juli/aug nr 4: Het verhaal van de wind - IKON

Bonny Rem, medewerker IKON Pastoraat
Groeten uit…
juli/augustus 2011 - nummer
4
Magazine van het IKON Pastoraat
Wilt u ook een ansichtkaart met een
grappig of ontroerend verhaal plaatsen?
Dan kunt u uw verhaal
en kaart opsturen naar
Bonny Rem-Veldstra:
IKON Pastoraat, Postbus 10009,
1201 DA Hilversum
W e z u l l e n zo r gv u l d i g o m ga a n m e t
u w i n z e n d i n g e n
en uw ansichtkaart retourneren.
De rubriek ‘Groeten uit’ lees ik altijd met veel plezier. Op zolder heb ik enige schoenendozen met kaarten
staan. Enige tijd geleden kreeg ik van mijn moeder een doos waarin ik deze kaart vond.
Mijn oma - de moeder van mijn moeder - ontving deze kaart van haar zus toen ze in 1904 ‘in betrekking’
was in Den Haag, om haar te vertellen dat ze tante was geworden.
Wat een groot contrast, de afbeelding op de kaart van een stoer oorlogsschip en de mededeling dat er
een dochtertje is geboren.
De tekst op de kaart
AAN Mejuff A.G. v.d. Roest
Mevrouw Methorst 1st Sweelinckstraat
No 18 den Haag
door deze berigten wij U dat wij een Dochgter hebben lieve Zus nu hartelijke groete W. Niesing.
Met in dit nummer o.a.:
De Wereld Het Verhaal van de Wind
overpeinzing Martien Parmentier
column Sterven in de Kring
Johanna Rensenbrink

4
Jaargang 52 • juli-augustus 2011
Inhoudsopgave
de wereld
De pastores van het IKON Pastoraat (v.l.n.r.)
Judith van der Werf, Bara van Pelt, Bram Grandia
Lieve lezers,
Wat een voorjaar! De zon kan niet op lijkt het wel.
Het enige dat zichtbaar lijdt is het grasveld.
Dit nummer is gewijd aan de wind. Passend bij de tijd
van het jaar. De pinkstergeest of pinksterwind zegt
ons aan: Ga in de wereld…
Voor sommigen een vanzelfsprekendheid. Die hebben
die oproep nauwelijks nodig. Anderen moeten nog
veel overwinnen om aan die montere oproep gehoor
te geven.
Op het IKON Pastoraat gonst het van de activiteiten.
Onze nieuwe ontmoetingsdag voor het najaar… Wie
nodigen we uit voor de workshops? Wat wordt ons
thema?
Daarnaast de bemoedigende respons op onze SOSvriendenaktie.
Dagelijks rollen de bijdragen en nieuwe
suggesties binnen. Fondsen reageren positief op onze
aanvragen. Daarnaast brengt u als abonnee ook vaak
nieuwe abonnees aan. Goed zo!
Brengt mij ertoe om u nog eens te vragen of u nog
zo’n prachtige, oude gedenkwaardige ansichtkaart
heeft liggen waar een bijzonder verhaal aan vast zit.
We willen hem graag plaatsen op onze achterkant. En
dat u als lezer dat op prijs stelt hebben we aan de reacties
kunnen merken.
Abonnementsprijs: s 8
Eindredactie: Bara van Pelt
Bureauredactie: Bonny Rem
Ik weet niet wat uw zomer gaat brengen. Een vakantie
op het balkon..of in de tuin. Een wandeling naar het
park. Of bepakt en bezakt de grens over? Hoe het ook
is. We wensen u een goede zomer toe.
Hartelijke groet
namens het team,
Colofon Het IKON Pastoraat is er voor mensen die willen praten over wat hen ten diepste bezig houdt in hun leven. De drie IKON-pastores
zijn op werkdagen ‘s ochtends bereikbaar per telefoon en per mail. Mensen is het blad van het IKON Pastoraat. Het verschijnt zes maal per jaar.
