Toelichting peilbesluit Meerstad - Hunze en Aa's

Toelichting peilbesluit MeerstadWaterschap Hunze en Aa’sMaart 2013

Samenvatting................................................................................................................................. 61 Inleiding .................................................................................................................................. 71.1 Wat is een peilbesluit..................................................................................................... 71.2 Waarom een peilbesluit ................................................................................................. 71.3 Procedure ...................................................................................................................... 82 Beleid en plannen .................................................................................................................. 92.1 Beleid ............................................................................................................................. 92.1.1 Internationaal Beleid .................................................................................................. 92.1.2 Nationaal beleid ......................................................................................................... 92.1.3 Provinciaal beleid .................................................................................................... 102.1.4 Beleid Hunze en Aa’s .............................................................................................. 112.2 Plannen en studies ...................................................................................................... 122.2.1 Inrichtingsplan ......................................................................................................... 122.2.2 Bestemmingsplan .................................................................................................... 122.2.3 Milieueffectenrapport ............................................................................................... 132.2.4 Hydrologische onderbouwing .................................................................................. 132.2.5 Archeologie .............................................................................................................. 143 Beschrijving van het plangebied .......................................................................................... 153.1 Inleiding ....................................................................................................................... 153.2 Ligging ......................................................................................................................... 153.3 Functies en grondgebruik ............................................................................................ 153.4 Hoogteligging en bodem ............................................................................................. 153.6 Cultuurhistorie en archeologie ..................................................................................... 153.7 Waterkwantiteit en -kwaliteit........................................................................................ 164 Gewenste situatie ................................................................................................................. 174.1 Meerstad 1 ................................................................................................................... 174.2 Meerstad 2 ................................................................................................................... 194.3 Meerstad 3 ................................................................................................................... 204.4 Meerstad 4 ................................................................................................................... 214.5 Meerstad 5 ................................................................................................................... 224.6 Meerstad 6 ................................................................................................................... 234.7 Meerstad 7 ................................................................................................................... 244.8 Meerstad 8 ................................................................................................................... 254.9 Kwelzone-west 1 ......................................................................................................... 264.10 Kwelzone-west 2 ......................................................................................................... 274.11 Kwelzone-west 3 ......................................................................................................... 284.12 Gemaal Klein Harkstede ............................................................................................. 295 Schade en compensatie .................................................................................................. 306 Literatuurlijst ......................................................................................................................... 31Bijlage 1. Hydrologische begrippen ............................................................................................. 32KaartenKaart 1:Kaart 2:Kaart 3:Kaart 4:Kaart 5:Kaart 6:Kaart 7:OverzichtskaartFunctiekaartInrichtingsmaatregelenHoogtekaartBodemkaartHuidige en gewenste streefpeilenStreefpeilen eindsituatieToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 5

SamenvattingMeerstad is een gebiedsontwikkelingsproject gelegen tussen Groningen en Harkstede. In hetkader van dit project worden woongebieden, water en natuur gerealiseerd. Het totale plan wordtin verscheidene fasen uitgevoerd, dit peilbesluit wordt opgesteld ten behoeve van de eerstefase.Het plangebied is gelegen in de “oksel” van het Winschoterdiep en het Eemskanaal. Dezekanalen maken onderdeel uit van de Eems-Dollardboezem. Meerstad is gelegen in deDuurswoldboezem, waaronder ook het Slochterdiep valt. Aan de noordzijde wordt hetplangebied begrenst door het Slochterdiep, aan de oostkant door het recreatiegebiedGrunostrand en de roeibaan. Aan de zuidkant van het gebied ligt de hoofdweg en aan denoordwestzijde ligt het Eemskanaal. Het totale gebied waar nu een peilbesluit voor genomenwordt, beslaat een oppervlakte van circa 366 hectare.Op dit moment maakt het plangebied onderdeel uit van twee peilgebieden, namelijk peilgebiedgemaal De Borg (winterpeil NAP -3,70m; zomerpeil NAP -3,30m) en peilgebied Grunostrand(winterpeil NAP -3,55m; zomerpeil NAP NAP -3,05m). Centraal in het gebied zal het meeraangelegd worden met een gewenst minimum peil van NAP -2,50m en een gewenst maximumpeil van NAP -2,20m. Indien nodig kan het gebied als bergingsgebied ingezet worden, waarbijhet peil met 0,50 m verhoogd kan worden tot NAP -1.80m. Tijdens de inrichting van het gebiedwordt een overgangspeil gehanteerd van NAP -2,60m. Bij de keuze van het meerpeil is eencompromispeil gekozen op basis van de grondbalans, hydrologische effecten op de omgeving,waterkwaliteit en ecologie. Om effecten voor de bebouwing te beperken is een diepe kwelslootaangelegd in het westen van het plangebied, peilgebied kwelzone-west. Kwelwater dat isafgevangen in de kwelsloot wordt vervolgens via peilgebied Klein Harkstede teruggepompt hetmeer in.Doordat dit deelplan in verschillende tijdsvakken uitgevoerd wordt, ontstaat er een fasering inde tijd dat de streefpeilen gehanteerd kunnen worden. Bij de afweging van de peilen wordendaarom meer peilgebieden weergegeven, waarbij bij enkele peilgebieden een overgangspeilwordt gehanteerd.In onderstaande tabellen zijn voor de peilgebieden de huidige en gewenste peilen aangegevenvoor de eindsituatie.Naamhuidig winterpeilhuidig zomerpeilgewenst winter-gewenst minimumgewenst maximum(m tov NAP)(m tov NAP)peil** (m tov NAP)peil (m tov NAP)peil (m tov NAP)Meerstad -3,55/-3,70* -3,05/-3,30* -2,30 -2,50 -2,20* Peilgebied bestaat op dit moment uit twee peilgebieden** 1 oktober tot 1 maartNaamhuidig winterpeil(m tov NAP)huidig zomerpeil(m tov NAP)gewenst winterpeil(m tov NAP)gewenst zomerpeil(m tov NAP)Kwelzone-west -3,55/-3,70* -3,05/-3,30* -3,00 -3,00Gemaal Klein Harkstede -3,55 -3,05 -1,60 -1,60* Peilgebied bestaat op dit moment uit twee peilgebiedenToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 6

