Hoe houdbaar is koeling in 2020? - KNVvK - Koninklijke ...

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
Door Ing. Dick Havenaar
Voorzitter redactieraad RCC Koude & Luchtbehandeling
Duurzame koeling en energiebesparende technieken
Hoe houdbaar is koeling in 2020?
Tijdens het door SenterNovem/ROB in samenwerking met de brancheorganisaties NVKL en VERAC, de technisch wetenschappelijke
vereniging KNVvK en het vakblad RCC Koude en luchtbehandeling georganiseerde Congres Week van
de Koude ging het om de vraag: Hoe houdbaar is koeling in 2020? Een impressie van dit op 8 december in de Doelen
in Rotterdam gehouden congres over het overheidsbeleid met betrekking tot de klimaatverandering en de toenemende
vraag naar koeling en de stand der techniek in het vakgebied koudetechniek en airconditioning.
komen. Veel voorbeeldprojecten werden
gepresenteerd, waarbij grote energiebesparingen
tot de verbeelding spraken.
Na het welkomstwoord en een korte
de inleiding van dagvoorzitter Wouke
van Scherrenburg werd gestart met het
plenaire gedeelte. Drie sprekers, Ruud
Cino, Henry Kruiper en Michiel Hekkenberg
hielden elk een boeiende inleiding
met aansluitend een korte discussie
met de aanwezigen over de houdbaarvan
links naar rechts, Jan Broeze (WUR) en Edo
Wissink (TNO) tijdens hun presentatie over Renewable
Cooling.
Rond de 250 belangstellenden en
professionals in de koudetechniek en
airconditioning waren afgekomen op
dit interessante en actuele thema. En dit
allemaal vanwege de inzet van de 2020
doelen, die de overheid nastreeft om het
energiegebruik drastisch te reduceren.
Dit congres was interessant, omdat een
groot aantal zeer deskundige sprekers
en inleiders aangaf hoe men tot deze
en verdergaande energiebesparing kan

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
heid van de koelsector in 2020.
De plenaire opening werd afgesloten
door Jan Broeze en Edo Wissink die de
resultaten van onderzoek naar de beschikbaarheid
van duurzame koelconcepten
presenteerden.
In vier ronden werden daarna 21 presentaties
gehouden over een breed scala
van duurzame en innovatieve technieken.
Door Fons Pennartz, voorzitter
van de Raad van de Koude, werd de
visie van deze Raad met betrekking tot
duurzaamheid in de koelsector vanaf
2020 – 2030 gepresenteerd. Hierna
werd ter afsluiting van het Congres
Week van de Koude 2009 een kort
plenair slotdebat gehouden.
Doelstelling van de overheid
Ruud Cino van het ministerie van
VROM zette aan het begin van het
congres de toon, door aan te geven dat
de koelsector groeit in een opwarmende
wereld. Cino: “De komende jaren ligt
er een enorme uitdaging voor ons om
de effecten van klimaatverandering te
beperken. Nederland zet onder meer
in op 30 procent vermindering van de
CO 2 -uitstoot in 2020. Daartoe moeten
we alle zeilen bijzetten. De warmte- en
koelsector neemt ongeveer de helft van
het Europese eindverbruik van energie
voor zijn rekening en de koelvraag stijgt
de komende jaren flink. ICT-datacenters
stoten nu al meer CO 2 uit dan de
luchtvaartsector, maar ook in andere
sectoren neemt de vraag naar koeling
toe. Slechts tien procent van die energie
wordt duurzaam geproduceerd, met
name met biomassa. Dat kan en moet
veel beter.
De uitdaging is om ook de koelsector
energiezuiniger te maken en de uitstoot
van CO 2 en veel sterkere broeikasgassen
aanzienlijk terug te dringen. Er liggen
nu al allerlei kansen om te werken
met duurzame koelconcepten, maar ook
het gebruik van natuurlijke koudemiddelen.