Contactgegevens:
IKON Pastoraat
Postbus 10009
1201 DA Hilversum
Bezoekadres:
Bergweg 16
1217 SE Hilversum
T 035-6215555
de wereld
Het verhaal van de Wind
door Bara van Pelt
gedicht
www.ikonpastoraat.nl
Email: pastoraat@ikon.nl
rek.: 631000
pagina 3|4|5
‘De rivier’ van Willem
van Toorn pagina 6
om door te geven
Kutmarokkanen
door Guido Attema
pagina 7
judith in gesprek met
Hildegard van Bingen
pagina 8
overpeinzing
Kanttekeningen bij de wind
door Martien Parmentier pagina 9
column
Sterven in de Kring
door Bram Grandia pagina 10
Ontwerp: Creatie op de Mac bv, Hilversum
Druk: Van der Weij bv, Hilversum
Bron foto’s: iStockphoto, Bettina Traas, IKON, Foto
voorzijde: Une histoire de vent/Joris Ivens
Mensen wordt uitgegeven in grootletter en ingesproken op daisy CD-rom. Tel: 0341-565499
Het verhaal
van
de wind
Wind! Het verhaal van de wind zal ik vandaag
vertellen. De wind die ons aanzet tot beweging, die
onze huid streelt, die ons troost. Maar ook de wind
die ons tegenzit. Die ons brengt naar plaatsen die
ons beangstigen. Wie kent de behoefte niet om een
flinke wandeling te maken en de wind eens over
onze zorgen te laten waaien.
Zoals de zanger Bob Dylan in zijn beroemde lied:
‘The answer my friend is blowing in the wind’.
Hoeveel wegen moet een mens bewandelen
voordat hij zichzelf een mens kan noemen…?
‘Over hoeveel zeeën vliegt een witte duif
alvorens in het zand te slapen…?
Hoe vaak vliegen kogels over
voordat ze worden afgeschaft…?
The answer, my friend, is blowing in the wind
The answer is blowing in the wind.’
door Bara van Pelt
Een verhaal van de wind
Joris Ivens was een beroemde filmmaker.
Daarnaast ook een scherp
bekritiseerde filmmaker die zonder kritiek naar de
communistische regimes van zijn tijd keek.
Zijn laatste film is een opmerkelijke. Daarin probeert
hij de essentie van de wind in beelden te vangen. ‘Une
Histoire de Vent’ heet zijn film. Een verhaal van wind.
De eerste tien minuten is het drukkend stil. De kijker
ziet een oude man van negentig (Joris Ivens zelf) op
een stoel. Een beetje in elkaar gedoken, opgesloten in
zichzelf. Roerloos. Hij gebruikt zijn inhalator en steekt
hem terug in zijn zak. Dan keert hij weer terug naar
zichzelf. Met de roerloosheid van mensen die in shock
zijn. De roerloosheid van mensen die het niet op kunnen
brengen nog iets van het leven te verwachten.
Waardoor is de man zo bedrukt? De kijker kijkt… De
man zit daar op die stoel op de berg en de wind steekt
op. Ik kijk naar de man in de film. Even verbeeld ik me
dat hij meegenomen wil worden door de wind. Voorgoed
weggewaaid wil worden om zich uit te laten
‘ w i n d ’ v a n b e e l d h o u w e r S t e e f R o o t h a a n

De geest van God waait als een wind...
zaaien op de aarde. Maar zo is het niet. Je hoort de
wind waaien en langzaam komt de man in beweging.
Hij loopt terug over het zandige duin. Terug naar waar
huizen zijn en mensen. Een glimlach op het gezicht.
Wel tien minuten heb ik gekeken naar een man die
bedrukt is. Zoals mensen bedrukt kunnen zijn. Opgesloten
in zichzelf. Innerlijk beweegt er niets. Voor de
bewogenheid van ánderen is dan ook geen plaats. Als
de wind komt en de man opleeft en glimlacht, glimlach
ook ik. Een glimlach van begrip. Nu begrijp ik de
man. De windstilte bedrukte de wereld van de oude
man. Zittend op die berg wacht hij op wind. Dat is wat
hij nodig heeft: Wind!
Een bries kan zo nodig zijn. Mijn tweede zoon die autistisch
is en niet kan praten leeft ervan op. Zodra we
uit de auto stappen om onze wekelijkse lange wandeling
te maken, zie ik hoe hij zijn gezicht naar de wind
richt. Hoe meer wind hoe prettiger hij zich voelt.
Met zoveel wind, geest en adem wisten de
bijbellezers geen raad. Uiteindelijk werd een
mooi plekje bedacht in de drie-eenheid. Sindsdien
vertrouwen we op de Vader en de Zoon,
en als derde de Geest, die een etiket erbij kreeg:
Heilige. Dat heilige stond erbij om haar af te
zonderen van al die andere geesten waar mensen
over spreken.
