28.09.2013 Views

Middeleeuwse stadsmuur als waterkering - Waterschap Groot Salland

Middeleeuwse stadsmuur als waterkering - Waterschap Groot Salland

Middeleeuwse stadsmuur als waterkering - Waterschap Groot Salland

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Middeleeuwse</strong> <strong>stadsmuur</strong><br />

<strong>als</strong> <strong>waterkering</strong><br />

september 2007<br />

Postbus 60, 8000 AB Zwolle, tel. (038) 455 72 00, fax (038) 455 72 09,e-mail info@wgs.nl, www.wgs.nl<br />

Waterkering Kampen-Midden


2<br />

Kampen: stad aan de rivier<br />

Haar ligging pal aan de IJssel geeft<br />

Kampen een fraai stadsgezicht.<br />

Historische panden aan een kade vol<br />

aangemeerde schepen houden de herinnering<br />

aan het rijke handelsverleden<br />

levend.<br />

Door de jaren heen heeft Kampen de rivier<br />

op verschillende manieren benut. Zowel<br />

voor de recreatie- <strong>als</strong> de beroepsvaart. Ook<br />

toen het vervoer over de weg belangrijker<br />

werd. Overigens neemt de economische<br />

belangstelling voor het vervoer over water<br />

weer toe. De Nederlandse autowegen<br />

slibben immers meer en meer dicht. Alle<br />

reden voor Kampen om de binding met de<br />

rivier te koesteren.<br />

Fotografie Henk Woning<br />

De keerzijde van de rivier<br />

De IJssel was eeuwenlang een belangrijke<br />

bron van inkomsten. Toch had de<br />

rivier ook zijn keerzijde. Want gemiddeld<br />

eens in de vijftig jaar dreigde een overstroming.<br />

Dit dwong de stad tot het<br />

nemen van maatregelen tegen hoogwater.<br />

Nooddijk<br />

Verschillende bewoners van de IJsseldijk<br />

moesten in 1995 worden geëvacueerd<br />

vanwege de hoogwaterdreiging.<br />

Om te voorkomen dat de woningen en het<br />

achterliggende gebied zouden onderlopen,<br />

werd een nooddijk aangelegd.<br />

Gelukkig heeft het water de woningen<br />

niet bereikt. Maar de dreiging van hoogwater<br />

zette verbetering van de <strong>waterkering</strong><br />

wel op de kaart.<br />

Verbetering van de <strong>waterkering</strong><br />

De hoogte van de kering was gemiddeld<br />

2,60 meter boven NAP. In de binnenstad<br />

- in de stegen en rondom het Van Heutszplein<br />

- was de kering een stuk lager.<br />

Wateroverlast was hier dan ook niet<br />

denkbeeldig: eenmaal per 200 jaar zou het<br />

water op de diepste plekken in de stad, de<br />

nieuwbouwwijken en de achterliggende<br />

polder een hoogte van ongeveer twee<br />

meter kunnen bereiken.<br />

De bestaande <strong>waterkering</strong> in Kampen<br />

bleek niet meer aan de wettelijke eisen<br />

te voldoen. Hij was te laag, niet sterk<br />

genoeg en onstabiel. Daarom startte het<br />

<strong>Waterschap</strong> <strong>Groot</strong> <strong>Salland</strong> eind 1986 met<br />

