JAARVERSLAG 2009-2010 - ACV Kempen

JAARVERSLAG 2009-2010
Afzender:
ACV-Kempen
Korte Begijnenstraat 20, 2300 Turnhout

INHOUD
Inleiding 2
Deel 1: In de wereld 4
“Het is er heel anders” 4
“In Genève wordt getimmerd aan een betere wereld” 6
Deel 2: De arbeidsmarkt 8
“Ik zie het wel zitten” 8
“Geef me werk, ik heb twee handen” 10
“Uitzendkrachten, sta op je strepen” 11
“Help, ik zit zonder werk” 12
Carrefour saneert zwaar: “Ze doen onze winkel dicht” 14
Deel 3: Aflossing van de wacht 16
Kris-is weg 16
Deel 4: Vakbondswerk 20
“Sebiet, goan we stoppen met weirken” 20
“Als de rook om je hoofd is verdwenen” 22
“Ik houd van een witte kerst” 24
“Weg met de clichés, werk aan gelijkheid” 25
Te jong om gemolken te worden…. 26
“Vorming voor elke werknemer is nodig” 27
Op de barricade voor een gemeenschappelijk statuut voor arbeiders en bedienden 29
“Vakbondswerk, blijft nodig.” 31
“Wij willen een beter pensioen” 32
“Armoede maakt je depressief, onze rugzak zit overvol” 34
Deel 5: Kerncijfers 38
ACV-Kempen telt 110.000 leden 39
Inkomsten en uitgaven 44
Personeelsevolutie 45
Werkloosheid piekt 46
Dienstverlenend werk 47
Juridische bijstand 48
Jaarverslag 2009-2010
1
JAARVERSLAG 2009-2010

INLEIDING
Een jaarverslag opmaken geeft de kans om even terug te kijken op het voorbije werkjaar,
en vooruit te blikken op wat de nabije toekomst ons zal brengen.
We doen dit opnieuw aan de hand van getuigenissen, sprekende foto’s en wat cijfergegevens,
van de voorbije werkperiode. Materiaal dat vooral benadrukt dat we met ACV
Kempen samen een ploeg vormen, met militanten en personeel, vanuit centrales en verbond.
Dat we klaar staan om te werken aan de driehoek van wat wij waardig werk noemen: een
volwaardig inkomen om goed van te leven, een werk met goede arbeidsvoorwaarden en in
goede omstandigheden, met een garantie op sociale zekerheid. Dit is onze opdracht, onze
“missie” in ons dagdagelijks werk, in de dienstverlening en ons syndicaal optreden in onze
ondernemingen. Hiervoor geven vandaag meer dan 110.000 leden hun vertrouwen aan
ACV Kempen. Zij rekenen op ons.
Alhoewel Kris wel weg is, was de crisis niet weg: voor velen van onze leden ging dit
gepaard met werkloosheid, tijdelijk of na een ontslag. Dit konden we vaststellen in het fors
gestegen aantal werkloosheidsbetalingen die we als ACV deden in 2009. Dit zorgde ook
voor extra werkdruk. Ere wie ere toekomt, dit kon alleen maar dankzij de inzet van elk
personeelslid. Om op een kwaliteitsvolle manier onze dienstverlening verder uit te bouwen
werd bijkomend personeel aangeworven. De integratie van hen in onze ploeg medewerkers,
de vorming en opleiding, nodig om kwaliteit te kunnen blijven bieden, getuigt van de spirit
die ACV Kempen zo eigen is: samenwerken is een werkwoord, waar ieder van ons zijn
steentje toe bijdraagt.
We namen dit werkjaar afscheid van een generatie verantwoordelijken in ACV Kempen:
Kris, Willy, Marc om er maar enkelen te noemen. Maar ons feest in Mol, was veel meer dan
een afscheidsfeest, het was een eerbetoon aan ACV Kempen, aan onze waarden en manier
van werken, en vooral aan ieder van ons die onze vlag fier wilt dragen, als militant of als
personeelslid.
kennis met de kartrekkers in de werking, in ons vakbondswerk en in de dienstverlening.
We konden proeven van de verscheidenheid in de werking, maar ook van de grote
uitdaging om die solidaire interprofessionele vakbeweging vandaag een hedendaagse
invulling te geven. Op besprekingsavonden in de regio’s bereidden we het toekomstcongres
van het najaar voor, met militanten en vrijgestelden. Het waren boeiende avonden, met
verschillende meningen en inzichten. Onze inbreng over hoe wij een meer groene, meer
duurzame en solidaire toekomst in een globale wereld zien, zal niet ontbreken.
Maar een jaar is zo voorbij. Vandaag maken we de plannen voor de komende periode, met
nieuwe uitdagingen: om er maar enkele te noemen:
• Onze stem laten klinken tegen de botte besparingsdrift die doorheen Europa waait:
afspraak op 29 september in Brussel, hopelijk met vele duizenden. De Kempen zal er zijn.
• Dienstenchequebedrijven zijn als paddestoelen uit de grond gerezen. Als ACV willen we
deze nieuwe groepen van werknemers organiseren en hun belangen verdedigen.
In oktober krijgen we de kans om het verhaal van zuster Jeanne Devos te beluisteren, hoe
zij de dienstboden in India organiseert en hun de stem geeft die hen toekomt.
• Het ACV viert volgend jaar haar 125 jarig bestaan; een gebeurtenis die we niet
ongemerkt zullen laten voorbij gaan.
• En dan “Horizon”. Dit werkjaar schakelen we over op dit nieuwe werkloosheidsprogramma.
Met gemengde gevoelens bereiden we ons hierop voor. Maar het is meer
dan een computertoepassing. Het vraagt een andere manier van denken, een andere
benadering in onze dienstverlening. Er is geen weg terug. Met de nodige zorgzaamheid
zullen we dit project samen met onze voltallige personeelsploeg opnemen, in het belang
van een toekomstgerichte dienstverlening inzake werkloosheidsreglementering. Dit zal
van ieder van ons een inspanning vragen, over de diensten en gewesten heen. Maar
moeilijk kan ook: dit hebben we al meermaals bewezen, zolang we maar met een open
geest hierover blijven communiceren.
Een slogan waar we nog altijd in geloven: samen maken we er “verder” werk van.
Het was ook een jaar van kennismaken met de werking in de verschillende regio’s. Met ons
dagelijks bestuur deden we de toer van de Kempen, bezochten we de regio’s en maakten we
Jan Veraghtert
Voorzitter ACV Kempen
Luk Hendrickx
verbondssecretaris
2 JAARVERSLAG 2009-2010 3 INLEIDING

DEEL 1 • IN DE WERELD
De wereld globaliseert. Dat behoeft geen uitleg meer. Al verloopt die globalisering wel ongelijk. Met sterke verschillen
tussen de landen. Zeker opvallende verschillen wanneer je de vergelijking maakt tussen de financiële wereld, de
markten van goederen en diensten, de markt van het toerisme, de arbeidsmarkt en de politiek. De politiek is de markt
niet gevolgd. De markten werden globaal, maar de democratische controle bleef in hoofdzaak nationaal. En dat geldt
ook voor de sociale partners. Het sociale overleg blijft vooral een nationaal gebeuren. Nochtans investeren we meer en
meer in het internationale en Europese syndicalisme. En in de Kempen doen we dat samen met onze militanten.
We maken dat duidelijk met twee voorbeelden. Sarah, een jonge vakbondsmilitante die deelnam aan een
internationaal arbeidsforum in Rusland en Geelse vakbondsvrouwen die een kijkje namen op de jaarlijkse bijeenkomst
van de IAO (Internationale arbeidsorganisatie) in Genève.
| Het is er heel anders
Sarah De Boulle, jonge vakbondsmilitante bij Nike in Laakdal,
trok met drie andere jongeren naar Leningrad voor een
internationaal arbeidsforum. Sarah werkt als ‘kraanchauffeur’
bij Nike in Laakdal. Ze werkt er in een tweeploegensysteem,
met een vroege en een late shift. Met de laatste sociale
verkiezingen werd Sarah voor het ACV verkozen op de
jongerenlijst. Maandelijks volgt ze daar de ondernemingsraad.
Sarah: “Mijn moeder vond het belangrijk om aan te sluiten bij
de vakbond. Als je gaat werken en je hebt er problemen kan je
daar altijd terecht met uw vragen en uw problemen. En voor
de sociale verkiezingen in 2008 spraken de ACV-delegees me
aan om me kandidaat te stellen. Ze spraken me aan omdat ik
op het bedrijf vele mensen kende. Met die tijdelijke contracten
had ik immers in heel wat afdelingen gewerkt. We stonden
met vier jongeren op de jongerenkandidatenlijst. En ik werd
verkozen.”
Contrasten
Wat is je bijgebleven van deze uitwisseling? Sarah: “Leningrad
is een stad met vele contrasten. Als je op de luchthaven vertrekt
richting centrum zie je de enorme verschillen. Eerst zie je
gammele en versleten huizen. Je ziet er de armoede, mensen
aan de drank. Maar in het centrum zie je de luxe en de praal.
In het hotel waar we verbleven kwamen we niks te kort. De
stad doet wel wat inspanningen naar jongeren. Zo organiseren
ze in de vakantiemaanden gratis jongerenkampen. Bedoeling
is om jongeren van de straat te houden. En voor talentrijke
jongeren organiseren ze er heel wat opleidingen. Het viel me
ook op dat de jongeren die we er ontmoet hebben dikwijls al
een hogere functie bekleden. Dat is toch wel een verschil met
de situatie hier. Het is er toch wel heel anders dan hier.”
Sarah De Boulle trok samen met enkele andere jongeren uit de provincie Antwerpen naar Rusland voor een internationaal arbeidsforum.
Leningrad is een stad met vele contrasten.
In het centrum van de stad veel luxe en
praal. Hoe verder van het centrum meer
armoede, met gammele en versleten huizen
Een vreemde eend
Nog interessante ervaringen? Sarah: “Toch wel. Af en toe waren
we de vreemde eend in de bijt. Als die andere delegaties wat
vertelden over de vakbonden in hun landen. Die vakbonden
hebben er minder te zeggen dan hier bij ons. En worden
meer politiek aangestuurd. De andere delegatieleden waren
ook benieuwd naar onze verhalen over hoe in Vlaanderen
werklozen worden opgevangen en mogelijkheden krijgen
tot herscholing. Begeleiding naar een andere job in deze
crisistijden is erg belangrijk. Voor anderen was dat een vrij
onbekend verhaal.”
4 JAARVERSLAG 2009-2010 5 DEEL 1 • IN DE WERELD

| In Genève wordt getimmerd aan een betere wereld
De wereld globaliseert. Economische krachten en multinationals sturen dat proces. Maar er is te weinig tegenmacht. Met al
te weinig internationale regels. Vraag is hoe wij als ACV kunnen inspelen op die globalisering? Nochtans zijn er hoopvolle
initiatieven. Neem nu de Internationale Arbeidsorganisatie, een instelling van de Verenigde Naties. Dat mag je gerust zien als de
grondlegger van een internationale sociale wetgeving. Ze zorgde voor minimumnormen waaraan landen zich dienen te houden
op het vlak van vrijheid van vereniging, organiseren en onderhandelen. En ook voor afspraken rond kinderarbeid, migratie,
discriminatie en veiligheid op het werk. Drie Kempense vakbondsvrouwen waren onlangs op uitnodiging van het ACV getuige
op de jaarlijkse bijeenkomst van de IAO in het Zwitserse Genève. Ann, Viviane en Lut keerden terug met een sterk verhaal.
Hoe komen drie Kempense vakbondsvrouwen op de jaarlijkse
de conventies wel ondertekenen, maar ze in de praktijk niet
bijeenkomst van de IAO te Genève?
omzetten in nationale wetgeving. Zo komen landen op die lijst
Viviane: “ In het militantenblad ‘ACV-vakbeweging’ lazen we
die de vrijheid van vereniging niet respecteren of kinderarbeid
over een wedstrijd die gekoppeld was aan het ACV-congres.
niet verbieden. En de meeste landen prijken natuurlijk liever
Deze congreswedstrijd wou initiatieven van militantenkernen
niet op deze zwarte lijst. En vergis u niet, het gaat niet alleen
die de solidariteit met werknemers uit andere landen
over ontwikkelingslanden hoor.”
versterken, in de schijnwerpers zetten. We dienden ons
project “Oost-Europa pakt uit” in. Dan was het de beurt aan
En speelt het ACV daar een rol in?
Lut, Ann en Viviane, samen met Jeanne De Vos, aan het meer van Genève.
de bezoekers van de congreswebsite om hun keuze te maken.
Viviane: “Amai, dat wisten we echt niet. Zo is Luc Cortebeeck
Samen met een peterschapsproject van vakbondsmilitanten
de woordvoerder van de werknemers in de Commissie
van de Bank van de Post wonnen we deze wedstrijd. Met
voor de toepassing van de Normen. Die waakhond van de
een tweedaags bezoek aan de IAO-conferentie in Genève als
IAO legt die lijst van 25 zware gevallen vast. Maar het ACV
beloning.”
doet nog meer. Jaarlijks komen een aantal buitenlandse
Met open mond
vakbondsmilitanten op uitnodiging van het ACV naar België.
Daar worden ze klaargestoomd om hun rol te kunnen spelen
bindend en de ondertekende landen dienen dan nog wel de
vertaling van die conventies in hun land te maken. Uiteindelijk
om de arbeidssituatie van vele werknemers in vele landen te
kunnen verbeteren. Zolang de leef- en werkomgeving in vele
Hadden jullie vooraf al gehoord van de Internationale
op die bijeenkomsten van de IAO.”
koos een meerderheid voor een conventie. Het is nu uitkijken
landen slecht is zullen we hier geconfronteerd blijven met
Arbeidsconferentie (IAO)?
Viviane: “Je hebt daar al wel eens van gehoord. Toch blijft
Huispersoneel
wat de verschillende landen daar mee gaan doen. Maar een
goede stap voorwaarts.”
immigraties.”
dat iets ver van mijn bed. Als je dan de mogelijkheid krijgt
om die Internationale Arbeidsconferentie in Genève te
Kan je ook nog iets vertellen over de situatie van het
huispersoneel?
Sterke ervaringen
Ann: “Ik vond het een geslaagde tweedaagse. Nu weet ik in
grote lijnen waar de IAO mee bezig is. En ik wist absoluut
bezoeken sta je daar toch wel met een open mond. Het is
Viviane: “In de Belgische delegatie zat Jeanne De Vos. Een
Ook Lut en Ann waren onder de indruk van dit bezoek.
niet dat het ACV daar zo’n grote rol in speelde. Sterk, dat hier
een openbaring. De wereld zit daar samen rond de tafel. Drie
non die prachtig werk verricht in Indië. Ze heeft daar een
vakbondsmilitanten gevormd en opgeleid worden om daar
partijen zijn daar aanwezig: de overheid, de werkgevers- en
sterke beweging op poten gezet met de dienstmeisjes. In de
Lut: “Daar zitten zoveel landen rond de tafel en toch kunnen ze
hun rol te kunnen spelen. Dat uitbuiting en kinderarbeid
de werknemersorganisaties. Deze conferentie maakt dan
commissie ging het over de keuze tussen een aanbeveling of
daar tot een consensus komen. In ons eigen landje lukken we
worden aangepakt.”
een lijst op van 25 ‘zware’ gevallen. Het gaat om landen die
een conventie. En een conventie is sterker. Dat is juridisch
daar al niet meer in. En die IAO is een belangrijk instrument
6 JAARVERSLAG 2009-2010 7 DEEL 1 • IN DE WERELD

