6763 VHZ Audcom 02 - Fenac

BUITEN LANDSE TIJDSCHRIFTEN
Articulatietherapie
Logopedie en Foniatrie van maart 2005
wijdt twee artikelen aan dit onderwerp.
Raaijmakers en van der Meulen bespreken
de methode ‘Prompt’: een therapie vanuit
tactiel-kinesthetische input. Het motorische
probleem staat centraal bij deze
methode, die wordt gekenmerkt door
input van de logopedist die met beide
handen tactiel-kinesthetische ‘prompts’
geeft aan de patiënt waardoor deze kan
ervaren hoe de gewenste klanken worden
gemaakt. De functie van kaak, lippen
en tong tijdens de productie van spraakklanken
is uitgewerkt in drie ‘planes of
movement’ (taakspecifieke bewegingspatronen).
De therapie baseert zich op
het werk van o.a. Bobath en Ayres, waarbij
in de uitwerking ook inzichten uit de
neurobiologie en neurolinguïstiek zijn
geïntegreerd. In het artikel worden doel
en inhoud van deze therapie beschreven,
met uitgewerkte casuïstiek ter illustratie.
Günther en Kessels-de Beer verrichtten een
onderzoek naar de effectiviteit van de
klassieke articulatietherapie van Van Riper.
Zij vergeleken drie groepen patiënten:
kinderen met een fonetische spraakstoornis
(n=5), kinderen met een fonologische
ontwikkelingsstoornis (n=5; beide groepen
kregen gedurende 4-6 weken logopedische
behandeling volgens de methode Van
Riper) en een controlegroep: kinderen
met een fonetische spraakstoornis die geen
therapie kregen gedurende deze periode
van 6 weken (n=5). De kinderen uit de
fonetische groep die therapie kregen
toonden voor 75% verbetering, kinderen
uit de fonologische groep voor 18.8% en
kinderen uit de controlegroep verbeterden
niet. Hoewel de aantallen onderzochte
kinderen klein zijn, lijkt de trend duidelijk:
de traditionele articulatietherapie is
het meest geschikt voor kinderen met
fonetische articulatieproblemen. In het
artikel komen in de discussie diverse
interessante overwegingen aan bod naar
aanleiding van dit onderzoek. Het lijkt
in elk geval haalbaar voor de logopedist
om aan de hand van een model te onderzoeken
en te behandelen; het zorgvuldig
volgen van bereikte effecten van therapie
blijkt ook mogelijk.
Applied Psycholinguistics, 26, 2005
'Designing measures for profiling and genotype/phenotype
studies of individuals with
genetic syndroms or developmental language
disorders' is de titel van het artikel van
Carolyn Mervis (University of Louisville) and
Byron Robinson (Georgia State University).
Zij stellen dat het accuraat beschrijven van
een fenotype essentieel is willen studies naar
de genetische basis van taalontwikkelingsstoornissen
succesvol zijn. Een belangrijk
doel van een fenotypebeschrijving is om te
differentiëren tussen de verschillende taalen
cognitieve profielen van syndromen. In dit
artikel wordt ingegaan op zes methodologische
kwesties, die relevant zijn voor zogeheten
genotype/fenotype onderzoek, namelijk
wat is de doelpopulatie, wat is de 'ideale'
maat van een aspect van taalvaardigheid, wat
is de 'ideale' maat om een taalprofiel voor een
bepaald syndroom te kwantificeren, wat zijn
speciale meetvraagstukken bij jonge kinderen,
hoe kan een taal en cognitieprofiel ontwikkeld
worden en tot slot welke vraagstukken
zijn tot op heden onbeantwoord.
Mabel Rice, Steven Warren en Stacy Betz
(University of Kansas) tekenen in hetzelfde
tijdschrift voor het artikel 'Language symptoms
of developmental
language disorders: an
overview of autism,
Down Syndrome,
Fragile X, specific
language impairment,
and Williams Syndrome'. In dit artikel worden
de specifieke patronen van taalproblemen
besproken die geassocieerd zijn met alle stoornissen
die in de titel genoemd zijn. De auteurs
gaan met name in op spraakproductie, semantische
en syntactische taalvaardigheid en op de
relatie tussen cognitieve en taalvaardigheden.
Ook bespreken ze of er bij een bepaalde
stoornis een afwijkend dan wel een vertraagd
ontwikkelingspatroon gevonden is.
Onderzoeksbevindingen worden samengebracht
om te komen tot een voorlopige
vergelijking van taalprofielen tussen de
verschillende stoornissen. De auteurs wijzen
er echter op dat het volledige beeld nog
incompleet is, omdat veel van het huidige
onderzoek zich op een te smalle range van
taalfenomenen richt. Naar de mening van de
auteurs is er dringend behoefte aan onderzoek
waarin systematisch taalstoornissen met elkaar
vergeleken worden, hetgeen moet leiden tot
gedetailleerde beschrijvingen van linguïstische
fenotypes voor iedere stoornis.
Journal of Speech, Language and Hearing Research,
vol. 47, 1411-1423, december 2004.
In dit tijdschrift wordt door ons redactielid John van Daal en zijn collega's Ludo Verhoeven
en Hans van Balkom van de Radboud Universiteit Nijmegen verslag gedaan van het classificatieonderzoek
bij kinderen met ernstige spraaktaalmoeilijkheden in ons land. Het artikel
heet 'Subtypes of severe speech and language impairments: psychometric evidence from
4-year-old children in the Netherlands'. Het onderzoek beoogt om het bestaan van subtypes
van taalstoornissen op basis van cross linguïstische data te
onderbouwen. Een omvangrijke batterij spraaktaaltests is
afgenomen bij 110 4-jarige Nederlandse kinderen. Deze
kinderen waren eerder gediagnosticeerd als kinderen met
ernstige spraaktaalmoeilijkheden. Uit de analyse van de
onderzoeksdata is gebleken dat de problemen, die deze
kinderen in de taalverwerving ondervinden, verdeeld
kunnen worden in 4 subtypes, te weten lexicaalsemantische
problematiek, problematiek op het vlak
van spraakproductie, problematiek op syntactischsequentieel
terrein en problemen met de auditieve
perceptie. De resultaten van het onderzoek van Van Daal
en collega's zijn in lijn met eerder werk van Bishop en
van Conti-Ramsden in Groot-Brittannië.
Harry Knoors, lid van de redactie
VHZ APRIL 2005 5