Alphen aan den Rijn - Kennisbank

Lokaal Veiligheidsarrangement
Op en rondom het station Alphen aan den Rijn
Alphen aan den Rijn, 12 maart 2008

Gemeente Alphen aan den Rijn
Politie Hollands Midden
Korps Landelijke Politiediensten/
Dienst Spoorwegpolitie
Openbaar Ministerie
NV Nederlandse Spoorwegen (NS)
ProRail
CONNEXXION NV

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Preambule
Sociale veiligheid in het openbaar vervoer is een actueel maatschappelijk vraagstuk. Reizigers en
personeel worden in toenemende mate het slachtoffer van agressie, vandalisme, overlast en andere
criminaliteit. Een van de nadelige gevolgen is dat reizigers het openbaar vervoer mijden. Om hierin
kentering te brengen, hebben de Ministeries van Verkeer en Waterstaat, Binnenlandse Zaken en
Justitie in juli 2002 het Aanvalsplan Sociale Veiligheid in het Openbaar Vervoer gepresenteerd. Het
plan dringt aan op een intensievere aanpak van de sociale veiligheidsproblemen in het openbaar
vervoer. Bedoeld wordt een integrale aanpak van diverse maatregelen tegelijkertijd met een
versterking van de veiligheidsketen van preventie tot en met vervolging. Met als resultaat een
aanvaardbaar niveau van veiligheid voor reizigers en personeel.
Met betrekking tot het begrip sociale veiligheid maken partijen een onderscheid tussen de objectieve
veiligheid (het aantal incidenten: overlast en criminaliteit) en de subjectieve veiligheid (zoals de
reiziger en het personeel de veiligheid in het openbaar vervoer ervaren). In navolging hiervan richt dit
Veiligheidsarrangement zich op het realiseren van een voor partijen aanvaardbaar niveau van sociale
veiligheid uitgedrukt in:
1. aantallen incidenten (overlast en criminaliteit);
2. het percentage reizigers en personeel dat zich veilig voelt.
De fysieke veiligheid valt buiten dit arrangement. Wat het aanvaardbare niveau van sociale veiligheid
is spreken partijen met elkaar af op basis van een nulmeting die over het jaar 2007 zal worden
gehouden. Onder openbaar vervoer verstaan partijen: het voertuig, de perrons en de
stationsomgeving.
Om het aanvaardbare niveau van sociale veiligheid te bewerkstelligen focussen partijen zich op de
bekende begrippen 'schoon, heel en veilig', dan wel de werkvelden beheer, inrichting, toezicht en
handhaving van en op de stations, perrons en omgeving. Sociale veiligheid - zo is de opvatting van
partijen - is de resultante van alle inspanningen die partijen plegen ten aanzien van beheer (schoon en
heel), inrichting, toezicht en handhaving (veilig). Partijen streven daarbij naar een integrale aanpak en
leggen de afspraken hierover vast in een raamovereenkomst waarin staat beschreven welke (deel)
overeenkomsten er zijn die verband houden met elkaar. In dit geval gaat het om een tweetal deel
overeenkomsten:
1. Het lokale Veiligheidsarrangement Alphen aan den Rijn. Dit richt zich op sociale veiligheid ofwel
veilig. Dit omvat een probleemanalyse in de vorm van een nulmeting en kwartaalmetingen,
concrete maatregelen en een samenwerkings- en overlegstructuur.
2. De beheerovereenkomst. Deze overeenkomst richt zich op de aspecten schoon en heel en wordt
door gemeente met NS als uitvoerende partij namens ProRail, afgesloten. De
beheerovereenkomst omvat een overeengekomen gezamenlijke beheerkwaliteit en concrete
beheerafspraken. Ook vindt een nauwkeurige gebiedsafbakening plaats. NS neemt bij de
totstandkoming van de beheerovereenkomsten het initiatief.
De volgende partijen hebben gezamenlijk het initiatief genomen om te komen tot een collectieve
aanpak van het veiligheidsvraagstuk op en rondom het station Alphen aan den Rijn.
Het betreft de Politie Hollands Midden, het Korps Landelijke Politiediensten, Dienst Spoorwegpolitie,
het Openbaar Ministerie, de NV Nederlandse Spoorwegen (NS), ProRail, CONNEXXION NV en de
gemeente Alphen aan den Rijn. Een stationsgebied vraagt op zich al bijzondere aandacht voor het
sociale veiligheidsgevoel van de gebruikers. Het zijn van een onbemand station zoals het station
Alphen aan den Rijn zorgt voor een verhoogde risicofactor binnen dit vraagstuk van sociale veiligheid.
Het stationsgebied ondergaat een totale herontwikkeling en vernieuwing. Dit heeft een alom positieve
uitstraling van dit gebied tot gevolg.
Partijen weten op dit moment niet hoe de toekomstige situatie met de Rijn Gouwe Lijn Oost er uit ziet,
afspraken kunnen wijzigen op basis van het aan te passen station Alphen aan de Rijn in het kader van
de Rijn Gouwe Lijn Oost.
3

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
De ondergetekenden
De gemeente Alphen aan den Rijn, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de burgemeester, de heer N.P.M. Schoof,
De Politie Hollands Midden, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw H. Renema, hoofdinspecteur, teamchef van team Alphen aan den Rijn
Het Korps Landelijke Politiediensten, dienst spoorwegpolitie, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw C. Catakli, unithoofd van Zuid West,
Het Openbaar Ministerie, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw mr. C.E. Pronk – Jordan,
De NV Nederlandse Spoorwegen (NS), rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer H.I. van Tongeren, regiodirecteur NS.
ProRail, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer E. Gürke, Regiodirecteur Infra Management ProRail Randstad Zuid.
CONNEXXION NV, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer J. van Hout, directeur Logistiek & Exploitatie,
4

