Van hogeschool naar de piste - Zes Vlamingen ... - Circuscentrum

opleiding
Van hogeschool naar de piste
Zes Vlamingen studeren af aan ESAC en ACaPA
‘De zes’ interviewen in Antwerpen heeft niets te maken met mode, alles met
circus. Een fotoshoot aan de Rijnkaai gaat hen nochtans goed af. Frederique
Snoeks, Bert Loenders en Evertjan Mercier studeren in juni af aan de
Academy for Circus and Performance Art (ACAPA) in Tilburg. Jesse Huygh,
Danny Vrijsen en Florian Vandemeulebroucke aan de École Supérieure des
Arts du Cirque (ESAC) in Brussel. Voor het eerst stappen zoveel Vlaamse
afgestudeerden tegelijkertijd de professionele piste in. Een uitzonderlijke
generatie die we samen treffen aan de vooravond van de ‘Young Talent
Night’ op het Atlasfestival.
circusmagazine NR. 27
juni 2011
12
De Extreme Convention is nog volop aan de
gang in Hangar 29 van de Antwerpse Waagnatie.
Van tussen matten, touwen, rigging
systemen, kegels en Chinese masten komen
‘de zes’ tevoorschijn. We gaan naar buiten
voor foto’s en een gesprek. Een klassieke
kringopstelling is geen optie. In een oogopslag
nestelen ze zich tussen de ijzeren benen van de
kraan aan de Rijnkaai. Niet zo verwonderlijk als
je hoort dat ze van jongs af aan bezig zijn met
circus. Na een parcours van circusateliers,
workshops, stages en productiegroepen
werden ze drie jaar geleden toegelaten aan
een circushogeschool.
Europa telt zeven circushogescholen; kiezen is
niet evident. Florian: “Verzamel zoveel mogelijk
informatie over de school, praat met artiesten
die er gestudeerd hebben, volg er een stage.
Alleen zo merk je of de school je al dan niet ligt.”
Jesse: “Kies niet impulsief of voor de dichtstbijzijnde
school. Je spendeert er de komende drie
jaar van je leven, zorg dat die tijd nuttig is. Ga
dus zeker na welke school in jouw specialiteit
uitblinkt.” Eenmaal binnen begint het harde
werk. Vele uren technieken leren, trainen en
oefenen.
Evertjan: “Je moet er heel veel zin in hebben.
En zelfs dan is het niet elke dag leuk. Het is
soms confronterend en hard voor je zelfbeeld.”
De zoektocht
Als ze de schoolpoort uitlopen, hebben ze een
stevige technische bagage op zak. Zowel op
artistiek als zakelijk vlak kan het echter nog veel
beter.
Danny: “Je krijgt op school artistieke input
mee, maar het ligt aan jezelf wat je ermee doet,
in welke richting je wil gaan, met wie je wil
samen werken, enzovoort. Je blijft daarin
evolueren, denk ik.”
Jesse: “Zelfs los van school zijn de meesten van
ons al aan het optreden en proberen zo onze
artistieke weg te vinden. Al doende ontdek je
jezelf op scène. Zowel vóór als tijdens ESAC heb
ik verschillende gratis voorstellingen gespeeld,
gewoon om te onderzoeken wat werkt en wat
mij het beste ligt.”
De zakelijke bagage die ze aan de hogeschool
meekregen, is alvast te beperkt.
Frederique: “Pas in de laatste weken hebben
we een paar zakelijke lessen gehad, maar dat is
lang niet genoeg. We hadden nochtans al
aangegeven dat we niet genoeg geïnformeerd
werden, meer ondersteuning nodig hadden.”
Danny: “En als ze het er dan over hebben, is het
een warboel en krijgen we honderd en één
dingen over ons heen.”
Bert: “Je zit ook met een internationale klas,
wat het op vlak van wetgeving nog moeilijker
maakt. Nu, de meesten van ons hebben
ondertussen gewoon zelf veel opgezocht.”
Die zoektocht naar hoe de papiermolen nu
precies draait, is niet evident.
Frederique: “Uiteindelijk zegt iedereen iets
anders. Het Kunstenloket geeft bijvoorbeeld
een andere uitleg over het artiestenstatuut dan
t-Interim. Het is gewoon niet eenduidig.”
Evertjan: “Inderdaad, vaak zijn wij de link
tussen de verschillende instanties. Het zou al
een hele stap vooruit zijn mochten die
verschillende mensen of organisaties eens
samen komen en een helder standpunt
innemen.”
