Koninklijke ere-commando's en militaire erefuncties - Collectie

WILLEM ALEXANDER FREDERIK CONSTANTIJN NICOLAAS MICHIEL (1818-1848)
Prins der Nederlanden ('Prins Alexander'), zoon van Koning Willem II en Koningin Anna
Paulowna.
Over de militaire loopbaan van Prins Alexander, wiens jonge en veelbelovende leven reeds op
dertigjarige leeftijd een einde nam - hij stierf in 1848 op het eiland Madeira - valt uiteraard
niet veel te vermelden. Hij werd militair opgevoed door de Majoor Rigot de Beguins en
toonde reeds vroeg grote belangstelling voor militaire zaken. Evenals zijn oudere broer, de
Erfprins, werd hij op tienjarige leeftijd op 2 augustus 1828 bij Koninklijk Besluit No. 46 tot
Kolonel benoemd en in de jaren 1833 en 1834 is hij van tijd tot tijd gedurende de veldtocht
tegen België bij het mobiele leger te velde geweest; (N.B. hij is dan 15-16 jaar oud!). Toen
zijn Vader, Koning Willem II, de troon besteeg benoemde deze de Prins tot Luitenant-
Generaal, tevens Inspecteur-Generaal der Cavalerie, een functie die bijzonder aan zijn
instelling en aanleg tegemoet kwam, paardenliefhebber en voortreffelijk ruiter als hij was en
sportsman bij uitstek.
Ook deze Prins heeft een ere-commando bekleed. Hij was namelijk Chef van het Russische
`Regiment Dragonders van Noworossisk' van 26 augustus 1839 tot 19 maart 1848 22). Deze
laatste datum is curieus omdat Prins Alexander 20 februari 1848 is overleden en het verschil
niet is te verklaren met een verwijzing naar de Juliaanse tijdrekening. De moeilijke en trage
verbindingen destijds zullen hierbij wel een rol hebben gespeeld.
Vanwaar nu dit keizerlijke eerbewijs? Helaas bezitten wij geen exemplaar van de benoeming
tot dit erecommando, of enige correspondentie daaromtrent, doch minder officiële stukken
vertellen het volgende.
In het jaar 1839 maakt Prins Alexander een reis naar Rusland om de Keizerlijke familie van
zijn moeder Koningin Anna Paulowna te bezoeken. Hij werd daarbij vergezeld door de
Majoor Rigot de Beguins, die van deze reis, welke 23 juli 1839 begon, en op 28 oktober van
dat jaar in Den Haag eindigde, een redelijk gedetailleerd dagboek bijhield 23).
Uit dit verslag blijkt dat het verblijf in Rusland een bonte aaneenschakeling is geweest van
ontvangsten, diners en bals, van bezoeken aan musea en historische plaatsen, maar ook aan
militaire eenheden, kazernes, garnizoenen, terwijl vele manoeuvres van het Russische leger
werden bijgewoond en welhaast dagelijks parades en défilé's werden gehouden, meestal onder
de supervisie van Czaar Nicolaas I zelf.
Zo wordt op 7 september ter plaatse de herdenking gehouden van de strijd bij Borodino, gelegen
aan de weg van Smolensk naar Moskou, welke slag in 1812 op deze datum werd geleverd
tussen de generaal Koetoesow en Napoleon I en waarin ± 60.000 Russen sneuvelden. Na de
plechtige onthulling van een monument aldaar vindt een grootse parade plaats, besloten door
een défilé, waaraan 130.000 man troepen van alle wapens en regimenten deelnemen. Tijdens
deze plechtigheid verleent de Czaar zijn gunst jegens Prins Alexander, want zo noteert Rigot
op 7 september in zijn dagboek:
` . . .Le Prince Alexander) reçoit le commandement du regt.: des Dragons
nouvelle russia, celui que n'avons vu . . .en même temps la grade de Gnl. de
l'armée russe . . .
De Prins zal door dit eerbewijs dat de Czaar hem verleende, ongetwijfeld zeer getoucheerd
zijn geweest, zeer wel begrijpende dat, in de verhoudingen van die tijd en op zo jeugdige
leeftijd, door de Czaar aller Russen, ook al was dat dan zijn Oom, te worden benoemd tot
Chef van een Regiment Dragonders, geen dagelijks voorkomende gebeurtenis was. Nog
dezelfde dag (7 september) maakt hij zijn vader deelgenoot van dit nieuws, wanneer hij
schrijft:
`Mon cher Papa,