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Het lokale Veiligheidsarrangement Alphen aan den Rijn
Het veiligheidsarrangement is een set van inhoudelijke en procedurele afspraken die de
belanghebbende partijen maken met als doel het van tevoren vastgestelde veiligheidsniveau in het
openbaar vervoersgebied te realiseren. In dit veiligheidsarrangement staat beschreven en wordt
vastgelegd:
• De gewenste veiligheidsniveaus (objectief en subjectief).
• De verantwoordelijkheden en inspanningsverplichtingen van de partners.
• De wijze van monitoring van de resultaten/prestaties van de afzonderlijke partners.
• De verwachte effectiviteit van de inspanningen.
Met het ondertekenen van het veiligheidsarrangement verplichten de belanghebbende partijen zich de
maatregelen uit te voeren, zodat het gewenste veiligheidsniveau wordt bereikt.
Doelstelling: Met de gezamenlijke uitvoering van activiteiten binnen het stationsgebied van Alphen
aan den Rijn wordt gestreefd naar het verbeteren en handhaven van de feitelijke én de beleefde
veiligheid, alsmede het prettig vertoeven voor reizigers, personeel van bus en trein en overige
gebruikers van het stationsgebied. Om deze doelstelling specifiek en meetbaar te maken, wordt deze
vertaald naar de indicatiemethodiek (ABC) ten aanzien van misdrijven, overtredingen en huisregels.
Heel en schoon: Rommel, vervuiling en niet gerepareerde schades veroorzaken nog meer
vernielingen en zwerfvuil en tasten het sociale veiligheidsgevoel aan. Mede om genoemde redenen
wordt er een actief beleid gevoerd om vernielingen en zwerfvuil tegen te gaan zoals het structureel
opruimen en het snel herstellen van schades. Deze acties zullen apart worden benoemd in de reeds
benoemde beheersovereenkomst.
Constaterende dat
• in oktober 2002 het Aanvalsplan Sociale Veiligheid in het Openbaar Vervoer is aangeboden aan de
Tweede Kamer. Dit aanvalsplan presenteert een aantal maatregelen die moeten leiden tot
vermindering van het aantal incidenten en de onveiligheidsgevoelens van reizigers en personeel in
en rond het openbaar vervoer. Een van de voorgestelde maatregelen is de realisatie van lokale
veiligheidsarrangementen waarin partijen verantwoordelijkheden en maatregelen vastleggen die
moeten leiden tot een door partijen van tevoren afgesproken veiligheidsniveau in een bepaald
vervoergebied;
• uit de Evaluatie Aanvalsplan Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer, uitgevoerd in 2006 in opdracht
van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, blijkt dat
veiligheidsarrangementen over het algemeen leiden tot een efficiënter toezicht, meer samenhang
tussen maatregelen, een stijging van het veiligheidsgevoel en minder incidenten;
• door de partners de behoefte is uitgesproken om de veiligheidsbeleving van reizigers, personeel
van bus en trein en overige gebruikers van het stationsgebied te verhogen. Dat het verhogen van
de sociale veiligheid door alle deelnemende partijen als speerpunt is benoemd. Dat, om maximaal
effect van de inspanningen van betrokken partijen te bereiken, het noodzakelijk is om integraal
concrete afspraken vast te leggen over zaken zoals probleemanalyse, rolverdeling en
doelstellingen.
• dat de partijen, middels het veiligheidsarrangement, starten met het project om het stationsgebied
Alphen aan den Rijn aan te pakken. Dat het veiligheidsarrangement en de daarin genoemde
bijlagen zich specifiek richten op de onderwerpen Toezicht en Handhaving (Veilig). Dat de
onderwerpen Schoon en Heel (Leefbaarheid), die van grote invloed zijn op de belevingscomponent
van sociale veiligheid maar in aanpak een andere rolverdeling en verantwoordelijkheid kennen,
door de partijen worden vastgelegd in een beheerconvenant. De koppeling die in het
veiligheidsarrangement wordt gemaakt met Schoon en Heel wordt in het beheerconvenant verder
uitgewerkt om het veiligheidsarrangement en beheerconvenant één congruent geheel te laten
vormen. Dit veiligheidsarrangement niet van toepassing is op rampen en calamiteiten.
5

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Overwegende dat
• alle partijen de sociale veiligheid op en rond het station Alphen aan den Rijn als een gezamenlijke
verantwoordelijkheid ervaren en het aantal incidenten en de onveiligheidsgevoelens van reizigers
en personeel willen houden op of terugbrengen tot een door partijen aanvaardbaar niveau;
• partijen willen dat veel reizigers gebruik maken van het station Alphen aan den Rijn. Partijen willen
dat deze reizigers veilig zijn en zich veilig voelen bij het gebruik van de lijn;
• het feit dat reizigers zich veilig voelen mede bepalend is voor de kwaliteit van het regionaal
openbaar vervoer in de regio Holland Midden. Daarbij passen aantrekkelijke, sociaal veilige en een
prettige, naaste omgeving;
• alle partijen belang hebben bij een sociaal veilig station Alphen aan den Rijn. Wanneer gebruikers
zich onveilig voelen, neemt het gebruik af. Sociale onveiligheid is een substantieel afbreukrisico en
slecht voor de reputatie van het station Alphen aan den Rijn;
• voor het succes van het station Alphen aan den Rijn is het van essentieel belang, dat het niveau
van sociale veiligheid op alle aan de lijn gelegen stations en haltes zoveel mogelijk gelijk en op het
door partijen afgesproken niveau is,
Komen het volgende overeen:
1. Waarborgen sociale veiligheid op en rond het station Alphen aan den Rijn nu en in de
toekomst, zowel ’s avonds als overdag.
Partijen streven naar een optimale sociale veiligheid in het voertuig en op en rond het station. Partijen
stellen in 2009 het streefniveau voor sociale veiligheid vast aan de hand van:
1. aantallen incidenten (overlast en criminaliteit);
2. het percentage reizigers en personeel dat zich veilig voelt.
Het streef niveau wordt definitief vastgesteld op basis van de uitkomsten van een nulmeting die in
2008 wordt gehouden over het jaar 2007. Deze nulmeting meet het aantal incidenten en het gevoel
van (on)veiligheid van de reiziger.
6

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
2. Gebiedsafbakening
In de bijlage 1 van het lokaal veiligheidsarrangement voor station Alphen aan den Rijn is de
gebiedsafbakening weergegeven van de werkingssfeer van dit veiligheidsarrangement. Om de
overzichtelijkheid te bevorderen is gekozen voor een ovale vorm. Door deze vorm worden de
parkeerterreinen en de opstelplaatsen van de light-railvoertuigen, alsmede de
fietsparkeervoorzieningen bij dit veiligheidsarrangement betrokken. Binnen dit ovaal zijn een aantal
gebieden gelegen die particulier eigendommen zijn. Deze particuliere gebieden/terreinen vallen niet
onder de werkingssfeer van dit veiligheidsarrangement.
Het lokaal veiligheidsarrangement omvat de volgende gebieden / straten:
· Spoorlijn
· Stationsgebouw, incl. fietsparkeervoorzieningen en busstation
· Perrons
· De verbinding (fietstunnel, interwijkverbinding voor langzaam verkeer)
· Stationsplein
· Dwarsligger incl. parkeerterrein en remise light-rail
· Noordpoolsingel
Het Veiligheidsarrangement heeft betrekking op het volgende gebied:
• het voertuig;
• het spoor, de directe omgeving van het spoor, inclusief de voertuigen op het spoor;
• alle busstations gelegen aan de stations.
7

