Contrastpolikliniek voorkomt nierschade - Jeroen Bosch Ziekenhuis

In het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) worden leukemiepatiëntenintensief en langdurig chemotherapeutisch behandeld. Goedevoedingsondersteuning is onontbeerlijk. Voorheen werd binnenhet ziekenhuis gekozen voor totaal parenterale voeding (TPV),maar deze keuze was vooral gebaseerd op ‘traditie’. In deliteratuur wordt het gebruik van TPV bij deze patienten terdiscussie gesteld.Voedingszorg leukemiepatiëntenPatiënten die chemotherapie ondergaanhebben een verhoogde energiebehoefte.Een goede voedingsstatus en voldoendecalorieopname verbeteren de resultaten vanbehandeling en leiden tot een kortereherstelperiode. Hoge dosis chemotherapieleidt tot klachten als mucositis en gastrointestinaletoxiciteit waardoor voldoendeintake faalt. Ondervoeding is daarnaast eenonafhankelijke risicofactor voor overlijden.Voedingsondersteuning is dus aangewezenin de vorm van sondevoeding ofintraveneuze voeding.LiteratuuronderzoekBinnen onze literatuurstudie hebben wijde vraag gesteld wat de beste supportivecare is met betrekking tot voedingszorgbij leukemiepatiënten: sondevoeding ofTPV? De geraadpleegde literatuur isafkomstig van databanken als Pubmed enCochrane. Uit onderzoek blijkt dat ergeen verschil is in frequentie van braken/misselijkheid bij gebruik vansondevoeding in vergelijking met TPV. Inde sondevoedinggroep ontstondenminder metabole afwijkingen.Szeluga e.a vonden in hun studie dat deenterale intake hoger was bij patiënten dieenteraal gevoed werden in vergelijking metTPV gevoede patiënten. Hieruitconcludeerden zij dat TPV hethongergevoel zou wegnemen. Daarnaastwerd TPV geassocieerd met overvulling,Tabel 2Voordelen TPV- gemakkelijk toe te dienen- geen extra belasting mbt inbrengen,patiënt heeft al centrale lijn- regulatie vocht en voedingsstoffenmogelijkTabel 1Voordelen sondevoeding- in stand houden natuurlijkebarrière gastro-intestinale kanaal- kostenbesparend- minimale complicaties- gemakkelijke toediening (ook thuis)- mogelijkheid medicatie door sonde- bij misselijkheid sonde opvoeren induodenummeer diuretica gebruik, hyperglycemie enleverfunctiestoornissen. Bij het gebruik vansondevoeding werden geen complicatiesbeschreven. De TPV groep liet wel eentrend zien in een toename vankathetergerelateerde complicaties, echterniet significant.Muscaritoli e.a. concluderen dat TPV nogsteeds een belangrijke interventie is om devoedingstoestand van transplantatiepatiënten te verbeteren, ondanks deverschillende studies om dezepatiëntengroep enteraal te voeden. In dereview van Arfons en Lazarus blijkt dat erveel tegenstrijdige bewijzen zijn voor hetgebruik van TPV. Dit wordt onderschrevendoor Apperley e.a.Ook Murray en Pindoria vinden geenbewijs dat het toedienen van sondevoedingaan de hematologische patiëntengroepNadelen TPV- hoge kosten- verhoogde kans op infectie- bacteriële translocatie- overvulling- hyperglycemie- cathetergerelateerde trombose- leverfunctiestoornissenNadelen sondevoeding- risico op bloeden (door trombopenie)- inbrengen sonde belastende handeling- voor patiënt risico op verstoptebeter of slechter is dan TPV. Wel zien zijeen toegenomen aantal infecties bij TPV.Sondevoeding versus TPVHet literatuuronderzoek laat een aantalvoor- en nadelen van de tweevoedingsinterventies zien. Deze zijnweergegeven in tabel 1 en 2.ConclusiesHet in stand houden van een goedevoedingstoestand is een vereiste in dehematologische zorg gezien het gunstigeeffect op behandeling en prognose. Deliteratuur biedt echter onvoldoende bewijsom een eenduidige conclusie te kunnentrekken over de meest adequatevoedingszorg bij leukemiepatiënten. Na hetliteratuuronderzoek kan de conclusie alleenluiden dat sondevoeding een prima optiekan zijn voor patiënten die een remissieinductie/consolidatiekuuren/of autologestamceltransplantatie ondergaan. Er isnamelijk geen verschil in overleving en eris geen toename te zien van de gastrointestinalebijwerkingen bij sondevoeding.Sondevoeding is, na dit literatuuronderzoek,nu de eerste keus op hematologischeafdeling binnen het Jeroen BoschZiekenhuis, tenzij er goede redenen zijnom hiervan af te wijken. nCarolien Burghout, verpleegkundig specialisthemato-oncologieCura, jaargang 6, nummer 2 | 17