Feministische theologie
Wat moeten we met die derde partij in het
bondgenootschap Vader, Zoon en Heilige
Geest? Het zijn de mensen die zich vastgezet
voelen in de kerk door al die geloofsregels, die
de Heilige Geest ontdekken. Want daar zit beweging
in, daar zit vaart in. Ook de feministische
theologie voelde zich er van het begin af
aan in thuis. Het beeld was zo veel geslachtsneutraler
dan de Vader en de Zoon.
Hendrik Willem Mesdag (1831-1915)
Pneuma en ruach
Een van de meer bekende liederen die zeer
Ook de bijbel is van wind doortrokken, al is die wind
geliefd werd bij Vrouwen voor Vrede was van Maria de
ze achteraf. ‘Maar wat was ik blij toen ik na de avond-
stroomt immers op eigen kracht. Uiteindelijk gaf hij
dan vertaald naar drie woorden: geest, adem en wind.
Bruyne:
mavo een baan vond’. En veel later ook haar partner
zich over. De rivier verdampte en liet zich meevoeren
Pneuma is het Griekse woord en als je het met een
‘De geest van God waait als een wind,
ontmoette waar ze onlangs - bijna 70 - mee getrouwd
door de armen van de wind die hem vervolgens, waar
zachte p uitspreekt, dan hoor je de wind ontsnappen.
op vleugels van de vrede.
is. ‘Dat was de wind van de zestiger jaren waar ik op
de bergen de woestijn volgden, weer liet vallen zodat
Ook het Hebreeuws gebruikt voor dezelfde
wind/
Als adem die ons leven doet,
meegewaaid ben’, zegt ze nu.
hij als regen neerkwam op de aarde en opnieuw een
geest/adem een woord dat klanknabootsend is. Ruach.
deelt ons een onrust mede.
stroom kon worden.
De Ruach van God, zijn wind, zijn adem. Vanaf zin twee
Die soms als storm durft op te staan,
Een verhaal van een Derwisj.
Zo leer je dat je je reis alleen maar kunt voortzetten
komt hij gelijk om de hoek kijken.
geweld en kwaad durft tegen gaan:
Het is niet enkel de Christelijke traditie die zich zo door
als je je durft laten meenemen door de wind.
Genesis 1: 2: De aarde was woest en leeg, duisternis
een koele bries die zuivert.’
de wind bewogen weet. Ook uit mystiek islamitische
lag over de diepte, en de geest (ruach) van God zweef-
kringen kennen we zo’n verhaal.
De wind als trooster
de over de wateren. Een andere bijbelpassage spreekt
Het is niet de wind die tot bedaren brengt, maar de
Er was eens een rivier die vanuit zijn bron op reis ging.
Er zijn momenten in het leven waar een mens niet
weer van God als iemand die verschijnt op de vleugels
wind die tot opstand maant.
Langs allerlei landschappen trok de rivier, strakke en
goed weet waar hij het zoeken moet. Zo herinner ik
van de wind.
Nee, je hoeft niet gehoorzaam en nederig te zijn, al is
overzichtelijke landschappen waardoor het makkelijk
me iemand die op het laatst van zijn – nog jonge le-
je dat als waardevolle vrouwelijke inbreng nog zo aan-
stromen was. Langs woeste en hoge berglandschap-
ven - enkel maar een autorit naar de hei wilde maken.
In de liefdespoezië van het Hooglied komt ze als volgt
geleerd. Wees maar onrustig. Ga, ga op zoek buiten je
pen stroomde de rivier.
