mei/juni nr.3 - IKON

mei/juni 2013 - nummer
3
Magazine van het IKON Pastoraat
Met in dit nummer o.a.:
De Wereld De toekomst
ontmoetingsdag 24 mei Verlaat het huis
Een kennismaking Kerk Zonder Grenzen

3
Jaargang 54 • mei/juni 2013
Inhoudsopgave
de wereld
de wereld
De toekomst
door Bara van Pelt
De pastores van het IKON Pastoraat (v.l.n.r.)
Judith van der Werf, Bara van Pelt, Bram Grandia
pagina 3|4|5
Gedicht ‘Ziekenbezoek’
van Judith Herzberg
door Bram Grandia pagina 6
Lieve lezer,
De winter leek niet te stoppen. Begin april liepen
we nog in de vrieskou. Ook de bomen hielden hun
groei nog even in. Maar uiteindelijk is de bloei toch
niet te stoppen. We kijken terug op een symposium
ter ere van de 65e verjaardag en de a.s. pensionering
van Bram Grandia. Een mooie en waardevolle dag.
Daarna volgden nog een rij van bijzondere nationale
dagen. De kroning op 30 april. De dag van de arbeid
op 1 mei, de jaarlijkse dodenherdenking op 4 mei. Bevrijdingsdag
5 mei. En omstreeks deze tijd valt ook
dit nummer in de bus.
Heel passend gaat dit nummer over ‘de toekomst.’
De laatste jaren is er een nieuw soort mantra ontstaan:
‘Leef vooral bij de dag!’ Geen gek advies, maar
laten we het er toch maar weer eens over hebben.
Ik las laatst een boek met de vrolijke titel: ‘Alleen de
hond leeft in het hier en nu.’
Vrijdag 24 mei is onze Ontmoetingsdag, ja de laatste
die we als IKON-pastores zullen organiseren.
Per 1 september 2013 houdt het IKON Pastoraat als
zelfstandig pastoraat van de IKON op te bestaan. Hoe
het verder gaat?
Op dit moment hebben we goede hoop dat we ons
blad Mensen kunnen redden en ook een deel van de
pastorale en secretariële menskracht.
Om door te geven
KLOOT-schieten
Sytske Jellema pagina 7
Judith in gesprek met
Liesbeth Gijsbers pagina 8
Een kennismaking met
Kerk Zonder Grenzen
Column van bram grandia
LaatsteWilPil
pagina 9
pagina 10
We zitten nu midden in de gesprekken over dit nieuwe
project. In het volgende nummer van ons blad
hoort u er meer over. Het zou zomaar kunnen dat
een deel van het werk op een andere wijze en in een
andere context kan doorgaan.
We hopen u tijdens de ontmoetingsdag op 24 mei
te zien en te spreken en wensen u veel plezier bij het
lezen van dit nummer.
Namens het team een hartelijke groet
Paul Signac
De
toekomst
door Bara van Pelt
Ik zag haar bij kennissen. Ze is nu
28. Een mooi, wat verlegen meisje.
Geboren en opgegroeid in Duitsland.
‘Hoe heilzaam is het als een mens zich intensief
Haar grootouders Nederlands.
met zijn toekomst bezighoudt?’ Ik vroeg het aan Toen ze 18 jaar was volgde ze haar passie: ze wilde iets
een vriendin. ‘De toekomst bestaat niet’, zei ze met paarden doen. Ze ging naar Frankrijk en werkte
stellig om daarna toch weer iets van haar stelligheid
daar voor een uiterst minimaal loon in de stallen. Uit-
af te doen. Haar antwoord is in lijn met hoe eindelijk koos ze ervoor om terug te keren naar Duits-
het er met DE TOEKOMST voorstaat. land en daar diergeneeskunde te studeren. De studie
De visie over de toekomst van ons land reikt niet bleek te hoog gegrepen. Nu zat ze wat stilletjes op de
verder dan de volgende verkiezingen. bank. Een traan over haar gezicht. ‘Er komt heus iets
En als het gaat over onze eigen toekomst is er de op je pad’, werd ze getroost. Op een aardige en zinvolle
laatste tien jaar een mantra ontstaan:
manier. En ik dacht: ik heb zoiets ook wel eens
Leef vooral in het hier en nu! Voor veel mensen meegemaakt. En ik wist dat ze niet kon blijven zitten
is dat geen slecht advies. Voor mensen die in een wachten tot er iets op haar pad zou komen. Ze moest
crisis verkeren kan het algauw het gehalte van nu echt gaan denken waar voor haar een toekomst
spiritualistische prietpraat krijgen. zou kunnen liggen. Zo’n acute confrontatie met de
toekomst kun je gerust crisis noemen.