DEEL 2 • DE ARBEIDSMARKT
De werkloosheid bleef in deze periode vrij hoog. Werkzoekenden blijven ondanks vele inspanningen noodgedwongen
aan de kant staan. Vooral bij vijftigers blijft de werkloosheid te hoog. De oudere werknemers komen helemaal niet aan
de bak. En als ze dan op brugpensioen moeten gaan stellen VBO en UNIZO op kop dat het brugpensioen zo spoedig
mogelijk afgeschaft moet worden. Sommige commentatoren noemen het brugpensioen zelfs een gouden kooi.
De werkelijkheid ziet er echter heel wat anders uit. We geven graag het woord aan enkele werknemers zonder werk en
een ‘nieuwe’ bruggepensioneerde.
| Ik zie het wel zitten
Aan het woord Willy Bellemans die sinds mei 2009 op
brugpensioen ging en voordien werkte in de houtsector en
syndicaal actief in het bedrijf en daar buiten.
In juni 1968 eindigde je technische opleiding schrijnwerkerij.
Wat gebeurde er na die schoolperiode? Willy: “Vrijdag was het
de laatste schooldag en na dat weekend kon ik onmiddellijk
startten bij Ober, een fineerbedrijf in Oevel. Aan 40 frank per
uur.”
Te oud
Willy: “Met de sluiting van Ober verloren een vijftigtal
werknemers hun job. Ik ging regelmatig in een aantal
ondernemingen informeren. Ik bleef toch drie maanden
werkloos. In enkele bedrijven speelde mijn leeftijd al een rol.
Soms kreeg ik er te horen dat ik te oud was, ik was toen amper
45 jaar. En in een ander bedrijf wisten ze dat ik syndicaal
actief was en dat zorgde er voor dat ik langer werkloos bleef.
En sommige werkgevers vertikten het om iets te laten weten.
Sommigen moet nog altijd bellen. Toch bleef ik zoeken en
kwam ik terecht bij Foresco in Turnhout. Ik mocht startten met
een proefcontract. Een aantal jaren later werd ik er opnieuw
geconfronteerd met een herstructurering. Toch werd ik niet
opnieuw met werkloosheid geconfronteerd. Ik kon aan de
slag bij Durcolo, een dochteronderneming van Foresco. Daar
maakte ik bestellingen van tuinhout klaar.”
Brugpensioen
En sinds mei 2009ben je dan op brugpensioen gegaan? Willy:
“In het verleden zei ik altijd, “op mijn 58 jaar wil ik stoppen
met werken.” Ik liet dat ook eens horen aan de nieuwe
directeur. Maar die stelde me onmiddellijk voor om wat langer
te werken. Daarna ging het verder bergaf met het bedrijf. Er
moest wat ondernomen worden. En dan was het brugpensioen
op 58 helemaal geen probleem meer. Ik vroeg zelfs om enkele
maanden langer te mogen werken. Ik stelde die vraag omdat
er in de houtsector een jaarlijkse premie bestaat die je maar
kan trekken als je minstens tot juni in die sector werkte. Dat
kon niet meer, ik moest in het brugpensioen stappen vanaf
begin mei. En zo zie je maar, dat je niet altijd langer mag
blijven werken. Ze zetten je zo maar aan de kant.”
Willy Bellemans op een recente vakbondsmanifestatie. Met een sterk pleidooi voor een sociaal Europa.
Actief
En valt het brugpensioen mee? Willy: “Ik zie het wel zitten. De
eerste maanden zijn positief verlopen. Ik ga me niet te veel
bemoeien in het huishouden. Ik heb nu veel tijd om in mijn
groentetuin te werken. Maandelijks krijg ik 1150 euro. Daar
moet ik mee toekomen. Dat is wat zuiniger leven, bijvoorbeeld
planden we dit jaar geen reis. Gelukkig heb ik een vrouw die
de kas goed beheerd. “
Ik vroeg om enkele maanden langer te mogen werken. Dat kon niet, ik moest in het
brugpensioen stappen vanaf begin mei. En zo zie je maar, dat je niet altijd langer mag
blijven werken. Ze zetten je zo maar aan de kant.
8 JAARVERSLAG 2009-2010 9 DEEL 2 • DE ARBEIDSMARKT

| Geef me werk, ik heb twee handen
| Uitzendkrachten, sta op je strepen
De werkloosheidscijfers zien er
Weinig zelfvertrouwen
Twaalf stielen
Uitzendarbeid is enorm in. Als je van de schoolbanken komt is uitzendarbeid meestal de enige kans om ergens aan de slag
te gaan en werkervaring op te doen. Bedrijven maken er graag gebruik en misbruik van. Dikwijls zijn de uitzendkrachten het
vandaag niet mooi uit. Bedrijven
Wat betekent die dyslexie voor jou?
Ondanks alles heb je al heel wat
eerste slachtoffer als het economisch wat minder gaat. En niet alle uitzendkantoren passen op een precieze manier de sociale
herstructureren, bedrijven gaan op
Pim: “Iemand met dyslexie denkt
werkervaring?
wetgeving toe. Voor de ACV militanten van de regio Geel reden genoeg om een gepaste Sinterklaasactie te voeren aan de Geelse
de fles, jonge werkzoekenden komen
in beelden en niet in woorden.
Pim: “Ik kan dat samenvatten in één zin,
interimkantoren.
moeilijker en moeilijker aan de bak. En
Bijvoorbeeld de klassieke selectietesten
‘twaalf stielen en dertien ongelukken. Ik
de situatie betert niet als je daar bovenop
ondergaan is praktisch onmogelijk.
kan het aantal jobs niet meer tellen, ik
Els Cools (ACV-regioverantwoordelijke in Geel) “Deze actie kaderde in “ de week van de uitzendkracht”. Samen met de Sint en
geconfronteerd wordt met andere
En daardoor geraak je bijvoorbeeld
kan er een dik boek mee vullen. Ik ben
Zwarte Piet brachten we een bezoekje aan de Geelse uitzendkantoren om er ons schoentje te zetten. In de schoenen zat telkens
belemmeringen. Zo kan een zwarte
geen stap verder. Ik kwam terecht in
bereid om alles aan te nemen. En met
een verlanglijstje, gericht aan de interimkantoren met aandachtspunten voor het volgende jaar. De laatste maanden kwamen
of gele huidskleur een belemmering
het bijzonder onderwijs. En ik ben er
de hulp van de trajectbegeleiding van de
op onze ACV-kantoren nog al wat klachten binnen over documenten die foutief werden ingevuld of zaken die niet correct
vormen, een gebrek aan opleiding en
gefrustreerd uitgekomen. Je wordt er
VDAB heb ik op heel wat plaatsen stages
werden toegepast. Klassiekers zijn het gewaarborgd loon bij ziekte, feestdagen na het aflopen van het contract en het niet
ervaring, en wat dan met iemand die
dom gehouden. En thuis kreeg ik altijd
mogen doen. Af en toe liep het wel is
betalen van extra legale voordelen.”
met fysische of psychische beperkingen
de arbeidsmarkt wil betreden? De
het advies mee, ‘Pim, doe je best.’ Maar
dat lukte me niet. Dat geeft een dreun
mis en had ik de ervaring dat ze dik van
mij geprofiteerd hebben. Soms moest
Sinticaal Certificaat?
arbeidsmarktsituatie van deze mensen
en zorgt voor weinig zelfvertrouwen en
ik dan vuile karweitjes opknappen.
En hoe reageerden de interimkantoren op deze actie? Els Cools: “Alle interimkantoren engageerden er zich toe om in de toekomst
ziet er nog slechter uit, voor hen is de
faalangst. Hierdoor heb ik daarna heel
Verfcontainers leegmaken, maar ik kon
deze fouten tot een minimum te beperken. Zij mochten voor dit goede voornemen van Sint en Piet dan ook een Sinticaal
drempel dikwijls te hoog. Ondanks
wat tegenslag moeten verwerken. Het
fluiten naar beschermingsmiddelen. En
Certificaat in ontvangst nemen.” De uitzendkantoren zijn gewaarschuwd, de Sint en het ACV is watching you!
allerlei inspanningen van de overheid
heeft ook lang geduurd eer ik precies
soms word je wel eens aangeworven.
en premies allerlei moeten mensen met
wist dat er wat mis was met mij. Pas na
Maar als de premies en de kortingen
dergelijke belemmeringen nog te veel
mijn schooltijd kwam ik te weten dat ik
voor de onderneming opgebruikt zijn
aan de kant blijven staan. Het verhaal
een vorm van dyslexie had.”
moet je dikwijls opstappen. Dan zoekt
van Pim is daar een bewijs van.
Enthousiasme
het bedrijf wel een andere kandidaat. Af
en toe confronteer ik de werkgever daar
Pim heeft te maken met dyslexie. En dat
Toch straal je ondanks al die problemen
wel eens mee. En dan krijg je wel eens
speelt hem parten op de arbeidsmarkt.
heel wat enthousiasme uit? Pim:
een eerlijk antwoord. Voor sommige
Sinds maart van dit jaar zit hij
“Ondanks die belemmeringen probeer
bedrijven is het zelfs een promotiestunt,
opnieuw werkloos thuis. Pim laat me
ik toch positief in het leven te staan.
het is mooi om dat te lezen in een
ook cijfers zien om aan te tonen dat
Ik sluit me zeker niet op. Ik wil me
veelkleurig jaarverslag. Het past mooi
werkzoekenden met een handicap het
inzetten voor andere mensen en ik
in het plaatje van de veelbezongen
bijzonder moeilijk hebben. Zo heeft
ben hier erg geëngageerd in allerlei
diversiteit vandaag. Het blijft voor ons
bijvoorbeeld de Vlaamse overheid
verenigingen. Ik ben nu wel werkloos
opboksen tegen heel wat vooroordelen.
streefcijfers voor 2010 vastgelegd. Op
maar toch wil ik me als vrijwilliger
En soms heb ik wel eens de indruk dat
honderd Vlaamse ambtenaren moeten
inzetten in het vluchtelingencentrum
mensen met een zichtbare handicap het
er 4 met een handicap zijn. Vandaag
in Arendonk. Daar hebben ze handen te
soms iets gemakkelijker hebben. Zelfs
zitten we amper aan 0,78%, nog een
kort. Toch moet ik nog even wachten op
in de brochures merk je dat. Daar kan je
lange weg te gaan.
een goedkeuring van de RVA. Maar dat
dan de ‘succesverhalen’ lezen van een
zal wel in orde komen.”
blinde man, een vrouw in een rolstoel,
een telefoniste met één arm.”
10 JAARVERSLAG 2009-2010 11

