Figuur 8. Jaarlijkse gemiddelde verspreiding <strong>van</strong> grijze zeehond, gewone zeehond en bruinvis op <strong>het</strong> <strong>Nederlandse</strong> <strong>deel</strong><strong>van</strong> de Noordzee.Grey sealHarbour sealHarbour porpoise55°N55°N55°N54°N54°N54°N53°N53°N53°Nabundanceabundance52°N2352°N2352°Nabundance3442°E3°E4°E5°E6°E7°E2°E3°E4°E5°E6°E7°E2°E3°E4°E5°E6°E7°EBron: Bos, O.G., et al, Biodiversity hotspots on the Dutch continental shelf. A marine strategy framework directive perspective, IMARES rapport nr. C071/11(Wageningen, 2011) 82.36 |
Figuur 9. Ontwikkeling bruinvis, populatie enstrandingen 1970-20100,60,50,40,30,20,10600500400300200100Numbers per hour of observation (n/h)1972 1978 1984 1990 1996 2002 2008Reported porpoise strandings01970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010Bron: C.J Camphuysen, M.L. Siemensma, Conservation plan for theHarbour Porpoise Phocoena phocoena in The Netherlands: towards a favourableconservation status, NIOZ Report 2011-07, Royal Netherlands Institutefor Sea Research (Texel, 2011) 35 en 38.Opmerking: Het aantal strandingen in 2011 was hoger dan 850.Zie www.walvisstrandingen.<strong>nl</strong>.De bruinvis komt in <strong>het</strong> noordelijk Atlantisch gebiedverspreid <strong>voor</strong>. Ook zijn kleine populaties bekend in deOostzee, Zwarte Zee en Middellandse Zee. De bruinvissenin <strong>het</strong> <strong>Nederlandse</strong> <strong>deel</strong> horen bij een populatie <strong>van</strong> circa180.000 dieren, die de zuidwestelijke Noordzee en <strong>het</strong>oostelijk Kanaal bestrijkt. Van deze populatie komt in dezomer ongeveer 14 procent en in <strong>het</strong> <strong>voor</strong>jaar tot circa48 procent in de <strong>Nederlandse</strong> wateren <strong>voor</strong>.Het aantal bruinvissen in de zuidelijke Noordzee nam sindsde jaren vijftig sterk af. Zowel de tellingen <strong>van</strong>af de kust alstellingen op <strong>het</strong> gehele <strong>Nederlandse</strong> <strong>deel</strong> <strong>van</strong> de Noordzeelaten <strong>van</strong>af 1994 een sterke toename zien (zie figuur 9).Bruinvissen foerageren dichtbij de zeebodem. 58 Hun voedselbestaat <strong>voor</strong>namelijk uit vis en schaaldieren, afhankelijk<strong>van</strong> <strong>het</strong> aanbod in een bepaald gebied. Van de bruinvisis niet bekend of hij zich in <strong>het</strong> Nederlands <strong>deel</strong> <strong>van</strong> deNoordzee <strong>voor</strong>tplant. 59De populaties <strong>van</strong> de grijze zeehond en de bruinvis (ziefiguur 9) ontwikkelen zich qua om<strong>van</strong>g positief. Desondanksis de staat <strong>van</strong> instandhouding <strong>van</strong> beide soortenvolgens de Habitatrichtlijn matig ongunstig. In <strong>het</strong> geval<strong>van</strong> de grijze zeehond komt dat doordat de kwaliteit <strong>van</strong> <strong>het</strong>leefgebied als ongunstig is beoor<strong>deel</strong>d. 60 De sterke stijging<strong>van</strong> <strong>het</strong> aantal strandingen (zie figuur 9) <strong>van</strong> bruinvissen inde laatste jaren zorgwekkend. Een mogelijke verklaring isde opeenstapeling <strong>van</strong> verschillende factoren, zoals bij<strong>van</strong>gstenin de visserij en misschien ook onderwatergeluid.Het Bruinvisbeschermingsplan doet een aanzet om dezefactoren te ontrafelen. 