DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
18<br />
hoofdstuk 1: Feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> cijfers over (in)fertiliteit <strong>en</strong> vruchtbaarheidsbehandeling<strong>en</strong><br />
Eén ivf-cyclus maakt nog ge<strong>en</strong> kind<br />
Zoals uit figuur 1 (p. 11) blijkt, is er ongeveer één kans<br />
op vijf dat e<strong>en</strong> afzonderlijke ivf-cyclus, zoals hierbov<strong>en</strong><br />
beschrev<strong>en</strong>, tot e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>de geboorte leidt. Deze kans<br />
neemt af als de vrouw ouder is dan 35 jaar. Concreet<br />
betek<strong>en</strong>t dit dat er m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn die na één cyclus<br />
zwanger zijn, maar dat het mer<strong>en</strong>deel van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
daar meerdere cycli voor nodig heeft. Heeft de ivf-<br />
behandeling meer dan e<strong>en</strong> of twee bevruchte eicell<strong>en</strong><br />
opgeleverd, dan word<strong>en</strong> deze ingevror<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
deze in e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>struatiecyclus word<strong>en</strong> terug-<br />
geplaatst, zonder dat daarvoor e<strong>en</strong> uitgebreide hormo-<br />
nale stimulatie di<strong>en</strong>t plaats te vind<strong>en</strong>. Dit noemt m<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> cryo-cyclus.<br />
Patiënt<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangerad<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> twee ivf-cycli<br />
e<strong>en</strong> rustpauze in te lass<strong>en</strong>. Deze is nodig om de vrouw<br />
zowel lichamelijk als emotioneel van de behandeling<br />
te lat<strong>en</strong> bekom<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> aantal<br />
grote c<strong>en</strong>tra wachttijd<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> twee cycli, net als aan<br />
het begin van de behandeling. Gerek<strong>en</strong>d dat e<strong>en</strong> ivf-<br />
cyclus ongeveer twee maand<strong>en</strong> in beslag neemt <strong>en</strong> er<br />
vervolg<strong>en</strong>s minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> rustperiode van e<strong>en</strong> maand<br />
moet word<strong>en</strong> ingebouwd, kan e<strong>en</strong> patiënt maximum<br />
vier ivf-behandeling<strong>en</strong> per jaar volg<strong>en</strong>, al geeft m<strong>en</strong><br />
meestal aan dat e<strong>en</strong> maximum van drie behandeling<strong>en</strong><br />
per jaar beter is. Dit betek<strong>en</strong>t dat m<strong>en</strong> voor de komst<br />
van één kind gemakkelijk twee jaar behandelt met ivf<br />
(gerek<strong>en</strong>d aan vijf of zes behandeling<strong>en</strong>). Kijkt m<strong>en</strong> naar<br />
alles wat aan ivf-behandeling<strong>en</strong> voorafgaat dan is het<br />
niet uitzonderlijk dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vier jaar, vijf jaar of langer<br />
bezig zijn met poging<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> eerste kind te krijg<strong>en</strong>.<br />
Wat kan er misgaan?<br />
Arts<strong>en</strong> zijn beducht voor twee belangrijke complica-<br />
ties: het hyperstimulatiesyndroom <strong>en</strong> meerlingzwan-<br />
gerschapp<strong>en</strong>.<br />
Het ovarieel hyperstimulatiesyndroom is e<strong>en</strong> moge-<br />
lijk risico bij hormonale stimulatie. Bij erg gevoelige<br />
patiënt<strong>en</strong> of bij toedi<strong>en</strong>ing van e<strong>en</strong> te hoge dosis hor-<br />
mon<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> de eierstokk<strong>en</strong> overgestimuleerd. Ze<br />
zwell<strong>en</strong> op <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zo’n 10 tot 15 cm met<strong>en</strong>, met<br />
verschill<strong>en</strong>de cyst<strong>en</strong> van 2 tot 3 cm. De klacht<strong>en</strong> kun-<br />
n<strong>en</strong> beperkt blijv<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> gezwoll<strong>en</strong> buik <strong>en</strong> wat<br />
buikpijn, maar kunn<strong>en</strong> ook ernstiger zijn: misselijkheid,<br />
brak<strong>en</strong>, hevige buikpijn, e<strong>en</strong> sterke gewichtsto<strong>en</strong>ame,<br />
ademhalingsmoeilijkhed<strong>en</strong>. In uitzonderlijke gevall<strong>en</strong><br />
kan de hyperstimulatie dodelijk zijn. Meestal kan echter<br />
vrij snel ingegrep<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdwijnt het probleem<br />
door te rust<strong>en</strong>, matig te drink<strong>en</strong> <strong>en</strong> de juiste voeding.<br />
Het is echter e<strong>en</strong> bijzonder onaang<strong>en</strong>ame <strong>en</strong> angstaan-<br />
jag<strong>en</strong>de ervaring.<br />
Meerlingzwangerschapp<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> het gevolg zijn<br />
van hormonale stimulatie, waarbij meerdere eicell<strong>en</strong> tot<br />
rijping word<strong>en</strong> gebracht, gevolgd door seksuele betrek-<br />
king<strong>en</strong> of kunstmatige inseminatie. Het is daarom van<br />
belang de toedi<strong>en</strong>ing van de hormonale stimulatie<br />
nauwgezet te monitor<strong>en</strong>. Daarnaast kan e<strong>en</strong> meerling-<br />
zwangerschap het resultaat zijn van e<strong>en</strong> terugplaatsing<br />
van meer dan één embryo.<br />
Meerlingzwangerschapp<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> vaker dan e<strong>en</strong>ling-<br />
zwangerschapp<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> vroeggeboorte <strong>en</strong> e<strong>en</strong> laag<br />
geboortegewicht, met e<strong>en</strong> verhoogd risico op over-