Plural formation in Flemish Sign Language - Methodology (in Dutch)

geclassificeerd als B-gebaren, 15 als C-gebaren, 12 als M-gebaren en 7 als L-gebaren. Eén
gebaar werd ondergebracht onder zowel de C- als L-gebaren en twee werden geclassificeerd
als zowel M- en C-gebaren.
De meeste foto’s werden gevonden op internet en enkele werden zelf aangemaakt. Ze
dienden allemaal te voldoen aan dezelfde voorwaarden:
- eenduidig, niet vatbaar voor interpretatie
- voldoende groot formaat
- het voorwerp moet een ondergrond hebben (geen gewone witte achtergrond maar een
ondergrond die in contact staat met het voorwerp)
4.2.2. Verhaal aan de hand van prenten of video
Een andere manier om gebarentaaldata uit te lokken die aangegeven wordt door Larsen-
Freeman en Long (19991) is aan de hand van visueel materiaal om zo de interferentie van een
geschreven of gesproken taal te vermijden. Als voorbeeld geven ze het prentenverhaal. De
informant bekijkt een prentenverhaal of video om erna de inhoud na te vertellen. Dit visueel
uitlokmateriaal bevat normaal gezien geen linguïstische informatie in de vorm van geschreven
tekst of ondertiteling. Enkele prentenboeken die vaak gebruikt worden voor
gebarentaalonderzoek zijn; The Horse Story (Hickmann 2003), The Snowman (Briggs 1978) en
Frog, where are you (Mayer 1969). Van het boek The Snowman werd in 1982 een animatiefilm
gemaakt.
Eigen ervaring leert dat recente onderzoeken steeds meer gebruik maken van videobeelden
om gebarentaaldata uit te lokken. Dit kunnen tekenfilms zijn maar ook reclamefilms, zelf
geënsceneerde verhalen gespeeld door acteurs, fragmenten uit films of fragmenten uit Tvprogramma’s
zoals Funniest Home Video’s. De onderzoeker bepaalt afhankelijk van de
onderzoeksvragen en het topic zelf welke vorm van visueel materiaal het meest geschikt is.
Ook dit onderzoek maakt gebruik van videomateriaal. Hiervoor ging de voorkeur uit naar een
film of video waarbij mensen, dieren en/of voorwerpen een rol speelden. Zo is er één
reclamefilm geselecteerd waar auto’s en mensen in voorkomen.
We hadden liever geen tekenfilm gebruikt omdat dit op zich een heel specifiek genre is dat ook
een specifiek taalgebruik uitlokt, namelijk een meer verhalende stijl. Het is de bedoeling om
alledaags taalgebruik uit te lokken op een volwassen niveau. Met een tekenfilm of een
prentenboek dat eerder bedoeld is voor kinderen loopt men het risico dat de gebaarder het
taalgebruik gaat afstemmen op wat voor dat genre gepast is.
Animatiefilms zijn wel veel makkelijker te vinden op internet dan reële situaties uit het echte
leven die dan ook nog eens meervoudsvormen uitlokken. Uiteindelijk werd er gekozen om met
één film te werken en één tekenfilm die voldeed aan de voorwaarden. Achteraf bleek dat alle
informanten, zowel de gebaarders als de ontvangers, de tekenfilm heel grappig vonden en
aangenaam om na te vertellen in VGT door het sterk visuele karakter.
In de beide video’s komen voorwerpen terug die ook in het fotomateriaal werden opgenomen
(AUTO – MENS - MENSEN – VOGEL).
Ze werden allebei van internet gedownload.
4.2.3. Spontaan taalgebruik
Sommige gebarentaalonderzoekers kiezen er voor om bij een bepaalde activiteit of evenement
binnen de Dovengemeenschap gebarentaaldata te verzamelen. Ze filmen dan toespraken van
dove personen, lessen die gegeven worden door een dove docent, conversaties tussen twee
dove gebaarders zonder vooraf te bepalen wat het onderwerp zal zijn. Opnieuw heeft men in
deze situatie als onderzoeker geen controle over wat de data zullen opleveren. Indien de data
wel de structuren opleveren die deel uitmaken van de studie, is het niet zeker of die
- 12 -