November was het en bepaald fris. Zo zaten we daar
voor:
huis, buiten je gezin. Durf te briesen tegen onrecht en
Tot hij bij de woestijn aankwam. Het stromen hield
op twee tuinstoelen met een deken omgeslagen. Het
‘Ontwaak, noordenwind! Kom, zuidenwind!
verdrukking.
op. Want wat de rivier ook deed, hij zakte hopeloos
ging hem om de wind, zei hij. De laatste dagen zat hij
Waai door mijn hof,
Zoals ik laatst een vrouw die terugkeek op haar leven
weg in het zand. Moedeloos werd de rivier. Tot hij een
altijd even buiten. Even de wind voelen.
laat zijn balsems geuren.
hoorde vertellen hoe het was toen ze met twee jonge
stem hoorde die hem zei: ‘Laat je meenemen door de
Gevoelloos en roerloos als de oude man in de film van
Mijn lief moet in zijn hof komen,
kinderen thuis zat en zo’n behoefte had om met het
wind!’ Het idee sprak de rivier niet meteen aan. ‘Zich
Joris Ivens. Op zoek naar kracht om weer in beweging
laat hij daar zijn zoete vruchten proeven.’
leven mee te doen. Dat verlangen botste met haar
laten meenemen? Zich laten dragen? Zou hij zijn
te komen.
man, die niet begreep hoe vast ze zat. Uiteindelijk liep
persoonlijkheid niet verliezen? Zou zijn Ego niet ver-
‘Zoek de wind’ is wat de dichters zeggen. Laat je be-
het op een scheiding uit. ‘Een heel onrustige tijd’, zegt
dampen? Zou hij nog wel een rivier zijn…?’ Een rivier
roeren en meenemen door de wind. |
mensen pagina 4/5

gedicht
Om door te geven
1 Korintiërs 13: 1-13
Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie,
maar de grootste daarvan is de liefde.
Eenzaam ben je altijd aan het water
van een rivier, omdat het je achterlaat met je
gedachten aan de dood. En later
als het weerkomt nog altijd water
is maar ander water, terwijl jij dezelfde
blijft daar op de kant, waar het veer
is opgeheven en de schepen, meer
dan vroeger en blinder en sneller,
als treinen in hun eigen richting razen.
Maar dat zou ik immers voor je weglaten
uit deze prent. Is mijn klein schip al daar?
Laten wij dan nog één keer met elkaar
de heren zijn van dit lange papier,
ingrijpen in die boosaardige grap
van het water. Kijk naar de rivier.
Nu staat hij stil. Bewegingloos. En hier
stroomt het met jou en mij weg, stralend
en bloeiend zeewaarts, ons landschap.
Willem van Toorn.
mensen pagina 6/7
Nederlanders hebben iets met rivieren. Als aderen
op een oude hand zijn ze vanuit het vliegtuig te zien.
Het was Marsman die het gedicht maakte waar iedereen
de eerste zin van kent.
Denkend aan Holland
zie ik brede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan.
Vroeger toen de mensheid niet zo mobiel was, vroeg
men zich ongetwijfeld af waar de rivier heen ging en
waar ze vandaan kwam. Plaatsen waar men nooit
kon komen… De rivier was al gauw machtiger dan de
mens. Als hinderpaal omdat je er als mens niet makkelijk
overheen kon, levensbedreigend als ze plotseling
buiten haar oevers trad en het dorp meenam.
Willem van Toorn lijkt wel terug te willen naar die
trage brede rivieren, in plaats van naar schepen die
als snelle treinen in hun eigen richting razen. Het gedicht
speelt met de klassiek Griekse gedachte: alles
stroomt.
De rivier waarin je stapt is nooit dezelfde rivier; alles
is permanent in verandering. Deze gedachte wordt
even opzij gezet. De rivier stroomt, maar jij blijft dezelfde.
Dat is nu maar de vraag of je dezelfde blijft. Verander
je niet telkens, net als de rivier. Is de mens die ik gister
kende, wel precies dezelfde als ik deze vandaag weer
tegenkom…?
Bara van Pelt
Kutmarokkanen
Guido Attema
Reeds tien jaar geleden introduceerde de PvdA-politicus Rob Oudkerk de geuzennaam
‘kutmarokkaantjes’ voor de puberende jongens die ongein uithaal-
is redacteur
Guido Attema
den in Amsterdam. Zelf woonachtig in de hoofdstad, kom ik al fietsend dagelijks
in contact met deze wilde jongemannen. Vier keer ontsnapte ik al aan de IKON
Nieuwe Media
dood omdat een doorrijdende kwajongen op een scooter me schampend ten
val brachten. Met het hart in mijn keel hoorde ik hun getoeter door de straat
weerklinken terwijl ze glimlachend doorscheurden. Na al die ervaringen moet ik bekennen iedere Marokkaanse
jongen te verdenken van dit soort praktijken. Vrienden met soortgelijke aanvaringen stemden als
reactie PVV , maar ik probeer met een neutrale blik naar de omstandigheden te kijken. Daarbij word ik
geholpen door wat me vorig jaar overkwam.