1 Inleiding1.1 Wat is een peilbesluitEen peilbesluit is een besluit van het waterschap waarin, na een inspraak- enberoepsprocedure, de na te streven oppervlaktewaterstanden of bandbreedtes waarbinnenwaterstanden kunnen variëren, in een peilgebied formeel worden vastgelegd. In het peilbesluitwordt eveneens de periode aangegeven waarin de na te streven oppervlaktewaterstandenzoveel mogelijk worden gehandhaafd. Een peilbesluit is voor het waterschap eeninspanningsverplichting.Bij een peilbesluit hoort een toelichting met daarin de belangenafweging die ten grondslag ligtaan het peilbesluit. Mogelijke voorkomende belangen zijn landbouw, natuur, bebouwing, wegen,bossen of scheepvaart.De provincies Groningen en Drenthe en de waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s enFryslân hebben een Leidraad vastgesteld voor het opstellen en beoordelen van peilbesluiten inGroningen en Drenthe (juli 2007).1.2 Waarom een peilbesluitHet waterschap is op grond van art. 3.21 van de Omgevingsverordening provincie Groningen2009 verplicht om een peilbesluit te nemen voor de onder het beheer van het waterschapstaande:• boezem• waterstaatkundige eenheden met:1. de functie natuur als hoofdfunctie, of2. de functie landbouw grenzend aan gebieden met de functie natuur• andere waterstaatkundige eenheden, indien Gedeputeerde Staten daartoe besluiten.Afgezien van de verplichting om in sommige gevallen een peilbesluit vast te stellen biedt eenpeilbesluit belanghebbenden ook duidelijkheid en rechtszekerheid. Dit peilbesluit voor hetgebied Meerstad is een verplicht peilbesluit. Op kaart 1 (Overzichtskaart) is de ligging van hetgebied Meerstad weergegeven.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 1 7

1.3 ProcedureDe Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 schrijft in artikel 3.23 voor dat hetdagelijks bestuur een ontwerp van een verplicht peilbesluit niet vaststelt dan na advies vangedeputeerde staten.Het ontwerp peilbesluit wordt, na advisering door gedeputeerde staten, ter besluitvormingvoorgelegd aan het dagelijks bestuur en volgt de formele inspraakprocedure volgens afdeling3.4. van de Algemene wet bestuursrecht. Er wordt gepubliceerd wanneer en waar het ontwerp,gedurende een periode van 6 weken, ter inzage ligt. In deze periode wordt belanghebbendende mogelijkheid geboden om hun zienswijze over het ontwerp peilbesluit kenbaar te maken.Tijdens de ter inzage legging wordt voorlichting gegeven over het voorgenomen peilbesluit.Het dagelijks bestuur beoordeelt of de ingediende zienswijzen aanleiding zijn om het algemeenbestuur te adviseren het oorspronkelijke ontwerp gewijzigd vast te stellen.Het algemeen bestuur krijgt een overzicht van alle zienswijzen en het commentaar daarop vanhet dagelijks bestuur. De stukken gaan vòòr de AB-vergadering ook naar degenen, die eenzienswijze over het ontwerp besluit hebben ingediend. Zij kunnen desgewenst inspreken in devergadering van het algemeen bestuur.Het dagelijks bestuur zendt gedeputeerde staten volgens artikel 3.23, 3 e lid van deOmgevingsverordening provincie Groningen 2009 het vastgestelde peilbesluit ter kennisname.Het vastgestelde peilbesluit wordt bekend gemaakt en daarbij wordt gewezen op demogelijkheid om beroep in te stellen bij de rechtbank voor belanghebbenden, die eerder eenzienswijze hebben ingediend, tenzij aan belanghebbende geen verwijt kan worden gemaakt, dathij geen zienswijze heeft ingediend. Dat is b.v. het geval als het ontwerp peilbesluit geen redenvormt om een zienswijze in te dienen, maar een daarvan afwijkend vastgesteld peilbesluit welaanleiding is om beroep in te stellen. Degene die een zienswijze heeft ingediend ontvangtpersoonlijk bericht van het vaststellingsbesluit en de beroepsmogelijkheid op de rechtbank.Peilbesluiten hoeven, sinds de inwerkingtreding van de Waterwet, niet meer te wordengoedgekeurd door gedeputeerde staten. Het zgn. administratief beroep bij dat college tegenniet verplichte peilbesluiten is eveneens vervallen.Tegen de uitspraak van de rechtbank kunnen belanghebbenden, die beroep hebben ingesteldin hoger beroep gaan bij de Raad van State. De rechtbank en de Raad van State besluiten ofhet vastgestelde peilbesluit in stand kan blijven of eventueel moet worden aangepast.Het peilbesluit treedt in werking op de dag na bekendmaking ervan of op een nader in hetpeilbesluit te bepalen datum. Beroep en hoger beroep schorten de inwerkingtreding van hetpeilbesluit niet op. Wel kan de rechtbank of de Raad van State vooruitlopend op de uitspraak in(hoger) beroep bepalen dat de inwerkingtreding van het peilbesluit wordt opgeschort. Eenbelanghebbende kan daartoe een verzoek doen bij rechtbank of Raad van State.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 18

2 Beleid en plannen2.1 BeleidHet beleid ten aanzien van de ruimtelijke ordening, het waterbeheer en andere aangrenzendebeleidsvelden wordt op verschillende niveaus vormgegeven. Voor een integrale invulling vanhet peilbeheer dient expliciet rekening te worden gehouden met het vigerende beleid op dezeterreinen. In dit hoofdstuk is het beleid met betrekking tot de ruimtelijke ordening, waterbeheeren het milieubeheer samengevat, voor zover dit beleid betrekking heeft op en relevant is voorhet peilbeheer binnen peilbesluit Meerstad2.1.1 Internationaal BeleidHet beleid op internationaal niveau is beschreven in het Verdrag van Malta en de KaderrichtlijnWater (KRW).Kaderrichtlijn Water (KRW)Sinds eind 2000 is daarom de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. Deze richtlijnmoet er voor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa op ordekomt. Er moet invulling gegeven worden aan ecologische en waterkwaliteitsdoelen vooroppervlaktewater. De methodiek zoals deze toegepast is bij het Oldambtmeer zal ook voorMeerstad gehanteerd worden. Dit houdt in dat de doelen aan de hand van de KRWgeformuleerd zijn.De directe relatie tussen de KRW en het peilbesluit is nog beperkt. Wel kan het peilbesluit eeninstrument bieden om een bijdrage te leveren aan een goede waterkwaliteit. In algemene zinkan in het kader van de Kaderrichtlijn worden gesteld dat voor een goede ecologische toestandhet waterpeil het best enigszins kan fluctueren om een goede periodiek inunderende begroeideoever te krijgen en dat er in ieder geval rekening wordt gehouden met een voldoendewaterdiepte in de watergangen. Bij de afwegingen die gemaakt zijn om tot het optimalemeerpeil te komen is rekening gehouden met de ecologische waterkwaliteit van het meer.Verdrag van MaltaHet doel van het Verdrag van Malta is het veiligstellen van archeologische en cultuurhistorischewaarden bij ruimtelijke plannen• voorkomen van schade aan archeologische en cultuurhistorische waarden doorbijvoorbeeld verdroging2.1.2 Nationaal beleidHet beleid op nationaal niveau is beschreven in het Nationaal Waterplan.Nationaal Waterplan (NWP) 2009-2015Er worden in dit plan geen concrete richtlijnen gegeven voor het peilbeheer. Meer algemeenwordt benadrukt dat samenwerking tussen partijen van groot belang is om het waterbeleid totstand te brengen.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 19