Hiermee sparen we het klimaat
en op energiekosten. Een dubbel voordeel
dus. De grootschalige uitfasering
van R22 is een kans voor de sector om
dit goed op te pakken. Het is nu aan de
markt om van start te gaan en deze race
te gaan lopen.” Cino wil een discussie
over het gebruik van HFK’s niet uit de
weg gaan. Deze F-gassen zijn namelijk
Andere trends en topics
gepresenteerd tijdens het
congres
Energieprestatiemaat voor datacenters
(EUE-kental), CO 2 -koeling in supermarkten
met warmteterugwinning, vervanging van
R22 koelinstallaties-kans voor natuurlijke
koudemiddelen, energiezuinige kantoorgebouwen
met CO 2 uitstoot van nul door
high-tech klimaatsysteem en warmtepomp
en WKO-opslag voorzien van betonkernactivering
en warmte-uitwisseling tussen koude
en warme gevels, groene datacenter-zonder
koelmachines, de meest energiezuinige
supermarkt gerealiseerd door Dekamarkt,
ammoniak koelinstallaties in de vleesverwerkende
industrie met hergebruik van koelingafvalwarmte-
tot 80°C, Haagse Hogeschool
vestiging Delft is duurzaamste hogeschool
van Nederland, duurzame datacenters bij de
politie door duurzaam inkoopbeleid van de
overheid, reductie primaire energiebehoefte
van supermarkten door evaluatie van koelinstallatieconcepten
met energiemonitoring van
energiebesparende maatregelen, geldbesparing
en verbetering van het binnenklimaat
door prestatiecontracten en het outsourchen
van energielevering, de visie van ECN over
duurzaamheidsnormen van datacenters en
innovatieve koeltechnieken.
in 2050 naar verwachting verantwoordelijk
voor negen tot negentien procent
van de energie-uitstoot.
De koudesector wil nog geen afscheid
nemen van HFK’s. Diverse sprekers
stelden dat HFK’s voor een aantal toepassingen
energiezuinig zijn. En omdat
de lekverliezen zo gering zijn (3,5%)
zijn de negatieve milieueffecten nihil.
De reden voor deze terughoudendheid
is grotendeels economisch en ook de
macht der gewoonte. Andere sprekers
vonden dat de aandacht teveel uitging
naar de keuze van de koudemiddelen.
Voor de sector ligt er dus een grote
uitdaging met betrekking tot de houdbaarheid
van koeling in 2020. En de
vraag reist, zo zei Cino aan het eind van
zijn presentatie: Wordt u koploper of
energieslurper en hoe maakt u de vervanging
van R22 tot een kans inplaats
van een bedreiging? Heeft u de technologische
kennis al in huis?
Tenslotte nodigde Ruud Cino de
koelsector uit met een plan te komen
waarmee Nederland de duurzame doelstellingen
in 2020 kan halen.
Internationale milieuwinst
Als het aan onderzoeker Michiel Hekkenberg
van het ECN ligt, gaan alle
HFK’s er op termijn uit. Hekkenberg
bekijkt het internationaal. Zo neemt de
koelvraag niet alleen in Nederland toe,
maar ook wereldwijd. Vooral in ontwikkelingslanden
waar het economisch
allengs beter gaat, dus waar ook meer
koeling voor de eerste levensbehoeften
zullen worden aangeschaft. Zo zal de
uitstoot van gefluoreerde koudemiddelen
in China in 2030 tussen de 0,5 tot
1 Gigaton bedragen. In veel ontwikkelingslanden
is het opleidingsniveau
laag. En er is geen STEK-systeem dat de
lekverliezen van de koeling beperkt. In
veel ontwikkelingslanden is de lekkage
van R22 en van F-gassen dan ook vele
malen groter dan in de westerse landen.
En omdat deze gassen in de atmosfeer
terechtkomen, heeft het mondiale klimaat
daar last van. Een totaalverbod op
HFK’s kan dan ook op lange termijn de
uitstoot van F-gassen fors verminderen,
stelde Hekkenberg.
Koeling vanzelfsprekend
Koeling is lange tijd vanzelfsprekend
geweest. We dachten er nooit over
na. Maar als je bedenkt wat er kan
gebeuren als de koeling op een warme
zomerdag in een verpleeghuis of
datacenter vol met computers uitvalt,
wordt het tastbaar. Zo’n scenario
is niet onrealistisch, stelde Henry
Kruiper, directeur van de NVKL.
Maar liefst 100.000 bedrijven hebben
nog oude R22-koelinstallaties.
