DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
52<br />
hoofdstuk 3: copingstrategieën<br />
Voldo<strong>en</strong>de tijd om na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>?<br />
Het voorgaande is e<strong>en</strong> voorbeeld van e<strong>en</strong> model dat<br />
voornamelijk gericht is op medische efficiëntie. De<br />
patiënt wordt zo snel <strong>en</strong> zo vlot mogelijk door e<strong>en</strong><br />
behandeling geleid <strong>en</strong> de keuz<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> voorge-<br />
steld zijn gericht op e<strong>en</strong> maximale slaagkans, al dan<br />
niet rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong>d met mogelijke onw<strong>en</strong>selijke<br />
nev<strong>en</strong>effect<strong>en</strong>. Maar krijgt de patiënt zelf in dit model<br />
voldo<strong>en</strong>de tijd om hierover na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>?<br />
Veel c<strong>en</strong>tra hanter<strong>en</strong> e<strong>en</strong> politiek waarbij patiënt<strong>en</strong><br />
voor e<strong>en</strong> aantal specifieke ingrep<strong>en</strong> of in e<strong>en</strong> aantal<br />
specifieke situaties doorverwez<strong>en</strong> word<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
psycholoog. Om welke situaties of ingrep<strong>en</strong> het dan<br />
gaat verschilt in ieder ziek<strong>en</strong>huis. Zo verwijst het <strong>en</strong>e<br />
ziek<strong>en</strong>huis standaard door wanneer de patiënt<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
nieuw sam<strong>en</strong>gesteld gezin vorm<strong>en</strong> of wanneer het gaat<br />
om alle<strong>en</strong>staande vrouw<strong>en</strong>, het andere wanneer er<br />
behandeld zal word<strong>en</strong> met donormateriaal, <strong>en</strong>z. Op die<br />
wijze is structureel e<strong>en</strong> vorm van reflectie ingebouwd.<br />
Dat gebeurt echter lang niet altijd.<br />
‘Soms krijg ik e<strong>en</strong> koppel in counseling dat pas dezelfde<br />
ocht<strong>en</strong>d te hor<strong>en</strong> heeft gekreg<strong>en</strong> dat ze tot inseminatie<br />
met donorsperma moet<strong>en</strong> overgaan. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
daar behoorlijk van overstuur zijn. Ik raad h<strong>en</strong> dan aan<br />
nog ev<strong>en</strong> te wacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> het wat te lat<strong>en</strong> bezink<strong>en</strong>.’<br />
Joyce Refuge<br />
E<strong>en</strong> goede zaak aan de wet van <strong>20</strong>07 is dat patiënt<strong>en</strong><br />
nu voorafgaand aan de behandeling<strong>en</strong> e<strong>en</strong> docum<strong>en</strong>t<br />
moet<strong>en</strong> ondertek<strong>en</strong><strong>en</strong> waarin e<strong>en</strong> aantal keuz<strong>en</strong> wor-<br />
d<strong>en</strong> voorgelegd. Patiënt<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> er hun expliciete<br />
goedkeuring gev<strong>en</strong> voor ivf- <strong>en</strong> icsi-behandeling<strong>en</strong>. Ze<br />
moet<strong>en</strong> nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de vraag of sperma, eicell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
embryo’s nog mog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt na e<strong>en</strong> schei-<br />
ding of na het overlijd<strong>en</strong> van één van de partners. Ze<br />
moet<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong> wat er mag gebeur<strong>en</strong> met overtallige<br />
embryo’s: deze kunn<strong>en</strong> vernietigd word<strong>en</strong>, gebruikt<br />
word<strong>en</strong> voor onderzoek of gedoneerd aan e<strong>en</strong> ander<br />
koppel. Het kan interessant zijn om te onderzoek<strong>en</strong> hoe<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> deze beslissing<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> of dit bijdraagt tot<br />
e<strong>en</strong> grondigere reflectie in het algeme<strong>en</strong>.<br />
Welke handvat<strong>en</strong> in het beslissingproces?<br />
Zelfs al krijg<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong> de kans of word<strong>en</strong> ze aange-<br />
spoord, om nog ev<strong>en</strong> na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> alvor<strong>en</strong>s met e<strong>en</strong><br />
behandeling te start<strong>en</strong>, dan nog blijft de vraag waarop<br />
ze zich kunn<strong>en</strong> baser<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> beslissing te nem<strong>en</strong>.<br />
Veel arts<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> dat patiënt<strong>en</strong> dit ‘op het gevoel’<br />
do<strong>en</strong>. Wat betek<strong>en</strong>t dan dat ‘op het gevoel’? Op welke<br />
informatie baser<strong>en</strong> ze zich? Welke rationele argum<strong>en</strong>-<br />
t<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> ze mee in rek<strong>en</strong>ing?<br />
Arts<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong> voornamelijk inzicht in slaag-<br />
kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s. De arts kan deze voordelig voor-<br />
stell<strong>en</strong> of zo realistisch mogelijk. Hij kan sprek<strong>en</strong> over<br />
kans<strong>en</strong> op zwangerschap of kans<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> gezonde<br />
geboorte, over de algem<strong>en</strong>e kans<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bepaalde<br />
behandeling of over de kans<strong>en</strong> voor deze specifieke<br />
patiënt.