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
3. Integrale aanpak sociale veiligheid op de treindienst naar en het station van Alphen
aan den Rijn
Partijen spannen zich in om het streefniveau sociale veiligheid te bereiken middels een integrale
aanpak van het beheer (schoon en heel), inrichting, toezicht en handhaving van, op en in het voertuig,
de perrons en de stationsomgeving, conform beschreven in de preambule van dit
Veiligheidsarrangement. De reiziger staat daarbij centraal.
Deze integrale aanpak houdt in dat partijen de maatregelen die zij nemen op het gebied van beheer,
inrichting, toezicht en handhaving ter verbetering of behoud van de sociale veiligheid, met elkaar
afstemmen teneinde optimaal effect te bewerkstelligen.
Voor zover dit past binnen ieders rol en verantwoordelijkheid – individueel en waar mogelijk
gezamenlijk, zullen partijen de komende jaren op de treindienst naar en van het station van Alphen
aan den Rijn :
• zorg dragen voor het vereiste beheer van het voertuig, perrons, stationsgebouwen, voorplein,
parkeerterreinen, fietsenstallingen om aan het tussen partijen overeengekomen niveau van sociale
veiligheid te voldoen;
• oog hebben voor de sociale veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen op de stations en in de
stationsomgeving. Dat betekent dat er aandacht is voor kwaliteitsaspecten zoals comfort,
toegankelijkheid, transparantie, uitstraling en vitaliteit;
• maatregelen nemen om de overlast in het voertuig, op de perrons en in de stationsomgeving te
verminderen dan wel te voorkomen;
• adequaat optreden bij strafbare feiten zoals het consequent doen van aangiften, opsporing en
vervolging van zwartrijders, veelplegers en plegers van geweldsdelicten.
Partijen spreken af bovenstaande aandachtspunten, voor zover dit past binnen de
verantwoordelijkheden, uit te werken in jaarplannen met concrete maatregelen en planningen inclusief
begroting. De jaarplannen bevatten ook een overzicht van kritieke beslismomenten.
4. Rollen en verantwoordelijkheden
De werkgroep maakt jaarlijks het actieplan aan de hand van een probleemanalyse en over zaken die
van invloed zijn op de sociale veiligheid op en rond het station Alphen aan den Rijn. In het actieplan
geven de partijen aan welke activiteiten ze ontwikkelen en hoe zij de middelen ter handhaving van de
veiligheid gaan inzetten in het stationsgebied. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de
kennis en expertise van partijen. De stuurgroep stelt het actieplan jaarlijks vast. Het
actieplan en de evaluatie daarvan vormen de basis voor het overleg van de werkgroep. Alle partijen
dragen naar beste kunnen bij aan de sociale veiligheid op de treindienst naar en het station van
Alphen aan den Rijn afhankelijk van ieders rol en verantwoordelijkheid. Deze staan beschreven in
bijlage 2.
Op dit moment gelden tussen regiopolitie en spoorwegpolitie werkafspraken, vastgesteld in het
veiligheidsoverleg regio Hollands-Midden op 8 juli 2004. Deze werkafspraken zijn ter verduidelijking
opgenomen in bijlage 3.
Tot slot is er sprake van een protocol spoedassistentie. Hierin zijn de afspraken met betrekking tot het
verlenen van spoedassistentie aan de toezichthouders in dit arrangement door de dienst
Spoorwegpolitie en de regiopolitie Hollands Midden vastgelegd. Zie voor de inhoud van dit protocol
spoedassistentie bijlage 4.
8

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
5. Organisatie
Partijen gaan een samenwerkingsverband aan gedurende de looptijd van dit Veiligheidsarrangement.
Om met de inspanningen van de partijen het gewenste effect te bereiken is een structuur nodig waarin
partijen elkaar structureel treffen om informatie uit te wisselen, af te stemmen en eventueel bij te
stellen. Continuïteit is hierbij van essentieel belang. De gemeente draagt de verantwoordelijkheid voor
het lokale veiligheidsbeleid en heeft hierbij de bestuurlijke regie. De projectstructuur bestaat uit een
stuurgroep, werkgroep en een operationele groep. In bijlage 5 is opgenomen een overzicht van
deelnemers, taken en frequentie van vergaderen.
6. Juridisch kader
Voor wat betreft de handhaving van de openbare orde en veiligheid gelden de normale rechtsregels
en binnen het stationsgebied is de volgende wet- en regelgeving in ieder geval van toepassing:
- Strafrecht
- De vervoerswetgeving, in het bijzonder de Wet personenvervoer 2000.
- De Algemene plaatselijke verordening Alphen aan den Rijn (Apv).
- De bijzondere bevoegdheden van de burgemeester op basis van de Gemeentewet.
- De Wet politiegegevens.
De vervoerswetgeving is, voor zover hier relevant, van toepassing in het station en in de onmiddellijke
nabijheid daarvan. Voor dit veiligheidsarrangement wordt uitgegaan van een beperkte uitleg van de
omschrijving ‘in de onmiddellijke nabijheid’. Daarbij wordt er van uitgegaan dat de APV van toepassing
is buiten het fysieke station en de daartoe behorende perrons.
7. Monitoring niveau sociale veiligheid
Bij de monitoring in het stationsgebied gaat het om het verkrijgen van, voor het beleid, relevante
informatie over de maatschappelijke werkelijkheid en niet om de gegevens die naar een bepaalde
persoon kunnen worden herleidt. Monitoring geeft een beeld van de ontwikkeling in
tijd, waarbij de effectiviteit van de ingezette maatregelen wordt vastgesteld. De rapportages
(monitoring) van het veiligheidsarrangement worden gebaseerd op de ABC indicatiemethodiek
(bijlage 6).
In de aanvangsperiode van het veiligheidsarrangement wordt per kwartaal een rapportage gemaakt.
In overleg met de partijen kan na verloop van tijd de frequentie aangepast worden. De gegevens die
nodig zijn om de rapportages te maken worden te allen tijde door de partijen verstrekt
op basis van de genoemde indicatiemethodiek. De rapportages worden beschikbaar gesteld aan de
deelnemende partijen en besproken in het overleg van de werkgroep. Tijdens de duur van het
veiligheidsarrangement kunnen tussentijdse evaluaties en voortschrijdend inzicht leiden tot bijstelling
van het veiligheidsarrangement. Aanpassingen worden op schrift gesteld en als bijlage toegevoegd
aan het veiligheidsarrangement. De stuurgroep heeft het bevoegde gezag om formeel tot besluit over
te gaan om het veiligheidsarrangement aan te passen.
Na twee jaar vindt er een evaluatie plaats en wordt door de partijen aangegeven in hoeverre de
doelstelling behaald is. Dit is ook het moment dat partijen de verdere strategie, aangaande het te
voeren integrale veiligheidsbeleid, in het stationsgebied bepalen.
8. Ondersteuning
Door betrokken partijen zullen op basis van de ABC methodiek mensen worden ingezet. Deze
uitvoerders kunnen tijdens de uitoefening van hun werkzaamheden worden geconfronteerd met
agressie. Indien de ernst van deze agressie dusdanig is dat de betrokken uitvoerende vrezen voor
hun lichamelijke integriteit (nader omschreven in bijlage 3) kunnen zij dit melden bij de GMK van de
politie Hollands Midden of de Centrale meldkamer van het KLPD. Deze meldingen zullen door de
politie worden opgevolgd, als ware het een melding van een politiemedewerker in nood. Deze
spoedassistentie wordt uitgevoerd conform het protocol zoals bijgevoegd in bijlage 4).
9

