Nieuwsbrief 3 - oktober 2010 - Open kerken

Nieuwsbrief 3 • Stichting Open Kerken • Oktober 2010
Nieuwsbrief 2 • Stichting Open Kerken • December 2009
Het woord van de Voorzitter
Het derde jaar van het te rusten met gepersonaliseerde informatiefiches
en een onthaaltafel met bedrukte
netwerk “Open en
Gastvrije kerken” was rijk infoplaat. Voor de leden van de provincie
aan evenementen: Deelname
aan de reflectie-dag Eur bij van CERA. Wij sparen ons geen moeite
Vlaams-Brabant komt daar nog extra 5.000
van het CRKC “ Kerken voor om U te helpen bij het ontsluiten van uw
mensen” in Leuven, organisatie
van de open kerkendag op 7 juni, Het is het werk van enthousiaste en bekwame
religieus erfgoed.
deelname aan het erfgoedfeest ter medewerkers (kunsthistorici, grafisch
gelegenheid van de 2Oste verjaardag van het ontwerper, redacteurs en vertalers). Maar het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest, organisatie sukses van ons netwerk, dat nu meer dan 220
van een autozoektocht langs Haspengouwse leden telt, berust uiteindelijk op uw werk en
kerken, organisatie van informatieve wij willen U daarvoor van harte bedanken.
roadshows in samenwerking met gemeentebesturen,
verantwoordelijken voor toerisme Wij wensen U een zalig kerstfeest en een
en erfgoed, pastoors en leden van de gelukkig nieuwjaar.
kerkfabrieken. Er is goed nieuws voor 2010 :
Open kerken ontvangt 10.000 Eur van het Marc Huynen
VCM en de Vlaamse Overheid om kerken uit Voorzi ter van de Stichting Open Kerken.
2010: zoektocht in Henegouwen
Deelnemers aan de autozoektocht van oktober l.
mochten een tiental indrukwekkende kerken
bezoeken in Brabants Haspengouw. Op zondag 12
september 2010nodigen wij iedereen uit voor een
nieuwe zoektocht in Henegouwen, tijdens de
erfgoeddagen. U krijgt zo de kans om een verbazend
erfgoed tussen Soignies en Edingen te ontdekken.
FOTOS VAN DE ZOEKTOCHT 2009
Het labyrint van de pelgrim
Eglise Saint-Lambert - 6983 Bui son
Onze nieuwe
leden (01/09 > 12/09)
Eglise ND de l’Annonciation • 1150 Ixe les
Sint-Gummaruskerk • 2500 Lier
Eglise protestante "Liège-Rédemption" •
Basilique et chape le Notre-Dame de
4020 Liège
Chèvrement • 4051 Chèvremont
4052 Beaufays
Eglise Saint-Jean l’évangéliste •
Saint-Christophe • 4287 Racour
Saint-Sébastien • 4654 Charneux
Saint-Remacle • 4800 Verviers
Eglise Saint-Antoine/Saint-Hubert •
4800 Verviers
Op de Erfgoeddag in Brussel kwam de stichting uit met een
groot ganzenspel “het labyrint van de pelgrim” en boekte
daarbij groot sukses bi jong en oud. Het bedrukt tapijt (50
m 2 ) en de bijhorigheden kunnen uitgeleend worden aan
parochies en verenigingen uit het Brusselse. Wij wensen
een gelijkaardig spel te organiseren in andere provincies.