In het hoofdstuk ruimtelijke aspecten waterbeleid wordt ingezet op een klimaatbestendigeinrichting van Nederland waarbij water een meer bepalende factor is bij ruimtelijke afwegingen.Er moet meer ruimte komen voor herstel van natuurlijke processen (bodem, water en natuur).Voor het gebied Noord Nederland is aangegeven dat om wateroverlast tegen te gaan de regiomaatregelen uitvoert als extra berging in de boezem en de aanleg van retentiepolders.In het hoofdstuk watertekort en zoetwatervoorziening staat dat de kansen op verzilting en detoename van verdroging vereisen dat per gebied de afweging wordt gemaakt in hoeverrefuncties in overeenstemming kunnen worden gebracht met bijbehorend peilbeheer. Via hetGewenst Grond en oppervlaktewaterregime (GGOR) wordt bezien welke functie het beste pastbij de aanwezige waterpeilen. Lokale perceelmaatregelen als slootpeil verhoging enkwelreductie kunnen worden ingezet om verzilting tegen te gaan. Voor het gebied NoordNederland is aangegeven dat de wateraanvoer uit het IJsselmeer, die nodig is voorverziltingsbestrijding en peilhandhaving om bodemdaling door veenoxidatie te voorkomen enhet tegengaan van het verzwakken van veenkaden, speciale aandacht krijgt. Tevens zal eenstrategie uitgewerkt worden om bodemdaling door veenoxidatie terug te dringen door eenaangepast peilbeheer.2.1.3 Provinciaal beleidProvinciaal Omgevings Plan Groningen 2009 - 2013In het ‘Provinciaal Omgevingsplan (POP)’ zijn de hoofdlijnen van het Provinciaalomgevingsbeleid voor de komende jaren beknopt en overzichtelijk aangegeven.In het provinciale omgevingsplan zijn op de functiekaart water functies toegekend aan hetgebied. Op basis van deze kaart wordt beoordeeld welke gebieden als verplichte peilbesluitenworden aangemerkt. Op kaart 2 ‘Functiekaart water POP Groningen’ zijn de toegekendefuncties aangegeven.Omgevingsverordening Provincie Groningen 2009De provinciale omgevingsverordening (POV) 2009 bevat regels voor de fysieke leefomgeving inde provincie Groningen en is nauw verbonden met het Provinciaal Omgevingsplan 2009-2013(POP). In de omgevingsverordening zijn hoofdstukken opgenomen over milieu, water enruimtelijke ordening.Nota Normdoelstellingen waterIn de nota Normdoelstellingen Water zijn de normdoelstellingen van de waterfuncties uit hetomgevingsplan beschreven. Het POP en de normdoelstellingen zijn gebruikt bij het opstellenvan het peilbesluit.Leidraad voor het opstellen en beoordelen van peilbesluiten 2007Het huidige provinciale beleid is erop gericht peilbesluiten zodanig op te stellen dat daarbijde belangen transparant en evenwichtig worden afgewogen. Het waterschap volgt bij hetopstellen van peilbesluiten de Leidraad peilbesluiten 2007. Deze leidraad is van toepassingvoor het gehele beheersgebied van het Waterschap Hunze en Aa’s. Kernpunt van de leidraad isdat de diverse belangen zorgvuldig worden afgewogen en zo goed mogelijk worden behartigd.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 110

2.1.4 Beleid Hunze en Aa’sHet waterbeleid op regionaal en lokaal niveau wordt weergegeven in het Waterbeheerplanen diverse nota’s van Waterschap Hunze en Aa’s.Waterbeheerplan 2010 – 2015Het beleid van het Waterschap Hunze en Aa’s is neergelegd in het Beheersplan 2010-2015.In het beheersplan staat aangegeven dat voor alle peilgebieden een peilbesluit wordtvastgesteld waarbij, op basis van de toegekende functies en de kaders die door de provinciezijn vastgesteld, de gewenste peilen worden vastgelegd.Wanneer bij het opstellen van het peilbesluit blijkt dat de betreffende functie niet optimaalbediend kan worden zal het waterschap de provincie voorstellen met een niet-optimale situatiegenoegen te nemen. In de landbouwgebieden betreft dit met name de gebieden waarveenoxidatie speelt. In deze gevallen kan voorgesteld worden om peilverlagingen niet door tevoeren in het kader van een duurzaam waterbeheer, om verdere oxidatie van het veen en eendaarbij behorende daling van het maaiveld zoveel mogelijk te voorkomen. In de planperiode2010-2015 zal een strategie worden uitgewerkt waarin de aanpak van deveenoxidatieproblematiek wordt uitgewerkt.Door de klimaatverandering kunnen er in de toekomst langere perioden van droogte ontstaan,waarin de beschikbaarheid van water uit het IJsselmeer afneemt terwijl de watervraagtoeneemt. In de komende planperiode zal het waterschap de wateraanvoer verderoptimaliseren middels automatisering en BOS systemen (Beslissings OndersteuningsSystemen). Bij een watertekort wordt de verdringingsreeks gehanteerd die is in de provincialeverordening is vastgelegd.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 111