Tijdens een zwoele zomeravond fiets ik door de zwak verlichte Marnixstraat. Verderop vinden wegwerkzaamheden
plaats. Vaag zie ik een man die met een spuit een vage substantie op de weg spuit. Een Marokkaanse
wildebras komt als een dolle hond op zijn scooter - zonder helm uiteraard - de weg opscheuren.
Vlak voor mijn neus gaat hij keihard onderuit door de vloeibare substantie en glijdt tientallen meters over
de straat. Ik stap van mijn fiets af en zie de jongen na een kort moment van onbewogenheid, langzaam
opkrabbelen. Hij voelt met zijn handen aan zijn hoofd. Als ik voor hem sta zie ik enkele centimeters hersenen
uit zijn schedel komen. Gek, het ziet er minder eng uit dan in de horrorfilms waar ik een liefhebber van
ben. Ik dwing hem niet aan de wond te komen. Ik zeg er niets van als hij kankert op de werkzaamheden,
het leidt hem immers af, terwijl ik de ambulance bel. Al na een minuut is de politie ter plaatse die het van
me overneemt. Ondertussen zet ik zijn scooter op slot. Als ik de opbergbak opendoe om het slot te pakken,
zie ik bovenop een mooie volle rode roos liggen. Keurig verpakt met een kaartje erbij. Hij was op weg naar
zijn geliefde. Vrouwen brengen ons mannen in vervoering. En pubers al helemaal. Ook kutmarokkanen
hebben liefde nodig. Een roos als gebaar in plaats van gekanker zou een mooi begin zijn. |

judith in gesprek met
Overpeinzing
(1098 – 1179)
Hildegard van Bingen
Martien Parmentier is oud-katholiek theoloog, hij was docent aan de Katholieke Theologische Universiteit
te Utrecht, hoogleraar theologie van de charismatische vernieuwing aan de Vrije Univsersiteit
te Amsterdam en laatstelijk hoogleraar systematische theologie te Bern, Zwitserland.
‘De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet vanwaar
hij komt en waarheen hij gaat. Zo is het met al wie is voortgebracht uit de geest’.
Joh.3:8
Wat een intrigerende vrouw. Op reis naar Mainz kom ik langs
het klooster in Bingen, waar zij abdis was. Hoog ligt het boven
de Rijn vlak bij de Lorelei. Ieder die de stem van deze Sirene
hoorde werd naar haar toegetrokken, gefascineerd door zoete
klanken. Geldt dat ook voor kluizenares en kloostervrouwe
Hildegard? Als ik naar haar muziek luister kan ik zomaar wegdromen,
maar de eentonige muziek bekoort niet alleen maar.
Het zijn de zijwegen die ze kiest die betoveren, klanken die
afwijken van wat voorgeschreven is, versieringen onderweg
die plots wrang aandoen en afschrikken. Maar de ijle tonen
trekken je ook naar een ruimte achter de klanken, die zich aandient
als je langer durft luisteren en je toevertrouwt aan wat
zich in de stilte laat horen.
Hildegard is een kind van de Middeleeuwen, haar denken
en doen staan ver van mij af. En toch lijkt ze ook
een vrouw van nu. Vernieuwend en origineel. Haar
spiritualiteit is doortrokken van contemplatie en alledaagse
ervaringen. Haar kennis van ecocultuur verraadt
haar toewijding aan de aarde. Ze poogt niet alleen
het intellect in te zetten ter ere van God en de
samenleving, maar ook haar vrouwelijkheid, haar invoelingsvermogen
en intuïtie. In haar visioenen ziet
ze een androgyn beeld van God: vrouwelijke en mannelijke
energie zijn in evenwicht. De beelden waarvan
Hildegard miniaturen maakt, laten een schoonheid en
innerlijke heelheid zien die ongekend is en uitnodigt
tot contact.
Ze noemt zichzelf moeder en maagd tegelijk, gericht
als ze is op een missie groter dan zijzelf. Zwanger
van leven en vol van licht. Haar moederschap is niet
fysiek, maar haar creativiteit is een warmte- en inspiratiebron
voor velen. Er zijn verschillende belangrijke
relaties in haar leven waaraan ze zich voedt en laaft.
