Ammoniak-HAN-1995

-41-
Momenteel wordt in de meeste Nederlandse bossen de boomgroei nog
gestimuleerd door de stikstofdepositie, en niet geremd. Alleen in sterk
verontreinigde gebieden is wel sprake van groeiremming. De bemestende
werking van stikstof wordt gedeeltelijk te niet gedaan door het watertekort
in de bomen; dit watertekort is sterker als gevolg van de stikstofdepositie.";;
Hierbij dient te worden opgemerkt dat de stikstofflux vanuit de atmosfeer
klein is in vergelijking tot de hoeveelheid stikstof die aanwezig is in het
ecosysteem, met name in de organische-stoffraktie. Sb Het fysiologische optimum
voor bosgroei is in veel gevallen nog niet bereikt. Het is echter de
vraag of de toenemende bosgroei alleen wordt veroorzaakt door N-depositie.
De concentratie C0 2
in de atmosfeer is in deze eeuw gestegen van 296
ppbv in 1900 naar 354 ppbv in J 990. Deze toename van de COz-concentratie
heeft waarschijnlijk geleid tot groei-stimulatie van de bossen. 57
N-depositie is voornamelijk zichtbaar in de vegetatieverandering,
aldus APV. Het begrip 'biodiversiteit' komt hier in beeld:';8
... Indat kader is beschermingvan biodiversiteit (o.a. het voork6men van
vegetatieveranderingendoor stikstofdepositie) uiteraard een belangrijker en
meer stringent dan 11 optimale bosgroei" .
'
Het voorkómen van vegetatieverandering wordt dan ook als strengste
norm toegepast in het APV. 59 Deze benadering draagt echter enkele
problemen in zich die niet eenvoudig op te lossen zijn. De definiëring van
het begrip 'biodiversiteit' is een probleem aangezien dit een nulpunt
veronderstelt. Dat nulpunt (uitgangspositie) moet dus gesteld worden, maar
waar en wanneer? Is biodiversiteit 'niet meer' dan een maximaal aantal
soorten binnen een bepaald gebied onder bepaalde condities? Zijn er
soorten die 'van nature' (nulpunt) behoren bij een bepaald ecosysteem? Dit
laatste gaat echter uit van een statisch biologisch systeem. Dit is in tegenspraak
met het gegeven dat ecosystemen per definitie evolutionair van
karakter zijn, en dus onderhevig aan continue veranderingen. Het is zeer
de vraag is of de door stikstofdepositie mogelijk get nduceerde vegetatieveranderingen
te onderscheiden zijn van 'natuurlijke' vegetatieveranderingen.
Ook zonder menselijke bronnen afkomstige N-depositie
evolueren ecosystemen (ze 'verarmen', 'diversificeren', enzovoort). Dit
'!I APV-lil, p. 95.
!l6 Daarmee is niet gezegd dat een kleine input geen 'grote gevolgen zou kunnen
hebben.
!l7 Visser, H. Energie Techniek 1995, 73, 326-333.
58 APV-lil, p. 94
!l9Idem; p.l09.