Vanaf januari 2010 is alleen geregeneerd
en gerecycled R22 toegestaan
voor onderhoudswerkzaamheden.
En die voorraad is naar verwachting
dat voorjaar al op. De bedrijven die
R22 gebruiken, moeten dan ook snel
contact opnemen met hun installateur
voor ombouw of nieuwbouw. Kruiper
voorziet wel lange wachttijden,
omdat installateurs het druk krijgen.
Daarom adviseert hij ondernemers
een noodplan op te stellen, voordat de
koelinstallatie het begeeft.

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
Van links naar rechts,
Michiel Hekkenberg
(ECN), Ruud Cino
(VROM), Henry Kruiper
(NVKL) en Wouke van
Scherrenburg (dagvoorzitter).
Nieuwe bedrijfsprocessen
Afgezien van de internationale milieuwinst,
zijn er meer voordelen als
we stoppen met HFK’s. De duurzame
alternatieven zijn namelijk veel energiezuiniger
dan HFK’s, zoals blijkt uit
COP-rendementen van meer dan 12
ten opzichte van COP 4 bij gewone
koelmachines. Volgens wetenschappers
Jan Broeze (Wageningen Universiteit)
en Edo Wissink (TNO) leent
het milde Nederlandse zeeklimaat zich
prima voor een scala aan duurzame
koeltechnieken zonder koelmachines.
Buitenlucht, diep (zee- of meer)water en
bodem zijn uitstekende koudebronnen
die in alle gebouwensectoren en vooral
in datacentra kunnen worden toegepast.
De onderzoekers stellen dat het zoeken
naar verbetering van gewone koelsystemen
en nadenken over kansen voor
duurzame koeltechnieken in elkaars
verlengde liggen. Het laatste is een stap
verder doorgedacht.
Broeze en Wissink adviseerden de grenzen
van het koelsysteem beter op te zoeken.
Andere duurzame maatregelen zijn
alleen ruimten te koelen waar dat echt
nodig is en de koudeopwekking energieefficiënter
te maken. De onderzoekers
waarschuwen wel dat dit gemakkelijker
klinkt dan het is. Duurzame koeling
gaat prima bij toepassingen die warmer
zijn dan de gemiddelde buitentemperatuur
en waar je de koelpiek kunt
verschuiven met buffermethoden. Voor
producten die veel lagere temperaturen
nodig hebben, zoals voedingsmiddelen
in supermarkten en koelhuizen, is toepassing
van duurzame koeltechnieken
vooralsnog erg lastig.
Aandacht voor uitfasering HFCK’s
Ook Raimond Bakker van Linde Gas
is er van overtuigd dat het uitfaseren
van HCFK’s zijn effect niet zal missen
op de Nederlandse markt. “Op basis
van onze kennis van de markt vonden
wij het jaren geleden al nodig, om
een evenement te organiseren dat stil
zou staan bij deze onvermijdelijke
gebeurtenis. Het was in mei 2006 dat
wij voor het eerst drie dagen achtereen
klanten, prospects en stakeholders
informeerden over de mogelijke
impact van de HCFK-uitfasering. En
dat bleek achteraf pas het begin.”
De Week van de Koude 2009 was
voor Linde Gas dan ook een goede
gelegenheid om nog eenmaal aandacht
te vragen voor de impact van
de HCFK-uitfasering. “Middels onze
presentatie willen wij voornamelijk
duidelijk maken dat het de komende
jaren in de Nederlandse markt te
vervangen volume aan R22, enorm
is. Gelukkig weten we dat de installateurs
die ernst ook inzien. Als Linde
Gas kan bijdragen aan het helpen van
de installateurs of stakeholders bij
het overbrengen van deze boodschap
bij de eindgebruikers, dan kunnen we
stellen dat deelname aan de Week van
de Koude van toegevoegde waarde is
geweest.”
Groen datacentrum
De presentatie van de onderzoekers
werd ondersteund door de workshops,
waarin veel innovaties inhoudelijk de
revue passeerden. Zo bewezen Peter
Uges van StatiqCooling en Frans Schmit
van Getronics dat koude buitenlucht
en verdampend leidingwater voldoende
zijn om een datacenter op de gewenste
temperatuur van 24°C te krijgen. Is het
buiten te warm, dan blaast een ventilator
de buitenlucht door een speciaal
koelblok. Daarin wordt de lucht
gekoeld met verdampend leidingwater.