HELP, ik zit zonder werk
De werkloosheid blijft hoog. Toch blijven de bekende clichés over werkzoekenden hangen. Om tegengas te geven een gesprek
met drie werkzoekenden. We keerden terug met drie verhalen van werkzoekenden die veel moeite en inspanningen doen om
een nieuwe plaats te verwerven op de arbeidsmarkt. Maar het blijft een moeilijke zoektocht, het parcours is bezaaid met allerlei
drempels en hinderpalen. En tijdens die zoektocht is het belangrijk dat je kan terugvallen op uw vakbond. Aan de gesprekstafel
Ann, Cindy en Ronald. Alle drie brengen ze een sterk verhaal.
Ik ben er klaar voor
Ann: “Na mijn horecaopleiding werkte ik in de grootkeuken. Dat
is veel heffen en tillen. Hierdoor heb ik ernstige rugklachten.
Ik kon dat werk niet meer doen. Ik vroeg er aangepast werk,
maar de werkgever kon me dat niet aanbieden. Ik kwam op
de ziekenkas. Na een periode werd ik wel op de werkloosheid
gezet. In die grootkeuken deed ik al heel wat administratief
werk. Ik deed dit liever dan koken of groenten reinigen. Dat
deed me nadenken over mijn situatie. Ik trok naar de VDAB en
hoopte er een cursus administratief medewerker te starten.
Ik deed een aantal testen. Maar om te kunnen slagen moet
je al wel wat kunnen. Dank zij de bijblijfconsulent van het
ACV en mijn trajectbegeleider kwam ik in contact met het
Projectencentrum in Turnhout. Hier kon ik wel terecht om een
opleiding administratief medewerker te volgen. De opleiding
verliep prima. De drempel van deze opleiding ligt heel wat
lager dan de VDAB-opleiding. Ik was sterk gemotiveerd en
heb nu de stage afgerond. Zo’n opleiding geeft je vleugels en
eigenwaarde. Ik ben er klaar voor. Als zo’n opleiding nog zou
uitmonden in een concrete job, dat zou een mooie duw in de
rug betekenen.”
Geen kans
Cindy: “Met mijn ex-man stond ik vroeger op de markt, in een
viskraam. Na mijn echtscheiding moest ik aan de slag. Ik had
de centen hard nodig, als alleenstaande moeder met twee
kinderen. Ik hoopte op een vaste job in een fabriek. Maar Ik
moest me tevreden stellen met uitzendarbeid. Dat geeft geen
perspectief. Dat vind ik verschrikkelijk, van de ene tijdelijke
job naar de andere. Ik vind het erg dat ik mijn kinderen niet
meer alles kan geven zoals vroeger. Nu heb ik wel meer tijd
voor hen. En een job vinden vandaag is niet gemakkelijk. Soms
ervaar ik dat jongeren een stapje voor hebben. Het kan toch
niet dat je op 37 jarige leeftijd al afgeschreven wordt hé. Weinig
werkgevers reageren op sollicitaties en vele sollicitaties bij de
VDAB zijn verouderd. Meermaals krijg je dan de reactie, dat de
vacature al opgevuld is. Nu heb ik plannen om te starten met
een langdurige opleiding als verzorgende. In mijn jeugdjaren
droomde ik er al van om verpleegster te worden. De VDAB zegt
me dat ik zeker werk zal hebben na die opleiding. Ik hoop het
echt, dat die droom mag uitkomen.”
Ik voel me schuldig
Ronald is als verpleger nu al zes jaar werkzoekend. Hoe kan
dat? Ronald: “Ik werkte voordien in een rusthuis. Daar heb ik
ernstige rugklachten aan over gehouden. Ik mag en kan niet
meer heffen en tillen. Toch blijf ik hopen op een job. Als ik een
terrasje ga doen voel ik me schuldig. Ik voel me bekeken, je
voelt je minder. En niet te vergeten, mijn inkomen is enorm
gezakt. Als ik ga werken is mijn inkomen driemaal groter. Als
alleenstaande heb ik amper duizend euro. Daar kan je niet van
overleven. En solliciteren kost geld, veel geld. Daarom probeer
ik zoveel mogelijk met het internet te doen. Dat is een stuk
goedkoper dan telefoneren en brieven versturen met de post.
Het blijft moeilijk om een andere job te vinden. In zes jaar
verzamelde ik al 450 sollicitaties. Als de RVA me oproept om
mijn sollicitatiebereidheid te tonen confronteer ik hen met
een bundel papier van ruim 120 pagina’s. Ze staan versteld.
Ik krijg telkens het deksel op mijn neus. Je krijgt wel eens de
belofte voor een volgend gesprek. Maar dat volgend gesprek
moet nog steeds komen. Als zelfstandig verpleger kom ik
misschien nog wel aan de bak. Maar ik kies niet voor dit statuut.
Toch blijf ik verder hopen op een job. Ik herschoolde me en
behaalde een diploma van medisch secretariaat of doorliep
een terugkeercursus voor verpleegkundigen. Voorlopig mag
het allemaal niet baten.”
12 JAARVERSLAG 2009-2010 13 DEEL 2 • DE ARBEIDSMARKT

| Carrefour saneert zwaar: “Ze doen onze winkel dicht”
Eind februari haalt Carrefour het nieuws. De warenhuisketen
wil gevoelig afslanken in België. 14 hypermarkten en
7 supermarkten sluiten. Daardoor verliezen 1672 mensen hun
baan. Opnieuw betalen de werknemers het gelag. Ook in de
Kempen maakt het saneringsplan slachtoffers. De vestiging
in Westerlo moet dicht, meer dan honderd werknemers
zullen hun baan verliezen. Bijna allemaal vrouwen. Met Anita
en Rita, die beiden hun boterham verdienen bij Carrefour in
Westerlo, staan we stil bij deze forse sanering. “Ze doen onze
winkel dicht”, zeggen Anita en Rita.
Veel jobkes
Anita: “Ik heb al heel wat jobkes gedaan. Ik ben weg als ik mijn
draai niet kan vinden. Nu werk Ik al tien jaar bij Carrefour.
Eerst in Turnhout, daarna in Westerlo. Van de bakkerij, naar
de afdeling droge voeding en nu doe ik daar de receptie. Ik
begin ’s morgens om zes uur en om 11 uur zit mijn taak er op.
Samen met de collega’s sta ik in voor de ontvangst van alle
producten en goederen die ’s morgens door de vrachtwagens
worden aangeleverd.”
Al die miserie
Rita: “Ik begon hier dertig jaar geleden. Dat was hier toen
nog een ruwbouw. GB kocht destijds de lokale supermarkt
’t Sanderke op. Kanker maakte me tweejaar werkonbekwaam..
Toch had ik plannen om begin april het werk opnieuw aan
te vatten. En dan kwam er dat nieuws om de vestiging in
Westerlo te sluiten. Enkele dagen later zou ik met mijn man op
skivakantie vertrekken naar Oostenrijk. In ’t begin had ik geen
goesting meer om te vertrekken, al die miserie. Ik heb dan
mijn verstand op nul gezet. We zijn nu terug, het heeft deugd
gedaan, de Carrefour was voor even weg uit mijn gedachten.”
Hoe vernamen jullie dat spectaculaire nieuws?
Anita: “Ik was nog maar net thuis van de vroege shift. Mijn
vader had het nieuws vernomen en belde me op. Ik was er niet
goed van toen ik dit hoorde. En eten kon ik niet meer. Ik heb
het er moeilijk mee. En ik vraag me af wat er nu allemaal gaat
gebeuren. Ze gaan toch niet met onze voeten spelen hé?”
Koude douche
Rita: “Ik heb hier al dertig jaar gewerkt. Graag gewerkt, met
ups and downs. Als je dan hoort dat Carrefour drastisch
gaat saneren moet je wenen. Hier in Westerlo was het voor
het personeel een koude douche. Ik was nog jong toen ik
hier begon te werken. In ’t begin deed ik de kassa. Het klikte
niet goed met de chef-kassierster. Ze pestte me daar weg.
Voortdurend patrouilleerde ze voor de kassa. Dan heb ik
gewerkt in andere afdelingen. Na een rugoperatie kon ik niet
meer blijven in de groenteafdeling. Nu was ik verkoopster in
de afdeling boeken. De werksfeer was hier goed. Ze hadden
er oog voor je persoonlijke situatie. Als het persoonlijk wat
moeilijker ging paste de directie de werktijd wel aan. En het
contact met de klanten doet deugd. Klanten die je kennen
komen dan wel eens een babbeltje doen.”
De drive is weg
En hoe is nu de sfeer op de werkvloer? Anita en Rita: “We
moeten nog wel werken. Maar je weet niet meer waarom. De
drive is weg. De moed zakt weg in de schoenen. Doe het maar
wat trager zeggen we. De sfeer van weleer is weg. Momenteel
heel negatief en triestig. Veel collega’s zijn ondertussen ziek
geworden. ”
Anita en Rita (van links naar rechts) vonden het onterecht dat de vestiging in Westerlo moest sluiten. Samen met een volle bus trokken ze hun
vakbondsschoenen aan en trokken naar de grote baas van Carrefour.
Te oud
En nog gemotiveerd om opnieuw aan de slag te gaan? Anita:
“Als de winkel sluit in Westerlo hoop ik nadien toch opnieuw
aan de slag te kunnen. Ik houd nog een plan B achter de hand.
Toch zal het niet gemakkelijk zijn. In de kranten lees je dan wel
dat de 1700 ontslagen werknemers aan de slag zullen kunnen
bij concurrent Colruyt. Eén van onze collega’s van 47 jaar is
al gaan solliciteren bij Colruyt. Ze kwam terug zonder nieuw
contract. Blijkbaar was ze te oud.”
Rita: “ Ik ben bijna vijftig. Ik had plannen om in de toekomst
wat minder te werken. Maar wat nu, met die sluiting? Dat is
te jong om op brugpensioen te gaan en te oud om nog een
nieuwe baan te vinden. Welke werkgever zal me nog een kans
geven met mijn medische achtergrond? De voorkeur zal gaan
naar jonge meisjes.”
Onze winkel blijft open
Enkele weken na dit interview neem ik contact met Rita. In
de kranten las ik dat er opnieuw hoop was voor de winkel
in Westerlo. “Ja, ja, het is officieel”, zegt Rita. “Onze winkel
in Westerlo blijft open. Wij zijn in maart met een sterke
delegatie naar Schoten getrokken. Daar hadden we een
ontmoeting met Lavinay, de grote baas van Carrefour.
Wij hebben daar onze winkel kunnen verdedigen. En dat
heeft blijkbaar indruk gemaakt. We hebben de situatie van
Westerlo kunnen verduidelijken. Onze vestiging had enorm
te lijden onder verbouwingswerken. Maar we wisten dat
de omzet opnieuw aantrok eens die werken achter de rug
waren. En we hebben heel wat tips kunnen meegeven. Wij
willen opnieuw vlees, fruit en groenten van topkwaliteit.
Dat willen de consumenten. We vinden ook dat onze winkel
beter moet gepromoot worden. Waarom geen grote affiches
langs de straatkant? En waarom niet inspelen op nieuwe en
hedendaagse aankoopmogelijkheden, zoals bestellen via het
internet?
14 JAARVERSLAG 2009-2010 15 DEEL 2 • DE ARBEIDSMARKT

DEEL 3 • AFLOSSING VAN DE WACHT
| Kris-is weg
Een actuele vakbondsslogan? ACV-Kempen op de barricade? Kris-is-weg. Ja, Kris Van Elsen ging vanaf 1 november
weg, met brugpensioen. In 1990 gaf Wies Meeus de fakkel door aan Kris Van Elsen, bijna twintig jaar was Kris
verbondssecretaris van ACV-Kempen. Eind oktober gaf Kris de fakkel door aan Luk Hendrickx. Een moment om ons
samen te zetten met Kris.
Vakbondswerk, wat betekent dat voor jou?
Kris Van Elsen: “Vakbondswerk is teamwerk. Alles begint
met de dagelijkse inzet van militanten. Mensen die hun nek
uitsteken op de werkvloer. Die op die manier waardering
en respect voor de werknemers vragen. Voor mij is dat de
basis van het syndicalisme. Een tweede basis vormt onze
dienstverlening. Omdat wij het vertrouwen hebben van
meer dan 110.000 werknemers in de Kempen kunnen we
ook diensten uitbouwen. Een kwaliteitsvolle dienstverlening
is de basis voor syndicalisatie! Want onze leden kunnen
terecht bij hun woordvoerders, bij militanten, maar ook bij
beroepskrachten. “Vrijgestelde militanten” die iedere dag
ter beschikking staan van onze leden met raad en daad.
Samenwerking tussen militanten en vrijgestelde militanten
vormen dan ook basis voor een dynamische vakbond. ACV-
Kempen is een eigentijdse vakbond die op de kaart staat
binnen het ACV en binnen de Kempen.”
organisatie op Europees en mondiaal vlak zal de volgende
jaren meer aandacht moeten krijgen. Door onze organisatie
moeten wij wegen op het sociaal en economisch beleid, moeten
wij het politiek beleid sturen om sociale en duurzaamheid te
verankeren in wetgeving en reglementering in Europa en in
dwingende internationale regelgeving.
Sociale samenhang in de samenleving is mogelijk indien
mensen zekerheid, respect en waardering krijgen. Ondanks
groeiende individualisering en complexiteit van het
samenleven willen mensen zich verbonden weten met
anderen. De vakbeweging is hierop een antwoord.
Kortom een solidaire interprofessionele vakbeweging zal
op deze drie uitdagingen steeds een actueel en dynamisch
antwoord moeten formuleren samen met militanten. En
“samen” is een werk-woord!”
Toekomst
En welke uitdagingen zie je vandaag voor de toekomst?
Kris Van Elsen: “Arbeid – inkomen – sociale zekerheid zijn
bepalend voor “waardig leven” van werknemers. Meteen
is deze driehoek de prioriteit voor de werking, beweging en
dienstverlening van het ACV!
Werknemers zijn nog steeds afhankelijk van financieeleconomische
beslissingscentra, die winstmaximalisatie
boven menselijkheid en duurzaamheid plaatsen! Ondanks
alle mooie verpakkingen van het ethisch ondernemen
(people, profit, planet) blijft “profit” te eenzijdig beklemtoond.
Er is slechts één tegenmacht: solidaire vrije vakbonden, op
lokaal, regionaal, nationaal en internationaal vlak. Vooral de
Modernisering
We zochten een aantal vakbondmensen op die in de afgelopen
dertig jaar samenwerkten met Kris.
We starten met Wies Meeus, die voor Kris Van Elsen
verbondssecretaris was in de Kempen. Wies Meeus: “In de jaren
tachtig legden we samen de fundamenten voor de verdere
uitbouw van ACV Kempen. We moesten die vakbeweging
klaarmaken voor de 21e eeuw. We stelden bijvoorbeeld vast
dat meer dan een kwart van onze middelen besteed werd
aan het innen van de vakbondsbijdrage. De sociale wetgeving
en de werkloosheidsreglementering werden complexer en
ingewikkelder. De computer deed zijn intrede. Kris was de
man die al die uitdagingen vastpakte. Hij maakte schema’s en
16 JAARVERSLAG 2009-2010 17 DEEL 3 • AFLOSSING VAN DE WACHT

