1 Een Duurzaam Meerjarenplan: u gaat niet langs af - Grontmij
1 Een Duurzaam Meerjarenplan: u gaat niet langs af - Grontmij
1 Een Duurzaam Meerjarenplan: u gaat niet langs af - Grontmij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Een</strong> <strong>Duurzaam</strong> <strong>Meerjarenplan</strong>:<br />
u <strong>gaat</strong> <strong>niet</strong> <strong>langs</strong> <strong>af</strong><br />
Naar een duurzaam gebouw<br />
nieuwbouw<br />
totale duurzame renovatie<br />
groot onderhoud<br />
standaard onderhoud<br />
duurzaam<br />
onderhoud<br />
Mauk de Wildt<br />
1<br />
2<br />
Belang van goed onderhoud<br />
Kwaliteit versus onderhoud<br />
“door verkeerd onderhoud 25-30% extra energie”<br />
* ISSO-100; TNO/Halmos<br />
underperformance van het gebouw<br />
productiviteitsverschillen 0-15%<br />
* ISSO 100; Praktijkboek Gezonde gebouwen<br />
1% productiviteit = € 25 / m² per jaar<br />
kengetal: onderhoudskosten installaties<br />
1,5% - 3,0 % per jaar = € 10/m²<br />
3<br />
4<br />
Onderhoud en duurzaamheid<br />
(waarom) commissioning<br />
ontwerpniveau<br />
commissioninggat<br />
opleveringsniveau<br />
haalbaar<br />
kwaliteitsniveau<br />
AF<br />
gebouw voldoet vaak bij oplevering al <strong>niet</strong> aan specs<br />
oorzaken<br />
opleverprotocollen slecht vastgelegd<br />
opleverprotocollen slecht nageleefd<br />
“geen tijd”, “geen geld”<br />
aanbestedingscultuur leidt tot <strong>niet</strong> toegewijde technici<br />
gevolgen:<br />
slechter binnenklimaat<br />
hoger energieverbruik<br />
slijtage<br />
5<br />
6<br />
1
0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1<br />
0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Onderhoud: publicaties<br />
Meerjarenonderhoudsplan en duurzaamheid<br />
ISSO publicaties 100 e.v.<br />
“<strong>Duurzaam</strong> beheer en onderhoud”<br />
<strong>gaat</strong> over het “dagelijks” onderhoud<br />
Commissioning: diverse ISSO-publicaties<br />
<strong>Duurzaam</strong> MJOP: nee<br />
7<br />
8<br />
Vraagstuk duurzame renovatie/onderhoud<br />
Afhankelijkheid van energieprijs<br />
(voorbeeld voor zwembad)<br />
hoge exploitatiekosten bestaande bouw<br />
wel wens duurzaamheid maar geen ruimte<br />
voor nieuwbouw<br />
meer renovatie<br />
<strong>af</strong>hankelijkheid van energieprijzen<br />
veel kansen, ook bij gefaseerde renovatie<br />
traditioneel onderhoudsplan blokkeert<br />
duurzame oplossingen<br />
iedere stap kan een blokkade zijn<br />
onderhoud<br />
extra <strong>af</strong>schrijving<br />
energie<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
standaard<br />
2020<br />
50% duurzaam<br />
2020<br />
70% duurzaam<br />
2020<br />
9<br />
10<br />
Blokkades<br />
Meerjaren onderhoudsplanning<br />
ongeplande vervangingen !<br />
0<br />
schilderwerk 7<br />
dakbedekking 20 0<br />
0<br />
kozijnrenovatie 25<br />
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35<br />
0<br />
cv ketel 15<br />
0<br />
radiatoren 25<br />
luchtbehandelingskast 17 0<br />
0<br />
boiler 12<br />
0<br />
GBS 15<br />
0<br />
verdeelinrichting 25<br />
verlichting 20 0<br />
11<br />
12<br />
2
elatie duurzaamheid onderhoudsplan<br />
MJOP, voorbeelden van kansen<br />
schilderwerk<br />
dakbedekking<br />
kozijnrenovatie<br />
cv ketel<br />
radiatoren<br />
luchtbehandelingskast<br />
boiler<br />
duurzame<br />
warmtebronnen<br />
LT verwarming<br />
isoleren OF<br />
dakbedekking<br />
lekkende verwarmer<br />
nieuwe vloeren<br />
↔ kans=dakisolatie<br />
↔ kans= LT verwarmen<br />
