PDF Land van Herle

Plicque spreekt b.v. van 70 bedrijven te Lezoux met de daarbij 160 gevonden
ovens. 3)
Wij kunnen dit romeins-provinciaals ( Gallo-Romeins) produkt als volgt
onderscheiden naar de:
I) Vorm,
II) Versiering,
III) Stempel (met de naam van de pottenbakker).
I) VORM:
Er zijn tot nu toe ongeveer 80 vormen bekend. De vormen tot en met
nummer 55 zijn door de Duitse onderzoeker Hans Dragendorff in zijn
standaardwerk Terra sigillata beschreven en weergegeven, 4 ) zodat men
in vakkringen spreekt van Dragendorff l, 2 enz., om een bepaalde vorm
kortweg aan te geven. De nummers boven 55, vormen die dus later gevonden
werden, krijgen de naam van de ontdekker, met toevoeging der
nieuwe nummers.
ll) VERSIERING :
Hier moet even een restnette gemaakt worden. Er zijn natuurlijk ook
onversierde vormen, maar deze sigillata zullen wij onder rubriek III
nog nader vermelden. De versiering nu biedt vaak nogal moeilijkheden,
wil men vaststellen waar, wanneer en door wie een produkt gemaakt is.
Bovendien vindt men ook een groot aantal scherven die te weinig versierde
gegevens bieden voor een verantwoorde beoordeling i.c. datering.
Terwijl in de oudere tijd bij het sigillala-vaatwerk slechts één soort versiering
gebruikelijk was, namelijk die in relief, gemaakt uit vormschotels,
komen in de 2e helft van de eerste eeuw de "Barbotine" -versieringen en
in de 2e helft van de tweede eeuw de versieringen door middel van inkervingen
en radversiering er nog bij.
De "Barbotine"-versiering bestaat in het aanbrengen van modderige klei
op het te versieren voorwerp, 1 ) zoals een :koekenbakker doet met een
trechtertje om zijn bakprodukten met een of andere crème te versi,eren.
Verder kunnen de ornamenten nog gemaakt zijn: uit de vrije hand gevormd
en dan opgeplakt of uit een vorm geperst en zo op het vaatwerk
aangebracht.
Vorm en versiering hebben zich in de loop der jaren en omstandigheden
gewijzigd. Het kelkmodel op stengelvoet ( Dragendorff ll) behoort tot
de vroegste (italische) versohijningsvormen der eerste eeuw. Een imitatie
van deze vorm is in het museum van Heerlen aanwezig. Tot ongeveer
60 n. Chr. (van 40-60 n. Chr. het hoogtetijdperk der fijne sigillataproduktie)
vinden wij dan uitsluitend een komvorm met "gebroken"
wand of knik ongeveer in het midden, waardoor vanzelf het versieringsvlak
in twee velden verdeeld wordt. 1 ) Er ontstaat een indeling in twee
friezen ( Drag. 29). Deze vorm 29 was zeer populair in de Zuidfranse
fabrieken.
95