tabellen en werkte voorstellen uit. Zo beslisten we samen in het
dagelijks bestuur van ACV Kempen om de vakbondsbijdrage
te innen via domiciliëring en bankoverschrijving. En dat
betekende ook dat we onze ruime personeelsgroep van boden
Of de drie voorzitters van ACV-Kempen waar Kris Van Elsen
de afgelopen twintig jaar mee samenwerkte.
In de modder
maar vanaf de werkvloer, met de voeten in de modder. Hij
blijft onthouden van waar hij komt. Dat houdt hij ook zijn
medewerkers voor: vergeet nooit dat je hier zit omdat ACVleden
erin geloven dat je werk nuttig is en dat zij daarvoor een
Doe er iets mee!
En vanaf 1 november nam Luk Hendrickx de fakkel over. Aan
hem de vraag, typeer Kris Van Elsen in één zin? Luk: “Luister
naar de verhalen van onze vakbondsleden, en doe er iets mee.
op andere plaatsen konden inschakelen. Achteraf bekeken
Jan Veraghtert: “Oh ja! Kris heeft als verbondssecretaris altijd
bijdrage willen betalen.”
In het debat over het generatiepact, het verhaal van Suzanne.
is dat de eerste grote stap geweest in de modernisering en
teruggekoppeld naar de leden, dat is voor hem de grond
Een ganse loopbaan gewerkt, maar toch onvoldoende jaren
aanpassing van die sterke vakbeweging in de Kempen.”
van het syndicalisme. Niet werken vanuit een ivoren toren
Afspraken
gewerkt. Want in de reglementitis telde leercontract en andere
situaties niet mee. Mede door de tussenkomst van Kris, niet
Robert De Voeght: “Kris is ook iemand die vasthield aan de
meer dan terecht bijgestuurd.”
afspraken die hij in de Kempen had gemaakt. Ja was ja en
blééf ja, ook bij zijn inbreng vanuit de Kempen in de nationale
ACV-raad. Hij is nooit bezweken voor de grote kanonnen in
Brussel.
Maar Kris is ook als mens geïnteresseerd in je. Hij kent alle
ACV-medewerkers. Hij liep het vuur uit zijn sloffen om iemand
die door tegenslag in de problemen kwam, er weer bovenop te
helpen. Soms lukte dat niet; als iemand bijvoorbeeld ernstig
ziek werd, stond hij machteloos. Daar was hij dan kapot
van.”
Blijven volhouden
Marcel: “Maar hij was ook veeleisend voor zijn medewerkers
hoor! Als hij iets in zijn hoofd had, trok hij aan de kar
maar iedereen moest wel mee marcheren. Toen hij in 2005
de tentoonstelling met de gravures van Frans Masereel
organiseerde, bewoog hij hemel en aarde om zijn collega’s
daarvoor warm te krijgen en dat was niet simpel. Toch bleef
hij erin geloven. ‘De optimisten hebben de wereld’ was het
thema. Dat is hem op het lijf geschreven: altijd strijdvaardig
“The Working Class Heroes”, Paul Van Hees
en blijven volhouden.”
Naar aanleiding van het afscheid van Kris Van Elsen en de
inhuldiging van enkele nieuwe vormingslokalen schonk
ACV-Nationaal “The Working Class Heroes” van Paul Van Hees
aan ACV-Kempen
18 JAARVERSLAG 2009-2010 19

DEEL 4 • VAKBONDSWERK
| Sebiet, goan we stoppen met weirken
Simon zegt:
“Nu kan ik het gesprek goed volgen. En ik kan
zelf mijn inbreng doen.”
Al is bij stilgestaan, verstaan anderstaligen hun collega’s als die bij het einde van de
werkdag zeggen “sebiet, goan we stoppen met weirken?” Ik vrees dat vele werknemers
van vreemde origine ons dialect, ons werktaaltje moeilijk kunnen verstaan. Toch is
het enorm belangrijk dat die Belgische werknemer kan praten met die Marokkaanse,
Portugese, Italiaanse werknemer. Ondertussen worden er her en der inspanningen
geleverd om die “nieuwe Belgen” Nederlands te leren schrijven en spreken.
een foutenregistratie invullen zodat
de volgende ploeg weet wat er aan de
Stijn: “Vokans staat voluit voor Vorming– en Opleidingskansen, onze organisatie
hand was. Zo iets gaan we dan met hen
bestaat reeds twintig jaar met hetzelfde doel voor ogen: gelijke kansen voor iedereen
speciaal inoefenen. Of in een bedrijf
op de arbeidsmarkt, ongeacht opleiding, taal of cultuur. Met die doelstellingen
moeten er nieuwe messen aangekocht
kwam terecht in Nederland. Daar kreeg
jaar als extruder gewerkt. De meeste
Stap voor stap probeer ik de zinnen
organiseren we verschillende opleidingen en begeleiden we zowel werkzoekenden
worden en de werknemers moeten hun
ik asiel en kon ik aan de slag. Daar heb
mensen spreken hier een dialect. Dat
samen te stellen. Met deze cursus kreeg
als werknemers.”
keuze schriftelijke overmaken. Samen
ik de stiel van extruder onder de knie
is zeer moeilijk om het allemaal te
ik meer vertrouwen. Op het bedrijf zijn
Coaching
Meer vertrouwen
oefenen we de technische werktaal
in, specifiek voor dat bedrijf. Maar we
gekregen. Daarna kwam ik naar België
en werk nu bij Miko in Turnhout. En dat
begrijpen. Dan moet je het wel eens een
tweede keer vragen. Maar in september
er wel eens overlegvergaderingen. Nu
kan ik het gesprek goed volgen. En ik
Stijn: “Met Vokans doen we eigenlijk
Stijn: “We merkten dat meer en meer
doen meer dan dat. We proberen met
was toch wel aanpassen. Nederland is
kreeg ik te horen dat er op het bedrijf
kan er mijn inbreng doen en zelf vragen
twee zaken. We hebben job- en
bedrijven vragende partij waren om
dit initiatief de communicatie met de
anders. In Nederland zegt iedereen hoi
taalcoaching van start ging. Ik ben zeer
stellen. Ik vind het hier ondertussen
taalcoaching. Met de jobcoaching
wat te doen rond taalondersteuning. Bij
werkmakkers te verbeteren. En dat kan
op het werk. Maar hier in België niet. Er
tevreden dat ik er in gestapt ben. Zo
een fijne werksfeer. Vooraf had ik wel
ondersteunen we werknemers of
die “nieuwe Belgen” zijn er heel wat die
de sfeer op de werkvloer alleen maar
werd zelfs niet gereageerd op mijn hoi.
krijg je meer vertrouwen. En ik ben niet
bijzondere verhalen gehoord. In België
werkzoekenden die moeilijkheden
voldoende competenties hebben, maar
ten goede komen. Of ze krijgen meer
Eerst dacht ik dat het met racisme te
meer bang dat ik het niet begrijp. Ik voel
kennen ze alleen maar hard werken en
ervaren op de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld
de taal is dikwijls een hinderpaal of een
vertrouwen omdat ze complimentjes
de bazen zijn er heel wat strenger dan
werknemers die kortgeschoold zijn, met
barrière. Ons project wordt mogelijk
van hun ploegbaas krijgen. En we
in Nederland. Het valt allemaal best
weinig werkervaring. Ondanks alles
lukken sommigen er toch in om een
nieuwe job in de wacht te slepen. Dat
vraagt natuurlijk inspanningen van de
werkgever. Met wat extra begeleiding
gemaakt met centen van de VDAB en
Europa. Wij gaan op zoek naar bedrijven
waar werknemers als werkgevers
behoefte hebben aan taalondersteuning.
Wij gaan geen lesje Nederlands
geven ook taaltips aan de werkgever.
Bijvoorbeeld probeer de boodschappen
te visualiseren of hanteer duidelijke
taal die door iedereen kan begrepen
worden.”
Simon: “Ik ben niet meer bang dat ik het niet begrijp.
Ik voel me zekerder en de andere werkmakkers verstaan
me beter.”
mee, ik voel me hier thuis.”
kunnen deze werknemers aan de slag
blijven. De jobcoach ondersteunt hen
in die nieuwe tewerkstellingssituatie.
Hij of zij is een vertrouwensfiguur
geven. Wij bieden maatwerk aan. We
onderzoeken precies wat de behoeften
zijn en gaan dan aan de slag. Het is
geen verplicht nummertje, maandelijks
Ik voel me zekerder
En dan naar de praktijk. Simon stapte
in september in het taalcoachingproject
maken had. Na een tijdje begreep ik het
wel, tot ik merkte dat de Belgen op de
me zekerder en de andere werkmakkers
verstaan me beter. Als mijn dagtaak
Taalcoaching is volledig gratis.
Meer informatie vindt u op www.
vokans.be
of www.vokans-jobcoach.be.
en kan samen met hen naar de
werkgever stappen om te zoeken naar
oplossingen.”
komen we dan met hen tweemaal een
uurtje samen na de werktijd. In een
onderneming moeten de werknemers
van Vokans. Simon: “Ik voelde me in de
periode van de Mobutudictatuur niet
meer veilig in Congo. Ik nam de vlucht en
werkvloer ook niet hoi zeggen. Het was
moeilijk om alles te begrijpen. Ik kende
het werk, want ik had immers zeven
er op zit moet ik een verslag maken.
Ondertussen begrijpt mijn ploegbaas
mijn verslagje. Toch blijft het moeilijk.
Contactpersoon:
Stijn Huysmans
Taalcoach Vokans vzw
Stijn.Huysmans@vokans.be
of 014/44.68.52
20 JAARVERSLAG 2009-2010 21 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

| Als de rook om je hoofd is verdwenen
Achter vele fabrieksmuren gebeurt er schitterend syndicaal werk. Maar die verhalen komen niet altijd naar buiten. Voor de
vakbondsmilitanten die er actief zijn is het dikwijls op eieren lopen. Meestal zijn het in oorsprong kleine familiebedrijfjes die
op korte tijd een spectaculaire groei hebben meegemaakt. De directie is meestal eigenaar van het bedrijf en is dan ook direct
aanwezig op de werkvloer. En dat zorgt voor een speciale sfeer en de arbeidsverhoudingen zijn er ook bijzonder. Dergelijke
bazen hebben het moeilijk met vakbonden, met inspraak van werknemers. Toch heeft de vakbond in een aantal van deze
bedrijven een stevige positie uitgebouwd. En dat is te danken aan moedige werknemers, die hun nek willen uitsteken voor hun
collega’s. Onlangs had Visie een babbel met één van zulke vakbondsmilitanten. Maar omwille van die bijzondere situatie wil
onze gesprekspartner anoniem blijven. En daar hebben we alle begrip voor. We geven hem een fictieve naam, Jef.
Achter vele fabrieksmuren gebeurt er schitterend syndicaal werk. Maar die verhalen komen niet altijd naar buiten. Voor de vakbondsmilitanten die
er actief zijn is het dikwijls op eieren lopen.
Kan je ons wat vertellen over de grootte van het bedrijf?
Jef: “Vandaag werken er ruim 120 werknemers in het bedrijf.
Daarnaast wordt er regelmatig beroep gedaan op heel
wat uitzendkrachten. En enkele werknemers presteren er
heel wat overuren. Zelf werk ik er tien jaar. In die periode
vermenigvuldigde de tewerkstelling met vier en nam de
omzet sterk toe. In een zeer korte tijdspanne groeide het
bedrijf enorm. En dat zorgde toch voor heel wat problemen.”
Arbeidsongeval
En blik eens terug op die afgelopen periode?
Jef: “Sociaal overleg, was zowel voor ons als voor de werkgever
totaal nieuw. In ’t begin keken we de kat uit de boom en gingen
we heel voorzichtig te werk. Ondertussen kregen we van het
het bedrijf. Een dodelijk arbeidsongeval zorgde spijtig genoeg
er ook voor dat alles in een stroomversnelling geraakte.
Voordien was er geen werkkledij of ontbraken individuele
beschermingsmiddelen. Nu is dat allemaal oké. We hebben
zelfs een eigen preventieadviseur. We hebben daar een goede
relatie mee. Toch wil de directie niet altijd mee. Een aantal
noodzakelijke ingrepen gaan niet altijd door omdat ze volgens
de directie te veel geld kosten. En het gebeurt ook dat de
directie de preventieadviseur negeert bij de aanschaf van een
nieuwe machine. En in de ondernemingsraad merken we dat
er wat meer openheid is over het reilen en zeilen van ‘onze’
fabriek. Maar buiten het overleg heeft deze baas nog geen drie
woorden met mij gewisseld.”
traden vooral op in de wintermaanden. De directie ondernam
een studie, maar de problemen bleven terugkomen. Met de
koude van de afgelopen weken hadden we opnieuw problemen.
Er werden op de werkvloer veel te hoge concentraties CO
gemeten. Op aanraden van onze arbeidsgeneesheer bleven
enkele zwangere werkneemsters thuis. We kaartten deze
problematiek opnieuw aan op het comité en we verwittigden
de inspectie. We weten niet of de inspectiedienst ter plekke
controle heeft komen doen. We hebben wel ervaren dat de
directie in beweging is gekomen. Er is nu een afzuiging
geplaatst en de CO-problemen zijn nu van de baan. De ‘rook’
om ons hoofd is nu eindelijk verdwenen. We hebben nu nog
wel gevraagd om een permanente CO- meter te installeren.
Zo kunnen we dan de situatie op de voet volgen.” Toch knap,
dat er vakbondsmilitanten actief zijn in dergelijke bedrijven.
En die bekommerd zijn om de arbeidsvoorwaarden en
arbeidsomstandigheden van hun collega’s. Dat verdient, op
zijn minst een syndicale pluim.
Vakbondstelefoon
Ondertussen hebben jullie er al voor de tweede keer sociale
verkiezingen meegemaakt. Hoe is dat begonnen?
Jef: “Met een vakbondstelefoontje werd ik aangesproken om
me kandidaat te stellen bij de eerste sociale verkiezingen.
Dat moet in 2003 geweest zijn. Zelf werkte ik er nog niet zo
lang, ik kende er weinig collega’s. Dan probeerden we enkele
werknemers samen te brengen. En dat is gelukt. Vandaag
hebben we een groepje van zes militanten. Spijtig dat de
vrouwen afhaakten. Dat heeft onder andere te maken met
een groot verloop in de onderneming. Als ze meer kunnen
verdienen, dan zijn ze weg. Zo verwonderlijk is dat niet, want
het bedrijf betaalt alleen maar de minimumlonen die in de
collectieve arbeidsovereenkomst terug te vinden zijn.”
Jef: “Sociaal overleg, was zowel voor ons
als voor de werkgever totaal nieuw. In
’t begin keken we de kat uit de boom en
gingen we heel voorzichtig te werk. Nu is
er heel wat verbeterd en veranderd in het
bedrijf.
Rook
Dat is toch een positief verhaal?
Jef: “Het gaat zeker in de goede richting. Maar dat wil niet
zeggen dat alle problemen van de baan zijn. In 2005 al
signaleerden we op het comité preventie en bescherming
het probleem van te hoge CO-concentraties in de bedrijfshal.
De werknemers kloegen er over hoofdpijn en sommige
werknemers voelden zich dan ook misselijk. De problemen
ACV goede ondersteuning. We konden cursussen volgen
en kwamen meer te weten. Daar hoorden we ook verhalen
van andere werknemers die in een zelfde situatie als wij
zaten. Van die verhalen steek je heel wat op. Dat is leerrijk
en verhelderend. Nu is er heel wat verbeterd en veranderd in
22 JAARVERSLAG 2009-2010 23 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