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
9. Communicatie en informatie
Partijen streven naar een eenduidige en consistente externe berichtgeving in de media en een
eenduidige en consistente interne berichtgeving binnen de eigen organisatie. Uithoofde van de
regiefunctie zal de gemeente Alphen aan den Rijn een communicatieplan ontwikkelen. Dit
communicatieplan bevat een overzicht van communicatiemomenten en –middelen. Specifieke
doelgroepen zijn reizigers op de treindienst naar en het station van Alphen aan den Rijn en
omwonenden van het station. In de werkgroep worden de rapportages besproken en besloten of
informatie uit de rapportages wordt gecommuniceerd aan externen. In het geval van eventuele
incidenten in het stationsgebied komen de deelnemende partijen overeen dat de woordvoerder van de
gemeente Alphen aan den Rijn de regie heeft. Deze woordvoerder zal de deelnemende partijen vooraf
en anders zo spoedig mogelijk na deze communicatie informeren.
De sociale veiligheid op de treindienst naar en van het station van Alphen aan den Rijn en de
samenwerking tussen partijen is ten minste een keer per jaar het agendapunt van het regionale
driehoeksoverleg tussen politie, Openbaar Ministerie en gemeenten. Hierbij zal een
directievertegenwoordiger van de vervoerder worden uitgenodigd.
10. Financiering
De inspanningsverplichtingen van de partijen die zijn opgenomen in het veiligheidsarrangement
behoren tot de reguliere werkzaamheden waarvoor geen extra gelden zijn opgenomen. Iedere partij is
verantwoordelijk voor zijn/haar aandeel in het veiligheidsarrangement.
11. Looptijd en evaluatie Veiligheidsarrangement
Het Veiligheidsarrangement voor de treindienst naar en het station van Alphen aan den Rijn treedt in
werking op de dag waarop het arrangement is ondertekend en duurt voort tot en met het jaar 2010. Na
afloop van deze periode wordt het arrangement stilzwijgend verlengd met telkens een nieuwe periode
van 4 jaar conform de raadsperiode; tenzij een partij met inachtneming van een opzegtermijn van drie
maanden schriftelijk heeft opgezegd.
Tussendoor toetst de werkgroep regelmatig of doelstellingen en maatregelen nog voldoen en
rapporteert hierover aan de stuurgroep.
Indien een of meer bepalingen van dit arrangement ten gevolge van nieuwe of gewijzigde regelgeving
ongeldig blijken te zijn of dat onvoorziene omstandigheden tot aanpassingen genoodzaakt zijn, treden
partijen in overleg met elkaar teneinde dit veiligheidsarrangement zodanig te wijzigen dat geen
ongeldige bepalingen meer bevat en dat de doelstelling uit dit arrangement zoveel mogelijk wordt
bereikt.
10

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Aldus overeengekomen het lokale veiligheidsarrangement Alphen aan den Rijn, getekend te
Alphen aan den Rijn
Op 12 maart 2008
De gemeente Alphen aan den Rijn, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de burgemeester, de heer N.P.M. Schoof,
De Politie Hollands Midden, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw H. Renema, hoofdinspecteur, teamchef van team Alphen aan den Rijn
Het Korps Landelijke Politiediensten, dienst Spoorwegpolitie rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw C. Catakli, unithoofd van Zuid West,
Het Openbaar Ministerie, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
mevrouw mr. C.E. Pronk – Jordan,
De NV Nederlandse Spoorwegen (NS), rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer H.I. van Tongeren, regiodirecteur NS,
ProRail, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer E. Gürke, Regiodirecteur Infra Management ProRail Randstad Zuid,
CONNEXXION NV, rechtsgeldig vertegenwoordigd door:
de heer J. van Hout, directeur Logistiek & Exploitatie,
11

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 1: Gebiedsafbakening
12

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 2: Taken en verantwoordelijkheden van partijen
Gemeenten:
• zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en meer specifiek voor de
veiligheid in de stationsomgeving;
• zijn uit hoofde van de burgemeester gezagsdrager over de politie wat betreft openbare orde
aangelegenheden;
• nemen maatregelen om overlast in en rondom de stationsomgeving zoveel mogelijk te beperken.
Indien van toepassing zetten gemeenten de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) in en
handhaven die actief ter bevordering van de veiligheid en het veiligheidsgevoel in de
stationsgebieden;
• beheren, onderhouden de stationsomgeving en houden die schoon.
Regio- en spoorwegpolitie:
• het uitoefenen van politietaken in de stationsomgeving, inclusief hulpverlening aan burgers en
(BOA) collega’s van de vervoermaatschappijen en gemeenten;
• handhaving van de orde in het voertuig en op de stations en perrons aanvullend op de primaire
verantwoordelijkheid van de vervoerder en de dienst spoorwegpolitie;
• het opvolgen van assistentieverzoeken van het openbaar vervoer personeel;
• preventief toezicht in stations en stationsgebieden, aanvullend op de primaire verantwoordelijkheid
van de dienst spoorwegpolitie.
De dienst spoorwegpolitie is een gespecialiseerde dienst. De regiopolitie zal het optreden op en rond
het spoor zoveel mogelijk overlaten aan de spoorwegpolitie. Dit is echter in veel gevallen niet
mogelijk. De capaciteit van de spoorwegpolitie is beperkt. Ook lukt het de spoorwegpolitie niet altijd
om snel ter plaatse te zijn. In dat geval treedt de regiopolitie op.
Vervoerder:
• is primair verantwoordelijk voor de veiligheid in het voertuig en op de stations.
NS /ProRail:
NS en ProRail hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de sociale veiligheid
op en rond het spoor:
• NS voert - in opdracht van ProRail - het dagelijkse onderhoud en het schoonmaakonderhoud van
de stations.
Openbaar Ministerie:
- het Openbaar Ministerie geeft als partner in de veiligheidsketen en passend binnen haar
prioriteiten, uitvoering aan de volgende taken zoals geformuleerd in het Nationaal
Veiligheidsarrangement Spoorvervoer:
o strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde, in het bijzonder vervolging van veelplegers en
verdachten van geweldsdelicten op het spoor;
o behandelen van aangiften van geweld tegen medewerkers van de vervoerder,
toezichthouders en bijzondere opsporingsambtenaren op een vergelijkbare wijze als aangifte
van geweld tegen elke persoon in de rechtmatige uitoefening van zijn beroep;
o
onderzoeken en aandragen van innovatieve en creatieve alternatieve vervolgingsmethoden
zoals het lik op stuk beleid;
- het Openbaar Ministerie is agendalid van de stuurgroep en werkgroep voor zover het specifieke
punten betreft die het Openbaar Ministerie aangaan.
13