61Zie verder• paragraaf 2.4.1 over fysieke verstoringen en de effectiviteit<strong>van</strong> <strong>het</strong> vigerende en <strong>voor</strong>genomen beleid• paragraaf 2.4.4 over synergetische en cumulatieveeffecten.2.2.7 Klimaatverandering en <strong>het</strong> marieneecosysteemKlimaatverandering kan <strong>van</strong> invloed zijn op een aantalabiotische factoren in <strong>het</strong> Noordzeemilieu waar<strong>van</strong> levendeorganismen afhankelijk zijn en/of waarmee ze een interactiehebben. Voorbeelden <strong>van</strong> die niet-levende componenten<strong>van</strong> <strong>het</strong> ecosysteem zijn: water, licht, temperatuur, bodemmineralen,lucht als mengsel <strong>van</strong> de gassen zuurstof, CO2,stikstof etc.. Potentiële invloeden 62 zijn:• toename <strong>van</strong> de zeewatertemperatuur• verandering <strong>van</strong> <strong>het</strong> afvoerregime <strong>van</strong> de grote rivieren entoename <strong>van</strong> nutriëntenconcentraties in <strong>het</strong> rivierwater• vervroeging en verlenging <strong>van</strong> de periode <strong>van</strong> stratificatie<strong>van</strong> de kustzee• toename <strong>van</strong> stormen• zeespiegelstijging<strong>Mariene</strong> <strong>Strategie</strong> <strong>voor</strong> <strong>het</strong> <strong>Nederlandse</strong> <strong>deel</strong> <strong>van</strong> de Noordzee 2012-2020, Deel I | 37
- Page 3: Mariene Strategie voor hetNederland
- Page 7 and 8: 3.11 Onderwatergeluid 983.11.1 Goed
- Page 9: SamenvattingAanleidingKaderrichtlij
- Page 12: Overzicht KRM-descriptoren, goede m
- Page 15 and 16: Overzicht van geconstateerde noodza
- Page 18 and 19: 16 |
- Page 21 and 22: De goede milieutoestand, milieudoel
- Page 24 and 25: 22 |
- Page 27 and 28: Texel en de Belgische grens. Rondom
- Page 29: H1170 (riffen van open zee) en is a
- Page 34 and 35: Figuur 6. Ontwikkeling van de popul
- Page 36 and 37: (Noordzeekustzone en Voordelta) aan
- Page 40 and 41: • verandering in CO2-opname door
- Page 42: Figuur 10. Huidig ruimtegebruik op
- Page 46 and 47: veroorzaakten ingrijpende wijziging
- Page 48: Visserij-activiteiten op het Nederl
- Page 51 and 52: jongere leeftijd en bij geringe len
- Page 53 and 54: Tabel 2. Overzicht van de top tien
- Page 55 and 56: Antropogeen onderwatergeluid hoeft
- Page 57: den aan het heien van palen voor wi
- Page 60 and 61: verfsoorten van alle schepen zijn v
- Page 62 and 63: is primair om de samenwerking tusse
- Page 64 and 65: waar vogels door de beschikbaarheid
- Page 66: meer dan 150 miljoen euro kwijt aan
- Page 69: 76Wet van 13 juni 1979, houdende re
- Page 72 and 73: 70 |
- Page 74 and 75: Samenvatting van de belangrijkste v
- Page 76 and 77: EcosysteembenaderingDe ecosysteembe
- Page 78 and 79: Overzicht KRM-descriptoren, goede m
- Page 80 and 81: Overzicht KRM-descriptoren, goede m
- Page 84 and 85: 3.4 Mariene ecosysteem(KRM, bijlage
- Page 86 and 87: worden de komende jaren beheerplann
- Page 89 and 90:
OSPAR- indicatoren afgestemd. De in
- Page 91 and 92:
verdreven. Menselijk ingrijpen is v
- Page 93 and 94:
De kans bestaat dat beoordeling van
- Page 95 and 96:
Tot voor kort was de verontreinigin
- Page 97 and 98:
eoordelingswaarde dat minder dan 20
- Page 99 and 100:
3.10.2 Milieudoelen 2020(KRM, Art.
- Page 101 and 102:
3.11.4 Indicatoren(KRM, Art. 10)1.
- Page 103 and 104:
Figuur 17. Aangewezen en aangemelde
- Page 105 and 106:
evatten van vigerend en voorgenomen
- Page 107 and 108:
Tabel 5. Prognose rijksuitgaven voo
- Page 109 and 110:
Voetnoten186Ministerie van Infrastr
- Page 111 and 112:
BronnenAgreement for cooperation in
- Page 113 and 114:
European Commission, Communication
- Page 116 and 117:
OSPAR Commission, MSFD advice manua
- Page 118 and 119:
Verordening (EG) Nr. 812/2004 van d
- Page 120 and 121:
ICES International Council for the
- Page 122 and 123:
120 |
- Page 124 and 125:
Verdrag /EU-wetgevingInformele naam
- Page 127 and 128:
Verdrag /EU-wetgevingInformele naam
- Page 129 and 130:
Verdrag /EU-wetgevingInformele naam
- Page 131 and 132:
Bijlage 2 Internationaleafstemming
- Page 133 and 134:
Bijlage 3 Overzichtparticipatieproc
- Page 135 and 136:
Bijlage 4 Initiële beoordelingin b
- Page 137 and 138:
deel. Geomorfologisch vertoont het
- Page 139 and 140:
Bijlage 5 De uitzonderingspositievo
- Page 141 and 142:
Mariene Strategie voor het Nederlan
- Page 144:
Dit is een publicatie vanMinisterie
Change language