Alles over 25 jaar AEX en zeven spannende nieuwe index ... - Iex

EDITORIALDe Hollandse indexKrijgt ieder land de index die het verdient? Waarschijnlijk wel. Zo hebben wede aex-index te danken aan de populariteit van de optiehandel in Nederlanden het feit dat er daarom een index moest komen waarin daadwerkelijk konworden gehandeld. Een ‘mandje’, zogezegd. Binnen korte tijd overvleugelde diepraktische en veel verhandelde aex (toen nog eoe-index) de veel completere cbsindex,waarin zo ongeveer alles zat wat aan het Damrak stond genoteerd. Omdatde verhandelbare aex liquiditeit nodig heeft is de index onder andere gebaseerdop beursomzet. Een terecht criterium, maar daardoor is de samenstelling doorde jaren heen wel altijd een spiegel van de vele trends en hypes geweest. upc,Versatel en kpnqwest fladderden op die manier even kortstondig voorbij, net alseendagsvliegjes Gucci, Van der Moolen en – iets langer – Getronics. Op zich nietsmis mee, in vergelijking met de Dow Jones is de aex een stuk dynamischer en in diezin ook veel meer bij de tijd.Je kunt je wel afvragen of de index met een fonds als Arcelor Mittal binnen degelederen en een gestage uittocht echt Nederlandse multinationals (vnu, Vendex,abn Amro, Numico, Hagemeyer) nog wel een echte nationale index is. Is het zolangzamerhand niet meer dan een toevallige samenkomst van bedrijven die ooit inAmsterdam een notering hebben aangevraagd? Euronext kan er op zich ook nietsaan doen dat Rabobank, Schiphol en Nuon domweg niet naar de beurs komen. Tochkun je je afvragen hoe een nationale graadmeter eruit zou moeten zien als hij eenafspiegeling van het Nederlandse bedrijfsleven zou moeten vormen. Voor het hetwisten zaten we hier ter redactie te rekenen en een week later stond een alternatievegraadmeter in de steigers. Eén-op-een-verhandelbaar is hij niet – maar de structuredproductsbakkers van abn, ing en Rabo kunnen tegenwoordig verhandelbareinstrumenten maken op alles wat een koers heeft, dus daar is te zijner tijd vast weleen mouw aan te passen. Voorlopig noemen we ons geesteskind even de iex Indexen u leest er alles over op pagina 42. We gaan hem de komende tijd ook voor ubijhouden in dit magazine en op de website. Structured productsmakers mogenaltijd contact opnemen,vanzelfsprekend.Pieter KortHoofdredacteur iexKloinggggg!Begin april interviewde ik de‘beursman van de eeuw’, TjerkWesterterp. Dat was een uurtjevoor hij, glunderend vanoor tot oor, ten overstaanvan een volle beursballustrade de gong mocht luiden ter gelegenheid van het30-jarig bestaan van de Optiebeurs. Toen kon ik nog niet vermoeden dat ikdaar een kleine drie weken later zélf zou staan. Maar heus waar, op 22 aprilmepte ik klokslag negen uur voor het eerst – en waarschijnlijk ook voor hetlaatst – op de beursgong. Het was tevens het startschot voor de nyse EuronextOptiecompetitie, die iex mede organiseert. Een handeling van niets,maar mijn trots is er niet minder om. Geen handelaar op de door Saen Optionsindrukwekkend verbouwde beursvloer keek op of om, maar die gong– waarmee de commissaris voor de notering decennialang de handelssessie opende– is en blijft een magisch symbool. En ik kan u uit ervaring vertellen, hij klinkt ookeen stuk vetter dan dat nerveuze scheepsbelletje op Wall Street.5

HOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPJe zou denken datbeurs-analisten demarktomstandigheden beterin kunnen schatten en daardus ook beter op anticiperendan ondernemers. Hettegendeel blijkt waar.Geen betere indicatie voorde gezondheid van eenbedrijf dan de financiëlehandel van het management. Uitonderzoek blijkt dat insidersin veel gevallen tegengesteldhandelen aan het beleggendepubliek: als een aandeel op debeurs wordt genegeerd, kopende bestuurders en als de stukkenniet kunnen worden aangesleeptis de bedrijfstop juisteerder geneigd om te verkopen.Dat ondernemers de bui vaakredelijk kunnen zien hangenblijkt ook uit een indicator alsde Duitse Ifo-index. Deze meethet vertrouwen van Duitseondernemers in de economie.Wanneer die wordt afgezettegen de verwachtingen vanbeursanalisten wordt duidelijkdat de ondernemers veel beteranticiperen op goede en slechteomstandigheden dan de bancairenumbercrunchers.WinstpakkerHet kan dus lonen om hetaan- en verkoopgedrag vanbestuurders goed in de gaten tehouden. De Autoriteit FinanciëleMarkten (afm) is zo vriendelijkom daar een keurig registervan bij te houden. In de tabelstaat wie wat kocht en verkochtin de laatste weken. Zo kochtbestuurslid Heinz Freitag vanKendrion pas voor ruim 19.000euro aandelen in zijn eigenbedrijf. De aex deed sindsdienniets, maar Kendrion staat 2%hoger. Dat kan toeval zijn, maarwat te denken van een bedrijf alssbm Offshore? Gedurende april6InsideTrackoefenden diverse bestuurdersopties uit en boekten daarbijwinsten van een kleine 90 milletot meer dan 200.000 euro.ToevalligUitoefenen van opties staatgelijk aan winst nemen, dusdat is niet per se een positiefsignaal. Daarom is het des teopvallender dat midden tussende winstnemingen, op 15 april,het nieuws van een reusachtignieuw olieveld voor de Braziliaansekust naar buiten kwam.Goed nieuws voor Petrobras, deBraziliaanse oliemaatschappij,en ogenschijnlijk ook voor sbmOffshore, dat twee maandeneerder al een contract met deDe meest recente insider-trades7 april Sligro Food Group G.L.M. Poels 506 aandelen gekocht voor 0,00 euro7 april Sligro Food Group A. Aalders 101 aandelen gekocht voor 0,00 euro7 april Kendrion H. Freitag 1154 aandelen gekocht voor 16,70 euro8 april Homburg Invest J.R. Stolle 100.000 aandelen gekocht voor 2,33 euro8 april Neways Electronics A. van Bragt 2500 aandelen verkocht voor 11,10 euro8 april Neways Electronics A. van Bragt 2500 aandelen gekocht voor 6,20 euro8 april Neways Electronics J, Curvers 1250 aandelen gekocht voor 6,20 euro9 april Neways Electronics J. Kromhof 5000 aandelen verkocht voor 11,15 euro9 april Neways Electonics J. Curvers 1250 aandelen gekocht voor 11,14 euroBrazilianen had getekend voorde levering van boorplatformsin een ander gebied. Toeval? Ja,zegt een woordvoerder van sbmOffshore. “Dat is nooit meerdan een gerucht geweest en hetnog steeds niet bevestigd. In iedergeval heeft het bericht nietsmet ons te maken en we hebbener ook nooit op gereageerd.”9 april SBM Offshore B. van Leggelo 8000 personeelsopties uitgeoefend, 89.520 euro winst11 april SBM Offshore H. Tagher 22.000 personeelsopties uitgeoefend, 246.840 euro winst16 april SBM Offshore O. Jeannin 15.000 personeelsopties uitgeoefend, 195.600 euro winstSnor van de maand‘Sambasnor voor Fugro-topman’Petrobras en betrouwbaarheidleveren Fugro-roergangerKlaas Wester de felstbegeerde snor van financieelAmsterdam op.Uiteindelijk kwam hetop een potje ienemienemuttenaan om deSnor van de Maand te verdelentussen Didier Keller, topmanvan sbm Offshore en KlaasWester, ceo van Fugro. Westertrok aan het langste eind. Beidebedrijven zijn met een indrukwekkendecomeback bezig. Deolieservice-industrie blijft ditIs het einde van de huizencrisis in Amerikadaar? Het lijkt er nog niet op. Het aantalte koop staande huizen is groot en datmaakt nieuw bijbouwen niet aantrekkelijk.Dat blijkt ook uit de cijfers die begin apriljaar goed liggen dankzij de hogeolieprijs en natuurlijk omdatolie op steeds moeilijk begaanbareplaatsen wordt gezochten gevonden (zie: At your (oil)sercice, op pagina 26). Fugroen sbm Offshore schurken allebeiheel nadrukkelijk tegenstrategische partners aan enprofiteren daardoor volop vande gunstige marktomstandigheden.Fugro timmert bovendienaan de weg met een overnamein Rusland en diverse projectenin de Golf van Mexico.En goed, niet alleen het ienemienemuttengaf de doorslag,maar ook het onderzoekje vanzakenbank Theodoor Gilissenwaar uit voort kwam dat FugrotopmanWester het schoolvoorbeeldis van de topman diebetrouwbare verwachtingenschept met zijn uitspraken endie dus ook waarmaakt. Fugroblinkt op dat punt volgensTheodoor Gilissen samen metAalberts, Sligro en Arcadis uit.Voeg daarbij de koerswinstvan een slordige 50% sinds hetdieptepunt in januari en u zitbij het Fugro van Klaas Westerhelemaal snor.werden bekendgemaakt over bouwcontractenen bouwuitgaven over februari. Die gingenallebei omlaag. En Homebuilding daaldedie maand voor de 24 e achtereenvolgendekeer. Een (triest) record.Analisten van Wachovia Securtities – eennaam die sinds de kredietcrisis en de voorgenomenemissie van 7 miljard dollar voornieuw kapitaal ook bij u bekend moetzijn – verwachten dat de problemen op dehuizenmarkt zeker in het eerste halfjaarblijven voortduren. Omdat de regering dehuizenbezitters in het tweede halfjaar helpt– onder andere met belastingmaatregelen,kan het dan iets verbeteren.Small Cap SaloonGordijntjes dichtNu kastelein Sjors Teut nadrukkelijk bezig is al zijnsmallcapbelangetjes af te stoten, liep de SmallCap Saloon al een beetje op de laatste benen,maar nu raambekleder Ralph Sonnenbergzijn Hunter Douglas van de beurs haalt, ishet tijd om de gordijntjes en de luiken tesluiten. Het leven gaat natuurlijk gewoondoor, dus erg lang hoeft u niet te treurenom de teloorgang van de Small Cap Saloon.Lady Crucella blijft zingen dat heteen lieve lust is. Van hoog naar laag waarbijsoms hele toonladders worden overgeslagen.En de bedenker van de traploze postkoetsen,de Bulgaarse tenderfoot Antonov, blijft aandeeltjesen warrantjes uitgeven, elke maandweer. ‘En ze emitteerden nog lang en gelukkig.’ Het lokaledrukkertje, rsdb, is ook druk bezig de plaat te poetsen. Delokale kwakzalver, voormalig uitbater van Stier Herman,heeft de nodige bittere pillen moeten slikken maar vechtdoor tot het vermoedelijk net zo bittere einde. VaarwelPharming.Nieuwe aanwas in de Small Cap Saloon blijft al tijdenuit vanwege de stortvloed aan premiejagers die deomgeving onveilig maken. Een arme, eenzame cowboyverdwijnt zingend aan de felrood gekleurde horizon. Enterwijl de avond valt, trekt Sjors Teut voor het laatst debloemengordijntjes van de Small Cap Saloon dicht. Meteen smak wordt ook het laatste luik gesloten. Vanachterde luiken klinkt nog een keer, heel onzeker, de valsepianola, de planken op het krakkemikkige toneel krakenvervaarlijk en dat zet de Fat Lady de blues in.Beleggers lijken alvast vooruit te lopen opdit mogelijke herstel. Bouwaandelen envastgoedbeleggingsfondsen (reit’s) zijnondanks alle doom en gloom de best presterendesectoren in de eerste maanden van2008. Het us Homebuilding certificaat vanabn Amro is het best renderende certificaatgemeten over drie maanden. Het certificaatis zo’n 25% meer waard geworden. Ook detracker s&p Homebuilders (xhb) doet hetgoed, net als de verschillende vastgoedtrackersvan iShares. En nu maar hopen dat hettweede halfjaar van 2008 echt herstel brengtvoor de sector, want anders wordt er welheel ver op vooruitgelopen.7

89HOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPSHOTS.SNAPgoeroe@iex.nlGoeroes en het AFM-mannetjedoor Frank van DongenDat afm-mannetje bereiktvolgens mij precies hettegenovergestelde dan isbedoeld. En de kritiek opvermogensbeheerders isgeheel onterecht.Laatst las ik in het FinancieeleDagblad dat veel beleggershet mannetje van de AutoriteitFinanciële Markten (afm)niet begrijpen. Het mannetje iseen tekening dat op alle financiëleproducten staat en bedoeldis om risico’s duidelijk te maken.Dit werkt dus niet goed. Het ismogelijk een beetje te vergelijkenmet de vet-waarschuwingop etenswaar. Die staat alleenop lekkere dingen en daaromkopen de mensen uiteindelijkjuist de verkeerde dingen. En inhet geval van het afm-mannetjekopen de mensen dus ook defoute financiële producten, in dehoop dat ze lekker werken. Hetprobleem is dat veel financiëleproducten juist maar een beperkteup-side geven, waardoorik concludeer dat het risico tehoog is ten opzichte van het mogelijkerendement.Ik heb niet alleen moeite metde plaatjes; ook de tekstenna een reclame vind ikniets. Zo hoor ik op deradio vaak, bij vastgoedproductendatde risico’s beperkt zijn. Terwijlhet Internationaal MonetairFonds (imf) er toch anders overdenkt. Tegelijk is er de reclamevan het hedge fund Antaurus.Antaurus staat over het het eerstekwartaal 5% in de plus, terwijlde aex 12% in de min staat.Op de reclame wordt dit fondseen zeer gevaarlijk productgenoemd, maar wat is nu gevaarlijkerdan de index volgen? Als ikde waarschuwing mag geloven,dan is een hegde fund dat longen short zit op research gevaarlijker.Goed beheerIn de Telegraaf las ik over eennieuw startende vermogensbeheerder,althans nieuw? Diepersoon heeft naar mijn weteneerder een vermogensbeheerkantoorgehad, maar toen zat detijd tegen, zal ik maar zeggen.Nu vind ik het niet-slagen vaneen vorige poging geen probleem,iedereen krijgt meerderekansen in het leven. Nee, hetwas alleen iets chiquer geweestdit gewoon te melden. Wat ikpas echt storend vond waren deopmerkingen over vermogensbeheerdersin het algemeen:“niets is zo gemakkelijkals andermansgeld te verliezen”en “je weet dataStemlokaalje fout zit als je je geld laat beherendoor iemand die jonger is engeen vermogen heeft”.Van die eerste bewering weet ikdat het nergens op slaat. Ik enmet mij vele andere beheerdersverliezen liever hun eigen gelddan dat van hun klanten. Persoonlijkvertel ik liever tegenmijn vrouw dat het even tegenzit, dan tegen een klant. Omdatmijn vrouw weet dat het welweer goed komt. Ook ben ikvan mening dat afstandelijkheidvan een beheerder ten opzichtevan het beheren van eigen geldmaakt dat het hem (of haar)onafhankelijker en minder emotioneelmaakt en dus een betere,meer rationele beslissing kannemen. Door bijvoorbeeld op nocure no pay-basis te werken maakje zo’n vermogensbeheerdertoch betrokken.En dan de vraag moet je beheerderouder zijn? Ik denk het niet,en dat terwijl ik toch veel geefom ervaring. Maar ervaring enkennis zijn geen gelijke eenheden.Ik geloof in de combi vanervaren mensen en een paar jongehonden met een goede kennisachtergrond.Zo komendebeste ideeën naar voren.En moet een beheerder rijk zijn?Geld beheren is iets anders daneen broodje bakken. Een bakkermoet een broodje wel lekker vinden,maar moet een beheerderecht rijk zijn? Als iemand gelderft of de lotto wint maakt dathem dan een goede beheerder?Nee, ondanks dat ik iets bevooroordeeldben vind ik dit kul.Ik hecht meer waarde aan eentrackrecord. Als iemand in hetverleden veel geld verloren heeftdoor een verkeerde beslissing,dan ben ik voorzichtiger. Dusrendementen uit het verledenzeggen niet alles, maar wel iets.En zo is de cirkel weer rond.klik hier...U kunt uw reactie mailennaar goeroe@iex.nlWat hebt u toch met financials? Terwijl iedereen deschrik in de benen heeft van de kredietcrisis en de afgeschrevenmiljarden nog altijd met tientallen tegelijkuit het raam gesmeten worden, doet de iex-lezerniets liever dan aandelen van banken kopen.We probeerden u de afgelopen weken tot twee keertoe op andere gedachten te brengen, maar u wiltmaar één ding: financials, financials, financials. Zovroegen we u vlak na de ‘redding’ van Bear Stearnswat u het liefst zou willen hebben: financials, aextrackers,soft commodities of uitzenders. En ondanksdat de maïs-, soja- en rijstprijzen omhoog knalden,koos u voor financials.IEX Funds of FonzStilletjes wegsluipenOok in het grillig en per saldonegatieve 2008 sluipt Funds ofFonz voorlopig stilletjes verderweg van de msci World.Dat Funds of Fonz dewereldindex in de bulljaren2006 en 2007 (ver)achter zich liet, mag bekendworden geacht.‘Doet u mij maar een pakketje…’De hamvraag was vooral hoe deportefeuille zich zou houden alshet beursklimaat zou verslechteren.Sinds de kredietcrisis wetenwe ook op die vraag het antwoord.Ook in een tot nog toemoeizaam, grillig en per saldonegatief beursjaar zet Funds ofFonz de index op achterstand.In het eerste kwartaal bewoogFinancialsaeX-trackersSoft commoditiesUitzendersNou zijn wij niet voor één gat te vangen, dus probeerdenwe het nog een keer, dit keer met een viertal fictieve beleggingsproducten.We smeten zelfs onze eigen reputatieer tegen aan om u op andere gedachten te brengen. Ude inhaalrace is begonnenFunds of FonzmSCI WorldFunds of Fonz nog in lijn met deindex, maar in april werd net optijd een beetje extra pit aan deportefeuille toegevoegd. Inmiddelsis Fonz er in geslaagd voorzichtigafstand te nemen van deindex. De msci World daalde ditjaar 11,9%, Fonz verloor 9,3%(peildatum 23 april). Die outperformanceis vooral bereiktdoor de positie in het defensievemixfonds Carmignac Patrimoineop de juiste momenten wat afte bouwen. Van tevredenheid isechter geen sprake bij de Fonzbeheerders.De modelportefeuillestreeft, ongeacht de marktomstandigheden,naar een absoluutrendement. Tegen de dalingen inhet eerste kwartaal bleek evenwelgeen kruid gewassen, maarde inhaalrace is ingezet.Sinds de lancering op 24 juli2006 heeft Funds of Fonz eenrendement bijeengeschraapt van+15,02% tegen een -6,21% voorde benchmark.klik hier...U kunt de modelportefeuillevan Fund of Fonz volgen viamagazine.iex.nl/fonz ‘Welk niet bestaand beleggingsproductzou u nu durven kopen?’Turbo long ThielertFortis Fallen Financials FundIntereffekt Turkije WarrantsIeX pehopper Certificaatkon stemmen op: Turbo long Thielert, Fortis Fallen FinancialsFund, Intereffekt Turkije Warrants en ons eigen iexHypehopper Certificaat. Vergeefs natuurlijk, want u hieldkoppig voet bij stuk.

van open tot closehet transport ging met trucks. Dat leidde tot forse overcapaciteitbij us Rail Renaissance die in 2003 voor het eerst in negentig jaarwerd weggewerkt door toenemende vraag. Voor het eerst sindsdecennia kon het bedrijf de transportprijzen verhogen. Daardoornam de winstgevendheid toe en werd er weer geïnvesteerd. Er rijdennu zelfs treinen met gestapelde coupés. Dat betekent meteendat een aantal spoortunnels verhoogd moet worden. En vervolgensstapte ook Warren Buffett in de sector, die daardoor weerhelemaal hip is.” Andere stokpaardjes van Bucher: de enorme groeivan de containerterminal in de haven van Hamburg, de behoefteaan waterzuivering in China. Meer welvaart in opkomende marktenbetekent meer douches, meer vaatwassers, bredere wegen.En natuurlijk een gebrek aan geld, met name in het Westen. DeAmerikaanse overheid kampt met grote tekorten dus wie gaat aldie broodnodige investeringen betalen? De belegger natuurlijk. Endaar staat volgens Bucher een defensief risicoprofiel en een goedrendement tegenover.Michael SieghartHead of European EquitiesIs het ergste van de kredietcrisis achter de rug? Michael Sieghart,hoofd Europese aandelen bij dws, zucht eens diep. “De afschrijvingendie we gezien hebben sinds de eerste hedge funds vanBear Stearns in de problemen kwamen, zijn groter geweest danwelke expert dan ook had durven voorspellen. Het herverpakkenen doorverkopen van gevaarlijke derivaten met allerlei ingewikkeldenamen heeft tot enorme excessen binnen financial engineeringgezorgd. Met als dieptepunt de ninja-hypotheken - No Income, NoJob or Assets. Die hele ontwikkeling heeft tot aan de kredietcrisisvoor een enorme winstgroei van financials gezorgd. Tot de klapkwam. En zelfs na deze crisis zijn financiëleaandelen nog steeds niet heelerg goedkoop.” Sieghart verwacht weldat er betere tijden lonken, ook voorde financiële sector. “We zijn dichterbij het eind dan bij het begin van dekredietcrisis. We krabbelen er nu langzaamuit, ook al zullen er zeker nogafschrijvingen komen en moet de huizenmarktnog uitbodemen. Maar hetpunt van maximale stress hebben webereikt bij het bijna omvallen van BearStearns. De reddingsactie van de FederalReserve heeft iedereen goede moedgegeven en het bewijst dat de Fed deexcessen van banken onbestraft laat.”Was het niet beter geweest als debanken wel gestraft zouden worden?Sieghart: “dat is een heikel discus-16siepunt op dit moment. Ik denk dat Bernanke er goed aan gedaanheeft de markten te redden. Nu moet er strakkere regelgevingworden ingevoerd, om herhalingen in de toekomst te voorkomen.Financial engineering zal weer terugkomen, maar in een slankereen beter gereguleerde vorm dan die het in 2006 aangenomen had.”De vraag is volgens Sieghart vooral hoe erg de impact op de echteeconomie is. Dat de Verenigde Staten in een recessie zitten is duidelijk,maar vermoedelijk wordt het een milde en relatief korte(twee à drie kwartalen). “En door de groei van de bric-landen,kan het effect op de rest van de wereld een stuk minder zijn danin 1991 en 2001. Bovendien zijn de balansen van ondernemingenover het algemeen ijzersterk op dit moment.” Die rijzende ster vande bric-landen kan volgens Sieghart het beste via Europa wordenbespeeld. “Wil je profiteren van toenemende consumptie van degemiddelde Rus, dan kun je het beste Carlsberg kopen. Natuurlijkkun je ook in bric-fondsen beleggen, dan heb je mogelijk een hogerrendement maar in elk geval een hoger risico. Ik beleg liever inbedrijven die profiteren van de groeiende vraag en die onmisbaarzijn voor deze landen: abb, Alstom, Ericsson, Nokia en natuurlijkde luxegoederen van Chanel, Gucci en Louis Vuitton aangezienAziaten erg gevoelig zijn voor de glans van goud.”Sieghart vermijdt liever het Verenigd Koninkrijk en het Britsepond. “De situatie is er vergelijkbaar met die in de VerenigdeStaten, alleen met een minder effectief fiscaal en monetair beleid.We kiezen voor een forse onderweging. De huizenprijzenhebben nog een hele weg te gaan in het Verenigd Koninkrijk. InLonden zijn grote delen van de stad nog helemaal niet geraakten verwacht ik nog een hardnekkige verzwakking.” En dan zijner nog de financials waar Sieghart het liefst vanaf blijft. Pas eindmaart werd de onderweging van 10% grotendeels weggewerktmet het kopen van bijvoorbeeld ing en Unicredito. De reddingsactiesvan Oosterse Sovereign WealthFunds (swf’s) worden daarbij doorSieghart warm onthaald. Voor hettweede halfjaar is hij mede daaromoptimistisch gestemd. Zeker gezienalle maatregelen van de Amerikaanseoverheid en Fed die na de zomer pasecht effect moeten gaan sorteren.“Historisch gezien duurt het zes totnegen maanden voordat Fed-maatregelenecht doorwerken”.“Wil je profiteren van toenemendeconsumptie van degemiddelde Rus, dan kun jehet beste Carlsberg kopen.”Michael Sieghart