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 3. Werkafspraken regiopolitie en dienst spoorwegpolitie, vastgelegd in het
veiligheidsoverleg regio Hollands-Midden d.d. 8 juli 2004
Inleiding
Naar aanleiding van de domeindiscussie en van de afhandeling van een aantal incidenten op
spoorweggebied, bleek bij beide korpsen de behoefte te bestaan om duidelijke afspraken te maken
voor de be- en afhandeling van spoorweg incidenten en daarvoor een protocol met elkaar op te
stellen. Deze afspraken zullen daarna regiobreed worden geïmplementeerd.
Algemeen
Bij de afhandeling van incidenten op spoorweggebied dient rekening gehouden te worden met een
groot aantal belangen. Behalve het justitiële belang heeft het Rijk (exploitant van de Spoorweg) ook
een maatschappelijk en economisch belang. Daarnaast dient rekening gehouden te worden met
belangen van de vervoerder, de reizigers, het treinpersoneel en derden (burgers). Het is daarom
zaak deze incidenten snel en adequaat af te handelen zonder dat de bovengenoemde belangen
langdurig wordt geschaad. Uitgangspositie van de werkafspraken is dat alle incidenten waarbij
de openbare orde of de doorstroming van het wegverkeer op of nabij het spoorweggebied wordt
aangetast, onder leiding van de Regiopolitie worden afgehandeld en waarbij de Spoorwegpolitie
ondersteunend zal werken. Hierbij valt te denken aan rampen, evenementen, demonstraties,
bommeldingen, aanrijdingen op overwegen etc.
Bij incidenten die de bedrijfsorde van de vervoerders raken, zoals zwartreizen en gedragingen en
incidenten in de treinen, waaronder agressie tegen NS-personeel, is de Spoorwegpolitie leidend in de
afhandeling en zal de Regiopolitie op verzoek ondersteunen. (zie punt 8.)
Bespreking per incident
1. Zelfdoding – trein :
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie (RP-HM)
Ondersteuning: Spoorwegpolitie. (SP)
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse. (alg. leider
wordt door SP gewaarschuwd.). Ondersteuning kan eveneens worden verleend door de Afdeling
Verkeersondersteuning (VO) en de Technische recherche (TR)
Specialistische taak SP:
In overleg met de lokale operationeel coördinator (OC) voeren zij hun specialistische taak uit, zoals de
bewaking van de spoorwegveiligheid ten aanzien van personeel hulpdiensten, NS personeel, reizigers
en burgers en eventueel de eerste opvang van het treinpersoneel. Omdat de machinist altijd bij
proces-verbaal moet worden gehoord en dit proces-verbaal spoortechnische elementen bevat, is dit
een taak voor de Spoorwegpolitie. De spoorwegpolitie zal in overleg en op verzoek van RP-HM,
werkzaamheden gedurende de afhandeling van een incident op zich nemen. De Spoorwegpolitie
treedt op als intermediair tussen de Regiopolitie en de calamiteiten organisatie, (samenwerking tussen
Rijk, genaamd PRORAIL en de vervoerders NS, Thalys, Railion en overige vervoerders.)
Voor de taak en verantwoordelijkheden van de algemeen leider NS/Prorail zie (Algemeen punt 9. )
2. Incident trein – motorvoertuig:
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse. (alg. leider
wordt door SP gewaarschuwd.). In overleg met de lokale operationeel coördinator (OC) voert de
Spoorwegpolitie zijn specialistische taak uit. (zie onderwerp: Zelfdoding -trein)
De aanrijding en de afhandeling daarvan wordt op de gebruikelijke wijze door het regiokorps
afgehandeld. De afdeling VO wordt gewaarschuwd.
3. Incident trein - trein (geen slachtoffers)
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie.
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse. (alg. leider
wordt door SP gewaarschuwd.)
14

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Als de lokatie van dit incident geen directe invloed heeft op de openbare weg of de openbare orde
wordt het incident door de spoorwegpolitie afgehandeld, immers de oorzaak van het treinongeval is
een onderwerp binnen het vakgebied van de spoorwegpolitie. De spoorwegpolitie en het regiokorps
verstrekken tijdig alle relevante informatie aan elkaar.
Met betrekking tot het incident is het mogelijk dat de afdeling VO van het regiokorps of de VOA van de
spoorwegpolitie ten behoeve van het vastleggen van sporen e.d. wordt benut. In samenwerking
dragen de korpsen zorg voor afzetting, evacuatie van reizigers en bewaking van bagage.
De divisie Rail en de Raad voor de Transportveiligheid kunnen onderzoek doen naar dit soort
incidenten. Zij hebben daartoe uitgebreide bevoegdheden. (Zie hierna bij incident Trein-Trein met
gewonden/doden)
4. Incident trein – trein met zwaar gewonden en/of dodelijke slachtoffers
Er is hier sprake van een ramp
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse.
De burgemeester van de betrokken gemeente is verantwoordelijk en bepaalt of het rampenplan in
werking wordt gesteld. De districtsleiding RP-HM dient onmiddellijk te worden gewaarschuwd.
Een actiecentrum kan worden ingericht. ( S.G.B.O.)
Voorafgaand aan de uitvoering van het rampenplan wordt gezorgd voor:
Afsluiting PD, evacuatie van reizigers en bewaking bagage.
Ondersteuning aan de GG&GD bij behandeling slachtoffers.
Afdeling VO en VOA (van de Spoorwegpolitie) waarschuwen. In overleg met de lokale operationeel
coördinator (OVD/OC) voert de Spoorwegpolitie zijn specialistische taak uit. (zie onderwerp:
zelfdoding). De oorzaak van het treinongeval is een onderwerp binnen het vakgebied
van de spoorwegpolitie.
Behoudens het justitiële onderzoek kan door de Inspectie Verkeer en Waterstaat, divisie Rail en/of de
Raad voor de Transportveiligheid een onafhankelijk onderzoek worden ingesteld. Zij zijn bevoegd om
in afwachting van hun komst, ten behoeve van hun onderzoek, de ontstane situatie te laten bevriezen
en aanwijzingen te geven om de VO, de VOA en het LVBT te laten samenwerken in het verdere
onderzoek, daar zij afhankelijk zijn van bevindingen van beide partijen voor hun eigen
onderzoek.
5. Optreden bij incident met gevaarlijke stoffen
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie.
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse. (alg. leider
wordt door SP gewaarschuwd.)
Groot incident waarbij sprake kan zijn van een ramp:
De burgemeester van de betrokken gemeente is verantwoordelijk en bepaalt of het rampenplan in
werking wordt gesteld. De districtsleiding dient onmiddellijk te worden gewaarschuwd.
Een actiecentrum kan worden ingericht. ( S.G.B.O.)
De brandweer gaat als eerste ter plaatse. De politie wacht op informatie van de brandweer alvorens
op te gaan treden.
In overleg met de brandweer wordt gezorgd voor:
Afsluiting PD, evacuatie van treinpersoneel, reizigers en bewaking bagage. Ondersteuning aan de
GG&GD bij behandeling slachtoffers.
Afdeling VO en VOA (van de Spoorwegpolitie) waarschuwen. In overleg met de lokale operationeel
coördinator (OVD / OC) voert de Spoorwegpolitie zijn specialistische taak uit. (zie onderwerp:
15