Bert: “We hebben ook nood aan praktische
info. We moesten onlangs bijvoorbeeld de
motor van onze Washington trapeze opsturen.

opleiding
vlnr: Florian Vandemeulebroucke, Bert Loenders, Danny Vrijsen, Jesse Huygh, Frederique Snoeks en Evertjan Mercier © Christina Coene
Dat ding weegt 70 kg, dat doe je niet zomaar
op de post. Na een tijd zoeken hebben we de
beste manier gevonden: mijn vader en ik
hebben een speciale flightcase gemaakt voor
de motor, die we met UPS kunnen versturen
naar Finland. De motor is dan een dag of twaalf
onderweg, voor 100 euro, dus dat viel nog mee.
Terwijl je weet dat je niet de eerste bent die
zoiets moet oplossen. Er zijn zeker collega’s
die daar veel ervaring mee hebben.”
Evertjan: “Regelmatig samen zitten met
professionele circusartiesten om zo’n dingen
uit te wisselen zou goed zijn, bijvoorbeeld
tijdens Theater op de Markt in Neerpelt of
op festivals waar velen van ons sowieso al
aanwezig zijn.”
Bestemming:
alle richtingen
Belangrijker dan de bagage is misschien wel
stevig de pas erin zetten, gewoon gáán. We
zien het tijdens de fotoshoot, horen het in hun
verhalen en dromen.
Evertjan: “We zijn vooral nieuwsgierig en willen
van alles proeven. Pas dan weet je wat je ligt.”
Danny: “In het begin zullen we ook veel
verschillende jobs aannemen.”
Frederique: “We hebben altijd gezegd:
eenmaal we afgestudeerd z ijn, beginnen we
onmiddellijk met de creatie van een zaalvoorstelling.
Maar daar zijn we toch van afgestapt.
We hebben al twee buitenvoorstellingen, waar
we veel voor hebben moeten regelen. Onlangs
is onze camionette waarmee we toeren dan
ook nog eens ontploft, vreselijk. We zijn jonge
artiesten die er honderd procent voor willen
gaan en dan overkomt ons dat. Nu is het dus
vooral kwestie van op adem te komen, die
zaalvoorstelling komt later wel. Deze zomer
toeren we met ‘Maza Loco’ en ‘Circlou’. Met
ons persoonlijk project ‘I Start to Like You’ zijn
Bert en ik geselecteerd voor ‘Future Circus’ van
de FEDEC (Europese federatie van circushogescholen)
in Finland.”
Bert: “We willen ook veel uitproberen, zoals
Evertjan zegt. Vaak hoor je van ‘oudere’
artiesten dat ze beter wat meer geëxperimenteerd
hadden. Want op een bepaalde leeftijd in
het circus is het daar te laat voor. Bij ons ligt er
nog niet meteen iets vast, we kunnen veel
richtingen uit. Je voelt dat het wel zal lukken.”
Jesse: “Er hangt bij mij ook één en ander in de
lucht, maar nog niet zo concreet om er nu al
iets over te vertellen. Verder heb ik mijn
straat voorstelling ‘Ciel au mât’ met een celliste
en natuurlijk de act van mijn afstudeerproject
waarmee ik kan toeren.
Florian: “Idem voor mij. Ik vertrek vanuit mijn
jongleersolo en dan zien we wel wat komt.”
Masterplan
De zes jonge artiesten hebben ook een
masterplan.
Bert: “Voor mij is dat eigenlijk hetzelfde als voor
elke andere werkende mens, namelijk wat
zekerheid, een huis, een tuintje, een auto,
enzovoort. Als dat kan door eigen voorstellingen
te maken en te reizen, dan zijn we helemaal
blij.”
Frederique: “Spelen in een gezelschap is zeker
een optie, maar iets van jezelf maken, is toch
nog altijd één van de mooiste dingen, denk ik.”
Jesse: “Spelen bij een collectief van hoog
niveau, zoals Cie 7 doigts de la main, zou ik nog
wel appreciëren. Of ooit een monodisciplinaire
voorstelling maken, bijvoorbeeld met alleen
maar Chinese-mastartiesten.”