| Ik houd van een witte kerst
Op de vooravond van de internationale milieutop in Kopenhagen manifesteerden in Brussel sociale en milieubewegingen
samen voor het klimaat. Met als slogan “loop storm voor het klimaat”. ACV-Kempen was er aanwezig met een groene
delegatie. Symbolischer kon het niet, onze economie moet duurzamer of groener worden.
| Weg met de clichés, werk aan gelijkheid
Voor het vierde jaar op rij roept het ACV maart uit tot ‘maand van gelijk loon.’ Studies wijzen uit dat vrouwen in België drie
maanden langer moeten werken om evenveel te verdienen als hun mannelijke collega’s het jaar voordien. Tot maart dus. De
ACV-campagne stond in het teken van de hardnekkige clichés.
Hardnekkige clichés zijn nog niet de wereld uit: “In de industrie is het productiewerk belangrijker dan de verpakking.” “Verpleegster
worden is eerder een roeping dan een beroep.” “Mannen verdienen meer dan vrouwen: dit is normaal, ze doen meer zwaar en risicovol werk;
ze hebben meer verantwoordelijkheid.” “Vrouwen die voltijds werken? Het gezin wordt dan verwaarloosd.” “Zij technieker? Kan ze dat wel?”
“Kuisen da’s voor vrouwen. Mannen kunnen niet luisteren”
Is het nu 15%, 25% of nog meer?
Grofweg bekeken verdienen vrouwen dus ruim 15% minder dan mannen per arbeidsuur. Bekijken we het op maandbasis, dan
loopt het verschil op tot 25%. Wanneer we nog andere aspecten in rekening zouden nemen, zoals extralegale voordelen, dan
wordt de kloof tussen het loon van mannen en vrouwen overigens nog groter Het zijn vooral mannen die vooraan in de rij staan
wanneer premies, bonussen, bedrijfswagens of gsm’s worden uitgedeeld. In dit verhaal zit in elk geval één constante: naarmate
we de duur van de beschouwde periode langer maken (uur, maand, jaar, loopbaan) neemt het aantal relatieve voordelen voor
mannen toe, en wordt de loonkloof groter.
Om die clichés uit de wereld te helpen trokken de ACV-vrouwen naar de jaarmarkt in Mol. Gewapend met sponzen, om de
clichés weg te wassen. Want nog te veel denken we dat kuisen iets is voor vrouwen en dat mannen niet kunnen luisteren.
24 JAARVERSLAG 2009-2010 25

| Te jong om gemolken te worden…
Ik vind de bestuursleden van ACV Beerse gebogen over een keukentafel, die vol papieren ligt. Plattegronden, technische
fiches van The deer Friends, affiches en flyers, ….
Wel, vrienden, wat nieuws.
Luc Guns; Zoals je kan zien, zijn we weer goed bezig. Op één van onze bestuursvergadering werden wat verhalen verteld
over jobstudenten. Je kent dat wel: dat ze verkeerd betaald werden, dat ze langer moesten werken dan afgesproken en dat
dit niet betaald werd, feestdagen die niet vergoed werden, … Tijd om de koe bij de horens te pakken, dus. Die gasten zijn te
jong om gemolken te worden.
| Vorming voor elke werknemer is nodig
Het ACV pleit er ondertussen al jaren voor. Opleiding en vorming voor alle werknemers is meer dan alleen een kost. Zowel
voor het bedrijf als de werknemer betekent vorming en opleiding een meerwaarde. De technologie evolueert zo snel dat je
zonder vorming niet meer kan. En werknemers die goed gevormd en opgeleid zijn hebben een stapje voor als ze wegens een
ontslag noodgedwongen werkloos op de arbeidsmarkt komen. Maar niet iedereen krijgt die kansen. In vele bedrijven ontbreekt
het dikwijls aan opleidings- en vormingsmogelijkheden. En als er al mogelijkheden zijn krijgen alleen de best of hoogst
geschoolden de mogelijkheden om zich bij te scholen op een exclusieve en dure cursus. We keken achter de schermen bij
Bobbejaanland. Samen met de personeelsverantwoordelijke Bart Kuipers en Jelle Lens, ACV-vakbondsafgevaardigde, ontleden
we het opleidingsbeleid.
Louis Delen; Toch bij aanstippen dat het niet alleen over de gebruikelijke kommer en kwel verhalen ging. Ook de tweemaal
23 dagen regeling kwam toen ter sprake. Je weet wel, die twee verschillende RSZ-periodes. Voor vele jongeren én hun ouders
is die regeling nog bijlange niet geweten. En nog minder gekend zijn de risico’s ze lopen als ze die termijnen overschrijden.
Het kan zeker geen kwaad om hierover de juiste informatie te geven.
Praatshow
Een informatievergadering dan maar! Luc Guns; Ja en neen. Niet zomaar een informatievergadering. We hebben het geheel
wat omgetoverd tot een praatshow.
Bart: “Ik ben hier personeelsverantwoordelijke sinds twee
jaar. Nu begin ik aan mijn derde seizoen. Vorig jaar hadden
we een topper van een seizoen.”
Verder uitbouwen
Bart: “In samenwerking met de VDAB hadden we hier al
enkele opleidingen lopen. We reiken onze werknemers een
aantal mogelijkheden aan. Zo liep er een cursus sociale
vaardigheden. Daarmee konden we inspelen op een aantal
situaties in het pretpark, zoals hoe ga ik om met lastige
klanten. En met een enquête bij het personeel kregen we meer
zicht op de vormingsbehoeftes. Zo voelde het personeel de
nood aan een minimale kennis van de Franse taal. Ons park
wordt immers niet alleen bezocht door Nederlandstaligen.
Ondertussen krijgen onze medewerkers de kans om een
cursus ‘Bobbejaanland-Frans’ te volgen. En dat wordt heel
praktisch opgevat. Het moet immers direct aansluiten bij de
werksituatie. Zoals bijvoorbeeld de weg in het park uitleggen
26 JAARVERSLAG 2009-2010 27 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

of hoe je die buitenlandse gasten nog een prettige dag wenst.
En dat smaakte naar meer. Zo kregen we de vraag om ook iets
te doen voor onze anderstalige medewerkers.”
Visie
Bart: “We wensten daar inderdaad op in te spelen. En dat
was nodig. Onze personeelsgroep is enorm divers. Het is
hier een smeltkroes van allerlei nationaliteiten. Je ontmoet
hier Afrikanen uit Nigeria en Aziaten uit Thailand en Iran
bijvoorbeeld. Ook de kennis van hun Nederlands is divers.
Er zijn er die al een aardig mondje Nederlands spreken en
er zijn er die nog maar enkele woorden Nederlands spreken.
We gingen eerst eens praten met de VDAB. Ze waren ook
bereid om in te spelen op deze vraag. Maar praktische
beslommeringen verplichtte ons om een andere weg in te
slaan. En op dat moment las ik in jullie weekblad Visie een
artikel over taalcoaching van de vzw VOKANS in bedrijven. Ik
heb dan met Stijn van Vokans een afspraak gemaakt. En dan
is de wagen beginnen rollen.”
Eerste ervaringen
Bart: “Het programma is gestart. Een groepje van een vijftiental
medewerkers volgt het programma. En de belangstelling om
mee te doen neemt nog toe. Deze mensen krijgen nu een
taalbad van ruim dertig uren. We houden er ook rekening
mee dat het programma niet te belastend is. Een uurtje voor
de opening van het pretpark starten we. Het mag zeker niet
te belastend ervaren worden, om afhaken te voorkomen. De
eerste reacties zijn positief. Het programma wordt attractief
gemaakt voor de deelnemers. Met een rollenspel bijvoorbeeld
kunnen de deelnemers oefenen hoe ze de weg kunnen
uitleggen naar een bepaalde attractie. En met Stijn heb ik
afgesproken om een aantal specifieke termen uit het pretpark
te bezorgen. De bereidheid en de motivatie is enorm. We
bieden het gratis aan en het is in hun vrije tijd.”
De vakbondsman
Jelle, de vakbondsman van het ACV in het pretpark vult verder
mee aan. Jelle: “Omdat het park niet het ganse jaar geopend
is, is er hier veel werk seizoensgebonden. Toch blijft het
belangrijk om goede medewerkers te behouden. We rekenen
er op dat ze volgend jaar terugkeren. En zo’n taalcursus kan
daar in stimulerend werken. Met het ACV hebben we hier in
het pretpark veel aandacht voor die diversiteit. Bij de directie
hebben we dan aandacht gevraagd voor deze problematiek. Op
het overlegcomité stelde de directie een diversiteitsplan voor.
Hierbij hebben we dan een aantal vragen gesteld. We wisten dat
een aantal anderstalige medewerkers hun cursus Nederlands
bij de VDAB hadden moeten stopzetten om hier het werk te
kunnen aanvatten. Als vakbondsafgevaardigden vonden we
dat er ook iets moest gebeuren voor deze medewerkers. Bart
heeft dan de verschillende mogelijkheden onderzocht. Het
is nu zelfs een onderdeel van een gans diversiteitsplan. We
hebben nu met dit project een goed alternatief gevonden.
En dat wordt gewaardeerd. De reacties zijn enorm positief.
En iedereen doet mee. Van de kersverse medewerker tot
medewerkers die hier al tien jaar over de vloer komen.”
Jelle: “Het gaat vandaag prima hier.
Je mag wel zeggen, drie stappen
voorwaarts. We hebben nu een dialoog
met de directie, en dat heb je zeker nodig
in het vakbondswerk. Maar toch blijft
vakbondswerk, een werk van lange adem.”
| Op de barricade voor een gemeenschappelijk statuut
voor arbeiders en bedienden
Arbeiders en bedienden hebben nog steeds in België een verschillend statuut. Vakbonden, werkgevers en politici praten al jaren
over een gemeenschappelijk statuut. Tot op vandaag zonder resultaat. Nu hebben de vakbonden en de werkgevers opnieuw een
jaar tijd gekregen om een gemeenschappelijk statuut uit te werken. Ondertussen werkten de werkgevers een plan uit waarmee
de bedienden zwaar zouden moeten inleveren op de opzegtermijnen en opzegvergoedingen. Deze voorstellen konden niet
rekenen op de steun van het ACV.
Spandoeken aan de bedrijfspoorten van
Umicore in Olen maken duidelijk wat
het ACV wil. Wij willen één statuut en
geen gebakken lucht. En ACV-Kempen
wil solidair zijn en opkomen voor een
algemeen en verbeterd statuut voor
alle werknemers. De discriminatie van
arbeiders is onaanvaardbaar, maar het
kan evenmin dat de bedienden moeten
inleveren op hun sociale bescherming.
Ondertussen zijn de bakijzers voldoende
warm om lekkere wafels te bakken.
Om duidelijk te maken, dat we ons
niet meer tevreden willen stellen met
gebakken lucht. Er moeten resultaten
op de tafel komen.
Opzegtermijnen
Het onderscheid tussen arbeiders en
bedienden is volkomen achterhaald.
En vooral nu meer ontslagen vallen,
confronteert dit de arbeiders sterk
met de discriminatie in de vorm van
een geringere ontslagvergoeding en
opzegtermijnen. Aan de poorten van
Aurubis en Umicore in Olen horen we
het volgende: “Met herstructureringen
ervaren de arbeiders bijzonder scherp
de discriminatie. Arbeiders krijgen 35
à 112 dagen opzeg die soms aangepast
werden door de sectoren. Bedienden
hebben een diverse opzeg die zelfs
gekoppeld is aan het loonniveau.
28 JAARVERSLAG 2009-2010 29 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

