MET WEDSTRIJD: TEKEN JEZELF ALS ... - Docent - Samsam

MsaM s
saM saMsaM
a M e n d e l e n
s a M e n l e r e n
saMen werkensaMsaM
w
zoek de dader met sam & sam detectives
saM =
e n d e l e n
e n l e r e n
en werkensaMsaM
werkensaMsaM
=
s a M e n d e l e n
s a M e n l e r e n
saMen
MalawisaMsaM saMsaM
Maandblad
nr. 5 2011
s a M e n d e l e n
nr. 6 2011
s a M e n l e r e n
wereldwijdsaMsaM werkensaMsaM
saMen
saMsaM saMsaM
Maandblad
MalawisaMsaM
saMsaM
nr. 5 2011
werkensaMsaM
=
s a M e n d e l e n
s a M e n l e r e n
saMen
jongen (12)
vecht met
luipaard
test: hoe
heldhaftig
ben jij?
chili:
weggepest
na heldendaad
wereldwijdsaMs
Maandblad
nr. 6 2011
werkensaMsaM
=
s a M e n d e l e n
s a M e n l e r e n
saMen
voor
jonge
wereldburgers
werkensaMsaM
=
s a M e n d e l e n
s a M e n l e r e n
saMen
Maandbla
nr. 6 20
wereldw
Maandbl
nr. 6 20
wereldw
MET WEDSTRIJD: TEKEN JEZELF ALS SUPERHELD

inhoud
Journalist Wies Ubags (zonnebril) en
fotograaf David Estrada (wit T.shirt)
vonden echte helden in Colombia
van de
redactie
2
Colombia
de wereld
Kenia
2-20
19
21 - 22 - 23
Pakistan
Afghanistan
20
India
Thema – helden!
TesT
hoe heldhaftig ben jij?
sam & sam en de dader is …
Ondertussen in …. malawi
Mongolië
indonesië
Journalist Aletta André (links) en fotograaf
Jocelyn Baun met Indiase helden
Het thema van de Kinderboekenweek is dit jaar ‘Superhelden!’
Daarom ging samsam op zoek naar helden overal ter wereld.
We vonden ze in alle soorten en maten!
De één redde zijn zus uit de klauwen van een panter en een ander
bevrijdde zijn hond van onder een auto. Sommigen werden zelfs
beloond voor hun heldendaad. Helden krijgen van iedereen veel
bewondering, maar dat al die aandacht ook minder leuk kan
uitpakken vertelt Martina uit Chili op pagina 11.
En hé, voordat je verder leest: zijn Justin Bieber en Messi
echte helden? Of doen popsterren en sporters vooral iets
waar ze goed in zijn, en niet meer dan dat?
samsam = samen
samsam is een oud woord voor:
samen, allebei, hetzelfde.
samsam gaat over: samen delen,
samen leven, samen spelen, samen
leren en samen verantwoordelijk
zijn voor een duurzame wereld.
deze symbolen verwijzen naar
de rechten van het Kind
ieder kind heeft recht op:
eten en
drinKen
onderwijs
spel
eigen
godsdienst
gezondheid
... en bescherming tegen:
Kinderarbeid
geweld,
oorlog
mishandeling
een eigen
mening
a d r e s s a m s a m
postbus 94020, 1090GA, Amsterdam
Tel. +31 (0)20 568 84 40
Fax +31 (0)20 568 87 87
E-mail samsam@ncdo.nl
website www.samsam.net
r e d a c t i e
Liesbeth Schouten (hoofdredacteur)
Hans Serrarens (eindredacteur)
Marinde Hurenkamp (redacteur)
Jenny Mustamu (secretariaat)
thema 'helden'
Aletta André, Wies Ubags, Ton Koene, Ilona
Eveleens, Hilde Janssen, Victoruro Sepúlveda
(tekst), Karin Wesselink (eindredactie); Jocelyn
Baun, Ton Koene, Marieke Wijntjes, Victoruro
Sepúlveda, David Estrada, Hilde Janssen,
Mohamad Iqbal, MILES Productions/TotoPras,
Ric Francis/HH (fotografie)
v e r d e r w e r K t e n m e e
Carry Brugman, Willem Ritstier (strip), Leen
Baars (inkleuring), Anne Nederkoorn/Anzicht
(puzzel pag. 20), Ondertussen in …, Marnix de
Bruyne (tekst), Petterik Wiggers (fotografie)
vormgeving & illustraties Studio Boot
lithografie & druK
Veronica Litho & Roto Smeets
adressenbeheer Pondres
abonnementen nederland
gratis voor scholen en kinderen
van 9 tot 14 jaar
abonnement in de Klas of thuis
Ga naar www.samsam.net
en klik op ‘over samsam’
nieuwsbegrip
Scholen met een abonnement krijgen bij
elk nummer Nieuwsbegrip-opdrachten van
CED-groep
lesopdrachten
Op www.samsam.net staan lesopdrachten onder
'voor docenten'
@samsam is een
gratis uitgave van
KijK voor filmpjes over helden wereldwijd op samsam.net
“Vorig jaar
maakte ik met mijn broer
Priyanshu iets héél engs
mee. We liepen samen naar
school toen plotseling een
luipaard opdook. We schrokken
en wilden natuurlijk hard
wegrennen .…
Priyanka (13) woont in India
Chimi Wangmo (l) en
haar vriendinnen
Wil je
weten hoe het
afliep? Blader snel
naar pagina 6.