BEDRIJFSbezoekRokus van IperenOcé en Co.Rokus van Iperen vertelt over innovatie, salesforceen de partnerships die van het middelgrote Océ eengrote speler maken. Plus hoe wil Océ de teruggangvan de Amerikaanse economie opvangen.Amerika is goed voor iets meer dan 40% van deomzet van de onderneming uit Venlo.Het eerste kwartaal van 2008 viel tegenals gevolg van de sterk afkoelende economiein de Verenigde Staten. Analisten van ingnoemde Océ zelfs ‘subprime victim’. Wat vindtu daarvan?“We laten ons niet van de wijs brengendoor een tegenvallend eerste kwartaal. Samenwerkenwerkt. We doen dat nu sinds1 januari 2007 en we zien dat al terug inde cijfers. Ik heb daar zelfs een snor (zierubriek Snor van de maand in iex magazinenummer 2, 2008 – red.) voor gekregen.Maar het is een gegeven dat de economiein de Verenigde Staten vertraagt en in definanciële sector in Europa minder geprintwordt om kosten te besparen. Het Océschipligt op koers. We gaan wel kostenbesparen om tegenwind op te vangen. Bijelkaar willen we 80 miljoen euro besparenop out of the pocket-kosten en arbeidskosten.Dat kost naar schatting 350 arbeidsplaatsenwereldwijd. We blijven echter investerenin sales en onze partnerships. Daar moet degroei immers vandaan komen.”Wat is een oplossing om Océ minder afhankelijkte maken van de Amerikaanse markt?Meer richten op Azië?“In het eerste kwartaal groeiden we in Aziëhet sterkst, in Europa behoorlijk en in Amerikaniet. In Azië versterken we op dit momentalle business units, maar de Azië-omzetis slechts 7%, terwijl we uit de Verenigde Statenzo’n 40% halen. Dit is dus niet zomaarop te lossen. Nog een voorbeeld: het Chineesbruto binnenlands product is net zo hoog alshet Duitse bbp, maar het aantal prints ligt opslechts 15% van het totaal in Duitsland. Daarligt dus nog een enorm potentieel.”Océ bestaat dit jaar maar liefst 131 jaar.Hoe houden jullie het als middelgrote ondernemingvol tussen giganten zoals Xerox, Canonen Ricoh?“Innovatie, onze salesforce en de manierwaarop wij onze mission statement invullen.Ik zal dat uitleggen: om de concurrentiesteeds een stapje voor te blijven, moeten weconstant innoveren. Ook in tijden dat heteconomisch minder gaat. We bezuinigen erdan ook niet graag op en we proberen in tespelen op nieuwe trends en ontwikkelingen.Aan de verkoopkant hebben we wereldwijdvijfduizend verkopers die dagelijks contacthebben met onze klanten. Zij weten water speelt en geven ons input voor nieuweproducten en diensten. Het feit dat we begonnenzijn met boterkleursel en nu hoogwaardigecopiers en printers maken, bewijstdat we ons kunnen aanpassen aan de tijd enmarkt. Océ zoekt al 130 jaar continu naarnieuwe type producten in nieuwe markten.We hebben een breed mission statementwaarin staat dat wij ons bezighouden methet document en documentprocessen. Datbetekent dat wij mee kunnen met de trendvan offsetpersen naar digitaal printen en bijvoorbeeldvan het printen van bankafschriftennaar een elektronisch afschrift. Daarombestaan we al zo lang.”Océ voert de concurrentie met de grotedrie naar eigen zeggen op. Hoe?“Die ondernemingen zijn allemaal drie totvier keer zo groot als Océ. Dat betekent datwij keuzes moeten maken en alleen opererenop markten waarin wij sterk zijn. Inzeer snelle grootformaat printers tot 1500prints per minuut, zijn wij bijvoorbeeldmarktleider. Ook op de corporate marktleveren wij de snelste printers, maar daar isook vraag naar printers uit het middensegment.Om een breed assortiment te kunnenaanbieden, is Océ een partnerschap metKonica Minolta aangegaan. Wij werkenmet hen samen op het gebied van productontwikkelingen verkoop. Op de marktenwaar wij sterk zijn, gaat er een Océ-stickerop de machine en Konica Minolta verkooptonze machines onder eigen naam op marktenwaar zij sterk zijn.”Hoe bevallen de partnerships, Océ heefter inmiddels meer dan één, en hoe belangrijkzijn deze voor de toekomst van Océ?“De samenwerking met Konica Minolta inde huidige vorm is sinds januari, dus nogheel pril. Met Fuji Xerox werken we al langersamen op het gebied van breedformaatprinters in Azië en dat bevalt heel goed.Ik denk dat wij zonder partnerships dekomende 130 jaar niet zelfstandig kunnenblijven. In deze sector draait het om schaalgrootteen dankzij de samenwerkingsverbandenis Océ in principe net zo groot alsde grote drie.”“We laten ons niet van de wijs brengendoor een tegenvallend eerste kwartaal.Samenwerken werkt.”De overname van Imagistics (in september2005) past ook in dat plaatje.“Klopt, met Imagistics verkopen we ookproducten van derden in de Verenigde Staten.En dat werkt goed. Voor de integratiemet Océ in de Verenigde Staten hadden we twee jaar uitgetrokken, maar dat is binneneen jaar al afgerond. Deze overname leerdeons eigenlijk dat het slim is om ook productenvan andere partijen te verkopen enbracht het idee van samenwerkingsverbandennaar voren.”Wat is het effect op de marges van dezestrategie? Is het verkopen van machines vanderden even rendabel als het ontwikkelen enproduceren van eigen machines?“Omdat we op deze manier besparen op kostenvoor onderzoek en ontwikkeling, heefthet een positief effect op de marges. En weverdienen niet alleen geld met de verkoopvan machines, maar ook met het onderhoud.Ook van machines van derden. Bovendien,naarmate wij in een bepaald rayon meermachines verkopen, worden onze servicemedewerkersen technici die de printersonderhouden en repareren productiever.Theoretisch lijkt verkopen van machinesvan derden minder aantrekkelijk, maar in depraktijk brengt het dus een hoop op.”Wat zijn trends voor de toekomt en hoeprofiteert Océ daarvan?“In het printsegment is er een trend vanzwart-wit naar kleur. Op dit moment wordtslechts 20% van alle digitale prints in kleurgeprint dus daar kunnen we nog even vooruit.Al gaat de volumetoename van kleurnatuurlijk wel af van de printvolumes opzwartwit-machines. Een tweede trend isde verschuiving van analoog naar digitaalin de grafische markt. Bijvoorbeeld wordensteeds meer boeken worden digitaalgedrukt. Als je bijvoorbeeld bij amazon.com een boek bestelt, dan drukken zijzelf in kleine oplagen direct op digitaleprinters in plaats van grote voorraden inbeheer houden. En tot slot besteden steedsmeer bedrijven hun documentservices uitaan ons. Wij verzorgen voor bijvoorbeeldbanken en advocatenkantoren nu het heledocumentproces. Dat is een belangrijkegroeimotor voor ons in de toekomst.”20 21océ op de beurs

AANDEEL VAN DE MAANDAMGSpektakel verzekerddoor Michiel Pekelharing/illustraties Nico den DulkDe naam amg klinkt weinig beleggersal bekend in de oren, maar deonderneming doet er alles aan om uit tegroeien tot een van de meest besprokenbedrijven op het Damrak.Hoezo slecht beursklimaat? Dekoers van amg is ruimschoots verdubbeldsinds de introductiekoersbij de beursgang in juli vorig jaaren mede dankzij deze snelle opmars heefthet bedrijf al een plek veroverd in de amx.Net op het moment dat de onderneming rijpleek voor een nieuwe koerssprint, werd hetaandeel snoeihard onderuit gehaald dooreen ietwat ongelukkige communicatie vanhet management. Inmiddels is die tegenvallerruimschoots gecompenseerd en is amgbezig aan een goed en vooral erg bewogen2008. Advanced Metallurgical Group, zoalshet concern voluit heet, is een verzamelingTimminco als aanjagerHet beursbestaan van amg had er veel minder mooi uitgezien zonder hetmeerderheidsbelang in Timminco. De onderneming heeft 50,6% van de aandelen in de Canadese toeleverancier van de zonnecellenindustrie in handen.Timminco gaat de jaarlijkse productie van solar grade-silicum opvoeren van3600 ton nu naar 14.400 ton halverwege volgend jaar. Het sprookje heeftechter ook een keerzijde, die eind april nadrukkelijk aan het licht kwam.amg werd zomaar 8% lager gezet, nadat Timminco onder vuur kwam te liggenvan analisten. De rekenmeesters zetten vraagtekens bij de methode vanupgraden van metallurgical siliconen naar solar grade-niveau. Ook over hetpatenteren van Timminco zijn de nodige zorgen onder het analistenkorps.Timminco daalde daarop 30% in vier dagen tijd en amg volgde met een dalingvan ruim 20% in dezelfde tijd.3// /3/ 3// // // // /3/belangen in bedrijven die zich hebben toegelegdop het producten van speciale metalenof de ovens die daarvoor nodig zijn. De ondernemingzet zo in op onder meer de snellegroei van zonne-energie, het toenemendegebruik van lichte metalen bij de productievan vliegtuigen, recycling en de opkomstvan kernenergie. Veruit het belangrijksteis een positie van 50,6% in het CanadeseTimmico, dat momenteel goed is voor maarliefst 62,5% van de beurswaarde van amg (ziehet kader: Timminco als raketmotor). Dekoers van deze maker van solar grade-silicium(grondstof voor zonnecellen) is binnen negenmaanden vervijfvoudigd.FerrovanadiumDe overige activiteiten zijn in twee apartedivisies onderverdeeld. Binnen AdvancedMaterials Division zijn de belangen verzameldin bedrijven die zich richten op de productievan zeldzame metalen en legeringenzoals ferrovanadium. Dit is een ijzerlegeringvoor het verharden van staal, die onder meerwordt toegepast bij het maken van vliegtuigmotoren,auto-onderdelen en snijgereedschap.Op dit vlak profiteert amg volop vande snelle groei van de staalmarkt. De marktprijsvoor ferrovanadium is hierdoor geëxplodeerdvan 19 naar 42 dollar per lb (0,45kilo) en dat kan flink aantikken. Analistenhebben al berekend dat het bedrijfsresultaatvan amg met 2 miljoen dollar toeneemt voorelke dollar waarmee de marktprijs van ferrovanadiumstijgt. Als het hogere prijsniveauvastgehouden wordt, is het een kwestie vantijd voordat analisten hun winstverwachtingopwaarts moeten bijstellen.SmeltovensDe Engineering Systems Division is de anderedivisie van het concern. Hierin zijn allebelangen in de makers van gespecialiseerdesmeltovens samengebracht. Deze apparatuurwordt vooral gebruikt in de automobiel- envliegtuigindustrie voor de fabricatie vansteeds lichtere metalen, zodat die vervoersmiddelensteeds lichter en dus zuinigerworden. Titaniumfabrikanten en vooral ookmakers van zonnepanelen zorgden voor eensnelle groei. In het laatstgenoemde segmentnam de orderinname in 2007 met bijna eenfactor acht toe van 26 naar 201 miljoen dollar.Hoewel het groeitempo waarschijnlijkhoog blijft, is deze divisie niet immuun vooreen economische afzwakking. In het laatstekwartaal van vorig jaar daalde het orderboekvan 317 naar 252 miljoen dollar.Harde leerschoolHet koersverloop wordt niet alleen bepaalddoor de gang van zaken bij de verschillendeonderdelen, maar ook door de wijze waarophet bedrijf zichzelf presenteert. In datopzicht is de beursnotering een harde leerschoolvoor topman Heinz Schimmelbusch.Bij de publicatie van de jaarcijfers merktehij op dat zijn bedrijf een aandelenaangifteoverwoog. Dat was een flinke verrassing,aangezien amg meer kasgeld dan schuldenheeft en niet meteen duidelijk was waar hetgeld voor nodig was. Op het Damrak schootde koers met 19% omlaag, ondanks degelijkeresultaten. Nog diezelfde avond is een persberichtverstuurd waarin werd uitgelegd dateen aandelenuitgifte niet noodzakelijk wasen dat eventuele opbrengsten bestemd zijnvoor overnames, waarmee geprofiteerd kanworden van het zwakke beursklimaat. Opdie strategie is weinig aan te merken, maarhet misverstand over de aandelenuitgiftegeeft aan dat het de onderneming niet meevaltom op een duidelijke manier met beleggerste communiceren. Dit is waarschijnlijkDurfkapitaal opgeletIn onderstaande grafiek is de waarde van het belang in Timminco (rodevlak) afgezet tegen de complete beurswaarde van amg. Op het momentvan de beursgang was dit nog geen 25% van de totale waarde, maarinmiddels is dat opgelopen tot 62,5%. Ondertussen is de waarde van deoverige activiteiten gedaald van 637,1 miljoen euro naar 514,9 miljoen.Dat is niet helemaal reëel, aangezien de omzet van beide concerns met20% is gegroeid, terwijl het brutoresultaat met bijna 60% is toegenomen.De impliciet lagere waardering voor Advanced Materials enEngineering Systems wijst er waarschijnlijk op dat beleggers vrezen datde koersstijging van Timminco een bubbel is en een eventuele koersdalingmoet dan ook minder hard aankomen in de koers van amg. Als derally van Timminco echter doorzet, is het een kwestie van tijd voordatde interesse van hedge funds en andere durfkapitalisten gewekt is. Afhankelijkvan de waarderingsmethode zijn de verschillende onderdelenvan amg nu al enkele honderden miljoenen meer waard dan de huidigebeurswaarde. Geïnteresseerden hoeven waarschijnlijk niet te rekenenop een warme ontvangst, want amg laat zich erop voorstaan dat al hetonderzoek ten goede komt aan alle bedrijfsonderdelen en dat de verkopensneller groeien door goede samenwerking tussen de divisies.ook een van de redenen waarom amg hetmeest onbekende aandeel is in de amx.Daar komt snel verandering in door bovenstaandemisverstanden en vooral ookdoor de snel stijgende koers. Doordat amgactief inzet op snelgroeiende sectoren kande winst de komende jaren flink toenemen(analisten houden rekening met een gemiddeldgroeitempo van 16%), maar de kans isgroot dat dit gepaard gaat met de nodigeturbulentie. Ten eerste wordt de koersontwikkelingvoor een flink deel bepaald doorde gang van zaken bij Timminco, die bijnagoed is voor tweederde van de beurswaardevan amg. Daar komt bij dat het concern deresultaten in dollars publiceert, zodat valutaeffectende winst flink kunnen vertekenen.Het management heeft al laten merken dathet beleggers met onduidelijke communicatiesoms flink kan verrassen en het uitblijvenvan een vooruitblik op 2008 bij de publicatievan de jaarcijfers maakt het moeilijk om/3/ // // //// Marte voorspellen hoe gevoelig amg is voor eenafzwakkende economie. Ondanks al deze onzekerhedenheeft amg zich binnen ruim eenjaar na de beursgang al bewezen tot een spannende,onvoorspelbare en bij vlagen spectaculaireaanwinst voor het Damrak.De cijfers:Verwachte omzet:900 miljoen euroVerwachte wpa: 2,85 euroVerwachte k/w: 17,6Beurswaarde: 1,37 miljard euroAnalisten: 3x kopen, 2x houden,0x verkopenGemiddelde koersdoel: 59,23 euroLaatste 3 koersdoelen:58,70 euro – Petercam55,00 euro – ing64,00 euro – csfb22 2333verige activiteitenimminco

AANDEEL VAN DE MAANDSamasVoer voor speculantenNieuwe topman Coen van der Bijl moetervoor zorgen dat de toekomst van Samaser mooier uitziet dan het zorgelijkeverleden.De kredietcrisis zorgt ervoor dathet voor bedrijven lastiger is omaan geld te komen. Dat is extrapijnlijk voor Samas dat bepaaldniet ruim bij kas zit, maar voor de fabrikantvan kantoormeubels is dit probleem slechtseen onderdeel van een hele berg ellende.Als topman Coen van der Bijl er echter inslaagt om de organisatie goed op de railste krijgen, kan de onderneming op termijnuitgroeien tot een van de verrassingen op hetDamrak. Bij de publicatie van de jaarcijfersop 20 mei komt de eerste mogelijkheid omte zien of en hoe het herstel vorm krijgt. Demarkt voor kantoormeubilair is sinds 2001snel veranderd. De uitgaven per werkplekzijn gestaag afgenomen doordat meer mensenzijn gaan thuiswerken en doordat hetdoorprikken van de internethype een abrupteinde maakte aan het snelle groeitempo vanhet aantal kantoorbanen. Samas vindt zichnu terug op een zeer competitieve marktwaar prijs één van de belangrijkste wapens is.De omzet van Samas is de afgelopen zevenjaar snel teruggevallen en afgezien van eenkleine winst twee jaar geleden is het nettoresultaatsinds 2002 alleen maar in rode cijfersgeschreven.Project HarmonyDat was niet alleen het gevolg van externefactoren zoals een sterk veranderende markt,maar ook van verkeerde keuzes die de ondernemingzelf maakte. Project Harmonyspringt in dat opzicht het meest in het oog.Het was de bedoeling dat door dit automatiseringsprojectde informatievoorzieningen het voorraadbeheer verbeterd werdenen dat de verschillende bedrijfsonderdelenbeter samen gingen werken. De proeffasein Zwitserland verliep voorspoedig, maar inde belangrijke Duitse en Nederlandse marktdraaide het uit op een ramp. Samas heeft al14,3 miljoen euro van de totale investeringvan 20,3 miljoen afgeschreven.Een blik in het verleden geeft niet directveel vertrouwen in de toekomst, maar dat isal ruimschoots verwerkt in een beurskoersdie in twee jaar tijd met bijna tweederdegedaald is. Het laatste halfjaar is het nodigeveranderd bij Samas. Topman Hans van derNog even wachtenDe omzet van Samas is door een groeiende prijsconcurrentie in een vrije valgeraakt. Het moet echter raar lopen als de inkomsten in het afgelopen boekjaarniet zijn gestegen, maar het gaat nog minstens een jaar duren voordat deonderneming weer winstgevend is.24mzetNettowinst 3 33Ven is door de raad van commissarissen weggestuurdomdat hij niet doortastend genoegopereerde en vervangen door Coen van derBijl. Hij heeft na een strategisch onderzoekaangekondigd dat de onderneming op eigenkracht verder gaat. De landelijke organisatieskrijgen meer autonomie en door het stroomlijnenvan de organisatie kunnen ongeveerhonderd arbeidsplaatsen worden geschrapt.De Zwitserse activiteiten gaan in de verkoop,waarmee een eind komt aan de droomvan Europese expansie. Voor beleggers is debijgestelde ambitie juist een zegen, omdathet de winstgevendheid dichterbij brengt.Lange wegHet zou al een winstpunt zijn als de aandachtbij de cijferpresentatie verschuift vande problemen uit het verleden naar de huidigeomzetgroei. In de eerste zes maandenvan het gebroken boekjaar dat liep tot 31maart, zijn de inkomsten al met 13% toegenomen.De economische onzekerheid van deafgelopen maanden betekent dat dit tempowaarschijnlijk niet is vastgehouden, maareen omzetgroei van ten minste 10% moethaalbaar zijn. Als Samas op basis van omzeten bedrijfsresultaat hetzelfde gewaardeerdzou worden als grotere branchegenoten, kande koers richting 7 euro. Er moet nog enormveel gebeuren voor het zover is. Een paar jaarmet redelijke autonome omzetgroei, duidelijkewinstgevendheid en het terugwinnenvan het beleggersvertrouwen door Van derBijl zijn de eerste vereisten. De mogelijkheiddat Samas van de beurs verdwijnt voor hetzover is, mag overigens niet worden uitgevlakt.Van der Bijl heeft ervaring met het opde rails krijgen van matig lopende bedrijvenen vaak is dat uitgemond in de verkoop vande onderneming. Voorlopig moet hij eerstaantonen dat hij Samas weer winstgevendkan maken, anders is de kans groot dat beleggersin dit speculatieve beursfonds op termijnmet lege handen achterblijven.De cijfers:Verwachte omzet: 390 miljoen euroVerwachte wpa: -0,50 euroVerwachte k/w: n.v.t.Beurswaarde: 123,3 miljoen euroWynn ResortsWin-Wynn situatieMacau is de nieuwe gokhoofdstad van dewereld. Casino-exploitant Wynn Resortsgaat daar volop van profiterenDe beste en veiligste manier om geldte verdienen met gokken is doorgeld te investeren in een casino.Het huis wint altijd; alleen al bij decasino’s in Las Vegas verloren gokkers vorigjaar in totaal 632,9 miljoen dollar. Als bonusheeft de sector in het verleden bewezen bijnaimmuun te zijn voor recessies. Daar komtlangzaam verandering in. Gokinkomsten dienauwelijks te leiden hebben onder de zwakkereAmerikaanse economie vormen nogveruit het grootste deel van de omzet, maarcasino’s hebben de laatste jaren flink geïnvesteerdin andere activiteiten zoals restaurants,winkels, hotels en nog veel meer. Hoewelde omzet hierdoor op termijn snellerkan groeien, betekent het ook dat de sectorgevoeliger wordt voor het economisch tij.Macause kansenVooruitlopend op een minder jaar hebbenanalisten hun verwachte winst per aandeelvoor het Amerikaanse Wynn Resorts in deafgelopen drie maanden al teruggeschroefdvan 3,11 naar 2,90 dollar. De beurskoers issinds eind oktober al met meer dan 40%teruggevallen. Voor toekomstige groei is hetbedrieglijke graf iek3concern voor een groot deelafhankelijkvan de vestigingin Macau. De omzet lagdaar vorig jaar al enkeleprocenten hoger danin de Verenigde Statenen dat verschilwordt de komendejaren alleen maar groter.Deze Chinese stadstaat haaldein 2006 Las Vegas in als gokhoofdstadvan de wereld en vorig jaar groeiden degokinkomsten daar met 46,6% naar 10,4miljard dollar. Vorig jaar reisden er al bijna12 miljoen Chinezen naar Macau en volgenssommige schattingen loopt dit optot 40 miljoen in 2010. Dat biedt volopgroeikansen voor Wynn, helemaal als deHongkong-dollar wordt losgekoppeld vande Amerikaanse munt (zie het kader: Valutafeest).In combinatie met de opvallend grotekoersafstraffing van het afgelopen halfjaar,investeringen in niet-gokactiviteiten en hethoge groeitempo van Macau is Wynn Resortsnu een veel minder grote gok dan dathet op het eerste gezicht lijkt.// // // // // // // // // //De koers van Wynn Resorts is na een wild jaar weer terug bij af. Het aandeel schoot ruim eenhalfjaar geleden van minder dan 90 naar meer dan 170 dollar, en weer terug.ValutafeestDe zwakke dollar kan betekenen dat dewinst van Wynn Resorts een onverwachteimpuls kan krijgen. De inkomsten van hetcasino in Macau noteren in Hongkongdollars,en die munt is al 24 jaar gekoppeldaan de dollar. Hierdoor importeerthet Aziatische land veel inflatie; in februarischoot dat percentage naar 6,3% van3,2% in januari. Effectenhuis LehmanBrothers schat de kans dat Hongkong dekoppeling van haar munt met de Amerikaansedollar in de loop van het jaar loslaatop 10% en de Japanse bank Nomurahoudt daar ook nadrukkelijk rekeningmee. Wynn boekt meer dan de helft vande omzet in Macau, en een devaluatie van10% vertaalt zich meteen in een inkomstenstijgingvan 5%.De cijfers:Verwachte omzet: 2,97 miljard dollarVerwachte wpa: 2,90 dollarVerwachte k/w: 33,0Beurswaarde: 11,24 miljard dollarAnalisten: 7x kopen, 10x houden,0x verkopenGemiddelde koersdoel: 125,15 dollar25

