Verzoek tot vaststellen provinciale inpassingsplannen voor ...

i\f\t*LJ I ri U Y £D
Provincie Overijssel
T.a.v.ProvincialeStaten
Postbus 10078
8000GB Zwolle
PROVING IALE STATEN
VAN OVEI R1J8SEL
Reg.nr. y
Dat.
ontv.:
Routing
\IV
2 4 DEC 2009 /
1
4.d.
Bij'l.:
Enschede, 21 december2009
Betreft
Verzoek tot vaststellen provinciale inpassingsplannen voor Windpark De Driehoek,
Windpark Hooislagen en Windpark Oosterweilanden
Geachte Statenleden,
Duurzaamheid heeftde aandacht in uw provincie, zoals ook duidelijk blijkt uit uw Omgevingsvisie
2009. Windenergie is demeestrendabele vormvanduurzame energieopwekking. Daardoor is er
met relatief beperkte middeleneen grote reductie opde uitstootvan COi te behalen. Helaas West
men op locaalniveau er soms voor omde daadwerkelijke realisatievan windturbines aan andere
gemeentes over te laten. Als teveelgemeentes voor deze weg kiezen wordt hetonmogelijk omuw
provinciale doelstellingen te verwezenlijken.
Raedthuys Windenergie B.V. heeft samen metde grondeigenaren verschillende plannen voor de
ontwikkelingvan windparken in uw provincie.Helaas zijndezeplannen op lokaalniveau afgewezen.
Door middel van bijgevoegde verzoeken, vraag ik u provinciale inpassingsplannenvast te stellen om
derealisatie van deze windparken alsnog mogelijk te maken.
Omdat voor al dezeparken eerst een locale besluitvormingsprocedureis doorlopen is er al veel tijd
verlorengegaan.Ik hoop daarom ook dat u op korte termijn kunt starten metde
inpassingsprocedures. Dit zijnzorgvuldigeopenbare procedures. Tijdens deze procedures zullen alle
voor- ennadelen van de windparken inbeeld worden gebracht. Daarmeekunt ueen afgewogen
besluit nemen over hetal danniet mogelijk maken van deze windparken.
Als unog vragen hebt, kunt u contact opnemenmet Arjen Boesveldvia0534341200 of
a.boesveld@raedthuys.nl.
Met vriefideljjke groet,
RAEDfTHUYS WINDENERGIE B.V.
RAEDTHUYS WINDENERGIE B.V. . HENGELOSESTRAAT 569 . POSTBUS3I4I • 7500 DC ENSCHEDE . TEL (053) 434 1200 . FAX (053) 430 45 28
K.v.K.Enschede 06080761 • ING Bank 66.31.80.600 • BTW-nummer NL8052.8I.046.B.0I • www.raedthuys.nl • info@raedthuys.nl
Raedthuys Windenergie is een onderdeel vande Raedthuys Groep
(0CQ 2 J@)

RAEDTHUYS
7
O
Windpark De Driehoek
Gemeente Ommen
Provincie Overijssel
'J*
3*
Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan
Windpark De Driehoek
i

RAEDTHUYS
Inhoudsopgave
JL
1 Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan 3 fo
2 De initiatiefnemers 4 CJ
2.1 Grondeigenaren 4
2.2 Raedthuys 4 9
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers : 4 tf
3 Windenergiebeleid 5 Js
3.1 Nationaal beleid 5 Y
3.2 Maatschappelijke steun 6 g
3.3 Beleid provincie Overijssel 6 f|
3.4 Beleid gemeente Ommen 8 7 t
4 Windpark De Driehoek 9 g
4.1 De locatie 9
4.2 Het windpark 10
4.3 De turbines 11
4.4 Pijplijnproject 12
5 Effecten op de omgeving 14
5.1 Landschap 14
5.2 Milieuaspecten 14
5.2.1 Geluid 14
5.2.2 Schaduw 15
5.2.3 Veiligheid 15
5.2.4 Ecologische aspecten 16
5.2.5 Archeologie 16
5.3 Toekomstige ontwikkelingen 18
6 Procedures 19
7 Communicatie 20
8 Burgerwindpark 21
8.1 Financiele participate 21
8.2 Levering van energie 21
9 Conclusie 22
10 Bijlage I Windturbines 23
11 Bijlage 2 Afwijzing gemeente Ommen 24
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
d,
I Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan 1
"Is.
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede en de bij net initiatief 4
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
O
inpassingplan,als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening, vast te stellen om Ef
de realisatie van Windpark De Driehoek mogelijk te maken.
''
Wij richten dit verzoek tot de provincie Overijssel omdat er sprake is van een provinciaal
X
belang en omdat de betrokken gemeente geen medewerking wil verlenen aan een wijziging
S
van het bestemmingsplan. |
Windpark De Driehoek ligt in een 'kansrijk zoekgebied windenergie' volgens het provinciale
g
windenergiebeleid en draagt bij aan het bereiken van de provinciale ambities ten aanzien van 7,
duurzame energie en windenergie. %
Met het besluit van de provincie om een inpassingsplan op te stellen kan de planologische
procedure worden opgestart. In deze procedure wordt alle informatie verzameld die nodig
is voor het bevoegd gezag om een afgewogen besluit te nemen. Een inpassingsplan wordt
door Provinciale Staten vastgesteld en kent een zorgvuldige procedure. Wij verwachten dat
Windpark De Driehoek na deze zorgvuldige afweging een grote kans heeft om gerealiseerd
te worden.
In deze notitie wordt Windpark De Driehoek verder toegelicht: de locatie, de windturbines,
de opbrengstprognose en de effecten van het windpark op de omgeving. De notitie geeft een
beeld van de mogelijkheden en van de beperkingen die er (kunnen) zijn ten aanzien van de
realisatie van Windpark De Driehoek. Ook wordt ingegaan op het te doorlopen proces en
de communicatie over het windpark. Begonnen wordt met een introductie van de
initiatiefnemers.
U
ft
O
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
2 De initiatiefnemers
Het initiatief voor Windpark De Driehoek komt voort uit de grondeigenaren en Raedthuys
Windenergie B.V. uit Enschede.
2.1 Grondeigenaren
Bij de ontwikkeling van Windpark De Driehoek zijn een aantal grondeigenaren betrokken.
De bij het initiatief betrokken grondeigenaren wonen in de dichtst bij het windpark gelegen
woningen. Voor deze samenstellingis gekozen om de locatie zo efficient mogelijk te
benutten zonder onaanvaardbare hinder voor derden te veroorzaken.
2.2 Raedthuys
Raedthuys Windenergie B.V. is sinds 1995 actief op hetgebied van windenergie. In
samenwerking met grondeigenaren, voornamelijk agrariers, en gemeenten heeft Raedthuys
Windenergie tientallen windturbines gebouwd. Deze windturbines zijn goed voor zo'n 80
MW ge'i'nstalleerd vermogen, voldoende om ± 45.000 huishoudens van duurzame energie te
voorzien.
Raedthuys Windenergie is een onderdeel van de Raedthuys Groep, gevestigd in Enschede.
Als specialist op het gebied van windenergie beheerst deze groep bedrijven vele facetten
zoals het ontwikkelen, realiseren, financieren, beheren en onderhouden van windturbines en
windparken. De Raedthuys Groep is tevens actief op het gebied van bio-energie. De
opgewekte duurzame energie wordt verkocht op de elektriciteitsmarkt. Ook bedrijven en
gemeenten kunnen hun energievoorziening 'vergroenen' met Garanties van Oorsprong van
Raedthuys.
Meer informatie over Raedthuys is te vinden op www.raedthuys.nl.
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers
De initiatiefnemers hebben de intentie om dit windpark zodanig te ontwikkelen dat zoveel
mogelijk energie wordt geproduceerd zonder onaanvaardbare hinder voor omwonenden en
andere functies nabij de locatie te veroorzaken. Ook hechten wij er veel waarde aan alle
belanghebbenden op een open wijze en tijdig te informeren over het plan. Wij leveren graag
een actieve bijdrage in de communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden
van draagvlak isvan belang voor het slagen van het plan en voor alle betrokkenen.
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
A.
0
3 Windenergiebeleid
Duurzame energie en daarmee windenergie is belangrijk en krijgt daarom veel aandacht in
net beleid. Hieronder een overzicht van het windenergiebeleid van het Rijk, de provincie en
de gemeente.
3.1 Nationaal beleid
De beleidsuitspraken over windenergie in de Nota Ruimte 1 zijn afgestemd op de in 2001
afgesloten Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie 2 (BLOW) tussen vijf
ministeries, het IPO en de VNG. In de Nota is een sleutelrol weggelegd voor de provincies
bij het aangeven van locaties voor windmolens. De Nota Ruimte geeft aan dat '(het behalen
van de) rijksdoelstelling voor windenergie een dwingende reden is van groot openbaar belong 3 '.
In de BLOW is afgesproken dat er op 31 december 2010 een windvermogen van minimaal
1.500 MW op land moet zijn gerealiseerd. Deze taakstelling voor windenergie op land is
verdeeld tussen de provincies, waarbij de windrijke provincies het grootste gedeelte voor
hun rekening hebben genomen. De taakstelling is in nationaal perspectief inmiddels bereikt.
Op provinciaal niveau zijn er echter nog een aantal provincies die hun gecommitteerde
doelstelling nog niet hebben bereikt, waaronder de provincie Overijssel.
Het kabinet heeft de ambitie voor duurzame energie fors verhoogd. Men realiseert zich dat
dit noodzakelijk is om de (over)belasting van ons milieu zo snel mogelijk te verkleinen. In het
regeerakkoord Samen Werken, Samen Leven 4 heeft het kabinet dan ook ambitieuze doelen
gesteld: in 2020 moet de C02-uitstoot met 30% zijn gereduceerd ten opzichte van de
emissies in 1990. Bovendien moet 20% van de energie duurzaam opgewekt worden.
Voor de opwekking van duurzame energie worden windenergie en biomassa door het
kabinet aangemerkt als de meest rendabele bronnen. Om de ambitieuze doelen te halenzal
zeer stevig moeten worden ingezet op deze beschikbare duurzame energieopties. Doel is
om 2.000 MW extra vergund en/of gerealiseerd windenergievermogen op land gerealiseerd
te hebben tijdens deze kabinetsperiode. Deze doelstelling van de regering is vastgelegd in het
werkprogramma Schoon en Zuinig 5 .
Op 30 januari 2008 spraken rijk, provincies, de Verenigingvan Nederlandse Gemeenten
(VNG), een aantal natuur-, milieu- en andere maatschappelijke organisaties af om gedurende
deze kabinetsperiode samen te werken aan de doelstelling uit Schoon en Zuinig. Dat wil
zeggen: in totaal 4.000 MW vergund en/of gerealiseerd windvermogen op land in 2011. Dit
Nationaal plan van aanpak Windenergie 6 bestaat uit de onderstaande vier actielijnen.
1. Inventariseren van projecten in de pijplijn en eventuele knelpunten.
2. Onderzoeken van knelpunten en randvoorwaarden.
3. Ontwikkelen van beleid van windenergie op land voor de langere termijn.
4. Vergroten positieve betrokkenheid bij windenergie.
Om deze ambitieuze doelstelling te realiseren is het noodzakelijk de onder punt I genoemde
pijplijnprojecten versneld succesvol af te ronden.
1 http://www.vrom. nl/pagina.htmlid=3410
2 http://www.vrom.nl/pagina.html!id=2706&sp=2&dn=w 156
3 Nationaal Plan van Aanpak Windenergie - VROM, EZen LNV
4 http://www.kabinet.nl/Het_kabinet/Regeerakkoord
s http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=32950
6 http://www.vrom.nl/pagina.html!id=2706&sp=2&dn=8093
De Dr/ehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
3.2 Maatschappelijke steun
De ambitieuze windenergieplannen van het kabinet kunnen rekenen op een brede
maatschappelijke steun. Inmiddels is het overgrote deel van de samenleving zich bewust van
het feit dat onze energievoorziening acuut en ingrijpend moet worden veranderd. Naast het
klimaatprobleem zijn de directe schadelijkheid van emissies zoals fijnstof en NO x voor de
mens en de natuur en de steeds groter wordende afhankelijkheid van andere landen redenen
om over te stappen op duurzame energie. Bureau Newcom heeft onderzocht wat de mening
van Nederlanders is over de verschiilende elektriciteitsopwekkingmethoden
(Elektriciteitsbronnen in Nederland - Newcom Research & Consultancy - juni 2007).Van de
1.054 respondenten vindt 94% dat er meer windenergie moet komen. Ook de eigen
gemeente wordt door een ruime meerderheid als geschikte locatie gezien.
In juli 2008 is een vergelijkbaar onderzoek gedaan door The SmartAgent Company, in
opdracht van het ministerie van VROM (Het vergroten van betrokkenheid bij windenergie -
The SmartAgent Company - juli 2008). Voor VROM was dit een belangrijk onderzoek omdat
zij zowel ruimtelijke ordening als milieubelangen moet behartigen. Uit dit onderzoek blijkt
dat 93 % van de 833 respondenten duurzame energie belangrijk of zelfs heel belangrijk vindt
voor Nederland. Over windenergie op land denkt men als volgt:
9
6
Hoestaat u tegenover windmolens op land
23%
• heel positief
• positief
• neutraal
• negatief
B heel negatief
Figuur I. Vraag 6 uit het VROM onderzoek door The SmartAgent Company
3.3 Beleid provincie Overijssel
Het vigerende beleid voor windenergie in Overijssel isvastgelegd in de Omgevingsvisie 2009.
Hierin staat op pagina 130:
De provincie Overijssel heeft met het Rijk afgesproken in 2020 tenminste 80 MW voor Overijssel te
realiseren. Wij onderscheiden voor windenergie kansrijke gebieden, uitgesloten gebieden en overige
gebieden (zie kaart Windenergie).
I. De kansrijke zoekgebieden: ten noorden van de Vecht, tussen Staphorst-Zwolle en
Hardenberg (kaart Beleidsvisie Noordoost-Overijssel). In deze gebieden maken wij
prestatieafspraken met gemeenten voor de (boven)lokale ontwikkeling van windenergie.
De DWehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS,
7
Andere geschikte plekken kunnen zijn: grotere bedrijventerreinen (groter dan 40 ha) en
langs infrastructuur.
2. De uitsluitingsgebieden zijn de groen-blauwe hoofdstructuur waaronder de EHS, de
Nationale Parken en de Nationale Landschappen.
3. In overige gebieden zijn initiatieven die qua ontwikkeling rekening houden met
gebiedskenmerken ter plekke mogelijk.
7
s
Q
9
X
G
I
Indien initiatieven van gemeenten en particulieren te weinig vermogen opleveren, zullen wij in de
kansrijke zoekgebieden de instrumenten die ohs ter beschikking staan (zie 3.3.3), maximaal
inzetten. Windenergie realiseren we in windparken met een minimaal vermogen van 2 MW per
windturbine. We gaan zowel in het buitengebied als op bedrijventerreinen uit van een goed
landschappelijk ontwerp conform de gebiedskenmerken.
De kaart Windenergie wordt vervolgens weergegeven op pagina 131.
Windenergie
-^A femsnjk zoekgebieciwtTdenfiig-e
uAsiuilingsgebied grcenbSaiiv.e
hociftistructuor
uteluitingsgeb ed natjtjnaSe tefKJscboppcn
uitsliiibitgsgeosc! feagvtegnoutes en funnel
oyerjg gsbied
Figuur 2. Windenergie in Overijssel
Ten slotte wordt in de toelichting van de Omgevingsverordening Overijssel 2009 op pagina
43 aangegeven dat een windpark uit tenminste 4 windturbines bestaat.
Oe Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
In het klimaatakkoord Rijk-Provincie is voor Overijssel een doel van 60 MW voor 2020
opgenomen. In de Omgevingsvisie 2009 wordt, zoals hierboven reeds aangegeven, gestreefd
naar 80 MW in 2020.
Op dit moment heeft Overijssel alleen het in 2003 gerealiseerde windpark van 6 MW bij
Punthorst.
3.4 Beleid gemeente Ommen
De locatie van Windpark De Driehoek ligt in de gemeente Ommen. De gemeenteraad van
Ommen heeft 2006 besloten geen medewerking te verlenen aan de realisatie van
windparken. Recente navraag (5 augustus 2009) heeft bevestigt dat dit beleid niet is
gewijzigd. De bevestiging van dit besluit is opgenomen in bijlage 2.
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
7
few
4 Windpark De Driehoek
4.1 De locatie
De locatie waarvoor concrete plannen en mogelijkheden bestaan om windenergie te
exploiteren isgelegen in het gebied "De Driehoek", ingesloten tussen de Schapendijk, de
Driehoekweg en aan de noordzijde door de gemeentegrens tussen Ommen en Harderwijk
langs de watergang. Op de onderstaande plattegrond is het gebied De Driehoek aangegeven.
i&»
Figuur 3. de locatie van het gebied "De Driehoek" in de gemeente Ommen
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS,
Is
In paragraaf 3.3 is de provinciale kansenkaart voor Overijssel weergegeven. In de
onderstaande figuur wordt de kaart uitvergroot om de locatie van windpark De Driehoek
duidelijk te maken.
I juit 2QD9 - Fravirae Cvenjsset
Figuur 4. de locatie van het gebied "De Driehoek" binnen het kansrijk zoekgebied in de gemeente
Ommen
4.2 Het windpark
Op basis van de mogelijkheden die de locatie biedt, hebben wij een plan opgesteld. Bepalend
hiervoor is onder meer deaan te houden afstand tussen de windturbines en de afstand tot
de aanwezige woningen van derden.
De beoogde opstelling van de cluster sluit optimaal aan op de benaming van het gebied,
namelijk: een driehoek van windturbines.
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009
10