| Vakbondswerk, blijft nodig
Indien het jaarloon beneden 30327 euro
zit is de opzegtermijn drie maanden
per begonnen schijf van vijf jaar. Maar
hoe los je dat dan op? Zeker niet door
de opzegtermijnen voor de bedienden
te verminderen. Als ACV stellen we
een opzegtermijn van minimum drie
maanden voor (buiten de proeftijd) en
van één maand per schijf van één jaar.
Dat is éénvoudig en vermijdt juridische
procedures.”
Gelijke behandeling
En bij elke herstructurering is het
bijvoorbeeld afwachten wat de directie
op tafel legt. Voor vele werkgevers
ACV-Kempen bakte wafels aan de poorten van Aurubis en Umicore in Olen. Er moet dringend een
éénheidsstatuut komen, geen gebakken lucht meer.
is de wettelijke regeling voldoende.
Onder syndicale druk gaat het soms de
andere richting uit. Een ACV-secretaris
dreigde onlangs bij de afhandeling van
een herstructurering met juridische
procedures als de werkgever de
arbeiders zou discrimineren. Uiteindelijk
reageerde de werkgever positief en
kwam er een gelijke behandeling van
arbeiders en bedienden uit de bus.
Blijkbaar kan het dus.
Meer dan ontslag
En gaat het alleen over opzegtermijnen
en opzegvergoedingen? Het gaat
over meer dan opzegtermijnen en
opzegvergoedingen. Zo hebben arbeiders
een aanzienlijk kortere proeftijd dan
bedienden. Arbeiders worden nu twee
maal per maand uitbetaald, bedienden
in één keer. Er zijn nog steeds arbeiders
die het loon verliezen voor de eerste dag
arbeidsongeschiktheid. Of arbeiders
kennen tijdelijke werkloosheid bij
economische reden, slecht weer,
technische problemen of overmacht.
Bedienden kennen enkel tijdelijke
werkloosheid wegens overmacht.
Eind juni zetten we onze eisen voor
een éénheidsstatuut opnieuw in de
kijker. Deze keer verzamelen we op het
industrieterrein in Turnhout met koffie
en koek.
Meer info over het ACV-standpunt:
zie www. acv-online.be
Het Kempens ACV-Jongerenconclaaf zijn 2x2 denk- en doedagen voor jonge militanten rond “Crisis, jeugdwerkloosheid,
werk en vakbond.” Tijdens de paasvakantie kwamen maar liefst 25 jonge vakbondsmilitanten van ACV-Kempen samen
in Jeugdheem Zonnedauw. Enkelen onder hen kenden elkaar al vanuit de syndicale werking, anderen waren dan weer
compleet nieuw in deze diverse groep van jonge ondernemingsmilitanten.
Praktijktoets
Tijdens de namiddag trokken de jongeren naar een externe organisatie of een bedrijf. Het bezoek aan de industriële
wasserij opende de ogen van deze ACV-jongeren. De werknemers verdienen er een hongerloon, 9 euro bruto per uur.
En dat zorgt voor personeelsverloop en een slechte sfeer op de werkvloer. En dan zijn er de gevolgen van een recente
herstructurering. Dat zorgt voor een chaotische werkorganisatie en de veiligheidsnormen worden slecht nageleefd. En zo
ervaren we dat vakbondswerk nog steeds meer dan nodig is.
Goed voorbereid
Tot slot een positieve ervaring bij het bezoek aan de beschutte werkplaats Amival. Op de werkvloer merkten we veel
arbeidsvreugde en het personeel trok er aan één zeel. Toch is het loon ook hier vrij bescheiden, voor 9 euro moet er hard
gewerkt worden. En de vakbondsmensen steken er veel tijd in de begeleiding van de werknemers.
Met deze ervaringen trokken ze naar het ACV in Brussel en de Internationale Vakbond.
30 JAARVERSLAG 2009-2010 31 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

HOE LANG MOET U NOG BLIJVEN WERKEN?
het grote PENSIOENDEBAT
DONDERDAG 27 MEI 2010
vanaf 20u in de Aula van ACV-Kempen, Korte Begijnenstraat 20 te Turnhout
met Ann Van Laer
(nationaal secretaris ACV)
en Servais Verherstraeten
(volksvertegenwoordiger CD&V en fractievoorzitter)
Bij het tillen van zware betonblokken kom je al snel tot de conclusie dat brugpensioen op 56 jaar voor bouwvakkers zeker moet behouden blijven.
| Wij willen een beter pensioen
Er gaat geen dag voorbij of de pensioenen staan in de kijker. Maar ook bij het ACV. Samen met onze militanten legden we onze
pensioenstandpunten vast. En we voerden een debat met de beleidsmakers. Het is duidelijk dat we omwille van de vergrijzing
de komende jaren meer euro’s zullen moeten uitgeven voor pensioenen en gezondheidszorgen. Ook binnen het ACV staan
de pensioenen in de belangstelling. Om het debat te voeren nodigden we Ann Van Laer (nationaal secretaris ACV) en Servais
Verherstraeten (volksvertegenwoordiger CD&V) uit. Heel wat vakbondsmilitanten waren van de partij om hun ervaringen in te
brengen in het debat. En het ging niet alleen over de pensioenen. De militanten uit de non-profitsector grepen dit debat aan om
hun eisen voor een nieuw akkoord in de sector nogmaals in de kijker te zetten.
Voor het debat van start ging voerden de LBC-militanten uit de non-profitsector buiten actie. Marc Wouters van LBC-Kempen
verwelkomde Servais Verherstraeten. “Normaal hadden we de groene loper uitgerold. Maar noch de Vlaamse regering en de
federale regering hebben tot op vandaag niks van zich laten horen over onze eisenbundel. Daarom moet je vandaag over een
opgerolde groene loper stappen.”
De vergrijzing zal de komende jaren meer euro’s
kosten. Het aantal gepensioneerden neemt toe en
een kleinere instroom van nieuwe jonge werknemers.
Politici en vakbonden bereiden zich voor op het
pensioendebat, op een pensioenhervorming.
De pensioenconferentie is in voorbereiding.
Het moment om nu het debat aan te gaan. Vele
vragen duiken op, maar welke antwoorden roepen
ze op. Dat vragen we aan Ann Van Laer (nationaal
secretaris ACV) en Servais Verherstraeten
(volksvertegenwoordiger CD&V en fractievoorzitter).
Moeten we de pensioenleeftijd verhogen?
Is beknibbelen op de pensioenen een optie? Is langer
werken noodzakelijk? Moeten gepensioneerden
onbeperkt kunnen bijverdienen? En geven
niet gewerkte periodes (ziekte, werkloosheid,
brugpensioen, tijdskrediet, zorgverlof,…) ook
recht op een pensioen? En wat met de aanvullende
pensioenen? En uiteraard ook aandacht voor uw
vragen en bedenkingen.
Kom mee praten over uw en ons pensioen:
Donderdag 27 mei 2010, vanaf 20u, in de Aula van
ACV-Kempen, Korte Begijnenstraat 20 te Turnhout
Positief
Kunnen de pensioenen betaald blijven?
Zowel Ann Van Laer als Servais
Verherstraeten geven een positief
antwoord op deze vraag. “Ja, er zullen
centen zijn om de pensioenen te
kunnen blijven betalen.” Toch brengt
Ann Van Laer meer dan een nuance aan
in het debat. ‘Er zullen keuzes gemaakt
moeten worden omdat onze publieke
financiën verre van rooskleurig zijn.
Met zoveel mogelijk mensen aan de
slag is de belangrijkste garantie om
de pensioenen te kunnen blijven
betalen. Hier zullen extra inspanningen
moeten gebeuren. Nieuwe jobs moeten
gecreëerd worden. Er zal een extra tandje
bijgestoken moeten worden. Op alle
mogelijke manieren moet dat gebeuren.
Dat de werkgevers nu maar eens
concreet werk maken van innovatie. En
niet alleen zo maar meer mensen aan
het werk. Dat moet gebeuren in betere
jobs.” Servais Verherstraeten: “Politici
zullen niet sleutelen aan de verworven
pensioenrechten. Dat durft geen enkele
politieker.”
Pensioenleeftijd?
En overal in Europa trekken de
beleidsmakers de pensioenleeftijd
op richting 70 jaar. Hoe zit het in
België? Ann Van Laer: “Wij blijven
de pensioenleeftijd van 65 jaar
verdedigen. Het is hier vandaag
een realiteit dat veel 55-plussers al
vervroegd thuis zitten, zonder werk.
Als we dan die pensioenleeftijd zouden
optrekken verlengen we eigenlijk
de werkloosheidsperiode. Vandaar
zijn wij geen voorstander om die
pensioenleeftijd op trekken.”
Zware beroepen
En op een symbolische manier bracht
een gepensioneerde bouwvakker de
problematiek van de zware beroepen
in de kijker. Voor Verherstraeten had hij
vier zware betonblokken bij. Als je met
zulke kanjers moet werken is uw rug
versleten en kan je niet meer werken.
Servais tilde de betonblokken en kwam
tot de conclusie dat het brugpensioen
voor bouwvakkers op 56 jaar zeker
moet behouden blijven.
32 JAARVERSLAG 2009-2010 33 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

| Armoede maakt je depressief, onze rugzak zit overvol
Bijna 11 procent van de Vlamingen moet leven van een inkomen dat onder de ‘armoedegrens’ valt. Het gaat om alleenstaanden
die maandelijks met minder dan 878 euro moeten rondkomen. Of om gezinnen met twee kinderen die per maand minder dan
1844 euro inkomen hebben. Dat zijn ontnuchterende cijfers. We trokken naar de Fakkel en de Dorpel in Herentals en ontmoette
er Marina en Denise. Twee sterke vrouwen die getuigen over armoede hier in de Kempen. Slotsom van dit gesprek: ’t is niet hun
eigen schuld en de lage uitkeringen en lonen moeten naar omhoog.
Ik vind het belangrijk om te werken aan die verdomde
structuren. Het is niet altijd uw eigen schuld. Samen met
de mensen van de Fakkel proberen we stapje voor stapje te
werken aan verandering.
Marina
Denise (links) en Marina (rechts op de foto) getuigen over armoede hier in de Kempen. ’t Is niet hun eigen schuld, wel moeten de lage uitkeringen en
lage lonen naar omhoog
niet elke huisarts gaat daar op in. En het probleem verschuift
maar tijdelijk werk krijgt van het uitzendkantoor. Met elke dag
Honderd euro
woning van een sociale woningmaatschappij. Ze moeten dan
dan. Mensen zoeken naar oplossingen en gaan naar de
spoeddienst van een ziekenhuis.”
een nieuw contract. Als er dan problemen rijzen (bijvoorbeeld
een contract ontbreekt), waarom bellen die diensten dan
Marina kwam in de armoede terecht na een echtscheiding
huren op de privé-markt, en daar houden ze geen rekening
niet als er niet wordt gereageerd? Dat is veel directer. En
en moest opdraaien voor de schulden. Wekelijks moet ze nu
rondkomen met 100 euro, samen met haar twee kinderen.
met uw inkomen. Onze samenleving zit vandaag bijzonder
complex in elkaar. Het beleid nam de afgelopen jaren wel
Leefwereld
om meer begrip te creëren bij dienstverleners brengen wij
een vormingsprogramma over de leefwereld van mensen in
een aantal goede maatregelen. Zo werd een studietoelage
Op heel wat diensten (ziekenfonds, vakbond, OCMW, …)
armoede. En dat geeft goede resultaten. Zo ontstaat er meer
Denise koos na haar werksituatie in de Derde Wereld resoluut
ingevoerd in het kleuter- en het lager onderwijs. Toch zit het
sakkeren ze wel eens op die mensen in armoede. “Waarom
begrip aan de andere kant.”
voor de armen hier. Als alleenstaande moeder met drie
allemaal ingewikkeld in elkaar om te krijgen waar je recht
laten ze die brieven toch liggen?” Of “Waarom hebben ze
kinderen leeft ze van een bescheiden inkomen. Samen met de
armen is ze in Herentals de drijvende kracht achter de Fakkel
op hebt. Je moet telkens zelf de stap zetten. En ik stel vast
dat mensen in armoede die stappen niet zetten omdat ze
toch geen contact genomen?”
Crisis
en de Dorpel.
het niet weten of niet begrijpen. Neem nu de ziekenfondsen.
Denise: “Het probleem zit aan beide kanten. Je moet weten
Het is nu crisis, de werkloosheid stijgt, banen gaan verloren,
Die betalen een tussenkomst als uw kind deelneemt aan
dat die rugzak van heel wat armen meer dan vol zit. Ze zien
bedrijven sluiten de deuren. Hoe ervaren mensen in armoede
Zelf stappen zetten
een bosklas. Opnieuw moet je zelf de stap zetten. Daarom
informeren wij met de Fakkel over rechten, plichten, premies
dikwijls geen uitweg meer uit de uitzichtloze situatie. Ze leggen
die brieven op zij, ze willen zich afsluiten van die situatie, ze
dat vandaag?
Denise: “Armoede is een bijzonder complex probleem en het is
en voordelen. Of we gaan bij de lokale huisartsen pleiten voor
willen het niet meer weten. En ze krijgen dikwijls te horen dat
Denise: “Onze maatschappij vandaag is gebaseerd op
meer dan een tekort aan centen. Het is geen zeldzaamheid dat
het invoeren van een derdebetalersregeling. Dan moet u bij
het niet goed is. En vergeleken met andere mensen moeten ze
twee inkomens. Om volwaardig te kunnen deelnemen
mensen meer dan vier jaar moeten wachten op een betaalbare
een consultatie alleen maar uw eigen bijdrage betalen. Maar
met veel papieren kunnen omgaan. Als je bijvoorbeeld alleen
aan de maatschappij heb je een behoorlijk inkomen nodig.
34 JAARVERSLAG 2009-2010 35 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

