiddink te gast op onze Happy Evenings
en minister Maxime Verhagen was aanwezig op de tweede
Euregionale Manifestatie. Daarnaast zorgde een goed verlopen
Huntenpop voor een succesvol 2007. Dat 2008 eveneens een
mooi jaar gaat worden staat buiten kijf, al kon er helaas over de
te verwachten sprekers nog niets concreets gemeld worden.
Na het welkomstwoord kreeg Geert Teunissen het podium.
Geert kwam met het grote nieuws dat het Leden Vademecum
een feit is. Joep Schreur van JE-ES Reclamebureau uit
Winterswijk presenteerde het nieuwe vademecum en dankte de
| 4 2| OOST-GELDERLAND | BUSINESS|
leden en het bestuur voor de gedane inspanningen. Hij is trots
op het resultaat.
Vervolgens werd het woord gegeven aan de burgemeester van de
Oude IJsselstreek, de heer Hans Alberse. In zijn nieuwjaarstoespraak
zoomde hij in op het zoeken naar balans tussen privéleven
en werk, en blikte hij terug op 2007 en uiteraard nam hij een
voorschotje op de gemeentelijke plannen voor 2008.
Tegen de klok van half een was het offi ciële gedeelte ten einde en
konden de leden genieten van de live wedstrijd De Graafschap-
Vitesse, op groot scherm. Dit alles onder het genot van een warm
broodje en een drankje. Al met al kunnen we spreken van een
geslaagde eerste Nieuwjaarsreceptie.
Nu geheel vrijblijvend een maand proberen
De vrijheid van overal
online werken
Internet, e-mail en het ontvangen en verzenden van bestanden waar
u maar wilt. Ervaar het nu één maand gratis op uw laptop. Deze
aanbieding is inclusief USB-modem, abonnement en binnenlands
datagebruik. U kunt weer opzeggen zonder enige verplichtingen.
Bel voor meer informatie met de door Vodafone erkende Business
Partner Top Telecom
Make the most of now
Top Telecom, Voltastraat 86a, 7006RW, Doetinchem, info@toptelecom.nl, www.toptelecom.nl, 0314-364436

Kom nu naar onze showroom
voor de Temptation modellen.
Uw voordeel kan oplopen tot ruim € 5.800,-!
Astra 5-deurs Temptation vanaf € 20.695,- Za ra Temptation vanaf € 26.295,-
Astra TwinTop Temptation vanaf € 31.795,-
Astra SW Temptation vanaf € 21.495,-
Navigatie en park pilot op Astra en Za ra voor slechts € 795,-!
Betaal in 3 jaar, zonder één cent rente.
De Temptation modellen van Opel zijn standaard al bijzonder verleidelijk
uitgerust. Tal van luxe extra’s, zoals lichtmetalen velgen, airconditioning
en een geïntegreerde radio-CD/MP3-speler, zijn gewoon bij de prijs inbegrepen.
Dat levert direct al veel voordeel op. Om de verleiding compleet
te maken betaalt u uw favoriete Temptation model nu in 3 jaar, zonder één
cent rente. Zo kan uw totale voordeel oplopen tot ruim € 5.800,-! Kom langs
in onze showroom!
Opel Temptation Designlijn. Gemaakt om te verleiden.
Vectra 4-deurs Temptation vanaf € 27.495,-
Meriva Temptation vanaf € 19.195,-
Prijzen incl. btw, bpm en energielabelverrekening, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Gemiddeld brandstofverbruik en CO -uitstoot volgens Richtlijn 1999/100/EU of 2004/3/EU of ECE R 101. Benzinemotoren km/liter: van 8,6 tot 17,9. Liter/100 km: van 11,6 tot 5,6. CO gr/km: van 278 tot 134. Dieselmotoren km/liter: van
2 2
11,0 tot 21,7. Liter/100 km: van 9,1 tot 4,6. CO gr/km: van 240 tot 124. Vraag in onze showroom naar de voorwaarden.
2
AUTO PALACE AUTO BLEEKSTEIN
BLEEKSTEIN AUTO KEMPERS B.V.
Aalten, De Driehoek 1, (0543) 47 24 43.
Zevenaar, James Wattstraat 20, (0316) (0316) 33 19 41.
Doetinchem, Plakhorstweg Plakhorstweg 1-3, (0314) 34 16 00.