Saint-Fiacre • 4820 Dison
Eglise Sainte-Catherine • 4870 Forêt (Trooz)
Colégiale Sainte-Begge • 5300 Andenne
Basilique Saint-Christophe • 6000 Charleroi
Sanctuaire Saint-Antoine • 6960 Manhay
Saint-Martin • 6983 Hives
Eglise Saint-Elisabeth • 7000 Mons
Collégiale Saint-Vincent • 7060 Soignies
Saint-Martin • 7060 Ho rues
Eglise du Vœu à Saint-Antoine de Padoue •
7100 La Louvière
Saint-Barthélemy • 7730 Estaimpuis
Saint-Amand • 7730 Bailleul
Eglise Saints-Denis et Ghislain •
7730 Estaimbourg
Saint-Léger 7730 Saint-Léger
Saint-Vaast • 7730 Evregnies
Saint-Nicolas •7850 Enghien
Saint-Martin • 7850 Marcq
Saint-Sauveur •7850 Petit-Enghien
Eglise Sainte-Anne •7850 Labliau
’t Keerske • 8000 Brugge
HH Konstantijn en Helenakerk • 8000 Brugge
OLV van Blindekenskerk • 8000 Brugge
Sint-Jacob de Meerderekerk • 8000 Brugge
Sint-Laurentiuskerk • 8210 Zedelgem
Sint-Salvatorkerk • 8530 Harelbeke
Sint-Amanduskerk • 8550 Zwevegem
Sint-Bavokerk • 9750 Zingem
Sint-Mauruskerk • 9790 Wortegem-Petegem
Sint-Petrus en Martinuskerk • 9960 A senede
Kruiskerk • 9961 Boekhoute
Heilig Kruis en OLVrouwkerk • 9968 Oosteeklo
Hemelvaartkerk • 9968 Ba sevelde
OLV Onbevlektkerk • 9968 'sGravenjansdijk
Stichting Open Kerken • Stichting van openbaar nut • Co respondentieadres: Kalverstraat, 24 - 3320 Hoegaarden • info@openkerken.be • www.openkerken.be
Zetel: Distelstraat 44/16 - 1030 Bru sel • NN 0886.645.326 • Open churches Foundation: 001-5039466-04
Nieuwsbrief 1x per trimester
De Stichting Open Kerken wil intenser communiceren met zijn
leden. Vanaf nu zal de nieuwsbrief vier keer per jaar
verschijnen om u beter op de hoogte te houden van de
activiteiten van onze stichting.
Project: Open kerk, verrassend platteland!
De Stichting Open Kerken gaat met steun van de Europese Unie van start met een project in de
provincie Vlaams-Brabant. Op twee jaar tijd zal het netwerk van open en gastvrije
kerkgebouwen er gevoelig uitgebreid worden. Daarnaast zal er ook aandacht zijn voor
samenwerking met horeca en andere attracties en
gemeenten, nieuwe technologieën,... Hetzelfde
project werd ondertussen ook aangevraagd voor de
provincie Oost-Vlaanderen.
10.000 euro subsidies
Onze stichting werd uitgekozen als
laureaat van een prijs van 10.000 euro
uitgegeven door de Vlaamse overheid
via het Forum voor Erfgoedverenigingen.
Dit bedrag werd uiteindelijk
verdeeld over 18 geïnteresseerde
leden die hiermee een onthaaltafel
aan een sterk gereduceerde prijs
konden plaatsen.
Toeristische zoektocht Zennevallei
Op 12 september, tijdens de Open Monumentendagen
in Wallonië, organiseerden we een succesvolle
zoektocht voor fietsers en auto’s waarbij een heel
aantal Romaanse plattelandskerkjes in de kijker
kwamen te staan. Foto’s en een verslag, samen met het
roadbook vindt u terug op onze website.
FOTOS VAN DE ZOEKTOCHT 2010
Bezorg ons informatie
over uw evenementen
Organiseert u een evenement of festiviteit in of
rond uw kerk Laat het ons weten en wij zetten het
op de kalender op onze website. Op die manier
bereikt u een groter publiek. U kan alle informatie
doorsturen naar info@openkerken.be
WWW.OPENKERKEN.EU > EVENEMENTEN
Stichting Open Kerken • Stichting van openbaar nut • Correspondentieadres: Kalverstraat, 24 - 3320 Hoegaarden • info@openkerken.be • www.openkerken.be
Zetel: Distelsstraat 44/16 - 1030 Brussel • NN 0886.645.326 • Open churches Foundation: 001-5039466-04

KERKSCHAT
Sinds 1999 zijn enkele pronkstukken van
het zilverwerk uit de kerkschat permanent
tentoongesteld in de zogenaamde crypte.