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
zelfdoding). De oorzaak van het treinongeval is een onderwerp binnen het vakgebied
van de spoorwegpolitie.
Klein incident
Ook als er sprake is van een klein incident met gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld lichte lekkage) geldt:
De brandweer gaat als eerste ter plaatse.
De politie wacht op informatie van de brandweer alvorens op te gaan treden.
De politie eenheid die bij toeval toch ter plaatse komt is probeert op afstand, met de wind in de rug
informatie te verkrijgen omtrent de gevaarlijke stof en deze via de meldkamer door te geven aan de
brandweercommandant. Dit gebeurd met het doorgeven van het GVI (Gevaar Identificatie nummer)
en het STID (STof IDentificatienummer) welke zijn aangebracht op de zijkant van de betreffende
wagon. Tevens kunnen aan de hand van het Wagonnummer bij de meldkamer van de
Spoorwegpolitie, via het BRAVO- systeem, gegevens worden opgevraagd over de soort stof die zich
in de wagon bevindt.
In overleg met de brandweer wordt gezorgd voor:
Afsluiting PD, evacuatie van reizigers en bewaking bagage.
Ondersteuning aan de GG&GD bij behandeling slachtoffers.
Afdeling VO en VOA (van de Spoorwegpolitie) waarschuwen.
In overleg met de lokale operationeel coördinator (OC) voert de Spoorwegpolitie zijn specialistische
taak uit. (zie onderwerp: zelfdoding- trein) De oorzaak van het treinongeval is een onderwerp binnen
het vakgebied van de spoorwegpolitie.
6. Incident waarbij de bovenleiding gebroken is
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie tenzij de breuk zich bevindt op een afgesloten
baanvak.
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse.
Informatie:
Iedere draadbreuk kan veel gevaar opleveren.
Er kan daarbij sprake zijn van HOOGSPANNING.
Zorg voor afscherming van het gebied, waarbij GEEN contact wordt gemaakt met het treinstel, de rails
en andere metalen elementen.
Waarschuw onmiddellijk de Centrale Meldkamer van de NS en van de Spoorwegpolitie.
Probeer, als u ter plaatse komt, zoveel mogelijk de reizigers en het personeel in de trein te houden en
derden op een veilige afstand te houden.
7. Bommelding in stationsgebouw/omgeving of trein
Verantwoordelijkheid afhandeling: Regiopolitie
Ondersteuning: Spoorwegpolitie.
In alle gevallen wordt de Spoorwegpolitie gewaarschuwd en gaan zij eveneens ter plaatse.
De meldkamers van de Spoorwegpolitie en de Regiopolitie stellen elkaar ten spoedigste in kennis van
de melding.
In stationsgebouw of –omgeving.
-- De OVD en een Teamleider Explosieven verkenning worden gewaarschuwd.
-- Politie Hollands Midden hanteert de checklist Bommelding.
-- In samenspraak met de Spoorwegpolitie wordt, afhankelijk van de melding, in overleg met Prorail
het treinverkeer stilgelegd.
In rijdende trein (op het grondgebied van Hollands Midden)
-- De OVD en een Teamleider Explosieven verkenning worden gewaarschuwd.
-- In overleg met de Teamleider explosieven verkenning van HM wordt een maatregel geadviseerd
aan de betrokken burgemeester.
-- De trein zal op zijn besluit, door Prorail, zo snel mogelijk worden stilgezet. E.e.a. in overleg met de
16

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Operationeel chef van de Spoorwegpolitie.
-- Aan de hand van de "checklist Bommelding" en de "regeling aanpak explosieven incidenten" zal de
Teamleider Explosieven Verkenning HM maatregelen nemen.
-- De trein wordt ten spoedigste ontruimd en de passagiers en personeel geëvacueerd.
8. Hulpverlening/assistentie.
Verantwoordelijk voor de politietaak op de stations: Regiopolitie.
De spoorwegpolitie kan daarbij ondersteunen.
Verantwoordelijkheid voor de politietaak in de treinen:
Spoorwegpolitie.
De Spoorwegpolitie heeft haar standplaats op Station Hollands Spoor in Den Haag. In Hollands
Midden hebben zij geen vestiging.
Als er dus incidenten op de trein plaats hebben waarbij politie nodig is zal voor deze assistentie veelal
een beroep op de regiopolitie worden gedaan.
Het meest voorkomend zijn:
a. Assistentie bij zwartrijden/indentificatie
b. Assistentie bij ongeregeldheden in de trein.
Assistentie bij zwartijden/identificatie.
Als een conducteur bij een bekeuringsituatie de identiteit van een persoon niet behoorlijk kan
vaststellen, zal hij de regiopolitie vragen daarbij te assisteren. Deze assistentie kan bestaan uit hulp bij
de identificatie of proces-verbaal ter zake van valse naam. Maar ook aanhouding, overbrenging,
voorgeleiding e.d.. Met de OC van de spoorwegpolitie kan worden overlegd wie het
incident afhandelt. De regiopolitie handelt dit incident af, indien i.v.m. de reistijd van de
spoorwegpolitie en de geringheid van het feit, de komst van de spoorwegpolitie niet reëel is.
Assistentie bij ongeregeldheden in de trein.
Als een conducteur politieassistentie nodig heeft in verband met ongeregeldheden in de trein zal de
regiopolitie worden gevraagd daarbij te assisteren. Normaliter wordt een trein, in afwachting van de
komst van de politie, op een station tot stilstand gebracht en worden de deuren gesloten gehouden.
De conducteur of het andere NS personeel zal de politie ter plaatse informeren en zal naderhand altijd
aangifte doen. De Spoorwegpolitie komt voor de verwerking van deze incidenten
ter plaatse en handelt deze af.
Indien er sprake is van agressie of geweld tegen NS personeel komt de spoorwegpolitie altijd ter
plaatse voor verwerking van deze incidenten en handelt deze af.
9. Algemeen:
De spil bij bovengenoemde incidenten is: de Algemeen Leider van NS/PRORAIL.
Hij alleen is bevoegd om bij dit soort incidenten beslissingen te nemen omtrent benadering van de
trein en evacuatie van treinreizigers. (In het kader van artikel 2 van de Politiewet vangt de politie aan
met de evacuatie van reizigers.) Hij heeft hiervoor een turflijst ter beschikking om te bepalen of
een bepaalde situatie al dan niet veilig is. Indien een Algemeen Leider om wat voor reden ook niet ter
plaatse kan komen, zal hij telefonisch informatie inwinnen bij personeel van de Spoorwegpolitie. Aan
de hand van de gegeven informatie zal deze op afstand beslissingen nemen.
Indien een Algemeen Leider van PRORAIL niet ter plaatse komt, zal hij zijn te nemen beslissingen (op
spoortechnisch gebied) laten afhangen van de informatie die hij verkrijgt van het ter plaatse zijnde
personeel van de Spoorwegpolitie.
9a. H.O.V.J.
In de gevallen waarbij dodelijke slachtoffers te betreuren zijn en de Wet op de Lijkbezorging van
toepassing is, wordt de HOVJ van het korps dat de verantwoordelijkheid van de afhandeling van het
incident heeft benut. Op verzoek kan de Spoorwegpolitie een H.O.V.J. leveren.
Gezien het feit dat personeel van de Spoorwegpolitie vaak lange afstanden moet afleggen om op het
PD te verschijnen en zij toch verantwoordelijk zijn voor de spoorwegveiligheid (zowel die van burgers
als collegae) zullen zij in een aantal gevallen met optische- en geluidssignalen ter plaatse komen,
17