Daar lees je waarom
Priyanshu een
held is!”
3

naar een held
Joris was een moedige ridder die volgens oude verhalen een draak doodde.
In veel landen en culturen is de heilige Joris (Sint Joris) een symbool voor
de overwinning van het goede op het kwade. De naam Joris kom je over de
hele wereld en in alle talen tegen. Als jongens- én als meisjesnaam: George,
Georgij, György, Georgios, Giorgia, Jorge, Jirí, Jure, Jore, Yorgo, Jaja,
Georgette, Georgina, Georgette en er zijn nog veel meer.
4
Rotterdam
Jore (12): “Ik weet niet precies waarom mijn
ouders me de naam Jore gaven. Het klinkt
mooi. Ik ken niemand anders die zo heet.
Volgens mij is het een Friese naam.”
Jore
Barranquilla
Georgina
Georgina (12) is naar haar vader George genoemd.
“Ik ben trots op mijn naam, want hij klinkt wel belangrijk
”, zegt ze. Toen de Spanjaarden Colombia
vijfhonderd jaar geleden veroverden, namen ze
de naam George mee. San Jorge (= dezelfde Sint
Joris) was een belangrijke heilige in Spanje.
echte
In India krijgen jonge helden een
prijs. Ze rijden op de Nationale
Feestdag van India mee in de
optocht door de hoofdstad
Helden zijn er in alle soorten en maten: superhelden,
jonge helden, bange helden, levende helden, historische
helden, striphelden en sprookjeshelden. Hoe verschillend
deze helden ook zijn, één ding doen ze allemaal:
strijden voor een goede zaak. Voor vrijheid, vrede of
het geluk en de veiligheid van anderen.
Helden nemen het op tegen krachten die sterker zijn
dan zijzelf. Strijden tegen een zwakkere of je gelijke,
daar is geen kunst aan. Nee, echte helden nemen het op
tegen reuzen, draken, vijandelijke legers, hoge golven,
wilde dieren en dictators.
Bij dit verhaal kan je Nieuwsbegrip-opdrachten maken
De jonge helden zwaaien vanuit
legerjeeps naar het publiek
lees verder op pagina 6 en 7
5

6
AANDACHt
Over de hele wereld krijgen helden prijzen en aandacht:
een brief van de koningin, een stuk in de krant,
of een medaille. In India krijgen elk jaar ongeveer
twintig kinderen de Nationale Prijs voor Moed. Dit
jaar kreeg Charu (11) de prijs omdat hij vocht met
dieven in een trein. Dugi, Susheela en Asu (alledrie
14) kregen de prijs omdat ze protesteerden tegen hun
gedwongen huwelijk. Ze vonden zichzelf veel te jong
om te trouwen.
LuIpAArD
Eén van de prijswinnaars was ook Priyanshu (12).
Hij vertelt. “Ik liep met mijn zus naar school
toen plotseling een luipaard over een muur
kwam. Ik riep tegen Priyanka: ‘Pak mijn hand,
rennen!’, maar het beest sprong bovenop haar.
Ik zag bloed uit haar oor komen. Toen ben ik er
bovenop gedoken. Ik sloeg het luipaard met
mijn schooltas, zo hard als ik kon. Maar hij
ging er pas vandoor toen een legerjeep
toeterde. Of ik bang was? Nee, ik wilde
alleen mijn zus redden”, zegt Priyanshu.
KLAuW
Priyanka (13) kan het zich niet goed
herinneren. Ze was flauwgevallen. Pas
in het ziekenhuis werd
ze wakker.
Priyanshu tussen alle krantenartikelen en foto’s. Voor hem
ligt de medaille die hij kreeg van de premier van India
In een filmpje op samsam.net laten
Priyanshu en Priyanka zien waar ze
werden aangevallen
Het luipaard had met zijn klauw haar oor opengehaald.
Priyanshu had een wond op zijn voorhoofd.
Hij vertelt: “Omdat het luipaard twintig mensen had
aangevallen schoot een man hem daarna dood. Dat
is zielig, maar anders had hij misschien wel mensen
gedood.”
De LeeuW
“In het ziekenhuis werd ik duizelig van alle aandacht.
Iedereen wilde horen hoe het gegaan was,” weet
Priyanshu nog. “Maar het was ook leuk. Mijn vrienden
noemen me nu ‘Leeuw’. Voor de uitreiking van de
prijs ging ik naar de hoofdstad Delhi. Samen met
de andere winnaars reed ik mee in een optocht.