2.2 Plannen en studies2.2.1 InrichtingsplanHet deel van Meerstad waarvoor nu een peilbesluit opgesteld wordt, beslaat slechts een deelvan de oorspronkelijke grootte van het plan. Als gevolg van economische ontwikkelingen zijn deplannen enigszins aangepast in vergelijking met het masterplan. In de bijlagen is een schetsweergegeven van het inrichtingsplan.Centraal in het gebied is het meer gelegen, waar op dit moment aan de zuidoostkant reeds deeerste gebouwen zijn geplaatst. Aan deze zijde worden ook eilanden met woningengerealiseerd. Het meer zal ook voor de eerste fase in verschillende stadia uitgevoerd worden.Aan de noordzijde zal in de toekomst de vaarverbinding met het Slochterdiep gerealiseerdworden. Nabij deze ontsluiting zal grondwerk verzet worden om ook daar in de toekomstwoningen te realiseren. Het meer zelf zal naast de woon- en recreatieve functie ook eenbergingsfunctie vervullen. In tijden van hoog water kan het gebied ingezet worden alsbergingsgebied om de boezemwateren te ontlasten. Bij de inrichting van het plan zal hiermeerekening gehouden worden bij het realiseren van de kaden.Op dit moment wordt het meer op een tussenpeil gehouden door een vaste overstort. Wanneerde vaarverbinding gerealiseerd zal worden, wordt het meer op peil gehouden via zogenaamdewaterkwaliteitsduikers. Het meer kent nabij de bebouwing in het westen van het plangebieddoodlopende stukken. Door duikers aan het einde van deze doodlopende stukken te plaatsen,welke in kwelzone-west uitmonden, kan doorstroming gerealiseerd worden wat ten goede komtvan de waterkwaliteit. De kwelzone ontvangt naast het water vanuit de kwaliteitsduikers ookkwel vanuit het meer. Dit water wordt opnieuw het meer ingepompt via een toekomstig gemaalklein Harkstede en voert door een moeraszone. Op dit moment watert de kwelzone af naar hetzuidoosten via een vaste overstort, welke ook in de toekomst aanwezig zal blijven. Wanneerovertollig water vanuit het meer en de kwaliteitsduikers naar de kwelzone wordt afgevoerd, kanhet via de overstort afgevoerd worden naar gemaal De Borg.2.2.2 BestemmingsplanVoor de ontwikkeling van Meerstad is het masterplan Meerstad Groningen opgesteld (sept.2005). Dit plan geeft in hoofdlijnen de inrichting weer. De concrete uitwerking vindt plaats inbestemmingsplannen. Voor het betreffende gebied zijn de volgende bestemmingsplannen vantoepassing:Meerstad-Midden, vastgesteld door de gemeente Groningen en Slochteren op 17 en 20december 2007Uitwerkingsplan Meeroevers I, gewijzigd vastgesteld door de gemeente Slochteren op 2november 2010Uitwerkingsplan Meeroevers IIb, gewijzigd vastgesteld door de gemeente Slochteren op 25oktober 2011Partiële Herziening Meerstad Midden, vastgesteld door de gemeente Slochteren op 27 oktober2011Uitwerkingsplan tijdelijke school Meeroevers, vastgesteld door de gemeente Slochteren op 13maart 2012Toelichting peilbesluit Meerstad fase 112

Voor de verdere realisatie van dit deel van Meerstad en dan met name voor die delen met debestemming woongebieden zullen nog diverse uitwerkingsplannen gemaakt moeten worden.2.2.3 MilieueffectenrapportIn het plangebied worden activiteiten uitgevoerd waarvoor een milieueffectenrapportage (MER)opgesteld moet worden zijnde ontgronding en de functiewijziging van landbouw naar natuur. Indit kader is de ‘milieueffectrapport Meerstad deelplan 1’ uitgevoerd. In demilieueffectenrapportage worden inrichtingsmaatregelen voor Meerstad beoordeeld opmilieueffecten, deze zijn opgedeeld in 5 aspecten:- Mobiliteit- Ecologie- Landschap en cultuurhistorie- Water- Bodem en archeologie- Gezondheid: luchtkwaliteit, geluid en veiligheidEen milieueffectrapport (MER) is een instrument om het milieubelang een volwaardige plaats tegeven in de besluitvorming over activiteiten met mogelijke belangrijke negatieve gevolgen voorhet milieu. Hierbij moet gedacht worden aan het vaststellen van milieuvergunningen,bestemmingsplannen, ruimtelijke plannen of tracébesluiten.2.2.4 Hydrologische onderbouwingDe maatregelen die in het inrichtingsplan staan zijn in een grondwaterstudie onderzocht. Er isonderzocht wat de gevolgen zijn van de voorgestelde maatregelen op de grondwaterstanden inde omgeving. Tevens is onderzocht of de voorgestelde maatregelen om grondwatereffecten inde omgeving te voorkomen voldoende zijn en er is onderzocht welke aanvullende maatregelennodig zijn om te voldoen aan het criteria van geen nadelige grondwatereffecten.Het waterpeil van het meer zal hoger zijn dan de huidige peilen, waardoor grondwaterstandenomhoog kunnen komen. Daarnaast kan het gebied ingezet worden als bergingsgebied, waarbijhet waterpeil verder opgezet kan worden. Om de effecten van deze peilverhogingen tebeperken worden maatregelen uitgevoerd zoals het aanleggen van kwelsloten.Effect inrichtingsmaatregelenUit de uitgevoerde onderzoeken blijkt, dat de effecten van de peilopzet op de belangen in deomgeving niet tot problemen zal leiden bij het uitvoeren van de compenserende maatregelen.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 113

2.2.5 ArcheologieIn Meerstad zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar archeologie. Dit is gebeurd van grof naarfijn. Eerst is een quickscan/ bureau onderzoek uitgevoerd, waarna een nader onderzoek d.m.v.boringen en een oppervlakte kartering heeft plaatsgevonden. Naar aanleiding van dit onderzoekis een vervolg onderzoek uitgevoerd door middel van megaboringen en proefsleuven.Bij de ontwikkeling van Meerstad is de werkgroep archeologie betrokken, bestaande uit degemeente Groningen, gemeente Slochteren, provincie Groningen en de voormalige Rijksdienstvoor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM). De werkgroep adviseert op hetgebied van keuzes met betrekking tot het behoud van archeologische waarden. Dit advies is deinput voor het selectieadvies waarop het selectiebesluit genomen wordt. Het selectiebesluitdient als onderbouwing voor een aanlegvergunningen (omgevingsvergunning), vrijstelling vande bouwvoorschriften, uitwerkingsplan etc. op het gebied van archeologie.Eind 2007 is het bestemmingsplan Meerstad-Midden vastgesteld. Op basis van de toenaanwezige onderzoeken heeft de werkgroep geadviseerd om een aantal gebieden in hetbestemmingsplan Meerstad-Midden op te nemen met dubbelbestemming archeologischebeschermingszone. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden zal een aanlegvergunning/omgevingsvergunning aangevraagd moeten worden of een vrijstelling van de bouwvoorschriftenof zal er een uitwerkingsplan vastgesteld moeten worden.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 114