de voorbereiding van de versterking<br />

ervan. In de jaren hierna is onderzocht<br />

wat het beste alternatief zou zijn. Hierbij<br />

was het uitgangspunt dat het Kamper<br />

stadsgezicht niet mocht worden<br />

geschaad.<br />

3


4<br />

<strong>Middeleeuwse</strong> <strong>stadsmuur</strong> tegen<br />

overstromingen<br />

Na de hoge waterstanden in 1995 zijn de<br />

dijkvakken Kampen-Kop en Kampen-<br />

Staart versneld verbeterd in het kader<br />

van het Deltaplan Grote Rivieren. Voor<br />

het gedeelte Kampen-Midden koos het<br />

waterschap in 1997 voor het 'Stadsmuuralternatief'.<br />

Dit was een veilige en<br />

betaalbare oplossing.<br />

Zo keerde de muur die Kampen ooit<br />

beschermde tegen indringers, terug in<br />

het straatbeeld. Maar nu om de stad en<br />

de achterliggende polder te behoeden<br />

voor overstromingen. De <strong>waterkering</strong> is<br />

tot minimaal 3,80 meter boven NAP aangelegd.<br />

Op sommige plaatsen zelfs tot<br />

4,30 meter boven NAP.<br />

Beschermd stadsgezicht<br />

Het uitvoeren van het 'Stadsmuuralternatief'<br />

was een uitgelezen kans om meteen<br />

de infrastructuur te verbeteren en het<br />

stadsgezicht verder te verfraaien. De<br />

<strong>stadsmuur</strong> was - en is - namelijk een<br />

belangrijk onderdeel van het beschermde<br />

stadsgezicht.<br />

Bovenstrooms of benedenstrooms?<br />

In het plan Waterkering Kampen-Midden<br />

wordt gesproken over een gedeelte bovenstrooms<br />

en een deel benedenstrooms. Het<br />

bovenstroomse deel loopt van Bovenhaven<br />

naar de Stadsbrug. Het gedeelte benedenstrooms<br />

(stroomafwaarts) loopt van de<br />

Stadsbrug naar de Nieuwe Buitenhaven.<br />

5


6<br />

benedenstrooms<br />

Aansluiting met ‘kop en staart’<br />

Bij de Bovenhaven sluit de kering aan op<br />

de Kampen-Kop: de eerder verbeterde<br />

<strong>waterkering</strong> achter het garage-bedrijf.<br />

Hier is een muurtje geplaatst van<br />

ongeveer 90 cm hoog. In de Boven<br />

Havenstraat kan de <strong>waterkering</strong> met<br />

schotbalken worden opgebouwd. De<br />

kering sluit vervolgens aan op het hoekpand<br />

van de Molenstraat. Bij de Nieuwe<br />

Buitenhaven is aangesloten op de al<br />

eerder aangelegde dijk Kampen-Staart.<br />

bovenstrooms<br />

Google Earth<br />

Samenwerking tussen waterschap<br />

en gemeente<br />

Het geplande werk aan de <strong>waterkering</strong><br />

was voor de gemeente Kampen<br />

aanleiding om een deel van het gebied<br />

langs de IJssel meteen aantrekkelijker<br />

te maken voor toerisme en recreatie.<br />

Door de combinatie met het dijkversterkingsplan<br />

ontstond een samenwerkingsverband<br />

tussen waterschap<br />

en gemeente.<br />

De gemeente heeft de historische Oude<br />

Buitenhaven uitgegraven. Onderdeel van<br />

de kademuur is een rondeel dat herinnert<br />

aan de verdedigingsfunctie uit vroeger<br />

tijden. Bovendien is een nieuwe kadeindeling<br />

ontstaan, met plaats voor<br />

beroeps- en recreatievaart. Ook aan wandelaars<br />

is gedacht.<br />

Zij kunnen onder de brug doorlopen en<br />

via een speciaal voetpad op de kade naar<br />

de Oude Buitenhaven wandelen.<br />

7


8<br />

Bovenstroomse <strong>waterkering</strong><br />

Het grootste deel van de nieuwe kering<br />

is onzichtbaar. Dit bevindt zich namelijk<br />

in de tuinen achter de huizen van De<br />

La Sablonièrekade en de IJsselkade.<br />

Zo dicht mogelijk tegen een bestaande<br />

tuinmuur is op een aantal plaatsen een<br />

betonnen L-wand geplaatst, geïntegreerd<br />

met schuren, tuinhuisjes en garages.<br />

Buitendijks traject<br />

Ook in de nieuwe situatie zijn zo’n 90<br />

woningen ‘buitendijks’ gebleven.<br />

Voor deze hoger gelegen panden zijn<br />

extra maatregelen genomen. Zo zijn ze<br />

beschermd tegen extreme waterstanden<br />

die gemiddeld eens per 500 jaar voorkomen.<br />

Werk aan de <strong>stadsmuur</strong><br />

Tijdens het project is de <strong>stadsmuur</strong> helemaal<br />

gecontroleerd. Bovenstrooms is de<br />

fundering tot een diepte van een meter<br />

beneden maaiveld uitgegraven.<br />

Uitgehakte nissen zijn hersteld, de<br />

begroeiing is verwijderd en scheuren en<br />

andere beschadigingen zijn gedicht. Ook<br />

zijn verschillende pleisterlagen en voegen<br />

vernieuwd en loszittende en ontbrekende<br />

stenen vervangen. Zo is de <strong>stadsmuur</strong><br />

beter bestand tegen het water.<br />

Oorgatsluis<br />

Langs de parkeerplaatsen aan de<br />

Vloeddijk/De la Sablonièrekade is een<br />

vaste muur gemetseld van ongeveer 50<br />

cm hoog. Deze sluit aan op de bestaande<br />

bebouwing. Bij hoogwater worden schotbalken<br />

geplaatst, die reiken tot ongeveer<br />

110 cm boven de muur. De Vloeddijk en<br />

de Burgwal hebben klepkeringen gekregen.<br />

Tenslotte is de brugmuur van de<br />

Burgel vervangen door een muurtje<br />

met een hoogte van ongeveer 110<br />

cm. Bij alle werkzaamheden is het<br />

nieuwe metselwerk zo veel mogelijk<br />

aan de oude situatie aangepast.<br />

9


10<br />

Koornmarktpoort:<br />

afsluitbaar bij hoogwater<br />

De opening in de Koornmarktpoort vormde<br />

een ontbrekende schakel in de kering. Om<br />

de poort bij hoogwater toch af te kunnen<br />

sluiten, is een voorziening voor een schotbalk<br />

geplaatst van zo’n 150 cm boven<br />

maaiveld. Bij laagwater is hiervan alleen<br />

een 50 cm brede hardsteenstrook in de<br />

bestrating te zien.<br />

Van Oorgat tot Vispoort<br />

Tussen het Oorgat en de Koornmarktpoort<br />

is de <strong>stadsmuur</strong> sterk verbeterd,<br />

vooral op het stuk tussen de Koornmarktpoort<br />

en de Vispoort. Op verschillende<br />

plaatsen maakt de <strong>waterkering</strong> deel uit<br />

van gevels of tuinmuren. Sommige<br />

panden hebben waterkerende ramen en<br />

deuren of verhoogde drempels gekregen.<br />

In de Meerminnenpoort, de Blauwehandpoort<br />

en de Lampetpoort zijn hefschuifkeringen<br />