Colofon Het IKON Pastoraat is er voor mensen die willen praten over wat hen ten diepste bezig houdt in hun leven. De drie IKON-pastores
zijn op werkdagen ‘s ochtends bereikbaar per telefoon en per mail. Mensen is het blad van het IKON Pastoraat. Het verschijnt zes maal per jaar.
Abonnementsprijs: s 8
Eindredactie: Bara van Pelt
Bureauredactie: Bonny Rem
Contactgegevens:
IKON Pastoraat
Postbus 10009
1201 DA Hilversum
Bezoekadres:
Bergweg 16
1217 SE Hilversum
T 035-6215555
www.ikonpastoraat.nl
Email: pastoraat@ikon.nl
rek.: 631000
Ontwerp: Creatie op de Mac bv, Hilversum
Druk: Van der Weij bv, Hilversum
Bron foto’s: iStockphoto, Bettina Traas,
IKON, xch.stock
De bijbel heeft met deze leef-nu-mantra eigenlijk
maar weinig op. Misschien enkel in wat liederen die
machtig populair zijn zoals: ‘Stil maar, wacht maar alles
wordt nieuw.’ Maar verder is het juist niet de bedoeling
dat we stilzitten en afwachten. De bijbel is
Afbeelding cover: Into the wild (2007)
Mensen wordt uitgegeven in grootletter en ingesproken op daisy CD-rom. Tel: 0341-565499

Ithaka
Als je op je tocht naar Ithaka vertrekt,
smeek dat je weg heel lang mag zijn,
vol avonturen, vol ervaring.
De Laestrygonen en de Cyclopen,
en de toornige Poseidon moet je niet vrezen;
zulke wezens zul je nooit vinden op de weg,
als je denken hoog blijft, als een uitgelezen
bewogenheid je lichaam en je geest bezielt.
De Lastrygonen en de Cyclopen,
de woeste Poseidon zul je niet ontmoeten,
als je ze niet met je meedraagt in je ziel,
als je ziel ze niet voor je ogen plaatst.
een verhaal van uittrekken, uit Egypte, uit je lethargie,
Smeek dat je weg heel lang mag zijn.
uit verhoudingen die je bedrukken. Toen ik nadacht
Dat er vele zomerse morgens zullen zijn
welke bijbelverhalen expliciet over de toekomst gaan,
Zo’n onrust die wel ergens heen kan gaan, of ergens
waarop je, met wat een voldoening, wat een vreugde
kwam ik algauw tot de conclusie dat achter alle verha-
vandaan komt zoals in het lied van Marijke de Bruijne:
zult binnengaan in voor het eerst aanschouwde
len de vraag schuilgaat: Is er voor mij wel toekomst?
havens;
Is er voor het volk Israël wel toekomst? ’Ja, er is toe-
De geest van God waait als een wind,
en dat je moogt vertoeven in Phoenicische
komst!’ schreeuwt het boek van de daken. En het be-
op vleugels van de vrede
stapelplaatsen,
looft: ‘ God zal je niet verlaten.’
Toekomst exploreren
als adem die ons leven doet
en daar goede waren kopen kunt,
Iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen zorgen. Het is
deelt ons een onrust mede.
parelmoer en koralen, amber en ebbehout,
Het blijft een heikel punt: de toekomst. In de wereld
wijsheid en dooddoener tegelijk. Ik herinner me nog
en zinnestrelende parfums van elke soort,
van de arbeid is het bijna een vanzelfsprekende vraag
goed dat me verteld werd dat mijn jongste zoon een
Kanttekening van een filosoof
zo overvloedig als je kunt zinnestrelende parfums;
geworden: ‘Waar denk je over vijf jaar te zijn?’ De vraag
zware handicap had. Ja - dan stort je wereld in. Dan
Leven in het nu; het genot van dit ondeelbare mo-
en dat je naar veel steden in Egypte gaan moogt
irriteert me. Wat moet je zeggen? Er wordt namelijk
zijn de dagen lang en zwaar. En dan word je gedwon-
ment. De Duitse filosoof Ernst Bloch heeft er een paar
om te leren en te leren van de wijzen.
verondersteld dat je zult stijgen op de carrièreladder.
gen om de toekomst te exploreren. Eentje van artsen,
schitterende kanttekeningen bij gemaakt. Voor hem
Er zit de suggestie in dat je die toekomst zelf in de
begeleiders, ziekenhuizen, instellingen. Tot zo’n visi-
is dit moment de positie van waaruit wij naar voren
Houd altijd Ithaka in je gedachten.
hand hebt. Terwijl je weet dat het veel gecompliceer-
oen je niet langer meer met angst vervult en de tijd
en naar achter kunnen kijken. Maar het moment van
Daar aan te komen is je bestemming.