Het duurzame StatiqCooling-systeem is
niet duurder dan traditionele koelsystemen.
De energiebesparing bedraagt 80
procent en het systeem heeft nauwelijks
onderhoud nodig. Het systeem is getest
onder theoretische weersomstandigheden
die nooit in de praktijk voorkomen.
En TNO-onderzoek sluit legionellabesmettingen
uit.

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
Van links naar rechts,
Henk Kranenberg
(Daikin/Verac), Wouke
van Scherrenburg
(dagvoorzitter), Jan
Broeze (WUR), Henry
Kruiper (NVKL) en Fons
Pennartz (Raad voor de
Koude).
Vernieuwing bedrijfsprocessen
Sommige verbeterde koelinstallaties
kosten meer, maar je kunt deze investering
snel terugverdienen als verbeterde
koelinstallaties worden gecombineerd
met vernieuwende bedrijfsprocessen.
Dat is de ervaring van Marijn Trommelen,
directeur van Vrieshuis Asten.
Trommelen reisde af naar Australië,
waar vlees in dozen in plaats van pallets
wordt gekoeld. Het systeem, dat
werkt op CO 2 en ammoniak, levert
40 procent energiebesparing op en
bespaart op arbeidskosten, doordat
het proces minder arbeidsintensief is.
Daarnaast kan de vriescentrale meer
vriezen per vierkante meter. De ondernemer
verwacht de meerkosten van 3,5
miljoen euro binnen drie tot vijf jaar
terugverdiend te hebben.
Gezondheid en welzijn
Hoe belangrijk koeling is voor de
gezondheid en welzijn, en vooral in de
zorgsector, toonde gedragswetenschapper
Petra van der Schaaf van TNO aan.
Zij presenteerde een instrument om de
kwaliteit van de fysieke zorgomgeving
te meten. Dit OAZIS-systeem kan
onder meer worden gebruikt om een
sterkte/zwakte-analyse te maken van
bestaande gebouwen en bouwontwerpen
te evalueren. Voldoende daglicht,
privacy, natuur en een aangename binnentemperatuur
beïnvloeden het welzijn
gunstig, reduceren stress en bevorderen
het genezingsproces. Als de temperatuur
te hoog is in een verpleeg- of
ziekenhuis, kan dat leiden tot concentratieverlies,
negatieve reacties vanwege
onaangename geuren en stress. En door
slechte ventilatie neemt de kans op
infecties toe. De presentatie van Van der
Schaaf onderstreepte nog eens de noodzaak
om altijd en overal te beschikken
over goede koeling.
Duurzame koeling bij bestaande
zorggebouwen
Volgens Joes van Asten van MUL
BV Ontwerp- en Adviesbureau is er
vanwege de warme zomers van 2003 en
2006 meer aandacht gekomen voor het
creëren van een koeler binnenklimaat
in zorggebouwen. Voor nieuwbouwsituaties
is er een scala aan technische
maatregelen mogelijk waarbij ook
bij warme periodes een goed binnenklimaat
kan worden verkregen. Bij
bestaande gebouwen zijn de technische
mogelijkheden in het algemeen beperkt.
Naast technische maatregelen zijn er
organisatorische maatregelen om tijdens
een hitte periode het klimaat in het
gebouw zo aangenaam mogelijk te houden,
zoals zonwering tijdig neerlaten,
deuren en ramen sluiten, ventilatie verminderen,
verlichting beperken, warmte
belastende apparatuur uitschakelen en
nachtventilatie toepassen.
Technische maatregelen zijn in bestaande
zorggebouwen zonder grote ingrepen
vaak niet mogelijk en blijven veelal
beperkt tot het toepassen van splitunits
of mobile koelunits. Deze maatregelen
scoren qua comfort, onderhoud en
energieverbruik matig tot slecht. Een
mogelijkheid om koeling te realiseren
en gelijktijdig energie te besparen is
het koelen met radiatoren. Koeling
wordt opgewekt met behulp van op het
CV-systeem aan te sluiten gasgedreven
warmtepompen. In de winter verzorgen
deze warmtepompen de basislast van
de verwarming. Grotere aanpassingen
blijven beperkt tot het ketelhuis. In het
verzorg-/ verpleeghuis worden onder
de radiatoren ventilatoren aangebracht
om het koelvermogen te vergroten
Indien dit niet mogelijk is, worden deze
vervangen door convectoren. Met dit
systeem wordt koeling verkregen en is
gelijktijdig 20 tot 30 procent gasbesparing
mogelijk .