3 Beschrijving van het plangebied3.1 InleidingIn dit hoofdstuk zijn de peilgerelateerde en waterhuishoudkundige aandachtspunten opgesomd, zoalsdeze zich in de huidige situatie manifesteren en relevant zijn voor de te maken afwegingen bij detotstandkoming van het ontwerp-peilbesluit. Aan de orde komen: ligging, functies en grondgebruik,hoogteligging, bodem, natuurwaarden, cultuurhistorie en archeologie, recreatie, waterbeheer,geohydrologie, grondwaterstroming en grondwaterstanden en waterkwaliteit.3.2 LiggingHet gebied van peilbesluit Meerstad, deelplan 1, maakt onderdeel uit van het watersysteemDuurswold en heeft een oppervlak van 366 ha. Globaal ligt het plangebied tussen de stad Groningenen Harkstede in. Aan de noordzijde wordt het gebied begrenst door het Slochterdiep, aan de oostkantdoor het recreatiegebied Grunostrand en de roeibaan. Aan de zuidkant van het gebied ligt dehoofdweg en aan de noordwestzijde ligt het Eemskanaal.Rondom en in het gebied komt verspreid bebouwing voor in een overwegend agrarisch gebied. Opkaart 1 is de ligging van het gebied aangegeven.3.3 Functies en grondgebruikIn het provinciaal omgevingsplan (POP) van de Provincie Groningen 2009-2013 is aangegeven welkefuncties aan het gebied zijn toegekend. Voor de te onderscheiden deelgebieden wordt aangegevenwelke functies toegekend zijn. Op kaart 2 zijn de beschrijven functies aangegeven.In het gehele gebied is op dit moment sprake van de functie landbouw, maar wordt wel genoemd alsgebied met grootschalige waterberging. Daarnaast wordt het gebied weergegeven alsontwikkelingsgebied ten behoeve van Meerstad.3.4 Hoogteligging en bodemVolgens de hoogtegegevens van het AHN 2009 (Algemeen Hoogtebestand Nederland) varieert hetmaaiveld tussen de NAP -2,70 m en de NAP -1,00 m. Op kaart 4 wordt de hoogte van het maaiveldvan het plangebied weergegeven ten opzichte van NAP.Op kaart 5 is een grove indeling van de verschillende bodemtypen weergegeven. De bodem terplaatse van Meerstad bestaat uit veengronden, moerige gronden (

3.7 Waterkwantiteit en -kwaliteitIn het plangebied wordt het waterbeheer uitgevoerd door waterschap Hunze en Aa’s. Het planMeerstad valt binnen het boezemsysteem van Duurswold. De huidige waterpeilen of streefpeilen vande sloten en hoofdwatergangen zijn afgestemd op de maaiveldhoogte en de huidige gebruiksfuncties.Doordat het streefpeil in de polders lager is dan in de boezemkanalen wordt het water via gemaal DeBorg geloosd op de borgsloot en het Slochterdiep en van daaruit afgevoerd uit het gebied.Op dit moment wordt voor het grootste deel van het plangebied een winter- en een zomerpeilgehanteerd van NAP -3,55 en -3,05m. Het peil in de kanalen rondom het plangebied is hetboezempeil van Duurswold, NAP -1,12m.Langs het gebied wordt op twee locaties de waterkwaliteit regelmatig beoordeeld. De gegevens zijngetoetst aan de gebiedsgerichte normen voor de waterlichamen die voor de Europese KaderrichtlijnWater (KRW) zijn benoemd (zie tabel). De beoordeling staat aangegeven in onderstaande tabel. Dekwaliteit van het boezemwater van Duurswold is goed te noemen. Doordat poldergemalen veel ijzerrijkgrondwater op de boezem uitmalen is het fosfaatgehalte meestal laag. Het water kan aangemerktworden als chloride-rijk en door de invloed van het ijzerrijke grondwater als beperkt voedselrijk(eutroof).Gebiedsgerichte normen KRW-waterlichamenFosfaat(mg/ l)Stikstof(mg/ l)Zuurstof(mg/ l)Doorzicht(cm)Chloride(mg/ l)Zuurgraad(pH)Kanalen Duurswold 0,08-0,15 2,5-4,0 60-120 40-60

4 Gewenste situatieIn onderstaande wordt voor de peilgebieden in het plangebied concreet uitgewerkt wat de gewensteinrichting is en de daarbij horende gewenste peilen. Op kaart 6 is de ligging van de verschillendepeilgebieden weergegeven alsook de huidige en gewenste winter- en zomerpeilen. De hoeveelheidpeilgebieden op kaart 6 zijn ontstaan doordat er sprake is van verschillende huidige peilgebieden waarMeerstad onderdeel uit maakt en de fasering in uitvoering, waardoor niet overal gelijktijdig hetmeerpeil ingesteld kan worden. Op kaart 7 is het eindbeeld weergegeven met daarin de gewenstestreefpeilen, er zijn dan nog 3 peilgebieden in het plangebied.4.1 Meerstad 1AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:16 haNAP -2,90 m – NAP -1,10 mveengronden en moerige grondenlandbouw met opmerking “Noodbergingsgebied” en“gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,70 mzomerpeil NAP -3,30 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakt op dit moment onderdeel uit van het peilgebied de Borg en heeft een winter- enzomerpeil van respectievelijk NAP -3,70 en NAP -3,30m. In de gewenste situatie maakt dit peilgebiedonderdeel uit van het nieuwe meer. Het meer wordt door kaden omsloten en zal op peil wordengehouden door middel van zogenaamde kwaliteitsduikers (zie paragraaf 2.2.1). Het water kan dan viade westelijke kwelzone afgevoerd worden richting gemaal de Borg. Aan de kant van de bebouwingaan de zuidoostkant van het peilgebied is een diepe kwelsloot (peilgebied kwelzone-west) aangelegdom kwel af te vangen om grondwateroverlast nabij de bebouwing te voorkomen. In de toekomst zal ditwater via gemaal Klein Harkstede weer het meer ingepompt worden.AfwegingOm tot het optimale meerpeil te komen zijn verschillende mogelijkheden onderzocht, namelijk:- Eems-Dollardpeil (NAP +0,62m)- Duurswoldpeil (NAP -1,12m)- Polderpeil (NAP -2,50m)Het Eems-Dollardpeil is in de praktijk niet haalbaar vanwege hoge kades en een slechte beleving vanhet water. Daarnaast ontstaan problemen met een grote toename van kwel in de omgeving wat leidttot hoge grondwaterstanden en mogelijk schade. Uit onderzoek is gebleken dat een compromistussen het Duurswoldpeil en het polderpeil wenselijk is.Wat betreft de grondbalans is het bij een peil van NAP -1,12m niet mogelijk om een geslotengrondbalans te creëren. Bij een peil van circa NAP -2,10m is de grondbalans redelijk in evenwicht enbij een peil van NAP -2,50m is er een nadrukkelijk grondoverschot. Vanuit de hydrologische kant isToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 17

