S pecial - VOS/ABB

Schoolbesturen investeren eigen geld in ventilatie
Frisse lucht is kostbaar
Overal in het land wordt geëxperimenteerd met ventilatiesystemen om de muffe lucht in schoollokalen
aan te pakken. In alle gevallen blijkt het een kostbare zaak. Schoolbesturen hebben er
geen budget voor. Ze hopen – na de breed ondersteunde VOS/ABB-petitie - dat het kabinet met
extra geld over de brug komt. De schoolbesturen die er niet op willen wachten, investeren eigen
geld om hun scholen op te frissen.
‘t Tweespan, een basisschool in Heemskerk, is een van de drie
pilotscholen die ervaring gaan opdoen met een nieuw ventilatiesysteem
dat TNO ontwikkelde: het ‘gaatjesplafond’. Het
gaatjesplafond bestaat uit platen van 50x50 cm, waarin op
alle hoekjes een gat (ongeveer ter grootte van een 2-euromunt)
is aangebracht. Boven het plafond zit een ventilator,
die frisse buitenlucht aanzuigt en door de gaatjes het klaslokaal
in blaast. Op die manier ontstaat een gelijkmatige spreiding
van frisse lucht over het hele lokaal, zonder tocht.
Het systeem kan vrij eenvoudig in een bestaand gebouw
worden aangebracht. In veel lokalen is immers al een verlaagd
plafondsysteem aanwezig, bijvoorbeeld voor de verlichting.
In die loze ruimte kan – zonder ruimteverlies - de
ventilator komen.
Gaatjesplafond TNO
‘t Tweespan gaat het systeem plaatsen in een gloednieuw
brede-schoolgebouw, dat de school medio 2009 betrekt.
Directeur Ad Kok: “Op het moment dat je de kans krijgt om
een nieuw gebouw te realiseren, wil je natuurlijk zorgen
voor een optimaal binnenklimaat. Dit systeem zuigt – desgewenst
dag én nacht – frisse lucht aan. Je kunt zelf bepalen
hoe hard de ventilator aanstaat. Als het CO2-gehalte in het
lokaal te hoog wordt, schakelt het systeem automatisch in
een hogere stand.”
Het gaatjesplafond biedt ook enige mogelijkheden om de
lokalen te koelen. Zoals de architect van de nieuwe school,
Hein van der Schoot, uitlegt: “Met name in het voor- en
najaar is de buitentemperatuur lager dan in het lokaal.
Doordat het TNO-systeem deze koelere temperatuur het
lokaal inblaast, ontstaat een natuurlijke koeling in de klas.
En dat is goed. Wetenschappelijk is namelijk aangetoond dat
mensen beter presteren in een koelere omgeving.”
Het systeem is niet goedkoop. TNO spreekt over zo’n zevenduizend
euro per lokaal. “Ons schoolbestuur, het Openbaar
Primair Onderwijs IJmond, heeft echt zijn nek uitgestoken
om dit mogelijk te maken. Het is bereid om de kosten mee
te nemen in de totale bouwkosten”,
zegt directeur Ad Kok.
Renovatiebudget opgeslokt
Over hoge ventilatiekosten kan ook
het Reitdiep College in Groningen
meepraten. Deze school begon afgelopen
zomer met een grootscheepse
renovatie van het gebouw. Inmiddels
is ongeveer een kwart klaar (circa
250 m2: drie lokalen en een open
‘leerplein’). Tot nu toe bedroegen de
‘Ons
bestuur
heeft
zijn nek
uitgestoken’
renovatiekosten 240.000 euro. Daarvan is 115.000 euro uitgegeven
aan een nieuw ventilatiesysteem. Een zeer aanzienlijk
deel van het budget dus.
Voor het Reitdiep College was de aanschaf van een goed
ventilatiesysteem met een grote capaciteit echter onvermijdelijk.
Metingen hadden uitgewezen dat er sprake was van
een te hoge concentratie CO2.
Bart Brouwer: “Het was evident dat er iets moest gebeuren
aan het binnenklimaat; dat was voor niemand punt van
discussie. De kosten waren natuurlijk wel een probleem. Als
school hebben we daar niet de middelen voor, dus komen de
kosten vrijwel volledig voor rekening van ons bestuur - de
Werkmaatschappij Openbaar Onderwijs”.
“Dit soort kosten komen bovenop het reguliere onderhoudsbudget.
Gelukkig is dit een vrij groot schoolbestuur, dat in
staat is om voor dit soort noodzakelijke uitgaven geld vrij te
maken. Het is natuurlijk handiger om het ventilatiesysteem
meteen te laten installeren tijdens de renovatie; dan kost
het minder geld dan wanneer je dit nadien moet laten doen.
Daar komt bij dat we verwachten dat de wetgever op termijn
zwaardere eisen gaat stellen aan ventilatie en luchtkwaliteit
op scholen. Daarom treffen nu alvast deze voorziening”,
zegt Janneke Oomen, werkzaam bij de Werkmaatschappij
Openbaar Onderwijs Groningen.
Pilotproject Gezonde klassen
Openbare basisschool De Marsweide in Zwolle is onlangs in
zee gegaan met het project Gezonde Klassen, een initiatief
van drie Zwolse bedrijven (J.E. StorkAir, Unica Installatiegroep
en schoonmaakbedrijf Novon). Wat dit project uniek maakt:
er is sprake van een combinatie tussen techniek (lees: apparatuur
om de luchtkwaliteit te verbeteren) en educatie.
10 over onderwijs