Langs de kant stonden heel veel mensen naar
ons te zwaaien.”
MeDAILLe
Priyanshu’s tafel staat propvol prijsbekers.
“Dit is mijn favoriet,” zegt Priyanshu
trots. “Ik kreeg hem van een hoge
legerofficier. De premier van India gaf
me een medaille en een oorkonde. Hij
zei dat ik moet proberen om altijd zo
moedig te blijven. Ik vond het heel
bijzonder om de premier te ontmoeten.
Dat had ik nooit durven
dromen.”
• Helden doen dappere dingen
• In India bestaat een prijs voor moedige kinderen
• Ze krijgen een medaille, oorkonde en schoolgeld
“Het luipaard kwam daar over de muur.” “Hij sprong zo naar beneden, bovenop mijn zus!”
LuIpAArDeN
Hongerige luipaarden zijn gevaarlijk. In de
provincie Uttarakhand in het noorden van India leven
zo’n tweeduizend van deze roofdieren. Vroeger
hielden ze zich schuil in de bossen bij het Himalaya
gebergte. Tegenwoordig trekken ze naar de dorpen,
op zoek naar voedsel. Dat komt omdat mensen
steeds meer bos kappen. Daardoor sterven kleine
dieren (= voedsel voor luipaarden) uit. Luipaarden
gaan op zoek naar andere prooien, zoals koeien en
honden. Een luipaard doden mag niet, omdat het een
bedreigde diersoort is. Maar het doden van een dier
dat mensen heeft aangevallen, is niet strafbaar.
Broer en zus met de laptop die Priyanshu
na zijn heldendaad kreeg van een
computerbedrijf. Van hun verwondingen
is gelukkig niets meer te zien
7

helden
Samsam vroeg kinderen in vijf landen
wie hun held is. Iedereen had er wel één.
8
dit is mijn held!
Sabia Osmani (11) uit Afghanistan:
“President Karzai is mijn held. Hij helpt mijn
land na dertig jaar burgeroorlog weer op te
bouwen. Karzai verzet zich tegen de Taliban:
een groep streng gelovige moslims.
De Taliban vindt dat meisjes niet naar school
mogen. De president vindt juist dat alle kinderen
naar school moeten, ook de meisjes. Daarom
liet Karzai veel scholen bouwen. Hij zorgt
ook dat we schoolboeken, schriften en pennen
hebben. Daarom vind ik hem geweldig!”
2.
1.
De kinderen uit de buurt vinden het heel
stoer dat Edwin (gele T.shirt) onder de auto
durfde te kruipen om Mateo te redden
Sabia: “Het werk van de president is
gevaarlijk. Mensen die het niet met
hem eens zijn, willen hem doden.”
Edwin (11) uit Colombia, redde zijn hond Mateo:
“Mateo is een echte pechvogel! Eerst werd hij aangereden
door een automobilist die niet voor hem aan
de kant ging. Daarna lag hij te slapen onder een geparkeerde
auto. Toen die mevrouw wilde wegrijden,
reed ze over hem heen. Een buurvrouw kon nog net
hard gillen. De auto kon niet meer voor- of achteruit,
want dan zou Mateo nog meer geplet worden.
Drie mannen van het café op de hoek tilden de auto
op. Ik heb Mateo eronder uitgehaald. Hij kan nu niet
meer lopen. Mijn familie is arm, maar we proberen
toch geld voor een operatie bij elkaar te krijgen.”
Op samsam.net staat een filmpje
over edwin en de hond
Mentari: “Dit ben ik met mijn ouders. Op school vertel
ik dat mijn vader in de gevangenis heeft gezeten. Daar
schaam ik me niet voor. Ik ben juist trots op hem.”
4.
De radio dj
Dennis (11) uit Kenia:
“In 2008 braken gevechten uit tussen jongeren van
verschillende stammen in Kenia. Ook in onze wijk vielen
veel doden. Met gevaar voor eigen leven ging dj Rowbow
tijdens het geweld de straat op. Hij interviewde mensen
en riep de luisteraars op om vrede te sluiten. Rowbow
is dj voor Ghetto Radio. (Een ghetto is een wijk met veel
arme inwoners.)
Dennis en zijn vrienden hebben zelf een hiphopgroep
opgericht. We rappen over vrede en vriendschap.
Rowbow zegt dat we onze talenten moeten gebruiken.
Omdat hij hier is opgegroeid, weet hij dat het leven in
een sloppenwijk niet makkelijk is. Rowbow begrijpt ons.”
5.
3.
Mijn vader
Mentari (10 jaar) uit Indonesië:
“Mijn vader werd als student in 1998 ontvoerd door
het leger. Ze namen hem gevangen omdat hij demonstraties
organiseerde tegen de regering. Mijn vader
is later vrijgelaten. Veel gevangenen zijn vermoord of
nooit teruggevonden. Voor die verdwenen mensen
heeft mijn vader een organisatie opgezet.
