Maatregelencatalogus - STeenuil Overleg NEderland

Maatregelen ter verbetering van voedselvoorziening voor steenuil
Steenuil profiteert van overhoek op erf
Op een groot aantal erven zijn er plekken die in de bedrijfsvoering geen functie hebben.
Zonder beheer verrommelen deze zogenaamde overhoeken makkelijk. Bij een
gericht beheer kunnen de steenuilen veel meer van deze overhoeken profiteren.
Variatie van het beheer in tijd en plaats is de sleutel tot diversiteit in vorm en samenstelling.
Het beheer van (delen van) een overhoek kan uiteenlopen van niets doen tot
het meerdere keren per jaar maaien. Het resultaat wisselt dan van een soortenrijke
grazige vege tatie tot een mooi struweel. Meestal ontstaat er een tussenvorm van een
ruigtevegetatie met naast grassen ook ruigtekruiden als boerenwormkruid, berenklauw
en fluitenkruid. Als er voor de rupsen geschikte voedselplanten groeien, planten
diverse dagvlinders zich hier voort. Ook trekken ze voedselzoekende vogels aan en
kunnen kleine zoogdieren als de dwergmuis en spitsmuis er schuilen, evenals de
gewone pad.
In te ruige vegetatie zijn deze prooien echter moeilijk bereikbaar voor de steenuil. Het
is dan ook raadzaam om er voor te zorgen dat er naast ruigte ook plaats is voor een
stuk met een korte, grazige vegetatie. Heeft u bezwaar tegen een ruige overhoek, ontwikkel
dan alleen een kruidenrijk grasveldje. Daarvan kan, zeker in combinatie met
extra elementen als steen- of takkenhoop, haag of poel, de steenuil ook profiteren.
Basisregels voor aanleg en beheer overhoek
Er geldt een vijftal basisregels om een grotere diversiteit en aantal planten- en diersoorten
op een overhoek te realiseren. Dit zijn: variatie in ruimte, variatie in tijd, maatwerk,
verschraling en geduld.
Voor een inrichtingsplan of het beheer dienen deze regels als uitgangspunt te worden
gehanteerd. Hoe meer variatie in het ruimtelijke beheer binnen een overhoek;
hoe groter het aanbod van prooidieren, waardoor ook de steenuil betere overlevingskansen
heeft. Een afwisseling van grazige vegetatie, ruigte, bosje of poel zorgt voor de
nodige variatie. Gefaseerd beheer in tijd, zoals het in delen maaien van de overhoek,
biedt nieuwe kansen aan plant en dier. Maatwerk vergroot de kwaliteit van de natuur
in de overhoek. Minder gewenste planten kan men uitsteken of op het juiste moment
maaien. Door de gewenste soorten te ontzien bij het maaien, krijgen zij de kans zich
uit te zaaien. Verschraling bevordert de variatie in plantensoorten en daardoor ook in
prooidieren. Afhankelijk van het soort beheer kunt u al vlug resultaat boeken, maar
het kan ook jaren duren voordat de steenuil volledig profiteert van uw werk.
Ongebruikt deel van een erf als overhoek
Gebruik voor een overhoek voor steenuilen een deel van uw erf dat niet of moeilijk te
gebruiken is. Meestal is dit een hoek waar in de loop van de tijd van alles en nog wat
in terecht gekomen is. Het beheer bestaat uit ‘niets doen’. Dat kan ook leuke natuur
opleveren, maar het wordt waardevoller en gevarieerder als u planmatig te werk gaat.
Soms ontstaat een overhoek door het afbreken van een stal of schuur. Op dat
moment is het zeker nuttig na te denken wat u met die plek wilt doen en hoe u het
verlies als voedselplek van de steenuil door deze ingreep kan compenseren.
Zonnige en zichtbare locaties
Meest geschikte locaties voor een overhoek zijn zonnige en luwe plekken. Deze zijn
aantrekkelijker voor insecten dan beschaduwde of winderige plekken. De beste locaties
zijn ook te vinden op rustige achteraf plekjes. Achter een schuur of aan de rand
van het erf waar de erfactiviteiten geen verstorend effect hebben. De steenuil kan
daar ongemoeid op jacht gaan. Locaties naast een poel, struweel of bosje zijn ook uitstekend.
Dieren zullen zo’n overhoek eerder vinden dan wanneer die geïsoleerd ligt.
steenuil onder de pannen – maatregelencatalogus deel 4 – 45