Fonds van de maanddoor Peter van KleefThreadneedle Pan European AccelerandoIn de hoogste versnellingThreadneedle Pan European Accelerandobiedt een geconcentreerde portefeuillevan West-Europese large caps in de meestuiteenlopende sectoren. Van de hemdjesvan H&M tot en met de pilletjes van Bayer.Het aardigste van het ThreadneedlePan European Accelerando Fundis vooral de som der delen. Hetfonds wordt samengesteld zonderrekening te houden met de benchmarken ook zonder al te veel te letten op macrobewegingen.Wat resulteert is een beperkteselectie van aantrekkelijke bedrijven: eenstockpickersportefeuille. Het fonds bestaatvoor ruim 90% uit large caps waarbij fondsbeheerderDan Ison vooral voorkeur lijkt tehebben voor marktleiders als Bayer en Nokia.De portefeuille is vooral een heel erg28Grootste belangen6,3% BG Group5,7% Xstrata5,3% Syngenta4,9% Iberdrola4,6% H&M4,2% Bayer4,1% Vinci4,1% Nokia3,6% Man Group3,6% SaipemSECTOREN34% Zakelijke/Financiële dienstverlening21% Industriële materialen10% Consumentengoederen8% Nuts7% Telecom6% Energie13% Overigbont gezelschap van bekende Europese namenen merken. Van Syngenta (Zwitsers gewasbeschermingsbedrijf)tot bouwconcernVinci uit Frankrijk. Het fonds heeft in deregel minder dan dertig aandelen in portefeuillewaarbij de top-10 een weging heeftvan circa 45%. Door het geconcentreerdekarakter van Accelerando is het fonds volatieleren daarmee risicovoller dan de Europeseindices. Wie de grafiek over de langetermijn bekijkt, ziet dat het fonds de afgelopenjaren in stijgende markten weglooptvan de index (msci Europe, inclusief hetVerenigd Koninkrijk), maar bij scherpe correctiesde winst snel ziet verdampen.Eenderde BritsDe fondsbeheerder heeft overigens, in tegenstellingtot veel andere fondsen welvluchthavens tot zijn beschikking.Zo kan een aanzienlijkdeel van de portefeuillein kasgeld (tot 100%)worden aangehouden enkunnen ook derivaten terbescherming worden gebruikt.Bijna eenderde vande portefeuille wordt in heteigen Verenigd Koninkrijkbelegd, een markt die beleggersvolgens meerdere analistenbeter kunnen mijdenvanwege de verzwakkendepond en de mogelijke verdereneergang van de huizenmarkt.Maar de stockpicksbinnen de eigen landsgrenzenzijn slechts in geringemate afhankelijk van de eigeneconomie. bg Groupbehoort bijvoorbeeld tot degrootste gasbedrijven terwereld en het aandeel kreegin april nog een impuls dooreen grote deal voor de exportvan lng (Liquid NaturalGas) naar Singapore.FondsbeheerderDan IsonOok mijnbouwbedrijf Xstrata plc is nauwelijkseen indicator voor de Britse economie,met het hoofdkantoor in Zwitserland enwereldwijde activiteiten.Bumpy rideBij de aandelenselectie kiest fondsbeheerderIson voor bedrijven met een solide balans,marktleiders in trendy sectoren enmerknamen die hun positie aan de top stevigverankerd hebben. Zo zijn Bouw (Vinci),Chemie (Bayer) en Energie (Iberdrola)voorlopig niet weg te denken van het financiëlepodium. Ook het voedselthema wordtbespeeld. Met steeds meer mensen op dezeaardbol en steeds minder meters grondom voedsel te verbouwen, is het noodzakelijkde productie per beschikbare meter opte voeren. De genmanipulatie van Syngentaspeelt daar succesvol op in. Een portefeuilleom van te smullen dus. Maar levert dezestockpickersportefeuille ook nog iets op?Over de afgelopen twaalf maanden stoktde teller op -8% en over drie jaar op +50%.Daarmee behoort het in de categorie EuropeseLarge Cap Groei over de afgelopendrie jaar tot de absolute top (4 e plaats). Alshet waar is dat het smallcapsprookje uit isen het nu de beurt is aan de grote jongens,dan zit u in dit fonds voorlopig goed – ookal wordt het mogelijk een bumpy ride. Datis nu eenmaal inherent aan het karakter vangeconcentreerde beleggingsfondsen.

Belgische beursdoor Jacques PotuijtBio-BelgHet aantal Belgische biotechbedrijven groeit snel, maar netals in Nederland zijn ook de Belgische biotechs vaak nietwinstgevend. Of u moet uw blik verbreden en biofarmacieook tot de biotechsector rekenen.Jacques Potuijt wasanalist, fondsmanageren fusiespecialist bij a b nAm r o en hoofd particuliervermogensbeheer en hoofdbeleggingsresearch bijDeutsche Morgan Grenfell30in Amsterdam.Begin 1996 richtte hij deProvest Group op.Hij belegt privé uitsluitendin beleggingsfondsen.De Vlaamse biotechnologiemaakt de laatste jaren furore.Ook bij de Zuiderburenzijn de verwachtingen over deze bedrijfstakhooggespannen. Niet helemaalonterecht want ook in de traditionelefarmacie hebben de Belgenwel het een en ander in huis. Denkbijvoorbeeld aan de vermaarde PaulJanssen die eigenhandig het farmaceutischconcern dat zijn naamdraagt uit de grond stampte en hetin 1961 verkocht aan het AmerikaanseJohnson & Johnson. PaulJanssen is een nationale helden het scheelde maar weinigof hij was een jaargeleden als grootsteBelg aller tijden gekozen.Maar PaterDamiaan en EddyMerckx bleken niette kloppen.Geen winstBelgië bezet in de Europesebiotechnologie een positiedie aanmerkelijk groteris dan op grond van omvangvan bevolking en het bruto nationaalproduct zou mogen wordenverwacht. Meer dan140 bedrijven in debiotechnologie heb-ben domicilie in België en zijn tezamengoed voor 16% van de totaleomzet van de Europese biotechnologiesector.Het aantal bedrijvengroeit welig, gemiddeld met 17%per jaar sinds 1995.Indrukwekkende cijfers, zondermeer, maar een nadere inspectie vande winstcijfers en de koersgrafiekenvan beursgenoteerde bedrijven zoalsOncomethylome, Innogenetics,Devgen, Thrombogenics of het Belgisch-NederlandseGalapagos kanniet echt vrolijk stemmen en roeptbeelden op waarmee we ten noordenvan de Schelde ook vertrouwdzijn met fondsen zoals Crucell enPharming. Het door venture kapitalistenter beschikking gestelde kapitaalgaat ook in België vooral opaan kostbaar onderzoek waartegenovernog lang geen winstgevendeproducten staan. Daarin vormt nochBelgië noch Nederland een uitzondering.Van de circa vijfduizend biotechnologiebedrijvendie de wereldvolgens Ernst & Young telt, iser een handvol winstgevend. Eén opde tien daarvan heeft een beursnoteringen het gros noteert 25 tot 50%onder het koersniveau van een jaargeleden. Beleggers lijken hun geduldmet biotechnologie te verliezen.Zelfs de giganten onder hen,Amgen en Genentech, die tezamentekenen voor 40% van de mondialeomzet in biotechnologie, zijn al geruimetijd uit de gratie.Behoorlijk innovatiefDe belegger die zijn scope wat verbreedten bereid is om biofarmacietot de biotechnologiesector te rekenen,kan stuiten op ucb. Op het eerstegezicht is het een prachtig bedrijf.Het combineert de traditionelewijze van medicijnontwikkelingen productie op basis van chemischeprocessen met biologische techniekenwaarmee gebruik wordt gemaaktvan menselijke eiwitten. Decombinatie van kleine anorganischemoleculen met de zeer complexesoortgenoten uit de biochemie in deproductie van medicijnen is behoorlijkinnovatief en heeft bij ucb geresulteerdin een breed scala van medicijnenop tal van therapeutischeterreinen. Deze dienen met nameter behandeling van ziekten van hetcentraal zenuwstelsel zoals epilepsieen de ziekte van Parkinson. ucbis daarnaast goed vertegenwoordigdin immunologie met medicijnen tegenallergie en reumatoïde artritisen beweegt zich met een medicijntegen longkanker ook op het terreinvan oncologie.En het mooie van alles is dat ucbwinstgevendis in tegenstelling total die exotisch naamgegeven biotechnologiebedrijfjes.ucb is ookniet bepaald een kleine speler. Opsommige lijstjes van spelers in debiotechnologie die rondgaan staatucb met haar omzet van 3,6 miljardeuro op de zevende plaats in de werelden wordt in een adem genoemdmet bedrijven als Amgen en Genentech.Niet helemaal terecht, wanthet zwaartepunt ligt nog steeds optraditionele farmacie.Uit de gratieTot zover het positieve wat overucb te vertellen valt. Maar voor uzich hals over kop in dit aandeelstort, bedenk wel dat er bij ucb recentveel mis is gegaan. Heel veelzelfs. Alle plagen die de laatste jarenAmerikaanse farmaceuten van oudefaam zoals Pfizer en Merck teisterden,zijn recent ook op ucb afgedaald.Van expirerende patentenop medicijnen die de deur openenvoor generieke concurrentie tot medicijnenmet negatieve bijwerkingen,zelfs de dood tot gevolg hebbend,die acuut uit de markt moetenworden teruggenomen. Een kleineopsomming van recente problemengeeft een idee van de precairesituatie waarin ucb zich bevindt.In maart dit jaar begon de Foodand Drug Administration (fda), deAmerikaanse toezichthouder op devoedingsmiddelen en farmaceutischesector, kritische vragen te stellenover Tussionex een hoestmiddelwaarvan het gebruik bij vijf jongekinderen een fatale afloop kreeg.Een week later moest ucb in de VerenigdeStaten het Parkinson-middelNeupro terugroepen omdat de specificatievan met medicijn niet geheelovereenstemde met die waarvoorde fda zijn goedkeuring hadverleend. Niet prettig is ook dat hetallergiemedicijn Zyrtec, het voorucb op één na belangrijkste product,uit patent loopt en dat voor Keppra,een epilepsiebestrijder en ucb’senige blockbuster, nieuwe concurrentieopdoemt. Voeg daar nog eenscherp dalende dollar aan toe en hetligt voor de hand te verwachten datdit jaar de omzet zal dalen tot zo’n3,4 miljard euro waarbij de vraagof er nog überhaupt winst behaaldzal worden zeker niet misplaatstis. Niet helemaal verrassend is hetdaarom dat ucb, dat van 2003 tot2006 op de beurs prachtig presteerde,sinds begin 2007 geheel uit degratie is. De huidige koers van 22,32euro ligt 60% onder de top die maariets meer dan een jaar geleden werdbereikt.GifpilDie onfortuinlijke beursperformanceheeft ucb tot een van degoedkoopste aandelen in de biofarmaciegemaakt. De 183 miljoen uitstaandeaandelen vertegenwoordigeneen gezamenlijk beurswaardevan 4 miljard euro en dat ligt eenfractie onder het eigen vermogen.Dat is een unicum voor een sectorwaar een waardering van zo’n driekeer het eigen vermogen de norm is.Bovendien zijn er niet alleen tegenvallersen bezorgt ucb zijn aandeelhoudersaf en toe ook goed nieuws.Zo heeft ucb met Xyzal een succesvolleopvolger van Zyrtec in huis.Het middel maakt zelfs kans om inde Verenigde Staten het enige antiallergiemiddelop doktersvoorschriftte worden. De vooruitzichtenvoor toelating van het epilepsiemiddellacosamide op de Amerikaansemarkt zijn gunstig en er iseen behoorlijk gevulde pijplijn vannieuwe producten. Dit jaar mogenbovendien de eerste synergieën uitde integratie van de vorig jaar overgenomenSchwarz Pharma wordenverwacht.Op sommige lijstjes staat ucbop de zevende plaats in dewereld en wordt het in éénadem genoemd met bedrijvenals Amgen en GenentechDeze gunstige aspecten kunnenbranchegenoten op het idee brengeneen bod op ucb uit te brengen.Om dat gevaar af te wendenheeft ucb zelf een medicijn ingenomen.Een gifpil, wel te verstaan,in de vorm van een obligatieleningmet daaraan gekoppelde warrantsen deze geplaatst bij Tubize, haargrootste aandeelhouder. Als de laatstede warrants uitoefent, stijgt zijnbelang van 36 tot 45%. De assertievehouding is goed nieuws voor beleggers.Het betekent dat ucb vanplan is haar huid duur te verkopen.Het geheel ontmoedigen van potentiëleovernemers lijkt mij niet hetprimaire doel. Bij ucb zullen ze ookwel beseffen dat een huwelijk meteen Pfizer of een Merck een heilzaammiddel tegen veel kwalen kanzijn.31

de binnenlandse economiecompenseerde vraaguitvaluit het buitenland.De verwachtingen warendan onder analisten minderhoog gespannen. Nuis het natuurlijk niet prettigom een China-analist tezijn, want de betrouwbaarheidvan die cijfers is nietgroot. China komt altijdheel snel met bbp-groeicijfers,maar er is bij mijnweten pas een keereen waarnemingherzien (wat bijvoorbeelddoorlopendgebeurt inde Verenigde Staten).Waarschijnlijkwilde Chinahiermee demonstrerendat het heuswel cijfers kan herzien.Het land maakt er echtergeen gewoonte van. Hoe hetook zij, de Chinese economiestoomt lekkerdoor waarbijhet meest opmacrodoor Léon CornelissenChina en de SpelenHet groeitempo van de Chinese economie blijft positief verrassen.Sceptici wijzen op het tijdelijke effect van de Olympische Spelen. Zaktde Chinese economie na de zomer als een pudding in elkaar?Léon Cornelissen isHoofd Strategie van hetInstitute for Researchand Investment Services,iris. De hoofdactiviteitvan iris bestaat uithet verstrekken vanbeleggingsresearch.32Het eerste kwartaal groeidede Chinese economie meteen meevallende 10,6%. Datwas weliswaar iets minder dan inhet vierde kwartaal (11,9%), maaris nog altijd fors in het licht van devertragende Amerikaanse economieen de verkrappende maatregelenvan de Chinese autoriteiten.De kracht vanvallend het ontbreken van enig effectvan de bovengemiddeld strengewinter is, herinnert u zich die nog?.Het Chinese Nieuwjaar liep aardigin de soep. Heeft dit misschien ietste maken met de Olympische Spelen?Er wordt gefluisterd dat bedrijvenrond Beijing grote voorradenOok zonder deOlympische Spelen zoude Chinese economiezich onstuimigontwikkeld hebbengereed product nastreven, omdat zevrezen rondom en tijdens de Spelente worden stilgelegd. Vanwegede normale zomerse luchtkwaliteitin Beijing lijkt me dit overigenseen terechte vrees, maar al met aldenk ik dat dit effect maar van ondergeschiktbelang is. Voor Beijingzijn de Spelen van groot belang geweest.Sinds de keus voor Beijing in2001 is er voor een slordige 25 miljardeuro geïnvesteerd in infrastructuur.Hele wijken zijn gerenoveerd.Maar de echte Chinese groeikernenzoals Sjanghai, liggen elders. DeSpelen kwamen in zoverre ongelegen,dat zij een extra aanslag op detoch al veelgevraagde Chinese productiemiddelenbetekenden, maarook zonder die Spelen zou de Chineseeconomie zich onstuimig ontwikkeldhebben.Na de SpelenHet effect van de Spelen is dus vanondergeschikt belang. Dat neemtniet weg dat de Chinese groei in deloop van het jaar zal afnemen.Maar doorslaggevend hiervooris niet het einde van de Spelen.Het is enerzijds de afzwakkingin de Verenigde Statenen de afnemende risicobereidheidonder beleggers, anderzijdsverdere remmende maatregelendoor de Chinese autoriteitenzelf. Ook in China isde binnenlandse inflatie versnelddoor de gestegen voedselen energieprijzen en valtaan dempende maatregelen niet teontkomen. Een voor de hand liggendinstrument is een verdere appreciatievan de yuan ten opzichtevan de Amerikaanse dollar, waarbijhet tempo wel wat omhoog mag nude dollar ten opzichte van de restvan de wereld rap aan glans verliest.Per slot van rekening is de yuan inwaarde gedaald ten opzichte vande euro. Toch denk ik dat de autoriteitenhet voorzichtig aan blijvendoen en eigenlijk geen betekenisvollegroeivertraging willen. Voorbeleggers in Chinese H-aandelen isdit in beginsel positief nieuws, zekerna de afhamering van de Chineseaandelenmarkt sinds oktober vorigjaar.

INDEX-SPeCIALdoor Corné van ZeijlMijn vriend en vijandEr zijn genoeg redenen te bedenken om niet van de aex-index tehouden. Toch ben ik best gek op deze index. Alleen al omdat de aexeen goede afspiegeling geeft van de huidige beurs.Beursomzet Unibail in 20071801701601501401301000800index aanpassing600hetZelfde vertrek- en eindpunt18001600140012001000800600400200S&P 500Dow JonesCorné van Zeijl is seniorportfolio manager bij s n sAsset Management waarhij verantwoordelijk isvoor de Nederlandseaandelenportefeuilles.Van Zeijl beheerthet s n s NederlandAandelen Fonds.52Als Nederlands fondsmanageris het mijn taak om de aex teverslaan. Ik besef goed dathet geen hoogdravend doel is en debestemming simpel is. De weg ernaartoe is juist bijzonder interessant.En Buddha zei het al: ‘it’s betterto travel than to arrive”. Mijnverslag van mijn zoektocht of reisnaar mijn heilige graal staat in devorm van een column op iex.nl enin iex magazine. Op mijn weg wareneen aantal bijzondere momenten.Een van die momenten was deinternethype. De aex was plotselingvervuld met internetbedrijvenals Versatel,kpnQwesten upc. Bedrijvenwerdenopeenseen stuk makkelijkerop de beurs toegelaten. Ikweet niet wie de verantwoordelijkhiervoor had, maar die personenhebben voor heel wat particulierenmeer vermogen vernietigd daneen leaseplan. Een ander bijzonderfenomeen is de toevloed van buitenlandsebedrijven in de Nederlandseindex. Ik snap best dat EuronextAmsterdam graag bedrijvennaar Amsterdam wil halen. Maar jekan niet met droge ogen beweren,dat er een sprankje Nederlands zitin bedrijven als Unibail of ArcelorMittal. Als je als grote belegger inUnibail wilt handelen zit je met eenprobleem. Ondanks het feit dat deentree in de aex omzet-gebaseerdis, zijn de dagelijkse omzetten zoklein, dat je de liquiditeit in aandelenbam, Aalberts of usg nog groterzijn. Het aandeel zit alleen maarin de index omdat de omzetten vanvoormalig Rodamco worden meegenomenin de telling. En omdathet in de aex zit krijg zit, krijg jeeen eenmalig hoge omzet ten tijdevan de herweging van de index op1 maart. Immers er wordt ongeveervoor 6 miljard euro belegd in passievefondsen, zoals trackers of indexfondsenen daar bovenop nogeen flink stuk aan actieve fondsendie de index in meer of minder matevolgt. Als je corrigeert voor dezeeenmalige omzet-hickup, zou hetaandeel zelfs in de amx flink zakken.De grootste omzet ontstaatdus omdat het een aex-aandeel is.Zo ontstaat de vreemde situatie dathet een aex-aandeel is, omdat heteen aex-aandeel is.UitzonderingenOmdat straks de handel in Amsterdamgaat verdwijnen en het eengroot elektronisch platform wordt,wordt het moeilijk om te bepalenof de handel nu in Amsterdam ofin Parijs plaatsvindt. Daarom heeftEuronext de regels moeten aanpassen.Bedrijven moeten zelf aangevenof ze Nederlands, Belgisch ofFrans zijn. Hierop zijn wel uitzonderingenmogelijk. Deze uitzonderingenkunnen gemaakt worden opbasis van de volgende criteria:• De aanwezigheid van activavan bedrijven en/of belangrijkehoofdkantooractiviteiten in Nederlanden/of het in dienst hebbenvan een belangrijk aantalmedewerkers in Nederland; of• Hoge handelsvolumes op gerelateerdederivatenproducten inAmsterdam; of• Als het bedrijf in het verledentot de index behoorde, met inbegripvan overnames.Zo ontstaat de vreemde situatie dathet een aex-aandeel is, omdat heteen aex-aandeel isOftewel Arcelor en Unibail blijveneeuwig in de index zitten, ondankshet feit dat iedereen die zijn boerenverstandgebruikt snapt dat zehier niets te zoeken hebben.Inhoud is onbelangrijkU ziet ik ben een kritisch volgervan de aex-index. En toch ondanksalle belemmeringen houd ik eenbeetje van deze index. Om de simpelereden dat het eenvoudig rekenenis. Iedereen kan de stand vande index op ieder moment uitrekenen.Dat verklaart ook de populariteitvan de index. Andere alternatievenhebben het nooit gered. Alde veranderingen in de index wordenkritisch gevolgd. Daardoor isde index een goede afspiegeling vanwat er op de beurs gebeurt. Maarwat zou u verdiend hebben als ubijvoorbeeld tien jaar geleden eenmandje aex had gekocht en gewoonwas blijven zitten. Zonder alle aangepasteregels en namen. Daarvoorben ik de zolder opgegaan en hebmenig stofnest verstoord. Ik hebeens gekeken naar het mandje aexaandelenin 1998. U weet wel toenBaan, Hoogovens en Polygram nogin de index zaten (zie de tabel). Negenvan de namen van toen zijn inmiddelsverdwenen.4002000OCT NOV DEC JAN FEB MAR APRSource: DATASTREAMOpmerkelijk is dat het beste aandeelin de aex over de afgelopentien jaar dsm was. U had er 227%rendement mee gemaakt. Daarmeelaat dit aandeel de rest ver enver achter. De briljantjes van toen;Ahold, Aegon en Baan stelden hetmeest teleur met verliezen van respectievelijk58%, 53% en 95%. Vanuw aandelen is 17% overgenomenen stonden nu als cash op uw effectenrekening.Uw totale vermogenwas uiteindelijk toch met24,4% gestegen; dat is erg bescheidenover tien jaar. Maar als u naarde aex met alle onhebbelijkhedenkijkt, maakt het eigenlijk niet zoveeluit. U had met de echte aex20,2% gemaakt. En zo blijkt datde precieze inhoud van een mandjeaandelen er niet eens zoveel toedoet. Legt u maar eens de statistischegoed berekende s&p 500 en deop de achterkant van een sigarendoosberekende Dow Jones op elkaar.In de afgelopen veertig jaar ishet vertrek- en het eindpunt hetzelfde(zie de grafiek rechts). Hetwas een mooie reis, dat wel.klik hier...Meer analyses van Corné vanZeijl vindt u via magazine.iex.nl/vanzeijl.4068 70 72 74 76 78 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08AEX van 1998 tot 2008Bron voor de historische wegingen is www.behr.nlSource: DATASTREAMFonds rendement weging 10 jrABN Amro 148% 9%Aegon -53% 10%Ahold -58% 4%Akzo Nobel 63% 4%ASML 27% 2%Baan -95% 2%DSM 228% 1%Fortis 6% 3%Hagemeyer -82% 1%Heineken 87% 3%Hoogovens 38% 0%ING 20% 12%KLM -68% 1%Corporate Express -62% 1%KPN 23% 7%Numico 85% 1%Océ -58% 1%Philips 58% 8%Polygram 35% 1%Royal Dutch Shell 32% 9%Reed Elsevier 3% 3%Unilever 26% 11%VendexKBB -9% 1%VNU 10% 2%Wolters Kluwer -31% 2%Totaal Rendement 24%AEX inclusief ontvangen dividend 20%AEX -10%53

index-specialScheur uit, lijst in, hang op! 25 jaarAEX aexaex aex Hij werd in 1983 verzonnen doorOptiebeurs-topman Tjerk Westerterp, als eersteverhandelbare beursindex voor het Damrak.25 Jaar later is er geen andere graadmeter voor de Nederlandse beursdenkbaar: de aex staat symbool voor het hele Hollandse beursklimaat.Soms is dat wat somber, zoals afgelopen jaar, maar met een rendementvan 940% in 25 jaar (zonder dividend) mogen we wel stellendat de aex een gelukkige jeugd heeft gehad. Ter viering van de 25 everjaardag van de index biedt iex u in samenwerking met Euronext eencompleet overzicht aan van de jonge jaren van de aex.Voor boven uw bed of koersenscherm. 33

