tafelen

( 22 )
zulks geen ongemak veroorzaaken; alleen zal men dan ,
in een zoo buitengewoon getal, een weinig meer
moeten rekenen; want de misdag ontdekt zich zelve.
Het is van ouds bekend, dat, volgens wiskundige
rekening, uit de gegevene, altoos twee Breedtens kunnen
gevonden worden, en een Ze.envm. is byna nimmer
zo veel misgist, of hy weet, welke van beiden hy
te kiezen heeft •, maar, fchoon dit Rekenkundig waar
was voor een ftilleggend Schip, zo waren 'er nogtans
gevallen,in zulke omftandigheden, dat zy, voor
het gebruik op Zee, van geen nut konden zyn; en
hier door, zoo wel als door de langwyligheid eener
moeijelyke, en by weinigen verftaanbaare rekening,
als mede door de inbeelding, dat de voortgang van
het Schip hier mede in werkende, zulks niet als met
groute z\v jarigheid, ofwel onmogelyk te vergoeden
was, en men dan nog niet wist voor welken tyd de
gevondene Breedte genomen moest worden;ook dat
het zeer nsauw op den verloopen tyd aankwrm;
zo waren dit redenen, dat dit voorftel geheel in
onb:uik raakte, daar zulks, alles wel ingezien, nu
by ondervinding blykt, ten uiterften nuttig, en op
Zee zeer wel gebruikbaar te zyn.
Aangaande de omftandigheden van geen of van^o^
gebruik, heeft men maar acht te geeven, dat de gevallen,
waar in een kleine fout in de obfervatiën een
groote misdag aan de daar uit volgende Breedte kan
toebrengen, van geen gebruik zyn kunnen , en men
daarop niet kan vertrouwen; maar de gevallen, waar
in de fout in de obfervatie geen grooter misdag in
dc daar door gevondene Breedte voortbrengt, zyn altoos
goed, en van deeze moet men gebruik maaken.
Want die zyn altoos even goed, en veeltyds beter
als de nriddags-Breedte zelf, vermids in de laatfte
ook de fout, die men in het meeten der Zons hoogten
kan begaan, begrepen is; en als de middag tusfchen
beide de obfervatiën is, zal altoos de misdag,
in de berekende Breedte, kleinder zyn dan de fout
in het mecten der Zons hoogten was.
Alle Aftronomifche obfervatiën hebben haare beste
en flechtfte omftandigheden: een Hemelloopkunèjge
weet wel, by voorbeeld, waarom het inde maanden.