der is. Wat kan er in al die jaren niet plotseling veran-
aanbreekt dat je het leven met vertrouwen of met
het nu is weliswaar het dichtst bij, maar tegelijkertijd
Maar overhaast de reis volstrekt niet.
deren? En wat als je die ladder niet gaat beklimmen?
een stabiele vorm van gelatenheid kunt aanvaarden.
ook het minst helder. Het is wel geleefd, maar niet
Beter dat die vele jaren duren zal,
Ben je dan een loser?
beleefd. Het is te actueel. Te weinig in de tijd gezet,
en dat je, oud al, landen zult op het eiland,
Een reis voorbereiden
zowel naar achter als naar voren.
rijk met alles wat je onderweg hebt gewonnen,
Een gezonde verhouding
Nee, ik denk niet te vaak aan de toekomst. Ja, nu de
Het hoort bij de mens om te verlangen naar wat er
niet verwachtend dat Ithaka je rijkdom geven zal.
Bestaat er zoiets als een gezonde verhouding om na
laatste tijd weer wel, nu ik weet dat ik per 1 septem-
nog niet is. Al was het maar omdat het bij ons be-
Ithaka gaf je de mooie reis.
te denken over de toekomst? Zoiets als: mijn dagen
ber op zoek moet naar een andere baan. Ik ben er niet
wustzijn hoort dat ons leven niet af is.
Zonder dat eiland was je niet op weg gegaan.
bestaan uit tachtig procent Nu, tien procent Verleden
bang voor. Wat ik wel merk is dat ik meer op mezelf be-
Misschien dat ik daarom het gedicht van Kavafis zo
Verder heeft het je niets meer te geven.
en tien procent Toekomst. Ik heb er nog nooit een on-
trokken ben. Zoals mensen die een reis voorbereiden
mooi vind. Wees niet bevreesd op je reis. Ga! En ja als
derzoek over gelezen. Wel weet ik dat er kinderen zijn
bezig zijn om alles om zichzelf heen te organiseren.
je daar aankomt en je vindt het wat armelijk, dan be-
En als je het armelijk vindt, Ithaka misleidde je niet.
die hun leven in de toekomst doorbrengen. Ze zitten
Er wordt een appèl gedaan op primitieve overlevings-
grijp je heus wel dat je niet voor niets op weg gegaan
Zo wijs als je bent geworden, met zoveel ervaring,
in hoekjes en ze dromen zich andere levens. Ze denken
instincten. Waar liggen mogelijkheden om verder te
bent. Want wat deed je niet allemaal op?
zul je al begrepen hebben wat Ithaka’s betekenen.
altijd aan ‘later als ik groot ben’. Een wegdromen dat
gaan? Is er ergens op de aarde een plekje vrij dat mij
Op die manier in het leven staan, op weg gaan en een
op den duur schaadt. Het kind wil zich niet confronte-
past…? Er bestaat een soort heilzame onrust.
stem volgen van boven of van dichters die je bemoe-
K.P. Kavafis
ren met de situatie thuis.
digen: de Laestrygonen en de Cyclopen en de toornige
Poseidon moet je niet vrezen. |
Vertaald uit het Grieks door G.H. Blanken,
Athenaeum - Polak en Van Gennep, Amsterdam 1994.
mensen pagina 4/5

Om door te geven
gedicht Door Bram Grandia
Joël 3,1
‘Oude mensen zullen dromen dromen en
jongeren zullen visioenen zien’
Mijn vader had een uurlang zitten
zwijgen bij mijn bed.
Toen hij zijn hoed had opgezet
zei ik, nou dit gesprek
Is makkelijk te resumeren.
Nee, zei hij, nee toch niet,
je moet het maar eens proberen.
Judith Herzberg (uit Judith Herzberg,
Doen en laten, Amsterdam 1994, pag. 57)
Ik vind het -als vader van drie dochters- een ontroerend gedicht. Het
zijn maar zes regels. In die regels gaan de levens van vader en dochter
schuil. We horen -lijkt het- niets over hun band. Het uur valt lang.
We horen niet waarom. Is het een verwijt van de dochter aan de vader
of juist een benoemen van de intensiteit van dat uur? Wat is er
met de dochter aan de hand? We horen het niet. Het gedicht blijft
open. Is het zwijgen van de vader nietszeggend? Zo kun je het lezen.
Dan is de reactie van de dochter: ‘nou dit is makkelijk te resumeren’,
begrijpelijk. ‘Is pa nog op bezoek geweest?’ ‘Ja’. ’En?’ ‘Hij heeft niets
gezegd.’
