binnenlands bestuur

BINNENLANDS BESTUURAlmere zetonderwijsin de hoek

INHOUD | WEEK 23SLECHTSTEONDERWIJSIn Almere is één op de drie basisscholen zwak tot zeer zwak.Daarmee is de groeistad in de Flevopolder de slechtstpresterende onderwijsregio van het land. Hoe kan dat en watkan het gemeentebestuur eraan doen? OnderwijswethouderRené Peeters trekt ten strijde.20GEMERT-BAKELLIKT WONDENWaarnemend burgemeester Hans Haasvroeg vorig jaar onderzoeksbureauBING de bestuurscultuur in Gemert-Bakel onder de loep te nemen. Vooralex-wethouder en nu CDA-fractievoorzitterHarrie Verkampen was onderwerpvan onderzoek. Het onderzoeksresultaatwordt op uiteenlopendemanieren geïnterpreteerd.8BOZESPUITGASTENEen derde van de vrijwillige brandweerliedenoverweegt te stoppen als deregionalisering van de brandweerdoorgaat. ‘Hoe grootschaliger, des teduurder en slechter het wordt.’26DEZE WEEKRUBRIEKENOPINIE06 VNG-congresKeihard ‘nee’ tegen werkparagraaf07 VNG-congresCDA-bestuurders wijzenDonner terecht08 IntegriteitGemert-Bakel likt wonden13 Decentralisatie‘Twee bestuurslagen te weinigvoor ruimtelijke ordening’14 Jeugdzorg‘Eén plan probleemgezineffectiever en goedkoper’15 Decentralisatie‘Bureaus Jeugdzorg moeten weg’16 Divosa-monitor‘Rode cijfers door groei bijstand’20 OnderwijsAlarmfase 1 voor onderwijs Almere26 BrandweerBranden blussen met betrokkenheid30 JeugdzorgJeugdzorg zonder wachtlijsten05 Nieuws Lokaal04 SpraakmakerPaul Gondrie18 ArbeidsrechtOntslagformule19 De werkdag vanAlbert Jan van Zwieten35 Boeken37 Ingezonden37 Colofon38 Personalia03 Redactioneel05 Nico Visscher07 CommentaarMeer automaatdan autonoom12 Ton BestebreurOns Griekenland17 Douwe Jan ElzingaPolitieke Wao voorlokale bestuurder36 OpiniepaginaBeheersing Awbz begintbij de burger2 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

Erik van ZwamREDACTIONEELOPEN EINDEJEUGDZORG ZONDERWACHTLIJSTENGeen wachtlijsten, tevreden ouders en 30 procent goedkoper.De inmiddels tien vestigingen van de Opvoedpoli, eenjeugdzorg/ggz-instelling die zich profileert als toegangspoorten hulpverlener tegelijk, zeggen het te leveren. Eengesprek met oprichter Linda Bijl.30AbonnementVoor een (gratis) abonnement zie de website:www.binnenlandsbestuur.nl Klik vervolgens op:Abonnementen en kies de vorm die bij u past.ADVERTENTIESEEN DOORDACHTEKEUZE VOOR EENNIEUW HRM-SYSTEEM.WWW.OSG.NL/KIEZENMETAMBITIEEen open-einde-regeling: daar zijnwij Nederlanders dol op. Ambtenarenen politici omdat ze niet hoevenna te denken waar de grenzen liggenen dat brengt naderhand eenhele hoop extra werk met zich mee.Zo blijf je lekker bezig. En de Nederlander ziet eenuitgelezen kans om snel en goedkoop wat centjes tepakken. Wie zijn de dupe? De echte probleemgevallenwaar de open-einde-regeling voor is bedoeld.Het gaat meestal lange tijd goed totdat de uitgavensky high zijn. Vervolgens wordt er verbaasd naar deexcessieve kostenstijging gekeken. Zwaar bezuinigenis dan de enige oplossing. Ondertussen lamenterenbelangenorganisaties over de nooddruftigen die nuzwaar de dupe worden.Door het bekend worden van kabinetsbezuinigingenzijn open-einde-regelingen nu groot nieuws. Het persoonsgebondenbudget (pgb) is vanaf de invoering in1995 van 13 duizend gebruikers naar 130 duizendgebruikers gegroeid. Als het zo doorgaat, stijgen dekosten van het pgb boven de 3 miljard euro per jaaruit.Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van VWS(CDA) heeft besloten drastisch in te grijpen en weerterug te keren naar de groep chronisch zieken waarvoorde regeling indertijd was bedoeld. Het gaat nogsteeds om circa 13 duizend mensen. Het CentrumIndicatiestelling Zorg (CIZ) liet het aantal indicatiestellingenvoor een pgb volstrekt uit de hand lopen. Gekscherendwordt wel eens gezegd dat je alleen maarhet CIZ hoefde te bellen om pgb-geld te krijgen.Maar het probleem van het pgb is een veel brederprobleem. Het is het probleem van de Awbz die binnenkortal 23 miljard euro kost terwijl er maar beperktzicht is op waar al dat geld aan wordt uitgegeven. Tochexploderen de kosten jaar na jaar.Het is het probleem van de kinderopvang waar VVDministerKamp van Sociale Zaken deze week het mesin heeft gezet. De goed bedoelde open-einde-regelingwerd in 2005 ingevoerd om meer vrouwen aan eenbaan te helpen door goedkope kinderopvang te financieren.In al die jaren zijn circa 15 duizend vrouwenextra gaan werken. Tegelijkertijd steeg het aantal kinderenin de kinderopvang met meer dan 100 procenten de kosten verdrievoudigden. Nu wil die hardvochtigeminister Kamp anderhalf miljard bezuinigen opdeze open-einde-regeling en strakke spelregelsinvoeren om nieuwe kostenstijgingen te voorkomen.Het ‘ach en wee’ wordt weer alom gehoord.Ook de regeling voor jonge arbeidsongeschikten, deWajong, dreigt nu op een zelfde manier te ontsporen.Misschien wordt het eens tijd om een structureel eindete maken aan open-einde-regelingen. Het bespaartveel geld en bezuinigingsleed.Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 3

NIEUWS | LOKAALWierden500 euro vooreen ons gelukMiemo zei het vroeger al: ‘al hej allegèèld van de wearld, gluk is nich tekoop’n’. Toch denkt Wierden daaranders over. De gemeente gaatinwoners die in een sociaal isolementzijn geraakt een zogenaamd‘geluksbudget’ aanbieden.Met een bedrag van 500 euro hooptWierden vereenzaamde burgersweer gelukkig te maken. Dat geld isniet zozeer bedoeld om een plasmatelevisievan te kopen, maar moethen stimuleren om deel te nemenaan het maatschappelijk leven. Destraat op dus, de paden op, de lanenin, en hop gelukkig zijn.Platform Progressief Wierden kantevreden zijn, de lokale partij waseen verwoed pleitbezorger van hetgeluksbudget. Klein detail: h opelijktelt Wierden niet al te veel ongelukkigeinwoners, er is maar een budgetvan 2.500 euro. Dat zijn dus vijfgelukkige burgers, de rest moet danmaar op een wachtlijst.CIJFERS: Aantal bijstandsuitkeringenBron: CBS / Illustratie Niels de HoogLeeuwardenAversie tegenparagnostenHet is allang geen geheim meer:christenen hebben het niet zo ophet paranormale. Het enige bovennatuurlijkewaar christenen in gelovenis namelijk God. En dat isn a t u u r l i j k a l l es b e h a l ve pa ra n o r m a a l .In Leeuwarden komt de eeuwenoudeaversie weer eens bovendrijven.De ChristenUnie heeft grote moeitemet de Paranormaal en WellnessBeurs die op 19 juni in een multifunctioneelcentrum van dege m e e n te ge h o u d e n wo rd t . Ove r-heidsgebouwen zijn volgens deChristenUnie niet bedoeld omo n d e rd a k te b i e d e n a a n ‘d i t so o r tevenementen’.De partij heeft er bij het college vanburgemeester en wethouders opaangedrongen om de beurs uit telaten wijken naar een commerciëleruimte. Politiek en paranormaleza ke n m o e te n n u e e n m a a l st r i ktgescheiden blijven. Misschien dateen schietgebedje helpt?TilburgZiek vangebouwHet hoge ziekteverzuim onder Tilburgseambtenaren wordt veroorzaaktdoor het stadskantoor waarde ambtenaren werken. Bijna dehelft van de kwakkelende ambtenarenheeft