Zielsverwantschap die haar innerlijk doet rijpen. Het is
De levenscirkel door Hildegard van Bingen
een soort verbondenheid die bijzonder is en wellicht
daardoor niet zomaar herkend en getolereerd wordt.
Anderzijds beseft ze dat ook eenzaamheid een voorwaarde
is voor het groeien in authenticiteit. Dan helpt
het in zekere zin ‘onverschillig’ te staan in je gehechtheid
aan mensen.
Hildegard heeft van jongs af aan migraineaanvallen,
maar kiest niet voor een leven in de luwte. Het is de
tegenwind die steeds een impuls geeft aan haar bestaan.
Het uiten van wat haar innerlijk bezighoudt
werkt helend, het erover zwijgen verergert de pijn. Tegenover
het afgesloten zijn, de dorheid die het leven
zomaar binnensluipt, plaatst zij de kleur groen, als een
leven gevende kracht. Groenkracht.
Met dank aan: Miek Pot, Hildegards Godin
Kanttekeningen bij de wind
Onlangs promoveerde een naast familielid tot doctor
in de aardwetenschappen. Hij had uitgebreid de kaar loslaten, dan gaan we namelijk dood en hebben
de weg daarheen. Die treden op als geest en stof el-
gelegenheid om te ervaren dat de wind waait waarheen
hij wil bij zijn onderzoek naar broeikasgassen overigens maar goed dat Jezus die heeft voorgedaan’,
we een heuse opstanding uit de doden nodig. ‘Het is
op de Oost-Siberische toendra. Geen theoloog dus, zeggen de orthodoxen. Maar ook zij zeggen dat het
want die hebben we al genoeg in de familie. Toch is heel moeilijk is om te geloven dat de doden zullen
hij op zijn eigen manier met hetzelfde bezig, want leven. En niemand weet hoe dat nieuwe leven er uit
‘wij van de aarde zoeken het paradijs’ laat Willem zou moeten zien. De volgende vraag is dus: hoe ziet
Barnard ons zingen. Anders gezegd, het gaat ieder het nieuwe leven eruit? Dat vroeg Nicodemus ook al.
van ons om het heil van de wereld, maar de aardwetenschapper
bestudeert het broeikaseffect en de heid. Het is een constructieve en een destructieve
In de bijbel is de wind een hoogst ambivalente groot-
theoloog zoekt het meer in de pneumatologie, de macht al vanaf Gen.1:2. Daar is het de geest Gods
leer van de Heilige Geest.
of misschien juist een geweldige wind die scheppend
over de aarde waait. En in Exodus 14:21 is een
In het Grieks is geest pneuma, maar pneuma kan ook
wind betekenen. De een richt zijn blik op de materie geweldige wind bevrijdend voor de joden en tegelijk
dodelijk voor de Egyptenaren. In de tijd van Elia
en de ander op de geest. En dan realiseer ik me dat
het leven zich afspeelt in een onontwarbare combinatie
van lichamelijke, stoffelijke zaken enerzijds en de geweldige storm, maar in een zacht briesje. Elia
(1 Kon.19:10 v) openbaart God zich juist weer niet in
geestelijke onzichtbare zaken anderzijds.
stijgt echter ten hemel in een vuurstorm (2 Kon.2:11)
Daaroverheen waait de wind van de Geest die het
eeuwige leven mogelijk maakt.
Jezus bestraft de wind als chaotisch element. Als de
Ondertussen zitten er nog wel een paar hobbels in wind uitgewaaid is blijft Gods orde over.
detail
Ontmoetingsdag van het IKON Pastoraat
Op 5 november a.s. hopen we u te ontmoeten op onze jaarlijkse Ontmoetingsdag
in de Regenboogkerk te Hilversum. Deze dag heeft als voorlopige titel: Mens, waar
ben je? De ondertitel luidt: over schaamte en loyaliteit. Over het programma van
onze dag hoort u in de volgende uitgave van Mensen meer. Nu vast een paar trefwoorden:
weg uit de verstrikking, op zoek naar een nieuw zelf-verstaan, religie en
spiritualiteit als houvast en levenshouding.
U kunt zich vast aanmelden: via pastoraat@ikon.nl of via 035 - 621 55 55
mensen pagina 8/9

column
Kort geleden viel mijn schoonvader opnieuw.
