Inrichting 1968-1978 - Zuivelhistorie Nederland

door andere industrieën. Bovendien mag worden verwacht dat enerzijds toepassingsmogelijkheden
zullen worden gezocht voor afzonderlijke bestanddelen van melk, terwijl anderzijds de
ontwikkeling voor de hand ligt van produkten die niet uitsluitend uit melkbestanddelen bestaan.
Een dergelijke ontwikkeling zal een verdergaande integratie van de zuivelindustrie in
de voedingsmiddelenindustrie bevorderen.
Het is duidelijk dat de tot dusver genoemde punten tot gevolg hebben dat de behoefte aan aangepaste
apparatuur of nieuwe machines onverminderd blijft bestaan en waarschijnlijk zelfs zal
toenemen. Het is interessant te filosoferen over de wijze waarop - in samenwerking tussen
zuivelwerktuigfabrieken en zuivelindustrie - in deze behoefte zal worden voorzien en over de
vraag welke invloed in de zuivel gesignaleerde ontwikkelingen daarop kunnen hebben. Tot
dusver gingen de initiatieven tot het ontwikkelen van nieuwe apparaten in de zuivelindustrie
veelal uit van de fabrikanten van zuivelwerktuigen.
Waarschijnlijk zal er in deze toestand weinig verandering komen voor zover het apparaten en
machines betreft waarvoor de machinefabrikant een voldoende grote markt denkt te vinden.
Immers, de fabrikant is in die gevallen wel bereid zelf de ontwikkelingskosten voor zijn rekening
te nemen, omdat hij mag verwachten deze terug te verdienen.
Wanneer we echter in de zuivelindustrie groeien naar een vrij klein aantal grote en veelal gespecialiseerde
bedrijven, bestaat volgens de heer Zwaginga de kans dat het afzetgebied te beperkt
wordt om als zuivelwerktuigenfabriek op eigen initiatief bepaalde ontwikkelingen ter
hand te nemen. Wanneer de zuivelindustrie de geschetste, te verwachten procesontwikkelingen
wil realiseren, zal ze zelf het initiatief moeten nemen en opdrachten moeten verstrekken
aan de fabrikanten van zuivel werktuigen.
Het is duidelijk dat de positie van deze laatsten sterker is naarmate men over meer proceskennis
beschikt, zodat men in feite processen kan verkopen waarin de gemaakte apparaten passen.
Dit lijkt de heer Zwaginga echter in de praktijk moeilijk te realiseren. Verwacht zou dan
ook kunnen worden dat er een veel nauwere samenwerking ontstaat tussen beide industrieën.
Dit is temeer van belang omdat vooral bij nieuwe of bij gemodificeerde processen de ontwikkelingskosten
niet te hoog mogen worden - hetgeen onder andere inhoudt dat er zo weinig
mogelijk mag mislukken. Deze samenwerking zou kunnen bestaan in het vormen van een
multi-disciplinair samengesteld team dat zich onder andere bezighoudt met vergroting van de
proceskennis, met het kwantitatief formuleren van de procesfactoren en het nemen van modelproeven.
Met name als het gaat om nieuwe processen zal een dergelijk team naar alle
waarschijnlijkheid uit kringen van de zuivelindustrie moeten worden geformeerd.
Indien een dergelijke situatie nu reeds bestond, zou ongetwijfeld meer aandacht worden besteed
aan de reinigingsmogelijkheden van een apparaat vanaf het moment dat het werd geconcipieerd.
Misschien zou ook de chaotisch aandoende toestand op het terrein van de verpakkingssystemen
sneller worden genormaliseerd.
Hoewel de tijd nog niet voorbij is dat een prototype - veelal dankzij enige prijsconcessies - in
een produktiebedrijf wordt getest, mag worden aangenomen dat een dergelijke gang van zaken
niet meer mogelijk is, wanneer het gaat om nieuwe processen of om meer principiële proceskennis.
Zowel de machine-industrie als de zuivelindustrie zal zich volgens de heer Zwaginga
op deze situatie moeten voorbereiden.
`
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 36