Daarmee is dat lang uur zwijgen niet samengevat. We zien de ogen
van de dochter niet. We zien de ogen van de vader niet. Ik voel een
enorme spanning in dit gedicht. In het antwoord van de vader hoor
ik een opdracht en een uitnodiging. Probeer jij, mijn dochter, dit
gesprek maar eens samen te vatten. Een gesprek zonder woorden,
maar niet zonder taal. Een gesprek of een interne dialoog? Een zwijgen
uit onmacht of een zwijgen uit respect? Ik hoor een stem die
de stilte niet verbreekt. Iedere vader gaat dit gedicht, gaat deze ziekenkamer
in met eigen gevoelens, eigen gedachten, eigen vragen.
Judith Herzberg schenkt ons die open ruimte.
vrijdag 24 mei 2013 Ontmoetingsdag ‘Verlaat het huis’
Regenboogkerk, Nassaulaan 22 te Hilversum
Daar gaan we dan! We stoten nog
één keer het glas:Lechajim!
KLOOT-schieten
86 wordt hij, m’n pake (opa) en dat wordt gevierd. Met slappe koffie, een muf
Fries dorpszaaltje en een ‘gezellige klootschietactiviteit’. Zo staat het in de uitnodiging
die ik lees als ik met flinke tegenzin vanuit de hoofdstad het rode
Sytske Jellema
Sytske Jellema
radioverslaggever IKON -
De Andere Wereld
huurautootje instap om naar het noorden te rijden. Na twee uur scheuren
door de polder verandert er iets in mijn gemoed. Misschien door de treurige
schoonheid van de Friese kale vlaktes, de rijen bomen in wintermodus, de grijze wolkenlucht of de deuntjes
van radio Boarnsterstim of een ander onbeduidend lokaal station. Het brengt me terug naar dertien jaar
geleden. De dag dat beppe, pakes grote liefde na bijna vijftig jaar huwelijk begraven werd. Het was precies
zo’n late winterdag. In een zeventiende-eeuws kerkje bovenop een terp in Friesland was de uitvaartdienst.
De familie was toen nog klein, aanhang hadden we nog niet en achterkleinkinderen al helemaal niet. Familievetes
kenden we nog niet en niemand was ooit ziek. Het was de tijd dat de dood nog niet bestond en
klootschieten nog echt gezellig was.
De dag dat beppe werd begraven, zaten we allemaal naast elkaar in de kerk, verdrietiger dan ooit. Beppes
kist stond vooraan bij het altaar, nauwelijks zichtbaar door alle bloemen. Tantes en moeder spraken lieve
woorden die ik me niet meer kan herinneren, maar wel dat een tante zo hard moest huilen dat een nichtje
die toen nog maar een kleuter was, spontaan begon mee te huilen.
Een man en een vrouw zongen tweestemmig een oud volksliedje. Plotseling stond pake op. Het beeld van de
kaarsrechte magere man op de voorste rij van de kerk, in het ijle licht dat door het glas-in-lood van het kerkvenster
scheen, staat op het netvlies gegrift. Pake zong mee met het lied en wij keken toe vanaf de houten
stoelen in de koude kerk. Ineens besefte ik dat vanaf dat moment de familie nooit meer hetzelfde zou zijn.
mensen pagina 6/7
Vanaf 1 september as. houdt het IKON Pastoraat in deze
constructie definitief op te bestaan. We sluiten ons werk
af met een laatste Ontmoetingsdag op 24 mei a.s.
‘Verlaat het huis’ is het thema.
10.00 inloop- tot 16.00 uur, receptie tot 17.00 uur.
Entree: s10,- Inclusief lunch, hapjes en drankjes.
Via rekening 631000 t.n.v. IKON Pastoraat Hilversum o.v.v.
Ontmoetingsdag 24 mei. Heel graag ontvangen we van te
voren uw entreegeld. Info en opgave: pastoraat@ikon.nl
of 035-621 55 55.
‘Dan is het nu tijd om te gaan klootschieten’, zegt de neef. Ik heb een houten kont gekregen van het zitten in
het muffe zaaltje, en ben blij dat we even naar buiten kunnen. Er wordt over en weer geschreeuwd dat Isa
haar rode laarsjes aan moet, Madeliefs jasje zoek is, en Jurre, waar is Jurre nu weer? ‘Tijmen, kom eens hier, we
gaan klootschieten. Ja KLOOT-schieten, geen flauwe grapjes alsjeblieft.’ ‘Ach Allard moet je hier persé blijven
paffen, loop gewoon even mee. Klootschieten is hartstikke gezellig.’ ‘Ga jij ook niet mee Sijp? Oké, dan niet.’