Ook de nieuwe regering wil niet uitzoeken waar de
verdwenen mensen gebleven zijn. Mijn vader legt zich
daar niet bij neer. Hij blijft zich inzetten voor vrijheid
en mensenrechten. Dat vind ik heel moedig."
De rappers van links naar rechts rechts: Dickson
(19), Kevin (13), Chichi (9), John (12), Gilbert
(13), Geoffrey (12) en Dennis (11). DJ Rowbow
(echte naam Robert Ochola) staat in het midden
Mijn oom de dokter
Zohaib Ahmed (11 jaar) uit Chitral, Pakistan:
“Mijn oom Zafar Ahmed werkt als arts voor een
hulporganisatie die overal in Pakistan ziekenhuisjes
bouwt. Ook in mijn dorp is nu een ziekenhuis
met dokters, dankzij mijn oom.
Mijn dorp is heel ver van de bewoonde wereld en
de mensen zijn erg arm. Heel lang was hier geen
arts en geen ziekenhuis. Daarom gingen veel zieke
mensen dood. Ze hadden geen geld om naar de
grote stad te reizen."
Zohaib: “Mijn oom zorgt ook dat de ziekenhuizen
genoeg medicijnen krijgen.”
Op samsam.net staat een link
naar de blogspots van Mentari
en haar vader Mugiyanto
9

10
De resten van een huis en auto in de Chileense kustplaats
Dichato. Na de aardbeving van 8.8. op de schaal van
Richter (= zeer zwaar) volgde even later een tsunami
De tsunami richtte in 2010 ook op het vasteland van Chili een grote ravage aan
VerNIetIGeNDe
VLoeDGoLf
Het woord tsunami komt
van twee Japanse woorden
voor ‘hoge’ en ‘golf’. En dat
is precies wat een tsunami
is: een metershoge golf die
over het land slaat en alles
vernielt. Een tsunami kan
ontstaan door een aardbeving
ergens anders. Op
Robinson Crusoë, het eiland
van Martina, overleden in
2010 zestien mensen door
de vloedgolf.
meisje redt honderden eilandbewoners
weggepest
Het is niet altijd makkelijk om een held te zijn.
Martina (12) uit Chili weet daar alles van. Ze
waarschuwde de mensen op haar eiland voor
een tsunami. Bijna iedereen overleefde de
ramp en Martina kreeg alle eer. Maar na een
tijdje sloeg de dankbaarheid om in geroddel.
Wat is er precies gebeurd?
“Het was midden in de nacht en ik kon niet slapen.
Ik wilde net een film gaan kijken, toen ik ineens het
huis hoorde kraken. Ik voelde de grond trillen. Even
later belde mijn opa, die woont op het vasteland. Hij
vertelde dat er werd gewaarschuwd voor een tsunami.”
Wat deed je toen als eerste?
“Ik maakte mijn familie wakker en stopte snel wat
spullen in een rugzak: een stijltang, mijn MP4-speler,
mijn mooiste nieuwe kleren en een flesje shampoo.
Toen rende ik naar buiten. Ik schreeuwde om de
mensen wakker te maken. Mijn vader is politieman
en vroeg me op de gong in het dorp te slaan. Vier
keer slaan betekent: tsunami op komst! Daarna
rende ik de bergen in. Daar was ik veilig voor
de golven. Alleen merkte ik toen dat mijn tas
nog thuis stond. Van ons huis was na de
tsunami niets meer over.”
na heldendaad
Hoe voelt dat, een held zijn?
“Aan de ene kant is het geweldig. Ik ben bij de president
van Chili op bezoek geweest en ik mocht zijn paleis zien.
Verder kreeg ik een medaille van de politie. Ik word op
straat herkend en door mensen gefeliciteerd. Maar niet
alles is leuk.”
Wat is er niet leuk aan?
“Ik heb soms het gevoel dat ik ben gebruikt. Sommige
mensen hebben geld verdiend aan mijn verhaal.
Journalisten bijvoorbeeld. En ineens kreeg ik heel veel
aandacht. Dat maakte me verlegen en onzeker. Verder
werden me een studiebeurs en allerlei andere dingen
beloofd, maar ik heb nog niets gekregen.”
Woon je nog steeds op het eiland?
“Nee, we zijn verhuisd. Eén van de redenen daarvoor
is dat ik het niet meer fijn vond op school. Een krant
schreef dat ik gepest werd, maar de journalist had me
verkeerd begrepen. Toen werden mijn klasgenoten
boos. Mijn beste vriendin liet me in de steek en ik
kreeg dreigberichten via sms, Facebook en e-mail.
Ik probeerde het uit te leggen, maar niemand
geloofde me. Ik ga nu naar een psycholoog die me
helpt om te gaan met alles wat gebeurd is.”