geïnstalleerd.<br />

De Vispoort bij de Stadsbrug<br />

Tussen de Stadsbrug en de Oudestraat<br />

stond ooit de Vispoort. Dit punt vormt<br />

een belangrijke verbinding tussen<br />

Kampen en IJsselmuiden. Het winkelend<br />

publiek steekt hier gemakkelijk<br />

even door naar de kade om te genieten<br />

van een blik over de imposante<br />

IJssel. Zittend op de bankjes en terrasjes<br />

is het uitzicht prachtig.<br />

Aan beide kanten van de Stadsbrug<br />

is de IJsselkade af te sluiten met een<br />

klepkering. Muurtjes van gemiddeld 55<br />

cm sluiten vervolgens aan op de<br />

nieuwe brug. Deze muurtjes vormen de<br />

onderste helft van de kering. Bij hoogwater<br />

wordt de muur verhoogd met<br />

schotbalken van gemiddeld 110 cm. Bij<br />

de brug vormt het wegdek de kering.<br />

IJsselkade:<br />

naar een uitnodigend wandelgebied<br />

Voordat de <strong>waterkering</strong> en het stadsgezicht<br />

grondig werden verbouwd, deed<br />

de IJsselkade vooral dienst <strong>als</strong> rijbaan<br />

en parkeerruimte. Inmiddels is er minder<br />

verkeer en hebben voetgangers de<br />

ruimte om te wandelen. Bijvoorbeeld<br />

over het mooie kadevoetpad met de talloze<br />

bankjes dat loopt van de Stadsbrug<br />

tot de Oude Buitenhaven.<br />

11


12<br />

Waterkering benedenstrooms<br />

In het gedeelte benedenstrooms, van de<br />

stadsbrug naar de nieuwe buitenhaven,<br />

is op veel plaatsen de <strong>waterkering</strong> te<br />

zien. Maar door de huizen is de oude<br />

<strong>stadsmuur</strong> bijna helemaal aan het zicht<br />

onttrokken.<br />

Vanaf het oude postkantoor tot aan de<br />

Marktgang vormen de gevels aan de<br />

IJsselkade de <strong>waterkering</strong>. Deze<br />

gevels hebben allemaal waterkerende<br />

ramen en schotbalken in de deuropeningen<br />

gekregen. Ook zijn kwelschermen<br />

en damwanden aangebracht.<br />

De Marktgang heeft nu een hefschuifkering.<br />

Een damwand en een<br />

betonnen L-wand vormen de aansluiting<br />

op de oude <strong>stadsmuur</strong>.<br />

De <strong>stadsmuur</strong> is verbeterd en de<br />

stegen in dit gedeelte zijn voorzien van<br />

hefschuifkeringen.<br />

Facelift voor Van Heutszplein<br />

Het Van Heutszplein oogt een stuk moderner<br />

en aantrekkelijker. De voormalige<br />

benzinepomp is verdwenen en de verontreinigde<br />

bodem is gesaneerd. Op het<br />

plein vormt een muur van ongeveer een<br />

meter hoog de kering. Twee rondingen in<br />

de muur verwijzen naar de rondelen uit<br />

vroeger tijden. In het verlengde van de<br />

Botervatsteeg kan hier de kering met<br />

schotbalken worden gesloten. Normaal<br />

gesproken zie je hier een opening van<br />

ongeveer vijf meter.<br />

Smalle IJsselkade<br />

Langs de (Smalle) IJsselkade is een<br />

vaste kering gebouwd van ongeveer een<br />

meter hoog. Schotbalken maken de<br />

kering bij hoogwater zo’n 110 cm hoger.<br />

Een klepkering sluit vervolgens aan op de<br />

IJssel. Voor de scheepvaart is een vaste<br />

steiger geplaatst.<br />

13


14<br />

Buitenhaven: van nieuw naar oud<br />

Rond de Oude Buitenhaven, die<br />

opnieuw is uitgegraven, bepaalt de<br />

oude <strong>stadsmuur</strong> weer grotendeels het<br />

beeld van de Hanzestad. Als verwijzing<br />

naar de oude situatie heeft de<br />

muur een rondeel gekregen. Een met<br />

schotbalken afsluitbare opening zorgt<br />

dat het schiereiland ‘Museumkade’<br />

bereikbaar blijft voor verkeer.<br />

De in ere herstelde Oude Buitenhaven<br />

dient <strong>als</strong> ligplaats voor de recreatievaart.<br />

Maar ook <strong>als</strong> een soort ‘Museumhaven’<br />

voor traditionele zeilschepen. Ooit is misschien<br />

een doorgang mogelijk naar de oude<br />

binnengracht de Burgel.<br />

Uitvoering van het werk<br />

Het werk aan de <strong>waterkering</strong> bestond uit<br />

twee delen: het civieltechnische en het<br />

bouwkundige werk.<br />

Bij het civieltechnische deel ging het om<br />

het werk aan de straten en pleinen, het<br />

verleggen van leidingen en riolering en<br />

het uitgraven van de Oude Buitenhaven<br />

en de bodemsanering. Van den Biggelaar<br />

Aannemersbedrijf BV uit Velddriel nam<br />

deze werkzaamheden voor zijn rekening.<br />

Samen met het werk aan de Smalle<br />

IJsselkade waren deze in oktober 2001<br />

klaar. Vervolgens was het terrein van het<br />

Van Heutszplein tot aan de Stadsbrug<br />

aan de beurt. Vanaf april tot medio 2002<br />

is gewerkt aan de Boven Havenstraat en<br />

de Oorgatsluis.<br />

Het bouwkundige werk bestond uit het<br />

aanpassen van de panden en de poorten.<br />

Aannemerscombinatie Koninklijke Woudenberg<br />

uit Ameide, Van den Herik Kusten<br />

Oeverwerken uit Sliedrecht en Van den<br />

Biggelaar Aannemersbedrijf uit Veld-driel<br />

gingen hiermee in april 2001 van start.<br />

Medio 2002 was de vernieuwde, stevige<br />

<strong>waterkering</strong> Kampen-Midden een feit. Enkele feiten<br />

• De afstand van Bovenhaven tot<br />

Buitenhaven is bijna 2 kilometer;<br />

• Bij 32 panden moest binnen worden<br />

gewerkt.<br />

• Bij 52 panden moest in en om de<br />

tuin worden gewerkt.<br />

• Op 1 locatie doorsnijdt de <strong>waterkering</strong><br />

een tuin.<br />

• Op 3 plaatsen doorsnijdt de <strong>waterkering</strong><br />

een bedrijfspand.<br />

• Voor bewoners van 6 woningen en<br />

werknemers van 5 bedrijven moest<br />

tijdelijke huisvesting worden<br />

gezocht.<br />

• In totaal waren 233 panden bij het<br />

project betrokken (met uitzondering<br />

van de panden aan het IJsselzicht,<br />

de Smalle IJsselkade, de<br />

Buitenkade en de Veerweg).<br />

15


16<br />

Hoogwaterbrigade:<br />

helpende handen<br />

bij hoogwater<br />

Wie bedient de mobiele delen van de<br />

<strong>waterkering</strong> <strong>als</strong> de waterstand in de<br />

IJssel daarom vraagt?<br />

Het <strong>Waterschap</strong> <strong>Groot</strong> <strong>Salland</strong> heeft<br />

