PDF Brochure - Amazon S3

S
het wonder dat stereo heet
> achtergrond
Stereo: twee luidsprekers die samen een compleet orkest of een band
laten verschijnen. Je hoort muziek uit het schijnbare niets tussen de
luidsprekers ontstaan, waarbij geluiden volledig driedimensionaal voor je neus worden
geprojecteerd. En dat uit slechts twee kastjes.
‘50 van de vorige eeuw prachtige opnames bekend
die de kwaliteit van veel moderne overstuurde en
heftig gecomprimeerde cd’s ver overtreffen. Maar
dat is een andere discussie.
We vonden in de archieven van Hifidelity nog een demonstratie-elpee
uit de beginjaren van de stereofonie.
De begeleidende tekst willen we je niet onthouden:
tekst en fotografie
Marc Brekelmans
Mits goed uitgevoerd,
brengt stereoweergave
de muzikanten bij je in huis.
Een zangeres lijkt tussen de luidsprekers te staan,
met naast, voor of achter haar de muzikanten. Met de ogen
dicht zijn de muzikanten zo aan te wijzen, zanger(es) midvoor,
drummer rechtsachter, lead-gitarist op de linkervleugel
en de bassist rechts in het centrum. Goed opgestelde
luidsprekers klinken als één.
Het is een beetje vergelijkbaar met de aloude Viewmaster.
Ook deze maakt van twee net iets van elkaar verschillende
‘platte’ plaatjes, een driedimensionaal geheel. Je hersenen
worden door de verschillende beelden voor het linker- en
rechteroog in de veronderstelling gebracht dat er diepte in
het plaatje zit. Stereoweergave haalt via je oren dezelfde
truc uit met je brein.
Bij stereoweergave komt er uit beide luidsprekers dus ook
een net iets verschillend geluidssignaal. In het begintijdperk
werd trouwens ook driftig gedemonstreerd met het
ping-pong-principe. Misschien ken je die platen nog wel,
blaffende hond uit de linkerluidspreker, dichtslaande deur
uit de rechterluidspreker. Ook muziek werd in die tijd zo
opgenomen: saxofoon uit de linkerspeaker, drums uit de
rechter. Leuk voor het effect, maar met echte stereoweergave
had het weinig te maken.
Gelukkig heeft dat niet lang geduurd en zijn er uit de jaren
‘Stereo! - Een magische klank, een fonkelend woord dat ruimte
en diepte suggereert. Definitieve triomf van een der rijkste verworvenheden
uit de techniek: het registreren en weergeven van
geluid als ‘ruimtelijke geluidservaring’ (stereofonie). Tot in de fijnste
klankschakering naar de groeven van de langspeelplaat overgebracht
en bij weergave precies zo klinkend als wanneer twee
menselijke oren natuurlijke geluiden opvangen. Want men zou
kunnen zeggen dat de wegen waarlangs het geluid op de plaat is
gekomen, verdubbeld zijn.’
‘…de langspeelplaat verrees uit haar experimentele stadium met
als resultaat het fraaie product, dat vanaf 1949 de markt ging
veroveren. Dat betekende al direct een aanzienlijke verbetering
van de klank, samengevat in het begrip ‘High Fidelity’ of wel
‘hoge betrouwbaarheid’ van de weergave. Maar toch…het was
nog steeds luisteren met één oor. Pas het wonder van de stereofonie
heeft die barrière doorbroken.’
(bron: Discofoon: demonstratie Super Stereo) .
> Hoe luister je in stereo?
‘Stereofonie’ is een begrip dat ontstond na de Tweede
Wereldoorlog. Daarvoor werd geluid eigenlijk uitsluitend
in mono weergegeven. Om een goede stereoweergave in
je woonkamer te bereiken moet je luidsprekeropstelling
- in tegenstelling tot wat een bekende luidsprekerfabrikant
beweert - aan een paar voorwaarden voldoen.
Ten opzichte van je luisterpositie moeten de linker- en
rechterluidspreker op gelijke afstand staan. De ruimte
tussen de luidsprekers mag ook niet al te groot zijn, in
een gemiddelde huiskamer zo’n drie meter. En maak
niet de fout om kleine luidsprekers op de grond te zetten
of tegen het plafond aan te plakken; daarmee gaat het
stereo-effect verloren en ga je naar twee luidsprekers
luisteren.
22