Martina: “Ik had nooit gedacht dat
mijn leven zo zou veranderen en
dat ik zo beroemd zou worden.”
11

VroLIJKHeID
In La Paz (Barranquilla, Colombia) de wijk
waar Rocío (11) en haar vriendinnen wonen, is
veel geweld en armoede. Daarom heeft iedereen
behoefte aan wat vrolijkheid. Niet zo gek
dat de meisjes geen seconde hoeven na te
denken over de vraag wie hun held is: Jeiman,
de muurschilder!
Ooit was Jeiman bijna profvoetballer, maar
toen kreeg hij een ernstig brommerongeluk.
Daarom loopt hij met krukken.
Rocío bewondert Jeiman omdat hij nooit
klaagt. Dat is de reden waarom Jeiman hun
held is, hij laat zien dat je niet bij de pakken
neer moet zitten. Rocío: "Hij is heel grappig
en hij maakt mooie muurschilderingen!
“Het leven hier is niet makkelijk,” vertelt Jeiman,
“maar ik maak er met mijn muurschilderingen
graag grappen over. "
12
muren om blij van te worden
voetballer
brengt kleur
in de wijk
Op samsam.net zie je hoe behendig
Jeiman nog steeds met een bal is
Jeiman met de kinderen uit de buurt voor één
van zijn schilderingen. Rocío staat helemaal links
13

Longmei (11) en Yurong (9) wonen in
Binnen-Mongolië, een gebied waar China
de baas is. op een dag vraagt hun vader of
ze op de schapen willen passen.
14
de
verdwaald in een sneeuwstorm
Dappere zusjes
dappere zusjes
terwijl
de meisjes
de Kudde
voortdrijven,
betreKt
de lucht.
verblind door de sneeuw beginnen de
angstige schapen te rennen.
de zusjes gaan verder.
Hou ze bij
elkaar!
Kilometers
lang rennen
de zusjes over
de besneeuwde
prairie. de
temperatuur
daalt tot heel
ver onder het
vriespunt.
van de prairie
een ijzige wind blaast zoveel sneeuw over
de vlaKte dat de meisjes al snel niets meer
Kunnen zien.
als de zusjes in een grot schuilen,
ziet longmei een donKere figuur.
Hij wil een
schaap stelen!
Wegwezen
schapendief!
als longmei een steen gooit,
verdwijnt de dief in de duisternis.
Ik kom
je halen!
meeeh!
longmei helpt een schaap
dat gevallen is.
Yurong,
Yurong!!
yurong is uitgeput neergevallen.
haar voeten zijn bevroren.
ondertussen gaan andere
arbeiders ooK zoeKen.
als longmei weer op de berghelling
is, is yurong weg.
Er zijn
kinderen
in nood!
in de verte
hoort de
chinese
arbeider
wang haar
hulpgeroep.
na lang zoeKen vindt
longmei haar zus.
longmei en yurong worden gevonden.
De eCHte reDDer
Dit is een waargebeurd verhaal. Yurong en
Longmei bestaan echt. Ze zijn nu 57 en 59
jaar. Hun redder was alleen niet de Chinees
Wang, maar de ‘schapendief’. De man in de
grot was geen dief, maar een Mongoolse herder.
De regering van China had het verhaal
een beetje veranderd om laten zien hoe goed
China was voor Binnen-Mongolië. Yurong sloot
later vriendschap met ‘de schapendief’.
Hij was tenslotte hun echte redder.
Ik kan niet
meer lopen!
al snel zijn
de meisjes de
helden van het
land. over ‘de
dappere zusjes
van de prairie’
worden zelfs
een musical en
een teKenfilm
gemaaKt.
Op samsam. net staat een verkorte
versie van de Chinese tekenfilm
‘De dappere zusjes van de prairie’
met yurong op haar rug strompelt longmei
verder met de Kudde. het blijft maar sneeuwen.
in het zieKenhuis worden de
zusjes goed verzorgd.
Het lijkt wel een
meisjesstem!
15

verhaal over arme Kinderen treKt volle zalen
Wijze lessen van de
regenboog
‘De regenboog Bende’ is al jaren een héél
populair boek in Indonesië. Het verhaal
gaat over tien arme jongens en meisjes
die samen werken aan hun droom: een
betere toekomst. Van het boek is een film
gemaakt en nu is er ook een musical.
Samsam sprak met twee musicalsterren.
toerISteN
Miljoenen Indonesiërs leefden
al mee met de avonturen van de
Regenboog Bende: een groepje
arme kinderen dat er álles voor
over had om naar school te gaan.
Hun school van toen, niet meer
dan een vervallen schuur met
een dak waardoor de regen naar
binnen sijpelde, is nu een toeristische
trekpleister. Duizenden
keren is de bouwval al gefotografeerd.
GrAtIS NAAr
SCHooL
Niet alleen de kinderen zijn
helden, ook hun juf Mus. Zij
geloofde in de talenten van haar
leerlingen en zorgde ervoor ze
gratis naar school konden.