\.At( l-JI fi LJ Y w
1
i
b
Figuur 5. Globale plaatsing van de turbines
Deze opstelling is na globaal onderzoek van de technische en landschappelijke mogelijkheden
en in overleg met de betrokken grondeigenaren tot stand gekomen.
De driehoeksopstelling is bewust op deze locatie gezocht. Landschappelijk gezien zijn er
goede argumenten:
Het gebied staat als "De Driehoek" bekend en er is een goede mogelijkheid om een
driehoek als landmark neer te zetten.
Netinpassing voor de afvoer van de opgewekte elektriciteit is gunstig te realiseren.
Woningen van derden, recreatieterreinen en natuurgebieden liggen op een ruime
afstand. Bovendien zijn er relatief weinig woningen in de directe omgevingvan de
opstelling gelegen.
De locatie ligt niet in de directe omgevingvan hoge obstakels of bosgebieden die de
windaanvoer belemmeren; het is een relatief gunstige locatie qua windaanbod.
4.3 De turbines
In paragraaf 4.1 zijn de mogelijke locaties van de windturbines van Windpark De Driehoek
weergegeven. De locatie biedt mogelijkheden voor de realisatie van in totaal 6 windturbines.
Er is uitgegaan van moderne windturbines met een groot vermogen en een hoge
energieopbrengst. Deze windturbines hebben een laag toerental en ogen daardoor rustiger
dan kleinere windturbines. Dit geeft een positief effect op de beleving van de windturbines in
het landschap.
Het is niet gewenst om nu al een definitieve keuze voor een type windturbine maken. Een
inpassingsplan kan ruimte bieden om binnen minimale en maximale afmetingen van ashoogte,
rotordiameter en totaal parkvermogen een type windturbine te realiseren. Deze flexibiliteit
in het inpassingsplan is gewenst. De ontwikkelingen op het gebied van windenergie en
windturbines gaan snel. Door de keuze voor het type windturbine zo laat mogelijk, dat wil
zeggen op het moment dat de bouwaanvraag wordt ingediend, te maken kan een
windturbine worden uitgekozen die binnen de randvoorwaarden uit het inpassingsplan (en
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009
II

RAEDTHUYS,
eventueel andere vergunningen) een zo hoog mogelijk rendement heeft. De locatie kan zo
optimaal worden benut.
Om de effecten van de windturbines in beeld te brengen, is vooralsnog gekozen voor een
windturbine van het type Vestas V90 met een ashoogte van 105 meter en een rotordiameter
van 90 meter. Het vermogen van deze windturbine is 3 MW. Het totale parkvermogen komt
met deze turbine dus uit op 18 MW.
Om een indicatie te krijgen van de elektriciteitsproductie, hebben wij Wind Service Holland
een opbrengstberekening laten maken. Uit de berekening blijkt dat een cluster van zes
Vestas V90-windturbines op de locatie van De Driehoek bijna 41.000 MWh/jaar produceert.
Deze productie is equivalent met het verbruik van 12.000 huishoudens.
Een zeer belangrijk pluspunt van windenergie is het milieuvoordeel bij het op deze wijze
produceren van elektriciteit. In principe wordt hiermee de uitstoot vermeden van stoffen die
het milieu belasten. Het gaat om stoffen als kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofdioxide.
Volgens berekeningen van het CBS, gebaseerd op het Protocol Duurzame Energie (2004)
van SenterNovem, is het mogelijk dat door de productie van I kWh door een windturbine
een uitstoot van 580 gram kooldioxide wordt vermeden.
Windpark De Driehoek kan een besparing op de uitstoot van CO2 opleveren van bijna
24.000 ton per jaar. Dit komt overeen met bijna 40% van de provinciale reductiedoelstelling
uit de bron Wind van 60 kiloton/jaar 7 . Daarmee draagt Windpark De Driehoek aanzienlijk
bij aan het bereiken van de provinciale doelstelling.
4.4 Pijplijnproject
Windpark De Driehoek is opgenomen in de lijst van kansrijke pijplijnprojecten in het
Nationaal plan van aanpak Windenergie, zoals beschreven in paragraaf 3.1.
Kansrijk wil zeggen: concreet plan met initiatiefnemerlontwikkelaar dat met voldoende bestuurlijke
daadkracht en deskundigheid, binnen de huidige kabinetsperiode gecommitteerd en/of gerealiseerd
kan worden. Het is kansrijker als het binnen het nationaal- en provinciaal (windenergie) beleid past
(Nationaal plan van aanpak Windenergie, 30 januari 2008) 8
Het resultaat van het onderzoek naar deze projecten is in juli 2008 gepubliceerd in het
Projectenboek Windenergie 9 .
7 Omgevingsvisie Overijssel, tabelindicatieve toedeling C0 2-reductie, pagina133
8 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8093
9 http://www.vamil.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dri=8305
De Driehoek vangt de wind | 2
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
A
Overijssel
prognose van groei windenergievermogen
P*
p
|
3
* 1
E
J ]
&.V.V.-
-tiemeeflte
pfujettiuaoi
mm
s&a
m&-
'/.',:•:'.
BMK
ssin
mac iwwigww—i
ttf^a
K^iaciairt's ti
Ui£ r MM£n&ii$
kaflwa*
*sfctGt*tf tbainen BtGW
O^fievekJts'tKr^L-AEi I-sr:5fc
"TijiKsaaPd®
5£Nrgrso>';&!
BV»u
^astfaflhafsr *-Zi.tei&'.f5s«'JVi
m&-
mm
mh
mm
xm.
mm
v.-yyy.
10
s
m
is
a
58
13
1£
12
IS
u
69
a
a
6
fetHt«*BtQW
Psm&afv
Cttltafc
Gasman.
t^/fttite-i
sumoitaMMittiBjiusis^
TOTAlfW
Rw 2a3
*1 ostt

RAEDTHUYS
5 Effecten op de omgeving
Windturbines hebben invloed op de omgeving. Windturbines veranderen door hun formaat
en dynamiek de beleving van het landschap. Zoals in de inleiding aangegeven is het onze
intentie om geen onaanvaardbare hinder voor omwonenden en voor andere functies in het
gebied te veroorzaken. Door te voldoen aan alle wettelijke normen wordt aan dit principe
voldaan. Dit neemt niet weg dat communicatie met omwonenden zorgvuldig dient te
gebeuren.
In dit hoofdstuk worden de algemeen bekende effecten van windturbines op hun omgeving
behandeld. Per onderdeel wordt ook aangegeven welke onderzoeken deel uit (kunnen)
maken van een inpassingsplanprocedure. Het kan zijn dat tijdens de inpassingsplanprocedure
andere effecten naar boven komen die ook onderzocht moeten worden.
5.1 Landschap
Dat het landschap verandert door de komst van windturbines is een feit. Windturbines vallen
door hun omvangen dynamiek op. Of dit gewaardeerd wordt is vooral een gevoel van
beleving. De een vindt dat windturbines de openheid benadrukken, de ander vindt het een
aantasting ervan.
Door het beleid van de provincie Overijssel wordt voorkomen dat het landschap vol komt
te staan met windturbines. Er is geen sprake van verrommeling. Daarnaast betekent de
aanwijzingvan de locatie als kansrijk zoekgebied dat dit gebied het meest geschikt is. Daaruit
kan worden afgeleid dat de verandering van het landschap op de locatie De Driehoek het
meest aanvaardbaar is.
5.2 Milieuaspecten
Geluid, schaduw en veiligheid zijn de belangrijkste milieuaspecten. Deze worden hier
behandeld.
5.2.1 Geluid
Windturbines veroorzaken geluid dat hinder kan veroorzaken in de omgeving. Door de
aanleg van het windmolenpark zal de geluidsbelasting dan ook veranderen. Of deze
verandering aanvaardbaar is of dat maatregelen noodzakelijk zijn, moet onderzocht worden.
Voor windturbines vindt de toetsing aan de geluidsnormen anders plaats dan bij veel andere
bedrijfsactiviteiten. Bij windturbines is de geluidsproductie (mede) afhankelijk van de
windsnelheid. Daarnaast is het geluid van de omgeving ook mede afhankelijk van de
windsnelheid. Bij harde wind is het geluid van de windturbines al snel minder dan het
omgevingsgeluid veroorzaakt door bijvoorbeeld bomen en landbouwgewassen. Bij eenlage
windsnelheid staan de windturbines stil of draaien ze met een laag toerental. De
windturbines produceren dan relatief weinig geluid. In het Besluit algemene regels voor
inrichtingen milieubeheer 10 (19 oktober 2007, vanaf hier: Activiteitenbesluit) is derhalve een
Windnormcurve (WNC-40) opgenomen waarbij voor iedere windsnelheid een maximale
geluidsemissiewaarde is vastgesteld.
'http://wetten.overheid.nl/BWBR0022762/
De Driehoek vangt de wind 14
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
Geluidnorm Lden
De heer Van den Bergvan de Rijks Universiteit Groningen heeft onderzoek gedaan naar
geluideffecten van windturbines. Daaruit is gebleken dat bij specifieke omstandigheden (een
stabiele atmosfeer) er meer geluid van windturbines kan worden vemomen dan normaal
gesproken te verwachten zou zijn. Dit wordt net 'Van den Berg-effect' genoemd. De
metingen van Van den Berg waren niet erg nauwkeurig en de geluiddeskundigen zijn net
vooralsnog niet met elkaar eens over de mate waarin het effect optreedt. Op dit moment
wordt hier nader onderzoek naar gedaan.
Er is momenteel noggeen wettelijke verplichting dit 'Van den Berg-effect' in de beoordeling
te betrekken. Het Ministerie van VROM heeft dit bevestigd. In de Staatscourant 2009 nr.
12902 is een wijziging van het Activiteitenbesluit gepubliceerd (Wijziging milieuregels
windturbines). Hiermee wordt voor de geluidsproductie van windturbines een nieuwe norm
vastgesteld : de Lden-norm. Deze nieuwe regelgevingzal naar verwachting begin 2010 in
werking treden. Tot dat moment moeten de bestaande beoordelingsregels worden
toegepast. Dit blijkt uit de brief van VROM van 10 april 2008 en uit de beantwoording van
Kamervragen door Minister Cramer. In antwoord op schriftelijke vragen SP (13 juni 2008)
geeft minister Cramer het volgendeaan:
'Er komt nieuwe regelgeving zodat de geluidbelasting betrouwbaarder kan worden berekend.
Dit om te anticiperen op het "Van den Berg-effect'. Hierbij wordt het huidige
beoordelingssysteem LA,RT vervangen door de EU-standaard Lden. Bij het vaststellen van het
beschermingsniveau en bijbehorende planologische en bedrijfsmatige consequenties wordt
rekening gehouden met de laatste inzichten op het gebied van dosis-effect relaties en met de
noodzaak tot opwekking van duurzame energie. Het streven is er op gericht voor het eind van
2008 een ontwerpregeling gereed te hebben, zodat deze begin 2009 in de parlementaire
besluitvormingsprocedure kan worden gebracht De nieuwe regelgeving zal, onder meer
afhankelijk van de parlementaire besluitvormingsprocedure, begin 2010 in werking treden. Tot
dat moment moeten gemeenten de bestaande beoordelingsregels toepassen.'
Naar verwachting is deze nieuwe geluidnormering van kracht voordat Windpark De
Driehoek aan de fase van de milieuvergunning toe is. De nieuwe norm is danvan toepassing
op dit windpark wat wil zeggen dat eventuele hinder ten gevolge van het 'Van den Bergeffect'
wordt voorkomen.
5.2.2 Schaduw
Als de zon door de draaiende wieken van een windturbine schijnt, ontstaat op de grond een
slagschaduw. Deze kan tot hinder leiden. Door middel van een computerprogramma kan de
baan van de schaduw worden bepaald. Daarbij kan voor elke plek binnen die schaduwbaan
worden aangegeven in welke mate en op welk moment van de dag mogelijk schaduwhinder
kan optreden. Volgens de wetgeving moet een windturbine zijn voorzien van een
automatische stilstandvoorziening indien er gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar en
gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw op een woning kan optreden (art. 3.12
Regelingalgemene regels voor inrichtingen milieubeheer). Zo wordt onaanvaardbare hinder
door slagschaduw voorkomen.
Raedthuys heeft uitgebreide ervaring met automatische stilstandvoorzieningen en zal deze
ook op de turbines in De Driehoek toepassen als uit onderzoek blijkt dat dit noodzakelijk is.
5.2.3 Veiligheid
Alle in Nederland gebouwde windturbines moeten een veiligheidscertificaat hebben. Bij de
certificering wordt onder andere gekeken of de onderdelen van de windturbine bestand zijn
tegen de krachten die optreden. Dit certificaat heeft een geldigheidsduur van 20 jaar.
De Driehoek vangt de wind | 5
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
Na inwerkingtreding van de Wijziging milieuregels windturbines (Staatscourant 2009 nr.
12902) zalals volgt met risicozonering om wordengegaan:
• Binnen de wieklengte van een windturbine (de 10 s zone) mogen zich geen
kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten bevinden.
• Binnen de tiphoogte van een windturbine (de 10 6 zone) mogen zich geen kwetsbare
maar wel beperkt kwetsbare objecten bevinden.
Kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten zijn gedefinieerd in het Besluit externe veiligheid
inrichtingen" (Bevi).
Bij de windturbines waarvan in dit verzoek wordt uitgegaan voor Windpark De Driehoek
zijn binnen de tiphoogte geen kwetsbare noch beperkt kwetsbare objecten aanwezig.
Windpark De Driehoek zal derhalve geen inbreuk doen op de veiligheid van omwonenden of
objecten in de omgeving.
5.2.4 Ecologische aspecten
De aanwezigheid van beschermde flora en fauna in de omgeving en de effecten van de
windturbines daarop is een aandachtspunt bij de realisatie van windturbines. Door middel
van een quickscan flora enfauna worden deze effecten in beeld gebracht. Indien nodig wordt
het plan aangepast. Onze ervaring is dat de effecten van windturbines op flora enfauna
bijzonder meevallen en dat dit de realisatie van een windpark doorgaans niet in de weg hoeft
te staan.
Voor zover noodzakelijk zal bij de provincie en het Ministerie van LNV respectievelijk een
Natuurbeschermingswetvergunning en een ontheffing voor de Flora- en faunawet worden
aangevraagd.
5.2.5 Archeologie
Op basisvan de interactieve kaart op de site van de provincie Overijssel worden geen
beperkingen vanwege archeologische waarden verwacht. De grond in De Driehoek heeft of
een lage verwachting of is reeds verstoord, hetgeen betekent dat de archeologische waarde
nihil is.
1 ' http://wetten.overheid.nl/BWBROO 16767/
De Driehoek vongt de wind | £
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
7
din*
"1
fpgpffi]
O Bedrfjven m het tmifeertga&ted >
J3 Recansb-ucfctezanertrog
'
f |3 VeeanfiSMJagefeMBdsm. en beekdaEssi .
. f~] HatuuribefetdsScaart
'•[3 We»devageRw2h

RAEDTHUYS
5.3 Toekomstige ontwikkelingen
Er zijn plannen voor de aanleg van de rondweg N34 ten noorden van Ommen. Een van de
varianten loopt door net onderste gedeelte van het gebied "De Driehoek". Voor zover we
het nu kunnen beoordelen houdt dit trace voldoende afstand van de beoogde locaties voor
de windturbines. Bij de definitieve planning van de locaties voor de turbines,zal hier rekening
mee gehouden worden.
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009
\ Q

RAEDTHUYS
6 Procedures
Voor een windpark moeten diverse procedures worden doorlopen. Voor de
bouwvergunning moet het bouwplan passen binnen een provinciaal inpassingsplan of
gemeentelijk bestemmingsplan. Zoals reeds is aangegeven in paragraaf 3.4 wil de gemeente
Ommen niet meewerken aan de benodigde bestemmingsplanherziening.
Het totale parkvermogen zal groter of gelijk zijn aan 15 MW. Daarom valt het windpark
onder de m.e.r.-beoordelingsplicht en de vergunningplicht in het kader van de Wet
milieubeheer. Er zal derhalve een verzoek tot m.e.r.-beoordeling worden ingediend en een
milieuvergunning worden aangevraagd.
Ten behoeve van de te doorlopen procedures moeten de nodige onderzoeken worden
uitgevoerd. Een indicatieve opsomming:
Geluid- en schaduwhinderonderzoek;
Risicoanalyse planschade;
Onderzoek landschappelijke inpassing, inclusief visualisaties;
Quick scan effecten op natuurwaarden.
In overleg met de provincie Overijssel kunnen in het kader van de te doorlopen procedures
ook andere aspecten worden onderzocht.
Zodra de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 12 (Wabo) van kracht is,is voor het
windpark een omgevingsvergunning nodig.
Zodra de Wijziging milieuregels windturbines (zie ook paragraaf 5.2.1 en 5.2.3) van kracht is,
zal gelden dat alle windparken op land onder het Activiteitenbesluit vallen, tenzij het park
een totaal vermogen heeft van 15 MW of meer en het bevoegd gezag gemotiveerd heeft
besloten dat er inderdaad een MER. opgesteld moet worden. In dat specifieke geval is een
omgevingsvergunning die is voorbereid met de uitgebreide procedure nodig (voorheen
milieuvergunning).
In alle overige gevallen valt een windpark onder de algemene regels van het
Activiteitenbesluit en kan volstaan worden met een omgevingsvergunning die is voorbereid
met de reguliere procedure.
12 http://wetten.overheid.nl/BWBR0024779/
De Driehoek vangt de wind | 9
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
ife
7 Communicatie
Het ontwikkelen van een windpark is een complexe aangelegenheid. Er zijn vele factoren die
van invloed zijn op het proces, waarin verschillende belangen worden afgewogen. Wij stellen
ons dan ook voortdurend op de hoogte van de ontwikkeling en realisatie van plannen,
regelgeving, ideeen en opvattingen en wij leveren zelf een actieve bijdrage aan de
ontwikkeling van plannen en ideeen en aan het verkrijgen van de noodzakelijke kennis en
inzichten op het gebied van windenergie.
Ook hecht Raedthuys Windenergie er veel waarde aan alle belanghebbenden (bevoegd
gezag, omwonenden en maatschappelijke organisaties) op een open wijze en tijdig te
informeren over het plan en de ontwikkelingen. Wij leveren graageen actieve bijdrage in de
communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden van draagvlak is essentieel
voor het slagen van het plan. Om hieraan vorm te geven wordt, bij voorkeur in
samenwerking met de provincie, een communicatieplan opgesteld.
De Driehoek vangt de wind 20
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS,
8 Burgerwindpark
Windturbines worden gebouwd om duurzame energie op te wekken. Maar de komst van
windturbines wordt in de directe omgeving van het windpark soms ook als negatief ervaren.
Er wordt in de projectvoorbereidingsfase door omwonenden vaak gesproken over
horizonvervuiling en hinder van geluid of slagschaduw.
Gelukkig kunnen windturbines voor de locale gemeenschap meer betekenen dan alleen maar
een last. De exploitatie van windturbines brengt naast de milieubaten ook financiele baten
met zich mee. Wij zijn bereid om deze baten, voor zover financieel verantwoord, te delen
met de directe omgeving van het windpark. Daarvoor willen wij bij Windpark De Driehoek
de volgende voordelen aan de locale gemeenschap aanbieden.
8.1 Financiele participatie
Raedthuys Windenergie valt onder de Raedthuys Groep. Deze keten van bedrijven is zeer
ervaren in het opzetten en uitvoeren van participatiemodellen voor windenergieprojecten.
Wij zijn daarin marktleider in Nederland. Voor de omwonenden willen wij speciale
participaties uitgeven, zodat ook zij kunnen investeren profiteren van het financiele
rendement van de turbines.
8.2 Levering van energie
Nu de elektriciteitsmarkt geliberaliseerd is, kunnen wij de door ons geproduceerde stroom
vrij op de markt verkopen. Wij willen aan omwonenden de energie uit hun eigen windpark
tegen gereduceerd tarief aanbieden. Daarmee kunnen omwonenden groene stroom
gebruiken en een financieel voordeel behalen zonder te investeren.
De Driehoek vangt de wind 21
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS,
9 Conclusie
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede en de bij het initiatief
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
inpassingplan,als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening,vast te stellen om
de realisatie van Windpark De Driehoek mogelijk te maken.
Wij verwachten dat Windpark De Driehoek een grote kans heeft om gerealiseerd te
worden.
Naam
Ad res
Postcode en woonplaats
Telefoonnummer
Faxnummer
Site
e-mail adres
Contactpersoon
Datum
Handtekening
Raedthuys Windenergie B.V.
Hengelosestraat 569 Postbus 3141
7521 AG ENSCHEDE 7500 DC ENSCHEDE
0534341200
0534304528
www.raedthuys.nl
a.boesveld(5) raedthuys.nl
Arjen Boesvek
I8decembe/20Q9
A.P. Verm/ule
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009
22

RAEDTHUYS
Bijlage I Windturbines
Een windturbine bestaat uit een mast op
een fundering, een gondel en meestal drie
wieken. De gondel is de 'kast' op de mast
waar bijvoorbeeld de versnellingsbak en
generator in zitten. Het uiterlijk van een
windturbine wordt vooral bepaald door de
ashoogte, de rotordiameter en het aantal
wieken. De eerste twee zijn in de afbeelding
hiernaast weergegeven. De huidige
generatie windturbines heeft een ashoogte
van 80 tot ruim 100 meter. De
rotordiameter varieert van 70 tot ruim 100
meter. De tiphoogte is de ashoogte plus
een halve rotordiameter. Voor moderne
turbines kan de tiphoogte oplopen tot ruim
150 meter.
Rotordiameter
Een windturbine heeft een bepaald vermogen. De grootte van dit vermogen is afhankelijk van
het type windturbine. In het algemeen kan gesteld worden dat hoe groter de rotordiameter
van de windturbine is, hoe groter het vermogen. De meeste in Nederland gebouwde
windturbines hebben een vermogen van ongeveer I MW. Nieuwere turbines hebben een
vermogen van 2 tot 3 MW. Er zijn windturbines in ontwikkeling met een vermogen van 5 a 6
MW.
De ruimte die een windturbine nodig heeft is de ruimte ter grootte van de funderingsplaat.
Bij een grote windturbine is de fundering vaak een zeskant ter grootte van circa 17 bij 17
meter (ongeveer 289 vierkante meter). De ruimte tussen de turbines in een windpark kan
normaal in gebruik blijven als weiland of bouwland. Voor de bouw en het onderhoud van de
windturbines is het praktisch wanneer zich bij elke turbine een permanente
kraanopstelplaats ter grootte van circa 50 bij 50 meter bevindt. Elke windturbine moet zijn
ontsloten door een pad. De aan te leggen paden zijn circa 4 meter breed en verhard. Ten
behoeve van de bouw en eventueel groot onderhoud moet dit pad bestand zijn tegen zware
belasting.
De Driehoek vangt de wind
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009
23

RAEDTHUYS
11 Bijlage 2 Afwijzing gemeente Omtnen
AijenBoesveld
Van:
Polman, Henry JH.Petaangeramen.ni]
VeKonden: viijdag 7 augusius 2009 15:01
Aan:
Arjsn BoesseH
Onderwerp: viaag wMmetsnpafk te Onraen
Geachte heer Boesveld,
Zoals reeds telefenischdoor de heer H. NoUes is meegedeeld staat planologische raedewerking aan een
windmolenpaifcin de omgevsng van de Oriehosk, niet opgenomsn in net raadsprogiamma. Derhalve is
het oak niet aan de orde oni binnen de gemeente de oprichting van een mindmolenpark vooralsnog tee te
staan.
Erop verirouwend u triermee voidoende te hebben geinformeerd.
HJ. Potaian
medewerker Grondzaken gemeente Ommen
De Driefioek vangt de wind 24
Windpark De Driehoek, gemeente Ommen, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
Windpark Oosterweilanden
Gemeente Twenterand
Provincie Overijssel
Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan
Windpark Oosterweilanden
(0CQ 2 f@)

RAEDTHUYS
Inhoudsopgave
1 Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan 3
2 De initiatiefnemers 4
2.1 Grondeigenaren 4
2.2 Raedthuys 4
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers 4
3 Windenergiebeleid 5
3.1 Nationaal beleid 5
3.2 Maatschappelijke steun 6
3.3 Beleid provincie Overijssel 6
3.4 Beleid gemeente Twenterand 8
4 Windpark Oosterweilanden 10
4.1 De locatie 10
4.2 Het windpark 11
4.3 De turbines 11
4.4 Pijplijnproject 12
5 Effecten op de omgeving 14
5.1 Landschap 14
5.2 Milieuaspecten 14
5.2.1 Geluid 14
5.2.2 Schaduw 15
5.2.3 Radar Vliegbasis Twenthe 16
5.2.4 Veiligheid 16
5.2.5 Ecologische aspecten 16
5.2.6 Archeologie 19
5.3 Ontwikkelingen nabij de locatie 20
5.3.1 Zandwinning 20
5.3.2 Waterrijk Almelo 20
6 Procedures 22
7 Communicatie 23
8 Burgerwindpark 24
8.1 Financiele participate 24
8.2 Leveringvan energie 24
9 Conclusie 25
10 Bijlage I Windturbines 26
11 Bijlage 2 Brief Defensie 27
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CO 2 J@)

°\Eli LJ I n LJ TJD
I
Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede en de bij net initiatief
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
inpassingplan,als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening, vast te stellen om
de realisatie van Windpark Oosterweilanden mogelijk te maken.
Wij richten dit verzoek tot de provincie Overijssel omdat er sprake isvan een provinciaal
belang en omdat de betrokken gemeente geen medewerking wil verlenen aan een wijziging
van het bestemmingsplan. Windpark Oosterweilanden draagt bijaan net bereiken van de
provinciale ambities ten aanzien van duurzame energie en windenergie.
Met het besluit van de provincie om een inpassingsplan op te stellen kan de planologische
procedure worden opgestatt. In deze procedure wordt alle informatie verzameld die nodig
is voor het bevoegd gezag om een afgewogen besluit te nemen. Eeninpassingsplan wordt
door Provinciale Staten vastgesteld en kent een zorgvuldige procedure. Wij verwachten dat
Windpark Oosterweilanden na deze zorgvuldige afweging een grote kans heeft om
gerealiseerd te worden.
In deze notitie wordt Windpark Oosterweilanden verder toegelicht: de locatie, de
windturbines, de opbrengstprognose en de effecten van het windpark op de omgeving. De
notitie geeft een beeldvan de mogelijkheden en van de beperkingen die er (kunnen) zijn ten
aanzien van de realisatie van Windpark Oosterweilanden. Ook wordt ingegaan op het te
doorlopen proces en de communicatie over het windpark. Begonnen wordt met een
introductie van de initiatiefnemers.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CQ 2 J©)

RAEDTHUYS
2 De initiatiefnemers
Het initiatief voor Windpark Oosterweilanden komt voort uit de grondeigenaren en
Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede.
2.1 Grondeigenaren
Bij de ontwikkeling van Windpark Oosterweilanden zijn een aantal grondeigenaren en direct
omwonenden betrokken. De bij het initiatief betrokken personen wonen in de dichtst bij het
windpark gelegen woningen. Voor deze samenstellingis gekozen om de locatie zo efficient
mogelijk te benutten zonder onaanvaardbare hinder voor derden te veroorzaken.
2.2 Raedthuys
Raedthuys Windenergie B.V. is sinds 1995 actief op het gebied van windenergie. In
samenwerking met grondeigenaren, voornamelijk agrariers, en gemeenten heeft Raedthuys
Windenergie tientallen windturbines gebouwd. Deze windturbines zijn goed voor zo'n 80
MW ge'i'nstalleerd vermogen, voldoende om ± 45.000 huishoudens van duurzame energie te
voorzien.
Raedthuys Windenergie is een onderdeel van de Raedthuys Groep, gevestigd in Enschede.
Als specialist op het gebied van windenergie beheerst deze groep bedrijven vele facetten
zoals het ontwikkelen, realiseren, financieren, beheren en onderhouden van windturbines en
windparken. De Raedthuys Groep is tevens actief op het gebied van bio-energie. De
opgewekte duurzame energie wordt verkocht op de elektriciteitsmarkt. Ook bedrijven en
gemeenten kunnen hun energievoorziening 'vergroenen' met Garanties van Oorsprong van
Raedthuys.
Meer informatie over Raedthuys is te vinden op www.raedthuys.nl.
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers
De initiatiefnemers hebben de intentie om dit windpark zodanig te ontwikkelen dat zoveel
mogelijk energie wordt geproduceerd zonder onaanvaardbare hinder voor omwonenden en
andere functies nabij de locatie te veroorzaken. Ook hechten wij er veel waarde aan alle
belanghebbenden op een open wijze en tijdig te informeren over het plan. Wij leveren graag
een actieve bijdrage in de communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden
van draagvlak isvan belang voor het slagen van het plan en voor alle betrokkenen.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CO 2 J®)

RAEDTHUYS
3 Windenergiebeleid
Duurzame energie en daarmee windenergie is belangrijk en krijgt daarom veel aandacht in
het beleid. Hieronder een overzicht van het windenergiebeleid van het Rijk, de provincie en
de gemeente.
3.1 Nationaal beleid
De beleidsuitspraken over windenergie in de Nota Ruimte 1 zijn afgestemd op de in 2001
afgesloten Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie 2 (BLOW) tussen vijf
ministeries, het IPO en de VNG. In de Nota is een sleutelrol weggelegd voor de provincies
bij het aangeven van locaties voor windmolens. De Nota Ruimte geeft aan dat '(het behalen
van de) rijksdoelstelling voor windenergie een dwingende reden is van groot openbaar belong 3 '.
In de BLOW is afgesproken dat er op 31 december 2010 een windvermogen van minimaal
1.500 MW op land moet zijn gerealiseerd. Deze taakstelling voor windenergie op landis
verdeeld tussen de provincies, waarbij de windrijke provincies het grootste gedeelte voor
hun rekening hebben genomen. De taakstelling is in nationaal perspectief inmiddels bereikt.
Op provinciaal niveau zijn er echter nog een aantal provincies die hun gecommitteerde
doelstelling nog niet hebben bereikt, waaronder de provincie Overijssel.
Het kabinet heeft de ambitie voor duurzame energie fors verhoogd. Men realiseert zich dat
dit noodzakelijk is om de (over)belasting van ons milieu zo snel mogelijk te verkleinen. In het
regeerakkoord Samen Werken, Samen Leven 4 heeft het kabinet dan ook ambitieuze doelen
gesteld: in 2020 moet de C02-uitstoot met 30% zijn gereduceerd ten opzichte van de
emissies in 1990. Bovendien moet 20% van de energie duurzaam opgewekt worden.
Voor de opwekking van duurzame energie worden windenergie en biomassa door het
kabinet aangemerkt als de meest rendabele bronnen. Om de ambitieuze doelen te halen zal
zeer stevig moeten worden ingezet op deze beschikbare duurzame energieopties. Doel is
om 2.000 MW extra vergund en/of gerealiseerd windenergievermogen op land gerealiseerd
te hebben tijdens deze kabinetsperiode. Deze doelstelling van de regering is vastgelegd in het
werkprogramma Schoon en Zuinig 5 .
Op 30 januari 2008 spraken rijk, provincies, de Verenigingvan Nederlandse Gemeenten
(VNG), eenaantal natuur-, milieu- en andere maatschappelijke organisaties af om gedurende
deze kabinetsperiode samen te werken aan de doelstelling uit Schoon en Zuinig. Dat wil
zeggen: in totaal 4.000 MW vergund en/of gerealiseerd windvermogen op land in 2011. Dit
Nationaal plan van aanpak Windenergie 6 bestaat uit de onderstaande vier actielijnen.
1. Inventariseren van projecten in de pijplijn en eventuele knelpunten.
2. Onderzoeken van knelpunten en randvoorwaarden.
3. Ontwikkelen van beleid van windenergie op land voor de langere termijn.
4. Vergroten positieve betrokkenheid bij windenergie.
Om deze ambitieuze doelstelling te realiseren is het noodzakelijk de onder punt I genoemde
pijplijnprojecten versneld succesvol af te ronden.
1 http://www.vrom.nl/pagina.html>id=3410
2 http://www.vrom.nl/pagina.html!id=2706&sp=2&dn=w 156
3 Nationaal Plan van Aanpak Windenergie - VROM,EZen LNV
4 http://www.kabinet.nl/Het_kabinet/Regeerakkoord
s http://www.vrom.nl/pagina.html>id=32950
6 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8093
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CQ 2 J®)

RAEDTHUYS
3.2 Maatschappelijke steun
De ambitieuze windenergieplannen van het kabinet kunnen rekenen op een brede
maatschappelijke steun. Inmiddels is het overgrote deel van de samenleving zich bewust van
het feit dat onze energievoorziening acuut en ingrijpend moet worden veranderd. Naast het
klimaatprobleem zijn de directe schadelijkheid van emissieszoals fijnstof en NO x voor de
mens en de natuur en de steeds groter wordende afhankelijkheid van andere landen redenen
om over te stappen op duurzame energie. Bureau Newcom heeft onderzocht wat de mening
van Nederlanders is over de verschillende elektriciteitsopwekkingmethoden
(Elektriciteitsbronnen in Nederland - Newcom Research & Consultancy - juni 2007). Van de
1.054 respondenten vindt 94% dat er meer windenergie moet komen. Ook de eigen
gemeente wordt door een ruime meerderheid als geschikte locatie gezien.
In juli 2008 is een vergelijkbaar onderzoek gedaan door The SmartAgent Company, in
opdracht van het ministerie van VROM (Het vergroten van betrokkenheid bij windenergie -
The SmartAgent Company - juli 2008). Voor VROM was dit een belangrijk onderzoek omdat
zij zowel ruimtelijke ordening als milieubelangen moet behartigen. Uit dit onderzoek blijkt
dat 93 % van de 833 respondenten duurzame energie belangrijk of zelfs heel belangrijk vindt
voor Nederland. Over windenergie op land denkt men als volgt:
Hoe staat u tegenover windmolens op land
23%
• heel positief
• positief
• neutraal
B negatief
• heel negatief
Figuur I.Vraag 6 uit het VROM onderzoek door The SmartAgent Company
3.3 Beleid provincie Overijssel
Het vigerende beleid voor windenergie in Overijssel isvastgelegd in de Omgevingsvisie 2009.
Hierin staat op pagina 130:
De provincie Overijssel heefi met het Rijk afgesproken in 2020 tenminste 80 MW voor Overijssel te
realiseren. Wij onderscheiden voor windenergie kansrijke gebieden, uitgesloten gebieden en overige
gebieden (zie kaart Windenergie).
I. De kansrijke zoekgebieden: ten noorden van de Vecht, tussen Staphorst-Zwolle en
Hardenberg (kaart Beleidsvisie Noordoost-Overijssel). In deze gebieden maken wij
prestatieafspraken met gemeenten voor de (boven)lokale ontwikkeling van windenergie.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december2009
(0CQ 2 )@)

RAEDTHUYS
Andere geschikte plekken kunnen zip: grotere bedrijventerreinen (groter dan 40 ha) en
langs infrastructuur.
2. De uitsluitingsgebieden zip de groen-blauwe hoofdstructuur waaronder de EHS, de
Nationale Parken en de Nationale Landschappen.
3. In overige gebieden zip initiatieven die qua ontwikkeling rekening houden met
gebiedskenmerken ter plekke mogelijk.
Indien initiatieven van gemeenten en particulieren te weinig vermogen opleveren, zullen wij in de
kansrijke zoekgebieden de instrumenten die ons ter beschikking staan (zie 3.3.3), maximaal
inzetten. Windenergie realiseren we in windparken met een minimaal vermogen van 2 MW per
windturbine. We gaan zowel in net buitengebied als op bedrijventerreinen uit van een goed
landschappelijk ontwerp conform de gebiedskenmerken.
De kaart Windenergie wordt vervolgens weergegeven op pagina 131.
Wfndemr

RAEDTHUYS
In het klimaatakkoord Rijk-Provincie is voor Overijssel een doel van 60 MW voor 2020
opgenomen. In de Omgevingsvisie 2009 wordt, zoals hierboven reeds aangegeven, gestreefd
naar 80 MW in 2020.
Op dit moment heeft Overijssel alleen het in 2003 gerealiseerde windpark van 6 MW bij
Punthorst.
3.4 Beleid gemeente Twenterand
De gemeente Twenterand heeft geen specifiek beleid ten aanzien van windenergie. Wei
spreekt de gemeente zich zowel in de Strategienota als in het Milieubeleidsplan 2003-2007
positief uit ten aanzien van deze vorm van duurzame energie.
In 2006 is de Structuurvisie Vriezenveen Zuid Oost vastgesteld. Directe aanleiding voor deze
structuurvisie is de potentiele zandwinlocatie in het gebied . Ook wil de gemeente een nieuw
bedrijventerrein en een nieuwe rondweg creeren.
Figuur 3. Plangebied Structuurvisie Vriezenveen Zuid-Oost
In de structuurvisie is het volgende over windenergie opgenomen:
Windenergie
In zowel de Strategienota als het Milieubeleidsplan 2003-2007 spreekt Twenterand
zich positief uit ten aanzien van windenergie (de Strategienota dateert van oktober
2001 en bevat de hoofdlijnen van het gemeentelijk beleid).
In 2000 is door WEOM een quickscan windenergie in de gemeente uitgevoerd. Uit dit
onderzoek blijkt dat de locatie Oosterweilanden een van de zeer weinige is die aan
alle criteria voldoet die in eerste instantie zijn aangelegd. Erzouden viera vijfmolens
kunnen worden geplaatst, waarbij wordt gedacht aan een lijnopstelling langs de N36
of een marketing van de toekomstige zandwinplas en/of het bedrijventerrein. Voor
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CQ 2 f@)

RAEDTHUYS
een rendabele exploitatie moeten de molens een masthoogte hebben van minstens
100 m.
Bij de criteria is er van uitgegaan dat windmolens niet binnen 300 m van woningen of
terreinen voor verblijfrecreatie moeten worden geplaatst. Mocht het tot een
windmolenpark in de gemeente komen, dan zal moeten worden nagegaan of een
m.e.r. nodig is.
Tevens zullen dergelijke plannen moeten aansluiten bij het provinciale beleid. Voor
het toestaan van windturbines is een partieie streekplanherziening in de maak.
Deze passage is voor ons de directe aanleiding geweest om contact op te nemen met
grondeigenaren aan de Oostermaatweg. In onze visie hebben deze grondeigenaren de beste
locatie voor windturbines in het plangebied van de structuurvisie.
Onderzoek toepassingsmaatregelen duurzame energiebronnen
Door DWA is een onderzoek uitgevoerd naar detoepassing van alternatieve
energiebronnen binnen de gemeente Twenterand. Dit onderzoek is uitgevoerd op verzoek
van de gemeenteraad.
Uit dit onderzoek blijkt dat windenergie en bio-vergisting de volumemaatregelen zijn die van
groot belang zijn bij het bereiken van een gemeentelijke duurzaamheidambitie. 'Deze
maatregelen zijn relatief goedkoop en eenvoudig in vergelijking met andere duurzame
technieken' (conclusie 7).
In September 2009 heeft de gemeenteraad van Twenterand zich uitgesproken over de
Uitgangspuntennotitie Duurzame energie van 30 juni 2009. Onder andere isaangenomen
dat:
1) De gemeente streeft naar behalen van de landelijke doelstelling dat in 2020 20% van
energiegebruik binnen Twenterand wordt opgewekt
2) De gemeenteraad draagt college op binnen voorkeursvolgorde (I zonne-energie, 2
windenergie, 3 bio-energie) grootschalige en collectieve projecten aan te dragen
welke bijdragen aan de doelstelling
In haar vergadering van 15 december 2009 heeft de gemeenteraad besloten geen
medewerking te verlenen aan Windpark Oosterweilanden. Het meerderheid van de raad (12
tegen 8) was tegen de het voorstel van het college om de intentie uit te spreken om de
planologische procedure op te starten.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
(0CQ 2 J@)

RAEDTHUYS
4 Windpark Oosterweilanden
4.1 De locatie
Oosterweilanden is een open gebied dat ligt tussen Vriezenveen en Almelo. Het gebied is in
gebruik als landbouwgebied. Langs de wegen liggen diverse agrarische bedrijven. Aan de
westzijde wordt het gebied begrensd door de Oosterweilandweg tussen Vriezenveen en
Almelo (N743).
Op de onderstaande plattegrond is het Windpark Oosterweilanden aangegeven.
ft
A
y>Y^
'S
• ; / '
,y
y
S
ms
M;
ft
0 m 200 m
Mhial - 1 1OD0Q
oorsprang = 240750.40B45O
Y T' ••••••— — 1.~ T—5 5 —
•1 f t-
Afl/' . *-X-v \X ;, / \ '
10A /
vjsx X ... J i , f-.
X f"
,/ S X r
-^_
X ^V s __,
4 r /**

RAEDTHUYS
De betrokken agrariers hebben hun bedrijven aan de Oostermaatweg, de Horstweg en de
Boslandweg. De percelen waarop de windturbines kunnen komen liggen aan de
noordwestzijde van de Oostermaatweg. De windturbines komen op een rechte lijn te staan
parallel aan de Oudewegsbeek.
In paragraaf 3.3 is de provinciale kansenkaart voor Overijssel weergegeven. In de
onderstaande figuur wordt de kaart uitvergroot om de locatie van windpark
Oosterweilanden duidelijk te maken.
IT
£~j Recansbircttszonenng
Q Ve-enrsetdegebjeden en. beekdaien
Q VarbJijfisrecreabe en routestructurenj
Q 'latuurbeleidskaart
Q Weidevogefbehoer- en ganzengebje
Q Watkmate Landschappen en Partcen '
. / •
G Wafcenreillgheid
[3 DuTstemfa
• Zv.tam-Aater
Q Bodemsanenngen
• Stcrtplaabsen
• Watertopen en waterbergina
g] Windenergie •
22 September 2G09 - Provincie Cvenjssel
900 m
\.. \ fcansryk xaekgebled vandenerd
MBS uifcsimttngsgebied groenblauv/q
£¥« uitsluitingsctebied nabonale fat
Sffiff mtsluibngsgebied laagvliegrour
• Zandwrn- en zautwtnfocafces
• Sedrijventerreinen
Q HoofdinFrastrucituur
Q Wegencategcnsenng buiten de beb<
Q Opexibasr *ervoer-netwsrk
Q Indieatie geschtkihefd bodern voo r f,
Q Archeclogische verwachbngskaart
Q Arche-cJcgtsche gebtedenkaart
• Faunaknetpunten
Kaart «n

RAEDTHUYS
rustiger dan kleinere windturbines. Dit geeft een positief effect op de belevingvan de
windturbines in het landschap.
Het is niet gewenst om nual een definitieve keuze voor een type windturbine maken. Een
inpassingsplan kan ruimte bieden om binnen minimale en maximale afmetingen van ashoogte,
rotordiameter en totaal parkvermogen een type windturbine te realiseren. Deze flexibiliteit
in het inpassingsplan is gewenst. De ontwikkelingen op het gebied van windenergie en
windturbines gaan snel. Door de keuze voor het type windturbine zo laat mogelijk, dat wil
zeggen op het moment dat de bouwaanvraag wordt ingediend, te maken kan een
windturbine worden uitgekozen die binnen de randvoorwaarden uit het inpassingsplan (en
eventueel andere vergunningen) een zo hoog mogelijk rendement heeft. De locatie kan zo
optimaal worden benut. In ieder geval mag er van worden uitgegaan dat Windpark
Oosterweilanden ca. 20.000 MWh duurzame elektriciteit kan produceren. Deze productie is
equivalent met het verbruik van ca. 5.800 huishoudens.
Een zeer belangrijk pluspunt van windenergie is het milieuvoordeel bij het op deze wijze
produceren van elektriciteit. In principe wordt hiermee de uitstoot vermeden van stoffen die
het milieu belasten. Het gaat om stoffen als kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofdioxide.
Volgens berekeningen van het CBS, gebaseerd op het Protocol Duurzame Energie (2004)
van SenterNovem, is het mogelijk dat door de productie van I kWh door een windturbine
een uitstoot van 580 gram kooldioxide wordt vermeden.
Windpark Oosterweilanden kan daarmee een besparing op de uitstoot van CO2 opleveren
van ongeveer 11.600 ton. Dit komt overeen met ruim 19% van de provinciale
reductiedoelstelling uit de bron Wind van 60 kiloton/jaar 7 . Daarmee draagt Windpark
Oosterweilanden aanzienlijk bij aan het bereiken van de provinciale doelstelling.
4.4 Pijplijnproject
Windpark Oosterweilanden is opgenomen in de lijst van kansrijke pijplijnprojecten in het
Nationaal plan van aanpak Windenergie, zoals beschreven in paragraaf 3.1.
Kansrijk wil zeggen: concreet plan met initiatiefnemerlontwikkelaar dat met voldoende bestuurlijke
daadkracht en deskundigheid, binnen de huidige kabinetsperiode gecommitteerd en/of gerealiseerd
kan worden. Het is kansrijker als het binnen het nationaal- en provinciaal (windenergie) beleid past.
(Nationaal plan van aanpak Windenergie, 30 januari 2008) 8
Het resultaat van het onderzoek naar deze projecten is in juli 2008 gepubliceerd in het
Projectenboek Windenergie 9 .
7 Omgevingsvisie Overijssel, tabelindicatieve toedeling C0 2-reductie,pagina133
8 http://www.vrom.nl/pagina.html>id=2706&sp=2&dn=8093
'http://www.vamil.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8305
Oosterweilanden vangt de wind | 2
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
Overijsse]
prognose van groei windenergievermogen
fltfflefenle
jnoKtliiiUri!
volgeni*lQW
£df*St<
Tslf-at^aids**
•^5
f*'
10
12
10
1/
5
J2
luMotJaf Milium SLOW
4MHt«

RAEDTHUYS
5 Effecten op de omgeving
Windturbines hebben invloed op de omgeving. Windturbines veranderen door hun formaat
en dynamiek de belevingvan het landschap. Zoals in de inleiding aangegeven is het onze
intentie om geen onaanvaardbare hinder voor omwonenden en voor andere functies in het
gebied te veroorzaken. Door te voldoen aan alle wettelijke normen wordt aan dit principe
voldaan. Dit neemt niet weg dat communicatie met omwonenden zorgvuldig dient te
gebeuren.
In dit hoofdstuk worden dealgemeen bekende effecten van windturbines op hun omgeving
behandeld. Per onderdeel wordt ook aangegeven welke onderzoeken deel uit (kunnen)
makenvan een inpassingsplanprocedure. Het kan zijn dat tijdens de inpassingsplanprocedure
andere effecten naar boven komen die ook onderzocht moeten worden.
5.1 Landschap
Het landschap nabij de locatie is aan verandering onderhevig. Met name de komst van de
zandwinning, een nieuw bedrijventerrein langs de N36 en de nieuwe woonwijk Waterrijk in
de gemeente Almelo betekenen een grote verandering voor (de belevingvan) het landschap.
Dat het landschap verandert door de komst van windturbines is een feit. Windturbines
vallen door hun omvang en dynamiek op. Of dit gewaardeerd wordt is vooral een gevoel van
beleving. De een vindt dat windturbines de openheid benadrukken, de ander vindt het een
aantasting ervan.
In vergelijking met windturbines op het nieuwe bedrijventerrein langs de N36, zoals eerder
door de gemeente besproken, heeft de locatie van Windpark Oosterweilanden een aantal
grote voordelen. Ten eerste is de afstand naar grote groepen woningen (zoals rond het
Oosteinde en de Almeloseweg) veel groter. Daarnaast wordt voorkomen dat de
windturbines een beperking hebben op de uit te geven kavels op het bedrijventerrein.
Volgens het Handboek Risicozonering Windturbines (SenterNovem) moet de grond onder
de windturbine (ter grootte van een cirkel met als straal de tiphoogte, in dit geval 139
meter) in principe vrij worden gehouden van kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten.
Uit het gegeven dat degemeente Twenterand deze locatie als meest geschikt acht
(Structuurvisie, zie Hoofdstuk 3), kan geconcludeerd worden dat de verandering van dit
gebied het meest acceptabel is.
Door het beleid van de provincie Overijssel wordt voorkomen dat het landschap vol komt
te staan met windturbines. Er isgeen sprake van verrommeling.
5.2 Milieuaspecten
Geluid, schaduw en veiligheid zijn de belangrijkste milieuaspecten. Deze worden hier
behandeld.
5.2.1 Geluid
Windturbines veroorzaken geluid dat hinder kan veroorzaken in de omgeving. Door de
aanleg van het windmolenpark zal degeluidsbelasting dan ook veranderen. Of deze
verandering aanvaardbaar is of dat maatregelen noodzakelijk zijn, moet onderzocht worden.
Voor windturbines vindt de toetsing aan de geluidsnormen anders plaats dan bij veel andere
bedrijfsactiviteiten. Bij windturbines is de geluidsproductie (mede) afhankelijk van de
Oosterweilanden vangt de wind 14
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
windsnelheid. Daarnaast is het geluid van de omgeving ook mede afhankelijk van de
windsnelheid. Bij harde wind is het geluid van de windturbines al snel minder dan het
omgevingsgeluid veroorzaakt door bijvoorbeeld bomen en landbouwgewassen. Bij eenlage
windsnelheid staan de windturbines stil of draaien ze met een laag toerental. De
windturbines produceren dan relatief weinig geluid.In het Besluit algemene regels voor
inrichtingen milieubeheer 10 (19 oktober 2007, vanaf hier: Activiteitenbesluit) is derhalve een
Windnormcurve (WNC-40) opgenomen waarbij voor iedere windsnelheid een maximale
geluidsemissiewaarde is vastgesteld.
Geluidnorm Lden
De heer Van den Bergvan de Rijks Universiteit Groningen heeft onderzoek gedaan naar
geluideffecten van windturbines. Daaruit is gebleken dat bij specifieke omstandigheden (een
stabiele atmosfeer) er meer geluid van windturbines kan worden vernomen dan normaal
gesproken te verwachten zou zijn. Dit wordt het 'Van den Berg-effect' genoemd. De
metingen van Van den Berg waren niet erg nauwkeurig en de geluiddeskundigen zijn het
vooralsnog niet met elkaar eens over de mate waarin het effect optreedt. Op dit moment
wordt hier nader onderzoek naar gedaan.
Er is momenteel nog geen wettelijke verplichting dit 'Van den Berg-effect' in de beoordeling
te betrekken. Het Ministerie van VROM heeft dit bevestigd. In de Staatscourant 2009 nr.
12902is een wijziging van het Activiteitenbesluit gepubliceerd (Wijziging milieuregels
windturbines). Hiermee wordt voor de geluidsproductie van windturbines een nieuwe norm
vastgesteld : de Lden-norm. Deze nieuwe regelgeving zal naar verwachting begin 2010 in
werking treden. Tot dat moment moeten de bestaande beoordelingsregels worden
toegepast. Dit blijkt uit de brief van VROM van 10 april 2008 en uit de beantwoording van
Kamervragen door Minister Cramer. In antwoord op schriftelijke vragen SP (13 juni 2008)
geeft minister Cramer het volgendeaan:
'Er komt nieuwe regelgeving zodat de geluidbelasting betrouwbaarder kan worden berekend.
Dit om te anticiperen op het "Van den Berg-effect'. Hierbij wordt het huidige
beoordelingssysteem LA,RT vervangen door de EUstandaard Lden. Bij het vaststellen van het
beschermingsniveau en bijbehorende planologische en bedrijfsmatige consequences wordt
rekening gehouden met de laatste inzichten op het gebied van dosis-effect relaties en met de
noodzaak tot opwekking van duurzame energie. Het streven is er op gericht voor het eind van
2008 een ontwerpregeling gereed te hebben, zodat deze begin 2009 in de parlementaire
besluitvormingsprocedure kanwordengebracht. De nieuwe rege/geving zal, onder meer
afhankelijk van de parlementaire besluitvormingsprocedure, begin 2010 in werking treden. Tot
dat moment moeten gemeenten de bestaande beoordelingsregels toepassen.'
Naar verwachting is deze nieuwe geluidnormering van kracht voordat Windpark
Oosterweilanden aan de fasevan de milieuvergunning toe is. De nieuwe norm is danvan
toepassing op dit windpark wat wil zeggen dat eventuele hinder ten gevolge van het 'Van den
Berg-effect' wordt voorkomen.
5.2.2 Schaduw
Als de zon door de draaiende wieken van een windturbine schijnt, ontstaat op de grond een
slagschaduw. Deze kan tot hinder leiden. Door middel van een computerprogramma kan de
baan van de schaduw worden bepaald. Daarbij kan voor elke plek binnen die schaduwbaan
worden aangegeven in welke mate en op welk moment van de dag mogelijk schaduwhinder
kan optreden. Volgens de wetgeving moet een windturbine zijn voorzien van een
automatische stilstandvoorziening indien er gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar en
'http://wetten.overheid.nl/BWBR0022762/
Oosterweilanden vangt de wind | 5
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw op een woning kan optreden (art. 3.12
Regelingalgemene regels voor inrichtingen milieubeheer). Zo wordt onaanvaardbare hinder
door slagschaduw voorkomen.
Raedthuys heeft uitgebreide ervaring met automatische stilstandvoorzieningen en zal deze
ook op de turbines in Oosterweilanden toepassen als uit onderzoek blijkt dat dit
noodzakelijk is.
5.2.3 Radar Vliegbasis Twenthe
Windturbines (en andere hoge objecten) kunnen de goede werking van radarinstallaties
verstoren. Het Ministerie van Defensie heeft dan ook zones rond radarinstallaties getrokken
waarbinnen de bouw van hoge objecten alleen is toegestaan als aangetoond is dat deze geen
onaanvaardbare verstoring van de radar geven.
Windpark Oosterweilanden ligt binnen de zone rond de radarinstallatie bij Vliegbasis
Twenthe. Wij hebben ons project met een aantal varianten in type windturbine en ashoogte
voorgelegd bij Defensie. Uit het door FEL/TNO uitgevoerde onderzoek blijkt dat het
windturbinetype Enercon E82 met een ashoogte van 98 meter aanvaardbaar is voor
Defensie. De brief van Defensie zit als bijlage 2 bij dit verzoek.
5.2.4 Veiligheid
Alle in Nederland gebouwde windturbines moeten een veiligheidscertificaat hebben. Bij de
certificering wordt onder andere gekeken of de onderdelen van de windturbine bestand zijn
tegen de krachten die optreden. Dit certificaat heeft een geldigheidsduur van 20 jaar.
Na inwerkingtreding van de Wijziging milieuregels windturbines (Staatscourant 2009 nr.
12902) zalals volgt met risicozonering om worden gegaan:
• Binnen de wieklengte van een windturbine (de 10" 5 zone) mogen zich geen
kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten bevinden.
• Binnen de tiphoogte van een windturbine (de I0 6 zone) mogen zich geen kwetsbare
maar wel beperkt kwetsbare objecten bevinden.
Kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten zijn gedefinieerd in het Besluit externe veiligheid
inrichtingen" (Bevi).
Bij de windturbines waarvan in dit verzoek wordt uitgegaan voor Windpark
Oosterweilanden zijn binnen de tiphoogte geen kwetsbare noch beperkt kwetsbare objecten
aanwezig. Windpark Oosterweilanden zal derhalve geen inbreuk doen op de veiligheid van
omwonenden of objecten in de omgeving.
5.2.5 Ecologische aspecten
De aanwezigheid van beschermde flora enfauna in de omgeving en de effecten van de
windturbines daarop is een aandachtspunt bij de realisatie van windturbines.
1 ' http://wetten.overheid.nl/BWBR0016767/
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
|
JFtMjEtKiiasrt Viator
i
H
[3 Veen.vaidegebSeden en bea*cdal«n
Q Verb!i;rsreCTeabe en rcutastiuct&f&n j.
Q ftetuutbejletdskaart
£g Weidfiscgejfeeh-eer- en gartzenije&ft •
5»SK weidevogelbeheErgefcied
22 September 2009 - Pravincte Overijssel
vs\A
gajizengebied
[3 Siationajie Lands^bapp-ei* en Parfcea
Q &rinkvaterY&itlingen
!>CJ V/afcerveitigheid
Q Duistemis
Q Zwenwratar
[7j Ecdemsaniiring'en
Q Stortplaatssn
Q Wsterfopen en waterbergjng
Q Wfndenergia
Q Zatidivm- en zouivaiilocaties
Q Bedryventen-einen
(3 Hoofdtnfrastructour
Q Wegencategonsering buiten ds be!
Q Qpenbaar vervoer-netweric
Q Indicate geschiktheid bodem voer
[3 Archeologi'sche venraschtingska art
Q Arcfieologische gebisdenkaart
Q Fauaafcnefpunfcsn
Kaart owfergrond
pj^
•i :•• . "- "W*
Figuur 7.De //gg/ng van Windpark Oosterweilanden (donkergroen) op de provinciate kaart
Het gebied kenmerkt zich gedeeltelijk als ganzengebied. In de Omgevingsvisie 2009 staat op
pagina 99 hierover: Windenergie is in deze gebieden niet op voorhand uitgesloten. Dit
onderzoeken we per locatie.
De effecten van de windturbines op deganzen zullen dehalve nader worden onderzocht.
Het feit dat windenergie in deze gebieden niet is uitgesloten, blijkt overigens ook uit het feit
dat een van de twee door de provincie aangewezen kansrijke zoekgebieden voor windenergie
zich bijna geheel in een ganzengebied bevindt.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
17

RAEDTHUYS
[3 R«£onxtiudaB=cnarfag £
Q I'eertwsidegeb&den ten beekdst&a |
levpgiJbebeetgei^iid :'
•j VBL gjyizeng .^ ebied
I
f-f-iWcnsJa Lindcchsppffln anPatfettn j:
£/£3 pinlc%3tgrv.-inningeft |;
t4mmmKMMmmmmmm
j|g|§|
' " ^ B Vjlnden«9ie |
fcansrijlc =cekgebied -.Mndaa^re
jM v*mmmm:wAvws£a _
tfcaait 5
IVttldav&salb^fteer- «n garmenfftty^
_ t Zlvemyater £
^-•Vy^VTJEH Bedemsaneringen J;
^;%Z^XJiE3 Stotpt.'sfcMm |
*syyK'/A
4% Uihilujtingsgebied nation***
4
. /^4 swl uitsJuttmgsgebied teasvtie5R)u|
• Q Bedrijyenterretnen |
71 •-'•. r. t, .'^ii'- r tC JO -'-Bvinae Overijsse!
!{3 Moofdinfrastructaur
Q VV*gencatagorfsenng fcutfcenda bsferiTi'i
nrr
i
Figuur 8. Overlap kansrijke zoekgebieden windenergie en vogelgebieden
Op enige afstand van de locatie bevindt zich het natuurgebied Engbertsdijksvenen. Dit gebied
is aangewezen als Natura 2000-gebied. In de onderstaande figuur is aangegeven op welke
afstand dit gebied zich bevindt.
T r*J Afstand tot \
< [51i

RAEDTHUYS
De effecten op de waarden van dit gebied moet worden onderzocht.
Voorzover noodzakelijk zal bij de province en het Ministerie van LNV respectievelijk een
Natuurbeschermingswetvergunning en een ontheffing voor de Flora- en faunawet worden
aangevraagd.
Onze ervaring is dat de effecten van windturbines op flora en fauna bijzonder meevallen en
dat dit de realisatie van een windpark doorgaans niet in de weg hoeft te staan.
5.2.6 Archeologie
Op basis van de interactieve kaart op de site van de provincie Overijssel worden geen
beperkingen vanwege archeologische waarden verwacht. Ook heeft de grond op de locatie
Oosterweilanden geenhoge archeologische verwachtingen.
Q RectinstrueKsaonanng
Q VaertVaeftJegebfedart an b&etcdailen
£3 Vetbljlfsmcreafas «ft rmjtesfcrucfcurtm
Q Katuwrfeetaicfskaart:
• W«i*4etvag«jjjHshe«r- en g»r«ertg.«foi* :
Q NatranaJe tatjdscbappen en Paricah
Q Waterweilisheid
£3 Dmstterois
£3 Zwemwatsr
v .
Q WatedofHsn en wafcgfberging
Q WmSeneffgfe
Q Zs&ndtatnr *« atoutvjfnlocsitfes
Q B&drijysiriijafminen
Q HaefdinJrastruchjUf
Q W*gencategons©r!ng bttiten de b«b|
Q Opanfcraar vetrva«r-n«tMerk
£3 ftw&catr« geschtkthefd bodem vocw
£j Areheotegisehe gebSedenkaart:
• • areheotogisch gabied
22September2009 - Provmae Overgssei
900 m
• R arch«oicgfBch gebied (es)
Q Fstinaknslpu«tan
Kaart £m&ar$rand
J
F/guur / 0.Archeologische gebieden en de locatie van Windpark Oosterweilanden
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
19

RAEDTHUYS
I
!{3 RscoBstawsSHsasnen-ig
£3 Veerwsidegebieden en bsaskdafw*
Q Vejfcjs^srecreesbe en routtfMrutttsren
Q Kahjurbefejdskaart
Q ¥.*efdevcge!behser- en ganasangt
Q HaHcoale Landschappen «n Paj-kffifiJ
Q Orinfc»vat:er\4*wingen
O Wsterve&shevd
Q Duistamis
Q Eodemsanenngen
Q Stixtplastsen
[3 Vifafceriopen en waterberging
Q vytndenergje
Q Zandvifn- en zoutranlocatj^s f:
Q Bedrijva*5tefrai.-»e.T
F
Q HoofdnFtastrucfcuur |
£3 Wegencategoriserfna fauifean defe%fa|
n Opcnbaar veivoer-nehverfc: |
• Indicate gcsrfiikthejd bod&m voor U
gj Archeologjsche vertt-achliftgsic&art I
M l hoge v-erwachting |
^Si middelhcge venMachttng
lags uenvachttng
9 » verstoord
^« onoekend
22 September 2009 - Province Ovenjssel
900 m
Q Anrheotogis^ie gefaiedenfcaart
f") Faunaicrtelpunten
••"Trr
Rguur / /. Archeologische verwachtingen ende /ocotievon Windpark Oosterweilanden
5.3 Ontwikkelingen nabij de locatie
Van een tweetal ontwikkelingen nabij de locatie van het windpark worden hieronder de
effecten nader uitgewerkt.
5.3.1 Zandwinning
Een groot deel van de Oosterweilanden is bestemd voor zandwinning. Dit gaat waarschijnlijk
binnen enkele jaren gebeuren. Het plangebied loopt tot aan de Oudewegsbeek. De
windturbines komen circa 50 meter uit deze beek te staan. Dit betekent dat er geen directe
effecten zijn te verwachten tussen de zandwinning en de windturbines.
Na beeindiging van de zandwinning blijft een grote waterplas over. Deze krijgt naar alle
waarschijnlijkheid een recreatieve functie.
5.3.2 Waterrijk Almelo
Almelo ontwikkelt een nieuwe woonwijk 'Waterrijk'. Deze woonwijk komt aan de westzijde
van de Oosterweilandweg. In onderstaand figuur is het plangebied weergegeven. Zie ook
www.planwaterrijk.nl of www.almelo.nl.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
20

RAEDTHUYS,
Figuur 12. Plangebied Waterrijk Almelo (bron: www.planwaterrijk.nl)
Er is met enige regelmaat contact geweest met de gemeente Almelo over voor- en nadelen
van beide ontwikkelingen. De gemeente Almelo heeft haar zorgen uitgesproken over
nadelige effecten tengevolge van het windpark.
Ten aanzien van geluid heeft Raedthuys aangegeven dat wij zullen vooruitlopen op
regelgeving die in ontwikkeling is m.b.t. het 'Van de Berg-effect' (zie 5.2.1). Dit betekent dat
eventuele overlast tot een minimum is beperkt.
Een voordeel van het windpark nabij de nieuwe woonwijk is dat de windturbines een flinke
bijdrage kunnen leveren aan het verduurzamen van de woonwijk. Dit is ook met de
gemeente Almelo besproken en deze ideeen zijn goed ontvangen. Enkele mogelijkheden om
de burgers direct bij het windpark te betrekken zijn weergegeven in hoofdstuk 8.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
21

RAEDTHUYS
6 Procedures
Voor een windpark moeten diverse procedures worden doorlopen. Voor de
bouwvergunning moet het bouwplan passen binnen een provinciaal inpassingsplan of
gemeentelijk bestemmingsplan. Zoals reeds is aangegeven in paragraaf 3.4 wil de gemeente
Twenterand niet meewerken aan de benodigde bestemmingsplanherziening.]
Het totale parkvermogen van windpark Oosterweilanden zal minder dan 15 MW bedragen.
Derhalve moet er een melding in het kader van de Wet milieubeheer worden gedaan. Het
windpark valt niet onder de MER-beoordelingsplicht.
In ieder geval moeten ten behoeve van de te doorlopen procedures de nodige onderzoeken
worden uitgevoerd. Een indicatieve opsomming:
Geluid- en schaduwhinderonderzoek;
Risicoanalyse planschade;
Onderzoek landschappelijke inpassing, inclusief visualisaties;
Quick scan effecten op natuurwaarden.
In overleg met de provincie Overijssel kunnen in het kader van de te doorlopen procedures
ook andere aspecten worden onderzocht.
Zodra de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 12 (Wabo) van kracht is,is voor het
windpark een omgevingsvergunning nodig.
Zodra de Wijziging milieuregels windturbines (zie ook paragraaf 5.2.1 en 5.2.4) van kracht is,
zal gelden dat alle windparken op land onder het Activiteitenbesluit vallen, tenzij het park
een totaal vermogen heeft van 15 MW of meer en het bevoegd gezag gemotiveerd heeft
besloten dat er inderdaad een MER opgesteld moet worden. In dat specifieke geval is een
omgevingsvergunning die is voorbereid met de uitgebreide procedure nodig (voorheen
milieuvergunning).
In alle overige gevallen, zoals ook in dit geval, valt een windpark onder de algemene regels
van het Activiteitenbesluit en kan volstaan worden met een omgevingsvergunning die is
voorbereid met de reguliere procedure.
12 http://wetten.overheid.nl/BWBR0024779/
Oosterweilanden vangt de wind 22
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
7 Communicatie
Het ontwikkelen van een windpark is een complexe aangelegenheid. Er zijn vele factoren die
van invloed zijn op het proces, waarin verschillende belangen worden afgewogen. Wij stellen
ons dan ook voortdurend op de hoogte van de ontwikkeling en realisatie van plannen,
regelgeving, ideeen en opvattingen en wij leveren zelf een actieve bijdrage aan de
ontwikkeling van plannen en ideeen en aan het verkrijgen van de noodzakelijke kennis en
inzichten op het gebied van windenergie.
Ook hecht Raedthuys Windenergie er veel waarde aan alle belanghebbenden (bevoegd
gezag, omwonenden en maatschappelijke organisaties) op een open wijze en tijdig te
informeren over het plan en de ontwikkelingen. Wij leveren graageen actieve bijdrage in de
communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden van draagvlak is essentieel
voor het slagen van het plan. Om hieraan vorm te geven wordt, bij voorkeur in
samenwerking met de provincie, een communicatieplan opgesteld.
In het traject dat gevolgd is ten behoeve van de besluitvorming is al veel aan communicatie
gedaan. Zo is er op 18 juni 2008 een informatieavond georganiseerd voor de gemeenteraad,
het college en ambtenaren van de gemeente Twenterand. Later dat jaar is er een
inloopavond georganiseerd voor omwonenden.
Oosterweilanden vangt de wind 23
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
8 Burgerwindpark
Windturbines worden gebouwd om duurzame energie op te wekken. Maar de komst van
windturbines wordt in de directe omgevingvan het windpark soms ook als negatief ervaren.
Er wordt in de projectvoorbereidingsfase door omwonenden vaak gesproken over
horizonvervuiling en hinder van geluid of slagschaduw.
Gelukkig kunnen windturbines voor de locale gemeenschap meer betekenen dan alleen maar
een last. De exploitatie van windturbines brengt naast de milieubaten ook financiele baten
met zich mee. Wij zijn bereid om deze baten, voor zover financieel verantwoord, te delen
met de directe omgevingvan het windpark. Daarvoor willen wij bij Windpark
Oosterweilanden de volgende voordelen aan de locale gemeenschap aanbieden.
8.1 Financiele participatie
Raedthuys Windenergie valt onder de Raedthuys Groep. Deze keten van bedrijven is zeer
ervaren in het opzetten en uitvoeren van participatiemodellen voor windenergieprojecten.
Wij zijn daarin marktleider in Nederland. Voor de omwonenden willen wij speciale
participaties uitgeven, zodat ook zij kunnen investeren profiteren van het financiele
rendement van de turbines.
8.2 Levering van energie
Nu de elektriciteitsmarkt geliberaliseerd is, kunnen wij de door ons geproduceerde stroom
vrij op de markt verkopen. Wij willen aan omwonenden de energie uit hun eigen windpark
tegen gereduceerd tarief aanbieden. Daarmee kunnen omwonenden groene stroom
gebruiken en een financieel voordeel behalen zonder te investeren.
Oosterweilanden vangt de wind 24
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
9 Conclusie
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschedeen de bij het initiatief
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
inpassingplan,als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening,vast te stellen om
de realisatie van Windpark Oosterweilanden mogelijk te maken.
Wij verwachten dat Windpark Oosterweilanden een grote kans heeft om gerealiseerd te
worden.
Naam
Adres
Postcode en woonplaats
Telefoonnummer
Faxnummer
Site
e-mail adres
Contactpersoon
Datum
Handtekening
: Raedthuys Windenergie B.V.
: Hengelosestraat 569
7521 AG ENSCHEDE
: 053 4341200
: 053 4304528
: www.raedthuys.nl
: d.j.matthijsse@raedthuys.nl
: DirkJan Matthijsse
: 18 decembep'2609
: A.P. Vermeulen
Postbus3l4l
7500 DC ENSCHEDE
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
25

RAEDTHUYS
10 Bijlage I Windturbines
Een windturbine bestaat uit een mast op
een fundering, een gondel en meestal drie
wieken. De gondel is de 'kast' op de mast
waar bijvoorbeeld de versnellingsbak en
generator in zitten. Het uiterlijk van een
windturbine wordt vooral bepaald door de
ashoogte, de rotordiameter en het aantal
wieken. De eerste twee zijn in de afbeelding
hiernaast weergegeven. De huidige
generatie windturbines heeft een ashoogte
van 80 tot ruim 100 meter. De
rotordiameter varieert van 70 tot ruim 100
meter. De tiphoogte is de ashoogte plus
een halve rotordiameter. Voor moderne
turbines kan de tiphoogte oplopen tot ruim
150 meter.
Rotordiameter
Een windturbine heeft een bepaald vermogen. De grootte van dit vermogen is afhankelijk van
het type windturbine. In het algemeen kan gesteld worden dat hoe groter de rotordiameter
van de windturbine is, hoe groter het vermogen. De meeste in Nederland gebouwde
windturbines hebben een vermogen van ongeveer I MW. Nieuwere turbines hebben een
vermogen van 2 tot 3 MW. Er zijn windturbines in ontwikkeling met een vermogen van 5 a 6
MW.
De ruimte die een windturbine nodig heeft is de ruimte ter grootte van de funderingsplaat.
Bij een grote windturbine is de funderingvaak een zeskant ter grootte van circa 17 bij 17
meter (ongeveer 289 vierkante meter). De ruimte tussen de turbines in een windpark kan
normaal in gebruik blijven als weiland of bouwland. Voor de bouw en het onderhoud van de
windturbines is het praktisch wanneer zich bij elke turbine een permanente
kraanopstelplaats ter grootte van circa 50 bij 50 meter bevindt. Elke windturbine moet zijn
ontsloten door een pad. De aan te leggen paden zijn circa 4 meter breed en verhard. Ten
behoeve van de bouw en eventueel groot onderhoud moet dit pad bestand zijn tegen zware
belasting.
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
26

RAEDTHUYS
11 Bijlage 2 Brief Defensie
•gflg
Ojrag&e Maori
BejwefcadMs:
Postft&es'
MPC35H
**i GroenraedtBV p«sbua-40i84
Lav.dehoerD.J. Matthjjsse
soMnozwoia
Postbu'S 3141
immMavtUMntitM
7500 DC ENSCHEDE
Dra.M.H,Mii*te
TeIefecji(03S)-4S7240t
F«x (038) 457 23 99
Damn 16 maart 2007 VKM (re) 533 820 ss
Oratenmc* 2007002984 E-mail:
OraSBiweni Windpark OOStefflSsffijnden «*.n«idila»i*lM*l
07/28H01
Geachte deer Matthijsse,
Met uw brief van 24 januari 2007 heeft u mij de plannen voorgelegd voor de bouw van vier
windturbines op de locatie Oosterweilanden In de Gemeente Twenterand.
Oe door u aangeboden gegovens van de mogelijk te bouwen windturbines van de types Vestas
V90 3.0 MW en Enercon E82 zijn door mlj doorgezonden aan de Luchtmacht, met het verzoek om
door FEL/TNO een berekening uit te lalen voeren van de mate van verstoring van de
radarinstallafle van de Koninklijke Luchtmacht op de Vliegbasis Twenthe.
Zoals u bekend is, kan de bouw van windturbines in de nabijheid van radarinstallalies van grate
Invtoed zijn op het functioneren van de radarinstallaties. De mate Van verstoring is afhankelp van
onder meer de afstand van de wjndmolen tot de radar, de hoogte van de turbine, de dikte van de
mast en de omvang van de gondel.
Door TNO is een model ontwikkeld waamiee voor concrete windmolenplannen (door het invoeren
van de bovengenoetnde maten) de mate van verstoring nauwkeurig kan worden berekend. Dit
model Is In de praktijk getoetst en voiledig betrouwbaar gableken.
Voor de maximaal toolaalbare verstoring van de radar heeft de Koninklijke Luchtmacht
operaUoneta normen vastgesteld. Windturbines die in een bepaalde richting meer dan 10%
vermindering van het radarbereik tot gevolg hebben worden nlet aanvaardbaar geacht.
Uit het door FEL/TNO uitgevoerde onderzoek is net volgende gebleken:
a, Blj toepasslng van het windturbinetype Vestas V90 met masthoogten 80 en 105 meter op
de locatie Oosterweilanden zal de radar van de Koninklijke Luchtmacht op de Vliegbasis
Twenthe, met meer dari 10% warden verstoord. Dit type is op de aangegeven locatie nlet
aanvaardbaar voor het Ministerie van Defensie.
Bflbe&ilmioti^tftfm.oBskmmrtwcMtGtmtpvtMmMm.
Oosterweilanden vangt de wind 27
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009

RAEDTHUYS
Commando DlenstenCentra
DkaKtVMlsitHKlDtfcnsle
Baun
16maart2Q07
(Mums* 2007002984
b. Bij toepassing van net wiraiturbinetype Enercon E-82 met masdioogtes 78,85 en 98
meter zal ds radar van da Koninklijke Luchtmacht op de Vliegbasls Twenlhe met minder
dan f 0% worden verstoord. Dit type is op de aangegeventocatie wel aanvaardbaar voor
hetMinister!© van Defenslo.
Volledighefdshalve merit ik nog op dat ook na de voorgenomon Suiting van de Vliegbasls Twenthe
op 31 december 2007 de daar aanwezkj radarinslallaties gehandhaafd zullen blijven. Hot
radarsysteem maakt onderdeel uit van een landetijk dekkend netwerk. De
radarverstoringsgebiedon zullen dan ook na de genoemde datum nog van kracht blijven.
Ikhoop u hiermee voldoende te hebben gelnformeerd.
Hoogachtend,
de Eerstaanwezend IngenfeurDirecteur
Directie Noord,
voordeze:
Hoofd RuimtelijkeOn
drs. A. Moorman
Pasta •m
Oosterweilanden vangt de wind
Windpark Oosterweilanden, gemeente Twenterand, provincie Overijssel, 18 december 2009
28

RAEDTHUYS,
Windpark Hooislagen
Gemeente Dalfsen
Provincie Overijssel
Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan
Windpark Hooislagen
(0CO2f@)

RAEDTHUYS,
Inhoudsopgave
1 Verzoek tot vaststellen provinciaal inpassingsplan 3
2 De initiatiefnemers 4
2.1 Grondeigenaren 4
2.2 Raedthuys 4
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers 4
3 Windenergiebeleid 5
3.1 Nationaal beleid 5
3.2 Maatschappelijke steun 6
3.3 Beleid provincie Overijssel 6
3.4 Beleid gemeente Dalfsen 8
4 Windpark Hooislagen 9
4.1 De locatie 9
4.2 Het windpark 10
4.3 De turbines 10
4.4 Pijplijnproject ; I I
5 Effecten op de omgeving 13
5.1 Landschap 13
5.2 Milieuaspecten 13
5.2.1 Geluid 14
5.2.2 Schaduw 15
5.2.3 Veiligheid 15
5.2.4 Ecologische aspecten 15
5.2.5 Archeologie 17
6 Procedures 19
7 Communicatie 20
8 Burgerwindpark 21
8.1 Financiele participate 21
8.2 Leveringvan energie 21
9 Conclusie 22
10 Bijlage I Windturbines 23
I I Bijlage 2 Afwijzing gemeente Dalfsen 24
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(QCO2I©)

RAEDTHUYS,
I
Verzoek tot vaststelien provinciaal inpassingsplan
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede en de bij het initiatief
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
inpassingplan, als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening, vast te stellen om
de realisatie van Windpark Hooislagen mogelijk te maken.
Wij richten dit verzoek tot de provincie Overijssel omdat er sprake isvan een provinciaal
belangen omdat de betrokken gemeente geen medewerking wil verlenen aaneen wijziging
van het bestemmingsplan.
Windpark Hooislagen ligt in een 'kansrijk zoekgebied windenergie' volgens het provinciale
windenergiebeleid en draagt bij aan het bereiken van de provinciale ambities ten aanzienvan
duurzame energie en windenergie.
Met het besluit van de provincie om een inpassingsplan op te stellen kan de planologische
procedure worden opgestart. Indeze procedure wordt alle informatie verzameld die nodig
is voor het bevoegd gezag om een afgewogen besluit te nemen. Eeninpassingsplan wordt
door Provinciale Staten vastgesteld en kent een zorgvuldige procedure. Wij verwachten dat
Windpark Hooislagen na deze zorgvuldige afweging een grote kans heeft om gerealiseerd te
worden.
In deze notitie wordt Windpark Hooislagen verder toegelicht: de locatie, de windturbines,
de opbrengstprognose en de effecten van het windpark op de omgeving. De notitie geeft een
beeldvan de mogelijkheden envan de beperkingen die er (kunnen) zijn ten aanzien van de
realisatie van Windpark Hooislagen. Ook wordt ingegaan op het te doorlopen proces en de
communicatie over het windpark. Begonnen wordt met een introductie van de
initiatiefnemers.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CO2J®)

RAEDTHUYS,
2 De initiatiefnemers
Het initiatief voor Windpark Hooislagen komt voort uit degrondeigenaren en Raedthuys
Windenergie B.V. uit Enschede.
2.1 Grondeigenaren
Bij de ontwikkeling van Windpark Hooislagen zijn een aantal grondeigenaren betrokken. De
bij het initiatief betrokken grondeigenaren wonen in de dichtst bij het windpark gelegen
woningen. Voor deze samenstellingis gekozen om de locatie zo efficient mogelijk te
benutten zonder onaanvaardbare hinder voor derden te veroorzaken.
2.2 Raedthuys
Raedthuys Windenergie B.V. issinds 1995 actief op het gebied van windenergie. In
samenwerking met grondeigenaren, voornamelijk agrariers, en gemeenten heeft Raedthuys
Windenergie tientallen windturbines gebouwd. Deze windturbines zijn goed voor zo'n 80
MW gemstalleerd vermogen, voldoende om ± 45.000 huishoudens van duurzame energie te
voorzien.
Raedthuys Windenergie iseen onderdeel van de Raedthuys Groep, gevestigd in Enschede.
Als specialist op het gebied van windenergie beheerst deze groep bedrijven vele facetten
zoals het ontwikkelen, realiseren, financieren, beheren en onderhouden van windturbines en
windparken. De Raedthuys Groep is tevens actief op het gebied van bio-energie. De
opgewekte duurzame energie wordt verkocht op de elektriciteitsmarkt. Ook bedrijven en
gemeenten kunnen hun energievoorziening 'vergroenen' met Garanties van Oorsprong van
Raedthuys.
Meer informatie over Raedthuys is te vinden op www.raedthuys.nl.
2.3 Filosofie van de initiatiefnemers
De initiatiefnemers hebben de intentie om dit windpark zodanig te ontwikkelen dat zoveel
mogelijk energie wordt geproduceerd zonder onaanvaardbare hinder voor omwonenden en
andere functies nabij de locatie te veroorzaken. Ook hechten wij er veel waarde aan alle
belanghebbenden op een open wijze en tijdig te informeren over het plan. Wij leveren graag
een actieve bijdrage in de communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden
van draagvlak is van belang voor het slagen van het plan en voor alle betrokkenen.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CQ 2 f®)

RAEDTHUYS,
3 Windenergiebeleid
Duurzame energie en daarmee windenergie is belangrijk en krijgt daarom veel aandacht in
het beleid. Hieronder een overzicht van het windenergiebeleid van het Rijk, de provincie en
de gemeente.
3.1 Nationaal beleid
De beleidsuitspraken over windenergie in de Nota Ruimte 1 zijn afgestemd op de in 2001
afgesloten Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie 2 (BLOW) tussen vijf
ministeries, het IPO en de VNG. In de Nota is een sleutelrol weggelegd voor de provincies
bij het aangeven van locaties voor windmolens. De Nota Ruimte geeft aan dat '(het behalen
van de) rijksdoelstelling voor windenergie een dwingende reden is van groot openbaar belong 3 '.
In de BLOW isafgesproken dat er op 31 december 2010 een windvermogen van minimaal
1.500 MW op land moet zijn gerealiseerd. Deze taakstelling voor windenergie op land is
verdeeld tussen de provincies, waarbij de windrijke provincies het grootste gedeelte voor
hun rekening hebben genomen. De taakstelling is in nationaal perspectief inmiddels bereikt.
Op provinciaal niveau zijn er echter nogeen aantal provincies die hun gecommitteerde
doelstelling nog niet hebben bereikt, waaronder de provincie Overijssel.
Het kabinet heeft de ambitie voor duurzame energie fors verhoogd. Men realiseert zich dat
dit noodzakelijk is om de (over)belastingvan ons milieu zo snel mogelijk te verkleinen. In het
regeerakkoord Samen Werken, Samen Leven 4 heeft het kabinet dan ook ambitieuze doelen
gesteld: in 2020 moet de C02-uitstoot met 30% zijn gereduceerd ten opzichte van de
emissies in 1990. Bovendien moet 20% van de energie duurzaam opgewekt worden.
Voor de opwekking van duurzame energie worden windenergie en biomassa door het
kabinet aangemerktalsde meest rendabele bronnen. Om de ambitieuze doelen te halen zal
zeer stevig moeten worden ingezet op deze beschikbare duurzame energieopties. Doel is
om 2.000 MW extra vergund en/of gerealiseerd windenergievermogen op land gerealiseerd
te hebben tijdens deze kabinetsperiode. Deze doelstelling van de regering is vastgelegd in het
werkprogramma Schoon en Zuinig 5 .
Op 30 januari 2008 spraken rijk, provincies, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten
(VNG), een aantal natuur-, milieu- en andere maatschappelijkeorganisaties af om gedurende
deze kabinetsperiode samen te werken aan de doelstelling uit Schoon en Zuinig. Dat wil
zeggen: in totaal 4.000 MW vergund en/of gerealiseerd windvermogen op land in 2011. Dit
Nationaal plan van aanpak Windenergie 6 bestaat uit de onderstaande vier actielijnen.
1. Inventariseren van projecten in de pijplijn en eventuele knelpunten.
2. Onderzoeken van knelpunten en randvoorwaarden.
3. Ontwikkelen van beleid van windenergie op land voor de langere termijn.
4. Vergroten positieve betrokkenheid bij windenergie.
Om deze ambitieuze doelstelling te realiseren is het noodzakelijk de onder punt I genoemde
pijplijnprojecten versneld succesvol af te ronden.
1 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=3410
2 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=wl56
3 Nationaal Plan van Aanpak Windenergie - VROM,EZ en LNV
4 http://www.kabinet.nl/Het_kabinet/Regeerakkoord
5 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=32950
6 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8093
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(QCOzJ®)

I v/"\ t LJ I ft LJ Y £3
3.2 Maatschappelijke steun
De ambitieuze windenergieplannen van het kabinet kunnen rekenen op een brede
maatschappelijke steun. Inmiddels is het overgrote deelvan de samenleving zich bewustvan
het feit dat onze energievoorziening acuut en ingrijpend moet worden veranderd. Naast het
klimaatprobleem zijn de directe schadelijkheid van emissieszoals fijnstof en NO x voor de
mens en de natuur en de steeds groter wordende afhankelijkheid van andere landen redenen
om over te stappen op duurzame energie. Bureau Newcom heeft onderzocht wat de mening
van Nederlanders is over de verschillende elektriciteitsopwekkingmethoden
(Elektriciteitsbronnen in Nederland - Newcom Research & Consultancy - juni 2007). Van de
1.054 respondenten vindt 94% dat er meer windenergie moet komen. Ook de eigen
gemeente wordt door een ruime meerderheid als geschikte locatiegezien.
In juli 2008 iseen vergelijkbaar onderzoek gedaan door The SmartAgent Company, in
opdracht van het ministerie van VROM (Het vergroten van betrokkenheid bij windenergie -
The SmartAgent Company - juli 2008). Voor VROM was dit een belangrijk onderzoek omdat
zij zowel ruimtelijke ordening als milieubelangen moet behartigen. Uit dit onderzoek blijkt
dat 93 % van de 833 respondenten duurzame energie belangrijk of zelfs heel belangrijk vindt
voor Nederland. Over windenergie op land denkt men als volgt:
Hoe staat u tegenover windmolens op land
23%
• heel positief
• positief
• neutraal
• negatief
• heel negatief
Figuur I.Vraag 6 uit het VROM onderzoek door The SmartAgent Company
3.3 Beleid provincie Overijssel
Het vigerende beleid voor windenergie in Overijssel isvastgelegd in de Omgevingsvisie 2009.
Hierin staat op pagina 130:
De provincie Overijssel heefi met het Rijk afgesproken in 2020 tenminste 80 MW voor Overijssel te
realiseren. Wij onderscheiden voor windenergie kansrijke gebieden, uitgesloten gebieden en overige
gebieden (zie kaart Windenergie).
I. De kansrijke zoekgebieden: ten noorden van de Vecht, tussen Staphorst-Zwolle en
Hardenberg (kaart Beleidsvisie Noordoost-Overijssel). In deze gebieden maken wij
prestatieafspraken met gemeenten voor de (boven)lokale ontwikkeling van windenergie.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CQ 2 f©)

RAEDTHUYS,
Andere geschikte plekken kunnen zip: grotere bedrijventerreinen (groter dan 40 ha) en
langs infrastructuur.
2. De uitsluitingsgebieden zip de groen-blauwe hoofdstructuur waaronder de EHS, de
Nationale Parken en de Nationale Landschappen.
3. In overige gebieden zip initiatieven die qua ontwikkeling rekening houden met
gebiedskenmerken ter plekke mogelijk.
Indien initiatieven van gemeenten en particulieren te weinig vermogen opleveren, zullen wij in de
kansrijke zoekgebieden de instrumenten die ons ter beschikking staan (zie 3.3.3), maximaal
inzetten. Windenergie realiseren we in windparken met een minimaal vermogen van 2 MWper
windturbine. We gaan zowel in het buitengebied als op bedrijventerreinen uit van een goed
landschappelijk ontwerp conform de gebiedskenmerken.
De kaart Windenergie wordt vervolgens weergegeven op pagina 131.
Wfmtwargfo
'•• h |;i:|y!teiy«in^eWft(Jfla«

RAEDTHUYS,
In het klimaatakkoord Rijk-Provincie is voor Overijssel een doel van 60 MW voor 2020
opgenomen. In de Omgevingsvisie 2009 wordt, zoals hierboven reeds aangegeven, gestreefd
naar 80 MW in 2020.
Op dit moment heeft Overijssel alleen het in 2003 gerealiseerde windpark van 6 MW bij
Punthorst.
3.4 Beleid gemeente Dalfsen
De locatie van Windpark Hooislagen ligt in de gemeente Dalfsen. De gemeenteraad van
Dalfsen heeft in 2008 besloten geen medewerking te verlenen aan de realisatie windpark
Hooislagen. In het raadsvoorstel van 25 maart 2008 wordt voorgesteld het plaatsen van
windturbines toe te staan in de gemeente Dalfsen en te kiezen voor een van de twee opties
hiervoor (Hooislagen of Nieuwleusen-west). Hoewel in het voorstel door het College van
Burgemeester en Wethouders een voorkeur voor de locatie Hooislagen wordt
uitgesproken, wordt in de raadsvergadering van 31 maart 2008 gekozen voor de locatie
Nieuwleusen-west. Voor deze locatie wordt momenteel een MER. opgesteld.
De bevestigingvan dit besluit is opgenomen in bijlage 2.
In december 2008 isde discussie over de beide locaties in gemeenteraad van Dalfsen
opnieuw opgelaaid toen duidelijk werd dat de locatie Nieuwleusen-west onvoldoende
energie oplevert om de gemeentelijke doelstellingen te halen. Tijdens de discussie werd
duidelijk dat er meerdere partijen zijn in de raad die er voorstander van zijn om alsnog beide
initiatieven te ontwikkelen. Wij, de initiatiefnemers van Windpark Hooislagen, hebben altijd
gepleit voor deze optie en in onze plannen hier reeds rekening mee gehouden. Er zijn
desondanks binnen degemeente Dalfsen geen concrete initiatieven om de locatie Hooislagen
weer voor besluitvorming voor te leggen.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CO2[@)

RAEDTHUYS
4 Windpark Hooislagen
4.1 De locatie
Het Dalfserveld is een open gebied dat ligt tussen Dalfsen, Nieuwleusen en Zwolle. Het
gebied is met name in gebruik als landbouwgebied. Langs de wegen liggen diverse agrarische
bedrijven. Aan de westzijde wordt het gebied begrensd door de spoorlijn Zwolle-Meppel.
Daarnaast lopen er door het gebied enkele hoogspanningsleidingen die samenkomen in een
transformatorstation dat langs het spoor staat. Op de onderstaande plattegrond is het
Windpark Hooislagen aangegeven.
•H^t 4-1
T
\)*C\ 9.
"*» t
•
sotiaal* t 2MM
eenpnmfl "3BBSD0 KHfiQO
*fC
"HiraaKHfl
•/(^ k
( «
>.l
^>1
J»i
',-"4\*^ -\
i^ifeWtew
K 01 Sf^i/r tcv u *
swan i-...w J ,,^£J~.
£ty #teflV
f-t-
_#±5
figuur 3. Locatie Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen
In paragraaf 3.3 isde provinciale kansenkaart voor Overijssel weergegeven. In de
onderstaande figuur wordt de kaart uitvergroot om de locatie van windpark Hooislagen
duidelijk te maken.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CO2J®)

RAEDTHUYS
£3 Bedrfjven FCT he* feuftengefefed
£3 Veenws[dcg«btede5t en foe«kdaten
{J3 Verblijfergcreatfe «n rmatestnactarefftj
0 ttatuurbeFetdskaait
0 »Veidevogell5sh«er- cm ganzengebii
Q] Rationale LandscStappen en Parfeesi,
[3 thinkwaterafirmingen
[jjj V/aterveiligiietd
[j] Duistemfs
[3 Zineinwater
Q Bodemsanerfngen
£3 SbortptaatsuBi
jT] Wateriopeffi en waterfaergmg
0 Wlndenergie
EiiiiJ Jcansrgk zoelcgebted wndetnerr
X££ urtsluttfngsgelried groeinblauW:
W$£ uitsluffingsgebted national© la
SsSsS uitsluttingsgelbted laagvlfegroy:
[J3 Zandvfl'n- en zoutimrtlocaties
fy\ Bedrijventerretnen
[^ Hoofdmfirastrutiuur
[3 Wegentategorteering buiten de ben;
(7] Openbaar vervoer-netwerk
[3 Indiiatie geschiktheEd bodem voar £
£3 Archeolagische vemachttngsfcaart
Q] Archeologische gebiedenkaart
[^ Faunaknelptmten
Ka-art and erg rand
j
1 juli 2009 - ProvinrieOverijssel
4.2 Het windpark
Figuur 4. De //gg/'ng van Windpark Hooislagen op de provinciate kaart
Op basisvan de mogelijkheden die de locatie biedt, hebbert wij een plan opgesteld. Bepalend
hiervoor is onder meer deaan te houden afstand tussen de windturbines en de afstand tot
de aanwezige woningen van derden.
4.3 De turbines
In paragraaf 4.1 zijn de mogelijke locaties van de windturbines van Windpark Hooislagen
weergegeven. De locatie biedt mogelijkheden voor de realisatie van in totaal 5 tot 6
windturbines. Er is uitgegaan van moderne windturbines met een groot vermogen en een
hoge energieopbrengst. Deze windturbines hebben een laag toerental en ogen daardoor
rustiger dan kleinere windturbines. Dit geeft een positief effect op de belevingvan de
windturbines in het landschap.
Wij hebben door Wind Service Holland een wind- en opbrengstberekening laten maken. De
opbrengstberekeningen zijn gebaseerd op verschillende windturbines met een ashoogtevan
90 meter en een jaargemiddelde windsnelheid van 6,7 m/s. De berekende opbrengsten zijn in
onderstaande tabelweergegeven.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
10
(0co4©)

RAEDTHUYS.
S*V90- 3.000
6 * B 93 -2.300
6*E82
S * GE3.0 s
5 * GE3.0si
Rotor Verrrtogert Ash. Wind Brutojr.pr, Parkveriies Netto*Jr.pr.
m. kW m. bruto,m/s MWh MWh % MWh kWh/m 2
90
93
82
90
94
3.000
2.300
2.000
3.000
3.000
90,0
90,0
90,0
90,0
90,0
6,68
6,68
6,68
6,68
6,68
32.496
37.584
34.257
30.860
33.507
1.269
2.286
1.647
1.214
1.501
Figuur 5. Overzicht productie vijfparkvarianten (Windservice Holland, 6 maart 2006)
Het is nietgewenst om nual een definitieve keuze voor een type windturbine maken.Een
inpassingsplan kan ruimte bieden om binnen minimale en maximale afmetingen van ashoogte,
rotordiameter en totaal parkvermogen een type windturbine te realiseren. Deze flexibiliteit
in het inpassingsplan is gewenst. De ontwikkelingen op het gebied van windenergie en
windturbines gaan snel. Door de keuze voor het type windturbine zo laat mogelijk, dat wil
zeggen op het moment dat de bouwaanvraag wordt ingediend, te maken kan een
windturbine worden uitgekozen die binnen de randvoorwaarden uit het inpassingsplan (en
eventueel andere vergunningen) een zo hoog mogelijk rendement heeft. De locatie kan zo
optimaal worden benut. In ieder geval mag er van worden uitgegaan dat Windpark
Hooislagen circa 30 GWh duurzame elektriciteit kan produceren. Deze productie is
equivalent met het verbruik van ongeveer 9.000 huishoudens.
3,9
6,1
4,8
3,9
4,5
31.227
35.298
32.610
29.646
32.006
982
866
1.029
932
922
Een zeer belangrijk pluspunt van windenergie is het milieuvoordeel bij het op deze wijze
produceren van elektriciteit. In principe wordt hiermee de uitstoot vermeden van stoffen die
het milieu belasten. Het gaat om stoffen als kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofdioxide.
Volgens berekeningen van het CBS, gebaseerd op het Protocol Duurzame Energie (2004)
van SenterNovem, is het mogelijk dat door de productie van I kWh door een windturbine
een uitstoot van 580 gram kooldioxide wordt vermeden.
Windpark Hooislagen kandaarmee een besparing op de uitstoot van CO2 opleveren van
ongeveer 17.400 ton. Dit komt overeen met bijna 30% van de provinciale
reductiedoelstelling uit de bron Wind van 60 kiloton/jaar 7 . Daarmee draagt Windpark
Hooislagen aanzienlijk bij aan het bereiken van de provinciale doelstelling.
4.4 Pijplijnproject
Windpark Hooislagen isopgenomen in de lijst van kansrijke pijplijnprojecten in het Nationaal
plan van aanpak Windenergie, zoals beschreven in paragraaf 3.1.
Kansrijk wil zeggen: concreet plan met initiatiefnemerlontwikkelaar dat met voldoende bestuurlijke
daadkracht en deskundigheid, binnen de huidige kabinetsperiode gecommitteerd en/of gerealiseerd
kan worden. Het is kansrijker als het binnen het nationaal- en provinciaal (windenergie) beleid past
(Nationaal plan van aanpak Windenergie, 30 januari 2008) 8
Het resultaat van het onderzoek naar deze projecten is in juli 2008 gepubliceerd in het
Projectenboek Windenergie 9 .
7 Omgevingsvisie Overijssel, tabel indicatieve toedeling C0 2 -reductie,pagina133
8 http://www.vrom.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8093
http://www.vamil.nl/pagina.htmlid=2706&sp=2&dn=8305
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
[2C0t\@)

RAEDTHUYS,
Overijssel
prognose van groei windenergievermogen
**mm.
sultotMltionwnBtOW
(witenBlQW
N4«UKi
Osiheo
suitolaJlbuitenStOMI
p»o»wta*»m
i iijffjijjijiiinfliiini i 11 ~
111
KM**::
!S«

RAEDTHUYS
5 Effecten op de omgeving
Windturbines hebben invloed op de omgeving. Windturbines veranderen door hun formaat
en dynamiek de belevingvan het landschap. Zoals in de inleidingaangegeven is het onze
intentie om geen onaanvaardbare hinder voor omwonenden en voor andere functies in het
gebied te veroorzaken. Door te voldoen aan alle wettelijke normen wordt aan dit principe
voldaan. Dit neemt niet weg dat communicatie met omwonenden zorgvuldig dient te
gebeuren.
In dit hoofdstuk worden de algemeen bekende effecten van windturbines op hun omgeving
behandeld. Per onderdeel wordt ook aangegeven welke onderzoeken deel uit (kunnen)
maken van een inpassingsplanprocedure. Het kan zijn dat tijdens de inpassingsplanprocedure
andere effecten naar boven komen die ook onderzocht moeten worden.
5.1 Landschap
Dat het landschap verandert door de komst van windturbines is een feit. Windturbines vallen
door hun omvang en dynamiek op. Of dit gewaardeerd wordt is vooral eengevoel van
beleving. De een vindt dat windturbines de openheid benadrukken, de ander vindt het een
aantasting ervan.
Door het beleid van de provincie Overijssel wordt voorkomen dat het landschap vol komt
te staan met windturbines. Er is geen sprake van verrommeling. Daarnaast betekent de
aanwijzingvan de locatie als kansrijk zoekgebied dat dit gebied het meest geschikt is. Daaruit
kan worden afgeleid dat de verandering van het landschap op de locatie Hooislagen het
meest aanvaardbaar is.
Zoals wordt beschreven in paragraaf 3.4 is er naast Windpark Hooislagen ook een ander
initiatief in de gemeente Dalfsen, namelijk Windpark Nieuwleusen-west. Beide initiatieven
kunnen goed parallel ontwikkeld worden. Daarnaast is er in degemeente Zwolle een ander
concreet initiatief: Windpark Tolhuislanden. Afstemming met dit initiatief heeft
plaatsgevonden door de keuze voor een vergelijkbare ashoogte. Ook betreft het in beide
gevallen een lijnopstelling en hebben beide initiatieven globaal dezelfde orientatie.
Wij zijn van mening dat het windpark in Tolhuislanden en het Windpark Hooislagen beiden
gerealiseerd kunnen worden. Dit temeer omdat wij ons initiatief hebben afgestemd op het
plan voor een windpark in Tolhuislanden.Van verrommeling en dergelijke is naar ons idee
geen sprake. Voor zover ons bekend zijn er geen plannen in degemeente Staphorst.
Het ontwerp van Windpark Hooislagen voldoet aan de criteria voor beeldkwaliteit zoals
genoemd in het Uitvoeringskader. Bewust is gekozen om de richtingvan de lijnopstelling
(zoveel mogelijk) aan te laten sluiten bij de richtingvan de hoogspanningsleiding. Dit trace is
een opvallende lijn in het landschap.
5.2 Milieuaspecten
Geluid, schaduw en veiligheid zijn de belangrijkste milieuaspecten. Deze worden hier
behandeld.
Hooislagen vangt de wind [3~
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CO2[@)

RAEDTHUYS,
5.2.1 Geluid
Windturbines veroorzaken geluid dat hinder kan veroorzaken in de omgeving. Door de
aanleg van het windmolenpark zal de geluidsbelasting dan ook veranderen. Of deze
verandering aanvaardbaar is of dat maatregelen noodzakelijk zijn, moet onderzocht worden.
Voor windturbines vindt de toetsingaan de geluidsnormen anders plaats dan bij veel andere
bedrijfsactiviteiten. Bij windturbines isde geluidsproductie (mede) afhankelijk van de
windsneiheid. Daarnaast is het geluid van de omgeving ook mede afhankelijk van de
windsnelheid. Bij harde wind is het geluid van de windturbines al snel minder dan het
omgevingsgeluid veroorzaakt door bijvoorbeeld bomen en landbouwgewassen. Bij een lage
windsnelheid staan de windturbines stil of draaien ze met een laag toerental. De
windturbines produceren dan relatief weinig geluid. In het Besluit algemene regels voor
inrichtingen milieubeheer 10 (19 oktober 2007, vanaf hier: Activiteitenbesluit) isderhalve een
Windnormcurve (WNC-40) opgenomen waarbij voor iedere windsnelheid een maximale
geluidsemissiewaarde is vastgesteld.
Ge/uidnorm Lden
De heer Van den Berg van de Rijks Universiteit Groningen heeft onderzoek gedaan naar
geluideffecten van windturbines. Daaruit is gebleken dat bij specifieke omstandigheden (een
stabiele atmosfeer) er meer geluid van windturbines kan worden vernomen dan normaal
gesproken te verwachten zou zijn. Dit wordt het 'Van den Berg-effect' genoemd. De
metingenvanVan den Berg waren niet erg nauwkeurig en de geluiddeskundigen zijn het
vooralsnog niet met elkaar eens over de mate waarin het effect optreedt. Op dit moment
wordt hier nader onderzoek naar gedaan.
Er is momenteel nog geen wettelijke verplichting dit 'Van den Berg-effect' in de beoordeling
te betrekken. Het Ministerie van VROM heeft dit bevestigd.In de Staatscourant 2009 nr.
12902 iseen wijzigingvan het Activiteitenbesluit gepubliceerd (Wijziging milieuregels
windturbines). Hiermee wordt voor de geluidsproductie van windturbines een nieuwe norm
vastgesteld: de Lden-norm. Deze nieuwe regelgevingzal naar verwachting begin 2010 in
werking treden. Tot dat moment moeten de bestaande beoordelingsregels worden
toegepast. Dit blijkt uit de brief van VROM van 10 april 2008 en uit de beantwoording van
Kamervragen door Minister Cramer. In antwoord op schriftelijke vragen SP (13 juni 2008)
geeft minister Cramer het volgende aan:
'Er komt nieuwe regelgeving zodat de geluidbelasting betrouwbaarder kan worden berekend.
Dit om te anticiperen op het "Van den Berg-effect'. Hierbij wordt het huidige
beoordelingssysteem LA,RT vervangen door de EU-standaard Lden. Bij het vaststellen van het
beschermingsniveau en bijbehorende planologische en bedrijfsmatige consequenties wordt
rekening gehouden met de laatste inzichten op het gebied van dosis-effect relaties en met de
noodzaak tot opwekking van duurzame energie. Het streven is er op gericht voor het eind van
2008 een ontwerpregeling gereed te hebben, zodat deze begin 2009 in de parlementaire
besluitvormingsprocedure kan worden gebracht De nieuwe regelgeving zal, onder meer
afhankelijk van de parlementaire besluitvormingsprocedure, begin 2010 in werking treden. Tot
dat moment moeten gemeenten de bestaande beoordelingsregels toepassen.'
Naar verwachting is deze nieuwe geluidnormering van kracht voordat Windpark Hooislagen
aan de fasevan de milieuvergunning toe is. De nieuwe norm isdanvantoepassing op dit
windpark wat wil zeggen dat eventuele hinder ten gevolge van het 'Van den Berg-effect'
wordt voorkomen.
'http://wetten.overheid.nl/BWBR0022762/
Hooislagen vangt de w i n d J 4
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CO2J®)