Prestatiecontracten
De sleutel om echt energie-efficiënte en
kwalitatief hoogwaardige gebouwen te
realiseren ligt volgens Albert Hulshoff
van SenterNovem in handen van de
eindgebruiker van kantoorpanden. Om
een doorbraak te forceren moet die
eindgebruiker gebruik maken van zijn
machtspositie die hij op dit moment
heeft als gevolg van de grote leegstand
van kantoren. Bij nieuwbouw of grote
renovaties van kantoorpanden kan de
eindgebruiker het initiatief naar zich
toetrekken. Daarvoor moet hij eerst
bepalen wat zijn ambitieniveau is wat
betreft duurzaamheid, om deze vervolgens
te vertalen in een aantal prestatieindicatoren
die vastgelegd worden in
een Programma van Eisen. Aansluitend
laat hij deze prestatie-indicatoren vastleggen
in een prestatiecontract. Deze
prestatie-indicatoren kunnen betrekking
hebben op maximale CO 2 -uitstoot,

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
energiegebruik van het gebouw, een
overall duurzaamheidscore en het binnenklimaat.
De prestatie-indicator binnenklimaat
kan worden opgesplitst in
thermisch binnenklimaat, luchtkwaliteit
(maximale CO 2 -concentratie, uitgedrukt
in ppm), geluid, licht en uitzicht.
SenterNovem heeft een hulpmiddel
laten opstellen voor het opstellen van
prestatiecontracten.
Duurzaamheid in de supermarktbranche
Eén van de tijdens het congres gepresenteerde
topics was de visie op verduurzaming
en energiebesparende maatregelen
van Albert Heijn. Martijn Versteegh
van AH: “Albert Heijn wil met zijn
winkels, distributiecentra, logistiek een
belangrijke bijdrage leveren aan het
verminderen van CO 2 -uitstoot. Tevens
stimuleert AH leveranciers, medewerkers
en klanten om het klimaat zo
min mogelijk te belasten. Om concreet
invulling te geven aan onze ambities
rolt Albert Heijn een pakket aan energiebesparende
maatregelen uit in zijn
winkels. Enkelen voorbeelden hiervan
zijn het afdekken van koelingen en
diepvrieseilanden, folie op diepvriesdeuren
en het gebruik van LED-verlichting
in gekoelde omgevingen.”
Naast stadsverwarming ook stadskoeling
Een nieuwe trend is de door Klaas de
Jong van Stichting Warmtenetwerken
besproken ‘stadskoeling’. De tweehonderd
bedrijven op het Mediapark in
Hilversum krijgen al jaren koude en
warmte per pijpleiding. Op de Oostelijke
Handelskade in Amsterdam zijn
alle kantoren, hotel en de terminal voor
de cruiseschepen ook aangesloten op
een koudenet. Amsterdam kent meer
koudenetten: Zuidas, Arena en Oosterdokseiland.
Maar ook kleinschaliger
projecten zoals bedrijventerrein Eeserwold
in Steenwijk en Mosae Forum
in Maastricht hebben een koudenet.
Daarmee begint in Nederland een trend
op gang te komen, die in verschillende
Europese steden al grote vormen
heeft aangenomen. De EU stimuleert
koudenetten vanwege energiebesparing,
Speakerscorner en
marktplein
Tijdens de pauzes werden er bedrijfspresentaties
gegeven op de speakerscorner op het
marktplein door Rittal B.V., Daikin Airconditioning
Netherlands B.V. en Uniechemie B.V.
