DOMO - Zuivelhistorie Nederland

Het is niet de bedoeling hier een zuivelplan te ontvouwen. Toch wil ik een aantal punten noemen
die m.i. zo snel mogelijk moeten worden bestudeerd. Zo acht ik het ten enenmale onjuist dat in
het kader van de DOMO, die bijna de helft van de melk van de leden-fabrieken ontvangt, deze
laatste toch volkomen zelfstandig zijn. De 10 % leveringsplicht kan hierbij gerust worden verwaarloosd.
Eveneens acht ik het onverantwoord, dat de fabrieken van dag tot dag een 100 % vrij
leveringsrecht hebben.
Onjuist is het, dat er op de plaatselijke investeringen geen enkele centrale zeggenschap bestaat.
Hoogstens kan hier thans de Zuivelbond of de DOMO de waarschuwende vinger opheffen. Wil
de boer voor de toekomst de garantie hebben dat zijn melk tot een zo hoog mogelijke waarde
wordt gebracht, dan zal:
- de melk in één hand moeten worden gebracht;
- de bestemming van de melk centraal moeten worden geregeld;
- centraal moeten worden bepaald in hoeveel en in welke bedrijven dit zal moeten gebeuren;
- ook de afzet van de produkten in één - coöperatieve - hand moeten worden gebracht;
- het gewenst zijn dat de boeren in het DOMO-gebied rechtstreeks lid zijn van één grote coöperatieve
vereniging;
- de melkprijs voor al deze boeren dezelfde moet zijn.
Door dit neer te schrijven besef ik volkomen dat de boeren en de direkteuren zich de ogen wel
zullen uitwrijven. Toch ben ik er van overtuigd dat de genoemde punten vroeg of laat werkelijkheid
zullen worden. Door ze te noemen zullen ze de aandacht trekken. Boeren en vooral jonge
boeren: Ge kunt trots zijn op hetgeen in ons gebied tot stand is gebracht. Blijf hier echter niet bij
stilstaan. Door alleen te beheren hetgeen ge nu hebt, zult ge spoedig ondervinden dat stilstand
achteruitgang wordt.
Daarom zeg ik tot U allen: Verstaat de tijd waarin ge thans leeft. In menig opzicht kwam ons gebied
vroeger achteraan bij de overige provincies. Dit is wel radikaal veranderd. Maar zorgt er
voor dat ge ook bij blijft, ook op zuivelgebied. Zorgt er voor dat ge nationaal en internationaal
(E.E.G.) zult kunnen en mogen mee doen. De mogelijkheden hiervoor zijn er. Als ge ze maar wilt
zien en grijpen. Evenals in het laatst van de vorige eeuw de fabrieken er kwamen, zo is in 1938
de D.O.M.O., gedreven door de nood der tijden, opgericht. In 1948 kwam de DOMO tot stand,
omdat men overtuigd was dat allen tezamen meer kunnen dan ieder afzonderlijk. Pas dit principe
van samenwerking ook nu toe met achterstelling van het „eigen ik”. Bij verdere samenwerking
gaan bepaalde eigen bevoegdheden verloren, maar er komen grotere gezamenlijke bevoegdheden
voor in de plaats.
Bij het slaan van de zilveren mijlpaal kan de DOMO terug zien op een periode van sterke groei
en grote ontwikkeling. Laat de boer ook de komende periode de handen ineen slaan op een wijze,
die past en economisch is in de tijd van nu en straks. Samenwerken aan één onverbrekelijk eigen
zuivelhuis onder het aloude en steeds nieuw blijvende devies:
EENDRACHT MAAKT MACHT TWEEDRACHT BREEKT KRACHT!
Dat het zo moge zijn!
De samensteller, ROLDE, oktober 1962
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl
85
© DOMO auteur Tj. BOIJENGA