Defensie en de pers tijdens de Nederlandse ... - Boekje Pienter

More documents

Recommendations

Info

Hoofdstuk VI. ConclusieHoe was de relatie tussen de Nederlandse pers en de voorlichtingsafdelingvan het ministerie van Defensie wat betreft het Nederlandse contingent inUnifil (1979 – 1985)?Deze vraag valt – ook na literatuuronderzoek – niet in één of twee zinsnedes tebeantwoorden. Aanvankelijk deed Defensie weinig om de berichtgeving bij te sturen,ondanks de oproep van staatssecretaris Van Lent om uitspraken van militairenprudent te hanteren. Journalisten waren welkom in het gebied, want het gezamenlijkedoel van Defensie en pers was dat de Nederlanders een beeld zouden krijgen van watde Nederlandse militairen meemaakten. De officiële richtlijnen waren dat eenvoorlichter de pers zou vergezellen, maar door de drukte kwam dat er lang niet altijdvan. Ook de columns van militairen werden toegestaan, mede omdat Defensie ervoorkoos niet in te grijpen. De vrijheid van meningsuiting prevaleerde.Het grote keerpunt in de opstelling van Defensie was het Lieve Joris-incident in 1979.Het ministerie schrok dermate van het voorval en de (inter)nationale reacties, dathet de richtlijnen bijstelde. Voortaan ging altijd een persvoorlichter mee metjournalisten, en militairen mochten niet met pers praten zonder persofficier. Is dateen werkelijke beperking van de vrije nieuwsgaring geweest? Een voorlichter diestukken naleest is nu aan de orde van de dag en kan dus niet als beperkend wordengezien. Ook beperkten deze richtlijnen niet de verhoudingen tussen pers en dedirectie voorlichting.Wel is er de ‘zwijgplicht’ die leidinggevenden als schrikreactie binnen Unifil aan demilitairen oplegden naar aanleiding van een tweede incident, het lijkenincident in deWadi Al-Ayn. Militairen vatten het spreekverbod zeer serieus op, waardoor zij vrijwelniets loslieten. Misschien juist daardoor mat de pers het spreekverbod breed uit.Juridisch gezien had de leiding van Unifil echter geen poot om op te staan, want vanbovenaf werd het verzoek niet gesteund. Doordat de druk van boven toch groot was,durfden militairen niet met naam en toenaam in de pers te vertellen hoe de situatie inde wadi werkelijk was verlopen. Hier heeft Defensie wel degelijk een beperkende rol56
gespeeld. Opvallend, omdat over het algemeen de instelling van Defensie was datvrijheid van meningsuiting en vervolgens zo weinig mogelijk aandacht voorincidenten de beste manier was de ophef weer over te laten waaien.Opvallend was verder dat de operationele informatie alsmede kritiek op het Israëlischhandelen nog steeds hun weg naar de pers vonden. De posten bleven open voorbezoek en journalisten konden een kijkje nemen waar zij maar wilden in het gebied.Verder heeft Unifil een katalyserende rol gespeeld in de verandering van deNederlandse publieke opinie ten aanzien van Israël. Militairen en journalistenkwamen erachter dat niet alleen de Palestijnen schuldig waren aan de spanningen inhet Midden-Oosten, en waar aanvankelijk – in 1979 – kritiek op Israël niet mogelijkwas, was dit aan het einde van de missie te accepteren.Concluderend waren de Nederlandse regering en het ministerie van Defensie nogonvoldoende voorbereid op de situatie in Libanon toen de soldaten in maart 1979werden uitgezonden. Zij waren zich onvoldoende bewust van wat een VN-missie metzich meebrengt, ook wat betreft de – soms – overweldigende aandacht van pers en demanier waarop journalisten in het gebied hun informatie verzamelden. Te allen tijdede VN-neutraliteit behouden was de grootste uitdaging. Om die uitdaging baas tekunnen, maakte Defensie na het Lieve Joris-incident een begin met de modernerevoorlichtingsprincipes, bijvoorbeeld door voorlichters mee te sturen.57
Page 2 and 3:
Inhoudsopgave PaginanummerInleiding
Page 4 and 5:
neutrale VN-soldaat, die zijn menin
Page 6 and 7: Hoofdstuk I. Het besluit tot Nederl
Page 8 and 9: De onrust in het gebied hield dus o
Page 10 and 11: het bewustzijn. 15 Verscheidene per
Page 12 and 13: Volgens een onderzoek van de legerl
Page 14 and 15: Hoofdstuk II. Het mediabeleid van U
Page 16 and 17: Defensie had bij het opstellen van
Page 18 and 19: Internationaalrechtelijk gezien was
Page 20 and 21: klachten speelden de militaire bela
Page 22 and 23: van de dienstplichtige soldaten. Na
Page 24 and 25: ieden, maar is politiek niet haalba
Page 26 and 27: De Israëli’s lieten geen gelegen
Page 28 and 29: Interne meningsverschillen bij Defe
Page 30 and 31: konden officieel de Unifillers niet
Page 32 and 33: Lieve Joris-incident, dat in august
Page 34 and 35: egrijpen hoor.’ ‘Over het algem
Page 36 and 37: avoure en machogedrag. 96 De betref
Page 38 and 39: vergadering vroegen de medewerkers
Page 40 and 41: het ministerie van Defensie aan de
Page 42 and 43: opspraak komen vanwege het Wadi al-
Page 44 and 45: aangelegenheid betrof, en de VN zod
Page 46 and 47: De pers kon lastiger aan informatie
Page 48 and 49: afgeschermd. 134 Dat was de actie d
Page 50 and 51: Hoofdstuk V. De journalist en Unifi
Page 52: toen werd iedere militair veel ster
Page 55: Het was dus aan Defensie geweest om
Page 59 and 60: o 14 april 1980, Nederlanders onder
Page 61: Bijlage - Kaart zuid-Libanon61
show all

Defensie en de pers tijdens de Nederlandse ... - Boekje Pienter

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?