Sijp, sinds jaar en dag de nieuwe vriendin van pake blijft binnen, maar pake staat op en doet z’n jas aan. Even
later lopen we in een lange stoet door het vlakke land. Pake voorop, kaarsrecht. Plotseling staat hij stil. Hij
pakt de kloot en zegt: ‘In één rechte lijn naar voren..’. Op dat moment besef ik dat mijn pake de 100 zal gaan
halen en dat wij als familie nog heel lang zullen bestaan.

Judith in gesprek met
k e n n i s m a k e n m e t
Liesbeth Gijsbers
Kerk Zonder Grenzen
Liesbeth Gijsbers loopt deze maanden stage op het IKON Pastoraat. Ze werkte mee aan de studioviering
op Goede Vrijdag, nam deel aan de cursus De Terugblik en de tweedaagse over het Levenseinde en bood
zelf een middag aan over zingevingsvragen rondom zelfdoding. Er brandt een kaars tijdens het gesprek,
vanwege het tere onderwerp.
Kerk Zonder Grenzen (KZG) is er voor kerkelijk min of meer dakloze mensen en al die moderne Nederlanders
die wel iets met God hebben, maar daar niet goed weg mee weten. Dat betekent dus dat de predikant
veel uitvaarten en rouwdiensten leidt, gesprekken heeft met mensen die bij een crisis in hun leven een
beroep op hem doen, toespraken her en der in het land verzorgt over thema’s die gaan over levensvragen
en wat geloof daarin kan betekenen. Daarnaast laten hij en zijn organisatie zich in veel ochtenddiensten
her en der in vooral het westen van Nederland zien.
‘Voor mij is zelfdoding een gebeurtenis voorbij alle zin.
leven te staan. Je bent alleen, je hebt het leven niet in
Ik kan er geen zin aan ontdekken, maar het tast wel
de hand. Dat is het ene: die totale kwetsbaarheid. En
Kerk Zonder Grenzen zendt ’s avonds rechtstreeks uit
zoek is naar sporen van God. Het gaat er in de moderne
de zin van mijn eigen bestaan aan. Als zelfs liefde niet
je dan toch gedragen weten. Ik verbind daar niet het
via Radio Bloemendaal. Elke week komt deze radio op
tijd trouwens niet meer zo om dat mensen toegespro-
werkt…! Het roept een klacht op en knagende, zoeken-
woord god aan, het is eerder een sprakeloos weten,
plaatsen waar soms letterlijk geen ander mens komt
ken worden. Het gaat erom dat mensen zich herken-
de vragen. Om verder te kunnen met het leven moet
een verbinding die zowel horizontaal als verticaal is.
dan degene die daar woont en toevallig een radiootje
nen en geraakt worden. Of hun verdriet of boosheid
je op een of andere manier de draad zien op te pakken.
Het is alsof ik daardoor en daarin steeds meer word
heeft. Hele gewone en aardige mensen. Soms een
leren kanaliseren. Opnieuw zicht krijgen op wat je ge-
Als ik terugdenk aan de zelfgekozen dood van mijn
en mag worden wie ik ben. Al is dat best eng om te
beetje vereenzaamd. Vrijwel allemaal met een verhaal
looft. Daarin raken leven en geloven elkaar. Dat is nu al
zus: mijn eigen leven viel toen helemaal stil. Ik was zo
zeggen.
over het leven en hoe dat leven niet alleen succes en
de toekomst van de radio, ook als radio niet meer via
gefocust op haar dood dat ik niet mee kon gaan in de
voorspoed heeft gekend. Deze mensen beschouwen
de ether gaat, maar via internet. Internet, het medium
tijd. Het kon voor mij geen nieuw jaar worden, ik wilde
In het aanbod dat ik wil ontwikkelen gaat het dus om
de radio als hun vriend of raadgever. Radio is een medi-
waarop mensen elkaar met alle wijsheid, bezieling en
daar geen deel van uitmaken. Daar kwam een omme-
de zingeving van nabestaanden. Op eigen woorden
um dat dichtbij komt, niet alle aandacht opzuigt zoals
hartstocht die bij mensen hoort, weten te vinden. Zo
keer in toen ik in een familieopstelling ervoer dat het
komen voor je verhaal, vanuit de hoek van de spiritu-
de televisie en vaak net zo gewoon en echt is als zij zijn
werkt KZG aan de toekomst waar, meer en anders dan
voor haar goed was zo en dat ik mijn eigen leven te
aliteit, vergelijkbaar met wat er in de Terugblik rond
of willen zijn. Zo veel mensen lopen er nu ook niet rond
vroeger, mensen niet in grote gemeenschappen maar
gaan had. Het was alsof ik wakker geschud werd. Zo-
depressie gebeurt. Dat integreert. Ik wil hiermee door-
in hun leven. Sommigen hebben nooit kinderen ge-
als enkelingen aanwezig zijn, in nieuwe, veranderlijke
iets kun je nauwelijks verwoorden, maar in een oud
gaan als ik mijn opleiding af heb. Er is behoefte aan, er
had, anderen zijn door ouderdom of chronische ziekte
gemeenschappen Ook dat is het werk van de Geest.
