Mijn jurk voor jouw broek Wellness, terug naar de bron ... - Metro

METRO fEElgOOd dElUXE 07
Ons welzijn is hun vak
Foto Hbo / The Kobal Col-
De psychotherapeut
zelf op de bank
We vragen hen om naar ons te luisteren, ons gerust te stellen, ons te begrijpen, maar ook om ons te helpen weer
helder te zien en vooruit te komen. We verwachten veel van hen en zijn daarom geneigd om hen te idealiseren.
Toch zijn psychotherapeuten niet onfeilbaar. En vandaag komen ze uit de kast.
Psychotherapeut Paul Weston ontvangt
elke dag patiënten in de tv-reeks ‘In
Treatment’. Op de laatste dag van de week
gaat hij zelf op consultatie: de problemen
van zijn patiënten hebben een impact
op zijn leven en hij heeft zelf ook zo zijn
problemen binnen zijn gezin.
Ze luisteren welwillend naar onze verhalen. We vertrouwen
hen onze angsten toe, onze ontreddering
en vertwijfeling. Bij een goede psychotherapeut leren
we afstand nemen, maken we vorderingen en winnen
we aan zelfvertrouwen. Als vanzelfsprekend komt een
psycholoog of psychiater over als een rots in de branding
die gewapend is tegen de ups en downs van het leven.
Toch maakt hun vak hen niet immuun voor morele pijn
of diepmenselijke emoties zoals woede, droefheid of
schaamte. Ook psychotherapeuten krijgen het zwaar te
verduren bij een scheiding of overlijden, bijvoorbeeld. En
dus hebben ook zij hulp nodig om er weer bovenop te
komen.
Je goed in je vel voelen is een vereiste in een beroep waarin
het morele welzijn van anderen centraal staat. Daarom
moeten ze geregeld begeleid worden door een collega. En
als dat nodig is, aarzelen ze niet om hulp te vragen. Of
om zelf in behandeling te gaan, met een goed gekozen
methode. Een korte of lange therapie? Gedragstherapie of
analytische therapie? Met of zonder geneesmiddelen? Een
dip verwerken geeft hen bijkomende menselijke bagage
en verhoogt hun empathie. Ze kunnen hun patiënten
helpen met de methodes die ze zelf ervaren hebben.
Christophe André, vermaard psychiater en psychotherapeut
in Frankrijk, verzamelde de getuigenissen van een
twintigtal artsen, psychiaters en psychologen. Allemaal
gingen ze door een diep dal en leggen ze uit hoe ze weer
beter werden.
«Soms loont het de moeite
om te zeggen: ‘Weet u, ik
heb zelf zoiets meegemaakt’»
Denkt u dat het patiënten kan helpen als ze weten dat
hun dokter zelf ook problemen heeft in zijn leven?
Christophe André: «Dat denk ik wel, om verschillende
redenen. Ten eerste omdat dit het gevoel van schaamte
en eenzaamheid bij de patiënt kan verminderen. Mensen
zijn soms geneigd om emotionele en psychologische
problemen als een zwakte of een minderwaardigheid te
beschouwen. Als ze merken dat ook anderen met een probleem
worstelen, kan dat een opluchting zijn. En als een
therapeut dan openlijk over zijn eigen problemen praat,
heeft dat effect nog meer impact. Het bewijst dat ‘zwakte’
niet catastrofaal hoeft te zijn. Als ze zien dat een ‘sterke’
persoon naar wie ze doorgaans opkijken ook een dip kan
hebben, motiveert dat de patiënt om sneller vorderingen
te maken in zijn therapie.»
Van een psychotherapeut verwachten we veeleer dat
hij afstand houdt, dat hij ‘welwillend neutraal’ blijft.
Groeit er een trend om dat ideaalbeeld te doorprikken?
«Inderdaad. In de eerste plaats om aan te tonen dat je
ook op een andere manier aan psychologie kunt doen. Algemeen
leeft het beeld van een psychoanalist die vooral
luistert en zelf bijna niets zegt. In een humanistische of
gedragstherapie is de therapeut veel nadrukkelijker aanwezig
en interactief. Als je hem om raad vraagt, zal
hij proberen advies te geven. Hij is geen onbereikbaar
personage.»
«Over jezelf praten met je patiënt, dat noemen
we ‘zelfonthulling’. De therapeut vertelt over momenten
of problemen in zijn eigen leven, maar op
een andere manier dan je er met je vrienden over
spreekt. Hij verwacht geen steun of opluchting. Hij
vertelt die zaken omdat hij denkt dat het zijn patient
kan helpen op dat moment. In sommige gevallen
loont het de moeite om te zeggen: ‘Weet u, ik
heb zelf zoiets meegemaakt’.»
Na de verhalen in het boek zou je gaan denken
dat heel wat therapeuten voor het vak gekozen
hebben om vooral zichzelf te kunnen helpen.
«Dat is vaak het geval in zorgberoepen in het algemeen.
Ik geloof dat de ruime helft van de zorgverleners
niet toevallig voor het beroep heeft gekozen.
Om een goeie zorgverlener te zijn, moet je zelf al
een aantal problemen doorstaan hebben. Je kunt
geen probleem oplossen als je er zelf mee worstelt:
bijvoorbeeld een fobie behandelen terwijl je zelf een
fobie hebt. Of zelf depressieve neigingen hebben en
toch alcoholverslaafde patiënten behandelen. Op
termijn is dat niet houdbaar. Als psychotherapeut
hebben we een bepaalde verantwoordelijkheid tegenover
onze patiënten, en ook een bepaalde druk.
Je wordt rechtstreeks met problemen geconfronteerd.
In de zorgsector moet je je eigen zwakke punten
opzij zetten, meer nog dan in andere beroepen.
Voor dit vak heb je een zekere levenshygiëne nodig,
moet je een bepaald evenwicht bewaren.»
Het boek ‘Secrets de psys’ is een soort catalogus van
therapieën die je kunnen helpen bij je eigen problemen.
Hoe maak je daar een keuze uit?
«In het boek staan bovenal heel persoonlijke ervaringen.
Die kunnen de lezer wel helpen, maar kunnen geen persoonlijk
advies vervangen. Ik zou mensen die een therapie
overwegen aanraden om veel te lezen, informatie te
zoeken, om erover te praten met hun omgeving. Er gaan
meer mensen op consultatie dan je zou denken. De ervaringen
van andere mensen zijn doorgaans een prima
leidraad.»
SarahStuder
Christophe André, ‘Secrets de psys. Ce qu’il faut savoir pour aller
bien’, Odile Jacob