hiervoor de Hoogwaterbrigade in het<br />

leven geroepen. Deze brigade bestaat<br />

uit zo’n 200 vrijwilligers die bij nacht<br />

en ontij klaar staan en zich inzetten<br />

voor de veiligheid van Kampen en haar<br />

bewoners.<br />

De Hoogwaterbrigade komt in actie op<br />

plaatsen waar de <strong>stadsmuur</strong> niet doorloopt,<br />

zo<strong>als</strong> in straten en stegen. De<br />

vrijwilligers zetten klepkeringen omhoog,<br />

plaatsen schotbalken en hijsen<br />

handmatig hefschuiven omhoog. Daarnaast<br />

brengen de brigadiers vloedplanken<br />

aan.<br />

Ook sluiten ze ventilatieroosters en<br />

kelderruimtes waterdicht af.<br />

De Hoogwaterbrigade oefent jaarlijks<br />

met het sluiten van de kering. Zo zijn<br />

alle vrijwilligers goed op elkaar ingespeeld<br />

in geval van nood.<br />

Meer informatie over het <strong>Waterschap</strong><br />

<strong>Groot</strong> <strong>Salland</strong> vindt u op www.wgs.nl<br />

17


IJsselkade<br />

IJsselkade<br />

Blauwehandpoort<br />

Meerminnenpoort<br />

Vloeddijk<br />

Burgwal<br />

Prinsenstraat<br />

Muntplein<br />

Koornmarkt<br />

Venestraat<br />

Bovenhofstraat<br />

Samuel Goudsmithof<br />

Koornmarkt<br />

Koornmarkt<br />

Meerminnensteeg<br />

Vergietensteeg<br />

De Smidse<br />

Voorstraat<br />

Oorgat<br />

De La Sablonièrekade<br />

Wagenmakerssteeg<br />

Lyceumstraat<br />

Graafschap<br />

Panjanplein<br />

Sleurinksteeg<br />

Panjanplein<br />

Bregittenstraat<br />

Molenstraat<br />

Molenstraat<br />

Molendwarsstraat<br />

Boven Havenstraat<br />

de la Sablonièrekade<br />

Broederstraat<br />

Burgwal<br />

Vloeddijk<br />

Hellenius de Cockplein<br />

Burgw<strong>als</strong>traat<br />

Hofstraat<br />

Burgw<strong>als</strong>traat<br />

Boven Nieuwstraat<br />

Geerstraat<br />

Koldenhovensteeg<br />

Dwarssteeg<br />

Hofstraat<br />

Morrensteeg<br />

Melksteeg<br />

Oudestraat<br />

Plantage<br />

St. Jacobstraat<br />

Morrensteeg<br />

St. Jacobstraat<br />

Boven Nieuwstraat<br />

Boven Nieuwstraat<br />

Hofstraat<br />

Boven Nieuwstraat<br />

Bredesteeg<br />

Blauwehandsteeg<br />

Burgwal<br />

Vliersteeg<br />

Muntplein<br />

Muntsteeg<br />

Hofstraat<br />

Geerstraat<br />

Oudestraat<br />

Schoolstraat<br />

Voorstraat<br />

Koldenhovenpoort<br />

Zeepziederssteeg<br />

Zeepziedershof<br />

Klokkensteeg<br />

Lampetpoort<br />

IJsselkade<br />

Olieslagerssteeg<br />

Lampetsteeg<br />

Vloeddijk<br />

Voorstraat<br />

Muntplein<br />

Oudestraat<br />

Zwolseweg<br />

Spoorkade<br />

IJsselkade<br />

IJsselkade<br />

Broederstraat<br />

Marktgang<br />

Voorstraat<br />

Melkpoort<br />

Voorstraat<br />

Oudestraat<br />

Vispoort<br />

IJsselkade<br />

Gasthuisstraat<br />

Nieuwe Markt<br />

Nieuwe Markt<br />

Marktsteeg Houtzagerssteeg<br />

Buiten Nieuwstraat<br />

Oudestraat<br />

Karpersteeg<br />

Karpersteeg<br />

Karpersteeg<br />

Botervatsteeg<br />

Botervatsteeg<br />

Oudestraat<br />

Vloeddijk<br />

Burgwal<br />

Hofstraat<br />

Boven Nieuwstraat<br />

Veerweg<br />

Enserstraat<br />

Christinastraat<br />

IJsselkade Ijsselkade<br />

Buiten Nieuwstraat<br />

Burgwal<br />

Buiten Hofstraat<br />

Schapensteeg<br />

Kerkstraat<br />

Buiten Nieuwstraat<br />

Keizerstraat<br />

Oudestraat<br />

Achterom<br />

Margrietstraat<br />

Emmastraat<br />

Bolwerk<br />

Vloeddijk<br />

Hagenkade<br />

Beatrixstraat<br />

Bolwerk<br />

Burgwal<br />

Beatrixstraat<br />

De Hagen<br />

Buitenkade<br />

Herensmitsteeg<br />

astraat<br />

Nassaustraat<br />

Kalverhekkenweg<br />

Groenestraat<br />

Havenweg<br />

Schapensteeg<br />

Kerkstraat<br />

Burgwal<br />

Vloeddijk<br />

Groenestraat<br />

Buiten Hofstraat<br />

7<br />

86<br />

118<br />

7<br />

166<br />

155<br />

78<br />

80<br />

83<br />

1A<br />

1<br />

7<br />

43<br />

5<br />

3<br />

2<br />

7<br />

2<br />

47<br />

46<br />

4<br />

6<br />

11<br />

18<br />

4<br />

2<br />

2<br />

4<br />

2<br />

15<br />

25<br />

23<br />

13<br />

7<br />

26<br />

24<br />

22<br />

20<br />

18<br />

4<br />

18<br />

16<br />

1<br />

6<br />

4<br />

9<br />

34<br />

24<br />

19<br />

69<br />

29<br />

12<br />

125<br />

106<br />

85<br />

8<br />

11<br />

11<br />

9<br />

7<br />

5<br />

2<br />

99A<br />

19<br />

15<br />

60A<br />

31-1<br />

14<br />

36-1<br />

13<br />

23<br />

2<br />

1<br />

3<br />

82-1<br />

25<br />

181<br />

14-1<br />

18<br />

82<br />

75<br />

28<br />

29<br />

10<br />

9<br />

8<br />

3<br />

6<br />

4<br />

7<br />

5<br />

2<br />

11<br />

1<br />

9<br />

11<br />

10<br />

8<br />

7<br />

6<br />

12<br />

5<br />

1A<br />

13<br />

14<br />

6<br />

87<br />

88<br />

89<br />

90<br />

93<br />

92<br />

91<br />

77<br />

78<br />

79<br />

94<br />

95<br />

96<br />

97<br />

98A<br />

5<br />

38<br />

40<br />

42<br />

44<br />