aangegeven zich niet lekkerte voelen wegens het gebouw,oftewel ze lijden aan het Sick BuildingSyndrome. Dat bleek tijdenseen vergadering van de raadscommissieeconomische zaken. Decommissie was bijeen om het detailhandelsklimaatin het centrumte bespreken. Tilburg wil een winkelcircuitcreëren rond het Stadhuisplein.Daarvoor moet het detwee stadskantoren ook bij de winkelstraattrekken. Alleen de stads-EINDE AAN ROTONDEJANBOELSPRAAKMAKERPaul GondrieOp de zes rotondes in de Brabantse gemeenteBest gelden verschillende voorrangsregels,binnen één rotonde zelfs twee. Al jaren twistpolitiek Best over de rotondeverwarring.Wethouder Paul Gondrie (CDA) wil dat de raadvoor uniformiteit kiest.Het is verwarrend in Best.Maar er is wél over nagedacht. De raad heeft in2004 besloten om fietsers geen voorrang te gevenop rotondes, met uitzondering van twee rotondeswaarvan scholieren op weg naar school gebruikmaken.Aan één kant hebben ze voorrang, maarhet is absoluut verwarrend voor de weggebruiker.In het collegeprogramma staat dat we de gemeenteraadeen overzicht zouden geven van de kostenom fietsers op alle rotondes voorrang te geven.Dat laatste zou in ieder geval 300 duizend eurokosten. Alleen niets doen kost niets.Dan doet u toch niets?Ik vind dat er hoe dan ook uniformiteit moetkomen. En dat kost geld. Fietsers krijgen voorrangóf niet. Onderzoek van het onderzoeksbureau voorverkeersveiligheid SWOV wijst uit dat er minderongelukken gebeuren als fietsers geen voorrangkrijgen. Die veiligheid vind ik het belangrijkst, maarje kunt ook voor mobiliteit kiezen en fietsersvoorrang geven. De rotondes hebben in driecollegeperiodes op de agenda gestaan, nu moetde raad beslissen.Dat zou ze deze zomer toch doen?Er zijn nog te veel vragen. Eind dit jaar weten wemeer. We hebben als college de kosten van reconstructie-optiesgegeven, maar de raad wil meerweten over het aantal ongelukken en de status vande bouwrichtlijnen van het kennisplatform voorinfrastructuur, verkeer, vervoer en openbareruimte. Heel terecht. Als je rotondes niet volgensde richtlijnen inricht, ben je dan wel of niet aansprakelijkals er een ongeluk gebeurt? Welke risico’snemen we? Ik wil juridisch advies inwinnen.Deze problematiek speelt namelijk overal.Want het is overal een chaos.Den Haag zou exact moeten voorschrijven hoerotondes moeten worden aangelegd. Vrijblijvenderegels scheppen verwarring. In Sint-Oedenrodehebben de fietsers geen voorrang, in Oirschot wel,bij ons is het een mix. We voeren gemeentelijk eenoeverloze discussie en dat hoort niet. Leg het landelijkvast, net zoals Rijkswaterstaat bepaalt hoede A4 en de A7 worden aangelegd. Ik zou wel eenswillen weten of er een rechtszaak is gevoerd overeen ongeluk op een rotonde en hoe de jurisprudentieis. Misschien dat uw lezers kunnen helpen?Martijn Delaere4 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

LOKAAL | NIEUWSkantoren zijn rijp voor renovatie,sloop of nieuwbouw. ‘Af en toe ishet wat warmer of kouder dan jezou willen’, erkent een adviseur vande raadsgriffie.Het Sick Building Syndrome zorgtvoor klachten als hoofdpijn, duizeligheiden concentratieproblemen.Dit kan worden veroorzaakt doorslecht onderhouden airco-systemen,kopieermachines of printers,maar.... ook door stress en gebrekaan collegialiteit op de werkvloer. Indat geval heet het ook wel het SickColleagues Syndrome.NICO VISSCHERDrimmelenBijen in deaanvalWie allergisch is voor bijensteken,kan voorlopig maar beter even wegblijvenuit Drimmelen. Het