Het verhaal begint op de eerste
schooldag. Juf Mus telt maar
negen kinderen in de klas. Eén te
weinig volgens de onderwijsinspectie.
Sommige ouders willen
hun kind al weer meenemen,
maar Juf Mus vraagt nog geduld. Ineens staat nummer
tien aan de hand van zijn moeder in de deuropening.
Het schooljaar kan beginnen!
SLIMSte VAN De KLAS
“Ik speel Lintang,“ vertelt Hilmi (13). “Hij is mijn
held want hij fietst elke dag 40 kilometer op en
neer naar school op een véél te grote fiets. En hij
16
De Engelse vertaling
van het boek
bende
moet ook langs een plas waar een vette krokodil zit.”
Lintang is de slimste jongen van de klas. Hij wil graag in
Parijs studeren, maar door de dood van zijn vader lukt
dat niet. Op zijn twaalfde moet hij van school om voor
zijn broertjes en zusjes geld te verdienen. “Super jammer
maar ook tof,” vindt Hilmi. “Jezelf zo opofferen voor anderen,
dat is niet niks.”
DoorBIJteN
Kiki (13) knikt. Zijn vader is een
paar jaar geleden ook overleden
en hij moet nu ook thuis geld in
het laatje brengen. Na schooltijd
verdient hij wat geld als zanger
en drummer. Maar écht arm
is Kiki niet. Hij heeft zelfs een
smartphone.
“Het personage dat ik speel
heet Mahar. Hij is een echte
kunstenaar. Toen de school geen
geld had voor mooie kostuums
voor een parade, bedacht hij een
dans met bananenbladeren en
rieten rokjes. Daarmee won de
school de eerste prijs.
tALeNteN
“Durf te dromen en gebruik je
talenten, voor jezelf én voor
anderen. Dat leert de Regenboog
Bende van Juf Mus,”
concludeert Kiki. “Het zijn doorbijters.
Echte helden.”
SuperpopuLAIr
In het boek ‘De Regenboog Bende’ (2005)
vertelt schrijver Andrea Hirata over zijn jeugd
en schooltijd op Belitung, een klein eiland in
Indonesië. Meer dan vijf miljoen mensen lazen
het boek. De film en de musical trekken grote
aantallen bezoekers. Er bestaan Op samsam.net plannen staat het om lied
de musical naar Nederland van te de halen. Regenboog Bende
In het huis van Sisiliya liggen
tabaksbladeren te drogen
Kiki speelt Mahar in de musical
Hilmi speelt Lintang
De filmposter van ‘De Regenboog Bende’
Maritino vindt de pindapasta lekker
SuperpINDAKAAS
In Malawi heerst nu geen hongersnood, maar er
zijn wel mensen die ondervoed zijn. Dat betekent
dat ze niet genoeg of niet gezond genoeg eten.
Kleine kinderen of zieke volwassenen krijgen dan
vaak een mengsel van pindakaas, olie, melkpoeder,
suiker, mineralen en vitaminen. Hiervan
knappen ze meestal snel op. De pasta is zacht en
daarom makkelijk te eten. Kinderen hoeven er
niet voor in het ziekenhuis te blijven. Ze sabbelen
de zakjes met kant en klare voeding thuis leeg.
Wel zo handig voor de moeders die vaak ook voor
andere kinderen moeten zorgen.
scènes uit de musical
IeDereeN NAAr SCHooL
De president van Indonesië vindt dat alle
leerkrachten de film ‘De Regenboog Bende’
Een zakje pindapasta uit Malawi
moeten zien. Hij hoopt dat zij hun leerlingen
daarna net zo vooruit helpen als juf Mus. De
boodschap is duidelijk: alle kinderen verdienen
een kans! In Indonesië gaan nog steeds
heel veel kinderen niet naar school. Omdat
het te duur is of omdat ze geld moeten
verdienen voor hun familie.
17
Op samsam.net staat een
filmpje van kinderen die deze
superpindakaas eten

striphelden maKen de wereld veilig
Veel bekende Amerikaanse striphelden, Batman,
Spiderman en Lara Croft, beschermen de wereld
tegen het kwaad. Striphelden uit andere landen doen
dat ook. Jalila bijvoorbeeld, of Hanuman en ‘the 99’.
18
Geheime wapens en
atooMkracht
NAAM: Jalila LAND: Egypte ECHTE NAAM: Sara Kareem
GEBOORTEPLAATS: de Stad van Alle Geloven (= Jeruzalem)
ALTER-EGO: atoomwetenschapper
KAN: vliegen, door dingen heen kijken en
bovenmenselijk goed horen
GEHEIM WAPEN: atoomkracht
KOM NIET AAN: haar broertjes Raed en Khaled
LESSEN VOOR DE LEZER: tegenslag maakt je sterker; ondanks
verschillen moeten we in vrede met elkaar leven.