Op het marktplein konden de congresgangers
zich uitgebreid laten informeren over
duurzame ontwikkelingen, trends en topics,
nieuwe innovatieve en energiebesparende
technieken en de leveringsprogramma’s van
de deelnemende bedrijven en de service en
dienstverlening van de aanwezige organisaties,
zoals aanwezig:
Rittal, Bitzer, Centercon, Uniechemie, Daikin
Airconditioning Netherlands, Carrier Bedrijfskoeling,
Branchvereniging NVKL, Koninklijke
Nederlandse Vereniging voor Koude (KNVvK),
SenterNovem, Stichting Warmtenetwerk,
adviesbureau Mul en Vakmedianet de uitgever
van RCC Koude & Luchtbehandeling en
RCC TotalEnergy.
beperking van CO 2 -uitstoot en reductie
van het gebruik van HFK’s.
Een koudenet is alleen zinvol als er
een koudebron beschikbaar is. Voor
de Zuidas en Eeserwold is dat een
zandwinput, waar op veertig meter
diepte ijskoud water beschikbaar is.
Op de oostelijke Handelskade gaat
het om opslag van koude in de bodem
aangevuld met vrije koeling met
IJwater. Op het Mediapark heeft men
een combinatie van wkk met absorptiekoeling,
bodemopslag en vrije koeling
met koeltorens. Voor Mosae Forum
wordt warmte op 90-70°C gewonnen
uit de schoorsteen van een papierfabriek.
Twee absorptiekoelmachines
produceren hiermee gekoeld water van
10°C voor winkels, woningen en het
stadskantoor.
Innovatie koeltechniek op trawlers
De presentatie van Jan Gerritsen van
GEA Refrigeration ging over de introductie
van natuurlijke koudemiddelen
aan boord van Nederlandse visserijtrawlers.
Trawlers vissen op pelagische
vissoorten, zoals haring en makreel en
zijn voorzien van diverse koelinstallaties.
Direct na de vangst wordt de
vis afgekoeld in tanks en vervolgens
ingevroren. De ingevroren vis wordt opgeslagen
in vriesruimen. Gebruik wordt
gemaakt van natuurlijke koudemiddelen
en door GEA Grenco geleverde
koelinstallatie.
De eerste trawlers met het natuurlijke
koudemiddel ammoniak waren de
Wiron 5 en 6 van Rederij Jaczon. De
installaties zijn uitgevoerd als indirect
systeem met calciumchloridepekel als
koudedrager. De ammoniakkoelinstallatie
is gemonteerd in een van de rest
van het schip afscheiden machinekamer.
Na een korte inwerkperiode waren de
bemanningen bekend met de werking,
eventuele gevaren en voorschriften van
de ammoniakinstallatie.
De volgende stap was de introductie
van CO 2 als koudemedium. Eerst als
verdampende koudedrager, zoals op de
Oceaan VII van rederij Van de Zwan.
Daarna als koudemiddel, zoals op de
Dirk Dirk van rederij Parlevliet en van
der Plas. Door de aanzienlijke betere
warmteoverdracht van CO 2 ten opzichte
van calcium chloride pekel kan een
aanzienlijke energiebesparing worden
gerealiseerd of de vriestijd significant
worden verkort.
De meest recent door GEA geleverde
visserijtrawlers, de Alida en Willem van
de Zwan, bevatten een CO 2 -ontdooisysteem,
waarbij door toepassing van
hoge druk CO 2 cascade compressoren
direct met de compressoren ontdooid
kan worden.
De Nederlandse trawlervisserij is dus in
staat geweest is om de toepassing van
natuurlijke koudemiddelen in een betrekkelijk
korte periode te realiseren en
daarmee ook een aanzienlijke besparing
op invriestijden, benodigd aantal m 2 en
energieverbruik.
Energie/ECO-labeling
De Europese milieu/energiewetgeving
is meer en meer gebaseerd op het zo
helder mogelijk maken voor het kopend
publiek, opdat energiezuinige producten
worden gekocht boven niet of minder
energiezuinige, meent Joop Hoogkamer
van Eurovent. “Hiervoor is enige jaren
geleden het energielabel geïntroduceerd
dat op zeer simplistische wijze doormid-

Week van de koude
RCC KOUDE & LUCHTBEHANDELING
Van links naar rechts,
Henk Kranenberg (Daikin/Verac),
Jan Broeze
(WUR), Henry Kruiper
(NVKL), Fons Pennartz
(Raad voor de Koude).
del van een klassenindeling (A, B, C,
enz.) de consument richting een A-product
drukt. Het label geeft een zichtbare
ranking van producten en is alleen een
indicatie. Een belangrijke vraag daarbij
is, waar komen de gegevens vandaan?”