46<br />

76A<br />

81<br />

112<br />

120<br />

115<br />

117<br />

119<br />

121<br />

123<br />

116<br />

118<br />

120<br />

122<br />

124<br />

126<br />

23<br />

21 19 17<br />

3<br />

4<br />

6<br />

87<br />

89<br />

91<br />

93<br />

95<br />

97<br />

99<br />

101<br />

103<br />

105<br />

107<br />

109<br />

110<br />

108<br />

106<br />

104<br />

102<br />

100<br />

96<br />

98<br />

86<br />

88<br />

84<br />

82<br />

76A<br />

64<br />

65<br />

66<br />

73<br />

71<br />

72<br />

74<br />

9<br />

102<br />

100<br />

98<br />

84<br />

80<br />

78<br />

8A<br />

12<br />

14<br />

16<br />

18<br />

20<br />

22<br />

15<br />

61<br />

60<br />

59<br />

58<br />

57<br />

56<br />

56<br />

58<br />

60<br />

62<br />

70<br />

72<br />

9<br />

11<br />

61<br />

63<br />

65<br />

67<br />

77<br />

79<br />

68<br />

66<br />

58<br />

56<br />

54<br />

52<br />

14<br />

16<br />

18<br />

30<br />

32<br />

34<br />

30<br />

32<br />

34<br />

36<br />

38<br />

40<br />

23<br />

25<br />

27<br />

29<br />

31<br />

33<br />

35<br />

37<br />

39<br />

39A<br />

41<br />

39<br />

38<br />

37<br />

36<br />

35 34<br />

33<br />

32<br />

31<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

4<br />

12<br />

14<br />

16<br />

18<br />

20<br />

22<br />

3<br />

5<br />

7<br />

13<br />

15<br />

17<br />

19<br />

21<br />

23<br />

4<br />

6<br />

8<br />

16<br />

18<br />

17<br />

4<br />

4<br />

6<br />

8<br />

10<br />

12<br />

14<br />

3<br />

5<br />

13 11<br />

15<br />

17<br />

57<br />

53<br />

39<br />

37<br />

35<br />

33<br />

29<br />

22<br />

20<br />

18<br />

48A<br />

25<br />

27<br />

19<br />

6<br />

8<br />

10<br />

12<br />

41<br />

20<br />

22<br />

24<br />

26<br />

28<br />

30<br />

32<br />

34<br />

36<br />

38<br />

40<br />

42<br />

44<br />

46<br />

48<br />

50<br />

3<br />

5<br />

56<br />

58<br />

60<br />

62<br />

64<br />

66<br />

68<br />

70<br />

72<br />

74<br />

76<br />

78<br />

80<br />

6<br />

8<br />

33<br />

35<br />

37<br />

39<br />

41<br />

43<br />

47<br />

51<br />

53<br />

57<br />

86<br />

88<br />

90<br />

92<br />

94<br />

65<br />

67<br />

69<br />

96<br />

98<br />

100<br />

102<br />

71<br />

73<br />

75<br />

77<br />

85<br />

104<br />

106<br />

108<br />

110<br />

112<br />

114<br />

79<br />

81<br />

83<br />

89<br />

91<br />

93<br />

3<br />

119<br />

111<br />

113<br />

116<br />

102<br />

100<br />

104<br />

106<br />

101<br />

97<br />

99<br />

103<br />

105<br />

90<br />

92<br />

87<br />

89<br />

91<br />

77<br />

79<br />

81<br />

70<br />

72<br />

67<br />

69<br />

71<br />

2<br />

58<br />

59<br />

61<br />

57 3<br />

51<br />

49<br />

47<br />

7<br />

9<br />

44<br />

35<br />

37<br />

27<br />

29<br />

17<br />

19<br />

15<br />

19<br />

24<br />

22 20<br />

14 12 10<br />

24<br />

26<br />

28<br />

3<br />

5<br />

3<br />

27<br />

4<br />

3<br />

2<br />

22<br />

21<br />

20<br />

19 18<br />

5<br />

22<br />

14<br />

12<br />

10<br />

4<br />

25<br />

23<br />

21<br />

17<br />

19<br />

3<br />

5<br />

22<br />

20<br />

18<br />

16<br />

14<br />

12<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

13<br />

23<br />

25<br />

13<br />

11 6<br />

5<br />

2<br />

3<br />

3<br />

5<br />

13 12 11 10 9<br />

8<br />

7<br />

6<br />

5 4 3 2<br />

10<br />

4<br />

6<br />

8<br />

26<br />

16<br />

23<br />

21<br />

19<br />

24<br />

17<br />

25<br />

27<br />

18<br />

20<br />

22<br />

28<br />

29<br />

30<br />

1<br />

8<br />

7<br />

3<br />

9<br />

12 10 8 6<br />

4<br />

7<br />

9<br />

15<br />

17<br />

19<br />

38<br />

32<br />

34<br />

40<br />

12<br />

11<br />

10<br />

9<br />

24<br />

26<br />

18<br />

19<br />

20<br />

24<br />

14<br />

16<br />

7<br />

9<br />

11<br />

13<br />

15<br />

17<br />

19<br />

21<br />

41<br />

43<br />

45<br />

47<br />

49<br />

5<br />

6<br />

4<br />

3<br />

2<br />

5<br />

7<br />

9<br />

11<br />

13<br />

3<br />

4<br />

6<br />

8<br />

3<br />

5<br />

7<br />

9<br />

11<br />

17<br />

19<br />

21<br />

6<br />

27<br />

25<br />

23<br />

29<br />

31<br />

33<br />

35<br />

37<br />

9<br />

10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

14<br />

15<br />

16<br />

7<br />

5<br />

3<br />

2<br />

9<br />

11<br />

13<br />

13A<br />

15<br />

20<br />

21<br />

22<br />

23<br />

24<br />

17<br />

19<br />

21<br />

23<br />

25<br />

26<br />

27<br />

28<br />

29<br />

30<br />

29<br />

27<br />

31<br />

31<br />

32<br />

33<br />

35<br />

39<br />

41<br />

43<br />

3<br />

5<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

15A<br />

37<br />

39<br />

41<br />

43<br />

11<br />

