DOMO - Zuivelhistorie Nederland

De commissie wilde vóór alles voorkomen dat de boer t.z.t. Iets „van bovenaf” kreeg opgedrongen.
Hij moest bovenal overtuigd worden van de belangrijkheid van het voorliggende probleem.
Daarom werd, voordat de commissie tot eindconclusies kwam, het vraagstuk in al zijn grootheid
voorgelegd aan de fabrieksbesturen in een 10-tal vergaderingen nl. in Assen, Havelte, De Wijk,
Emmen, Coevorden, Peize, Dieverbrug, Beilen, Gieten en Oosterhesselen. De boeren groeiden
dus mee met het tot oplossing brengen van het probleem. Het [34] grote voordeel van deze echt
Drentse gang van zaken, het werken van onderen op, zou later duidelijk blijken.
Op 30 maart 1946 werd het rapport aan het D.O.M.O.-bestuur uitgebracht. Het rapport, dat de
basis werd van wat er thans in Beilen staat.
De conclusies van de commissie kwamen in het kort neer op het volgende:
1. In de toekomst zal niet alle ondermelk op de boerderij rendabel kunnen worden gemaakt.
Gezien de bijzondere tijdsomstandigheden waren de commissieleden het niet eens over de
mate waarin dit het geval zou zijn.
2. Het tot verwerking van de overtollige ondermelk inrichten van elke fabriek is economisch
onverantwoord.
3. Verkoop aan bestaande produktenfabrieken is, gezien de ervaringen van vóór de oorlog,
niet de oplossing.
4. Als oplossing ziet de commissie het stichten van een centraal melkproduktenbedrijf.
Het hoge woord was er dus uit. Er moest een centraal bedrijf komen. Als minimum kwantum te
verwerken melk moest volgens de commissie minstens 25 miljoen kg door de fabrieken worden
beschikbaar gesteld, verdeeld over het gehele jaar.
Voor het eerst werd door deze commissie de mogelijkheid uitgesproken om naast ondermelk ook
melk met vet te leveren aan het centrale bedrijf om daar te worden verwerkt tot andere produkten
dan boter en kaas.
De ledenvergadering nam het rapport over en machtigde het bestuur om een plan voor een centrale
fabriek te laten opstellen. Er kwam een technische commissie, bestaande uit de heren:
ir. H. J. ter Veer, rijkszuivelconsulent, voorzitter
Tj. Boijenga, sekretaris zuivelbond, sekretaris
H. Dekker, voorzitter D.O.M.O.
J. A. Geluk, sekretaris F.N.Z.
S. Hepkema, direkteur coöp. Condensfabriek _Friesland
G. J. Wilms, veehouder
J. Homan, direkteur Drentex
ir. H. J. v. d. Grijp, hoofdingenieur F.N.Z.
J. Boelens Kzn, architect
A. Ybema, sekretaris D.O.M.O.
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl
31
© DOMO auteur Tj. BOIJENGA