SNAPSHOTS.INDEX.SNAPSHOTSEn er waren optiesDe aex is dit jaar 25 oud, maar de optiebeurs is met precies 30 jaar net een tikkie ouder. In 1973 ging in de Verenigde Staten de ChicagoBoard Options Exchange (de cboe) van start. In Nederland werd er belangstellend gekeken naar dit initiatief dat ook jonge Amerikaansebeleggers naar de beurs trok. En daar was in Nederland – waar beleggen vooral was weggelegd voor de oude, grijze generatie – grote behoefteaan. Beleggen moest hip worden en daar kon de optiebeurs bij helpen.In februari 1978 startte met hulp van de Amerikanen de optiehandel aan het Damrak.Vijf jaar later was het de beurt aan de aandelenindex zoals we die nu kennen. In een notendop:start eoe-index, nu aex-index, met dertien fondsen1983definitieve start eoe Optiebeurs en de Financiële Termijnmarkt1987 Amsterdam1990start Amsterdam Midcap-index1995naamwijziging eoe in aex-index19971999laatste uitbreiding, tot 25 fondsenintroductie van de Amsterdam All-share indexindexstand aangepast voor euro19992001introductie aex trackers2005introductie Amsterdam Smallcap-index2006introductie weekopties2007strategievarianten op de aex (Bear & Leverage Index,Covered Call Index en Protective Put Index)2007introductie vaex, de aex Volatility Index (gebaseerd opoptiekoersen)2008introductie dagoptiesAEX – de beste en slechtstejaren sinds de start in 1983:Top of flopTop-31983 61,63%1988 51,12%1993 44,93%Flop-32002 -36,32%1987 -31,10%1990 -23,85%DAX = TL AEXJarenlang werd aex meesmuilend de mini-dax genoemd.De index bewoog aan het handje van de Duitse broer. Dieontwikkeling was makkelijk in de smiezen te houden omdatde dax een waarde had die exact tien keer zo hoog lag alsde aex. Inmiddels heeft er een heuse ontkoppeling plaatsgevonden.De dax noteert nipt onder de 7000 punten, maar deaex is nog ver verwijderd van het oude record van net bovende 700. De hogere dollargevoeligheid is één van de redenenvoor de achterstand van de aex. Omdat de bewegingen welgelijk zijn, maar de Duitse uitslagen wat groter isde dax eigenlijk gewoon een turbo long op de aex.35

OTS.INDEX.SNAPSHOTS.INDEX.SNAPSHOTS.INDEX.SNAPSHOTSAEX-samenstellingVroegûh en nâhKrijg het heen en weerDe verschillende sectoren waren nietaltijd even goed vertegenwoordigd in deaex-index. iex heeft de verdeling vanafde start van de index voor u op een rijgezet.Financials zwaar in de index? Mwah,vergeleken met 1983 valt het reuzemee. Bij de start van de index maaktenfinancials 33,3% van de index uit, nu12,5%. Electronica/it is niet geheel verrassendsterk in gewicht toegenomen.Voorheen 6,7%, nu maakt deze sector16,7% van de totale index uit. Telecomheeft sinds 2001 bijna twaalf procentpuntingeleverd. Van 16 naar 4,2% weging. Hetaantal sectoren waaruit de index is opgebouwd,is sterk toegenomen. Bij de startvan de aex in 1983 waren er acht sectoren,nu vijftien. Vastgoed en Detachering hebbenals laatste (tussen 2004 en nu) eenaanmerkelijk gewicht opgebouwd. Beidemaken nu 8,3% van de index uit. Daarmeehebben ze sectoren zoals Retail, Logistieken Staal (alles 4,2%) achter zich gelaten.Rookvrije AEXDe aex is in tegenstelling tot bijvoorbeeldde dax geen total return index. Het uitgekeerdedividend wordt niet weer in deindex geïnvesteerd. Daardoor biedt degrafiek een vertekend beeld van het echterendement dat een belegger die alleaex-aandelen in bezit heeft, behaalt. Zonoteerde de aex in maart op 430 puntenen dat was exact dezelfde niveau als tienjaar eerder, maart 1998. Maar beleggersdie deze tien jaar lang in de aex belegden,hadden behalve 0% koerswinst in totaalwel 30% dividendrendement opgestreken.Een deel van de extra koerswinst van dedax ten opzichte van de aex is dividenden daarmee krijgt de Duitse belegger eendikke sigaar uit eigen doos.36Financials6,7%6,7%RetailChemie198519952004Voeding/drankEnergie33,3%1990200116% 16% 16%Elektronica/ITLogistiekStaalAuto & vliegtuigbouwHandelsbedrijvenUitgeverijenHedenIndustrieTelecom20%8%4%12%8%4%16%8%8%8%8%4%13,3%16%13,3%12%8%12%6,7%4%4%4%8%13,3%16%20%12%6,7%8%8%8%4,2%8,3%12%8%4%8,3%4,2%4,2%4,2%8%8%8,3%16,7%4%12,5%4,2%8,3%4%4% 12%12%4%12%12%8,3%8,3%VastgoedDetacheringEr is geen bedrijf in de historie van de aex-index te vinden dat zo vaak van naam veranderde als Corporate Express. Daarnaast zijn zeook heel wat keer in en uit de index gegaan. De veel gehoorde reden voor de meest recente naamsverandering van de leverancier vankantoorproducten, papier en grafische systemen aan de zakelijke markt is dat de naam Buhrmann voor beleggers synoniem is voor teleurstellenderesultaten. Dat kan wel eens komen door de vele winstwaarschuwingen die de vorige topman Frans Koffrie heeft gegeven.Begin 20 e eeuw• abn en Amro kregen bij de oprichtingvan de eoe-index in 1983 beide een notering.• In 1989 fuseren deze twee banken totabn Amro en het bedrijf gaat verdermet één notering.• Eind 2007 verdween abn Amro vande beurs na de overname door Fortis.Samen met Royal Bank of Scotland enBanco Santander heeft Fortis de strijdom de groengele bank gewonnen vande Britse bank Barclays.1866 Oprichting papierhandel door George Hendrik Bührmann.Gefuseerd met Gerard Loebe tot nv Algemene PapiermaatschappijGerald Loeber-G. H. Bührmann of Alpamij.1921 Opgesplitst en de bedrijfsnaam werd weer Bührmann.1963 Fusie met Lettergieterij Amsterdam voorheen N. Tetterode (la).De nieuwe naam wordt Bührmann-Tetterode.1 december 1986 Bührmann-Tetterode in de index.4 februari 1993 Uit de aex-index.9 maart 1993 knp, Bührmann-Tetterode, VRG-Groep wordt knp-bt.31 augustus 1998 knp-bt wordt Buhrmann (let op: nu zonder umlaut).18 februari 2000 Uit aex-index.1 maart 2001 Weer in de index.20 april 2007 Buhrmann gaat Corporate Express heten.9 februari 2008 Staples doet bod van 7,25 euro op Corporate Express.Tot nu toe zonder succes.• In 1993 fuseren Nationale Nederlanden– beursgenoteerd vanaf de start van deeoe-index – en de nmb Postbank (genoteerdvan 1 december 1986 tot 26 augustus1987 en van 5 oktober 1989 tot17 december 1990) tot ing. Deze combinatiegaat verder als ing. Postbankbleef als merknaam bestaan, maar zalbinnenkort helemaal uit het straatbeeldverdwijnen.• In 1994 fuseert verzekeraar Amev metde vsb (bank) en de naam wordt Fortis.StamgastenAan de andere kant zijn er ook eenaantal stamgasten in de aex. Overnamesen alle buitenlandse avonturenten spijt, Ahold, Akzo (Nobel),Heineken, Philips en Unilever zijngebleven en onder de eigen naam.Fusie- en overnamegeweldBij de financials kunnen ze er wat van wat betreft fusies en overnames. Maar als je internationaalwilt meedoen, is schaalgrootte alles. En dat hebben de Nederlandse bankiers goed gezien.Fortis maakt vanaf dan deel uit van deaex-index.37

index-specialDe volgende 25 jaar...De eerste 25 jaar van de aex-index zijn een feit. iex gaf vier (technisch) analisteneen grafiek van de aex tot nu toe, met de vraag om de komende 25 jaar tevoorspellen. U leest het resultaat hier.rené van mourik: niet te doenMet de bijgeleverde grafiek kan ik als technisch analist voor de lange termijn weinig. De schaal is lineair en niet logaritmisch. De krach van 87 lijktbijvoorbeeld slechts een klein dipje. Toch iets over de lange termijn. Voor een goed begrip van de huidige situatie (na de bear van 2000) is een vergelijkingmet voorgaande echte bear-markten onmisbaar. Deze zijn volop te vinden in de langtermijngrafieken van de s&p 500 en de Nikkei. Wat blijkt?Bij een koersdaling van de omvang als in 2000-2002 is het tot op heden niet voorgekomen dat het geleden verlies in één opgaande beweging werdgoedgemaakt. In een periode van vijf tot tien jaar na de koersval fluctueerden de indices in het verleden heftig heen en weer om uiteindelijk de oudetopniveaus opwaarts te doorbreken. Tot op heden valt het met deze heftige fluctuaties best mee, zeker in vergelijking tot wat in het verleden bij deNikkei is vertoond. Het verleden suggereert dat er dus nog wel wat volatiliteit in het vat zit voordat de oude top op 700 wordt doorbroken.cees smit: lang zijwaartsbas heijink en ruurd haan: nieuwe stijgende trend52 5 5 2 2 25 2 2 2 25 2 22 22 225 22 2 2Soms heb ik een gelukkige hand met dit soort dingen, zo tekende ik vorig jaar eind november met enige bravoure, voor het januarinummer van iexmagazine nog een aex op 410 in januari en daarna een herstel. Puur toeval, want het is al heel moeilijk om het eind van de week te voorspellen laatstaan de toekomst van een index over een jaar om al helemaal niet te spreken over nog langere periodes. U moet dan ook maar niet teveel waardehechten aan voorspellingen van technisch analisten (en ook niet van andere analisten) voor de komende jaren. Zo heb ik al heel veel ‘ goeroes’ horenroepen onder andere op basis van Elliott Wave- theorieën dat de aex naar de 150 zou gaan en dan al vanaf 1997. Ondertussen weten we dat de indextoen eerst nog even richting de 750 is geweest. Toen ik op dat moment een discussie met een riskmanager had of een vijfjarige put met uitoefenprijs250 nu wel of geen waarde had, was iedereen van mening dat we naar de 1000 zouden gaan en uiteindelijk zagen we niet eens zo veel later de230. Een niveau waar de eerder genoemde put dus ineens minimaal 20 euro deed…. Het is dus allemaal niet zo gemakkelijk.Overigens zijn er ook berekeningen van analisten die de aex-index hebben teruggerekend naar de jaren zeventig. Dit soort berekeningen zijn in mijnoptiek een soort koffiedik kijken. Immers welke bedrijven zaten er toen in? En als ze erin hadden gezeten had dit dan effect op hun koers toen gehad?En in welke verhoudingen hadden deze aandelen er dan in gezeten? Kortom het verleden is al net zo moeilijk als de toekomst. Er zijn ook nog pessimistendie zeggen dat de aex over tien jaar helemaal verdwenen is en als je de huidige internationalisatietrend rechtlijnig doorvoert kan dat ook zekergebeuren. Maar de toekomst is altijd minder rechtlijnig dan we denken. Ik zie technische parallellen tussen de huidige situatie bij ons en de situatiein Japan in de jaren tachtig. Nadat de aex een dieper dal heeft neergezet, zal de index waarschijnlijk nog jaren lang zijwaarts bewegen. Gelukkigis er zelfs met dit soort bewegingen geld te verdienen.38De grote (langzame) stijgende trend sinds begin jaren tachtig is nog steeds intact. In de jaren 1997 – 2002 is een groot hoofd-schouderpatroon ontstaanmet de neklijn op de vertrouwde 380 punten. Momenteel is wederom een mogelijk hoofd-schouderpatroon in de maak (sinds eind 2005) met deneklijn rond 409 (koersdoel 250!). Toch zal ons verwachte slot boven de 480 binnenkort dit patroon neutraliseren, hierdoor zal de tweede schouderniet meer worden afgemaakt. Pas een slot onder de 409 met bevestiging onder de 380 is opnieuw zeer negatief. Op dit moment is er nog steeds sprakevan uitbodeming en een trendomkeer. Na de doorbraak van de 480 mag een snelle test worden verwacht richting de 520 punten.Uiteindelijk houden wij rekening met een test van de top van 2007 rond 560 punten. Met behulp van de Fibonacci-projectietechniek (bodem 2003,top 2007 en bodem 2008) ligt het 50% niveau rond de 590 en het 61,8% rond de 630 punten. Rond de 630 ligt overigens ook het koersdoel vanuiteen W-formatie die momenteel nog in de maak is (520 – 415). Dit zijn voor ons dan ook belangrijke ijkpunten in de komende 2 a 3 jaar. Ondanks deverwachte uitbraak moet u natuurlijk wel rekening ouden met het feit dat de vorming van een nieuwe stijgende trend altijd gepaard gaat met hogerebodems en toppen! Echter de dieptepunten voor de komende jaren zijn naar onze mening nu wel gezet.39

index-specialIndexiex lanceert een evenwichtige beursindex met een lichte voc-inslag.Chauvinistisch? Zonder meer. Arbitrair? Absoluut. Maar de iex Indexgeeft wél op geheel eigen wijze het Nederlandse beursklimaat weer.door Michiel PekelharingWie wil weten welke stemming er heerst op hetDamrak, hoeft alleen maar een blik te werpen op deaex. De verzameling van de vijfentwintig grootstebeursfondsen moet toch haast wel een goede thermometerzijn voor het Nederlandse beursklimaat? Maar de vaderlandseindex is bepaald niet de meest evenwichtige index. Slechtseen handjevol bedrijven uit twee sectoren (zie het kader: aex uitevenwicht) bepaalt voor meer dan 55% het koersverloop van deindex. Bovendien hebben veel ondernemingen in de aex nauwelijksiets met de Nederlandse economie te maken. Arcelor Mittal behaalteen miniem deel van de omzet in Nederland. De beursnotering vandeze onderneming aan Euronext Amsterdam is meer toe te schrijvenaan toeval (en een mild belastingklimaat voor nv’s) dan aaneen sterke band met Nederland. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voormodehuis Gucci, dat een vaste plaats in de aex had tot het drie jaargeleden werd overgenomen door Prinault-Printemps-Redoute. Deamx komt met zijn weging al iets dichter in de buurt van de ‘idealeindex’, maar ook hier zitten de nodige vreemde eenden in de bijt.Bij maar weinig beleggers gaat er een enthousiaste bel van herkenningrinkelen bij Advanced Metallurgical Group (amg). Tijd dusvoor een échte Nederlandse index: de iex Index.Wikken en wegenDe meeste indices worden samengesteld op basis van marktkapitalisatie,zo ook de aex. Dit zorgt ervoor dat ondernemingenwaaromheen een enorm verwachtingspatroon hangt een plek inde index krijgen, om die een jaar later weer te verliezen als dit verwachtingspatroonwegvalt. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij upc enkpnqwest, die binnen twee jaar hun plek in de aex kwijtraakten. Deiex Index laat daarom naast de marktkapitalisatie ook de concernomzetvoor een derde meetellen in de weging. Om te voorkomendat de iex Index net zo’n internationale verzameling wordt als deaex, blijft de selectie beperkt tot aandelen met een echt Nederlandskarakter.aex uit evenwichtDe aex wordt samengesteld op basis van beurswaarde engemiddelde dagomzet – een methode die in de praktijk eenbehoorlijk scheve index kan opleveren. Drie aandelen (RoyalDutch Shell, Arcelor Mittal en ing) wegen voor meer dan42% mee in de aex en samen met twee andere financials (Fortisen Aegon) komt dat percentage zelfs op 55%. Kort doorde bocht komt het erop neer dat slechts twee bedrijfstakken(grondstoffen en financiële waarden) voor meer dan de helfthet koersverloop van de index bepalen. Tegelijkertijd wegenCorporate Express, Randstad, Tele Atlas en Tom Tom samennog niet eens voor anderhalf procent mee in de hoofdgraadmeter.Om dit soort uitwassen te voorkomen wordt de iexIndex op een compleet andere manier samengesteld. Degrootste – onbewuste – oneffenheid is waarschijnlijk nog datbedrijven waarvan de naam begint met de letter ‘A’ voor eenopvallend grote 16,3% meewegen in de iex Index.40 41

