Gevangenis Gent - Vlaanderen.be

51
Hoofdstuk 7: algemene conclusie
Aanbod
Het hulp- en dienstverleningsaanbod aan gedetineerden van de gevangenis Gent werd
wederom gekenmerkt door zijn uitgebreidheid en diversiteit en dit op alle domeinen, maar
stagneerde door de financiële belemmeringen.
2011 was vooral het jaar waarbij het domein sport veel moeilijkheden kende. Gent was
sportstad Vlaanderen in 2011 waarvoor de gevangenis zich mee had ingeschreven. Er werd
via de vzw Over de Muur op Vlaams, provinciaal en lokaal niveau verder gezocht naar
samenwerkingspartners en middelen. De sportfaciliteiten in de gevangenis werden verder
uitgebreid (realisatie sportkoer, in 2010 was de nieuwe fitnessruimte operationeel). Dit alles
kaderde binnen het sportbeleidsplan van de werkgroep sport. Ten gevolge conflicterende
organisatiebelangen werd de vzw Over de Muur stopgezet. Hierdoor konden de
engagementen niet verder opgenomen worden. Ook was er gedurende enkele maanden
geen sportfunctionaris van De Rode Antraciet actief. Het terugkerend probleem van de
continuïteit van de sportbegeleiding was ook in 2011 manifest aanwezig. Teveel
sportmonitoren konden maar op bepaalde momenten ingezet worden. Het sportaanbod werd
echter het zwaarst getroffen door het wegvallen van structurele financieringsbronnen. Hier
bovenop kwam nog de eenzijdige beslissing van VLABUS om de kostprijs van de inzet van
sportmonitoren per uur te verhogen naar het hoogste bedrag, zijnde dat wat gevraagd wordt
aan een overheidsinstelling. Signalen dat de betaling niet gebeurt met overheidsmiddelen
maar met middelen van de gedetineerden zelf kregen geen gehoor. Dit resulteerde in de
vaststelling dat er eind 2011 wel kwaliteitsvolle sportinfrastructuur was, maar geen
sportbegeleiding. Het sportbeleidsplan werd noodgedwongen opzijgeschoven.
Uitval en trajecten
De hulp- en dienstverlening blijft sterk geconfronteerd worden met het stopzetten van
deelname aan individuele begeleidingen en groepsmatig aanbod ten gevolg van transfer.
Een arresthuis met structurele overbevolking is hier meer onderhevig aan. Naast het
signaleren aan Justitie komt het er voor de Vlaamse Gemeenschapsactoren op aan om meer
trajectmatig te denken en inter-penitentiaire trajecten uit te bouwen. Dit veronderstelt een
quasi uniforme aanpak en aanbod per gevangenis. Vooral op het niveau van de
trajectbegeleiding van het CAW, de geestelijke gezondheidszorg, de VDAB-werking en het
onderwijsaanbod kunnen hier nog belangrijke stappen in gezet worden.
Naast transfer en invrijheidstelling blijven ook andere factoren een rol spelen bij de
stopzetting van deelname aan vooral het groepsaanbod. Het bezoek in de namiddag, de
vrees om werk te verliezen, andere hulp- en dienstverleningsactiviteiten die op hetzelfde
moment gepland zijn, slecht-nieuws boodschappen die demotiverend werken, gebrek aan
volharding, het aanbod voldoet niet aan de initiële verwachtingen, ziekte, faalangst,
groepsdruk, … spelen allemaal mee bij het afhaken. Bij aanbod dat in de voormiddag
gepland staat blijkt vooral de vrees van verlies van tewerkstelling mee te spelen. Deze factor
speelt ook mee tijdens de namiddag enkel voor die gedetineerden die niet tewerkgesteld zijn
in de werkhuizen. Werkende gedetineerden zijn vaak ook het meest gemotiveerd om aan het
hulp- en dienstverleningsaanbod deel te nemen.
Uit evaluatiestudies van het onderwijsaanbod blijkt dat een derde afhaakt op eigen initiatief
en een derde door overmachtssituatie of door een verwijderingsbeslissing van de
organisatie. Opvallend is dat een derde van de mogelijke deelnemers afhaakt nog voor ze
effectief participeren en dat bij de effectieve deelnemers het aantal volhouders hoog ligt.
In de toekomst willen we een meer grondige analyse van de redenen van uitval en de
verschillen in uitval en profiel tussen de deelnemers bij start, de effectieve deelnemers en de
volhouders.
jaarverslag 2011
hulp- en dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis van Gent