Een aantal maanden geleden toen hij voor de
eerste keer viel, kwam hij in het ziekenhuis
terecht en uiteindelijk in een zorgcentrum
vlak bij zijn huis. Al die maanden probeerde hij
vergeefs zijn hersens bij elkaar te krijgen.
Wat is er gebeurd? Wie levert hem dit?
Waarom verhuizen ze steeds alles?
Waarom gaat zijn vrouw weer weg en blijft ze
niet bij hem?
Een dag na zijn laatste val vinden we hem niet op zijn
kamer. Hij zit - voor het eerst in een rolstoel met veiligheidsriem
- in een kring van zo’n twaalf dementerende
bejaarden met zijn hoofd naar achteren, zijn ogen
dicht en zijn mond wijd open. Mijn vrouw en ik kijken
naar hem en we denken allebei hetzelfde. Hij zit daar
dood te gaan! Met de verzorging leggen we hem op
bed. ‘Waarom in de kring? We zijn maar met z’n tweeën
voor drieëndertig bewoners. Hij wil steeds zijn bed
uit. We kunnen hem op zijn kamer niet de hele dag in
de gaten houden’.
Ik begrijp het, want de keuze is: Of hem op bed zó sederen
dat hij helemaal versuft raakt of hem in de kring
zetten. Mijn schoonvader is niet meer van zijn bed geweest.
Na 36 uur overlijdt hij. In zijn laatste onrustige
nacht zijn z’n twee dochters bij hem. Ze brengen hem
steeds weer tot rust. In de afgelopen negen maanden
heb ik heel wat zorg voorbij zien komen. Ik zie hoe
goed en nabij de zorg is die hij uiteindelijk krijgt. Ik zie
ook hoe de verzorgsters zich uit de naad werken. Ze
moeten kiezen voor oplossingen die tegen hun gevoel
ingaan omdat ze letterlijk handen tekort komen.
‘Wat fijn dat u er steeds
bent als kinderen, als
kleinkinderen. Dat doet
ons goed. Er zijn hier bewoners die nooit meer bezoek
krijgen’. Hier in dit zorgcentrum zie ik hemel en hel
door elkaar lopen. In een situatie van bezuiniging op
zorg en aandacht zie ik topvrouwen aan het werk. Een
van hen gaat niet naar huis als haar dienst er op zit.
Zo verbonden is ze met mijn schoonvader. Ze ziet dat
hij gaat overlijden. Ze zal er niet bij zijn en ik zie dat ze
dat mist.
Tijdens het waken rond het bed van mijn schoonvader
bedenk ik lange taakstraffen voor die zorgmanagers
en politici die menen dat het hier nog goedkoper en
efficiënter kan. Laat ze verplicht minstens veertien dagen
meelopen. Laat ze…..Nee, eerst zelf tot rust komen
en beseffen dat een lieve man, godzijdank, de verwarring
voorbij is. Eindelijk vrij.
Bram Grandia
Tips
juli/augustus
1 5
Jul.18 t/m 22: Woodbrookershuis Zomeracademie:
‘Verlangen als Drijfveer’. Via
Plato en Kant naar de morele helderheid
van Susan Neiman. Het verlangen naar
een betere wereld is bij ieder mens aanwezig.
Waaraan ontlenen wij dat idee
dat dit mogelijk is? Gaat het om geloof,
eigenbelang of idealen?
2
O.l.v. Corrie Haverkort.
Info: www.woodbrookershuis.nl
Tel. 0573-441734
6
3
7
4
Jul.20 t/m 22: Retraite. Stel dat u in een
tijdmachine terug zou kunnen gaan om
één dag door te brengen met Socrates,
Boeddha of Jezus. Wie zou U kiezen? Prof.
Christiane Berkvens-Stevelinck, bijzonder
hoogleraar Europese studies en remonstrants
voorganger begeleidt u.
Van 16.00u. tot vrijdag 16.00u.
Info: www.kloosterhuissen.nl of
tel. 026-326 44 22
Jul.22 t/m 24: Bezinningsdagen ‘Wijze
Vrouwen’. Annemiek Schrijver en Brigitte
Stufkens nodigen vrouwen uit om enkele
dagen samen door te brengen in het
Dominicanenklooster en om van elkaars
eigen wijsheden te genieten. Annemiek
Schrijver, presentatrice en schrijfster en
Brigitte Stufkens, docente sacrale dans.
