Nr. 3 Maatwerk - Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

‘Klant-empowerment’
Gebundelde zorg
op individueel- en
wijkniveau.
Wet
Er is nòg een succesfactor. Noteert u svp de eerste Wet
van Weyers: draagvlak = budget x juridische binding.
Partners moeten de plannen uit eigen budget willen
financieren. Dus niks geen subsidies. (‘Die zijn vreselijk,
want risicoloos en op kosten van een ander. Wordt het
niets? Ook niet erg. Over efficiency gesproken.’). Het
commitment wordt contractueel vastgelegd. Daar stáát
Weyers op. Hij vervolgt: ‘Daarna wil ik wel kijken of er
ergens subsidie los te peuteren is. De volgorde; die is
belangrijk’, aldus realist Weyers.
Hangjongeren
Stichting Maat richt zich omwille van de effectiviteit ook
op de inhoud van de zorg. Weyers: ‘Ik mis een goed
systeem voor vraaganalyse. Een voorbeeld. Een zeventigjarige
ontmoet dagelijks hangjongeren op de route naar
het winkelcentrum. Onveiligheid. De thuiszorg komt wèl
elke ochtend zijn steunkousen aantrekken maar hieraan
doen ze niets. Het vervolg is interessant. Er vindt substitutie
plaats: hij vertaalt zijn ongenoegen in een zorgvraag.
Of raakt verslaafd, of vertoont onaangepast
gedrag. Hij komt met hoofdpijn bij de huisarts. Deze kan
voorschrijven totdat hij een ons weegt, maar lost zo toch
de oorzaak niet op. Resultaat: een steeds grotere en
duurdere zorgconsumptie.’
Weyers wil de juiste vraag beantwoorden. Zowel op
individueel- als op wijkniveau. In de wijken ondersteunt
hij dienstverleners bij het vaststellen van prioriteiten. Na
een jaar kijken zij of de onderlinge afspraken zijn nagekomen
en of aanpak succesvol is geweest. En verder naar
wat er volgend jaar op de rol staat. Concreet en in de tijd
behapbaar. Deze aanpak heet de ‘servicewijk’.
‘We moeten onorthodoxe middelen niet schuwen’, vindt
Weyers. In Leidsche Rijn hebben ze een ‘Tijdwisselkantoor’
opgezet.’ Stel je bent handig, dan bied je twee
uur klussen in ruil voor twee uur strijken. Per persoon
vier uur eenzaamheid opgelost!’
Harken
Op individueel niveau wil Weyers de ordening van de
dienstverlening omdraaien. Nu nog formuleren
aanbieders elk hun eigen aanbod en moeten klanten
maar bijeen zien te harken wat voor hen van toepassing
is. Efficiënt is anders. Vooral mensen wier
situatie complex is, bijvoorbeeld alleenstaande
moeders met een gehandicapt kind die willen
verhuizen, krijgen te maken met heel veel aanbieders
waarvan ze soms zelfs nooit hebben gehoord. Het
moet andersom, vindt Weyers: ‘De zorg moet zijn
programma gebundeld aanbieden. Het zal je verbazen
hoe weinig ‘clusters’ er nodig zijn om in de meest
voorkomende behoeften te voorzien. Effectiviteit. Daar is
geen stelselwijziging voor nodig.’ 'Klant-empowerment'
noemt Weyers dat. Dienstverleners zullen dus even
moeten wennen. Van alléén-leverancier worden zij nu
co-producent.
Stichting Maat staat dus voor 'handen uit de mouwen'.
Toch is er behoefte aan instrumenten en concepten die de
uitvoering overstijgen, zo beseft ook Weyers. Allereerst:
een goede systematiek voor vraaganalyse. Maar ook:
welke competenties hebben mensen in de zorg nodig en
wat betekent dat voor het curriculum van de opleiding?
En: zijn instrumenten die in andere sectoren hun nut
bewijzen in de zorg toepasbaar? Denk bijvoorbeeld aan
het plannings- en boekingssysteem van de reiswereld.
Wat is een werkbare rolverdeling tussen aanbieders,
overheden, klantorganisaties en financiers? Welke
verantwoordelijkheden horen daar dan bij?
Kennispartner
Dit soort vragen kan Stichting Maat niet oppakken. Die
moet zich immers hoofdzakelijk met implementatie bezig
houden. Weyers overlegt daarom met de HAN over samenwerking
op dit vlak. Walter van Gisbergen, directeur van de
Faculteit Gezondheidszorg zegt daarover: ‘Een samenwerkingsovereenkomst
is al in de maak. Daar profiteren alle
partijen van. De partners in Stichting Maat werken in de
concrete wijkproblematiek. Wij kunnen daarvan leren en
onze lectoraten verder ontwikkelen; zij zullen op hun beurt
onze kennis in de praktijk kunnen toepassen. Dus ja, wij
spelen graag de rol van kennispartner.’
De participanten in Stichting Maat zijn medefinancier
van een nieuw in te stellen lectoraat met als werktitel:
'Servicewijkontwikkeling en klant-empowerment'.
Gisbergen: ‘Dat past mooi in onze Kennispoort. De
Faculteit Techniek doet al onderzoek naar domotica,
ICT/Telezorg en naar levensloopbestendige woningen.
Ook hebben we een project over obesitas, gericht op
voeding en beweging. Er loopt al van alles. Die kennis
kunnen we binnen het nieuwe lectoraat gebruiken.
Weyers tenslotte stelt het zo: ‘Stichting Maat doet 't; de
HAN weet 't.’
Stichting Maat
doet 't;
de HAN weet 't
14 15
HANBLAD NR.3
MAATWERK