Tot begin 19e eeuw was dit de sacristie
en wel met het originele vloerniveau.
Namen van oorlogsslachtoffers worden
er ook in herinnering gebracht.
PREDIKSTOEL
Deze kansel werd ooit nagemaakt in 1515
door Jacob de Hoosche uit Diksmuide naar
een origineel uit de kathedraal van Ieper.
Hier is die tijdens WO1 en nadien nog een
kopie in 1940 in de brand gebleven. In 1960
heeft het atelier De Wispelaere te Brugge
deze nieuwe eikenhouten kopie hermaakt.
ORGEL
Het kerkorgel werd gebouwd door de
internationaal befaamde West-Vlaamse
orgelbouwersfamilie Loncke in 1961.
Hier zijn de pijpen zichtbaar opgesteld
op een oksaal. Er zijn drie klavieren,
een voetklavier en tachtig registers.
De kerk van Nieuwpoort is een reconstructie naar de oorspronkelijke toestand van het gebouw
vanaf de XIIIe met wijzigingen tot in de XVIe eeuw. Omstreeks 1900 zijn bij restauratie nog neogotische
elementen buiten toegevoegd. Nà de complete verwoesting gedurende vier oorlogsjaren
1914-1918 werd het bouwmateriaal gerecupereerd. Ook moest het gebouw hersteld worden na
zware oorlogsschade in 1940 én 1944. Het kerkmeubilair was tot 1914 een kleine kathedraal
waardig, want het koor had de allure van een kloosterkapittelkerk.
De vlakke oostmuur herinnert aan de eerste romaanse kerk, net zoals de veldstenen die buiten aan
de muurbasis te zien zijn. In de trant van het voormalige bisdom Terwaan (later Ieper) is dit nadien
een gotische hallenkerk met evenhoge kerkbeuken geworden.
De beiaardtoren is een recente vervanging uit 1952 in de stijl van de landelijke neogotiek, waar tot
in1914 de aanzet van een renaissancetoren heeft gestaan.
Het bezoek van de kerk is niet toegelaten tijdens de plechtigheden.
Sint-Machutusweg • 8952 Wulvergem
met de steun van
GLASRAMEN
Rond de kruisbeuk en het
kerkschip zijn er 16 glasramen
die ofwel een gebeurtenis uit
de Nieuwpoortse geschiedenis
illustreren, ofwel wordt een
symbolische figuur voorgesteld
die iets te maken had met het
verleden van deze stad.
CALVARIE
Op de dwarsbalk tussen de twee moerpilaren staat
het lindehouten zegekruis met aan weerszijden
de gepolychromeerde beelden van Onze Lieve Vrouw
en de heilige Johannes. Het werd door het kunstatelier
De Wispelaere te Brugge vervaardigd in 1950.
GRAFSCHRIFTEN
Tegen de moerpilaar zien we een gegraveerde koperen
grafplaat sinds 2003, naar een origineel van 1508. Vóór
WO1 waren er tientallen zulke platen, maar ook meer dan
350 inscripties van epitafen of grafschriften in deze kerk,
die tot 1834 zelfs nog een vierde parallelle beuk had.
www.openkerken.be • www.eglisesouvertes.be • www.openchurches.be • www.offenekirchen.be
Het hoogaltaar werd vervaardigd door de Gentenaar
Remi Rooms (1861–1934). Op de kandelaarsbank staan
12 stenen beelden van apostelen in een gotische nis
opgesteld, met in het midden het in koper gedreven
tabernakel. Het altaar is bekroond met het beeld van
de H. Bartholomeus onder een neogotisch baldakijn.
Muurschilderingen, boven in het koor, het schip
en de kruisbeuken, werden door Louis Bert
de l’Arbre tussen 1894 en 1896 geschilderd.
