In Turkije gaat alles sneller - VNO-NCW

Erik Klomp (Novodoor)
‘Turkije is beter af zonder Europa’
Tien jaar geleden zette Erik Klomp de stap. Samen met vrouw en
drie kleine kinderen reed hij in met een Volkswagenbusje naar
Istanbul. Klaar om samen met een Turkse partner een bedrijf in
bouwmaterialen te beginnen. Met vallen en opstaan leerde hij
de Turkse bedrijfscultuur kennen. ‘We hebben zo vaak op het
punt gestaan om terug te keren.’ Maar langzaam viel alles op
zijn plaats. Het bedrijf specialiseerde zich in deuren en hang- en
sluitwerk. Dat was een goede zet. Inmiddels heeft Novodoor
25 mensen in dienst en is actief in meer dan tien landen. De
booming economie - met 8,5 procent over heel 2011 één van de
snelst groeiende economieën ter wereld - heeft de belangstelling
van ondernemend Nederland in Turkije doen toenemen.
Klomp: ‘Er zijn veel Nederlanders die hier wat willen beginnen.
Maar eenvoudig is het niet. Een betrouwbare Turkse partner en
een strakke administratie, dat is van belang. Daar wil het nog wel
eens op mislopen.’
Volgens Klomp hebben veel Nederlanders moeite met zich
dienstbaar op te stellen ‘Wanneer je een gesprek hebt gehad,
moet je niet tien dagen wachten met het versturen van de offerte.
Dan voelt de klant zich niet serieus genomen en ben je ze
kwijt. En je moet bereikbaar zijn. Liefst 12 uur per dag. Respect
is belangrijk.’ De Turkse toetreding tot de Europese Unie is geen
onderwerp van gesprek. ‘Dat speelt totaal niet. Niet gek, wanneer
je naar de problemen in Europa kijkt. Ik denk ook dat Turkije
beter af is zonder Europa. Wat moeten ze met dat aankomende
bejaardentehuis?’
noteerde Turkije in de eerste helft van 2011 een plus van liefst 10,2 procent.
Daarmee stond Turkije in de top van de wereldranglijst. Ook als
de dip in 2009 na het uitbreken van de kredietcrisis wordt meegenomen,
bedraagt de gemiddelde economische groei over een periode van
tien jaar 4 procent. Wat is het geheim van Turkije? Het land is stabieler
geworden, vertelt Ruhaak. ‘Je merkt ook dat investeerders meer vertrouwen
beginnen te krijgen in de Turkse economie.’ Dat vertrouwen
was er lange tijd niet. In de jaren tachtig en negentig leed het land
onder het typische boom-bustsyndroom. De economische groei
schommelde tussen een plus van 10 procent en een min van 8 procent.
Rond de eeuwwisseling kwam dé grote klap. De economie ging onderuit
na een politieke crisis, waarbij de inflatie opliep naar 75 procent. De
bankensector bleek zeer kwetsbaar te zijn. Met het aantreden van de
nieuwe regering onder leiding van de islamitische akp-premier
Erdo˘gan werden zware hervormingen doorgevoerd. ‘Daarvan profi-
13
FORUM #08/19.04.12
Jos Simons (bim)
‘Een Turk meldt zich niet zomaar ziek’
Jos Simons, oud-directeur van Aldi Nederland, heeft nog géén
dag spijt gehad van zijn komst naar Turkije in 2001. Onder zijn
leiding groeide de Turkse prijsstunter bim in tien jaar tijd uit tot
één van de grootste supermarktketens van het land. Van negenhonderd
winkels naar 3.370. De formule is identiek aan die van
Aldi. Een beperkt assortiment, een platte organisatie en weinig
poespas. ‘Die formule werkt overal.’ Twee jaar geleden trad hij terug
als bestuursvoorzitter, maar als lid van de raad van commissarissen
en speciaal adviseur is hij nog steeds betrokken bij ‘zijn
bim’. Simons roemt de jonge beroepsbevolking en de arbeidsmoraal.
‘Er wordt hier echt hard gewerkt. Als ik alleen al kijk naar het
ziekteverzuim, dat ligt hier veel lager dan in Nederland. Een Turk
meldt zich niet zomaar ziek’
Volgens Simons biedt het land veel kansen voor Nederlandse ondernemers.
‘Er zijn natuurlijk veel gelukzoekers, in beide landen,
die snel geld willen maken. Maar met de juiste instelling en een
goed plan kan veel.’ Hij heeft het land zien veranderen. Met de
economie groeide ook het zelfvertrouwen van de Turken. ‘Een
paar jaar geleden was nog 65 procent van de Turken voor toetreding
tot de eu, nu is dat teruggezakt naar rond de 30 procent.
Niet vreemd, ik heb me ook vaak geërgerd aan die denigrerende
toon uit Europa, terwijl landen als Bulgarije en Roemenië wel lid
zijn geworden. Tsja. Niet gek dat de Turken nu denken: ze zoeken
het maar uit en zich op het oosten richten.’
teert Turkije nog steeds’, vertelt Ruhaak. ‘Het bankenstelsel werd versterkt,
terwijl de controle erop eveneens verstevigd is. De Turkse banken
hebben weinig last gehad van de kredietcrisis. De Turkse centrale
bank is onafhankelijker geworden. De overheid is gedreven om het
begrotingstekort laag te houden. Ze hebben net als in Europa tijdens de
crisis stimuleringsprogramma’s gehad, maar nu de crisis voorbij is,
gaat de hand weer op de knip.’
zelfvertrouwen
Dat de Turkse staat meer zelfvertrouwen heeft, maakte president Gül
eind vorig jaar in een rede in Wenen duidelijk. Europa kreeg van hem
verbaal een draai om de oren. Het dooretteren van de eurocrisis liet
volgens Gül zien dat Europa zijn eigen huis niet op orde kan krijgen.
‘De nalatigheid van de Europese Unie heeft de weg vrijgemaakt voor
de moeilijke economische situatie op dit moment’, aldus Gül. Europa