een lager meerpeil wenselijk aangezien een hoger peil meer wegzijging vanuit het meer inhoudt endaarmee hogere grondwaterstanden in de omgeving van het meer. Vanuit ecologisch standpunt in hetwenselijk om een peil te hanteren van NAP -2,30m ±0,20m.Gezien de grondbalans, ecologie en hydrologie is een compromispeil ontstaan van NAP -2,30m. In dezomer mag het peil 0,20m uitzakken en in het voorjaar mag deze 0,10 m stijgen. Zodoende wordt eenminimum peil gehanteerd van NAP -2,50m en een maximum peil van NAP -2,20m. Om de kwel op tevangen is een diepe kwelsloot geplaatst in kwelzone-west, het water van deze kwelzone zal in detoekomst terug het meer ingepompt worden.Vanwege de inrichting van het gebied wordt op dit moment een tussenpeil gehanteerd. Aan denoordkant van het meer staat een vaste overstort met een streefpeil van NAP -2,60m. Op 1 april 2013zal het meer op meerpeil gebracht zijn.In de winter (1 oktober tot 1 maart) wordt een peil gehanteerd van NAP -2,30m om in geval van noodde benodigde noodberging te creëren. In perioden met hoge waterstanden op de boezemkanalen kanhet gebied ingezet worden als noodberging. Het waterpeil kan dan met 0,50m verhoogd worden toteen peil van NAP -1,80m. In het voorjaar mag het peil oplopen naar NAP -2,20 m zodat een buffergerealiseerd wordt om in de zomer het meerpeil niet te ver uit te laten zakken. In de zomer mag hetmeerpeil uitzakken tot NAP -2,50m. Uit berekeningen is gebleken dat het waterpeil in circa één van de20 jaar te ver uitzakt en er wateraanvoer van buitenaf nodig is, waarbij rekening wordt gehouden metde waterkwaliteit.Voorstel peilenMeerstad 1huidig winterpeil NAP -3,70m tussenpeil winter NAP -2,60m minimum peil NAP -2,50mhuidig zomerpeil NAP -3,30m tussenpeil zomer NAP -2,60m maximum peil NAP -2,20mWinterpeil* NAP -2,30m* 1 oktober tot 1 maartOm goed de gevolgen op de grondwaterstanden in de omgeving in de gaten te houden, zijn in deomgeving van Meerstad circa 100 peilbuizen geplaatst. Deze peilbuizen zijn in 2004 geplaatst en zijnvoorzien van meetapparatuur. Hierdoor kunnen de grondwaterstanden vergeleken worden met demodelresultaten en kan eventuele grondwateroverlast aangetoond worden.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 1 18

10.2 設 定 分 機 直 撥 鍵不 提 聽 筒 → 按 " 功 能 " 鍵 → 按 "#3" PRESS FTR KEY→ 按 可 程 式 鍵出 現 原 設 定 內 容 FNN→ 按 chg(F3) show ch gF1 F2 F 3▄ ▄ ▄→ 按 ext(F2) SEL ECT FUNCT I ONtr unk ext fe a tF1 F2 F 3▄ ▄ ▄→ 按 入 分 機 碼 EXT _→ 按 save(F2) bksp save ch gF1 F2 F 3▄ ▄ ▄→ 嘟 一 聲 PRESS FTR KEY10.3 設 定 特 殊 功 能 鍵不 提 聽 筒 → 按 " 功 能 " 鍵 → 按 "#3" PRESS FTR KEY→ 按 可 程 式 鍵→ 按 chg(F3) FNNshowch gF1 F2 F 3▄ ▄ ▄→ 按 feat(F3) SEL ECT FUNCT I ONt runk ext fe a tF1 F2 F 3▄ ▄ ▄− 17 −

4.5 Meerstad 5AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:15 haNAP -2,45 m – NAP -1,75 mzeekleigrondenlandbouw met opmerking “Noodbergingsgebied” en“gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakt op dit moment onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft eenwinter- en zomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt ditpeilgebied onderdeel uit van het nieuwe meer. Voor de inrichting wordt verwezen naar paragraaf 4.1.AfwegingAangezien dit peilgebied eveneens onderdeel uitmaakt van het uiteindelijke meer, wordt voor deafweging verwezen naar paragraaf 4.1. Wanneer de inrichting van dit deel van het meer uitgevoerdkan worden, waarbij de waterhuishouding in de omgeving niet verstoord wordt, kan ook dit deel opmeerpeil gebracht worden. Dit zal uiterlijk voltooid zijn op 1 april 2014.Voorstel peilenMeerstad 5huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. minimum peil NAP -2,50mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. maximum peil NAP -2,20mWinterpeil* NAP -2,30m* 1 oktober tot 1 maartToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 22

4.6 Meerstad 6AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:6 haNAP -2,65 m – NAP -2,00 mveengrondenlandbouw met opmerking “Noodbergingsgebied” en“gebiedsontwikkeling Meerstad”landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakt op dit moment onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft eenwinter- en zomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt ditpeilgebied onderdeel uit van het nieuwe meer en zal de vaarverbinding vormen naar het Slochterdiep.Voor de inrichting wordt verwezen naar paragraaf 4.1.AfwegingAangezien dit peilgebied eveneens onderdeel uitmaakt van het uiteindelijke meer, wordt voor deafweging verwezen naar paragraaf 4.1. Vanaf april 2013 zal een begin worden gemaakt met de sluisen de brug op het droge. Uiteindelijk zal dit deel van het meer op peil zijn gebracht op 1 april 2014.Voorstel peilenMeerstad 6huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. minimum peil NAP -2,50mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. maximum peil NAP -2,20mWinterpeil* NAP -2,30m* 1 oktober tot 1 maartToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 23