De taferelen werden op doek aangebracht en
op het pleisterwerk vastgehecht; daarna werd
de decoratie eromheen gepenseeld.
Het orgel werd in 1890 door Geraardsbergenaar
Charles Anneesens gebouwd, met 2 manualen,
28 registers groot. De neogotische orgelkast werd
ontworpen door Geraardsbergenaar Louis Bert de
l’Arbre. In 1970 werd het omgebouwd en uitgebreid
tot drie manualen en pedaal, 40 registers groot.
Bij het ontstaan van de stad vinden we op de plaats van de huidige Sint-Bartholomeuskerk de “Kapel
van O.-L. Vrouw ter Maerct”. In 1412 krijgt ze de titel van parochiekerk. In 1476 zien we voor het eerst
de benaming Sint-Bartholomeuskerk opduiken en tenslotte worden de relikwieën van Sint-
Bartholomeus in 1515 van de kartuizerabdij Sint-Martens-Lierde naar Geraardsbergen overgebracht.
Rond 1500 wordt gestart met de bouw van de huidige laatgotische kerk met drie beuken, een
kruisbeuk en een koor met kooromgang. Aan de noordkant stond los van de kerk de Sint-Joriskapel
(huidige O.L.V. van Lourdes kapel).
In de tweede helft van de 18e eeuw kreeg de kerk zowel binnen als buiten een barokke aankleding.
Uit die periode vinden we nu nog enkele biechtstoelen, de preekstoel en het Sint-Adrianusaltaar terug.
Tussen 1880 en 1896 krijgt de kerk haar huidig neogotisch uitzicht (dubbele trap naar het
hoofdportaal, hoog oprijzend schilddak). Binnenin worden altaren, glasramen, koorafsluiting,
biechtstoelen, fresco’s en vloeren aangebracht, alles in neogotische stijl. De drijvende kracht
achter deze metamorfose is Louis Bert, de toenmalige voorzitter van de kerkfabriek. De kerk wordt
op 28 december 1936 een beschermd gebouw en wordt in 2000-2002 grondig gerestaureerd.
Het bezoek van de kerk is niet toegelaten tijdens de plechtigheden.
De preekstoel in Lodewijk XV-stijl is het werk
van de Geraardsbergse kunstenaar Gillis de
Ville en dateert van rond 1755. De marmeren
beeldengroep (1770), door Bruggeling Petrus
Pepers (1730-1785) gemaakt, stelt Christus
voor die de sleutels aan St.-Pieter overhandigt.
Het schilderij “Marteling van Sint-Bartholomeus”
wordt toegeschreven aan Gaspar de Craeyer
(Antwerpen 1582 – Gent 1669). Het tafereel is
afkomstig van het oorspronkelijke barokke
hoogaltaar.
Piëta in gepolychromeerd hout (15de eeuw) met
daaronder een beeldengroep met Jozef Arimathea
en de Heilige vrouwen geknield rond het
H. Graf van Christus. Het geheel is uitgevoerd in
gepolychromeerde witte steen (XVIde eeuw)
www.openkerken.be • www.eglisesouvertes.be • www.openchurches.be • www.offenekirchen.be
open kerken
Dit gebeurt bij U…
Sint-Bartholomeus (9500 Geraardsbergen)
bestelde vierkleurenfolders en plaatste een
onthaaltafel in de kerk.
open kerken
Dikkebusstraat • 8954 De Klijte
www.openkerken.be
www.eglisesouvertes.be
openchurches.be
i chen.be
open kerken
Onze-Lieve-Vrouwkerk
Grote Markt 14A • 8950 Nieuwkerke
Onze-Lieve-Vrouw Bezoekingkerk
open kerken
Sint-Laurentiuskerk
Sint-Pieterskerk
Sint-Laurentiusplein 1 • 8956 Kemmel
Dikkebusstraat • 8958 Loker
ken.be
tes.be
open kerken
Sint-Jan-de-Doperkerk
Planciusplein • 8951 Dranouter
dag
8 u30 tot 18 u.