nummer van Mensen vond ik in het gedicht ‘Voort-
zit zo veel leven in dat ik een vervolg wil maken. Hope-
veel mensen om zich heen kwijtgeraakt. Radio is het
Aart Mak
gaan’ van Herman Andriessen een regel die er dichtbij
lijk samen met anderen, want het helpt om elkaar te
medium van gewone mensen. Televisie is het platform
komt: ‘en de draad trekt je door het oog van de naald’.
inspireren, te motiveren, en ook om kritisch te blijven.
waar de mannetjes haantjes worden en de vrouwen
De stichting Kerk Zonder Grenzen waaraan Aart Mak
Zo’n soort ervaring was dat voor mij. Ik werd gekeerd
Ik voel me verwant met de figuur Jona. Jona is zo men-
lustobject als ze niet uitkijken. Televisie is niet verkeerd,
als predikant is verbonden, bestaat sinds de jaren ’60.
naar het leven, ik ga niet mee in haar keuze. Ik was
selijk: hij wil niet gaan maar doet het uiteindelijk toch.
het is nog steeds hét medium van de moderne naoor-
Ze verzorgt uitzendingen via Radio Bloemendaal,
weer gekoppeld. Toen ben ik theologie gaan studeren.
Dat ‘en toch’, dat raakt me. En buiten dat: ik ben vroe-
logse tijd. Maar radio is onopvallend en rustig. Radio is
1116 AM en internet. Daarnaast heeft de stichting in
Wat de laatste jaren in mij groeit is het besef van
ger zo vaak gejonast door mijn vader en broer. Dat zijn
een intiem medium. De radio is bij uitstek het medium
2010 www.tuimelteksten.nl opgericht en recentelijk
kwetsbaarheid en wat het is om kwetsbaar in het
van die dragende herinneringen: dat plezier, die speel-
dat het leven in al z’n genuanceerdheid kan laten zien
www.momentaal.com Haar eigen website is:
se liefde.’
en, wat Kerk Zonder Grenzen betreft, daarin steeds op
www.kerkzondergrenzen.nl
mensen pagina 8/9

column
Slikken we dan alles?
‘Laatstewilpil nu’. Dat is de missie van recent opgerichte ‘Coöperatie Laatste wil’.
Vanaf 18 jaar moet ieder die dat wil zonder tussenkomst van een ander kunnen
beschikken over een ‘laatstewilpil’. Dit keer gaat het bij coöperatie niet om een
samenwerkingsverband voor het leven, maar om een samenwerken voor de dood.
Een netwerk van ‘laatstewipildealers’ moet een waardige dood voor iedere 18-plusser
die dat wil mogelijk maken.
Op de site van de Coöperatie zie ik Jos van Wijk en
Gert Rebergen, de twee laatstewilpilondernemers,
met elkaar praten. ‘Ik kan me niet voorstellen dat je
het eigen leven beëindigt in een impuls’, zegt de een
tegen de ander. Uitgerekend op dat moment breekt
het filmpje op mijn computer af. Ik zie al die mensen
voor me die ik gekend heb en die een einde aan hun
leven hebben gemaakt. Ze deden dat niet volgens een
soort rationele keuzetheorie.
Ik denk aan de man die in een vlaag van angst van
een flat sprong. Ik denk aan de vrouw die, omdat haar
man koos voor een andere vrouw, niet verder wilde
leven. Zo kan ik doorgaan. Ik zie met terugwerkende
kracht de paniek, de wanhoop, het verdriet, de woede
en de chaos. Ik denk aan die oudere boer die de verplichte
uitbreiding van zijn stallen niet kon financieren
en er een einde aan maakte. Rationeel? Ja op een
bepaalde manier wel. Net zo rationeel als die mensen
in Griekenland die aan de grond raken en geen andere
uitweg meer zien dan de dood. Waarom voel ik zo’n
weerstand tegen de ‘Coöperatie Laatste Wil’? Omdat
het actie voert voor het vrij ondernemerschap als het
om dood en leven gaat. Is iemand van achttien oud en
Het project De Terugblik (anders kijken naar een donkere periode) wordt voortgezet, ook na de opheffing van
het IKON pastoraat. Waarschijnlijk komt er in het najaar een aanbod van 4 bijeenkomsten in Lelystad en een
dag in het zuiden. In het volgende nummer van Mensen leest u meer hierover.
mensen pagina 10/11
wijs genoeg om over eigen leven te beslissen? Daar
is geen gesprek met arts en hulpverlener voor nodig,
zegt de Coöperatie, als jongste loot aan de NVVEstam.