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
e.e.a. afhankelijk van de interne KLPD richtlijnen.
9b. C.T.P.I.
Van groot belang is, ter plaatse, het zogenaamde C.T.P.I. (commando Team Plaats Incident) en
motorkapoverleg. Na de afhandeling van het incident is de dé-briefing ook van belang. Tijdens het
C.T.P.I. en motorkapoverleg geeft men aan elkaar door welke zaken reeds zijn uitgevoerd of in gang
zijn gezet. Dit om te voorkomen dat e.e.a. dubbel geregeld wordt of nog helemaal niet geregeld zijn.
De lokale OVD is voor de politie inzet leidend. Bij de dé-briefing dienen behalve de gang van zaken
tijdens de afhandeling van het incident ook de nog resterende activiteiten te worden
doorgesproken en eventuele afspraken te worden gemaakt.
9c. Meldkamer
Beide meldkamers verplichten zich tot eendrachtige samenwerking en dragen zorg voor een snelle
uitwisseling van benodigde informatie.
9d. Communicatie:
Gelet op de leidende rol en de verantwoordelijkheid voor de afhandeling van incidenten op het
grondgebied van Hollands Midden wordt de communicatie over alle hierboven genoemde incidenten
verzorgd door het bureau communicatie van de regiopolitie Hollands Midden, waarbij de
afdeling communicatie van de Spoorwegpolitie dit bureau ondersteunt.
18

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 4. Protocol Spoedassistentie Regiopolitie en Spoorwegpolitie
Preambule
Toezichthoudende en controlerende functionarissen op de treindienst naar en het station van Alphen
aan den Rijn zijn de regisseurs van leefbaarheid en veiligheid in treinen en stations. Bij het uitoefenen
van deze regie moeten zij zich gesteund voelen door een goede back up. Wanneer zij het nodig
vinden dat de spoorwegpolitie of de regiopolitie worden ingeschakeld, dienen zij er zeker van te zijn
dat dit daadwerkelijk geschiedt. Het met succes kunnen verzorgen van een adequate back up vergt
een goede afstemming tussen partijen.
In dit protocol zijn de afspraken voor spoedassistentie tussen de directie van het Korps Landelijke
Politie Diensten (KLPD), dienst Spoorwegpolitie (DSP) en de korpsleiding van het Politiekorps
Hollands Midden nader uitgewerkt. De Politie Hollands Midden bedient zich van de
Gemeenschappelijke Meldkamer Hollands Midden (GMK). Berichtenverkeer voor politie, brandweer
en ambulancezorg wordt hier verzorgd.
Artikel 1. Definiëring “spoedassistentie op de treindienst Alphen aan den Rijn- Gouda ”
Toezichthoudende en/of controlerende functionarissen, werkzaam op de treindienst Alphen aan den
Rijn- Gouda, kunnen tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden in het kader van dit
veiligheidsarrangement in een acute noodsituatie terechtkomen. Hierin zijn twee vormen van
assistentieverzoeken te onderscheiden, te weten:
• er is sprake van een gerechtvaardigd “spoedassistentie op de treindienst naar en het station
van Alphen aan den Rijn” verzoek als sprake is van direct fysiek geweld tegen toezichthoudend
en/of controlerend personeel binnen dit arrangement;
• er is sprake van een gerechtvaardigd verzoek om “politie assistentie” als sprake is van
bedreigingen of agressie tegen toezichthoudend en/of controlerend personeel dan wel reizigers,
waarbij het risico van fysieke escalatie nadrukkelijk aanwezig is en er geen andere (deescalerende)
oplossingen voorhanden zijn.
Artikel 2. Communicatie
Middels de hen ter beschikking staande verbindingsapparatuur leggen de toezichthoudende en/of
controlerende functionarissen contact met de meldkamer KLPD, DSP. De DSP is verantwoordelijk
voor het filteren van de verzoeken “spoedassistentie op de treindienst naar en het station van Alphen
aan den Rijn”. Dit met het doel te voorkomen dat onnodig een verzoek tot “spoedassistentie” wordt
gedaan.
Wanneer de DSP niet in staat is om tijdig op deze acute assistentieverzoeken te reageren, wordt de
melding doorgegeven aan de GMK Hollands Midden onder vermelding van één der bovenstaande
omstandigheden alsmede nadere bijzonderheden en locatie van de assitentieverzoeker.
De eerste ontvanger van de melding, KLPD, DSP of GMK Hollands Midden, meldt in alle gevallen aan
de melder welke reactie op de gedane melding volgt.
Artikel 3. Reactieprioriteit
Afhandeling van een “spoedassistentie op de treindienst naar en het station van Alphen aan den Rijn”
verzoek door DSP of de regiopolitie Hollands Midden vindt plaats met een reactieprioriteit als ware er
een politieagent in nood. Dat wil zeggen: directe opvolging van de melding vindt plaats. Met
gebruikmaking van optische- en geluidssignalen zal de politie zich naar de aangegeven plaats
begeven.
Afhandeling van een verzoek “politie assistentie” zal door de regiopolitie als A-melding, prioriteit 2
worden afgehandeld. Dat wil zeggen: directe opvolging van de melding vindt plaats, echter zonder
gebruikmaking van de optische – en geluidssignalen.
19

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Artikel 4. Gewijzigde situatie
Wanneer na het aanvragen van “spoedassistentie op de treindienst naar en het station van Alphen
aan den Rijn" de situatie ter plaatse zodanig wijzigt dat er geen sprake meer is van een acute
noodsituatie, dan dient dit door het betrokken toezichthoudend en/of controlerend personeel ten
spoedigste te worden doorgegeven aan de gealarmeerde meldkamer KLPD, DSP. Indien de melding
reeds is doorgegeven aan de regiopolitie Hollands Midden wordt hiervan door DSP direct melding
gemaakt bij de GMK Hollands Midden.
Artikel 5. Aanhoudingen
Indien, in het kader van dit spoedprotocol, aanhoudingen worden verricht zullen de daaruit
voorvloeiende opsporingsonderzoeken conform de werkafspraken tussen regiopolitie Hollands Midden
en de KLPD, dienst spoorwegpolitie worden afgehandeld.
Artikel 6. Verandering van verantwoordelijkheden
In verband met een landelijke discussie over de taken van de Dienst Spoorweg Politie (DSP) kan de
situatie ontstaan dat het lokale spoor, waaronder de treindienst naar en het station van Alphen aan
den Rijn valt, niet langer tot het takenpakket van de KLPD, DSP zal behoren maar zal worden
overgedragen aan de regiopolitie Hollands Midden.
Artikel 7. Evaluatie
Wanneer de uitvoering van dit protocol daartoe aanleiding geeft vindt overleg plaats tussen betrokken
partijen.
20