Drimmelensegemeentehuis in Made wordtbelegerd door 200 duizend bijen,onder aanvoering van beroepsimkerBert Brakkee. Het gaat om eenprotestactie tegen het groenbeleid.Brakkee vindt dat de gemeentezich met het kappen van bomenschuldig maakt aan ‘bijenmoord’ enis niet van plan om zijn kasten metbijen weg te halen. De gemeenteheeft de imker tot vrijdag de tijdgegeven om dat wel te doen.Het is nog maar de vraag wiea n d e rs d e b i j e n ka ste n ka n ve r w i j -deren. Drimmelen hoeft in iedergeval geen hulp te verwachten vanimker Aarts Bij en Groen uit Tilburg.Die heeft zich al solidair verklaard.Brakkee, die deze week ook al verscheidenekeren werd aangemoedigddoor sympathisanten metspandoeken, voelt zich sterk staanmet zijn actie. Hij hekelt de houdingvan het stadhuis: ‘Dommege m e e n te. G e e n ges p re k , ge e n d i a -loog, Ze gaan er gelijk met de bottebijl in, bestuursdwang. Maar nogvoor ik de sommatie kreeg, wist ikal wat ze van plan waren. HetN e d e r l a n d se b i j e nwe re l d j e i s k l e i n ,daar hebben ze zich op verkeken.’De imker denkt er over om eenj u r i st i n te sc h a ke l e n . De ge m e e n teblijft hoe dan ook van mijn bijen af’.SliedrechtKetting omBoevéeAls burgemeester ben je er wel aangewend dat er soms de spot met jewordt gedreven. Dat hoort nu eenmaalbij het vak. Maar niet veel burgemeesterszullen een protestliedte horen hebben gekregen dat erjuist op gericht is hen terug in hetzadel te krijgen. Toch overkwam ditde tijdelijk teruggetreden burgemeesterMartin Boevée van Sliedrecht.Boevée is op non-actiefgeste l d n a ge r u c h te n ove r m a c h ts -misbruik en sjoemelen met geld.Maar de band Jan Pak de Leuning,wereldberoemd in heel Sliedrecht,vindt dat Boevée een geliefde burgervaderis, altijd voor iedereenklaar staat en makkelijk aanspreekbaaris. En daarom heeft de bandeen lied gemaakt om zo samen meteen kleine 12 duizend andere Sliedrechters,de burgemeester een hartonder de riem steken. ‘De Kettingom Boevée’ is een bewerking van hetnummer van Bob Dylans Death isnot the end, in Nederland vooral bekendgeworden door de vertolkingvan Freek de Jonge met ‘Er is levenna de dood’. En hoe luidt de tekstdan?‘In Sliedrecht heerst commotie, hetwas zelfs op TV.Ja de ketting moet weer om MartinBoevée.We zijn nu maanden verder en deburger wacht gedwee.Ja de ketting moet weer om MartinBoevée.Om Boevée (om Boevée)Om Boevée (om Boevée)Ja de ketting moet weer om MartinBoevée.’Het nummer wordt zelfs op singelgezet en is te beluisteren op Youtube.Dus begint u maar vast met oefenen.Zie ook: http://www.janpakdeleuning.nl/Boevee/Boevee.htmBB ZAPPwww.binnenlandsbestuur.nlBETAALD PARKEREN Vorigjaar verdween 566 miljoen euroin de Nederlandse parkeerauto-joen bij een winst van 83 miljoeneuro. In Den Haag is de gemeentekasook flink gespekt met par-maanden hulp gevraagd bij deverwerking van het incident.Tientallen politieagenten,maten, 40 procent meer dan inkeergeld; daar was de winst 8,9rechercheurs, forensisch onder-2005. De tien grootste gemeentenmaakten ruim 116 miljoeneuro winst, op een omzet vanmiljoen euro.HULPVERLENER WIL HULPTientallen hulpverleners rondzoekers, verpleegkundigen enambulancechauffeurs die op dedag zelf of in de dagen daarna300 miljoen euro, 27 procenthet schietdrama in winkelcen-betrokken waren bij het incidentmeer dan in 2005. Amsterdamtrum De Ridderhof in Alphen aanzijn doorverwezen naar artsen ofhaalde het meest op: 128 mil-den Rijn, hebben afgelopeneen psycholoog.Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 5