Ik vind het zo kil en letterlijk zo asociaal. Zo zonder verbondenheid.
Wie spreekt met nabestaanden van iemand
die zichzelf gedood heeft, weet van de pijn. Het
is je uiteindelijk niet gelukt om die ander te redden
voor het leven. Zoveel samen gepraat, zoveel samen
gehuild, zoveel alleen of soms met elkaar gehoopt.
En dan! Toch.. Je kunt niet anders dan de ander laten
gaan. Was een ‘laatstewilpil’ de oplossing geweest?
Ik geloof er niets van. Ik geloof niet in die veelgeprezen
autonomie en in die uiteindelijke rationaliteit.
Het maakt me diep treurig. Hoezo ‘coöperatie’? Het is
niet ‘co’, maar ‘auto’. Niet samen, maar alleen. Haal dat
mooie woord ‘coöperatie’ alsjeblieft weg. Het is niet
có, maar áuto-operatie’. Onder het mom van - samen
- slikt een mens - alleen - de bitter pil.
Bram Grandia
Deze column is uitgesproken via IKON’s De Andere Wereld.
Iedere zondag via Radio 5 te beluisteren tussen 4 en 5 uur ’s
middags.
Tips
mei-juni
1
Mei 13 - 17: Levenslessen van Isaac de
Syriër. Een midweek over de mystieke weg.
Met oude teksten over het innerlijk leven
van deze monnik en kluizenaar. Bekend
in de Byzantijnse kerk en gerekend tot
de oudvaders. Een spirituele auteur met
evenwichtig en mild werk. Klooster ‘De
Bron’ bij de Clarissen in Nijmegen.
Vanaf 12.00 uur tot 14.30 uur. s300,-
O.l.v Rachel Vanhaelen en Hans Steen-
Opgave en info www.laverna.nl of 2hoven.
020 - 346 75 30.
Mei 14: Inspirerende avonden door Licht &
Zinnig - Gekke dominees. Deze keer Jaap
Smit als gast. Hij is voorzitter van de CNV
vakcentrale en tevens predikant.
Muzikale medewerking door sopraan Teni
Hijink. Inloop om 19.30 uur en 22.00 uur de
afsluitende borrel.
Muiderkerk, Linnaeusstraat 37, Amsterdam.
3020-6682202. Vrijwillige bijdrage tussen
s3,- ens 5,-. Van harte welkom zonder
opgave.
Mei 16- 20: Pinksteren, vakantieretraite.
Franciscus van Assisi (1181-1226) is tot op
de dag van vandaag voor velen, voor ongelovigen
en voor de paus, een bron van inspiratie.
In deze cursus zullen we uit deze
bron putten.
Dond. 20.00u. t/m ma.12.00u.
Vanaf s370,- Opgave en info via
0117-391188 of www.lacordelle.nl
te Cadzand.
4
Mei 25: Feestelijke presentatie Nieuwe
Liedboek voor de kerken. Precies veertig
jaar na het uitkomen van het Liedboek
voor de kerken in 1973 zal dit nieuwe liedboek
in de Grote Kerk van Monnickendam
gepresenteerd worden. Iedereen is van
harte welkom.
Aanmelden via www.liedboek.nl
Juni 1: Zin-in-kleur. Boekpresentatie van
een kleurrijk en ontdekkend lees- en kijkboek
van Anne-Marie van der Wilt, beeldend
kunstenaar en theoloog.
5
6
7
Re-integratie van kindsoldaten in Oeganda
‘Zij moeten leren zich te verzoenen met hun verleden’
In de Oegandese stad Masindi staat de Blessed Damian Primary School. Het vormt
een veilige thuishaven voor honderden voormalig kindsoldaten. Na een traumatische
tijd krijgen ze dankzij stichting Luanda Jinja en met steun van Wilde Ganzen
toegang tot goed onderwijs en de juiste zorg. ‘Met hulp leren ze zich te verzoenen
met hun verleden en tegelijkertijd bouwen ze aan een positieve toekomst’, zegt
Geert Akkermans, secretaris van stichting Luanda Jinja.
Zetje in de rug In de loop der jaren heeft stichting Luanda Jinja met hulp van Wilde
Ganzen - dé expert op het gebied van concrete projecten in ontwikkelingslanden - de
school kunnen ondersteunen. ‘Wilde Ganzen heeft onder meer bijgedragen aan de
bouw van een nieuwe slaapzaal en een grote hal waar de kinderen kunnen sporten
en bijeenkomen voor allerlei activiteiten’, zegt Akkermans. ‘We hebben al meerdere
projecten samen gedaan. Deze organisatie helpt je echt vooruit.’