Danny: “Ik wil zo snel mogelijk mijn artiestenstatuut
behalen, goed mijn boterham verdienen,
de wereld rond reizen met ons basculenummer
én ermee aan Cirque de Demain
deelnemen. Verder wil ik graag samen met een
circusmagazine NR. 27
juni 2011
13

opleiding / pub
aantal internationale artiesten een collectief
opstarten met bascule in de hoofdrol. En als
het ooit zou kunnen, zou ik graag mijn eigen
trainingshal hebben.”
Florian: “Mijn jongleersolo wil ik negen
maanden spelen in een cabaret, ik wil een
‘event’ bij Cirque du Soleil meemaken, mijn
artiestenstatuut halen en daarna vrijaf nemen
om een compagnie op te starten met vrienden.”
Evertjan: “Ik zou ook graag zo veel mogelijk het
main-à-main duonummer met Zinzi Oegema
en de voorstelling ‘LOOP’ van ons gezelschap
TENT spelen. Ik wil kunnen leven van interessante
projecten, de wereld zien en telkens met
een nieuwe ervaring naar huis te komen.”
Verplicht stil zitten
Ondanks de hoge aandacht voor veiligheid
loeren blessures voortdurend om de hoek.
Danny: “In mijn eerste jaar aan de ESAC ben ik
gekwetst geraakt, met een operatie en twee
maanden revalidatie tot gevolg. Thuis stil zitten
viel heel hard tegen, echt niets voor mij.”
Evertjan: “Ik heb ook zo’n dieptepunt meegemaakt.
Ik had een blessure aan de pols. De
dokters dachten eerst dat het een beenderziekte
was, en ‘dat ik het beste maar met alles
stopte’. Alles wat je aan het opbouwen bent,
zakt van onder je voeten weg. Enfin, uiteindelijk
is het toch nog goed gekomen, maar die eerste
schok was echt erg.”
Danny: “Stoppen met alles… ik denk niet dat je
dat tegen iemand van ons moet zeggen. Dat
staat niet in ons woordenboek.” Zijn collega’s
murmelen instemmend, een lichte frons tussen
de wenkbrauwen.
En na de carrière
Misschien niet het beste moment om erover
te beginnen, maar toch. Circus is nu eenmaal
verweven met een lichaam, dat niet in ideale
staat meegaat tot de pensioenleeftijd.
Frederique: “Er valt zeker nog iets te beleven
als het artiestenbestaan erop zit. Een Master
regie of les geven aan de circushogeschool
bijvoorbeeld.”
Bert: “Mij interesseert de organiserende kant
me meer. In Duitsland heb je de traditie van
cabaret met circusacts. Zoiets naar hier
brengen lijkt me wel een uitdaging. Of
bijvoorbeeld meehelpen aan de organisatie van
de Extreme Convention of het Atlasfestival.”
Danny: “Les geven aan jongeren die er echt
voor willen gaan is een optie. Backstage
werken rond rigging en veiligheid zou ik ook
nog zien zitten. We hebben ook ooit eens
gezegd dat we met onze vzw Kluster een
festival willen organiseren.”
Jesse: “Les geven of iets ambachtelijks…
Ik zou alleszins graag fysiek bezig blijven.”
Evertjan: “Ik heb nog altijd mijn studie
archeologie achter de hand. Dus wie weet…
Nee, ik zou het niet meteen terug opnemen,
maar misschien wel terug meer mijn hoofd
gebruiken, dingen organiseren of lesgeven.”
Florian: “We zien wel, dat kan ik nu nog niet
zeggen. Je ontwikkelt ook gewoon interesses
terwijl je leeft.”
Leven doen deze artiesten zeker, aan een hoog
tempo. De tijd zit erop. De meesten moeten
zich voorbereiden op hun act tijdens de ‘Young
Talent Night’. Ze waaieren uiteen, zeker een
boeiende toekomst tegemoet.
Gwendolien Sabbe
www.acapa.nl
www.bert-fred.com
www.esac.be
www.klustervzw.be
www.ciel-au-mat.be
www.zinzi-evertjan.com
CirCus
in De waranDe
2011-2012
10 09 11 Compagnie XY (Frankrijk)
Le Grand C
07 10 11 CirCa TsuiCa (Frankrijk)
Fanfarerie Nationale Belgische première
26 02 12 D’irque & Fien
Carrousel des moutons 6+
circusmagazine NR. 27
juni 2011
14
13 03 12 Compagnie ieTo (Frankrijk)
Ieto
20 04 12 raCe Horse CompanY (FinlanD)
Petit Mal
DE WARANDE TURNHOUT
WWW.WARANDE.BE // 014416991