21<br />

12<br />

14<br />

15<br />

27<br />

29<br />

31<br />

25<br />

45<br />

47<br />

17<br />

18<br />

19<br />

20<br />

21<br />

22<br />

23<br />

24<br />

25<br />

26<br />

51<br />

49<br />

53<br />

57<br />

59<br />

61<br />

63<br />

97<br />

29A<br />

27<br />

28<br />

29<br />

30<br />

31<br />

55<br />

65<br />

71<br />

79<br />

81<br />

83<br />

87<br />

35<br />

42<br />

93<br />

99<br />

101<br />

103<br />

105<br />

39<br />

40<br />

41<br />

43<br />

4<br />

59<br />

110<br />

10<br />

12<br />

14<br />

16<br />

5<br />

13<br />

2<br />

15<br />

9<br />

7<br />

122<br />

126<br />

125<br />

123<br />

1A<br />

2 4 6<br />

5-1<br />

5A<br />

8<br />

2A<br />

5<br />

11<br />

13<br />

3<br />

124<br />

128<br />

127<br />

45<br />

48<br />

128<br />

23<br />

8<br />

2<br />

2<br />

3<br />

1<br />

4<br />

2<br />

1<br />

1A<br />

13<br />

10<br />

2<br />

3<br />

15<br />

5<br />

14<br />

8<br />

12<br />

13<br />

5<br />

1<br />

5<br />

1<br />

3<br />

8<br />

15<br />

12<br />

7<br />

28<br />

1<br />

4<br />

6<br />

18<br />

14<br />

2<br />

21<br />

5<br />

1<br />

22<br />

26<br />

29<br />

27<br />

28<br />

18<br />

14<br />

12<br />

6<br />

10<br />

11<br />

16<br />

12<br />

17<br />

10<br />

8<br />

7<br />

6<br />

9<br />

3<br />

5<br />

6<br />

51<br />

21<br />

5<br />

3<br />

1<br />

42<br />

15<br />

14<br />

8<br />

39<br />

35<br />

37<br />

30<br />

10<br />

39<br />

30<br />

3<br />

1<br />

1<br />

1<br />

17<br />

18<br />

19<br />

77<br />

38<br />

37<br />

36<br />

56<br />

73<br />

2<br />

11<br />

60<br />

9<br />

68<br />

66 64<br />

34<br />

33<br />

32<br />

14<br />

4<br />

63<br />

73<br />

65<br />

96<br />

91<br />

89<br />

98<br />

20<br />

10<br />

25<br />

19<br />

15<br />

16<br />

26<br />

14<br />

21<br />

53<br />

45<br />

55<br />

11<br />

11<br />

14<br />

1<br />

24<br />

25<br />

2<br />

2<br />

14<br />

12<br />

10<br />

1<br />

12<br />

2<br />

18<br />

1<br />

16<br />

6<br />

2<br />

1<br />

16<br />

28<br />

23<br />

4<br />

1<br />

20<br />

16<br />

7<br />

1 30<br />

2<br />

15<br />

27<br />

1<br />

15<br />

9<br />

7<br />

3<br />

5<br />

7<br />

27<br />

1<br />

14<br />

1<br />

4<br />

1<br />

13<br />

3<br />

1<br />

26<br />

18<br />

16<br />

6<br />

2<br />

2<br />

2<br />

5<br />

21<br />

13<br />

6<br />

11<br />

9<br />

9<br />

7<br />

1<br />

1<br />

2<br />

45<br />

35<br />

1<br />

31<br />

18<br />

1<br />

43<br />

33<br />

1<br />

20<br />

9<br />

16<br />

34<br />

19<br />

26<br />

11<br />

46<br />

36<br />

35<br />

16<br />

33<br />

10<br />

27<br />

21<br />

12<br />

24<br />

30<br />

26<br />

28<br />

24<br />

36<br />

54<br />

52<br />

28<br />

23<br />

1A<br />

112<br />

2A<br />

76<br />

128<br />

86<br />

92<br />

90<br />

13<br />

5<br />

74<br />

113<br />

34<br />

114<br />

1<br />

111<br />

104<br />

25<br />

27<br />

7<br />

63 24<br />

29<br />

122<br />

118<br />

48<br />

36<br />

108<br />

1A<br />

5<br />

75<br />

8<br />

2<br />

99<br />

95<br />

63<br />

118<br />

2<br />

115<br />

117<br />

120<br />

107<br />

70<br />

76<br />

61<br />

84<br />

82<br />

3<br />

83<br />

75<br />

93<br />

85<br />

3<br />

6<br />

108<br />

112<br />

110<br />

107<br />

95<br />

44<br />

1<br />

114<br />

109<br />

116<br />

49<br />

43<br />

28<br />

42<br />

40<br />

42<br />

45<br />

36<br />

41<br />

26<br />

55<br />

62<br />

22<br />

69<br />

64<br />

62<br />

54<br />

52<br />

50<br />

46<br />

9<br />

20<br />

12<br />

59<br />

50<br />

31<br />

10<br />

48<br />

7<br />

29<br />

7<br />

3<br />

98<br />

37<br />

82<br />

76<br />

2<br />

8<br />

33<br />

4<br />

13 11<br />

7<br />

9<br />

13<br />

15<br />

7<br />

17<br />

26<br />

4<br />

8<br />

42<br />

5<br />

3<br />

9<br />

7<br />

5<br />

2<br />

2<br />

2A<br />

74<br />

88<br />

2<br />

4<br />

120<br />

3A<br />

1<br />

4<br />

34<br />

32<br />

5<br />

9<br />

68<br />

64<br />

67<br />

124<br />

114<br />

70<br />

8<br />

2<br />

4<br />

6<br />

100<br />

99<br />

105<br />

106<br />

107<br />

108<br />

109<br />

110<br />

111<br />

112<br />

113<br />

114<br />

115<br />

116<br />

101<br />

102<br />

103<br />

104<br />

16<br />

14<br />

4<br />

6<br />

8<br />

10<br />

2<br />

86<br />

85<br />

84<br />

87<br />

91<br />

90<br />

98<br />

92<br />

93<br />

94<br />

95<br />

96<br />

97<br />

89<br />

88<br />

99<br />

99A<br />

7<br />

18<br />

4<br />

6<br />

8<br />

10<br />

12<br />

14<br />

16<br />

1<br />

2<br />

8<br />

3<br />

5<br />

7<br />

9<br />

6<br />

4<br />

16<br />

14<br />

19<br />