NIEUWSVNG-congres Bestuursakkoord deels afgewezenKeihard ‘nee’ tegen werkparagraafGemeenten weigeren vooralsnogde sociale werkplaatsenvan het Rijk over te nemen.Ze achten de financiëlerisico’s te groot.Dat is de uitkomst van de deze weekgehouden ledenvergadering van deVereniging van Nederlandse Gemeenten(VNG) in de Achterhoek.Met een overgrote meerderheid (87tegen 13 procent) schaarden de lokalebestuurders zich achter hetvoorstel van het VNG-bestuur nietakkoord te gaan met de zogehetenwerkparagraaf, de uitvoering van deWet werken naar vermogen (waarinregelingen voor bijstand, Wajong ensociale werkvooziening worden samengevoegd).Die vormde een onderdeelvan het bestuursakkoorddat de onderhandelaars van kabineten gemeenten in april in principeovereen kwamen. Andere onderdelenwaren de decentralisatie van dejeugdzorg en delen van de Awbz.Tegen de overname van die takenzeggen de gemeenten ‘ja.’ Voor deuitvoering van de Wet werken naarvermogen (Wwnv) stelde het kabinetals onderdeel van het bestuursakkoord400 miljoen euro beschikbaar.Dit bedrag moest zorgen vooreen soepele overgang. Maar er is290 miljoen euro extra nodig, aldusde gemeenten. Zo berekende Emmendat het onverkort overnemenvan deze taak de gemeente jaarlijks90 euro per inwoner meer gaat kosten.‘Dat geld hebben we niet’, aldusburgemeester Cees Bijl.GEVAAR Het gevaar van het nietakkoord gaan met de werkparagraafin het bestuursakkoord, is dat hetkabinet de decentralisatie bij wetgaat regelen en 400 miljoen euroschrapt. Bijl: ‘Je kunt mij vragen volgendjaar over een sloot van 4 meterte springen. Als ik ga oefenen,lukt dat. Maar als die sloot 10 meterbreed is, lukt dat niet. En helemaalniet als nu wordt gedreigd de slootte verbreden tot 12 meter. Danoefen ik niet eens.’Minister Donner van BinnenlandseZaken reageerde meteen na afloopvan de stemming met de boodschapdat er dan helemaal geensprake meer kan zijn van een bestuursakkoord.De afspraken vormdenéén totaalpakket en in die zinvat het kabinet het ‘niet helemaal’accepteren op als ‘helemaal niet’.VNG-voorzitter Annemarie Jorritsmais het volstrekt oneens met dezeinterpretatie. Zij roept het kabinetop bewust en weloverwogen met deuitspraak van de VNG-leden om tegaan. ‘Kijk serieus naar onze opvattingen.Wij hebben heel grote zorgenover één onderdeel van het akkoord.Daar hebben we vanaf hetbegin geen doekjes om gewonden.Het is geen selectief winkelen watwe hier hebben gedaan. Ook hetCOMMENTAARMEER AUTOMAAT DAN AUTONOOMOnverantwoord achten gemeentebesturende financiële risico’s die klevenaan de extra taken die het Rijkwil overhevelen. In plaats van meergeld voor die taken, hadden ze betereen ruimer lokaal belastinggebiedkunnen claimen.Nog niet zo erg lang geleden kondengemeenten zelf voor een belangrijkdeel in hun eigen onderhoud voorzien.Toenmalig VVD-voorman GerritZalm zorgde er 5 jaar geleden echtervoor dat gemeenten de helft van hunbelangrijkste eigen bron van inkomstenverloren: hij halveerde de onroerendezaakbelasting- een verliespostvan zo’n slordige 1 miljard euro voorde gemeentekas.De VNG, onder voorzitterschap vanWim Deetman, vocht de beslissingaan en sleepte de inhalige staat voorde rechter. De CDA-coryfee maaktezich er op het Binnenhof bepaaldniet populair door, maar hij bleef onverzettelijkzijn punt maken. Jaar in,jaar uit. Steun kreeg de VNG uit onverdachtehoek: de Raad van State.Bij herhaling pleitte het hoogste adviescollegevan de regering voor eenvermindering