Onderzoekers hebben dat berekend. Voor een alleenstaande
Maar de zaak was niet onze eigendom. De zaken liepen
Zware schoolrekening
Naar de Senaat
is dat maandelijks 976 euro en voor een koppel met twee
niet zoals het moest. De zaak ging op de fles. Zelf had ik
Met twee kinderen, maandelijks rondkomen met 400 euro
Je blijft niet bij de pakken zitten. Je bent enorm actief in het
kinderen is dat 2151 euro. Het beleid neemt nu heel wat
geen statuut, ik was maar ingeschreven als hulpje van mijn
lijkt mij onmogelijk?
vrijwilligerswerk bij de Dorpel en de Fakkel te Herentals.
maatregelen die de middenklasse ten goede komen. De
echtgenoot. We verhuisden, maar we geraakten van de regen
mensen in armoede vallen uit de boot. Zo krijgt een gezin die
in de drop. Mijn man ging werken om te kunnen drinken en
Marina: “Ik voel er me ellendig bij. Je geraakt er moedeloos of
Marina: “Een raamaffiche aan de Dorpel om een bingo-avond
hun tweede wagen aan de kant zet een gratis abonnement
de rekeningen stapelden zich op. Uiteindelijk gingen we uit
depressief van. Of je komt als moeder in moeilijke situaties
aan te kondigen trok mijn aandacht. Ik belde hen of ik kon
op het openbaar vervoer. Gezinnen in armoede hebben geen
elkaar. Dan huwde ik met een Afrikaan. Na vijf jaar liet hij me
terecht. Je dochter komt van school met de boodschap dat ze
meespelen. Ik ben er toen binnengekomen en eigenlijk
tweede wagen, laat staan één wagen. Het wordt moeilijker
in de steek. Ondertussen had ik twee kinderen. Maar ik draaide
op sneeuwklassen gaan. Dat zorgt voor een zware hap in mijn
nooit meer vertrokken. Zo ben ik hier in ’t vrijwilligerswerk
om het bekende cliché “ ’t is allemaal hun eigen schuld” te
wel op voor alle schulden die hij had nagelaten. Daarom kan
budget. Maar zo iets kan je toch niet weigeren als moeder. Toch
gerold. Ik doe hier alles, in de keuken, in het praatcafé, in
doorbreken. De middenklasse voelt zich vandaag meer en
ik vandaag niet over mijn eigen inkomen beschikken. Het
hoop ik er ooit uit te geraken. Maar niet éénvoudig. Dit wordt
onze tweedehandsshop. Maar ik vind het ook belangrijk om
meer bedreigd. Klassiek om dan de schuld bij anderen te
OCMW van Herentals beheert mijn inkomsten. Per week krijg
wel eens doorkruist met onverwachte situaties of rekeningen.
te werken aan die verdomde structuren. Het is niet altijd uw
leggen.”
ik slechts 100 euro. De rest van mijn werkloosheidsvergoeding
Omwille van mijn slechte gezondheid kom ik jaarlijks voor
eigen schuld. Samen met de mensen van de Fakkel proberen
(maandelijks ongeveer duizend euro) gebruiken ze om mijn
enkele dagen terecht in het ziekenhuis. Dat zorgt voor extra
we stapje voor stapje te werken aan verandering. ’t Is wel
Wat moet er dringend veranderen?
rekeningen te betalen en een klein stukje om mijn schulden
te kunnen terugbetalen.”
uitgaven. Of in september als de school opnieuw start. Voor
mijn dochter kreeg ik een eerste schoolrekening van bijna
een werk van lange adem. Zo ben ik al in de Senaat geweest.
Daar mocht ik getuigen over onze huisvestingsproblemen. We
Denise: “Het is klaar en duidelijk, het inkomen moet naar
vijfhonderd euro. Ik kan dat niet betalen, per week heb ik
gingen er pleiten voor een huurwaarborgfonds. Ze luisteren
omhoog. Zowel de uitkeringen als de laagste lonen moeten
maar honderd euro.”
wel eens naar ons, er is veel overleg. Maar ze denken het
naar omhoog. Vele uitkeringen en lonen zijn te laag om
dikwijls beter te weten en zwakken onze voorstellen af.”
fatsoenlijk van te kunnen leven. Het leven is verschrikkelijk
duur geworden. Een pc thuis is onmisbaar geworden. Of neem
Onder de mensen komen
Voor ik afscheid kan nemen zeggen Denise en Marina me nog
het onderwijs. Een werkloze alleenstaande moeder komt niet
En iemand met weinig begrip voor jouw situatie zal zeggen:
het volgende: “Uiteraard heeft armoede te maken met te lage
toe met haar werkloosheidsvergoeding om alle schoolkosten
bij het begin van een nieuw schooljaar in één keer te kunnen
betalen.”
Van de regen in de drop
We babbelen verder met Marina, die als vrijwilligster enorm
actief is in de Dorpel te Herentals.
Om volwaardig te kunnen deelnemen aan
de maatschappij heb je een behoorlijk
inkomen nodig. Onderzoekers hebben dat
berekend. Voor een alleenstaande is dat
maandelijks 976 euro.
Denise
“steek je handen uit de mouwen en ga dan werken.”
Marina: “Ondanks mijn rugklachten ga ik elk jaar aan de slag bij
Bobbejaanland. Dat is tijdelijk werk van april tot in november.
Ik maak er dikwijls lange dagen. Werkdagen van tien uur zijn
er geen uitzondering. Maar mijn inkomenssituatie wordt er
niet beter van. Mijn werkloosheidsvergoeding is ongeveer
duizend euro. En als ik een maand werk heb ik amper 1200
uitkeringen, en te lage lonen. Maar ’t ergste is te moeten leven
met uitsluiting. Dagelijks heb je het gevoel er niet bij te horen,
altijd de mindere te zijn. Dat knaagt verschrikkelijk”
euro. Omdat ik in budgetbegeleiding ben bij het OCMW blijft
Marina: “Ik groeide op in Nederland, in Utrecht. Ik herinner
me mijn ouders als hardwerkende mensen. We kwamen niks
te kort. Na hun dagtaak gingen mijn vader en moeder nog
poetsen. We gingen wel eens op bezoek bij familie in België. En
zo trouwde ik dan met een Belg. Samen met hem startten we
een plantenzaak. We werden ingeschreven als zelfstandigen.
mijn beschikbaar inkomen honderd euro per week. Toch blijf
ik het doen, omdat ik dan onder de mensen kom. “
Info:
Wil je meer weten over de Dorpel en de Fakkel?
Neem dan contact: 014 21 40 73,
vzwdefakkel@gmail.com, www.armoede.be/defakkel.
De Fakkel vind je in de Sint-Waldetrudisstraat 39 te
Herentals
36 JAARVERSLAG 2009-2010 37 DEEL 4 • VAKBONDSWERK

DEEL 5 • KERNCIJFERS
| ACV-Kempen telt 110.000 leden
Eind 2009 telden we in de Kempen 109.799 ACV’ers. Het ledenbestand van ACV-Kempen groeide het afgelopen jaar nog netto
aan met 1051 leden. Of een aangroei met 1%. Opnieuw een sterk cijfer, als we dat vergelijken met de vorige jaren. In 2004 was
dat met 1128, in 2005 met 792, in 2006 met 895 en in 2007 met 638. 2008 was iets steviger, een aangroei met 1473 leden. En in de
eerste helft van 2010 nam ACV-Kempen de kaap van 110.000 leden. In 2001 telden we 100.000 leden. Het ledenbestand van ACV-
Kempen wordt opnieuw een stukje vrouwelijker. Op 100 ACV’ers tellen we nu al ruim 42 vrouwen. En onze aangroei is eveneens
vrouwelijker. Van de nieuwe leden zijn de vrouwen het talrijkst. Op honderd nieuwe aansluiters zijn er 70 vrouwen, tegenover
30 mannen. Als we de ledenaangroei per regio bekijken zien we in elke regio een stijging. De stijging was nu het sterkst in
Turnhout en Herentals. En ook boeiend zijn de cijfers over de ‘activiteit’ van onze leden. Ruim 70% van onze leden is aan het
werk. De andere ledengroepen zijn verspreid over werkloosheid, brugpensioen en pensioen. De groep van de gepensioneerde is
de tweede belangrijkste ledengroep. En tot slot hebben we de ledencijfers opgesplitst per beroepscentrale. Bijna een kwart van
het ledenbestand is aangesloten bij LBC-NVK, die de bedienden uit de privé-sector vertegenwoordigt. Maar iets meer dan de
helft van onze leden is aangesloten bij een arbeiderscentrale. En nog goed om weten lazen we in een recente HIVA-studie. Van
alle ACV-verbonden heeft ACV-Kempen op één na het hoogste ledenaandeel onder de actieve bevolking. In de Kempen zijn bijna
46% (cijfers 2007) van de actieve werknemers aangesloten bij het ACV.
In deel vijf blikken we terug op enkele kerncijfers van ACV-Kempen. We vertrekken met de evolutie van onze
ledencijfers. Deze leden zorgen immers voor een belangrijk stuk van de vakbondsinkomsten. We bekijken de inkomsten
en de uitgaven van het ACV. En bezien we de personeelsevolutie. En tot slot werpen we een blik op ons dienstverlenend
werk, de uitbetaling van het stempelgeld en de klachtenbehandeling.
“ACV-Kempen telt 110.000 vakbondsleden”
In 2001 nam ACV-Kempen de kaap van honderdduizend
leden. En op dat feest zongen we: “Het kan niet meer stuk,
we zijn met 100.000. Het kan niet meer stuk, de vakbond is
nog bruisend. Het kan niet meer stuk, in ’t ACV zit leven…” En
inderdaad, het ging niet meer stuk. Nog geen tien jaar later, in
2010 telt ACV-Kempen ruim 110.000 leden. Een magisch getal,
dat we vandaag in de kijker mogen zetten. Het is niet alleen
Bart De Wever van NVA die een monsterscore kan neerzetten.
Onze cijfers zijn eveneens sterke cijfers. We gingen langs bij
Luc Clijmans, diensthoofd van de ledenadministratie en we
vroegen enkele ACV-leden waarom ze vandaag lid zijn van
ACV-Kempen.
En Luc, met hoeveel zijn we vandaag precies?
Luc: “Om precies te zijn, we tellen vandaag in de Kempen al
110.487 leden. En op honderd ACV-leden tellen we 57 mannen
en 43 vrouwen. Maar let op, de vrouwen zijn bezig aan een
sterke inhaalbeweging. En de toekomst ziet er ook goed uit,
ruim één op vijf is jonger dan dertig jaar. De toekomst is
verzekerd. De groep tussen de dertig en de vijfenzestig jaar
vormt de grootste groep. En er zijn nog meer sterke cijfers.
Als we alle regio’s van België bekijken scoort ACV-Kempen
bijzonder sterk bij de werknemers. Alleen West-Vlaanderen
gaat nog voor. In de Kempen zijn op honderd werknemers er
zesenveertig aangesloten bij het ACV.”
Maar welke mensen steken er achter deze sterke cijfers? Met
een fototoestel en een blad papier stellen we ons op aan het
verbondsgebouw van ACV-Kempen. Elke dag komen daar heel
wat vakbondsleden langs met hun vragen en problemen over
werk of met werkloosheid. We zijn benieuwd.
38 JAARVERSLAG 2009-2010 39 DEEL 5 • KERNCIJFERS