17<br />

15<br />

11<br />

2<br />

1<br />

3<br />

10<br />

6<br />

8<br />

4<br />

19<br />

8<br />

3<br />

13<br />

22 15<br />

11<br />

9<br />

7<br />

5<br />

16<br />

10<br />

12<br />

17<br />

3<br />

6<br />

1<br />

4<br />

3<br />

9<br />

8<br />

10<br />

7<br />

5<br />

9<br />

7<br />

1<br />

5<br />

11<br />

32 3<br />

2<br />

4<br />

3<br />

1<br />

6<br />

8<br />

10<br />

7<br />

5<br />

10<br />

5<br />

1<br />

9<br />

11<br />

8<br />

2<br />

3<br />

4<br />

119<br />

121<br />

123<br />

133<br />

130<br />

146<br />

148<br />

138<br />

144<br />

142<br />

140<br />

134<br />

132<br />

135<br />

164<br />

149<br />

147<br />

150<br />

162<br />

153<br />

174<br />

172<br />

170<br />

137<br />

160<br />

158<br />

156<br />

154<br />

152<br />

143<br />

141<br />

139<br />

168<br />

151<br />

196<br />

193<br />

214<br />

216<br />

175<br />

173<br />

194<br />

192A<br />

192<br />

190<br />

188<br />

186<br />

184<br />

182<br />

180<br />

178<br />

176<br />

171<br />

169<br />

167<br />

165<br />

163<br />

161<br />

159<br />

179<br />

177<br />

157<br />

212<br />

210A<br />

210<br />

208<br />

206<br />

204<br />

200<br />

191<br />

189<br />

187<br />

183<br />

198<br />

230<br />

220<br />

222<br />

224<br />

226<br />

228<br />

218<br />

232<br />

199<br />

195<br />

234<br />

236<br />

197<br />

49<br />

54<br />

52<br />

53<br />

50<br />

65<br />

60<br />

59<br />

55<br />

56<br />

57<br />

57A<br />

57B<br />

58<br />

61<br />

62<br />

63<br />

64<br />

71<br />

96<br />

75<br />

74<br />

73<br />

72<br />

76<br />

75<br />

85<br />

79<br />

50<br />

48B<br />

52<br />

54<br />

56<br />

58<br />

60<br />

62<br />

83<br />

81<br />

77<br />

69<br />

57<br />

32<br />

30<br />

53<br />

48<br />

40<br />

46<br />

44<br />

42<br />

45<br />

47<br />

49<br />

51<br />

28<br />

26<br />

38<br />

36<br />

34<br />

59<br />

61<br />

63<br />

65<br />

67<br />

35<br />

33<br />

31<br />

39<br />

24<br />

22<br />

20<br />

43<br />

6<br />

14<br />

27<br />

12<br />

11<br />

13<br />

15<br />

17<br />

19<br />

23<br />

12<br />

10<br />

8<br />

21<br />

25<br />

4<br />

9<br />

7<br />

5<br />

6<br />

1<br />

3<br />

2<br />

1<br />

13<br />

7<br />

5<br />

3<br />

6<br />

4<br />

2<br />

5A<br />

30<br />

28<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

2<br />

13<br />

1<br />

73<br />

89<br />

19<br />

6<br />

13<br />

9<br />

15<br />

11<br />

17<br />

12<br />

144<br />

145<br />

146<br />

147<br />

148<br />

149<br />

150<br />

123<br />

129<br />

130<br />

131<br />

132<br />

133<br />

134<br />

135<br />

136<br />

137<br />

138<br />

139<br />

140<br />

141<br />

142<br />

143<br />

124<br />

125<br />

126<br />

127<br />

128<br />

198<br />

222<br />

214<br />

216<br />

220<br />

224<br />

131<br />

133<br />

135<br />

250<br />

238<br />

169<br />

171<br />

179<br />

181<br />

183<br />

185<br />

187<br />

191<br />

193<br />

177<br />

173<br />

167<br />

165<br />

236<br />

234<br />

232<br />

230<br />

228<br />

163<br />

161<br />

159<br />

155<br />

153<br />

141<br />

139<br />

137<br />

226<br />

218<br />

212<br />

210<br />

208<br />

206<br />

204<br />

202<br />

200<br />

160<br />

162<br />

107B<br />

107A<br />

105<br />

107<br />

111<br />

172<br />

109A<br />

166<br />

170<br />

168<br />

113<br />

115<br />

164<br />

118<br />

121<br />

119<br />

106<br />

101<br />

102<br />

103<br />

104<br />

105<br />

120<br />

135<br />

134<br />

122<br />

128<br />

127<br />

126<br />

125<br />

124<br />

123<br />

129<br />

130<br />

131<br />

132<br />

133<br />

136<br />

2<br />

8<br />

15<br />

3<br />

6<br />

1<br />

13<br />

21<br />

19<br />

9<br />

7<br />

5<br />

10<br />

12<br />

16<br />

4<br />

11<br />

17<br />

18<br />

15<br />

13<br />

21<br />

17<br />

19<br />

35<br />

33<br />

31<br />

18<br />

24<br />

23<br />

20<br />

25<br />

22<br />

244<br />

242<br />

240<br />

221<br />

213<br />

219 217 215<br />

211<br />

209<br />

205 203<br />

264<br />

246<br />

239<br />

241<br />

223<br />

262 260 258 256 254 252 250 248<br />

225<br />

229<br />

231<br />

233<br />

235<br />

227<br />

80<br />

78<br />

79<br />

84<br />

85<br />

87 86<br />

90<br />

4<br />

10<br />

8<br />

15<br />

2<br />

4<br />

6<br />

8<br />

10<br />

19<br />

21<br />

18<br />

20<br />

12<br />

3<br />

5<br />

9<br />

11<br />

13<br />

27<br />

5<br />

18<br />

16<br />

11<br />

25<br />

23<br />

21<br />

19<br />

17<br />

15<br />

16<br />

14<br />

12<br />

10<br />

7<br />

12<br />

1<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

11<br />

10<br />

9<br />