van de rijksbelastingen een verhoging van de gemeentelijkebelasting om de lokale autonomierecht te doen.Onder Deetmans opvolger, AnnemarieJorritsma, verdween de eis omeen substantieel eigen belastinggebiedals sneeuw voor de zon. Hetis verleidelijk een verband te leggenmet het feit dat zij van VVD-huize is.Of ze echter zo’n stempel kan drukkenop de koers van de vereniging,valt te betwijfelen. We mogen er immersvanuit gaan dat zij het niet alleenvoor het zeggen heeft. Maarmeer dan opvallend blijft de radicalekoerswijziging onder haar voorzitterschapop zijn minst.Ook in het nieuwe bestuursakkoordkomt de eis tot een groter eigen belastinggebiedniet terug. Daarin iswoordelijk min of meer vastgelegddat het gemeentelijk belastinggebieddeze kabinetsperiode niet verderwordt ingeperkt. Ongelooflijk maarwaar. De onderhandelaars namensde gemeenten hadden dat bestuursakkoordmet al die decentralisatievan taken natuurlijk moeten aangrijpenom het eigen belastinggebiedeen flink eind op te rekken - al washet maar tot op het niveau van 5 jaargeleden. Want als het Rijk bezig istaken met grote financiële risico’s,zoals de uitvoering van de Wajong,de sociale werkplaatsen en de jeugdzorgnaar de gemeenten over te dragen,hoort daar logischerwijs bij datook de risicodekking naar de gemeentengaat. Er vanuitgaand tenminstedat het Rijk zelfstandigheidvan gemeenten echt belangrijk vindt.Dat valt te betwijfelen. CDA-ministervan Financiën De Jager, liet zich naarverluidt niet eens zien aan de onderhandelingstafel.Gevolg is dat gemeenten (nog) meerautomaat dan autonoom worden.Eventuele tekorten voortvloeiend uitde werkparagraaf in het bestuursakkoordzijn uit de beperkte eigen middelenhoegenaamd niet op te vangen,niet anders dan door het mes tezetten in de weinige vrije ruimte waarje als gemeentebestuur nog een eigenafweging kan maken. Welke zinnigereden zou je als lokale kiezerdan nog hebben om de gang naar destembus te maken? Gemeentelijkebeleidsvrijheid hoort te gaan overmeer dan de kleur van stoeptegelsalleen.Nu er door het afwijzen van het bestuursakkoordop het onderdeel‘Werk en Inkomen’ een soort patstellingis ontstaan, dient zich een nieuwemogelijkheid aan dit alleszins gerechtvaardigdealternatief af tetasten. Dat zou een betere lijn zijndan blijven steggelen over een incidenteletoelage. Het echte mancovan het onderhandelaarsakoord isniet zozeer of er van het Rijk genoeggeld met de taken meekomt. Nee,het echte manco is dat gesprekkenen afspraken over de verruiming vanhet gemeentelijk belastinggebiedvolstrekt achterwege zijn gebleven.Hans Bekkers6 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

CDA-bestuurderswijzen Donner terechtNIEUWSVNG-voorzitter Annemarie Jorritsma spreekt in Ulft het VNG-congres toe.Zij werd door de leden per 1 januari 2012 herkozen als voorzitter. Deburgemeester van Almere is voorzitter sinds 1 januari 2008. Jorritsma’s tweedeen laatste termijn loopt af op 31 december 2015.overgrote gedeelte van het akkoorddat we wèl voor onze rekening nemen,bevat grote opgaven, óók financieel.Het is niet alleen maarleukigheid waar we voor hebbengekozen. De stappen die we durvente nemen zijn immens, met namerond de jeugdzorg en het begeleidingsdeelvan de Awbz.’LOBBY Donner vindt dat het VNGbestuurde verantwoordelijkheidmoet nemen om met voorstellen tekomen. Dat zal zeker gebeuren. Onderdruk van de leden, werd beslotendat de VNG een zeer actieve lobbygaat voeren met als doel een beterREACTIESresultaat op het sociale terrein.Jorritsma wil met name premierRutte houden aan zijn eerdere beloften.