Eric: “Dank zij het lidmaatschap krijg je extra informatie die belangrijk
kan zijn op het werk”
Cindy en Daisy willen liever niet op de foto. Wel een foto van hun
kleuter. En ze zijn positief: “Op het ACV kan je rekenen”
Viviane: “Samen sta je sterker”
Extra informatie
Ze doen hier heel wat
Vakbondskracht
Eric Bosman sloot zich in 2000 aan bij het ACV. Hij werkt op
We stappen af op twee jonge moeders met hun kleuter in de
Viviane werkt in de socio-culturele sector, bij Vormingplus,
tewerkstellingsplaatsen voorstellen. En daar werd rekening
de Hoge Rielen in Lichtaart en is daar verantwoordelijk voor
buggy. Ze willen liever niet op de foto. Daisy en Cindy doen toch
een vormingsorganisatie. Viviane: “In ’t begin van de jaren
mee gehouden. Voor vele werknemers uit de sector gingen
de cafetaria. En hij is er ook nog vakbondsafgevaardigde
hun verhaal, maar alleen met een foto van hun kleuter. Daisy
tachtig kwam ik van de school. Je zit dan zonder werk en
de ogen open. Samen sta je sterker en velen sloten aan bij
die opkomt voor de collega’s op de werkvloer. Hoe begon
en Cindy: “We willen wel wat vertellen over het ACV. Maar
dan ga je naar de vakbond. En voor mij was dat het ACV.
het ACV. En nu staan we voor nieuwe uitdagingen. Zo hebben
het allemaal Eric? Eric: “Ik werkte al op de Hoge Rielen in
zonder foto. Ze doen hier prachtig werk en ze helpen je met
Dat was zo, van huize uit. Thuis werd er niet gepraat over
we samen met de werknemers uit de non-profitsector onze
Lichtaart. In de aanloop van de sociale verkiezingen in 2000
heel wat vragen en problemen rond werk en werkloosheid.
een andere vakbond. Ik stond er ook niet echt bij stil en het
eisenbundel opgesteld. Zo zijn bijvoorbeeld de aanvangslonen
had de enige ACV-vakbondsafgevaardigde alle vakbonden
Een poos geleden kreeg ik mijn ontslag. Maar die werkgever
ACV-secretariaat was vlak bij huis. In mijn werksituatie heb
in onze sector te laag. Dat is niet zo aantrekkelijk voor jonge
aangesproken om zich op het bedrijf te komen voorstellen.
vertikte het om de nodige formulieren en documenten af te
ik de kracht van de vakbond kunnen ervaren. Ik werk in een
werknemers. En het loonbarema stopt eigenlijk te vroeg. We
Alleen het ACV reageerde op deze uitnodiging. Ik heb me toen
leveren. Ik nam eerst zelf contact met die werkgever. Maar
kleine sector, de socio-culturele sector. Een sector die enorm
willen dat veranderen om onze sector opnieuw aantrekkelijk
laten inschrijven bij het ACV en stelde me ook kandidaat voor
tevergeefs. Mijn vriendin adviseerde me om contact op te
afhankelijk is van overheidssubsidies. In 2003 kwam er een
te maken voor jonge en oudere werknemers. En we willen ook
de sociale verkiezingen. Het nut van een vakbond ligt op vele
nemen met het ACV. Ik trok naar het ACV-secretariaat met
nieuw decreet voor onze sector. Er zouden minder subsidies
een goed systeem in onze sector zeker behouden. Vanaf 35 jaar
terreinen. Dank zij het lidmaatschap krijg je extra informatie
mijn verhaal. Daar werd het nodige gedaan. Ondertussen
ingezet worden en volgens de minister moest er personeel
krijg je wat meer verlofdagen om op 55 jaar met loonbehoud
die belangrijk kan zijn op het werk. Zo kom je meer te weten
is dat allemaal in orde gekomen. En Cindy kan dit positieve
opstappen. We hebben ons toen verenigd onder impuls van
in een vierdagenweek te kunnen instappen. Daar willen we
over de juiste loonbarema’s of de vervoerskosten die het
verhaal alleen maar beamen. Mijn vriend was al aangesloten
het ACV. Met honderd werknemers uit de sector trokken
voor gaan.”
bedrijf moet betalen. En als vakbondsafgevaardigde staan wij
bij het ACV. Ik volgde later. En ik ben erg tevreden. Ze helpen
we naar Brussel. We lukten er in om de gemaakte plannen
elke dag paraat voor onze collega’s op de werkvloer. Zo zien
je hier heel correct en het gaat bijzonder snel. Op het ACV kan
te laten bijsturen. Voor iedereen kwam er een oplossing,
wij er op toe dat de werknemers in veilige omstandigheden
je rekenen.”
zonder echte afdankingen. We konden allemaal drie
kunnen werken of dat de lonen correct worden uitbetaald.”
40 JAARVERSLAG 2009-2010 41 DEEL 5 • KERNCIJFERS

5,6%
Aangroei nieuwe leden (2008-2009)
GESLACHT AANTALLEN PERCENTAGES
Man + 311 30%
Vrouw + 740 70%
TOTAAL 1051 100%
70%
30%
ACV-leden naar activiteit (1.1.2010)
AARD ACTIVITEIT AANTALLEN PERCENTAGE
Werkende leden 79215 72,2%
Werkzoekende leden 8771 8,0%
Bruggepensioneerde leden 4500 4,1%
Gepensioneerde leden 11130 10,1%
Anderen 6183 5,6%
TOTAAL 109799 100,0%
4,1%
8,0%
10,1%
72,2%
Ledenaangroei per regio bekeken (2008-2009)
REGIO LEDENAANGROEI LEDENAANTALLEN
Geel +123 21727
Herentals +298 20707
Beerse-Hoogstraten +147 17493
Mol +157 15258
Turnhout +260 22059
Westerlo +66 12555
TOTAAL 1051 109799
ACV-leden opgesplitst naar beroepscentrale (1.1.2010)
BEROEPSCENTRALE AANTALLEN PERCENTAGE
ACV BOUW EN INDUSTRIE 19.465 17,7%
ACV METEA 15.996 14,6%
ACV ENERGIE CHEMIE 5.135 4,7%
ACV VOEDING EN DIENSTEN 15.381 14,0%
ENTER 3.204 2,9%
LBC-NVK 27.814 25,3%
TRANSCOM 4.480 4,1%
ACV OPENBARE DIENSTEN 10.200 9,3%
C.O.V. 4.176 3,8%
COC 3.905 3,5%
SPORTA 43 0,1%
TOTAAL 109.799 100,00%
0,1%
3,8% 3,5%
9,3%
17,7%
4,1%
14,6%
25,3%
4,7%
2,9% 14,0%
Ledenaantal uitgesplitst naar mannen en vrouwen (1.1.2010)
Mannen 63006 57,4%
Vrouwen 46793 42,6%
TOTAAL 109799 100,00%
42,6%
57,4%
42 JAARVERSLAG 2009-2010 43 DEEL 5 • KERNCIJFERS

| Inkomsten en uitgaven
Wat leren ons de cijfers van de jaarrekening van 2009? Opnieuw weinig verschillen met de vorige jaren. De vakbondsbijdrage
en de vergoeding voor het uitbetalen van het stempelgeld blijven de belangrijkste inkomsten. De vakbondsbijdrage is goed voor
ruim 45% van de inkomsten. Aan de uitgavenzijde blijft de personeelskost het zwaarst doorwegen. Of van elke 100 euro die ACV-
Kempen uitgeeft gaat bijna 80 € naar personeelskosten. Dat is niet uitzonderlijk in een dienstverlenend “bedrijf.”
| Personeelsevolutie
Inkomsten 2009
Vakbondsbijdragen van de leden 45,53%
Vergoeding voor uitbetaling stempelgeld 42,00%
Diverse inkomsten 12,47%
TOTAAL 100,00%
12,47%
Op 1 januari 2010 stelde ACV-Kempen 121 personeelsleden te werk. Herleid naar voltijdse werknemers gaat het over
110,84 medewerkers. Ter vergelijking, vijf jaar geleden hadden we er 107,74. De vrouwen zijn ondertussen het sterkst
vertegenwoordigd in de personeelsgroep, op 100 personeelsleden zijn er 58 van het vrouwelijk geslacht. Dat betekent nog niet
dat er op alle niveaus een evenwichtige verdeling is. In de bewegingsploeg zijn er vijf vrouwen op veertien en van de zeven
verantwoordelijken in de dienstencentra zijn er vijf. En de meerderheid van de vrouwen werkt in de dienstencentra. Bijna zeven
op tien personeelsleden in de dienstencentra zijn vrouwelijk. Een andere uitdaging is de veroudering van de personeelsgroep.
De gemiddelde leeftijd is bijna 43 jaar. En zes op de tien personeelsleden zijn ouder dan 46 jaar.
45,53%
42,00%
Aantal personeelsleden ACV-Kempen (herleid naar voltijdse werknemers)
Uitgaven 2009
Lokalen, materialen, afschrijvingen 7,93%
Administratiekosten 3,46%
Propaganda 2,51%
Personeelskost 79,56%
Diverse uitgaven 6,54%
TOTAAL 100,00%
6,54%
7,93%
3,46%
2,51%
JAAR
AANTAL PERSONEELSLEDEN
(herleid naar voltijdse werknemers)
LEDENAANTALLEN
AANTAL LEDEN PER PERSONEELSLID
2003 107,58 102403 951
2004 109,36 103840 949
2005 107,74 104965 974
2006 109,64 105757 964
2007 106,43 106640 1002
2008 102,03 107275 1051
2009 103,83 108748 1047
2010 110,84 109799 991
120
96
110000
88000
1100
880
72
66000
660
79,56%
48
44000
440
24
22000
220
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
44 JAARVERSLAG 2009-2010 45 DEEL 5 • KERNCIJFERS

| Werkloosheid piekt
Het aantal betalingen werkloosheid zat in 2009 op het hoogste niveau sinds 2000. In vergelijking met 2008 een toename met ruim
20%. Dit is zeker geen verrassing omdat met de financieel-economische crisis de werkloosheid in Vlaanderen en de Kempen
enorm piekte. De grootste stijging zien we bij de volledige werkloosheid en de tijdelijke werkloosheid. De tijdelijke werkloosheid
steeg met 56% tegenover 2008 en de volledige werkloosheid met bijna 7%.
Aantal betalingen werkloosheid
JAARTAL AANTAL EVOLUTIE (2000 = 100)
2000 257.095 91,86
2001 267.716 95,66
2002 281.313 100,51
2003 288.342 103,03
2004 278.027 99,34
2005 276.235 98,70
2006 264.938 94,66
2007 256.507 91,65
2008 250.271 89,42
2009 300.731 116,97
| Dienstverlenend werk
Onze dienstencentra, een ondersteuning voor werknemers in kleine ondernemingen. Het ACV heeft in de Kempen
6 dienstencentra en sinds oktober 2006 een contactcentrum (078.15.16.16) waar onze vakbondsleden terecht kunnen
met al hun vragen over arbeidswetgeving en sociale zekerheid. Daarnaast spelen ze een belangrijke rol in het
informeren van werkzoekenden en het uitbetalen van het stempelgeld.
Sinds 2007 registreren we het aantal vakbondsleden dat met een vraag naar het dienstencentrum stapt. Het totaal aantal bezoekers
is indrukwekkend, over gans 2009 kwamen bijna 127.000 vakbondsleden langs met een vraag. Zo is het dienstencentrum van
Turnhout goed voor bijna een kwart van de bezoekers. En bijna zeven op tien bezoekers hebben vragen over werkloosheid.
De andere vragen hebben vooral te maken met arbeidsrecht en de andere takken uit de sociale zekerheid (kinderbijslag,
vakantiegeld,…).
Aantal bezoekers aan onze dienstencentra (2009)
AARD AANTALLEN PROCENTEN
Werkloosheid 85490 67,5%
Syndicale dienstverlening 3996 3,1%
Arbeidsrecht 20161 15,9%
Sociale zekerheid 6409 5,1%
Ledenbijdrage 6539 5,1%
Andere 4126 3,3%
TOTAAL 126721 100,00%
15,9%
3,1%
5,1%
3,3%
5,1%
67,5%
5,3%
Aantal betalingen werkloosheid naar soort (2009)
SOORT AANTAL BETALINGEN PERCENTAGE
Volledige werkloosheid 125011 41,6%
Tijdelijke werkloosheid 93051 30,9%
Deeltijdse werkloosheid 15789 5,3%
Bruggepensioneerden 50971 16,9%
Vrijwillig deeltijdse werklozen 15909 5,3%
TOTAAL 300731 100,00%
16,9%
5,3%
30,9%
41,6%
Aantal bezoekers opgesplitst naar dienstencentrum (2009)
DIENSTENCENTRUM AANTALLEN PROCENTEN
Turnhout 30782 24,3%
Beerse 18662 14,8%
Herentals 24588 19,4%
Geel 23860 18,8%
Mol 16245 12,8%
Westerlo 12584 9,9%
TOTAAL 126721 100,0%
12,8%
18,8%
9,9%
19,4%
24,3%
14,8%
46 JAARVERSLAG 2009-2010 47 DEEL 5 • KERNCIJFERS

| Juridische bijstand
Het aantal ontvangen klachten op de dienst arbeidsrecht bleef min of meer stabiel in vergelijking met 2008. De top drie van
de klachten heeft te maken met falingen, loon en arbeidsongevallen. De opbrengst voor de vakbondsleden in 2009 kunnen we
voorlopig niet meer brekenen omwille van de overschakeling naar andere computerprogramma’s. Ter info: in 2008 was dat goed
voor ruim 4,3 miljoen euro. Op deze manier kregen deze werknemers waar ze recht op hadden.
Aantal ontvangen klachten
JAAR
AANTALLEN
2000 848
2001 817
2002 986
2003 1681
2004 987
2005 913
2006 874
2007 960
2008 835
2009 818
Colofon
ACV-Kempen • Jaarverslag 2009-2010
Verantwoordelijke uitgever : Luk Hendrickx: verbondssecretaris
Soort klachten (2009)
Soort klachten (2009)
JAAR AANTALLEN PROCENTEN
Falingen 263 32,2%
Loonklachten 242 29,6%
Arbeidsongevallen 200 24,4%
Sociale zekerheid 113 13,8%
Fiscaliteit 0 0,0%
TOTAAL 818 100,00%
24,4%
13,8%
29,6%
32,2%
Samenstelling en redactie : Patrick Govaert, studie- & vormingsdienst ACV-Kempen
Foto’s
: Dominique Van Huffel, Bert De Deken, Patrick Govaert
Opmaak
: Hans Onzea
Druk
: Gubro-print Ravels
Augustus 2010
48 JAARVERSLAG 2009-2010

ACV-Kempen
Korte Begijnenstraat 20
2300 Turnhout
Tel. : 078 15 16 16
Fax : 014 44 69 57
e-mail : kempen@acv-csc.be
website : http://www.acvkempen.be