You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
erichten. 41) Op dinsdag 19 juni <strong>van</strong> dat jaar verzamelde zioh een<br />
leger <strong>van</strong> 4.000 ruiters en 20.000 man voetvolk te Heerlen om <strong>van</strong>uit<br />
deze plaats naar Heinsberg op te rukken. Onderweg werd Gangelt, halverwege<br />
gelegen tussen Heeden--Heinsberg, gebrandschat. Tot een eigenlijk<br />
gevecht is het bij Heinsberg achteraf niet gekomen, terwijl de<br />
Culikers anderzijds Heinsberg in de handen <strong>van</strong> Brabant hebben moeten<br />
achterlaten. 's-Vrijdags in diezeLfde week lag het brabantse leger vóór<br />
de muren <strong>van</strong> Sittard, dat evenwel met zijn geschut een zó duidelijk<br />
antwoord gaf, dat men tot de aftocht besloot.<br />
Gulik liet het hierbij niet zitten en deed nu onder de bekwame leiding<br />
<strong>van</strong> Maarten <strong>van</strong> Rossem een inval in een heel andere streek der nederlandse<br />
gewesten. 4 Juli werd Amersfoort veroverd, daarna trok men naar<br />
Helmond en Eindhoven. Tegelijktertijd werd het platteland <strong>van</strong> het<br />
hertogdom Limburg, Daelhem en V alkenburg ongenadig gebrandschat.<br />
Na al deze "stoutmoedigheden" <strong>van</strong> de hiervoor verantwoordelijke jonge<br />
hertog <strong>van</strong> Gulik besloot Karel V korte metten te maken en hem zijnerzijds<br />
een keiharde eindafrekening te presenteren. De keizer trok <strong>van</strong>uit<br />
Speier op naar Bonn. Prins René <strong>van</strong> Oranje verscheen opnieuw met<br />
troepen <strong>van</strong>uit de zuidelijke nederlanden, rukte door onze streek naar<br />
het ons allen toeristisch bekende stadje Montjoie in de Eifel, dat oorspronkelijk<br />
Iimburgs-brabantse bo·dem was. Op 20 augustus 1543 gaf<br />
Montjoie zich over aan Oranje.<br />
Van hieruit rukte dit leger op in de richting <strong>van</strong> Düren, waarvoor de<br />
keizer zich inmiddels met een kolossale troepenmacht had opgesteld.<br />
Na een zeer zware belegering volgde een onmenselijk bloedbad. Düren<br />
kapituleerde 28 augustus. Afgeschrikt door dit voorbeeld kon het keizerlijk<br />
leger nu ongestoord door het gebied <strong>van</strong> de overmoedige gulikse<br />
hertog trekken.<br />
De krijgskroniek wordt nu kort en beknopt. 29 Augus-tus was de keizer<br />
reeds te Wassen berg. Sittard gaf zich nu ook gewonnen. 30 Augustus<br />
lag het leger voor Roermond, dat zijn poorten opende. Dan slaat het<br />
zijn tenten op vóór Venlo. Hier werd hertog Willem <strong>van</strong> Gulik voor de<br />
keizer geleid, waar de onderhandelingen, uiteraard op ongelijk niveau,<br />
een aan<strong>van</strong>g konden nemen.<br />
Op datum <strong>van</strong> 7 september 1543 staat de Vrede <strong>van</strong> Venlo geboekstaafd,<br />
die voor de territoriale structurering <strong>van</strong> de zuid- en zuidoostelijke gebiedsdelen<br />
der Nederlanden t.o.v. Gulik-Kleef <strong>van</strong> blijvende betekenis is<br />
gebleken. Nadat de keizer op ll september een triomfale intocht in<br />
Venlo had gehouden, kwam het 12 september, in tegenwoordigheid <strong>van</strong><br />
de Staten <strong>van</strong> Gelder in vergadering te Venlo bijeen, tot een afs·tandsverklaring<br />
<strong>van</strong> de rechten op Gelder-Zutphen <strong>van</strong> de zijde <strong>van</strong> de hertog<br />
<strong>van</strong> Gulik. Gelijktijdig bekrachtigde Karel V als nieuwe hertog <strong>van</strong><br />
Gelder-Zutphen de privilegiën <strong>van</strong> die landstreken, waarbij tevens hun<br />
bestuursinstellingen werden erkend.<br />
14 Oktober 1543 - nog steeds te velde vóór Venlo - bekrachtigde<br />
Karel V de regaliën en pandschappen ten gunste <strong>van</strong> de hertog <strong>van</strong> Gulik<br />
129
Change language