↔ vloerverwarming<br />
GBS<br />
verdeelinrichting<br />
verlichting<br />
verwarmers vervangen<br />
ketelvervanging<br />
↔ WKK, warmtepomp<br />
13<br />
14<br />
Hoe doen we het <strong>niet</strong>?<br />
Stelling:<br />
“Met een traditioneel meerjaren<br />
onderhoudsprogramma zonder toekomstvisie,<br />
maakt u uw gebouw gereed voor de sloop”<br />
10 Stappenplan <strong>Duurzaam</strong> MJOP<br />
1. plan voor ideale eindsituatie<br />
2. coördineren met gepland onderhoud<br />
3. eisen herijken (o.a. binnenklimaat)<br />
4. bijstellen plan eindsituatie<br />
5. <strong>Duurzaam</strong> MJOP<br />
6. iedere onderhoudsactie = stap richting eindsituatie<br />
7. volgorde <strong>af</strong>stemmen op snel rendement<br />
8. voor iedere ongeplande vervanging moet plan<br />
klaarliggen dat past binnen eindsituatie<br />
9. voorbereiden op nieuwe energiebronnen<br />
10. jaarlijkse monitoring en bijstelling plan<br />
15<br />
16<br />
Voorbeelden samenhangende maatregelen<br />
Andere energiebronnen<br />
nieuwbouw<br />
onderhoud<br />
renovatie<br />
relatie met<br />
++ bioenergie<br />
+ geothermie<br />
isolatieglas 3v<br />
++<br />
-<br />
++<br />
kozijnonderhoud<br />
water<br />
gas<br />
warmtepomp<br />
++<br />
- -<br />
+<br />
vervanging<br />
ventilatie<br />
isolatie<br />
++<br />
-<br />
+<br />
onderhoud<br />
kozijnen<br />
waterconditionering<br />
++<br />
+<br />
+<br />
E<br />
++ PV<br />
++ wind<br />
++ bioenergie<br />
17<br />
18<br />
3
conclusie MJOP<br />
Gereedschappen<br />
een goed MJOP werkt naar een nieuwe eindsituatie<br />
eindsituatie = duurzaam, ≠ sloop!<br />
MJOP<br />
BREEAM<br />
Monitoring<br />
19<br />
20<br />
zorgsector<br />
Energieverbruik in div sectoren<br />
140<br />
m3/kWh/kg CO2 per m2<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
gas<br />
elektra<br />
CO2<br />
0<br />
ziekenhuizen<br />
verpleging en<br />
verzorging<br />
kantoren<br />
onderwijs<br />
Bron: AgentschapNL; CO2: <strong>Grontmij</strong><br />
21<br />
22<br />
Energieverbruik in div sectoren<br />
Zorgsector<br />
MJ/m2<br />
1.800<br />
1.600<br />
1.400<br />
1.200<br />
1.000<br />
800<br />
600<br />
400<br />
Verlichting binnen<br />
Transport<br />
Horeca<br />
Warm tapw ater<br />
Pompen<br />
Bevochtiging<br />
Ventilatie<br />
Koeling<br />
Ruimteverw arming<br />
gebouwcomplexen<br />
verschillende leeftijd<br />
verschillende toekomsthorizon<br />
financiering laat alleen fasering toe<br />
200<br />
0<br />
ziekenhuizen verpleging kantoren voortgezet<br />
onderw ijs<br />
Bron: AgentschapNL<br />
23<br />
24<br />
4
Grotere complexen<br />
Hybride energievoorziening<br />
warmte- en koudevoorziening splitsen<br />
(per sector)<br />
duurzame energie voor duurzame gebouwen<br />
<strong>niet</strong>-duurzame energie voor korte-levensduur<br />
gebouwen<br />
Splits project in beperkt <strong>af</strong>hankelijke delen<br />
Hybride / decentrale energievoorziening<br />
bron<br />
warmte<br />
-pomp<br />
warmte<br />
-pomp<br />
warmte<br />
-pomp<br />
bron<br />
bron<br />
warmte<br />
-pomp<br />
warmte<br />
-pomp<br />
bron<br />
25<br />
26<br />
Voorbeeld Paleis het Loo<br />
WKO<br />
KM<br />
CV<br />
CV<br />
27<br />
28<br />
ABC aanpak duurzaam onderhoud<br />
Ambitie definiëren<br />
Beide benen op de grond: haalbaarheid<br />
Tot slot<br />
Coördinatie met onderhoudsprogramma<br />
contact:<br />
Mauk de Wildt, 06 2619 2235<br />
mauk.dewildt@grontmij.nl<br />
29<br />
30<br />
5
Change language