index-specialDe afvallersiex vs aexStoere spreidingSamenstellingHet uitsluiten van buitenlandse bedrijven betekent dat er eenaantal prominente namen afvalt. Voor Arcelor Mittal, ReedElsevier, Unibail-Rodamco, Air France-klm, Logica, amg enJetix is geen plaats in de iex Index, aangezien deze bedrijvengeen Nederlandse historie hebben of omdat het grootste deelvan de handel op een buitenlandse beurs plaatsvindt. ReedElsevier was overigens een twijfelgeval, maar het voornemenom Reed Business – een oerhollands bedrijfsonderdeel – teverkopen gaf de doorslag. Daarnaast zijn er verschillendebedrijven afgevallen omdat de beurshandel simpelweg te dunwas. hal, Hunter Douglas en Schuitema zijn daar de opvallendstevoorbeelden van. Ten slotte vielen er nog een paaraandelen buiten de boot omdat er al vier grotere sectorgenoteneen plaats in de iex Index hadden opgeëist. Dit zijn ondermeer Super de Boer en Van Lanschot.Het is niet eenvoudig om hier harde regels voor op te stellen opbasis van bijvoorbeeld omzet of aantal werknemers binnen degrenzen. Dan zouden niet alleen Aegon en Royal Dutch Shell, maarzelfs ook een bedrijf als Aalberts afvallen. Maar liefst 85,7% van hetpersoneel van dit industriebedrijf werkt in het buitenland en hetomzetpercentage dat buiten de thuismarkt wordt geboekt, is zelfsnog groter. In de iex Index moet echter zonder meer plaats zijnvoor ondernemingen zoals Aalberts met een Nederlandse achtergronden historie.Nederlands welvarenHet is de bedoeling dat de iex Index een echte voc-inslag krijgt;het is geen probleem als een flink deel van de omzet uit het buitenlandkomt, zolang de onderneming maar een echt Nederlandseachtergrond heeft en de voornaamste beursnotering die aan hetDamrak is. Dit levert een hele rits afvallers op (zie het kader: Afvallers),waar in sommige gevallen wel degelijk een punt te makenvalt voor opname in de iex Index. We hebben u al gewaarschuwddat we soms arbitrair zijn. Dat geldt ook voor aandelen waarvanhet handelsvolume erg laag ligt. hal verdient bijvoorbeeld op basisvan beurswaarde en omzet absoluut een nominatie. Aangezien erslechts enkele duizenden aandelen per dag worden verhandeld enveruit het grootste deel van het investeringsfonds in vaste handenis, valt hal toch buiten de iex Index.Het Spoor van cac & daxOnze selectie moet groot genoeg zijn om ruimte te bieden aan ondernemingenuit een flink aantal sectoren, maar ook niet zo grootdat het gevoelsmatig lastig wordt om het overzicht te bewaren. Inhet buitenland tonen de Duitse dax en de Franse cac aan dat eenindex van veertig fondsen uitstekend werkt en dat is een van deredenen waarom de iex Index ook uit dat aantal aandelen bestaat.Om te voorkomen dat bepaalde bedrijven of sectoren de hele indexgaan domineren zoals bij de aex, zijn er verschillende restricties:Ondanks dat de iex Index (teruggerekend vanaf begin 2007)en aex op volstrekt verschillende manieren worden samengesteld,vertoont het koersverloop grote overeenkomst. De aexis echter iets beweeglijker, wat logisch is gezien het kleinereaantal aandelen en het zware gewicht dat Royal Dutch Shell,Arcelor Mittal en ing in de schaal leggen. De standaarddeviatieop weekbasis is 2,55, wat betekent dat de koersuitslagstatistisch gezien ééns in de drie weken groter is dan 2,55%.Voor de iex Index komt dat getal op 2,41. En voor de echtestatistici: de indices hebben een correlatie van 0,92. Er zijnechter ook genoeg verschillen. De iex Index sloot vijf keer inde plus tijdens een week dat de aex daalde en drie keer wasdat beeld omgekeerd. Bovendien vallen de goede en slechteweken van beide indices lang niet altijd samen:Goede wekenIEX IndexAEX19 maart 2007 +4,59% 19 maart 2007 +6,57%26 november 2007 +4,27% 31 maart 2007 +4,49%T20 augustus 2007 +3,89% 18 februari 2008 +3,86%TSlechte wekenIEX IndexAEX14 januari 2008 -6,07% 14 januari ’208 -6,59%7 januari 2008 -5,73% 26 februari 2007 -5,96%6 augustus 2007 -5,29% 24 juli 2007 -5,10% nde De wekelijkse procentuele verandering van de iex Index afgezettegen de aex.In de iex Index zijn financials, net als in de aex, de meest dominantesector. Het verschil is dat de bedrijfstak voor 14,7%meeweegt in de iex Index tegenover bijna het dubbele voorde aex. Er zijn in totaal 16 sectoren vertegenwoordigd in deindex, zodat aan de doelstelling om een zo groot mogelijkediversiteit aan te brengen wordt voldaan.• Een aandeel mag maximaal voor 4% meewegen en het minimumgewichtis beperkt tot 1%. Bij een lagere weging wordt deinvloed op het koersverloop van de iex Index zo klein dat heteigenlijk niet meer de moeite loont om het aandeel op te nemen.• Hoe zwaar een aandeel meetelt, is afhankelijk van de plaats opde ranglijst die is samengesteld op basis van beurswaarde (weegtvoor tweederde mee) en omzet (weegt voor eenderde mee).• De bovenste vier bedrijven wegen voor 4% mee, de vier bedrijvendaaronder voor 3,7%, enzovoort.• Het gewicht dat een complete bedrijfstak in de schaal mag leggenis hooguit 15%. Daarnaast worden er hooguit vier bedrijvenper sector opgenomen, zodat een bedrijfstak ook niet té dominantwordt op basis van het aantal aandelen in de selectie.HoudbaarheidsdatumDe iex Index heeft geen onbeperkte houdbaarheidsdatum. Omervoor te zorgen dat de index bij de tijd blijft, vindt er elk jaar eenherweging plaats op basis van dezelfde voorwaarden waarmee iexIndex nu is samengesteld. Er kunnen ook tussentijds wijzigingen42 43Bouw& BaggerhemieetacheringnergiengineeringinancialsHalfgeleidersndustrienfrastructuurhardware& lektronicaogistieketailelecomitgeverijastgoedoeding& rankBedrijf Sector Weging in %Royal Dutch Shell Energie 4Fortis Financials 4ING Financials 4Unilever Voeding 4Philips Elektronica 3,7KPN Telecom 3,7Heineken Drank 3,7Aegon Financials 3,7Akzo Nobel Chemie 3,3TNT Logistiek 3,3Ahold Retail 3,3DSM Chemie 3,3ASML Holding Halfgeleiders 3SNS Reaal Financials 3Randstad Detachering 3WoltersKluwer Uitgeverij 3BAM Groep Bouwsector 2,7Corporate Express Retail 2,7Fugro Engineering 2,7Tom Tom IT-hardware 2,7Boskalis Bagger 2,3Corio Vastgoed 2,3Nutreco Voeding 2,3SBM Offshore Energie 2,3Imtech Infrastructuur 2USG People Detachering 2Vopak Logistiek 2CSM Voeding 2Océ IT-hardware 1,7Heijmans Bouwsector 1,7OPG Farmacie (retail) 1,7Aalberts Industrie 1,7Sligro Retail 1,3Draka Industrie 1,3Wereldhave Vastgoed 1,3Arcadis Engineering 1,3Smit Int. Logistiek 1Telegraaf Uitgeverij 1Wavin Industrie 1Ten Cate Industrie 1plaatsvinden als een bedrijf wordt overgenomen. In dat gevalwordt de plaats opgevuld door de onderneming die op basis van debovengenoemde criteria het meest in aanmerking komt voor opnamein de index. Eventueel worden de gewichten van de overigeaandelen aangepast na een overname. Deze wijzigingen worden opwww.iex.nl aangekondigd en de index is binnenkort uiteraard ookte volgen via onze website.100

index-specialZes dwergen (en één reus)Het Zwitserlevengevoelvindt u in OostenrijkDe beurs als graadmeter van de economie? Forget it! Dertig metde nodige willekeur verzamelde Amerikaanse aandelen vormen deDow Jones. Dat kan alleen op statistieke gronden al nauwelijks eenrepresentatieve barometer van de grootste economie ter wereld zijn.En laten we eerlijk zijn, erg Nederlands is de aex ook niet. In elk gevalgeen graadmeter van de Nederlandse economie met een Indiaas bedrijfals Arcelor Mittal en internationale conglomeraten als Royal DutchShell. En vooral veel bedrijven die het gros van hun inkomsten buiten delandsgrenzen halen (Ahold, Aegon, Reed Elsevier, et cetera).Een zoektocht naar die ene perfect uitgebalanceerde index, met devolmaakte sectorspreiding levert vooral het tegenovergestelde op.iex portretteert zeven volkomen verschillende, soms totaalonevenwichtige indices, met hun eigenaardigheden, kansen en risico’s.Van de Bolsa de Valores Lima (Peru) tot de onvolprezen obx in Oslo.door Peter van KleefCASE 30 – Cairo-Alexandria StockExchange (Egypte)Top-5 aandelen (totaal 30 aandelen)1. Orascom Telecom Holding (29,6%)2. Orascom Construction Ind. (16,7%)3. Egyptian Fin. Group Hermes (11,7%)4. Arab Polvara Spinning & Weaving (6,2%)5. Eastern Tobacco (5,3%)Opvallend?Egypte is de beste Afrikaanse beurs van deze eeuw en steeg meerdan 1000% in de afgelopen zes jaarKarakter?De case-30 bestaat uit de typische emerging markets-sectoren:bouw, telecom, basismaterialen en industrie. Behoorlijk evenwichtigdus, behalve dat de gebroeders Sawiris (Orascom) met drie holdingseen hele dikke vinger in de pap hebben.Risico?De groeivooruitzichten zijn behoorlijk, maar met 1000% rendementin de achteruitkijkspiegel nemen de risico’s toe. Voorlopigbubbelt Egypte lekker door.Beleggen?Egypte weegt zwaar mee in diverse Afrika-beleggingsfondsen. abnAmro heeft een Egypte certificaat.Rendement?48% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?Egypte is de opvolger van Zuid Afrika als paradepaardje van hetAfrikaanse continent. De index is veel gespreider dan de JohannesburgStock Exchange (jse). Egypte profiteert van haar strategischgunstige ligging ten opzichte van Europa en Midden-Oostenen is tijdens de kredietcrisis goed blijven liggen. De beurs zal dekomende jaren zeker profiteren van de toenemende interesse vanzowel particuliere als institutionele beleggers in het Afrikaansecontinent. Omdat de case samen met de jse de enige beetje liquidebeurs is, trekt zij het leeuwendeel van het nieuwe geld aan. Hoewelde waarderingen hierdoor snel oplopen, lijkt het sprookje aande Nijl nog lang niet uit. Voor beurspioniers is Egypte het ideale,legale piramidespel.Doen?De eerste 1000% hebt u gemist, maar u kunt nog achteraan de rijsluiten voor de tweede 1000%. De Egyptische bull is nog lang nietbuiten adem.44 4551%niet-familieSawiris49%familieSawiris* rendementen in dollars op basis van de msci landenindices (peildatum 22-04-2008)

index-special46 47RTS – Russian TradingSystem(Rusland)Top-5 aandelen (totaal 50 aandelen)1. Gazprom (15,0%)2. Lukoil (15,0%)3. Sberbank (13,9%)4. Rosneft (6,8%)5. Norilsk Nickel (5,8%)OBX – Oslo BørsExchange(Noorwegen)Top-5 aandelen (totaal 25 aandelen)1. Statoil-Hydro (24,9%)2. Telenor (13,1%)3. Orkla (9,6%)4. DnB Nor (7,5%)5. Norsk Hydro (6,1%)S&P TSX Venture –Toronto Venture(Canada)Top-5 aandelen (totaal 480 aandelen)1. South Gobi Energy Resources (4,6%)2. Tanganyika Oil Company (3,2%)3. Seabridge Gold (2,2%)4. Anooraq Resources (1,9%)5. Noront Resources (1,6%)IGBVL – Index GeneralBolsa Valores Lima(Peru)Top-5 aandelen (totaal 38 aandelen)1. Volcan (11,3%)2. Cerro Verde (5,5%)3. Siderperu (4,9%)4. Atacocha (4,3%)5. Milpo (4,2%)Opvallend?Meer dan 100% rendement in 2001 en 2005. Tussendoor alleen in2004 miniem negatief rendement.Karakter?Olie, gas, mijnbouw en heel intieme banden met het Kremlin.Risico?Hoog, maar minder hoog dan vaak gedacht wordt.Beleggen?Beleggingsfondsen en trackers en voor wie Rusland nog niet wildgenoeg is, zijn er turbo’s op de rdx (een index van adr’s in Londenop Russische aandelen)Rendement?40% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?De Russische index bestaat voor ruim 60% uit olie- en gasbedrijvenen voor nog eens 15% uit bedrijven die actief zijn in de mijnbouwen industriële materialen. De corporate governance van debedrijven is nog niet altijd op Westers niveau. Het Kremlin heefteen stevige vinger in de pap en dat beperkt zich niet tot het gasstaatsbedrijfGazprom. Uit beleggersoogpunt is die sterke bandtussen politiek en de zwaargewichten op de beurs aantrekkelijk,zeker nu Rusland zich steeds meer terugvecht naar de economischewereldtop met dank aan de oliedollars. Telecom en financialslijken de volgende sectoren te worden die profiteren van de economischegroei.Doen?U bent er een beetje laat bij, maar vooruit. Met een beetje geluk zitu hier de komende jaren nog gebakken.Opvallend?Noorwegen was de afgelopen jaren de absolute nummer 1 onderde West-Europese beurzen. Met dank aan de banden met olie- enoffshore-industrie.Karakter?Nergens ter wereld vindt u zoveel Fugro’s en sbm Offshores in éénhoofdindex.Risico?De offshore-industrie is bij uitstek cyclisch. Met een weging van25% voor Statoil-Hydro is spreiding in Noorwegen ook een relatiefbegrip.Beleggen?Diverse beleggingsfondsen en trackers.Rendement?29% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?Noorwegen heeft behalve de weging van 25% voor fusiereus Statoil-Hydroook nog eens een weging van 20% voor allerlei minderbekende olieservicebedrijven. De financiële sector moet het doenmet de 7% voor DnB Nor, de grootste bank van Noorwegen. Verderzijn er bescheiden wegingen voor scheepvaart, telecom, visverwerkingen papierindustrie. De beurs heeft daarmee een extreemcyclisch karakter en beweegt redelijk ongecorreleerd met de toonaangevendeWest-Europese beurzen en de andere Scandinavischebeurzen. Olieprijs en dollarkoers zijn zwaarwegende factoren.Doen?Noorwegen blinkt na een dramatische januarimaand ook dit jaarweer uit (+2%). Toch lijkt de offshorecyclus dicht tegen de top aante zitten.Opvallend?De kraamkamer van de tsx is vooral voer voor speculanten die hopenop die ene tenbagger die alle mislukkingen doet vergeten.Karakter?De beurs bestaat uit honderden start ups, voornamelijk mijnexploitantenin alle soorten en maten (goud, zilver, uranium).Risico?Risico? De term ‘risico’ is speciaal voor de tsx Venture uitgevonden.De kunst is met een schot hagel minimaal één keer de roos tetreffen. De aandelen op de tsx-v zijn extreem illiquide.Beleggen?Via Binck kan er op de tsx-v worden belegd.Rendement?150% sinds lancering in 2001Need to know?Per kwartaal verdwijnen aandelen die op basis van hun marktkapitalisatievoor minder dan 0,05% meewegen. Binnen de enormevijver van deze speculatieve aandelen zijn er altijd wel een paar diedoor aandacht plotseling omhoog schieten, niet zelden om daarnaweer keihard naar beneden te knallen. Het zijn veelal bedrijven dienog een heel lang traject te gaan hebben en waarbij gespeculeerdwordt op toekomstige ontdekkingen, grondmonsters en testboringen.Het lange en onzekere traject dat daarna nog volgt, is te vergelijkenmet bijvoorbeeld de biotechindustrie. Alleen voor notoiregokkers geharde beurs-pioniers en filantropen.Doen?Als u per se snel van uw geld afwilt en daarbij het risico op de kooptoe neemt dat u per ongeluk een tenbagger te pakken hebt, is ditde beurs waar u moet zijn.Opvallend?Best presterende beurs van 2006 én 2007. Ging meer dan 20 keerover de kop sinds 2002.Karakter?Mijnbouw in alle soorten en matenRisico?Zeer hoogBeleggen?abn Amro Peru CertificaatRendement?58% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?Peru is een heel kleine markt, zelfs voor Latijns-Amerikaanse begrippen.In beleggingsfondsen die deze regio als speelveld hebbenis vaak niet meer dan 5% in Peru belegt. De economie kenmerktzich vooral door tal van mijnbouwactiviteiten, van zink tot zilveren van koper tot goud. Daarmee profiteert de beurs in Lima altwee, drie jaar van de commodity boom. Het abn Amro Peru Certificaatis het enige product dat zich 100% op de Peruaanse beursricht, maar dan wel heel specifiek op die kleine mijnbouwaandeeltjesmet een marktkapitalisatie van vaak niet meer dan een paarhonderd miljoen dollar. Tweederde van het certificaat zit in zink-,zilver-, koper-, lood- en goudbedrijven.Doen?Geweldig idee! Jammer dat u vijf jaar te laat bent. U kunt (op eigenrisico) proberen het onderste uit de kan te schrapen.25%Overigesectoren15%IndustriëleMaterialen60%Olie en gas55%Overigesectoren45%Olie en gas(services)100%explosiefmateriaal33%Overigesectoren66%Mijnbouw

index-special48NZX 15 – New ZealandExchange (Nieuw Zeeland)Top-5 aandelen (totaal 15 aandelen)1. Telecom Corp. of nz (28,0%)2. Fletcher Building (17,0%)3. Contact Energy (10,2%)4. Sky City Entertainment (7,1%)5. Fisher & Paykel Healthcare (5,4%)ATX – Austrian StockExchange (Oostenrijk)Top-5 aandelen (totaal 20 aandelen)1. omv ag (18,0%)2. Erste Bank (17,2%)3. Raiffeisen (9,3%)4. Voestalpine (9,3%)5. Telekom Austria (8,8%)Opvallend?Als u ’s nachts de slaap niet kunt vatten, dan kunt u de beurs vanNieuw Zeeland volgen als eerste indicatie voor de handelsdag.Karakter?De index is – en dat met slechts vijftien aandelen – prachtig gespreidover meer dan tien sectoren. Jammer dat het nationalebelbedrijf voor 28% meeweegt.Risico?Geen bubbelgevaar in Nieuw Zeeland. Over de afgelopen drie jaarhield u precies 0% over aan de beurs. Dat moet beter kunnen.Beleggen?In het kader van geografische spreiding heeft nz alleen concurrentiete duchten van de Australische asx die de afgelopen drie jaargemiddeld 18% opleverde. Toch maar naar de buren?Rendement?0% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?De Nieuw-Zeelandse beurs is de eerste beurs wereldwijd die dedeuren opent op een willekeurige handelsdag, maar de morgenstondhad de afgelopen drie jaar verrekte weinig goud in de mond.Met telecom, energie en bouw als zwaarst vertegenwoordigdesectoren, verkeert het land dan ook nog een beetje in de 20 e eeuw.Wakker worden! Aardig is de weging voor tv en entertainment(11%), vastgoed (7%) en de luchthaven van Auckland (4%). Verderis Nieuw-Zeeland vooral geliefd onder carry traders die hun gratisgeleende geld in Japan maar al te graag naar Nieuw-Zeelandsebanken brachten. De nzx15 heeft geen weging van belang voorbanken. Ruiken we hier een causaal verband?Opvallend?De Oostenrijkse beurs behoort met gemiddeld 17% rendementover de afgelopen drie jaar tot de betere West-Europese beurzen.De scharnierpuntligging tussen Oost en West is Oostenrijks troef.Karakter?Financials, energie, staal, verzekeraars. De atx toont veel gelijkenismet onze aex.Risico?Weinig extra risico’s, vooral veel kansen. Oostenrijkse banken penetrerenmet plezier de Roemeense financiële markt.Beleggen?Oostenrijk is niet echt populair onder de productmakers. U bentaangewezen op trackers en daar is niets mis mee.Rendement?17% geannualiseerd over de afgelopen drie jaar*Need to know?De Oostenrijkse beurs is wat je noemt een doorsneebeurs. Weinignamen die de gemiddelde Texaanse belegger iets zal zeggen, weinigtoonaangevende multinationals, maar wel een behoorlijk goedgespreid mandje. De risico’s zijn daarmee redelijk beperkt en dekansen liggen vooral in de snelle groei van landen als Roemenië,Hongarije en Turkije. Vanwege de geografische ligging kunnenOostenrijkse bedrijven daarvan profiteren. Het risico is dat zedaarbij afgetroefd worden door branchegenoten die misschien watverder weg gesitueerd zijn, maar diepere geldzakken hebben. Ubegrijpt het, de atx is wat saai en stoffig. Precies zoals Corné vanZeijl een beurs graag ziet. Het ultieme Zwitserlevengevoel in Oostenrijk.En nog een hoger rendement dan bij de Alpenburen ook.Doen?0% in drie jaar schiet niet echt op. Tenzij u carry trader bent, hebtu in Nieuw Zeeland weinig te zoeken. Zelfs over de laatste tienjaar haalde u in nz slechts 2% per jaar op. Toch liever een spaarrekening.Doen?Waarom niet? De index vertoont, zeker voor wat betreft de indexzwaargewichten,behoorlijk wat gelijkenis met de Nederlandsebeurs, maar heeft het voordeel dat het dicht tegen Oost-Europaaan ligt.17% ASX (Australië)0% NZX15 (Nieuw Zeeland)17% ATX (Oostenrijk)13% SWX (Zwitserland)

HEBBEN & HOUDENDe archi tectDe bedenker van de aex-index is tevens een van de meestinvloedrijke beursmannen die het Damrak ooit heeft gekend.iex ontmoet Tjerk Westerterp.door Pieter Kort/fotografie Robert Elsing“In de begintijd had je marketmakers, die zagen als iemand aankwam lopen al aan zijn ogen ofhij kwam kopen of niet. Het wasbijzonder volk.”Op vrijdag vier april galmde debeursgong weer eens over de oudehandelsvloer van de Amsterdamsebeurs. De man die de handelsdag met eenkrachtige ‘kloing’ afsloot had precies dertigjaar eerder, in een klein zaaltje verderopaan het Damrak, de supervisie over de allereerstehandelssessie van de eoe Optiebeurs.Minzaam lachend als altijd was Tjerk Westerterpnog één keer het middelpunt van debeursvloer, terwijl hij het applaus vanaf deballustrade in ontvangst nam.Met een imposante carrière in politiekDen Haag achter de rug, onder andere alsminister van Verkeer en Waterstaat, leekWesterterp een vreemde keuze als eerstedirecteur van de eoe Optiebeurs. Het bleekeen gouden greep. De bourgondische exministerontpopte zich in de beginjaren54van de Optiebeurs als fanatiek pleitbezorgervan het particuliere effectenbezit. Totop de dag van vandaag is de Nederlandseparticuliere belegger een van de meest actieveter wereld.Sinds Westerterp in 1993 afzwaaide alsbeursbestuurder is de Amsterdamse beurswereldradicaal veranderd. Westerterp zelfbleef sindsdien onvoorspelbaar uit de hoekkomen. Hij dook op als commissaris vanhet ooit roemruchte beursfonds Begemannen hij nam het op tegen de ‘carpoolstrook’van minster Hanja Maij-Weggen, door ostentatiefin zijn eentje in de auto over diestrook te gaan rijden. Westerterp won hetproefproces en de strook werd uiteindelijkopengesteld voor alle automobilisten. Ookkreeg hij gedaan dat de leeftijdsgrens voorcommissarissen uit het Burgerlijk Wetboekwerd geschrapt. Verder lanceerde hij eenplan om dubbeldeks snelwegen te gaanbouwen en was hij op zijn 70 e nog eenblauwe maandag lid van de Tweede Kamervoor Leefbaar Nederland.Inmiddels lijkt Westerterp toch een leeftijdte hebben bereikt waarop zelfs hij het watrustiger aan gaat doen, maar in het jaarwaarin de optiebeurs dertig jaar bestaat ende aex-index zijn 25-jarig jubileum viert,verschijnt de ‘beursman van de eeuw’ metzichtbaar plezier nog eens voor het voetlicht.Oh ja, die aex-index is ook een geesteskindvan Westerterp, trouwens. We onderscheppende beursman in ruste op wegnaar de feestelijkheden op het Beurspleinen halen herinneringen op in een toepasselijkelocatie: de eersteklaswachtkamer ophet Centraal Station.Klopt het dat u de aex-index – of de eoe-index,zoals hij oorspronkelijk heette – heeft bedacht inde trein?“Ja, dat klopt. Ik moest naar Luxemburgvoor een vergadering van beursbestuurdersen toezichthouders. Dat was een lange rit,dus ik had de tijd om eens rustig wat berekeningente maken. De handel in optieskwam in die tijd net van de grond, maar erwaren nog geen opties op een index. Daarvoorheb je een index nodig die real timete berekenen is. In Amsterdam hadden wetoen alleen de cbs-index. Een heel betrouwbareindex, maar hij werd twee keer per dagberekend. Ik heb toen een rudimentaire indexsamengesteld van dertien fondsen, dieje in zijn geheel kon kopen op de beurs.”Was het cbs daar wel blij mee?“Nee, die hebben zich geweldig verzet.Maar ze hadden geen alternatief. Lang nietiedereen was ervan overtuigd. De effectenbeurszag er niet veel in, bijvoorbeeld. Is hijwel representatief, vroegen ze me vaak. Inde cbs zat alles, tenslotte. En nee, in die zinwas hij niet heel representatief, maar de eoewas wel heel belangrijk voor de ontwikkelingvan de beurs.”“De invoering van de eoe-opties is nogbijna misgegaan. We hadden de index nauwelijkseen dag in notering toen een juristtegen me zei: maar dit kan helemaal niet!Waar het op neer kwam, was dat de uitoefeningvan een indexoptie voor de wet werdbeschouwd als een loterij, met alle fiscalegevolgen vandien. Dat kon natuurlijk niet,dus toen heb ik bij Justitie en Financiëneen lobby op touw gezet om het BurgerlijkWetboek op dit punt te wijzigen. Diewetswijziging is er binnen zes maandengekomen.”Het was een bijzondere overstap die u destijdsmaakte: van een belangrijke positie in denHaag naar een nieuw op te richten optiebeurs.Waarom deed u dat?“In december 1977 werd ik gebeld door eenheadhunter die ik kende. Hij legde uit waarhet om ging en dat hij bij mij was uitgekomen.Ik zei dat ik echt niets wist van opties.‘Dat is het minste bezwaar’, zei hij. Wat zevooral zochten was iemand met managementervaringen internationale contacten.55