‘Ik citeer uit de regeringsverklaring:“Mevrouw de voorzitter, totzover onze plannen. Plannen die wijin goed overleg met de Kamer willenuitwerken en uitvoeren. Maarook samen met de mede-overhedenen sociale partners. Samen met alleandere maatschappelijke partijen.En vooral samen met alle mensen inhet land.” Ik hoop dat hij dezewoorden nog steeds als leidraadhanteert.Hans Bekkers/Henk BouwmansPaul de Krom, VVD-staatssecretaris en verantwoordelijk voor de Wetwerken naar vermogen: ‘Herstructurering van de sociale werkvoorzieningis noodzakelijk. Dit moet hoe dan ook gebeuren.’ Joan Leemhuis-Stout, voorzitter van sw-koepel Cedris: ‘Rijk en gemeentenzijn verplicht aan de 500 duizend mensen die zonder hulp niet zelfstandigaan de slag komen, de impasse zo snel mogelijk te doorbreken.’René Paas, voorzitter van Divosa (managers sociale diensten): ‘Het iseen wedstrijd bestuurlijk armpje drukken geworden. Maar we kunnen hetons niet permitteren tijd te vermorsen met bestuurlijke krachtpatserij.’KOEN VAN WEEL / ANPDe stevigste kritiek op de afstandelijkeen niet-luisterende houdingvan minister van BinnenlandseZaken Piet-Hein Donnerkwam op het VNG-congres uitonverdachte hoek. ProminenteCDA-bestuurders riepen huneigen CDA-coryfee tot de orde.Minister en kabinet moeten eindelijkeens oog hebben voor deworsteling van gemeenten metde onderkant van de arbeidsmarkt,benadrukten zij.Hubert Bruls, burgemeester vanVenlo, sprak zich namens de 32grote steden krachtig uit tegende Wet werken naar vermogen.De Leidse CDA-wethouder Jan-Jaap de Haan was even zo kritischop Donner, die in de dagenvoor het congres had laten wetendat het voor gemeenten stikkenof slikken was. ‘Dreigementenzijn niet passend en evenminproductief.’Zelfs een late eerste draai -woensdagmorgen in een radiointerviewzei de minister dat hijbereid is om gemeenten tegemoette komen - werd Donnerdoor eigen partijgenoten evenminin dank afgenomen.Lucas Bolsius, burgemeester vanAmersfoort, maakte korte mettenmet Donners toenadering viade radio: ‘Het is alsof je op je huwelijksdagnog over het huwelijkscontractwilt onder handelen.Dat is niet het meest romantischemoment. Ik zeg daarom:Piet-Hein, it needs two to tango.’Met zijn onverzoenlijke houding- daarin gesterkt door premierRutte - kreeg Donner wel voorelkaar dat de rijen van de gemeentenzich sloten. Groot enklein, twijfelaars, voor- en tegenstandersvan de omstredenwerkparagraaf uit het bestuursakkoord,riepen allemaal dat bijzo’n massieve druk van het kabineteensgezindheid cruciaal is.‘We moeten massaal achter hetVNG-bestuur gaan staan’, zei deWaddinxveense PvdA-burgemeesterBert Cremers.Een op het oog onaangedaneDonner gaf in zijn toespraak depers de schuld van een deel vande verkeerde beeldvorming rondzijn persoon. Hij zei dat het kabinetvasthoudt aan het bestuursakkoord,maar opende tegelijkertijdde deur naar oplossingen.‘Het kabinet verstaat heel wel uwzorgen. Ik nodig u uit met voorstellente komen, want iedereendie mokkend in een hoekje blijftzitten, dat is geen optie.’Met kwinkslagen - daarbij ruimhartigde Chinese wijsgeer Confuciusciterend - kreeg Donnerde lachers op zijn hand. ‘Confuciusgaat het om betrouwbaarheiden beschaafde omgangsvormen.Dat hebben wij ook nodig’, aldusDonner. Maar in dit geval bleekAnnemarie Jorritsma in haarslotwoord Confucius hetscherpst te citeren. ‘Alleen deallerwijsten en allerdomstenveranderen nooit van mening.Mag ik die uitspraak u en hetkabinet meegeven?’ Donnermoest er om lachen - als eenboer met kiespijn.Henk BouwmansADVERTENTIEAbonneer u opAmbtenaren blijvenMaar hoe zit het met hun rechten?www.capra.nlonze nieuwsbriefCapra (advocaten), gespecialiseerd in het ambtenaren- en arbeidsrecht. ‘s-Gravenhage 070-3648102 ‘s-Hertogenbosch 073-6131345 Zwolle 038-4235414Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 7