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 5. Organisatiestructuur Sociale Veiligheid op de treindienst naar en het station van
Alphen aan den Rijn
Deelnemers Taken Frequentie
Stuurgroep
• burgemeester gemeente
• districtschef politie, KLPD
• bestuurder NS,
Connexxion, ProRail
• gebiedsofficier van justitie
namens het Openbaar
Ministerie
• uitzetten van algemene
beleidslijnen
• (financiële) besluitvorming
• vaststellen jaarlijkse plannen
van aanpak
• stellen van prioriteiten en
onderlinge taakverdeling
• planning
• monitoring resultaten
• evalueren en eventueel
bijstellen van
Veiligheidsarrangement
zo vaak als nodig
en minimaal 1
keer per jaar
Werkgroep
• gemeenteambtenaar
openbare orde en
veiligheid
• gebiedsgebonden
politiechefs
• stationsmanager of –
beheerder NS
• ProRail
• Connexxion
• operationele aansturing
• opstellen jaarplannen
• themabewaking sociale
veiligheid binnen de eigen
organisatie
• afstemming en informatieuitwisseling
over de voortgang
van het jaarlijkse plannen van
aanpak
• signaleren van knelpunten bij
de uitvoering, voorbereiden van
gezamenlijke standpunten en
voorstellen daarvoor doen
richting de stuurgroep
zo vaak als nodig
en minimaal 4
keer per jaar
Operationelegroep Vertegenwoordigers van de
gemeente, de politie Hollands
Midden, de Nederlandse
Spoorwegen, ProRail en
Connexxion
• houdt toezicht
• controleert en treedt waar
nodig repressief op
• is verantwoordelijk voor een
goede terugkoppeling naar de
werkgroep in het bijzonder
wanneer er zich een dringende
situatie voordoet.
Komt periodiek bij
elkaar in de vorm
van overleg
schoon, heel en
veilig
21

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
Bijlage 6: Incidentenindicatie volgens A,B,C-categorieen
A =
B =
C =
Misdrijven en overtredingen uit het wetboek van Strafrecht, Algemene
Politie Verordening (APV)en Spoorwegwet.
(voor handhaven politie (bevoegdheden) vereist)
Overtredingen Wet Personen Vervoer (WPV) en Spoorwegwet
(voor handhaven Openbaar Vervoerder en toezichthouders)
Overtredingen Besluit Personen Vervoer (BPV) en Huisregels.
(voor handhaven Openbaar Vervoerder)
Definities (incidenten)termen binnen A,B,C-categorie.
Categorie A: Strafrecht, Spoorwegwet en APV
(voor handhaven politie(bevoegdheden) vereist)
A1. Mishandeling personeel / A1b. Mishandeling reiziger
Mishandeling: fysiek geweld, waarbij opzettelijk pijn of letsel toegebracht werd aan
personeel/reiziger
A2. Bedreiging personeel met wapen/A2b. Bedreiging reiziger met wapen
Bedreiging met fysiek geweld van personeel, met (slag-/schiet-/steek-)wapen, maar
zonder dat het daadwerkelijk tot fysiek geweld komt
A3. Bedreiging/intimidatie personeel (zonder wapen)/A3b. Bedreiging /
intimidatiereiziger (zonder wapen)
Bedreiging met fysiek geweld van personeel, zonder wapen, maar zonder dat het
daadwerkelijk tot fysiek geweld komt
A4. Diefstal/beroving personeel / A4b. Diefstal/beroving reiziger
Diefstal, beroving of zakkenrollerij, waarvan personeel slachtoffer werd, zonder gebruik
van geweld, het kan zowel betrekking hebben op werkmateriaal als persoonlijke
bezittingen
A5. Optreden tegen drugsoverlast/gebruik verdovende middelen
Repressief optreden tegen overlast door (vermoedelijke) handel in en/of gebruik van
verdovende middelen, bijvoorbeeld indien assistentie politie ingeroepen moet worden
A6. Optreden tegen vandalisme/graffiti/brandstichting
Repressief optreden tegen opzettelijk vernielen, bekladden (graffiti), bekrassen of
onbruikbaar maken, brandstichting et cetera, meldingen betreffen niet constateren
schade. Tevens het opzettelijk en wederrechtelijk vernielen/verwijderen/verstoren of wijzigen
van de hoofdspoorwegstructuur, spoorweginstallaties of delen daarvan alsmede het ingrijpen
in de bediening of werking van deze installaties (spoorwegwet)
A7. Overige overtredingen tegen personeel / A7b. Overige overtredingen tegen reizigers
O.a.: agressief duwen/trekken, spugen, wederrechtelijk aanraken van persoon, lijf en
goed, vechtende passagiers, geweld in het verkeer (zoals moedwillig aanrijden)
Categorie B: Overtredingen Wet Personenvervoer
(voor handhaven Openbaar Vervoerder)
B1. Schelden/beledigen personeel / B1b. Schelden/beledigen reiziger
Verbale agressie tegen personeel, inclusief schelden, beledigen, provocatie
B2. Lastigvallen personeel / B2b. Lastigvallen reiziger
Hinderlijk aanraken, aanspreken of aankijken van personeel, zonder dat daarbij sprake is
van agressie, geweld of bedreiging (NIET duwen/trekken of aanranding: zie A7)
22

Lokaal Veiligheids Arrangement
station Alphen aan den Rijn
B3. Optreden bij betalingsproblemen
Reiziger die niet wil (bij)betalen of (bij)stempelen en waarvoor assistentie moet worden
ingeroepen
B4. Overige verstoringen
Waaronder: misbruik voorziening, misbruik noodrem, bedelen/muzikanten, baldadigheid,
hinderlijk gedrag, onzedelijk gedrag, wildplassers, slapers, aanwijzing personeel niet
opvolgen, onenigheid, lopen op of langs de spoorbaan.
Categorie C: Overtredingen Besluit Personenvervoer en Huisregels
(voor handhaven Openbaar Vervoerder)
C1. Overtreding BPV (bijvoorbeeld verstoring exploitatie, roken)
Voeten op de bank, roken, geluidsoverlast, gevaarlijk gedrag, verstoring exploitatie,
openhouden/trekken/trappen deuren
C2. Overtreding overige huisregels vervoerbedrijf
(voor zover niet genoemd onder C1), verontreiniging interieur, verontreiniging exterieur
23