HEBBEN & HOUDENNou, die had ik wel. Eigenlijk had ik ietsheel anders op het oog. Ik had het aanbodgekregen om te solliciteren als burgemeesterin Den Bosch of Nijmegen. Ik voeldewel voor Nijmegen. Niet lang daarna kwamik als minister van Verkeer en Waterstaateen brug openen in Arnhem. Naast mestond de Commissaris van de Koningin inGelderland, Mollie Geertsema van de vvd,en die zei plotseling tegen me: ‘Tjerk, ikhoor dat je kandidaat bent voor Nijmegen.Als dat zo is, zal ik daar dwars voor gaanliggen’. Waarom, wilde ik weten. ‘Jij gaatscheiden’, zei hij. ‘Ik zeg het je maar.’ Ik kondat doorzetten, maar dan zou ik een aantalmaanden publiekelijk op de grill komen teliggen en daar had ik helemaal geen zin in.Dus toen dacht ik, ach, waarom doe ik hetniet gewoon, die Optiebeurs? Dat was vantwee kanten wennen, hoor. Ik werd in eersteinstantie met wantrouwen ontvangendoor de market makers. Eigenlijk werd ikpas ècht geaccepteerd toen er in 1981 verkiezingenwaren en ik geen kandidaat meerwas. Toen merkten ze dat het echt serieuswas.”Welke momenten zijn u altijd bijgebleven?“1981 was cruciaal. Ik zat er drie jaar en wezaten aan de grond. Er was te weinig omzet.Het eigen vermogen was 16 miljoen gulden.Met een minnetje ervoor. Boy KorthalsAltes, de voorzitter van de effectenbeurs,heeft ons toen geweldig geholpen. Hij heefteen paar zaken zo gearrangeerd dat we inieder geval konden doorgaan. Het was netin de tijd dat het beursklimaat weer omsloeg,ten goede, en toen begon het ineenste lopen. We moesten vierduizend contractenper dag doen om breakeven te draaien.Het moment dat we dat haalden was eenoverwinning. Daarna waren het zesduizend.En toen achtduizend. En steeds meer.Dat was het moment waarop we realiseerdendat we het gingen redden.”Onder beurshandelaren bespeur je nog wel eenswat nostalgie naar de tijd dat alles zich op dieene beursvloer afspeelde, in plaats van op eenhandelsscherm. Mist u die tijd ook nog wel eens?“Ik mis het wel een beetje ja. Maar als debeurs niet was overgegaan naar elektronischehandel dan bestonden ze nu niet meer.Zo is het gewoon. Zelfs de New York StockExchange, waar ze ogenschijnlijk nog aanvloerhandel doen is de facto al grotendeelselektronisch. Het type handelaar is daardoorook veranderd. In de begintijd had jemarket makers, die zagen als iemand aankwam lopen al aan zijn ogen of hij kwamkopen of niet. Het was bijzonder volk.”De aex-index is onlangs 25 jaar oud geworden.Hij is inmiddels wel wat veranderd en er zijn ookaardig wat bedrijven uit verdwenen in de tussentijd.Wat vindt u daarvan?“Eerlijk gezegd vind ik 25 bedrijven in deindex wel wat aan de hoge kant. Ik weetniet of we dat heel lang kunnen volhouden.Veel mooie bedrijven zijn helaas verdwenen.Dat abn Amro eruit is gevallen is echteen klap. Maar onderschat de Nederlandsebeurs niet. Binnen nyse Euronext heeft Nederlandeen hele goede naam. We hebbenin Nederland naar verhouding verrewegde grootste particuliere omzet van heelEuronext.”Dankzij uw zendingswerk?“Ja, het was drammen, drammen, drammen.Toen we begonnen met de optiebeurswaren de grootbanken helemaal niet zo“We hadden deindex net een dagin notering toeneen jurist tegen mezei: maar dit kanhelemaal niet!”gecharmeerd van het idee dat particulierenzelf actief in effecten konden handelen.Het heeft even geduurd voor ze om waren.Moet je je voorstellen: toen wij begonnenwerd er op de Effectenbeurs nog tweekeer driekwartier gehandeld op één dag.Ik vroeg wel eens aan de voorzitter van debeurs: waarom voer je geen continue handelin? Maar daar was weinig begrip voor. Ikzag een markt bij de particulieren. Daarinis Nederland ook echt pionier geweest.Waar ik ook kwam, ik heb altijd heel veellof gekregen voor de manier waarop we departiculier erbij hebben gehaald.”Is Nederland nog steeds ergens pionier in?“De derivatenindustrie is nu zo groot, wereldwijd.Je vraagt je af of mensen nog welweten waar het risico terechtkomt. Maariets als de dagopties, die pas zijn geïntroduceerdhier in Amsterdam, dat vind ik eengeweldige ontwikkeling! Dat is een echteinnovatie. Ik weet nog dat we indertijd devijf- en tienjaarsopties hebben geïntroduceerd.Daar begrepen ze in Amerika nietsvan. Wat moet je nou met zulke looptijden?Maar voor de particuliere belegger was hetjuist een heel interessant product.”Belegt u zelf nog?“Nee, dat doe ik niet meer. Ik zou het ookmoeilijk vinden nu, in dit beursklimaat.Particulieren moeten heel voorzichtig opereren.”Bent u nog ergens actief in op het moment?“Ik doe niets. Nee, echt. Mijn professioneleactiviteiten zijn echt afgelopen. Ik volg hetmet interesse. Meer niet. Ik ben heel ambitieusgeweest, maar genoeg is genoeg.”Kunt u dat wel? U lijkt de laatste tien jaar tocheen beetje een nieuw leven begonnen als activist.“Activist? Haha, nou, ja. Ja, dat ben ik weleen beetje geweest. Het laatste was LeefbaarNederland. Maar dat was een vergissing,laten we het daar maar op houden. Ikheb me laten verleiden, maar ik ben heeldankbaar dat het niet lang heeft geduurd.Pim Fortuijn was een verfrissend figuur,maar al die nieuwe lijsten zijn veel te persoonsgebonden.Ze zullen tussen de tienen twintig zetels halen en dan is het weerafgelopen. Voor mij is daar geen rol meerweggelegd.”57

STRUCTURED PRODUCTS58 59Gelooft u in een verdere stijging van de grondstoffen- ofolieprijzen, dan kunt u daar op diverse manieren inbeleggen, bijvoorbeeld met sectorfondsen of trackers.U loopt dan vanzelfsprekend wel het risico dat u geldverliest als de koersen dalen. Stel dat er een product zou zijn datook in olie belegt, maar nog iets extra’s biedt: als de olieprijs overeen jaar met, zeg, 10% is gestegen, geeft dit product niet 10%,maar 13% rendement. En als de olieprijs tegen die tijd 20% lagerstaat, geeft het product gewoon 100% van de inleg terug. Pas als deolieprijs met meer dan 35% daalt u mee in het verlies. Op het eerstegezicht lijkt het een product dat in de categorie ‘te mooi om waarte zijn’ valt: veel kans op bovengemiddelde winst en een solide beschermingtegen verlies.Prijswinnaars Erik Mauritz en Elvera Siemonsvan abn Amro .ING wint deGouden TakING maakte het beste gestructureerdebeleggingsproduct van het afgelopen jaar: een slimme constructieop de olieprijs, mét inleggarantie.door Pieter Kort/fotografie Sophie van SchouwenDit product bestaat daadwerkelijk en won recent de iex GoudenTak voor het beste gestructureerde beleggingsproduct van 2007: deClick Out Unlimited Olie, uitgegeven door ing. Op het iex GoudenTak-gala in de Arena in Amsterdam werden in zeven categorieënprijzen uitgereikt. Hieronder staan alle winnaars op een rij.De Gouden Tak is vernoemd naar iex-columnist Marcel Tak dieop iex .nl iedere week de nieuw uitgekomen structured productsrecenseert en van een cijfer voorziet op de onderdelen risicorendementsverhouding,transparantie van informatie, originaliteiten kosten. Volgens Tak is het Click Out-product van ing zo goedomdat het “nagenoeg altijd een goed of beter rendement oplevertdan een rechtstreekse investering” in olie.Goede informatieGestructureerde producten zijn populair omdat ze door gebruikte maken van derivatenconstructies het risico en rendementsperspectiefvan beleggingen zodanig kunnen veranderen dat zevoor een geheel nieuwe groep investeerders interessant worden.Markten die misschien voor u nauwelijks interessant zijn, kunnendoor bijvoorbeeld een hoofdsomgarantie in te bouwen ineens welaantrekkelijk worden. “De kracht van dit soort notes en certificatenis dat de risico-rendementsverhouding precies op uw het profielafgestemd kan zijn,” zegt Tak.Die kracht is tevens de zwakte van deze producten. Omdat bankenbij het maken ervan gebruikmaken van complexe derivatenconstructieszijn beleggers nog wat huiverig. De huidige kredietcrisisheeft niet voor niets veel te maken met het buitensporig grote gebruikvan derivaten. In Noorwegen werd eerder dit jaar de verkoopvan gestructureerde producten aan particuliere beleggers zelfs verboden.In Nederland lijkt dat niet aan de orde, al wijst de AutoriteitFinanciële Markten wel regelmatig op de noodzaak om u goed telaten informeren voor u dit soort producten koopt En de noodzaakvoor banken om de klanten goed voor te lichten. “De Nederlandseaanbieders hebben hun informatievoorziening de laatste jaren forsverbeterd”, zegt Tak. Maar ook hij erkent dat het niet altijd evenenvoudig is de finesses van zo’n beleggingsproduct te doorzien.Beste StructuredProduct 2007Click Out Unlimited OlieUitgever: INGBelegt in: OlieWerking: Ieder jaar wordtgekeken of de olieprijs sindsuitgifte is gestegen. Als dat zo iswordt de belegging beëindigd.Bij een olieprijsstijging onderde 13% keert het product toch13% rendement uit. Bij stijgingenvan meer dan 13% wordt devolledige stijging uitgekeerd.Als de olieprijs na vier jaar nietis gestegen krijgt de beleggerzijn inleg terug.2e PrijsBest Europe Strike IIUitgever: INGBelegt in: Europese aandelenindexWerking:Vijf jaar lang wordt belegd in deEuropese index Eurostoxx 50.De beginkoers van de beleggingwordt echter niet vastgesteldbij aanvang, maar wordt gelijkgesteld aan de laagste slotkoersvan de index gedurende het eerstejaar van de looptijd.Ron Bruggink, director BarclaysCapital is blij met de prijs voor BesteRisic0-Rendement.Uw gastheer: Marcel Tak.klik hier... Alle recensies van Marcel Tak vindt u in de rubriek10 van Tak via: magazine.iex.nl/10vantak.

STRUCTURED PRODUCTS60Prijswinnaar Origineelste ProductBrigitte Krijbolder (Royal Bank ofScotland) voor de camera.3e PrijsGroen 2,1% Rente VastNote IVUitgever: ABN Amro/GroenbankBelegt in: renteproducten,duurzame aandelenWerking: Door fiscaal voordeelop groene beleggingen kanhet minimumrendement van2,1% per jaar worden verhoogdmet maximaal 2,5%. Daarnaastkan door de prestaties van 20duurzame aandelen de uitgekeerderente nog hoger komente liggen.Beste Risico-Rendement200% Commodity ProtectPlus Note 2Uitgever: BarclaysBelegt in: GrondstoffenWerking: Als aan het eindevan de looptijd (vijf jaar) hetmandje grondstoffen in prijs isgestegen wordt de winst dubbel(200%) uitbetaald. Als de prijs isgedaald krijgt de belegger zijninleg volledig terug.Origineelste productAutopilot NoteUitgever: Royal Bank ofScotlandBelegt in: Vier wereldwijdebeursindicesWerking: Het product combineertdiverse technische analysemodellen,die volautomatischkoop- en verkoopsignalen genererenop diverse indices. Deinleg is gegarandeerd.IEX PublieksprijsSoft Commodity Note2007-2011Uitgever: ABN AmroBelegt in: Maïs, sojabonen,suiker en tarweWerking: Gedurende vier jaarbelegt de note in een mandjelandbouwproducten. Als datmandje in prijs is gestegenkrijgt de belegger tussen 90%en 130% van de stijging uitgekeerd.Als het is gedaald wordtde hoofdsom teruggestort.Hoogste rendementChina Mainland NoteUitgever: INGBelegt in: Chinese aandelendie in China zelf genoteerdstaan. In 2007 boekte dit producteen koersstijging van62,5%Na de prijsuitreiking een borrel metpresentator: Jacob Schoenmaker.Team ing wacht met spanning ophet moment dat de Gouden Takwordt uitgereikt.Beste Informatieve WebsiteABN Amrowww.abnamromarkets.nlBeste Aanbieder vanStructured ProductsABN AmroDe beste renderende gestructureerdeproducten in 2007Categorie Beleggingsproduct RendementOpkomende markten ING China Mainland note 62,50%Grondstoffen Kempen Global Commodities Performance 32,90%Hedge funds MAN IP 220 Eur Index notes 15,20%Europa Wilgenhaege Power Profit 150% 12,90%Verenigde Staten ING Liric USA II 9,90%Nederland Commerzbank Bonus Exchangeable op ABN Amro 52,00%Strategie ABN Amro Blackrock Momentum certificaat 46,50%Geavanceerde structuur Société Générale Best 4 Safe 14,90%Duurzaam Theodoor Gilissen Alternative Energy Note 32,60%

Top 40IEX magazine houdt u op dehoogte van het wel en wee vande 40 – volgens ons – belangrijksteNederlandse aandelen. En datgaat verder dan het bijhouden vande laatste persberichten. Van iederaandeel geven we de belangrijkstefundamentele en technischesignalen, groei- en waardeindicatoren,een korte instantanalyseén een speciaal door IEXontwikkelde stemmingsmeter.IEX IndexIn de IEX Top 40 hebben we in de loop van de jaren wel dingenveranderd. Dit wordt de grootste verandering tot nu toe. We gaanvanaf de volgende editie alle aandelen uit onze zelfbedachte indexop deze plaats volgen.ToppersDe favorieten van IEX voor komende maanden.SignalenAnalistenmomentum ( / / )Worden de taxaties naar boven ofnaar beneden bijgesteld?Technisch ( / / )De richting van de (middel)langetrendFundamenteel ( / / )Hoe zijn de financiële vooruitzichtenWinstgroeiDe verwachte wpa-groei in 2006PEGPrice/Earnings Growth. Geeft aanhoe de koers-winstverhoudingzich verhoudt tot de winstgroei.Hoe lager, hoe relatief goedkoophet aandeel is ten opzichte van deverwachte groei.De score van de topmanWat verdiende de CEO voor u?Bron: VEB, peildatum 24 april 2008AandeelhoudersrumoerSteeds vaker laten aandeelhouders zich horen. En dat gaat nietaltijd even subtiel. Wie en wat?Waar voor je geldHet jaarverslagseizoen is begonen en dat betekent nieuwebeloningslijstjes. Wie krijgt wat, maar wat verdienen zij voor u?PechystockWat een pech voor Pharming. De toezichthouder keurde hetmedicijn van Jerini wel goed. Dat nieuws maakt van Pharmingdefinitief een pennystock.StemmingsmeterIn welke toestand verkeert dit aandeel?1 Snelle groei / 2 Trage, gestage groeier / 3 Even geduld, er staat iets te gebeuren /7 Voor een gokje / 5 Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6 Niet vooruit te trekken /8 Niet aankomen61

t o p 4 0Top-4 IEX 40De grote favorieten uit de IEX 40voor de komende maanden.Opvallend genoeg zijn dit vooral‘oude economie’-bedrijven.ArcelorDe staalgigant heeft het drukmet overnames, joint-ventures enhet uitbreiden van belangen. Enondertussen stijgen de prijzen lekkerdoor. Groei alom dus.DSMDSM is met een opmerkelijkherstel bezig, zonder dat daar veelbedrijfsnieuws aan ten grondslagligt. Het bedrijf bouwt gestaagverder aan haar nieuwe stijl enopent nieuwe fabrieken (voorPolymeer-activiteiten) en installaties(voor Dyneema-activiteiten). DSMlijkt echter vooral als vluchthaven inroerige beurstijden geliefd.BoskalisVan 1,2 naar 3,5 miljard euro. In vierjaar is de orderportefeuille bijnaverdrievoudigd. En er zit nog genoeggroei in de sector in de komendejaren. De koers is echter behoorlijkbeweeglijk. Hoogte niveau in eenjaar is 80 euro, laagste 25 euro. Ophet huidige niveau van 35 euro lijkter dus genoeg upside.SBM OffshoreSBM Offshore, toeleverancier aande olie-industrie, profiteerde vorigemaand volop van het nieuws over deondekking van mogelijk het op tweena grootste olieveld ter wereld voorde kust van Brazilie. Ook verder gaathet de onderneming voor de wind.Dankzij al het goede nieuws mag dejojo een raket worden.AalbertsWat doen?AnalistenmomentumOTechnischMFundamenteelOWinstgroei 10%PEG 1,0Een omzet van 2 miljard euro is in 2008 volgens topman Aalberts haalbaar. Voor overnames is 300 tot 400 miljoenbeschikbaar. Het jaar 2008 lijkt voor de onderneming weer een jaar te worden als ieder ander: helemaal prima dus.AegonWat doen?AnalistenmomentumNTechnischNFundamenteelOWinstgroei 11%PEG 0,6Business as usual en dat is voor een financial goed nieuws op het moment. Don Shepard liet wel weten dat ook Aegon zalmoeten afschrijven op de beleggingsportefeuille als de Amerikaanse economie echt verslechtert en de kredietproblemenaanhouden. Maar daar staat het bedrijf zeker niet alleen in.AholdWat doen?AnalistenmomentumNTechnischMFundamenteelOWinstgroei 8%PEG 1,8Een onverwachte tegenvaller bij Ahold. Enkele grote pensioenfondsen keurden de jaarrekening en het beleid van de RvCaf. Dit vanwege de afscheidspremie van Moberg, die te hoog werd bevonden. Kijken hoe de nieuwe topman dit gaatgladstrijken, want pensioenfondsen tegen je, dat liever niet.Akzo NobelWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelOWinstgroei -13%PEG -Akzo verwacht meer kosten te kunnen besparen bij ICI, maar daar werden beleggers niet blij van. Ze hadden nog meerverwacht. Dus kelderde het aandeel. En ruimte voor meer teleurstellingen– bedrijfsmatig of macro-economisch in verbandmet een afkoelende economie – is er niet, aldus een analist.Arcelor MittalWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelMWinstgroei 12%PEG 0,6De staalgigant heeft het druk met overnames, joint-ventures en het uitbreiden van belangen. Groei alom dus. En daarhouden beleggers en analisten (overwegend positief over het aandeel) van. De koers is sinds de dip (onder de 40 euro) injanuari bijna weer helemaal hersteld naar 57 euro (52-week high). Maar hoogtevrees hebben we nog niet.ASMIWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 6%PEG 2,6Bij AMS International draait het niet om nieuws of cijfers, maar om grootaandeelhouders die het niet eens zijn met hetbeleid bij en het resultaat van de chipper. Op 21 mei is de AVA en dan zal blijken hoe ASM verder gaat. Gaan ze op dezelfdevoet door of weten de ontevreden aandeelhouders een turn te bewerkstelligen?ASMLWat doen?AnalistenmomentumOTechnischOFundamenteelOWinstgroei -6%PEG -Jan AalbertsRendement sinds aantreden 2089%Don ShepardRendement sinds aantreden -64%John RishtonRendement sinds aantreden -1%Hans WijersRendement sinds aantreden 170%Lakshmi MittalRendement sinds aantreden 118%Chuck del PradoRendement sinds aantreden 10%Eric MeuriceRendement sinds aantreden 60%ASML verlaagde bij de bij de eerstekwartaalcijfers de omzetverwachting voor 2008 met 10% tot circa 3,4 miljard euro.Wordt de cyclische afkoeling in de sector, die eerst in 2009 werd verwacht, nu een jaar naar voren gehaald? Beleggers zijnhet hier in ieder geval niet over eens, maar onzekerheden over prestaties kunnen voor volatiel koersverloop zorgen.BAMWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelMWinstgroei 16%PEG 0,512241342Joop van OostenRendement sinds aantreden 5%BinckWat doen?AnalistenmomentumNTechnischFundamenteelWinstgroei 14%PEG 0,6Van reuring op de beurs heeft Binck alleen maar profijt. Ook in de eerste maanden van dit jaar had Binck het naar eigenzeggen druk. Beleggers belonen de onderneming niet voor de goede gang van zaken. Sinds de halvering van de koers naar8 euro, komt het aandeel amper van de plaats. Met dank aan de kredietcrisis.BoskalisWat doen?AnalistenmomentumNTechnischFundamenteelWinstgroei 15%PEG 1,0Van 1,2 naar 3,5 miljard euro. In vier jaar is de orderportefeuille bijna verdrievoudigd. En er zit nog genoeg groei in de sectorin de komende jaren. De koers is echter behoorlijk beweeglijk. Hoogte niveau in een jaar is 80 euro, laagste 25 euro. Op hethuidige niveau van 35 euro lijkt er dus genoeg upside.CSMWat doen?AnalistenmomentumTechnischFundamenteelWinstgroei 5%PEG 2,5Bij de jaarcijfers bleek dat de onderneming goed in staat was de hogere grondstofprijzen door te berekenen. Het negatieveeffect hiervan viel mee. Inmiddels zijn de prijzen van grondstoffen verder gestegen. Klanten en consumenten zijn zichdaarvan bewust, dat helpt, maar waarschijnlijk moet CSM de prijzen verder verhogen. Hoe pakt dat uit?Corporate ExpressWat doen?AnalistenmomentumOTechnischOFundamenteelOWinstgroei 30%PEG -Bij CE draait het om het bod van Staples. Gaat het door, wordt het meer? Dat laatste lijkt niet voor de hand te liggen. Bijeen update van CE over de gang van zaken, gaf Staples aan het niet nodig te vinden het bod van 7,25 euro te verhogen. CEis daar niet akkoord mee, maar aandeelhouders lijken gezien de steady koers rond dat bedrag, niet meer te verwachten.CrucellWat doen?AnalistenmomentumTechnischFundamenteelOWinstgroei -3%PEG 31,9Afblijven was maandenlang het enige juiste advies voor Crucell. Maar het aandeel lijkt de weg naar boven gevonden tehebben, mede dankzij positieve testresultaten voor een medicijn tegen tuberculose. Goed nieuws trekt speculanten aanals een magneet. Enige voorzichtigheid blijft ondanks het optimisme gepast.DSMWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelMWinstgroei 30%PEG 0,3DSM is met een opmerkelijk herstel bezig, zonder dat daar veel bedrijfsnieuws aan ten grondslag ligt. Het bedrijfbouwt gestaag verder aan haar nieuwe stijl en opent nieuwe fabrieken (voor Polymeer-activiteiten) en installaties (voorDyneema-activiteiten). DSM lijkt echter vooral als vluchthaven in roerige beurstijden geliefd.FortisWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei -8%PEG -Er hangt ongezonde spanning rond het aandeel Fortis. Partner in crime Royal Bank of Scotland moest met de hoed in dehand naar de kapitaalmarkt om het vermogen te versterken en volgens sommige analisten zou Fortis datzelfde lot weleens kunnen treffen. Niet in de hand houden, kortom.FugroWat doen?AnalistenmomentumOTechnischMFundamenteelMWinstgroei 12%PEG 1,221234251Thierry SchaapRendement sinds aantreden -7%Peter BerdowskiRendement sinds aantreden 80%Gerard HoetmerRendement sinds aantreden -3%Peter VentressRendement sinds aantreden -7%Ronald BrusRendement sinds aantreden 80%Feike SijbesmaRendement sinds aantreden -1%Jean-Paul VotronRendement sinds aantreden -14%Klaas WesterRendement sinds aantreden 116%Top-9 IEX IndexU las het als het goed is al in de featureIEX Index vanaf pagina 46 vandit magazine. IEX heeft een eigenindex ontwikkeld. En om de aandelenin deze bijzondere index met 40aandelen goed te kunnen volgen,zullen we per volgende editie vandit magazine de IEX Top 40 hieropafstemmen.Waarom niet meteen? Dan kunnenwe nog even uitleggen welke bedrijvenuit de IEX Top 40 verdwijnenen welke erbij komen. Het hoe enwaarom leest u vanaf pagina 46 indit blad.Uit de IEX Top 40(niet in de IEX Index)Arcelor MittalASMIBinckCrucellHunter Douglas (beursexit)LogicaOrdinaPharmingReed ElsevierIn de IEX Top 40 en de IEX IndexArcadisCorioDrakaOPGSligroSmitTelegraafTen CateWereldhaveStagnatie? (Nog) niet in de bouw hoor. BAM verwacht voor 2008 een nettowinst van 250 miljoen euro bij een omzet van9 miljard. Deze verwachtingen zijn gebaseerd op het orderboek, dat er iets beter uitziet dan vorig jaar. Beleggers lijken ditechter nog niet helemaal te zien. De koers schommelt wat en kwam in het nieuwe jaar nog niet boven de 15 euro.‘Het is hier geweldig’, moeten aandeelhouders van Fugro denken. Na de dip in januari (rond 35 euro) is de koers weer hardop weg naar de 60 euro (op 62 euro ligt het record) Wat betreft opdrachten en marktklimaat zit het ook wel snor. En datdoet vermoeden dat de koers best nog even verder kan. De raket mag dus nog even blijven.621 Snelle groei / 2 Trage, gestage groeier / 3 Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7 Voor een gokje5 Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6 Niet vooruit te trekken / 8 Niet aankoment o p 4 063

