PDF Land van Herle

De doornen haag om die boomgaard moest om de zoveel jaren ingekort
worden tot op de "stokken". Een man kwam dan met een lange hegbeitel,
'n houten hamer en zijn handen beschermd in dik leren handschoenen.
Ook moest hij het gekapte verwerken tot "mutsers" waarmee
de bakoven heet gestookt werd, want op het dorp bakte iedereen zijn
eigen brood.
V oor dat werk trok die man een "vast" loon en dat was de helft van het
aantal mutsers.
Zo ging niets verloren! Alles had zijn waarde en nut.
Op het eind van de vorige eeuw waren de meeste gevels bedekt met
"leibomen", niet zozeer voor de fraaiheid maar om die gevelvlakken ook
produktief te maken. Zo was de noordelijke zijgevel in onze tuin bedekt
met de "zure noordkers". De schuurwand langs de straat was voorzien
van een "pereboom". De zuidelijke en oostgevel van het huis was bedekt
met de "druif".
"Leibomen" kon men moeilijker aanbrengen op de wanden die "gewit"
moesten worden, vanwege het hinderlijke ·der takken bij het kalken.
Op de "lemen" wanden spijkerde men vertikale latjes, waaraan de
takken met de "bindwi1g" vastgemaakt konden worden.
Aan de tuinzijde en achtergevels stonden meestal perziken of abrikozen,
goed buiten het "zicht" van de straatjeugd. Want deze sappige blozende
vruchten oefenden op hen een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit.
De boomgaard, die omheind was met hoge doornhagen, werd in het
najaar bezocht door de "kramsvogels", die op de rijpe haagappels
afkwamen.
Mijn vader, in het bezit van een ouderwetse "voorlader", schoot dan
in die kladden vogels.
Dat schieten en neertuimelen van de getroffen vogels kan ik mij niet
meer herinneren, maar wel zie ik ze nog in de "ijzeren" braadpan
liggen. Ik vond die zwart gebraden "onoogelijke" dingen bijzonder vies
en sprak er dan ook mijn afschuw over uit. V oor niets ter wereld zou ik
ervan gegeten hebben. De weerzin voor de inhoud van die braadpan is
mij dan ook steeds bijgebleven. Later heb ik natuurlijk begrepen dat het
lekker was.
Op de slaapkamer van mijn ouders was toen nog een "bedstede" ingebouwd
met twee deuren die gesloten konden worden. Gewoonlijk bleven
die deuren openstaan.
Nu stond er voor het huis, dicht bij het raam van de slaapkamer een
slanke "spar", die hij wind of Z.W.-storm hevig te keer ging. Het fluiten
van de wind ging over in gegil of geschreeuw alsof er heksen bezigwaren.
Ik sliep in die bedstede met een jonger broertje en we vroegen dan om
de "deuren" goed dicht te maken, opdat die heksen niet hij ons konden
komen.
In de "lege" schuur stond een oud rijtuig, "'n cab". Een voertuigje
waarmee de dokter zijn visites afwerkte. Dat versleten rijtuig zal wel
143