NAAM: Jabbar de Machtige Land: Saudi-Arabië
ECHTE NAAM: Nawaf Al Bilali BEROEP: avonturier
SPECIALE KRACHT: kan met één aanraking een baksteen
verpulveren. Jabar is ooit op een landmijn gestapt. Door
de explosie kwamen splinters van een edelsteen in zijn
lichaam. Sindsdien is hij bovenmenselijk sterk.
LID VAN: ‘The 99’, een groep internationale superhelden.
Hun avonturen zijn gebaseerd op de islamitische
geschiedenis
LES VOOR DE LEZER: terrorisme en haat zijn slecht;
mensen moeten elkaars verschillen respecteren
NAAM: Hanuman, de apengod LAND: India
ZOON VAN: de goddelijke nimf Punjikasthala
BIJZONDERE GAVEN: kan vliegen en zijn eigen uiterlijk
veranderen
GEHEIM WAPEN: onsterfelijkheid
BEKEND VAN: een heel oud Indiaas verhaal over goden
en helden. Hanuman bevrijdt met zijn apenleger
Sita, de vrouw van de god Rama, uit van de
demonenkoning
LES VOOR DE LEZER: het goede wint altijd van het kwade
1
5
H o e H e l d H a f t i g b e n j i j ?
doe de test
o m c i r k e l H e t a n t w o o r d d a t H e t b e s t e b i j j e p a s t
heT regenT en je benT Te laaT vOOr schOOl.
Ineens hOOr je angsTIg geblaf. je zIeT hOe In
de vIjver een hOndje dreIgT Te verdrInken.
WaT dOe je?
a. Je roept: ‘Help, help!’ als niemand reageert,
fiets je door.
b. Je kijkt eerst of er voorbijgangers zijn (voor
applaus na afloop), dan spring je het water in.
c. Je denkt nergens aan, je gooit je fiets neer om
het water in te duiken.
3 er Is een enge fIlm Op TelevIsIe en je kIjkT
samen meT je kleIne brOerTje. hIj Is duIde-
4
lIjk bang. WaT dOe je?
a. Je doet je ogen dicht als het eng is en je
denkt: het is maar film.
b. Je zapt steeds weg als het eng is.
c. Je zet de televisie uit en je gaat lekker
wii-en met je broertje.
Welke kleren draag jIj heT lIefsT?
a. Mijn moeder legt ‘s ochtends een setje klaar.
Zij weet wat me goed staat.
b. Ik draag alleen de laatste mode.
c. Het maakt me niet uit, als het maar lekker zit.
6
2
je besTe vrIend(In) lOOpT elke
dag een half uur naar schOOl OmdaT de
bus Te duur Is en OmdaT ze nIeT alleen mag
fIeTsen. jIj…
a vindt het belachelijk, maar het is jouw
zaak niet.
b. loopt een paar keer per week mee. Gezellig
en nog goed voor je conditie ook!
c. rijdt elke dag een stuk om, zodat jullie samen
kunnen fietsen.
Op sTraaT zIe je een sTel jOngens een Oude
mevrOuW lasTIg vallen. ze dOen alsOf ze
haar Tas WIllen pakken. WaT dOe jIj?
a. Je loopt gauw door en hoopt dat ze je niet zien.
b. Je rent naar huis en roept je moeder.
Misschien dat zij wat kan doen.
c. Je aarzelt geen moment, stapt er op af en zegt
dat ze moeten ophouden.
een klasgenOOT WOrdT al Weken gepesT. jIj…
a. … hoeft toch niets te doen? Je hebt een grote
broer die dat soort dingen oplost.
b. … pest zelf niet mee, dat weet toch iedereen?
c. … zegt de pestkoppen luid en duidelijk dat
ze moeten stoppen.
Uitslag
vooral a
Soms wat meer lef tonen mag wel
hoor! Er zal je niks gebeuren.
vooral b
Je hebt hart voor de goede zaak en
dat laat je graag zien.
vooral c
Jij durft! Jij bent niet snel bang.
3
minuten
test
19

hier eindigt
het thema
helden
.
20
Hé Held op
sokken!
een ‘held op sokken’
is bang voor iets dat
eigenlijk helemaal niet
zo gevaarlijk is.
in het plaatje zijn 14
woorden verborgen die
beginnen met ‘he’. kan
jij ze vinden?
eén woord geven we
vast: held
de oplossing staat
vanaf 4 oktober op
samsam.net
de woorden in de lijst zijn kriskras verstopt in het
letterveld: horizontaal, verticaal, diagonaal, van links
naar rechts of van rechts naar links. sommige letters
worden in meer woorden gebruikt. alle woorden
gevonden en doorgestreept? mooi, dan vormen de overgebleven
letters, in de leesrichting, de oplossing.
coryfee
diva
don Q
grootHeid
Held
ideaal
idool
kanjer
kei
meester
nero
redder
talent
topper
vecHter
vedette
virtUoos
ondertUssen in …. malawi
maganIza kan hOOg sprIngen. WaT WIl je,
als je elke dag les krIjgT In kung fu
Boeddha en Kung Fu
in Malawi
In het afrikaanse land malawi staat een
weeshuis waar kinderen vloeiend chinees
leren spreken. en dat is niet het enige.
ze mediteren, eten met stokjes - altijd
vegetarisch - en leren acrobatisch vechten.
