You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
lente 2013 Column Gert-Jan Dussel<br />
Mindfulness en<br />
neurofeedback<br />
OP 5 oktober vorig jaar hield de Nederlandse<br />
Vereniging voor Autisme hun jaarlijkse<br />
symposium in het Beatrixtheater in<br />
Utrecht. De ADF stichting krijgt altijd een<br />
uitnodiging om daar present te zijn. Samen met een<br />
collega stond ik er met onze informatiestand. Het<br />
was druk maar tijdens de lezingen was onze zaal leeg,<br />
op de standhouders en de bediening na. Dan was er<br />
alle tijd om rond te lopen en te kijken.<br />
Direct naast ons bevond zich de organisatie voor<br />
neurofeedback. Ik had vanuit mijn ooghoeken al<br />
gezien dat daar geheimzinnige dingen gaande waren.<br />
Bezoekers zaten met draadjes vast aan een laptopcomputer,<br />
waar op het scherm allerlei golflijntjes<br />
zichtbaar werden. Daar wilde ik meer van weten. De<br />
standhouder, laten we hem Karel noemen, was eigenaar<br />
van een praktijk voor neurofeedback. Hij nodigde<br />
me uit om het ook te proberen. Ik kreeg een paar<br />
metalen dopjes op mijn hoofd geplakt, waarmee de<br />
computer mijn hersengolven kon registreren. Ik moest<br />
mij rustig concentreren op het beeldscherm en na een<br />
tijdje riep Karel: ‘Ik zie het al, je hebt een aandachtsstoornis’.<br />
Hij wees op een groen vertikaal balkje dat<br />
telkens groter en kleiner werd, maar dat toch vooral<br />
aan de bovenkant uit het beeldscherm probeerde te<br />
springen. ‘Hoe hoger het balkje, hoe minder je je aandacht<br />
kunt vasthouden’, zei hij. Oeps, daar was ik niet<br />
blij mee. Hoe kon dat nou? Karel legde het bevlogen<br />
uit. Hersens werken via kleine stroompjes, die je aan<br />
de buitenkant van je hoofd kunt meten. De patronen<br />
van die stroompjes hangen af van wat je doet. Simpel<br />
gezegd: sommige patronen duiden op rust, die<br />
worden alfagolven genoemd. Bètagolven geven juist<br />
activiteit aan. Als je slaapt vertonen je hersenen veel<br />
alfagolven. Overdag, als je lichamelijk en geestelijk veel<br />
bezig bent, heb je veel bètagolven, behalve tijdens<br />
rustmomenten. Nou is gebleken dat mensen met<br />
adhd en ook die met angststoornissen, op rustmomenten<br />
toch veel bètagolven produceren. Nou, ik dus<br />
ook. Hé, dacht ik, ik raak inderdaad snel en vaak afgeleid<br />
door angstige of vervelende gedachten, juist als<br />
ik niks omhanden heb.<br />
een uitgave van de ADF stichting<br />
foto IMAN KEUCHENIUS<br />
Karel legde uit hoe ik mezelf kon trainen om meer<br />
rustige denkgolven te krijgen. De bedoeling was om<br />
het groene balkje zo klein mogelijk te krijgen. Maar<br />
hoe dan? Nou, gewoon door me te concentreren op…<br />
datzelfde balkje. Daarom heet de techniek ook ‘neurofeedback’,<br />
je ziet direct op het scherm (‘feedback’)<br />
wat je hersencellen (‘neuronen’) doen. Dus ging ik aan<br />
het denken. Het lukte even om het balkje kleiner te<br />
krijgen, maar toen ik hem weer langer zag worden<br />
dacht ik direct: dat lukt nooit! Onmiddellijk kreeg het<br />
balkje zijn maximale grootte. Toen deed ik iets wat ik<br />
bij een cursus mindfulness had geleerd. Ik dacht<br />
gericht aan mijn linker voet en tot mijn genoegen<br />
zakte het balkje naar nul. Dat was interessant. Telkens<br />
als ik me iets angstigs voor de geest haalde werd<br />
het balkje groot, als ik mij me concentreerde op een<br />
voorwerp of lichaamsdeel kromp het weer. En nog<br />
mooier: het zakte ook als ik vol zelfvertrouwen dacht:<br />
dat lukt me wel!<br />
Toen ging me een licht op. Mindfulness-oefeningen<br />
noemen ze ook wel ‘aandachtstraining’. Het is een<br />
manier om beter in je vel te komen zitten. Dat zal bij<br />
neurofeedback ook het geval zijn. Of je een angst- of<br />
dwangstoornis met deze methoden grotendeels kunt<br />
opheffen is de vraag, maar je wordt er absoluut rustiger<br />
van. Bovendien zijn het prettige manieren om<br />
dat te bereiken. Ik heb het zelf ondervonden door<br />
middel van wat je zou kunnen noemen: mindfulnessfeedback.<br />
29
Change language