4.7 Meerstad 7AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:65 haNAP -2,55 m – NAP -1,45 mzeekleigronden & moerige grondenlandbouw met opmerking “Noodbergingsgebied” en“gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakt op dit moment onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft eenwinter- en zomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt ditpeilgebied onderdeel uit van het nieuwe meer. Voor de inrichting wordt verwezen naar paragraaf 4.1.AfwegingAangezien dit peilgebied eveneens onderdeel uitmaakt van het uiteindelijke meer, of staat hiermee inverbinding, wordt voor de afweging verwezen naar paragraaf 4.1. Wanneer de inrichting van dit deelvan het meer uitgevoerd kan worden, waarbij de waterhuishouding in de omgeving niet verstoordwordt, kan ook dit deel op meerpeil gebracht worden. Het is echter nog onduidelijk wanneer dit zalgebeuren. Vanaf het moment dat de vaarverbinding gerealiseerd is, is het niet meer mogelijk om hetwater via deze weg af te voeren richting stuw Grunostrand. Vanaf dit moment zal de afvoer richtingkwelzone-west geschieden. In deze overgangsfase zal een peil van NAP -3,00m gehanteerd worden.Voorstel peilenMeerstad 7huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter NAP -3,00m minimum peil NAP -2,50mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer NAP -3,00m maximum peil NAP -2,20mWinterpeil* NAP -2,30m* 1 maart tot 1 oktoberToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 24

4.8 Meerstad 8AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:1 haNAP -2,55 m – NAP -2,00 mveengrondenlandbouw met opmerking “Noodbergingsgebied” en“gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwingwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakt op dit moment onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft eenwinter- en zomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt ditpeilgebied onderdeel uit van het nieuwe meer. Voor de inrichting wordt verwezen naar paragraaf 4.1.AfwegingAangezien dit peilgebied eveneens onderdeel uitmaakt van het uiteindelijke meer, of hiermee inverbinding staat, wordt voor de afweging verwezen naar paragraaf 4.1. Op dit moment staat in ditpeilgebied een woning, waardoor het peilgebied nog niet ingericht kan worden. Op het moment datook dit deel ingericht kan worden, kan het peilgebied op meerpeil gebracht worden. Het is echter nogniet duidelijk wanneer dit zal gebeuren. Tot deze tijd zal het huidige streefpeil gehandhaafd blijven.Voorstel peilenMeerstad 8huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. minimum peil NAP -2,50mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. maximum peil NAP -2,20mWinterpeil* NAP -2,30m* 1 oktober tot 1 maartToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 25

4.9 Kwelzone-west 1AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:24 haNAP -2,95 m – NAP -1,00 mmoerige gronden en veengrondenlandbouw met opmerking “gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,70 mzomerpeil NAP -3,30 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakte onderdeel uit van het peilgebied gemaal De Borg en heeft een winter- enzomerpeil van respectievelijk NAP -3,70 en NAP -3,30m. In de gewenste situatie maakt dit peilgebiedonderdeel uit van westelijke kwelzone langs het meer. Hier is een diepe kwelsloot gegraven tot in hetzandpakket om kwel vanuit het meer af te vangen. Hierdoor worden effecten op grondwaterstanden inde omgeving beperkt. De kwelsloot wordt eveneens gebruikt als ontvanger van water uit dewaterkwaliteitsduikers (zie paragraaf 2.2.1). Het water wordt in de toekomst vervolgens via gemaalKlein Harkstede via een moeraszone teruggepompt in het meer. Op dit moment wordt er gebruikgemaakt van een vaste overstort bij het Grunostrand. Wanneer er sprake is van een wateroverschot,dan worden de waterkwaliteitsduikers gebruikt als wateruitlaat. In dit geval wordt het overtollig waterdat in de kwelzone beland niet meer teruggepompt, maar via de overlaat nabij het Grunostrandafgevoerd naar gemaal de Borg.Opgemerkt moet worden dat de afwateringsrichting in een deel van het gebied nog gewijzigd kanworden ten behoeve van een betere waterkwaliteit. Water vanuit onder andere IBA-systemen wordtvia een sloot richting gemaal Borgsloot geleid en niet richting het nieuw te bouwen gemaal KleinHarkstede en vervolgens het meer. De peilen zoals in dit peilbesluit vastgesteld worden, blijven ook bijde gewijzigde inrichting van toepassing. Op het einde van de watergang zal dan een stuw geplaatstworden met hetzelfde streefpeil als de kwelsloot.AfwegingVoor het gebied kwelzone west is een peil gekozen van NAP -3,00m. Dit peil ligt hoger dan de huidigeformele streefpeilen, maar uit gesprekken met bewoners is gebleken dat dit in de praktijk ook al hetgeval is. Er is tevens gekeken naar de drooglegging van de woningen en de percelen. Voor woningenwordt een drooglegging gehanteerd van 1,20m ten opzichte van maaiveld. Bij een peil van NAP -3,00m wordt bij alle woningen voldaan aan de droogleggingsnorm.Voorstel peilenKwelzone-west 1huidig winterpeil NAP -3,70m tussenpeil winter n.v.t. gewenst winterpeil NAP -3,00mhuidig zomerpeil NAP -3,30m tussenpeil zomer n.v.t. gewenst zomerpeil NAP -3,00mToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 26

4.10 Kwelzone-west 2AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:26 haNAP -2,35 m – NAP -0,50 mmoerige gronden en veen- en zeekleigrondenlandbouw met opmerking “gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakte onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft een winter- enzomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt dit peilgebiedonderdeel uit van westelijke kwelzone langs het meer. Voor de beschrijving van de inrichting wordtverwezen naar paragraaf 4.9.Opgemerkt moet worden dat de afwateringsrichting in een deel van het gebied nog gewijzigd kanworden ten behoeve van een betere waterkwaliteit. Water vanuit onder andere IBA-systemen wordtvia een sloot richting gemaal Borgsloot geleid en niet richting het nieuw te bouwen gemaal KleinHarkstede en vervolgens het meer. De peilen zoals in dit peilbesluit vastgesteld worden, blijven ook bijde gewijzigde inrichting van toepassing. Op het einde van de watergang zal dan een stuw geplaatstworden met hetzelfde streefpeil als de kwelsloot.AfwegingDit peilgebied maakt onderdeel uit van kwelzone-west, de afweging van de peilen is in paragraaf 4.9weergegeven.Voorstel peilenKwelzone-west 2huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. gewenst winterpeil NAP -3,00mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. gewenst zomerpeil NAP -3,00mToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 27

