E U C L I D E S - Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren

Het Vathorst College is een nieuwe school
in een nieuwbouwwijk van Amersfoort.
Het is een school voor vmbo-t, havo en
vwo waarin kunst en cultuur extra aandacht
krijgen. Er wordt thematisch en vakoverschrijdend
gewerkt. De school is in 2005
gestart met het eerste leerjaar en heeft nu
drie leerjaren en ongeveer 180 leerlingen.
In het jaar 2004 zijn de voorbereidingen
begonnen: onder leiding van een kwartiermaker
werd het schoolconcept gedefinieerd
en uitgewerkt. De eerste docenten werden
aangetrokken en er werd samenwerking
gezocht met experts van buiten. Het
Freudenthal Instituut werd gevraagd het
vormgeven van het wiskundeonderwijs te
begeleiden.
Op het Vathorst College hebben de
leerlingen per leerjaar een eigen ruimte.
Binnen elk leerjaar zijn er vaste mentorgroepen.
Leerlingen kunnen zowel
individueel als in groepsverband aan de
leerstof werken en doen dit veelal op hun
eigen manier en in hun eigen tempo.
Daarbij beschikt elke leerling over een
laptop.
Elk leerjaar heeft een eigen motto: voor
leerjaar 1 is dat ontdekken; voor leerjaar 2
onderzoeken en voor leerjaar 3 schakelen
naar de toekomst.
Een schooljaar is ingedeeld in ongeveer zes
perioden die elk een thema met een
cultuurhistorische titel hebben, bijvoorbeeld:
‘Amersfoort in de middeleeuwen’, ‘…en
de koning danste mee’ (over Lodewijk
XIV en het Franse hofleven in zijn tijd),
‘Van oerknal tot oermens’. In een thema
zijn verschillende vakken opgenomen:
aardrijkskunde, (kunst- en cultuur)geschiedenis,
wiskunde, science, biologie, techniek
en verzorging. Binnen de thema’s kiezen
de leerlingen hun eigen weg. Ze leveren
allerlei soorten zogeheten ‘prestaties’ op
diverse vakgebieden. De leerlingen worden
tijdens het proces begeleid door middel van
voortgangsgesprekken. Aan het eind van
een thema vindt een eindgesprek plaats.
In het eindgesprek maakt de begeleider
duidelijk of de leerling voldoende of nog
geen voldoende kwaliteit heeft geleverd
op het gebied van kennis en vaardigheden
behorend bij de prestatie. Bij een nog niet
voldoende resultaat moet de leerling zaken
aanvullen of verbeteren totdat het resultaat
voldoende is.
Een school in opbouw kent vaak een proces
van vallen en opstaan. Zo is in de loop
van de drie jaar dat het Vathorst College
nu draait de dagindeling regelmatig bijgesteld.
Begonnen is met een open structuur,
waarin alleen vakken ingeroosterd waren
die in een speciale ruimte moeten plaatsvinden,
zoals kunst en sport. De docenten
van de themavakken, waarbij ook wiskunde
hoort, konden een aantal dagdelen over
de leerlingen beschikken. Dit was echter
niet nader vastgelegd waardoor het lastig
was om contactmomenten met leerlingen
te plannen. Elk vak moest dat in hetzelfde
dagdeel doen. Inmiddels is er een dagindeling
met vijf vaste blokken van 80 minuten.
Elk blok wordt gestart door een docent. De
figuur 1 Leerlingen aan het werk op het Vathorst College
docenten zijn per leerjaar vast ingeroosterd
op bepaalde blokken zodat de leerlingen
weten wanneer ze bij iemand terecht
kunnen met hun vragen. De docent kan
er in zo’n blok voor kiezen om centrale
activiteiten zoals instructies, workshops en
presentaties te plannen. Alle activiteiten
worden aangekondigd op het planbord
van het betreffende leerjaar. Instructies
mogen maximaal 20 minuten duren, en
zijn verplicht als de docent dat aangeeft.
Leerlingen maken veel eigen keuzes en
leren hun werk te plannen. De leerlingen
werken meestal in grote open ruimtes
per leerjaar bij elkaar. Dit kan soms een
rommelige indruk geven, temeer daar de
school gehuisvest is in noodlokalen
(zie figuur 1). De school heeft een
elektronische leeromgeving (elo) waarin
de themaopdrachten worden aangeboden.
Op de website van de school beschrijven
enkele leerlingen hun schooldag; we
citeren: