VM42 Lassen van roest- en hittevast staal.pdf - Induteq

More documents

Recommendations

Info

$M:\VM-publicaties\TI-07-38-Geautomatiseerd buigen ... - Induteq$

42 Ook bij het maken van hechtlassen moet altijd backinggas worden gebruikt! 6.2 Booglassen met beklede elektrode (Bmbe) Het lassen met elektroden van roestvast staal verschilt niet veel met dat van ongelegeerd staal. Rekening moet worden gehouden met de geringere warmte- en elektrische geleidbaarheid van austenitisch roestvast staal. Deze eigenschap brengt met zich mee dat de elektroden korter zijn en dat er met een ca. 25% lagere stroomsterkte moet worden gelast. Het peukverlies kan door de grotere kans op oververhitting van de rest van de elektrode oplopen tot circa 10%. Stroombron De hoogste stroomsterkte die wordt gebruikt bij het lassen met een elektrode met een diameter van 5 mm bedraagt ongeveer 200 A. Bij hoogrendementselektroden kan dat oplopen tot ca. 300 A. Bij het maken van doorlassingen in dunne plaat moet de stroomsterkte nauwkeurig instelbaar zijn tussen de 30 en 120 A. De meeste roestvaste staalelektroden kunnen zowel met gelijkstroom als met wisselstroom worden verlast. Wel is er een trend meer gelijkstroom te gebruiken. Bij gelijkstroomlassen is de neiging tot spatten geringer dan bij het lassen met wisselstroom. Meestal wordt de elektrode op de +pool aangesloten. Tegenwoordig worden voor het booglassen met beklede elektroden vrijwel uitslijtend inverter stroombronnen gebruikt. Dit type stroombronnen is klein en compact en kan uitstekend worden verplaatst. Over het algemeen kan met inverter stroombronnen zowel met wisselstroom als gelijkstroom worden gelast. Bij inverter stroombronnen kan gekozen worden uit een groot aantal typen met bijbehorend bereik ten aanzien van de stroomsterkte. Voor al deze stroombronnen geldt daarom dat de stroomsterkte nauwkeurig afgestemd kan worden op de gewenste materiaaldikte of laspositie. Elektrodetypen Er bestaat een uitgebreid assortiment van elektroden, zodat voor elke kwaliteit roestvast staal een geschikt type voorhanden is. Tabel 6.2 geeft een overzicht van veel bij het booglassen met beklede elektrode gebruikte elektrodetypen, volgens de NEN-EN 1600. Rendement Beklede elektroden worden geleverd met een rendement oplopend van 100 tot ca. 160%. Bij voorkeur moet een hoogrendementselektrode worden gebruikt, als de omstandigheden, zoals onder meer de materiaaldikte en laspositie, enz., dit toelaten. De hoogrendementstypen zijn speciaal bedoeld voor het lassen van staande en liggende hoeklassen en stompe naden onder de hand. Bij die typen lasnaden kan het lassen met beklede hoogrendementselektroden soms concurrerend zijn met het MAG lassen. Synthetische hoogrendementselektroden, die voorzien zijn van een ongelegeerde stalen kerndraad met de legeringselementen in de bekleding, moeten bij het lassen van roestvast staal aan roestvast staal niet worden toegepast. Ze zijn wel geschikt voor het lassen van zogenaamde "zwartwit" verbindingen, dat wil zeggen verbindingen van ongelegeerd of laaggelegeerd staal aan roestvast staal. Vaak zullen de kosten bij gebruik van het MAG-lassen lager zijn dan bij het lassen met beklede elektrode. Nog economischer is het gebruik van het onder poeder lassen (OP). Voor meer informatie over de economie, zie hoofdstuk 14. De posities waarin OP gelast kan worden, zijn echter beperkt (vrijwel alleen PA). Uit oogpunt van straling en de ontwikkeling van lasrook moet aan het onder poeder lassen sterk de voorkeur worden geven. tabel 6.2 Overzicht van een aantal veel gebruikte elektroden voor het lassen met beklede elektrode conform de NEN-EN 1600 basismateriaal lastoevoegmateriaal NEN-EN 10088 NEN-EN 1600 AISI naam nummer beklede elektroden X5CrNi18-10 1.4301 304 E 199 X2CrNi18-9 1.4307 X2CrNi19-11 1.4306 304 L E 19 9 L X5CrNiTi18-10 1.4541 321 E 19 9 Nb X5CrNiMo17-12-2 1.4401 316 E 19 12 2 X2CrNiMo17-12-2 1.4404 316 L E 19 12 3 L X6CrNiMoTi17-12-2 1.4571 316 Ti E 19 12 3 Nb X2CrNiMo18-15-4 1.4438 317 L E 19 13 4 N L X10CrNi18-8 1.4310 301 E 19 9 X2CrNiN18-7 1.4318 301 L E 19 9 L X12CrNi23-13 1.4833 309 S E 22 12 X8CrNi25-21 1.4845 310 S E 25 20 X25CrNiMo18-15-4 1.4438 317 L E 19 13 4 N L X2CrTi12 1.4512 409 E 19 9 L X6Cr17 1.4016 430 E 17 of E 19 9 L X3CrTi17 1.4510 430 Ti/439 E 23 12 L X2CrMoTi18-2 1.4521 444 E 19 12 3 L X2CrTiNb18 1.4509 441 E 23 12 L X6CrMo17-1 1.4113 434 E 19 12 3 L X2CrNiN23-4 1.4362 E 25 7 2 N L X2CrNiMoN22-5-3 1.4462 E 25 7 2 N L X12G13 1.4006 410 E 13 of E 19 9 L X20Cr13 1.4021 E 13 of E 19 9 L X30Cr13 1.4028 420 E 13 of E 19 9 L Lasnaadvormen Bij het lassen van roestvast staal wordt in plaat tot ca. 5 mm een I-naad toegepast. Vanaf 5 tot ca. 12 mm een V-naad met een openingshoek van 60º. Bij plaatdikten groter dan ca. 12 mm is vanwege een meer gelijkmatige krimp de voorkeur te geven aan een X-naad. Een U-naad is goed toe te passen voor het eenzijdig lassen van pijpen. In tabel 6.3 is een overzicht gegeven van toe te passen lasnaadvormen voor het Bmbe lassen. 6.2.1 Keuze van het elektrodetype Soorten van de bekleding Beklede elektroden voor het lassen van roestvast staal zijn in te delen naar twee hoofdtypen en wel de rutiel en de basische typen. Hiervan zijn er ook nog enkele mengvormen. Elk type elektrode kent zijn eigen specifieke voordelen en beperkingen. De belangrijkste eigenschappen van rutiel beklede elektroden kunnen als volgt worden samengevat: goed te verlassen, ook in positie; geschikt voor het maken van doorlassingen en vullingen; glad lasuiterlijk en goede slaklossing; lage ontsteekspanning; geringe neiging tot spatten. Elektroden met een rutiel-type bekleding worden vanwege deze eigenschappen en de goede verlasbaarheid het meeste toegepast. Vanwege het gladde uiterlijk en de goede aanvloeiing wordt dit type elektroden ook wel ingezet bij op vermoeiing belaste constructies.
43 tabel 6.3 Lasnaadvormen voor het lassen met beklede elektroden No materiaaldikte benaming naadvorm opmerkingen 1
Page 3 and 4: Lassen van roesten hittevast staal
Page 5 and 6: Lassen van roesten hittevast staa
Page 7 and 8: 5 8 Kenmerkende gegevens en het las
Page 9 and 10: 7 Omdat er in de loop der jaren zow
Page 11 and 12: 9 tabel 1.2 Belangrijkste eigenscha
Page 13 and 14: 11 figuur 1.6 Algemene wegwijzer vo
Page 15 and 16: 13 tabel 2.2a Austenitisch roestvas
Page 17 and 18: 15 tabel 2.5 Verdere uitsplitsing v
Page 19 and 20: 17 figuur 2.2 Ontwikkelingsrichting
Page 21 and 22: 19 Naarmate het staal meer chroom,
Page 23 and 24: 21 In figuur 3.3 is op een structuu
Page 25 and 26: 23 borstels en slijpschijven die oo
Page 27 and 28: 25 geheel met vele soorten micro-or
Page 29 and 30: 27 de las en de overgangszone achte
Page 31 and 32: 29 Hoofdstuk 4 Precipitaten in roes
Page 33 and 34: 31 figuur 4.7 Uitscheidingsdiagram
Page 35 and 36: 33 type 1.4301 is maximaal 0,07%. B
Page 37 and 38: 35 tabel 5.6 Samenvatting van de ei
Page 39 and 40: 37 martensiet te voorkomen, moet el
Page 41 and 42: 39 Hoofdstuk 6 Lasprocessen en naad
Page 43: 41 veelheid ingebrachte warmte is a
Page 47 and 48: 45 tabel 6.5 Richtwaarden voor elek
Page 49 and 50: 47 Kortsluitboog lassen Het kortslu
Page 51 and 52: 49 met hogere lassnelheden worden g
Page 53 and 54: 51 tabel 6.8 Richtwaarden voor het
Page 55 and 56: 53 tabel 6.9 De minimale voorspoelt
Page 57 and 58: 55 tabel 6.11 Lasnaadvormen voor he
Page 59 and 60: 57 worden toegepast bij het gemecha
Page 61 and 62: 59 figuur 6.21 Schematisch overzich
Page 63 and 64: 61 6.7.1 Geschiktheid van roestvast
Page 65 and 66: 63 figuur 6.26 Principe van het las
Page 67 and 68: 65 zeggen dat grotere materiaaldikt
Page 69 and 70: 67 Om te voorkomen dat het metaalop
Page 71 and 72: 69 Solderen kan voor sommige metale
Page 73 and 74: 71 Een gelijmde verbinding kent and
Page 75 and 76: 73 Hoofdstuk 7 Naadvoorbewerking 7.
Page 77 and 78: 75 Enkele belangrijke beperkingen v
Page 79 and 80: 77 Lasersnijden kan economisch aant
Page 81 and 82: 79 Hoofdstuk 8 Kenmerkende gegevens
Page 83 and 84: 81 1.4318 (AISI 301LN) alternatief
Page 85 and 86: 83 figuur 8.2 Globale ontwikkelinge
Page 87 and 88: 85 b) Lassen van eenzijdig toeganke
Page 89 and 90: 87 Hoofdstuk 9 Het lassen van ongel
Page 91 and 92: 89 figuur 9.5). Dit diagram is inte
Page 93 and 94: 91 elementen, dat ontstaat door ver
Page 95 and 96:
93 Hoofdstuk 10 Warmtebehandelingen
Page 97 and 98:
95 ling moet het temperatuurstrajec
Page 99 and 100:
97 Hoofdstuk 11 Nabehandelingen 11.
Page 101 and 102:
99 bare zuren tasten het roestvast
Page 103 and 104:
101 Hoofdstuk 12 Kwalificatie, insp
Page 105 and 106:
103 ken proces, de laspositie, de l
Page 107 and 108:
105 Ultrasoon lasonderzoek Het gebr
Page 109 and 110:
107 Hoofdstuk 13 Reparatie 13.1 Pri
Page 111 and 112:
109 Hoofdstuk 14 Economische overwe
Page 113 and 114:
111 Hoofdstuk 15 Veiligheid en gezo
Page 115 and 116:
113 vloed van de boogwarmte of UV-s
Page 117 and 118:
115 Hoofdstuk 16 Normen m.b.t. roes
show all

VM42 Lassen van roest- en hittevast staal.pdf - Induteq

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?