Op de
volgende
pagina’s
lees je
meer

dossier
afrIka
ondertUssen in …. malawi
WIe lenIg genOeg Is, zIT TIjdens de dIensT In
de lOTushOudIng, een sOOrT kleermakerszIT
WaarbIj je vOeTen Op je dIjbenen lIggen
Weeshuis
de tempel hoort bij het amitofo
weeshuis: een boeddhistisch
opvanghuis voor kinderen. de
oprichter was een monnik uit Taiwan,
een land dat ooit bij china hoorde.
hij reisde door afrika en zag veel
kinderen die hun ouders verloren
hadden. hij besloot geld in te zamelen
voor hun onderdak, eten en scholing.
In twee andere afrikaanse landen
staan ook van dit soort opvanghuizen.
ndaIpanjI (12) kan gOed meT de sTOkjes OverWeg.
daT Is nOg eens WaT anders dan eTen meT je
handen, zOals ze In haar dOrp geWend zIjn
ondertUssen op de noordpool ...
Ongewoon
het is half zes in de ochtend en nog
aardedonker. In de tempel staan tweehonderdvijftig
jongens en meisjes in rijen achter
meditatiekussens. ze hebben hun handen voor
de borst gevouwen en zingen chinese liederen.
Wie gaapt of zijn handen niet rechthoudt, krijgt
een voorzichtige por van een oudere jongen.
een tempel waar boeddhistische gebeden
klinken: het is een ongewoon beeld in malawi,
een land waar de meeste mensen christen of
moslim zijn.
sTephana (12) slaaT Traag meT een sTOk Op een
hOlle hOuTen gOudvIs TIjdens de OchTenddIensT,
TerWIjl de andere kInderen chInese lIedjes zIngen
Familiedag
je hoeft niet per se wees te zijn om in het weeshuis
te mogen wonen. de moeder van albert (13)
leeft nog. hij vertelt: “mijn vader ging een paar
jaar geleden dood, en mijn moeder bleef met vier
kinderen achter. ze had niet genoeg geld om ons
allemaal te verzorgen. Toen hoorden we dat ik hier
terecht kon.”
mc donald (15), die al vijf jaar in het weeshuis
woont, heeft ook nog een moeder. “eén keer per jaar
ga ik naar haar toe. soms komt ze hier. elke maand
is er een familiedag. dan krijgen we veel bezoek.”
Vechtsport
de jongens vinden het fijn in het tehuis,
ondanks alle regels. “We leren veel
over boeddha (de stichter van het
boeddhistische geloof). We proberen
zijn voorbeeld te volgen,” vertelt albert.
dat betekent dat de kinderen bidden,
mediteren en vredig proberen te leven.
“en we sporten veel,” gaat albert door.
vooral de dagelijkse lessen in kung
fu, een vechtsport uit china, vinden
de jongens machtig. ze geven wel eens
demonstraties, ook in het buitenland.
“Ik ben al in hongkong, maleisië en
amerika geweest”, zegt mc donald trots.
kelvIn (13) helpT bIj heT kOken. alle
jOngens én meIsjes dOen daT Op zIjn
TIjd. OOk Wassen ze zelf hun kleren
CHINeeS Voor LAter
Dat de kinderen in dit weeshuis Chinees leren, kan
handig zijn voor hun toekomst. Wie weet krijgen ze een
baan bij een Chinees bedrijf in Malawi. In de hoofdstad
bouwen Chinese arbeiders nu bijvoorbeeld een gigantisch
super-de-luxe hotel.
Ook in andere Afrikaanse landen zijn veel bedrijven uit
China aan het werk. Ze leggen bijvoorbeeld wegen of
spoorlijnen aan. In ruil daarvoor leveren de Afrikaanse
landen olie, koper of andere metalen aan China.
WaTsOn (12) helpT maganIza (11) zIjn
spIeren Te sTrekken. sOms Is daT pIjnlIjk.
Geen vlees
de jongens laten zien dat de tempel
twee zalen heeft. In elke zaal staan
drie grote gouden boeddhabeelden.
vanuit de tempel zie je dat de andere
gebouwen op het terrein ook in chinese
stijl zijn gebouwd. de uiteinden van de
daken krullen sierlijk naar boven.
vindt hun familie het niet gek;
mediteren, vegetarisch eten en over
boeddha leren? voor mc donald is het
geen probleem: “hier ben ik boeddhist
en eet ik vegetarisch, in mijn dorp ben
ik christen.”
afrIka