8<br />

103<br />

130<br />

128<br />

126<br />

105<br />

107<br />

109<br />

120<br />

114<br />

100<br />

101<br />

95<br />

82<br />

93<br />

84<br />

91<br />

118<br />

116<br />

98<br />

96<br />

94<br />

92<br />

90<br />

88<br />

86<br />

97<br />

99<br />

80<br />

66<br />

68<br />

70<br />

72<br />

74<br />

76<br />

78<br />

29<br />

93<br />

83<br />

63 61<br />

75<br />

81<br />

26<br />

51<br />

27<br />

47<br />

43<br />

37<br />

22<br />

20<br />

16<br />

21<br />

49<br />

45<br />

35<br />

33<br />

23<br />

17<br />

18<br />

24<br />

55<br />

53<br />

32<br />

34<br />

36<br />

36A<br />

79<br />

77<br />

38<br />

44<br />

46<br />

50 85<br />

91<br />

48<br />

91<br />

7A<br />

32<br />

36<br />

38<br />

40<br />

42<br />

38<br />

39<br />

25<br />

18<br />

5<br />

20<br />

93 92<br />

7<br />

26<br />

22<br />

24<br />

18<br />

20<br />

24<br />

23<br />

22<br />

21<br />

34<br />

5<br />

3<br />

5<br />

9<br />

11<br />

13<br />

15<br />

14 12 10 8 6 4<br />

7<br />

1<br />

16<br />

2<br />

49<br />

51<br />

53<br />

57<br />

42<br />

44<br />

50<br />

52<br />

54<br />

61<br />

58<br />

56<br />

48<br />

60<br />

46<br />

55<br />

47<br />

43<br />

41<br />

45<br />

5<br />

13<br />

15<br />

17<br />

19<br />

21<br />

11<br />

7<br />

9<br />

41<br />

43<br />

45<br />

35<br />

32<br />

30<br />

28<br />

26<br />

24<br />

22 37<br />

39<br />

31<br />

34<br />

33<br />

47<br />

38<br />

39<br />

40<br />

41<br />

42<br />

33<br />

34<br />

35<br />

36<br />

37<br />

29<br />

30<br />

31<br />

32<br />

43<br />

27<br />

25<br />

23<br />

21<br />

29<br />

19<br />

32<br />

3<br />

5<br />

15<br />

13<br />

11<br />

9<br />

7<br />

17<br />

1<br />

7<br />

5<br />

3 36<br />

34<br />

38<br />

3<br />

20<br />

18<br />

16<br />

14<br />

9<br />

7<br />

5<br />

22<br />

11<br />

12<br />

1<br />

20<br />

22<br />

24<br />

26<br />

30<br />

6<br />

4<br />

8<br />

28<br />

10<br />

32<br />

2<br />

18<br />

14<br />

16<br />

12<br />

12<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

14<br />

2<br />

52<br />

58<br />

56<br />

54<br />

7<br />

5<br />

3<br />

11<br />

9<br />

21<br />

19<br />

17<br />

15<br />

13<br />

1<br />

50<br />

60<br />

42<br />

44<br />

46<br />

4<br />

6<br />

8<br />

40<br />

48<br />

2<br />

10<br />

2<br />

1<br />

9<br />

10<br />

8<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

21<br />

17<br />

6<br />

4<br />

2<br />

9<br />

7<br />

5<br />

11<br />

15<br />

29<br />

27<br />

25<br />

23<br />

12<br />

14<br />

16<br />

18<br />

20<br />

22<br />

24<br />

26<br />

28<br />

30<br />

32<br />

34<br />

10<br />

8<br />

1A<br />

170<br />

158<br />

159<br />

152<br />

153<br />

154<br />

155<br />

156<br />

159A<br />

160<br />

161<br />

162<br />

164<br />

169<br />

282<br />

211<br />

213<br />

225<br />

205<br />

203<br />

254<br />

207<br />

256<br />

223<br />

219<br />

217<br />

215<br />

272<br />

270<br />

268<br />

266<br />

264<br />

262<br />

260<br />

274<br />

276<br />

278<br />

209<br />

201<br />

145<br />

138<br />

139<br />

141<br />

140<br />

144<br />

1<br />

4<br />

3<br />

136<br />

134<br />

113<br />

151<br />

252<br />

199<br />

197<br />

137<br />

132<br />

111<br />

117<br />

100<br />

11<br />

238<br />

201<br />

77<br />

64<br />

15<br />

12<br />

116<br />

33<br />

55<br />

9<br />

10<br />

59<br />

14<br />

1<br />

136<br />

39<br />

4<br />

40<br />

10-30<br />

7-9<br />

1-6<br />

1 t/m 6<br />

7 t/m 34<br />

7 t/m 21<br />

2 t/m 30<br />

8<br />

2<br />

2 t/m 30<br />

2 t/m 10<br />

2 t/m 8<br />

35 t/m 48<br />

51 t/m 53<br />

6<br />

24<br />

14<br />

22<br />

9 t/m 37<br />

1<br />

62 t/m 110<br />

82 t/m 83<br />

107 t/m 118<br />

1<br />

Buitenhaven Oude <strong>stadsmuur</strong> Koornmarktspoort<br />

Oorgat<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Hoog water situatie Hoog water situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Oude situatie<br />

Betonnen keerwand met kwel<br />

Waterkerend glas<br />

Waterkerende deur<br />

Smalle IJsselkade<br />

Hoog water situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Van Heutszplein<br />

Hoog water situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Marktgang<br />

Hoog water situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Stadsbrugplein<br />

Melkpoort Koldenhovenpoort Lampetpoort Blauwehandpoort Meerminnenpoort<br />

Hoog water situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

Nieuwe situatie<br />

Oude situatie<br />

IJssel<br />

IJssel<br />

Hoog water situatie<br />

Tracé <strong>waterkering</strong><br />

Stadsfront

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!