t o p 4 0Top-3 AandeelhoudersrumoerAandeelhouders worden steedsmondiger. Terecht, want er valtnog het nodige te veranderen bijondernemingen. Op strategischgebied, maar ook beloningen. En deCode Tabaksblat wordt niet overalgoed nageleefd.ASM InternationalBij AMS International draait hetniet om nieuws of cijfers, maar omgrootaandeelhouders die het nieteens zijn met het beleid bij en hetresultaat van de chipper. Op 21 meiis de AVA en dan zal blijken hoe ASMverder gaat. Gaan ze op dezelfdevoet door of weten de ontevredenaandeelhouders een turn tebewerkstelligen?AholdUiteindelijk stemde een ruimemeerderheid van het aanwezigeaandelenkapitaal voor goedkeuringvan de jaarrekening op de AVA,maar protest genoeg, vooral vande (machtige pensioenfondsen).Met name tegen de beloning vanMoberg, die de aandeelhouders veelte hoog vonden.HeijmansInvesteringsmaatschappij VanHerk (10%-belang) is het niet eensmet het beleid van de bouwer. VanHerk stemde tegen goedkeuringvan de jaarstukken, omdat ze na deteleurstellende resultaten van debouwdivisie er niet van overtuigdzijn dat het management gedegenmaatregelen heeft genomen omtot herstel van resultaten te komen.Decharge aan het bestuur voor hetbeleid en toezicht over 2007 is welverleend. Zij het dus niet unaniem.HeinekenWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 10%PEG 1,5In 2008 opnieuw een postieve autonome nettowinstgroei en S&N mag overgenomen worden. Goed nieuws dus. Maarhoe zit het met de hogere grondstofprijzen? In de meeste markten zullen deze volledig doorberekend kunnen worden,aldus de topman.HeijmansWat doen?AnalistenmomentumOTechnischOFundamenteelOWinstgroei 11%PEG 0,6Sinds de presentatie van de teleurstellende jaarcijfers was het stil. Nu is er echter een actieve aandeelhouder, Van Herk(10%- belang) die onder andere de herstructureringsmaatregelen niet ver genoeg vindt gaan. Want is het lek nu boven bijde bouwdivisie? Het is nu aan Heijmans om belegger te overtuigen van de ,volgens de onderneming, juiste koers.Hunter DouglasWat doen?Analistenmomentum -Technisch -Fundamenteel -Winstgroei -PEG -Dit is het afscheidsstuk voor Hunter Douglas. Onverwachts heeft topman en grootaandeelhouder Ralph Sonnenberg deresterende stukken opgekocht. Of beleggers daar rouwig om moeten zijn. De free float was miniem en zo goed gaat hetniet op de Amerikaanse (huizen)markt met de productent van raamdecoratie.ImtechWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelMWinstgroei 10%PEG 1,2‘Gaan met die banaan’, lijkt het motto van Imtech. Het bedrijf sleept de ene na de andere miljoenenorder binnen, metname in Duitsland maar ook in tal van exotische oorden. Imtech pleegt tussendoor ook nog eens de nodige kleineovernames. De koers is sinds het januaridieptepunt met circa 50% opgelopen.INGWat doen?AnalistenmomentumNTechnischFundamenteelOWinstgroei 2%PEG 4,6In de waterscheiding der financials is ING overduidelijk lid van het groepje dat ale schaapjes nog op het droge heeft. Bravodus, hoewel een verslechtering van de economie ook ING geen goed zal doen. Maar met een merknaam in de mondialeTop-50 een groeistrategie in emerging markets én de Gouden Tak op zak heeft ING voorlopig geen klachten.KPNWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelOWinstgroei 8%PEG 1,6Hé, daar zijn de overnamegeruchten weer. Een tijdje was het stil rond KPN, omdat het fusie- en overnamecircus wasstilgevallen. Maar zowaar, opnieuw is daar het eeuwige Telefonica-gerucht en, hop, de koers van KPN veert weer omhoog.Tijd om ook eens te handelen, meneer Villalonga?LogicaWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 3%PEG 3,4Jean-François van BoxmeerRendement sinds aantreden 37%Guus HoefslootRendement sinds aantreden 35%Ralph SonnenbergRendement sinds aantreden 445%Rene van der BruggenRendement sinds aantreden 118%Michel TilmantRendement sinds aantreden 29%Ad ScheepbouwerRendement sinds aantreden 190%Andy GreenRendement sinds aantreden -38%Zo, de strategische plannen van Andy Green zijn bekend. Niet dat we daar nu steil van achterover sloegen, maar alla, wemoeten de jaarlijkse besparing van 80 miljoen pond en een integratiestrategie onder de naam One Logica maar eens dekans geven. Het aandeel krabbelt op uit de diepte, dus misschien een kansje.NutrecoWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 13%PEG 0,92712471Wout DekkerRendement sinds aantreden 15%OcéWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelOWinstgroei 1%PEG 10,9De verwachtingen voor het eerste kwartaal waren hooggespannen, maar de onderneming moest beleggers teleurstellen.In de VS heeft het bedrijf last van economische tegenwind. In Azië gaat het beter, maar daar komt nog maar een klein deelvan de omzet vandaag. Kosten besparen dus en voor straf moet de raket van de vorige keer eraf.OrdinaWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 8%PEG 1,0De jaarcijfers zijn goed ontvangen en met elf koopadviezen, een houden en een verkopen is het analistenkorps zeerpositief. Een koersopleving laat echter op zich wachten. Wellicht komt dat doordat Ordina veel financials als klant hebbenen die zitten in een onzekere tijd.PharmingWat doen?AnalistenmomentumNTechnischNFundamenteelNWinstgroei 40%PEG -Wat Pharming in tweede instantie niet lukte – groenlicht van de EMEA voor het medicijn Rhucin – lukte de Duitsebranchegenoot Jerini wel. De European Medicine Autorities keurde het medicijn dat dezelfde ziekte bestrijdt als Rhucinwel goed. Dat nieuws maakte van Pharming definitief een pennystock.PhilipsWat doen?AnalistenmomentumOTechnischNFundamenteelOWinstgroei -3%PEG -Beleggers schrokken van de eerstekwartaalcijfers. Het aandeel werd meteen afgestraft. De reden? ‘Een verslechterdesituatie bij onze tv-business, significant lagere inkomsten uit licentieovereenkomsten en een aantal acquisitiegerelateerdekosten.’ Er is dus nog genoeg te doen voor Philips in de komende maanden.RandstadWat doen?AnalistenmomentumMTechnischFundamenteelOWinstgroei 4%PEG 1,9Randstad presenteerde kwartaalcijfers die in lijn lagen met de verwachtingen. In het Verre Oosten is er groei, in Europazwakt die wat af en in de VS is en blijft het moeilijk, aldus de topman. Niet verrassend dus. Randstad heeft naar eigenzeggen de kosten al aangepakt. Nu wachten op toestemming van Brussel voor overname Vedior. Randstad is er klaar voor.Reed ElsevierWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelOWinstgroei 8%PEG 1,7De aandeelhouders van ChoicePoint zijn oke met de overname door REN. Dit betekent een belangrijke stap in de overgangvan traditioneel uitgever, naar een moderne uitgever van hoogwaardige informatie voor onder andere artsen en juristen.Aandeelhouders waren daar eerst heel blij mee, maar lijken het nu weer een beetje te vergeten: koers amper van plaats.Royal Dutch ShellWat doen?AnalistenmomentumNTechnischMFundamenteelOWinstgroei 7%PEG 1,5Rokus van IperenRendement sinds aantreden -51%Ronald KasteelRendement sinds aantreden -54%Francis PintoRendement sinds aantreden -29%Gerard KleisterleeRendement sinds aantreden -28%Ben NoteboomRendement sinds aantreden 224%Crispin DavisRendement sinds aantreden 12%Jeroen van der VeerRendement sinds aantreden 17%Nogsteeds is het hosanna wat de olieprijs betreft. Record na record wordt gebroken. Dat wordt een mooie winst voor RDS.En dat zorgde voor een herstel van de koers van RDS in het tweede kwartaal. Vooralsnog echter wel bescheiden.SBM OffshoreWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelMWinstgroei -18%PEG -27643221Didier KellerRendement sinds aantreden 169%Top 40Top-5 BeloningenDe VEB houdt de salarissen van topmannenbij. En niet Anders Mobergvan Ahold – waar de aandeelhoudersboos over zijn – maar Jeroenvan der Veer van RDS is de meestverdienende topman over 2007. Hijneemt meer dan 10 miljoen euromee naar huis.Crispin Davis van Reed Elsevier ismet bijna 8 miljoen nummer tweeen dan komt Moberg pas. Op nummervier komt Patrick Cescau vanUnilever met 6,6 miljoen euro enTilmant van ING mocht 6.1 miljoenmee naar huis nemen.IEX kijkt ook naar de salarissen vantopmannen. Als enige meten wijechter ook het rendement dat zijmaken voor hun aandeelhouders.Tegen veel verdienen hebben wij opzich geen bezwaar, als daar maarveel geld voor beleggers wordt verdiend.Onze top 3 AEX over 2006:Royal Dutch ShellJeroen van der Veer streek totaalbijna 9 miljoen op, maar had voordat geld wat ons betreft op z’n minstde AEX bij kunnen houden. Die steegvier keer zo snel als RDS.AegonDon Shepard kan er ook wat van. Wijrekenden uit dat hij, gemeten naarkoersrendement, ruim 5 miljoen euroteveel heeft gekregen. Zijn totalesalarisstrookje was ruim 7,3 miljoen.NumicoJan Bennink, na de verkoop vertrokkenbij de onderneming, verdiendezo’n 5,3 miljoen teveel.In de volgende editie van IEX magazinekunt u lezen wat ons vonnis is over desalarissen 2007 in verhouding tot hetrendement.Nutreco is op overnamepad. Dit jaar wil Nutreco zijn marktposities verder versterken in speciaalvoer en visvoer doorautonome groei en acquisities. Daarvoor is 360 miljoen euro beschikbaar. Maar behalve nieuws over aandeleninkoop voor35 miljoen euro, nog geen nieuws over aankopen. Nog even afwachten dus.SBM Offshore, toeleverancier aan de olieindustrie, profiteerde vorige maand volop van het nieuws over de ondekking vanmogelijk het op twee na grootste olieveld ter wereld voor de kust van Brazilie. Ook verder gaat het de onderneming voorde wind. Dankzij al het goede nieuws mag de jojo een raket worden.641 Snelle groei / 2 Trage, gestage groeier / 3 Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7 Voor een gokje5 Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6 Niet vooruit te trekken / 8 Niet aankoment o p 4 065

t o p 4 0Top -4 pennystocksZe zijn er bijna niet meer, in iedergeval niet in belangrijke indices. Ditonder andere door regels van NYSEEuronext. In het kader van de nieuwestatus van Pharming als pennystockeen klein rijtje medepenny’s.SNS ReaalWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 9%PEG 0,7Geen last van de kredietcrisis, maar wel te maken met boze woekerpolis-klanten. SNS houdt vast aan de doelstelling vaneen groei van de nettowinst per aandeel van gemiddeld 10% per jaar, inclusief acquisities gefinancierd met bestaandkapitaal. Beleggers zoeken duidelijk nog wat richting.TNTWat doen?AnalistenmomentumMTechnischNFundamenteelOWinstgroei 0%PEG -22Sjoerd van KeulenRendement sinds aantreden -21%Peter BakkerRendement sinds aantreden 23%De postonderneming meldde dat het eerste kwartaal in lijn met de verwachtingen is verlopen. Verder weinig financieelnieuws, vooral CAO-nieuws en daar gaat het nog niet goed. Kostenbesparen, zo is het credo.Antonov45 eurocent. Dat is de huidige koersvan deze uitvinder van bijzondereversnellingsbakken. En zo lang hetniets wordt met hun product, ze zijnnu al jaaaaaren bezig, wordt het ookniets met de koers. Een verwachteomzet van 0,8 miljoen pond en eenverlies van 4,9 miljoen pond is hetresultaat over 2007. Ondertussenblijft de onderneming maar aandelenuitgeven. Wordt het ooit watmet Antonov?Quirius70 eurocent . In het vierde kwartaalwas de koers nog boven de 1 euro,maar mag zich inmiddels pennystocknoemen. Heeft – in tegenstellingtot ultra-penny Antonov – weleen werkend businessmodel. Nu nogde winstgevendheid omhoog.Dico30 cent. Faillisementen, doorstart,problemen met oude topman eneen vastgoeddeal, kapitaalinjecties,reorganisatie. Geen woordendie beleggers vrolijk maken. En datmaakt van Dico sinds begin dit jaar,toen het aandeel onder de 1 eurodook officieel een pennystock.Rood Testhouse40 cent. 9,5 miljoen euro omzet in2007 en 5000 euro nettowinst. Ookbij Rood is er werk aan de winkelwat betreft marges. Ondertussenis de onderneming bezig met eennog geheime overname. Maar of datde koers weer boven de 1 euro zalbrengen?66Tom TomWat doen?AnalistenmomentumNTechnischNFundamenteelOWinstgroei -12%PEG -Traditioneel magere eerstekwartaalcijfers, maar het geruchtencircuit rondom de overname van Tele Atlas houden de koersvan Tom Tom stevig in hun greep. Er is nog steeds geen groen licht vanuit Brussel, hoewel een postief gerucht voor eenstijging van 10% zorgde binnen de glijvlucht die Tom2 al het hele jaar ondergaat en het aandeel tot een koopje maakt.UnileverWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelOWinstgroei 7%PEG 2,4Concurrent Reckitt-Benckiser heeft bij de publicatie van de eerstekwartaalcijfers de verwachtingen voor het hele jaaropwaarst bijgesteld. Het had een sterk kwartaal. Maar die zitten alleen in schoonmaakmiddelen, terwijl de prijs vanvoedselgrondstoffen sterk is toegenomen de afgelopen tijd. Hoe doet Unilever dat?USG PeopleWat doen?AnalistenmomentumNTechnischOFundamenteelOWinstgroei 5%PEG 1.4Vergeleken met sectorgenoten is het aandeel goedkoop, maar dat kan ook komen omdat de koersen van deze anderebedrijven oplopen door alle overnameperikelen. Bij USG is dit niet het geval. Eerst maar eens zien dat de bodem echtbereikt is.VopakWat doen?AnalistenmomentumMTechnischMFundamenteelMWinstgroei 52%PEG 0,2Bij de eerstekwartaalcijfers stelde Vopak de winstverwachting al naar boven bij. Het gaat, ondanks groeivertraging op eenaantal markten, crescendo. Vopak profiteert van de groeiende stroom van grondstoffen en halffabrikaten. Analisten vindende onderneming nog voorzichtig. Er zou best wel eens meer in het vat kunnen zitten.WavinWat doen?AnalistenmomentumOTechnischOFundamenteelOWinstgroei 4%PEG 2,1Bij de jaarcijfers zei de onderneming al terughoudend te zijn wat betreft het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Nu is bekenddat er in Ierland gereorganiseerd wordt wegens tegenvallende marktomstandigheden. Voor de rest van Europa is Wavinvoorzichtig. Beleggers zijn al net zo voorzichtig. Meer dan 8 euro lijken ze niet te willen betalen voor Wavin. Afwachten.Wolters KluwerWat doen?AnalistenmomentumMTechnischOFundamenteelOWinstgroei 2%PEG 5,4728122Harold GoddijnRendement sinds beursgang 29%Patrick CescauRendement sinds aantreden 23%Ron IckeRendement sinds aantreden 2%John Paul BroedersRendement sinds aantreden 68%Philip HoubenRendement sinds aantreden -27%Nancy McKinstryRendement sinds aantreden 26%Een relatief bescheiden overname en de uitgifte van een obligatielening voor eigen gebruik, dat was het nieuws over deuitgever in de afgelopen paar weken. Geen nieuws om de koers in beweging te krijgen en het ziet er niet naar uit dat datsnel komt.1 Snelle groei / 2 Trage, gestage groeier / 3 Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7 Voor een gokje5 Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6 Niet vooruit te trekken / 8 Niet aankomen

Beleggen in gronddoor Jerry de LeeuwGrondkoopJerry de Leeuw isderivatenspecalist bijzijn bedrijf Mercurious.Mercurious geefttrainingen gericht op definanciële markten.68Grond verliest zelden zijn waarde. Helemaal als de bestemmingervan bijvoorbeeld wijzigt van landbouw- in bouwgrond. Een investeringin grond kan op de langere termijn een aardig rendement opleveren.Kent u het gevoel. U rijdt eengrote stad binnen en ziet dater op de plekken waar twintigjaar geleden nog landbouwgrondwas nu uitgestrekte woonwijkenen kantorenparken liggen.Die grond was destijds nog voorweinig te koop en is nu honderdeneuro’s per meter waard. U baaltdat u toen niet heeft geïnvesteerdin die grond. Beleggen in grond isonder meer interessant omdat heteen tastbaar en duurzaam productis. Bovendien zit er weinig risicoaan een investering in grond, omdater vrijwel nooit sprake is vaneen waardedaling. En als de grondwordt betaald met eigen vermogenis er ook geen financieringsrisico.Globaal gezien zijn de aanbiedersvan beleggingen in grond in tweecategorieën te verdelen.Als eerste zijn er fondsen die beleggenin agrarische grond. Het doelvan deze fondsen is om inNederland of in het buitenlandagrarische grondte kopen. En er zijnfondsen die beleggenin grondrondom stedenmet de verwachtingdatde steden verderzullen uitdijenen de grondop termijn omgezetzal worden inbouwgrond.• Beleggen in agrarische grond.De gedachte achter deze fondsen ishelder. Door de toenemende vraagnaar soft commodities stijgen deprijzen en wordt het rendementop agrarische grond steeds hoger.Vooral biodiesel heeft bijgedragenaan de toenemende vraag naar softcommodities. Omdat prijzen vanlandbouwproducten nogal volatielzijn zal ook de waardeontwikkelingvan deze grond schommelen.Een ander onzeker aspect is de grotehoeveelheid aan subsidies voorde agrarische sector.Communistisch wonenraadIn de tabel staat wanneer de huidige woningvoorraad in de hoofdstedenvan Centraal- en Oost-Europa gebouwd is. Verdeeld over drie perioden:na 1990, tijdens het communisme, en voor 1945. Behalve in Praag, waarrelatief weinig gebouwd is tussen 1945 en 1990, is de woningvoorraadin deze hoofdsteden voornamelijk in de communistische tijd gebouwd.10080604020na 1990tussen 1945 en 1990voor 19450BoekarestraagSoiaBratislavaarschau BoedapestBron: reas & Jones Lang LaSalle, 2007.igairanailnius• Beleggen in grond rond steden.Het kopen van grond rondomgroeiende steden klinkt als een logischelangeretermijnbelegging.Deze grond moet wel aan een aantalvoorwaarden voldoen. De belangrijkstehiervan is dat de stadwaarbij de grond wordt gekochteen snelle groei doormaakt. VoorNederland is deze strategie eigenlijkte laat. Door de geleidelijkegroei hier in Nederland stijgt dewaarde van grond rondom de stedenook geleidelijk.Stabiele beleggingGrond is al decennialang in vrijwelalle landen een veilige en goedebelegging. Landen zoals de nieuwelidstaten van Europese Unie inCentraal- en Oost-Europa, makennu eenzelfde ontwikkeling door alsde rijke, westerse landen in het verleden.Hoewel er soms schommelingenin de prijsontwikkeling vangrond zitten laat de grondrijs oplange termijn een stijgende trendzien. Vooral in de onzekere tijdenvan dit moment lijkt grond eenmooi bezit. Essentieel is wel datgrond gekocht wordt met eigenvermogen. Omdat grond geen, ofeen geringe cash flow oplevert, kanimmers uit de opbrengsten van degrond geen rente en aflossing betaaldworden. De steden in de regioCentraal- en Oost-Europa laten eenenorme groei zien. En de prijzenvan grond rond die steden stijgtvaak met 20% per jaar of meer. Dezeprijsontwikkeling wordt veroorzaaktdoor twee factoren. Als eersteis dat de sterke economische groeiin deze regio. De economie van deOost-Europese landen groeit inhet algemeen twee tot drie keerzo snel als in Nederland. Hierdoorstijgt onder meer de koopkrachten daardoor ook de vraag naar beterewoningen. De tweede factoris de gestegen vraag naar woningen.De bestaande woningvoorraadis sterk verouderd – het merendeelvan de woningen in deze stedenstamt uit de communistischetijd – en de kwaliteit is vaak bijzonderslecht (zie het kader: Commu-PraktijkzakenIn april 2007 kocht Emprin een perceel met bestemming agrarischegrond voor 11 euro per vierkante meter in Kvetoslavov, een voorstadvan Bratislava. Het perceel heeft een omvang van circa 20 hectare. Dedoelstelling was:• bestemming wijzigen;• het kadastraal splitsen van het hele perceel;• de aanleg van voorzieningen (infrastructuur) voor de eerste 5 hectare;• het verkavelen van de eerste 5 hectare;• de verkoop van kavels op de eerste 5 hectare;• de verkoop van de rest van het perceel in eenheden van 5 hectare.Inmiddels is het hele perceel van 20 hectare opgenomen in het bestemmingsplanals family housing. Een architect heeft voor het fonds een indelingvan het perceel gemaakt en op deze indeling is de zogehetenplanning permit verkregen. Het fonds is nu met de laatste details bezigvan het intekenen van de aanleg van de voorzieningen, zoals electra, rioleringen waterleiding. En de construction permit voor de infrastructuuris bijna binnen. De infrastructuur wordt gerealiseerd voor circa15 euro per vierkante meter. In september 2007 heeft Colliers International( een onafhankelijke internationale makelaar) een waarderinguitgevoerd. De prijs per meter wordt op dit moment (onder normaleomstandigheden) getaxeerd tussen de 39 en 54 euro. Inmiddels lijkende prijzen van dit soort percelen door de sterke vraag zelfs boven dezetaxatie te liggennistisch wonen). De huidige trendis dat de middenklasse steeds hogereeisen stelt en kan stellen, dankzijstijgende reële inkomens, aan dekwaliteit van woningen. Hierdoorstijgt de vraag naar moderne woningenin buitenwijken van dezesteden. In veel van deze steden ontstaaner dan ook net buiten de stadgrote nieuwe woonwijken. Mensenbeginnen in een oude flat in de staden als het inkomen stijgt verhuizenze naar de buitenwijken.Betrouwbare partijIk ben voor u gaan zoeken waar uterecht kunt als u wilt beleggen ingrond. U moet er sowieso rekeningmee houden dat ook aan een beleggingin grond risico’s kleven. Uzoekt dus een betrouwbare partij,met veel hoogwaardige kennis. Emprin( www.emprin.nl ) is een indrukwekkendeinstelling waar ik inhet verleden ooit tegenaan botste.Sindsdien ben ik trouw volger enzo vernam ik dat Emprin recent hetfonds cee Land Fund ii lanceerde.Dit fonds belegt in grond in Tsjechië,Slowakije en Roemenië. Doorte beleggen in meerdere landen, ishet landenrisico gespreid. Beleggenin grond kent op zich een relatieflaag risico vergeleken met anderevastgoedbeleggingen, maar wat extradiversificatie kan nooit kwaad.De grond wordt niet bezwaard meteen hypotheek of een andere financiering.Hierdoor kent het fondsgeen financierings- of renterisico.Zo’n belegging voldoet mijns inziensaan alle ingrediënten om uwportefeuille optimaal te spreiden.De strategie van het wedden opmeerdere paarden blijkt zeker tijdensde huidige crises op de effectenbeurzenzijn waarde weer eenste bewijzen.woongenotStad Aantal inwoners Moderne appartementen*Bratislava 425.000 1,36Antwerpen 461.000 4,55Basel 479.000 8,20Eindhoven 405.000 4,78* in vierkante meters per inwoner.69