De klasse indeling wordt gebaseerd op
prestatie versus benodigde elektrische
energie, dus gebaseerd op meetgegevens
en daar kan het mis gaan. In de praktijk
zijn drie partijen die de meetgegevens
kunnen valideren, de fabrikant zelf, de
gebruiker en een onafhankelijk certificatie-instelling.
Het zal duidelijk zijn dat
de bandbreedte zeer uiteen lopen en
daardoor de geloofwaardigheid van
klassenindeling en een onrechtvaardige
vergelijking van gelijksoortige producten.
Om de labeling geloofwaardig te
houden is het zeer gewenst om de meetgegevens
zoals die door de betreffende
fabrikanten worden gepresenteerd, door
een onafhankelijk certificatie instelling
vast te laten stellen, te valideren.
“Voor onze sector is Eurovent-Certification
in Parijs, een gerenommeerde
instelling die al sinds 1993 de meetgegevens
van apparaten en componenten
die worden gebruikt in de koel-, vries-,
airconditioning-, ventilatie- en verwarmingssector,
controleert. Eurovent-Certificatie
certificeert inmiddels negentien
productgroepen en de spelregels zijn
daarvoor vastgesteld, standards en condities
akkoord bevonden en beschreven.
Daarnaast worden de producten getest
in totaal elf testlaboratoria in Europa. ”
Een onafhankelijk certificatieschema
levert de gecertificeerde data en volgt
daaruit de juiste energieklasse. Alle
gegevens zijn op elk moment van de dag
te controleren op de Eurovent-Certificatie
website: www.eurovent-certification.
com.
“Verder is op dit moment de focus van
de Europese commissie erg gericht op
labeling van componenten, maar er zijn
signalen die de uitspraak rechtvaardigt,
dat wij binnen vijf tot maximum acht
jaar rekening moeten houden met certificering
en labeling op systeemniveau.”
Informatie over verduurzaming
Volgens Lex Bosselaar van SenterNovem
heeft het Nationaal Expertisecentrum
Warmte (NEW) tot doel
om objectieve informatie te geven over
verduurzaming van de warmte- en koudevoorziening.
Hiermee draagt het bij
aan de overheidsdoelen voor duurzame
energie en CO 2 -reductie. Het NEW is
onderdeel van SenterNovem en werkt
samen met diverse andere programma’s
van SenterNovem (Kompas, MJA,
ROB en EOS) om de informatie bij de
gebruikers te krijgen. Het eerste jaar
heeft de nadruk gelegen in het NEW
op de warmtevoorziening voor de
gebouwde omgeving. In het tweede jaar
komt daar de koudevoorziening bij.
De totale koudevraag is slecht bekend,
maar naar schatting acht procent van
de elektriciteitsvraag wordt toegepast
voor koudeproductie. De aanpak voor
de verduurzaming van de koudeproductie
is vergelijkbaar aan die voor
warmte, namelijk volgens de trias energetica.
Eerst besparen, dan duurzaam
opwekken en als dat niet lukt binnen de
randvoorwaarden, dan met het hoogste
rendement koude maken uit fossiele
bronnen. Warmte en koude zijn slecht
te transporteren en daarom zullen oplossingen
altijd lokaal geoptimaliseerd
moeten worden.
Uitdaging voor de sector
Het bedenken, ontwerpen en realiseren
van duurzame, nieuwe en energiebesparende
innovatieve technieken voor
schoon en zuinig koelen en verwarmen
zal moeten bijdragen aan de houdbaarheid
van koeling, ook in 2020.
SenterNovem wil door de spin off van
“Het Congres Week van de Koude” de
sector blijven inspireren en stimuleren
op zoek naar passende oplossingen.
Blijft u daarom vooral ook mee doen!
Bronvermelding
SenterNovem
Croeselaan 15
Postbus 8242
3503 RE Utrecht
T: 030-2393493
F: 030-2316491
I: www.senternovem.nl