4.11 Kwelzone-west 3AlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:36 haNAP -2,45 m – NAP -0,50 mmoerige gronden & zeekleigrondenlandbouw met opmerking “gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakte onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft een winter- enzomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie maakt dit peilgebiedonderdeel uit van westelijke kwelzone langs het meer. Voor de beschrijving van de inrichting wordtverwezen naar paragraaf 4.9.AfwegingDit peilgebied maakt onderdeel uit van kwelzone-west, de afweging van de peilen is in paragraaf 4.9weergegeven. Op dit moment wordt de afvoer via stuw Grunostrand geregeld. Het water wordt hierbijvia de noordkant van het meer omgeleid. Wanneer de inrichting van het gebied gereed is, kan dit ophet peil van NAP -3,00m gebracht worden (2013-2014).Voorstel peilenKwelzone-west 3huidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. gewenst winterpeil NAP -3,00mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. gewenst zomerpeil NAP -3,00mToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 28

4.12 Gemaal Klein HarkstedeAlgemeenOppervlakte:Hoogteligging:Grondsoorten:Functies:Voormalig grondgebruik:Huidige peilen:5 haNAP -2,35 m – NAP -1,20 mmoerige grondenlandbouw met opmerking “gebiedsontwikkeling Meerstad”bebouwing en landbouwwinterpeil NAP -3,55 mzomerpeil NAP -3,05 mVoorgestelde inrichtingHet peilgebied maakte onderdeel uit van het peilgebied Grunostrand en heeft een winter- enzomerpeil van respectievelijk NAP -3,55 en NAP -3,05m. In de gewenste situatie zal dit peilgebieddienen als een moeraszone. Gemaal Klein Harkstede zal in de toekomst water kwelzone-west hetmoeras inpompen, waarna dit onder vrij verval weer het meer in kan stromen.AfwegingAangezien het water onder vrij verval het meer moet instromen, is het belangrijk dat de streefpeilenvoor dit peilgebied hoger liggen dan het meerpeil. Aangezien de westelijke kwelzone ook in het gevalvan noodberging bemalen moet worden is het belangrijk dat het peil boven NAP -1,80m ligt. Wanneervoor een peil van NAP -1,60 gekozen wordt is de afvoer gegarandeerd met enige marge, ook in hetgeval van noodberging.Voorstel peilenGemaal klein Harkstedehuidig winterpeil NAP -3,55m tussenpeil winter n.v.t. gewenst winterpeil NAP -1,60mhuidig zomerpeil NAP -3,05m tussenpeil zomer n.v.t. gewenst zomerpeil NAP -1,60mToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 29

5 Schade en compensatiePeilaanpassingen kunnen resulteren in veranderingen in de grondwaterstand in en rond hetpeilgebied. Dergelijke verandering kunnen gewenst dan wel ongewenst zijn. Om ongewensteveranderingen in de grondwaterstanden op te vangen als gevolg van de voorgesteldepeilaanpassingen in dit peilbesluit worden compenserende maatregelen uitgevoerd.Mocht er onverhoopt schade ontstaan door de nieuwe peilen dan kan een beroep gedaan worden opartikel 7.14 van de Waterwet, waarvan het eerste lid luidt:Aan degene die als gevolg van de rechtmatige uitoefening van een taak of bevoegdheid in het kadervan het waterbeheer schade lijdt of zal lijden, wordt op zijn verzoek door het betrokkenbestuursorgaan een vergoeding toegekend, voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel tezijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins isverzekerd.De procedure van behandeling van verzoeken om schadevergoeding is geregeld in deProcedureverordening schadevergoeding Hunze en Aa’s 2010. Verzoeken om schadevergoedingmoeten voldoen aan de voorschriften die zijn gesteld in genoemde procedureverordening.Indien blijkt dat er zich onwenselijke grondwaterstandsveranderingen voordoen in de omgeving dan ishet aan bureau Meerstad om compenserende maatregelen uit te voeren.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 1 30

6 LiteratuurlijstProjectbureau Meerstad (2005): Waterstructuurplan Meerstad Rapportage. GroningenProvincie Groningen (2007): Leidraad peilbesluiten; Leidraad voor het beoordelen van peilbesluiten inGroningen en Drenthe, 27 p.Provincie Groningen (2009): Provinciaal Omgevingsplan (POP) 2009-2013 GroningenProvincie Groningen (2009): Provinciaal Omgevingsverordening (POV) 2009-2013 GroningenWaterschap Hunze en Aa’s (2009): Beheerplan 2010 t/m 2015. VeendamWaterschap Hunze en Aa’s (2011): Jaarrapportage waterkwaliteit 2010. VeendamToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 31

Bijlage 1. Hydrologische begrippenPeilbesluitDroogleggingOntwateringsdieptePeilgebiedWinterpeilZomerpeilGHGGLGEHSGGORKRWNAPVaardiepteNatuurvriendelijk peilbeheerBesluit van het waterschap waarin de na te strevenoppervlaktewaterpeilen in peilgebieden worden vastgelegdHet hoogteverschil tussen de waterspiegel in een waterloop en hetgrondoppervlak.De afstand tussen het grondoppervlak en de hoogstegrondwaterstand tussen de ontwateringsmiddelen.Een gebied, begrenst door een stuw of gemaal, waarin één enhetzelfde peil wordt nagestreefd.Streefpeil tussen circa 1 augustus en 1 mei.Streefpeil tussen circa 1 mei en 1 augustus.Gemiddeld Hoge GrondwaterstandGemiddeld Lage GrondwaterstandEcologische HoofdstructuurGewenst Grond- en Oppervlaktewater RegimeKaderrichtlijn waterNieuw Amsterdams PeilHet hoogteverschil tussen de waterspiegel en de bodem van devaarwegEen peilbeheer, waarbij het waterpeil het natuurlijke seizoensverloopvolgt, en het waterpeil daardoor in de zomer lager is dan in de winter.De vraag naar inlaatwater in droge tijden wordt beperkt, het tempovan bodemdaling wordt verminderd en de gebiedseigen waterkwaliteitwordt meer beschermd.Toelichting peilbesluit Meerstad fase 1 32

KAARTENToelichting peilbesluit Meerstad fase 1 33