Wilt u het werk van Wilde Ganzen steunen?
Rekening 40.000
Of bent u geïnteresseerd in een samenwerking?
Kijk op www.wildeganzen.nl, e-mail naar
info@wildeganzen.nl of bel naar tel. 035-6251030.
Tevens een expositie van tien kunstwerken
uit dit boek.
Ontmoetingskerk - PKN Zevenhuizen-
Moerkapelle, Dorpstraat 106, 2761 AH
Zevenhuizen,www.zin-in-kleur.com
010-4504240
Jun.17-23: Franciscaanse Stille Retraite.
Met zelf in te vullen stilte, themavieringen
en begeleidingsgesprekken. We sluiten
aan bij de getijden en vieringen in de trappistinnenabdij
Koningsoord te Arnhem.
Kosten: s340,-. (Er is een Steunfonds)
Info en opgave: www.stilleretraites.nl
of 0412 – 403 885
Jun.24-28: De wereld van de Iconen.
Steeds opnieuw blijkt, dat er voor de deelnemers
een wereld opengaat tijdens een
eerste kennismaking met iconen. Over het
ontstaan en de geschiedenis van de iconen,
en een inleiding in de theologie en de
spiritualiteit.
O.l.v. Mw. Hinneni Peltenburg
s230,- (incl. verblijf). Info en opgave:
www.dehoogeberkt.nl of
via +31 (0) 497 - 55 17 20 te Bergeijk.
8
Zomertip: Begeleide Retraitedagen met
de Geestelijke Oefeningen van de heilige
Ignatius. Om de zomer bezinnend door te
brengen. Een tochtgenoot helpt u op weg.
Het persoonlijk gebed staat centraal. Met
veel stiltemomenten. In de retraite van 20
- 29 juli is Judith van der Werf een van de
begeleiders.
Drongen-Gent
Dertigdaagse: 10 juli-8 augustus
Achtdaagse: 10-19 juli
Achtdaagse: 20-29 juli
Achtdaagse: 30 juli-8 augustus
Wahlwiller-Wittem
Achtdaagse: 22-31 augustus.
Kosten: (studenten) s48,90 per dag tot
s597,- voor een langere tijd.
Info via www.oudeabdij.be
te Drongen of T +32(0)92265226
www.arnoldjanssenklooster.nl
te Wahlwiller of T +31(0)43-4511841

Bonny Rem, medewerker IKON Pastoraat
Groeten uit…
Wilt u ook een
ansichtkaart met een
grappige of ontroerende
herinnering plaatsen?
Dan kunt u uw verhaal
en kaart opsturen naar
Bonny Rem-Veldstra:
IKON Pastoraat, Postbus 10009, 1201 DA Hilversum
We zullen zorgvuldig omgaan met uw inzendingen
en uw ansichtkaart retourneren.
Deze kaart is ruim voor het jaar 1900 verzonden naar mijn grootvader Maurits Eijlders als felicitatiegroet voor
zijn verjaardag. Mijn grootvader Maurits, geboren in 1872, wordt op de kaart aangeduid als ‘de jonge heer’. Opa
woonde in Amsterdam, de kaart met Al Hier als woonplaatsaanduiding moet dus ook uit Amsterdam komen.
Helaas kunnen we niet meer achterhalen wie de weduwe J. van Os was, misschien wel een oppas. Onze overgrootmoeder
was toen al een, uit huis, werkende vrouw.
Mijn grootvader werkte vroeger bij de firma Blooker, een voormalige cacaofabriek die in 1824 in Amsterdam werd
opgericht en tot 1962 heeft bestaan. Hij heeft na 25 jaar trouwe dienst een horloge gekregen. Maar nadat hij gepensioneerd
was kreeg hij een keer per jaar een pakje met allerlei chocoladeartikelen erin. Dat werd speciaal uit
Amsterdam gebracht door een medewerker. Voor ons, zijn kleinkinderen was dat altijd weer een feest!
Opa trok na de dood van oma bij ons in. Hij rookte altijd een pijpje wat met een pijpenragertje schoongemaakt
moest worden. Hij rookte een zogenaamd door-rokertje, een witte pijp waarop als deze gebruikt werd een tafereeltje
tevoorschijn kwam. Wij zaten dan ademloos te kijken!
Nu ik zelf opa ben, 76 jaar, denk ik vaak met vreugde terug aan onze Opa Maurits, ‘Opa Pijp’ zoals wij als familie
maar ook mensen van buiten grootvader altijd noemden!
Dhr. H.C. Eijlders, Hilversum
Tekst op de kaart
Aan de jonge heer
M. eilders
Danielstalperstraat 64 2e etage
Al Hier
weduwe J. van Os