RAEDTHUYS
5.2.2 Schaduw
Als de zon door de draaiende wieken van een windturbine schijnt, ontstaat op de grond een
slagschaduw. Deze kan tot hinder leiden. Door middel van een computerprogramma kan de
baanvan de schaduw worden bepaald. Daarbij kan voor elke plek binnen die schaduwbaan
worden aangegeven in welke mate en op welk moment van de dag mogelijk schaduwhinder
kan optreden. Volgens de wetgeving moet een windturbine zijn voorzien van een
automatische stilstandvoorziening indien er gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar en
gedurende meer dan 20 minuten per dag slagschaduw op een woning kan optreden (art. 3.12
Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer). Zo wordt onaanvaardbare hinder
door slagschaduw voorkomen.
Raedthuys heeft uitgebreide ervaring met automatische stilstandvoorzieningen en zaldeze
ook op de turbines in Hooislagen toepassen als uit onderzoek blijkt dat dit noodzakelijk is.
5.2.3 Veiligheid
Alle in Nederland gebouwde windturbines moeten eenveiligheidscertificaat hebben.Bij de
certificering wordt onder andere gekeken of de onderdelen van de windturbine bestand zijn
tegen de krachten die optreden. Dit certificaat heeft een geldigheidsduur van 20 jaar.
Na inwerkingtreding van de Wijziging milieuregels windturbines (Staatscourant 2009 nr.
12902) zalals volgt met risicozonering om worden gegaan:
• Binnen de wieklengte van een windturbine (de I0 5 zone) mogenzich geen
kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten bevinden.
• Binnen de tiphoogte van een windturbine (de I0 6 zone) mogen zich geen kwetsbare
maar wel beperkt kwetsbare objecten bevinden.
Kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten zijn gedefinieerd in het Besluit externe veiligheid
inrichtingen 11 (Bevi).
Bij de windturbines waarvan in dit verzoek wordt uitgegaan voor Windpark Hooislagen zijn
binnen de tiphoogte geen kwetsbare noch beperkt kwetsbare objecten aanwezig. Windpark
Hooislagen zal derhalve geen inbreuk doen op de veiligheid van omwonenden of objecten in
de omgeving.
5.2.4 Ecologische aspecten
De aanwezigheid van beschermde flora en fauna in de omgeving en de effecten van de
windturbines daarop is een aandachtspunt bij de realisatie van windturbines.
Het gebied is aangemerkt als ganzengebied. In de Omgevingsvisie 2009 staat op pagina 99
hierover: Windenergie is in deze gebieden niet op voorhand uitgesloten. Dit onderzoeken we per
locatie.
De effecten van de windturbines op weidevogels enganzen zullen dehalve nader worden
onderzocht.
Het feit dat windenergie in dit gebied niet is uitgesloten, blijkt overigens ook uit het feit dat
de provincie dit gebied heeft aangewezen als kansrijk zoekgebied voor windenergie terwijl het
zich geheel in een ganzengebied bevindt. In de onderstaande figuur is dit duidelijk te zien.
1 ' http://wetten.overheid.nl/BWBR0016767/
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CQ 2 [©)

RAEDTHUYS,
Gebsedskemrrarieeisfearter*
Fun-ctieJca.art wrater
Ve-rorderan-g j
Omgewngswise

f\/\ tLJ 1 M LJ Y ^t
+ J I
[3 ReconsfcrncBezonertng
O Vetettweidftgefeieden en beekdalen
O VerbigfsracreatSe «n routestrucfcuran
££j ftatuurbeleidskaart
contra©* bfegrensdsEHS
§1/ bestaande natuur, rrietwe nat£
zsHfttcgefoted EBS
H i
xoekgebfedi nieuwe natuur,
/^ nog uit fcffiwerken robuuste vei
!
P
I
1
' v
nog uit fce vserfcen ecologfeche
C~) f4afcyra20GD g«bted
*** TOP-gebleden voor aanpak ve
tfstand tot Uiterwaardw.^, «•
' JVater eh VectitW>
A * s^
mtyimaal 2500 meter -
22 sepiem&er 2009 - Provincie Overijsse)
$§i£§ zeer kwets&ara g«bieden (WAi
Q Weidevogelbaheer- an gansenge!
Q MabonaNi tandschappen en Parkin;
[J Drinloaafcemfnningen
£3 Watervfeitfghefd
P Dtristernfs
Q Zwemwater
Q Badamsaneringen
Q Stortpiaatsssn
Q Watei'topen en waterbergFng
Q Windenergie
Q Zandwin- en zoufcwinlocaties
Q Bedrijventerreinen
Q Hoofdinfrastructuur
Q Wegencategottsering buften de bel
t
Figuur 8.De //gg/ng ran Windpark Hooislagen ten opzichte van het nabij gelegen Natura 2000
gebied
De effecten op de waarden van deze gebieden moet worden onderzocht.
Voorzover noodzakelijk zal bij de provincie en het Ministerie van LNV respectievelijk een
Natuurbeschermingswetvergunningen een ontheffing voor de Flora- en faunawet worden
aangevraagd.
5.2.5 Archeologie
Op basisvan de interactieve kaart op de site van de provincie Overijssel worden geen
beperkingen vanwege archeologische waarden verwacht. Ook heeft de grond op de locatie
Hooislagen geen hoge archeologische verwachtingen.
" Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
17
(0CQ 2 f©)

RAEDTHUYS,
HfflQtl
RfRctxek&art: water
£
Gmg ewrajswissa ©%pewjfssei
• Bednpren urth«fc SsufterHgebted
Q Retnitstructiezcmerfirrg
Q Veemradegebiedeei «a foetekdaletsi
S
Y *
1 %
" .}.
* )l /! '
- A• * C^
', " '
V
/jplt* -^
t
V
v«-f^
• NatuLirbefetdskasrt |-
• Weldevogelfeeheer- en ganzengebis;
[3 fSabonale Landscbapsjen. en Parfcen:f :
• Dnnfctfiaterafneringen f_
f"1 Watefvei tig held I
i
• Dufeternis j-
Q] E\aemwater I
• Bodemsaneringen t
Q Sterfcptaatsen £
• Waterlopem en waterbergtng |
[""] WindenergEe I
Q Zandvan- en zotittftmiocabes I
• Bednjventerreinejn
• Hoofdrnfrastrutituur
• WegentategorSserfng buiten de beb;
Q Openbaar vwvoer-rmtwerk
• Indicatie geschffcfcheid faodcm voor
• Archeologische verwachtJngskBaTt
0 Ardheologteche gebffidenkaart
•!H archeofogfech gebied
—„^^m f ,,^ . i %^.„jtJf, _>..-._—,
1 juli 2009 - Province Overijssel
Figuur 9. Archeologische gebieden ende locatie van Windpark Hooislagen
z&J*
j ^ ReconstrurfttesEonering i*
£3 Veenwetdegebfeden en beekdaien |
[£| VeHaiijfsrecreatfe en routestrucfcurenj:
|xj Natuurbeleidsfcaart
I
|*j Weidevogelbeheer- en ganzengebii
[^ Wationaie Landschapjpen en Parked
£3 DrinkwatermfnnFngen
jx| WatetvetUgheid
£U DutstemEs
[£] Zwemwater
[3 Bodemsaneringen j
O Stortplaatsen [
£j Waieriopen en waterberging f
[3 Windenergie f
[3 Zandvain- en zoutranlocaties |
£3 Bedrijventerreinen l
||ij Hoofdmfrastrudcuur
E>] WegencBtegorfsermg buiten de beb|
P>) Openbaar vervoefnefcwrerk
{3 Indicatte geschiktheid bodem voor
{jg} Archeologische verwachtingsfcaart
H froge verarachting
f;S
SSBSl rniddelboge verwachtfng
lage verwachting
^S
verstoord
>y's--
' ^V^-iv^i
^
cnbekend
• Areheologrsche gebieden lea art
• Fsunaknelpunten
Kaart andprgT-oud
1 juli 2009 - Proviretie Overijssel
figuur / 0. Archeologische verwachtingen en de locatie van Windpark Hooislagen
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
18
(0CO2[®]

RAEDTHUYS
6 Procedures
Voor een windpark moeten diverse procedures worden doorlopen. Voor de
bouwvergunning moet het bouwplan passen binnen een provinciaal inpassingsplan of
gemeentelijk bestemmingsplan. Zoals reeds isaangegeven in paragraaf 3.4 wil de gemeente
Dalfsen niet meewerken aan de benodigde bestemmingsplanherziening.
Omdat er nog niet definitief gekozen is voor een totaal aantal (5 tot 6) of een specifiek type
turbine, kan het totale parkvermogen van windpark Hooislagen meer of minder dan 15 MW
bedragen.
Als het totale parkvermogen minder wordt dan 15 MW, moet er een melding in het kader
van de Wet milieubeheer worden gedaan. Het windpark valt in dit geval niet onder de
m.e.r.-beoordelingsplicht.
Als het totale parkvermogen gelijk wordt aan 15 MW, valt het windpark wel onder de
m.e.r.-beoordelingsplicht en de vergunningplicht in het kader van de Wet milieubeheer. In
dat geval zullen uiteraard een verzoek tot m.e.r.-beoordeling worden ingediend en een
milieuvergunning worden aangevraagd.
In ieder geval moeten ten behoeve van de te doorlopen procedures de nodige onderzoeken
worden uitgevoerd. Een indicatieve opsomming:
Geluid- en schaduwhinderonderzoek;
Risicoanalyse planschade;
Onderzoek landschappelijke inpassing, inclusief visualisaties;
Quick scan effecten op natuurwaarden.
In overleg met de provincie Overijssel kunnen in het kader van de te doorlopen procedures
ook andere aspecten worden onderzocht.
Zodra de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 12 (Wabo) van kracht is,is voor het
windpark een omgevingsvergunning nodig.
Zodra de Wijziging milieuregels windturbines (zie ook paragraaf 5.2.1 en 5.2.3) van kracht is,
zal gelden dat alle windparken op land onder het Activiteitenbesluit vallen, tenzij het park
een totaal vermogen heeft van 15 MW of meer en het bevoegd gezag gemotiveerd heeft
besloten dat er inderdaad een MER opgesteld moet worden. In dat specifieke geval iseen
omgevingsvergunning die is voorbereid met de uitgebreide procedure nodig (voorheen
milieuvergunning).
In alle overige gevallen valt een windpark onder de algemene regels van het
Activiteitenbesluit en kan volstaan worden met een omgevingsvergunning die is voorbereid
met de reguliere procedure.
12 http://wetten.overheid.nl/BWBR0024779/
Hooislagen vangt de w i n d | 9
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CQ 2 j©)

RAEDTHUYS
7 Communicatie
Het ontwikkelen van een windpark is een complexe aangelegenheid. Er zijn vele factoren die
van invloed zijn op het proces, waarin verschillende belangen worden afgewogen. Wij stellen
ons dan ook voortdurend op de hoogte van de ontwikkeling en realisatie van plannen,
regelgeving, ideeen en opvattingen en wij leveren zelf een actieve bijdrage aan de
ontwikkeling van plannen en ideeen enaan het verkrijgen van de noodzakelijke kennis en
inzichten op het gebied van windenergie.
Ook hecht Raedthuys Windenergie er veel waarde aanalle belanghebbenden (bevoegd
gezag, omwonenden en maatschappelijke organisaties) op een open wijze en tijdig te
informeren over het plan en de ontwikkelingen. Wij leveren graag een actieve bijdrage in de
communicatie naar de betrokkenen. Het verkrijgen en behouden van draagvlak is essentieel
voor het slagen van het plan. Om hieraan vorm te geven wordt, bij voorkeur in
samenwerking met de provincie, een communicatieplan opgesteld.
Mooislagen vangt de wind 20
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
(0CQ 2 J©)

RAEDTHUYS
8 Burgerwindpark
Windturbines worden gebouwd om duurzame energie op te wekken. Maar de komst van
windturbines wordt in de directe omgeving van het windpark soms ook als negatief ervaren.
Er wordt in de projectvoorbereidingsfase door omwonenden vaak gesproken over
horizonvervuiling en hinder van geluid of slagschaduw.
Gelukkig kunnen windturbines voor de localegemeenschap meer betekenen dan alleen maar
een last. De exploitatie van windturbines brengt naast de milieubaten ook financiele baten
met zich mee. Wij zijn bereid om deze baten, voor zover financieel verantwoord, te delen
met de directe omgevingvan het windpark. Daarvoor willen wij bij Windpark Hooislagen de
volgende voordelen aan de localegemeenschap aanbieden.
8.1 Financiele participate
Raedthuys Windenergie valt onder de Raedthuys Groep. Deze keten van bedrijven iszeer
ervaren in het opzetten en uitvoeren van patticipatiemodellen voor windenergieprojecten.
Wij zijn daarin marktleider in Nederland. Voor de omwonenden willen wij speciale
participaties uitgeven, zodat ook zij kunnen investeren profiteren van het financiele
rendement van de turbines.
8.2 Levering van energie
Nu de elektriciteitsmarkt geliberaliseerd is, kunnen wij de door ons geproduceerde stroom
vrij op de markt verkopen. Wij willen aan omwonenden de energie uit hun eigen windpark
tegen gereduceerd tarief aanbieden. Daarmee kunnen omwonenden groene stroom
gebruiken en een financieel voordeel behalen zonder te investeren.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
2T
(0CQ 2 J@)

\AED THUYS
9 Conclusie
Met dit verzoek vragen Raedthuys Windenergie B.V. uit Enschede en de bij het initiatief
betrokken grondeigenaren de provincie Overijssel te besluiten om een provinciaal
inpassingplan,als bedoeld in artikel 3.26 van de Wet ruimtelijke ordening, vast te stellen om
de realisatie van Windpark Hooislagen mogelijk te maken.
Wij verwachten dat Windpark Hooislagen een grote kans heeft om gerealiseerd te worden.
Naam
Ad res
Postcode en woonplaats
Telefoonnummer
Faxnummer
Site
e-mail adres
Contactpersoon
Datum
Handtekening
Raedthuys Windenergie B.V.
Hengelosestraat 569
7521 AG ENSCHEDE
053 4341200
053 4304528
www.raedthuys.nl
d.j.matthijsse(S> raedthuys.nl
DirkJan Matthijsse
21 decemt!eT^009
A.P. Ve/meuleei
Postbus3l4l
7500 DC ENSCHEDE
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
22
(0CQ 2 J©J

RAEDTHUYS,
10 Bijlage I Windturbines
Een windturbine bestaat uit een mast op
een fundering, een gondel en meestal drie
wieken. De gondel is de 'kast' op de mast
waar bijvoorbeeld de versnellingsbak en
generator in zitten. Het uiterlijk van een
windturbine wordt vooral bepaald door de
ashoogte, de rotordiameter en het aantal
wieken. De eerste twee zijn in de afbeelding
hiernaast weergegeven. De huidige
generatie windturbines heeft een ashoogte
van 80 tot ruim 100 meter. De
rotordiameter varieert van 70 tot ruim 100
meter. De tiphoogte isde ashoogte plus
een halve rotordiameter. Voor moderne
turbines kan de tiphoogte oplopen tot ruim
150 meter.
Rotordiameter
Een windturbine heeft een bepaald vermogen. De grootte van dit vermogen is afhankelijk van
het type windturbine. In het algemeen kan gesteld worden dat hoe groter de rotordiameter
van de windturbine is, hoe groter het vermogen. De meeste in Nederland gebouwde
windturbines hebben een vermogen van ongeveer I MW. Nieuwere turbines hebben een
vermogen van 2 tot 3 MW. Er zijn windturbines in ontwikkeling met een vermogen van 5 a 6
MW.
De ruimte die een windturbine nodig heeft isde ruimte ter grootte van de funderingsplaat.
Bij een grote windturbine isde funderingvaak een zeskant ter grootte van circa 17 bij 17
meter (ongeveer 289 vierkante meter). De ruimte tussen de turbines in een windpark kan
normaal in gebruik blijven als weiland of bouwland. Voor de bouw en het onderhoud van de
windturbines is het praktisch wanneer zich bij elke turbine een permanente
kraanopstelplaats ter grootte van circa 50 bij 50 meter bevindt. Elke windturbine moet zijn
ontsloten door een pad. De aan te leggen paden zijn circa 4 meter breed en verhard. Ten
behoeve van de bouw en eventueel groot onderhoud moet dit pad bestand zijn tegen zware
belasting.
Hooislagen vangt de wind
Windpark Hooislagen, gemeente Dalfsen, provincie Overijssel, 21 december 2009
"23"
(0CQ 2 f®)

RAEDTHUYS,
11 Bijlage 2 Afwijzing gemeente Dalfsen
gemeente p a lf Sell
^
***** nmm
tB,V.
Deheer A. Vermeijlen
Poslbus3141
7500DC
Uw
isnthm mmmmmiiem
m®m®m
windenergis
Uapril2008
Qeachte hear Vermeulen,
De gemeente Dalfsen haeft de afgelopen jaren de
duurzams eneraie in de vorm van
nmzm
Overijssel.
De
nsetl SCn pOSInef
gemeente.Voor deplaatslng vande
Hooislagen waarvanu
ziJnsenaantallooaHesohderZDcht,
•
)utnmlddelsh8effvernomenhBeftdegameenteraadop31 maart 2008 besloien Windturbines toet
stat. Deplanologlschepfaatsing van de windturbines wordt mogelljk gemaakt op de iocatie NieuwIeusen-
Wesfedfelndsstukkentervoorbereldingopditbesluitalslocatlea wetdaangeduid.
Wlj verzoeken u de andere iniSafiefnemers blrinen uwproject hlerover te informeren.
Heeftu wagon,aarzel dan nlet contact op tanemen met deafdelingOntwlkke)lng enGrondzaken.De
imam Van Qm amimiQeimm Smlmmmm 8mm OOVSfi In u@Z@ufl@ verm@i