BoekenKippen en slangendoor Jasper Oeberius KapteijnAlles wat je altijd al over de kredietcrisiswilde weten maar te bangwas om te vragen, staat beschrevenin The Trillion Dollar Meltdown. Deopsomming en uitleg van de gebeurtenissenvan het afgelopen jaar makendit boek bewonderenswaardigactueel. De kern van het probleemis volgens de schrijver dat door hetherverpakken van risico niemandmeer hoofdverantwoordelijk is voorspecifieke risico’s. Zo kom je ineen slecht gereguleerde omgevingzeker tot een crash. Ingebed in eenhistorisch en politiek kader geeftMorris blijk van veel kennis op hetgebied van de ontwikkeling van definanciële markten en producten.De uitspraak ‘veel hedge funds etenals kippen en schijten als olifanten’illustreert hoe duidelijk de schrijverproblemen benoemt. Nog ééntje:‘voor een slang die zijn uithongeringbestrijdt door zijn eigen staartop te eten, zal geen grote toekomstzijn weggelegd’. Met deze metafoorgeeft Morris de huidige situatievoor veel spelers in de financiëlewereld weer.Weinig reguleringIn het hele boek wordt de door MiltonFriedman en de monetaristengeïnspireerde economische leervan de Universiteit van Chicagoverantwoordelijk gehouden voor deontsporingen in de financiële sector.Te weinig regulering en vanuit deFed te gemakkelijk verstrekte liquiditeitin tijden dat monetaire stimulansenniet meer wenselijk waren.De kritiek op Greenspan en de Fedis in dit boek niet van de lucht. Zijhebben volgens Morris tijdens demoeizame economische periode van2001-2004 de geldkraan veel te langwijd open gehouden. Ook de kredietbeoordelaars en hun dubieuze rolworden benoemd. De verschillendeAmerikaanse presidenten sinds Reaganhebben dit beleid ondersteund.Niet vrolijkMoreel verval bij banken en consumentenis het gevolg geweest. Incombinatie met teveel hefboomwerkingvormt dat een gevaarlijkecocktail waar de Amerikanen noglang niet van af zijn. Het is nog maarafwachten in welke mate het TriljoenDollar-probleem gevolgen zal hebbenvoor de wereldeconomie. Het is jammerdat in het laatste hoofdstuk eigenlijktamelijk weinig aangedragenwordt ter oplossing van de problemen.Stijlkundig is het niet mooi omde aangedragen oplossing – meer regulering– te verdedigen met nieuwevoorbeelden, onder meer door eenonduidelijk uitstapje naar de medischesector. Wel geeft de schrijvereen behoorlijk onderbouwde kritiektegen het ongebreidelde vrijemarktdenken.Geen boek om vrolijk van teworden, maar wel een goed onderbouwdeen vooral geloofwaardigebeschrijving van wat er is gebeurd enhoe dat zo gekomen is.The Trillion dollar meltdownCharles R. MorrisISBN: 978-15-86485-63-4Jasper Oeberius Kapteijn is adviseur bijF.F.B. Investment Counsel.Uw bubbel?Beschrijf kort uw favoriete bubbel.Dat vroegen we in het vorigenummer van iex magazine. De beloningvoor uw reactie? Een van dedrie exemplaren van het boek Bubbels,spraakmakende financiele crisesuit de geschiedenis. De reacties warenleuk en vaak uitgebreid. Lezersstuurden ons grappige anekdotesover verre reizen, humor (bubbelsin een bubbelbad of in een glasvoor bij het lezen over financiëlebubbels) tot hele essays.Onze top-3:In het kort staan hieronder debubbels van de prijswinnnaars.André van Luijk – Vergrijzingsbubbel.De langste, maar evengoedgrappige inzending. “Mits je geengeweld gebruikt is er aan deze bubbelweinig te doen. We kunnen bijna geenBereken je eigen inflatieIedereen met een groot gezin en twee auto’s kan maar beter binnenkorteven bij zijn baas binnenlopen om loonsverhoging vragen. De inflatie voorlevensmiddelen en autobrandstof, -onderhoud en -verzekering komt nu opongeveer 2,8% uit. Dat is eenderde hoger dan het gemiddelde inflatiepeil.De klap komt echter een stuk minder hard aan als er flink gebeld wordt,want voor telecomuitgaven is de deflatie opgelopen tot ruim 5%. Dit zijnwat willekeurige uitkomsten na het invullen van de inflatiecalculator op dewebsite van het Centraal Bureau van de Statistiek. Daar kunt u uw inflatieberekenen op basis van uw eigen situatie.De inflatiecalculator vindt u op :www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/prijzen/cijfers/extra/pci.htmeconomische instrumenten gebruikenom deze bubbel te beïnvloeden. Had depolitiek deze bubbel vijftien jaar eerdergezien, dan hadden ze deze nog kunnenbeïnvloeden door de kinderbijslagexceptioneel te verhogen. Toen warenexceptionele beloningen namelijk nogacceptabel en hielpen we een asymmetrischebubbel stimuleren om de problementijdelijk op te lossen.”Henk Grooten – Clintonbubbel.Niet de bekendste, wel eentjewaarbij iemand flink het schip inging. “De bubble die mij het beste isbijgebleven, was die van 1998. Na drieweken reizen door Mexico, Guatemalaen Honduras, zonder radio en tv, wasonze groep op een eilandje in Belizeaangekomen. Ik zette de tv aan en voorhet eerst in drie weken deed die het.Op cnn ging het over Clinton: “Deimpeachment van Clinton gaat door.De Dow Jones is nu nog maar zoveel.”Mijn kamergenoot kwam lijkbleekonder de douche vandaan en concludeerdedat hij zeker 20.000 guldenhad verloren. Voor mij was het verlieskleiner, maar wel aanzienlijk. Een deelvan de groep is die avond heel dronkengeweest. Sindsdien gebruik ik als reisverzekeringook puts.”Meus van der Poel – Engelse bubbel.“Mijn favoriete bubbel komt uitde achttiende eeuw. Toen ging deSouth Sea Company aan de haal metde Engelsen, die zelfs wilden beleggenin de exploitatie van de rijkdommenvan Terra Australis, een halve eeuwvoordat Cook dat continent zou ontdekken.Het aardige is dat bij deze bubblede Engelse overheid zelf in belangrijkemate de dupe werd. Bij andere bubbleszijn dat vooral private investeerders ofkleine beleggers.”Alledrie, hartelijk gefeliciteerd!vijfde jaargangNummer 4 – mei-juni 2008Hoofdredactie:Pieter Kort (pieter.kort@iex.nl)Eindredactie:Laura Iseger (laura.iseger@iex.nl)Art direction en vormgeving:Studio Jaap van der Zwan, AmsterdamMet medewerking van: Alain CohenRedactie:Michiel Pekelharing (michiel.pekelharing@iex.nl), Peter van Kleef(peter.van.kleef@iex.nl) en Fleur van Dalsem (fleur.van.dalsem@iex.nl)Medewerkers:Warrum Buffet, Léon Cornelissen, Ruurd Haan, Bas Heijink, Jerry de Leeuw,René van Mourik, Jasper Oeberius Kapteijn, Jacques Potuijt, Cees Smit aliasFrank van Dongen en Corné van ZeijlBeeld:Ruud Binnekamp, Nico den Dulk, Robert Elsing en Sophie van SchouwenKoersen:Marketxs; nieuws: Dow Jones; fundamentele data: ShareCompanyDirectie:Peter van Sommeren (uitgever), Hans-Poul Veldhuyzen van Zanten enEric VisserAbonnementsprijzen:Jaarabonnement in Nederland en Belgïe € 39,60 (8 nummers)Voor andere landen geldt een verzendtoeslag van € 30,-Losse nummers: € 4,95, nazending: € 6,95Abonnementen en bezorging:Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopenautomatisch door, tenzij vier weken voor de vervaldag schriftelijk wordtopgezegd. Nieuwe aanmelding via Abonnementenland:www.aboland.nlAdreswijziging:Leden van iex.nl kunnen zelf hun gegevens wijzigen via www.iex.nl/leden.Overige abonnees via Abonnementenland: tel: 0900-aboland of0900-22 65 263 (€ 0,10 per minuut) of www.aboland.nlAdvertenties:Peter Moltmaker, Ido Kramer en Glenn Seca (sales@iexmediagroep.nl)Traffic: Freek Vos (traffic@iexmediagroep.nl)Investor relations: Frans Gunnink. Concepten: Salem RianiCommercieel uitgever: Niek den TexOperations en techniek:Reinier Willems, Chiel Versteege; TriLab: René van der MeydenDrukkerij: Senefelder MissetNiets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder schriftelijketoestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van freemedia groep bv zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer vanKoophandel te Amsterdam. iex magazine bevat informatie en wenken, die met de meestezorgvuldigheid zijn samengesteld. Free media groep bv en de bij deze uitgave betrokkenredactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen, diezouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van in deze uitgave opgenomen informatie enwenken. De gegevens zoals wij die van u hebben ontvangen, kunnen worden gebruikt voorhet toezenden van informatie en/of aanbiedingen door free media groep bv en speciaalgeselecteerde bedrijven. Indien u dit niet wenst, gelieve een briefje te sturen naar:free media groep bv t.a.v. de klantenservice, Postbus 75662, 1070 AR Amsterdam.iex magazine wordt uitgegeven door free media groep bv en verschijntacht keer per jaar. © iex 200870 71

COLUMNdoor Warrum BuffetSkwieuwk‘Shorten is voor mannen met een baard van drie dagen, opengeknooptehemden, dunne krijtstreepjes en zeven neurotisch flikkerende flatscreens.’Warrum Buffet genietwereldwijde bekendheidals bedenker enbeoefenaar van de blijzinen de bijkomkomma.Buffet wenst nietverantwoordelijk teworden gehouden alshij in zijn columns dedraad, zichzelf en delezer kwijtraakt (inwillekeurige volgorde).Eventuele psychischeschade ontstaan doorhet lezen van de columnsvan Buffet kan niet op deauteur worden verhaald.De columns dienengelezen te wordenmet een flinke dosisrelativeringsvermogen.Het is weer fijn op de beurs.Lentezonnetje, stijgendekoersen. Sukkels die verkopenin mei om in september duurderterug te kopen. Wat wil eenmens nog meer? Nou, een campingrallymisschien, maar dan had uuw tentharingen gewoon in april inde klei moeten slaan. Nu we vier jaarvan stijgingen achter de rug hebben,werd het natuurlijk hoog tijd vooreen shake-out. Even de mannen vande jongetjes scheiden. De kredietcrisiswerd in alle media neergezet alseen soort financieel Armageddon.Her en der liep het dun door krijtstreepbroekspijpen.Veel particulierebeleggertjes waren ondertussenvoorzien van putjes en turbootjesshort. Nee, deze crisis zouden zezich niet laten scheren. Niks stilzitten.Gewoon verdienen aan die daling.A propos, kent u het geluid vaneen biggetje dat gekeeld wordt. Eensoort langgerekt ‘skwieuwk’ datdoor merg en been snijdt. Shortsqueezeszijn geweldig. Tenminste,als je long zit. Als je short zit kunje er pas over een jaar of tien om lachen.En dan nog als die welbekendeboer met zijn eeuwige kiespijn.Ja, de echte meedogenloze beleggerschept er een waar genoegen inom u kort te knijpen. Om uw portemonneeuit te knijpen zoals een studentdat met een pak vla doet.GewetenswroegingShorten is nu eenmaal geen spelletjevoor mevrouw Schimmelpenninckuit Schin op Geul of meneer Maliepaarduit Muntendam. Shortenis voor mannen met een baard vandrie dagen, loshangende stropdassen,opengeknoopte hemden, dunnekrijtstreepjes en zeven neurotischflikkerende flatscreens. Zij genietenvan het langgerekte en alsmaar aanzwellende‘skwieuwk’. Het is hunbestaansrecht. Daarmee onderhoudenze hun vrouw en bloedjes vankinderen. En, goed, hun wagenpark,tweede huis in Zuid-Frankrijk, maîtresseen hun frequent flyer-abonnement.Dat is een schrale troost. Alsu kortgeknepen wordt en heel hard‘skwieuwk’ gilt, dan doet u dat vooreen goed doel. Het grappige is dat ergeen vergelijkbare term bestaat voorde tegengestelde richting. Heeft uooit van een longsqueeze gehoord?Dat neemt niet weg dat de bankenhun best doen om u in staat te stellenook in zulke markten flink pijnte lijden. Is rijst de afgelopen tweeweken in prijs verdubbeld? Nou,dan lanceren we toch een turbo longop de rijstprijs? U vraagt, wij draaien.Zonder gewetenswroeging. Elkebelegger heeft het grondwettelijkerecht zijn financiële positie te ondermijnen.Tandje hogerOnze fijnbesnorde huishoudster iseen meester in dat werk. Het uitknijpen,bedoel ik. Ze kan als geenander pakken vla uitknijpen. Zedoet maar. In haar eigen tijd, natuurlijk.Ze is trouwens, maar datweet u als Warrum-watcher, een begenadigdbelegger. Ze kent het principe.“Eerst krijg je een trading rangewaarbinnen we vier, vijf keerheen en weer stuiteren tot zelfs mevrouwSchimmelpenninck de onder-en bovengrens herkent, endan volgt de uitbraak als heel Schinop Geul short zit aan de bovenkantvan de tradingrange.” Ze haalthaar roodgelakte vingernagels langshaar keel. “Skwieuwk in Schin opGeul”. Alleen fijnbesnorde huishoudstersen de mannen van de tradingpit weten het. Niets is zo dodelijkals een zijwaartse markt. Het isheen en weer bewegen, in slaap sussenen dan toeslaan, bij de nek beetpakken,uitschudden en kortknijpen.Het mooie is dat er steeds weernieuwe busladingen worden afgeleverdbij de voordeur van de beursdie zich maar al te graag laten kortknijpen.Elke bullmarkt heeft zijneigen generatie slachtoffers die alsbrandstof dienen voor de laatste fasevan die bullmarkt. Wat dat betreftklinkt ‘skwieuwk’ als een piependeversnellingsbak van een roestzwangereLada die een tandje hoger schakelt.Op naar de top.74

3 januari 1983 Start met:ABNAholdAkzoAmroGist-BrocadesHeinekenHoogovensKLMKoninklijke OlieNationale-NederlandenPhilipsUnileverP&O Nedlloyd.29 mei 1983 In:Aegon3 januari 1985 In:Robeco3 januari 1986 In:Amev1 oktober 1986 In:ElsevierKNP Uit:Robeco1 december 1986 In:Bührmann-TetterodeNMBOcé-van derGrinten20 juni 1988 In:Van Ommeren-CetecoWessanen Uit:NMBOcé-van derGrinten5 oktober 1989 In:DAFDSMFokkerNMBVNU+940%25 jaar AEX19 oktober 1987Zwarte maandag. De EOE-indexverliest 12% en de AmerikaanseDow Jones gaat zelfs 22,6%naar beneden.27 augustus 1990 In:Polygram19 april 1991 In:Wolters Kluwer27 augustus 1990ABN en Amro fuseren,de nieuwe naamwordt ABN Amro 1 maart 1991NMB en NationaleNederlanden gaansamen, de nieuwe11 november 1987naam is INGGrootse dagwinsttot nu toe van11,8%.4 februari 1993 In:Stork Uit:DAF1 januari 1994EOE wordt AEX. Vanafdit moment wordt eindfebruari van elk jaar deweging van de aandelenberekend op grond van demarktkapitalisatie.18 februari 1994 In:CSMPakhoed Uit:Van Ommeren17 februari 1995 In:KPN Uit:Fokker15 maart 1995Faillissement Fokker. Eind januari1996 stoot moederbedrijf Daimler-Benz onderdeel Fokker af, ondankseen surseance van betaling gaatFokker toch op 15 maart van datzelfdejaar failliet en is als gevolgdaarvan in februari al uit de AEXverdwenen. Onderdelen van het oorspronkelijkeFokker zijn nog overeindgebleven: de ruimtevaartafdelingDutch Space, fabrieken voorvliegtuigonderdelen en –onderhouden –reparatie en Fokker-services alsonderdeel van Stork.19 februari 1996 In:NutriciaHagemeyer Uit:PakhoedStork21 februari 1997 In:Océ Uit:CSM1997Azie-crisis. De liberalisatie van de financiëlesector in combinatie met onvoldoende capaciteitvan de instituten om dit te regulerenleidde in Oost-Azië tot de Aziatische financiëleciris: inzakkende valuta’s, aandelenmarktendaalden en de private schuld groeide. Decrisis begon in Thailand met de val van deThaise baht. De beslissing om de band met dedollar te verbreken en de grote buitenlandseschuld maakte Thailand failliet. De daling vande importinkomsten heeft het land gered.Zomer 1997Campingrally. Tussen begin junien eind augustus van 1997 steegde AEX met ruim 25% en bereiktein die maanden de magische1000-puntengrens (in guldens).Rendementen AEX61,63% 17,11% 41,69% -5,60% -31,10% 51,12% 16,07% -23,85% 20,87% 3,17% 44,93% 0,05% 17,10% 33,56% 40,95% 29,85% 24,71% -5,03% -20,52% -36,32% 4,62% 3,09% 25,48% 13,41% 4,12%20 februari 1998 In:ASMLBaanVendexKBB Uit:BolsWessanenGist-BrocadesP&O Nedloyd8 december 1998 Uit:Polygram19 februari 1999 Uit:Vedior18 februari 2000 In:GetronicsGucciUPC Uit:BuhrmannKLMOcé4 augustus 2000 Uit:Baan1 maart 2001 In:KPNQwestVersatel Uit:CorusVendexKBB4 september 2000Hoogste slotkoerstot nu toe op 701,5614 februari 2001 Uit:UPCSeptember 1998Val hedge fund Long-Term Capital Management(LTCM). Doel van LTCM was het benutten vankleine prijsverschillen tussen verschillendegerelateerde obligaties. In 1998 had LTCM eeneigen vermogen van 4,72 miljard dollar en 124,5miljard dollar geleend. In augustus verloor hethedge fund 1,85 miljar dollar, en in septembernog eens 2,3 miljard. Reddingspogingen vanWarren Buffet, Goldman Sachs en de federalebank van New York hielpen niet.Augustus 1998Russische roebelcrisis. De crisis in Azië in 1997 werkteversterkt door op de economie in Rusland. De daling vande goederenprijzen trof Rusland omdat Rusland sterkafhankelijk is van grondstoffenexport. Ook de dalingvan de olieprijs had grote consequenties voor Rusland.In 1999 werd de roebel door belastinghervormingenweer wat stabieler Het land zat toen al in zulke groteproblemen dat op 9 oktober 1999 om humanitaire hulpinclusief voedsel werd gevraagd.1 maart 2002 In:LogicaVan der Moolen Uit:Versatel6 juni 2002 Uit:KPNQwest3 maart 2003 In:IHC Caland4 augustus 2000Baan verdwijnt van de AEX. Het bedrijf dat inde jaren negentig grote naam maakte in deIT-wereld door pakketsoftware te ontwikkelenin plaats van het toen gebruikelijke maatwerk.Baan herstelde echter halverwege 2000 nietmeer van de scherpe koersdalingen als gevolgvan het barsten van de internetzeepbel enwerd verkocht aan het Amerikaanse SSA.2 maart 2004 In:Versatel Uit:LogicaCMG3 mei 2004 Uit:Gucci11 september 2001Aanslagen op het WorldTrade Centre in New York,de AEX daalt met 7%.23 september 2002Einde van de sluipkrach. De AEXheeft sinds het hoogtepunt op4 september 2000 tot aan hetdieptepunt op 23 september 200258% aan waarde verloren.2 maart 2005 In:P&O NedloydVedior Uit:Van der Moolen10 augustus2005 Uit:P&O Nedloyd11 oktober 2005 Uit:Versatel2 maart 2006 In:Tom TomRodamco Europe23 mei 2006 UitVNU2 maart 2007 In:Arcelor MittalRandstad Uit:Getronics11 oktober 2007 Uit:ABN Amro2 november2007 Uit:Numico20 juli 2005Koninklijke Olie wordtRoyal Dutch Shell11 april 2005TPG wordt TNT. Sinds debeursgang van Koninklijke PTTNederland (KPN) in 1989 is denaam van het postbedrijf driekeer gewijzigd.3 maart 2008 In:Tele AtlasCorio