Download Eindverslag_Atypische_Myopathie.pdf - NHK

6.2.2. Loot- en bastziekten
Necria cinnabarina oftewel het gewoon meniezwammetje, veroorzaakt een bastziekte.
Ondanks het feit dat deze schimmel ook op andere bomen voorkomt, is de Esdoorn de
favoriete gastheer. De besmetting met deze ascomyceet resulteert in aanhoudende
droogtestress. Hierdoor zijn de symptomen vaak verlepte takken en bastnecrose. Tijdens de
winter en het voorjaar ontstaan roodachtig gekleurde sporenzakjes, ter grootte van een
speldenknop, op de necrosen. Het hout krijgt vaak een groenbruine verkleuring.
De Verticillium verwelkingsziekte, die veroorzaakt wordt door de schimmel Verticillium
dahliae, is voor jonge bomen vaak dodelijk. Voor oudere bomen wordt deze ziekte vaak
chronisch. Deze schimmel zorgt voor een ziekte in de vaatbundels, waardoor delen van de
boom plotseling verwelken. De stam heeft vaak bastscheuren en is beschadigd. In de
dwarsdoorsnede is een blauwgroenige verkleuring zichtbaar die zich beperkt tot één jaarring.
(Wulf, A., Leonhard, S. en Schumacher, J., 2010) Verticillium albo-atrum veroorzaakt ook
een verwelkingsziekte en infecteert de wortels. Vanuit de wortels verspreidt het zich verder
door de stam via houtsap en infecteert het heel de kroon. Normaal gesproken dringt de
ziekte binnen door wonden aan de bovenkant van de boom. De bladeren van een
geïnfecteerde boom worden droog en de boom verliest het meeste van zijn gebladerte.
(Michigan State University, 1962)
6.3. Rhytisma Acerinum
Inktvlekkenzwam, oftewel Rhytisma acerinum behoort tot het rijk der schimmels en de familie
van Rhytismataceae. Het is een pathologische schimmel (fungus) die zwarte vlekken, vaak
omrand door een gele rand, op het esdoornblad veroorzaakt. Dit verschijnsel wordt ook wel
inktvlekkenziekte of Tar-Spot disease (teervlekkenziekte) genoemd en is weergegeven in
bijlage 5. De schimmel komt vooral voor op de soort Acer pseudoplatanus, maar komt
sporadisch ook voor op Acer campestre, Acer negundo en Acer platanoides. (Smith, I.M.,
Dunez, J., Phillips, D.H., et al., 1988)
Tar-Spot disease is een goed waarneembare ziekte die effect heeft op de Esdoorn.
Inktvlekkenzwam overleeft tussen seizoenen op geïnfecteerde gevallen bladeren. In de lente
spreidt de schimmel zich door middel van sporen verder uit. (Attwater, W.A., 2003) In
paragraaf 6.3.2. wordt de levenscyclus van Rhytisma acerinum uitvoerig besproken. Een
ernstig geïnfecteerde Esdoorn raakt eerder zijn bladeren kwijt. Vooral jonge Esdoorns raken
hierdoor verzwakt. De eerste symptomen van de ziekte zijn kleine, lichte gele vlekjes. Deze
symptomen ontstaan vaak half juni. De vlekken worden groter en veranderen naar een
donkerdere kleur naarmate het seizoen vordert. De vlekken gaan pas echt op een teervlek
lijken aan het einde van de zomer. Het oppervlakte van de vlek heeft een patroon van
golvende kartels of ribbels. De schimmel die Tar Spot disease veroorzaakt, overwintert op de
bladeren, die van de bomen zijn afgevallen. (Cornell University, 2010) De ziekte komt voor in
Noord-Amerika en Europa, en is minder frequent in de stad of op industriegebieden. (Weber.
R.W.S. en Webster, J., 2002)
6.3.1. Rhytisma acerinum; een ascomyceet
De schimmel Rhytisma acerinum valt onder de ascomyceten (Leith, I.D. en Fowler, D., 1987).
Ascomyceten worden ook wel zakjeszwammen genoemd en vormen sporen die lijken op
kleine zakvormige structuren. (Snedden, R. 2009) Het kenmerk van ascomyceten is de
seksuele productie van sporen in asci (sporenzakjes, enkelvoud: ascus). Hier is ook de
naam ‘zakjeszwam’ van afgeleid. Bij de meeste ascomyceten worden de seksuele stadia
gedragen in vruchtlichamen, ook wel ascocarps genoemd. Deze vruchtlichamen kunnen
sterk variëren in grootte. De sporenvormende asci worden gevonden in de ascocarps.
Ascomyceten behoren tot de meest verwoestende plantpathogenen. Veel van deze
schimmels leven tussen mesophyle cellen (cellen die zorgen voor de fotosynthese) in het
blad.
Ascomyceten reproduceren naast seksueel ook aseksueel, door enorme hoeveelheden
aseksuele sporen te produceren. Deze sporen worden conidia genoemd (enkelvoud:
conidium). Conidia worden gevormd in de uiteinden van gespecialiseerde schimmeldraden,
26