n
open kerken
Sint-Machutuskerk
open kerken
Sint-Medarduskerk
Kerkplein • 8953 Wijtschate
Kerk in de kijker
Welkom - Bienvenue - Welcome - Willkommen
Sint-Bartholomeus
XIV-XIX • Neogotiek
Welkom - Bienvenue - Welcome - Willkommen Bezoekers van de Onze-Lieve-Vrouwkerk in
Onze-Lieve-Vrouw
XV-XX • Neogotiek
Nieuwpoort worden vanaf nu aan elk van de
drie ingangen begroet door een gevelplaat
van Open Kerken. De toegang van de kerk
opent zich automatisch wanneer iemand
nadert: essentieel voor mindervalide
U komt nu binnen in het huis van God.
bezoekers, maar eveneens uitnodigend
Neem de tijd en ga zitten.
U kunt zich laven aan de stilte en de vrede. open kerken
voor alle anderen. Dankzij subsidies van de
Vlaamse overheid konden zij ook een onthaaltafel plaatsen. Achterin de kerk werd extra
plaats vrij gemaakt die regelmatig gebruikt wordt om tentoonstellingen te huisvesten.
© studio Schrever © studio Schrever
© studio Schrever
www.openkerken.be • Nieuwsbrief 3 • Oktober 2010
U komt nu binnen in het huis van God.
Neem de tijd en zet u.
U kunt zich laven aan de stilte en de vrede. open kerken
Acht kerken in Heuvelland
(O.L.V. kerk Nieuwkerke, Sint-Jan-de-Doperkerk
Dranouter, Sint-Machutuskerk Wulvergem, Sinteen
kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen...
Medarduskerk Wijtschate, Sint-Eligiuskerk Westouter,
O.L.V. kerk De Klijte, Sint-Laurentiuskerk Kemmel)
plaatsen onthaaltafels en lieten 1.000 mooie folders van hun kerk
vervaardigen in samenwerking met de gemeente.
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
een kerk is een richtpunt in het landschap,
een gemeenschappelijk herkenningsteken voor de bewoners,
een ruimte open voor iedereen .
open kerken
Sint-Eligiuskerk
Sulferbergstraat 1A • 8954 Westouter
Open
Kerkendag 2011
Op zondag
5 juni 2011
CIRCUITS
Dag van
de Open
Kerken
open kerken
Volledig programma op
www. openkerken.be
De schoonheid
van ons erfgoed
zal U bekoren
TENTOONSTELLINGEN
OPEN KERK
RONDLEIDINGEN
CONCERTEN
Meer dan 250 gebouwen, leden en
niet-leden, openden op 6 juni 2010 hun
deuren voor een breed publiek. Een
heel aantal organiseerden bovendien
ook een evenement gaande van
concerten en geleide bezoeken tot
toeristische circuits en recepties.
Na het succes van deze derde editie
van de Open Kerkendag, werd de
datum van de vierde editie vastgelegd
op 5 juni 2011. Omdat het deze dag
ook Wereldmilieudag is, moedigen we
iedereen aan om rekening te houden
met dit thema bij het programmeren
van de feestelijkheden.
Uiterste datum voor inschrijven is
31 januari 2011.
INFO & INSCHRIJVING
Symposium
Kerk (her)bestemmen
DAAD (Democratie en Architectuur,
Architecture and Democracy) nodigt
u uit voor een studiedag over de
actuele betekenis en het gebruik van
parochiekerken. Het symposium gaat
door op 18 november in Hasselt.
Inschrijven is verplicht.
INFO & INSCHRIJVING
Stichting Open Kerken • Stichting van openbaar nut • Correspondentieadres: Kalverstraat, 24 - 3320 Hoegaarden • info@openkerken.be • www.openkerken.be
Zetel: Distelsstraat 44/16 - 1030 Brussel • NN 0886.645.326 • Open churches Foundation: 001-5039466-04