Van 14.00u. tot zondag 13.30u.
www.kloosterhuissen.nl of
tel. 026-326 44 22
t/m juli.25: Uitzending IKON televisie:
Brief van mijn kind (Letter from my Child):
Kinderen uit landen met andere wetten
en gewoontes schrijven brieven aan hun
ouders; over hun zorgen en verdriet en
met hun vragen.
Vanaf maandag 20 juni t/m 25 juli ned. 2,
21.25 tot 21.50u. Herhaling vanaf zondag 17
juli, wekelijks om 16.05u. op ned. 2.
Voor scholen /groepen verschijnt een DvD
met lesbrief.
Meer info: www.briefvanmijnkind.nl
Jul/Aug: KOERS Terschelling, een ontmoetingsplek
voor mensen die zoeken naar
christelijke spiritualiteit in vernieuwende,
open en eigentijdse (werk)vormen. Met
de bedoeling weer opgeladen en verrijkt
je weg te kunnen vervolgen. Een gevarieerd
programma op het prachtige eiland:
creatieve workshops, yoga, dans, muziek,
verhalen vertellen schilderen, theatervoorstellingen.
info: www.koersterschelling.nl
tel. 0562-443151
tot sept.16: Hermitage Amsterdam; ‘Glans
en Glorie’, Kunst van de Russisch-Orthodoxe
Kerk. Voor het eerst een overzicht
van de eeuwenoude mystieke en artistieke
tradities. Iconen, frescofragmenten,
kostuums, schilderijen, historische boeken,
goud en zilver uit de christelijke
eredienst als tastbare bewijzen van deze
lange, rijke religieuze traditie.
Info: www.hermitage.nl
tel. 0900-437648243
Tweede reeks ‘LUX’ over internationale
denkers
In deze nieuwe serie overstijgen we de
zwartgalligheid en het maatschappelijk
onbehagen en komt er uitzicht op nieuwe
kansen en zelfverzekerd optimisme.
Met hoopvolle feiten en aansprekende
gedachten verwoorden denkers hun
ideeën. Met o.a. Zygmunt Bauman, Irena
Bauman, Daisy Khan, Feisal Abdul Rauf,
Seyla Benhabib en Doug Saunders.
IKON-televisie
Maandag 25 juli, 1, 8 en 15 augustus 2011
Nederland 2
8
23.25 - 23.55 uur
Betaalbare vakanties via de werkgroep
Arme Kant van Nederland/EVA; dit is een
interkerkelijke werkgroep van de Raad
van Kerken in Nederland en het arbeidspastoraat
DISK. Sinds 1987 voert de werk
groep campagnes tegen verarming en
verrijking, vanuit de kerken.
Zij geven de gids ‘Betaalbare vakanties’ uit:
ISBN/EAN: 978-90-75684-19-3, 44 p.,
prijs s1,50 + porto. Via
www.armekant-eva.nl of 073 - 6121939
9
10
IK-ON-line
De nieuwe website van de IKON is online.
Neem een kijkje voor het programmaaanbod
van deze interkerkelijke omroep
op www.ikon.nl
Septembertip
sept. 24: Verdiepingsdag: kennismaken
met familieopstellingen
Iedereen maakt deel uit van zijn familie
van herkomst en deelt daarmee ook een
gezamenlijke geschiedenis. Als in die
geschiedenis ingrijpende gebeurtenissen
hebben plaatsgevonden kan de echo
daarvan generaties lang naklinken. Mensen
voelen zich er niet bijhoren of blijven
in eenzelfde gedrag vastzitten. Op deze
dag maken we kennis met verschillende
vormen van opstellingen. En er is ruimte
voor 3 tot 4 familieopstellingen.
Dominicuskerk, Palestrinastraat 1
te Utrecht. 10.00u. - 16.30u.
Met Judith van der Werf (IKON-pastor) en
Dorine Sweere
(Beweging van Barmhartigheid)
Kosten: s50, - (zelf lunch meenemen)
Opgave: judith.vanderwerf@ikon.nl
of 035 - 6215555
Steunt u het IKON met een donatie?
Uw giften zijn welkom via rekening
40.000 ten name van Wilde Ganzen
Hilversum. Onder vermelding
van ‘gift IKON Pastoraat’.!
mensen pagina 10/11