Maatregelencatalogus - STeenuil Overleg NEderland

Maatregelen ter verbetering van voedselvoorziening voor steenuil
Poel en vijver soortenrijk jachtgebied
Poelen en vijvers hebben een grote aantrekkingskracht op dieren en vormen daardoor
een goed jachtgebied voor de steenuil. Kikkers, padden, salamanders en libellen zetten
er hun eieren af. Vogels en zoogdieren als muizen komen er drinken of badderen.
In het water leven allerlei waterdieren. Een soortenrijke oever- en watervegetatie is
aantrekkelijk voor menige vlinder of (water-)insect. Een poel heeft een natuurlijke
oorsprong of is kunstmatig aangelegd. Afstromend grond-, kwel- of regenwater zorgen
voor de aanvoer van water. In het verleden dienden ze onder meer voor de drinkwatervoorziening
van vee. Vijvers zijn eigenlijk poelen in het klein, voor de sier in de
tuin aangelegd. Mits goed aangelegd en beheerd kunnen ze veel leven herbergen en
een gunstig element vormen voor de steenuil.
Aanleg van een poel of vijver
Een goed aangelegde poel op de juiste plaats kan een belangrijk jachtterrein voor de
steenuil zijn. Er zijn diverse geschikte locaties om een poel of vijver aan te leggen. In
het grasland zijn het vooral de locaties met een optimale watervoorziening door kwel,
grondwater en ondoorlatende laag. Dan is ook in droge perioden water aanwezig. Op
plekken met relatief voedselarm water profiteren meer soorten van de poel dan wanneer
het water voedselrijk is. Binnen een afstand van 25 meter van een houtopstand
kunt u ook een poel aanleggen. Door de combinatie is zo’n plek is extra aantrekkelijk
voor amfibieën. De houtopstand zelf kan dan dienen als landbiotoop voor deze prooidieren.
Wanneer u een poel buiten het erf wilt aanleggen, probeer de poel te graven binnen
een straal van driehonderd tot vierhonderd meter van andere poelen. Dieren vinden
zo’n nieuwe poel eerder dan één die geïsoleerd ligt. Een poel op een zonnige plek is
gunstig voor de ontwikkeling van de eieren en larven van amfibieën en libellen. Wilt u
een poel of vijver op uw erf aanleggen dan is de beste locatie een overhoek of aan de
rand van het gazon.
Vergunning voor aanleg poel
Het kan zijn dat u op grond van het bestemmingsplan een aanlegvergunning moet
aanvragen bij de gemeente. Het is ook mogelijk dat er een provinciale ontgrondingsvergunning
is vereist. Voor het aanleggen van een poel in de buurt van een dijk kan
ook een vergunning nodig zijn. Informeer hier naar bij de provincie of het waterschap.
Let op of de nieuwe poel een aparte bestemming in het bestemmingsplan buitengebied
van uw gemeente krijgt. Doe ook bij het Kadaster een ‘klic-melding’ in verband
met de mogelijke aanwezigheid van kabels en leidingen in de ondergrond.
tip
Mesthoop
Een open mestvaalt of mesthoop
trekt insecten aan. Het is een bijzondere
bron van insectenlarven en
mestkevers.
Ze zijn een belangrijke voedselbron
voor onder meer de jonge steenuilen.
De aanwezigheid van een mesthoop
op het erf kan daarom gunstig zijn.
Als u een mestvaalt niet meer
gebruikt, ruim hem dan niet op als de
omstandigheden het toelaten en er
geen gevaar bestaat op verontreiniging
van het oppervlaktewater.
Oppervlakte en diepte
De grootte en diepte van een nieuw te graven poel hangen af van de diersoorten
waarvoor deze bestemd is. Voor de steenuil is het belangrijk dat de poel aantrekkelijk
wordt gemaakt voor prooidieren als waterkevers en kikkers. De minimale oppervlakte
is ongeveer vijftig vierkante meter ofwel een poel met een doorsnede van ongeveer
acht meter. De diepte is tenminste 80 cm i.v.m. vorst en hangt tevens af van de
watervoorziening. Ligt de bodem van poel beneden het grondwaterniveau, maak dan
het diepste punt van de poel één meter onder dat niveau.
Aanbrengen ondoorlatende laag
Indien de grond waterdoorlatend is en de bodem van de poel boven het grondwaterniveau
komt te liggen, moet u een kunstmatige ondoorlatende laag aanbrengen.
Gebruik daarvoor leem of klei. Dat kan in combinatie met folie en een laag aarde van
twintig tot dertig centimeter. Bentonietmatten zijn eveneens uitstekend geschikt
voor het maken van een waterdichte bodem.
steenuil onder de pannen – maatregelencatalogus deel 4 – 63