ACHTERGROND | INTEGRITEITDe bestuurscultuur in Gemert-Bakel was zo rot als eenmispel, concludeert onderzoeksbureau BING. Eindelijk dewaarheid, zegt een ontslagen medewerker. Flutwerk vanBING, zegt een oud-ambtenaar in Gemert. Een politiekeafrekening, zegt oud-wethouder Harrie Verkampen.MARTIJN DELAEREGemert-Bakellikt zijn wondenMARTIJN DELAERE8 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDVooringenomenheid, misleiding ende schijn van vriendjespolitiek kenmerktenvolgens het Bureau IntegriteitNederlandse Gemeenten (BING)de afgelopen 20 jaar de bestuurscultuurin Gemert-Bakel. ‘Eindelijk is dewaarheid over het schrikbewind ende willekeur in Gemert boven watergekomen’, zegt voormalig communicatie-en representatiemedewerksterHanneke Hegeman over het rapportdat BING vorige maand inleverde.‘De waarheid die niemand wilde weten.De gemeenteraad niet, de commissarisvan de koningin niet, de ministervan Binnenlandse Zaken niet.Voor het BING-rapport hebben weópnieuw onze nek uitgestoken. Wijhebben wel weer informatie mogenaanleveren, maar voor al degenendie het veld moesten ruimen voorburgemeester Van Maasakkers enwethouder Verkampen, is er geeneerherstel. De gemeente en de gemeenteraadzouden op zijn minsthun excuses kunnen maken aan deambtenaren die de kat de bel aanbondenen dat met pesterijen, intimidatieen veelal met ontslag moestenbekopen.’Vorig najaar vroeg waarnemend burgemeesterHans Haas (CDA) BINGom de bestuurlijke integriteit envooral het handelen van oud-wethoudervoor ruimtelijke ordeningHarrie Verkampen (CDA, 1982-1999en 2002-2010) en ambtenaren te onderzoeken.Huidig fractievoorzittervan het CDA Verkampen zou zich namelijkschuldig hebben gemaakt aanvriendjespolitiek en valsheid in geschrifte.BING onderzocht vijf dossiers.Hanneke Hegeman was inhoudelijkniet betrokken bij de dossiersdie door BING zijn onderzocht. 32ambtenaren, ex-ambtenaren en burgers/ondernemerskwamen met 104meldingen van incidenten. Verkampenrekende erop dat het BING-onderzoekop eerherstel voor hemzelfzou uitdraaien. Dat gebeurde dusniet, integendeel. Het werd een aanklachtvan jewelste. Het behoorlijkbestuur in de Brabantse gemeentewas in Verkampens tijd volgensBING met voeten getreden, net alsde Gemeentewet en het bestuursrecht.Hanneke Hegeman werd eind 2004ontslagen bij de gemeente Gemert-Bakel, ‘nadat ik de gemeenteraadhad gevraagd een einde te makenaan de slechte bestuurscultuur’. Methaar vertrok in de ‘verziekte tijd’zo’n 20 procent van de ambtenaren,schat Hegeman. Ze vindt het daaromterecht dat oud-wethouder Verkampennu in het beklaagdenbankje zit,dat een meerderheid van de gemeenteraadzijn vertrek eist en hetOpenbaar Ministerie zijn handel enwandel onderzoekt. Maar daarmeekomt oud-burgemeester Van Maasakkers(CDA, 1989-2010) er wel genadigvanaf, aldus Hegeman. Ze zegt:‘Wethouder Verkampen was de godfatherbij wie ondernemers en burgerszaken konden regelen. De boerenwaren dol op hem; dat staat ookGemeentehuis van Gemert-Bakel.‘WIE NIETVÓÓR DIETWEEWAS, WASTÉGENHEN’in het BING-rapport. Niet zo gek alsje bedenkt dat hij als wethouder ookvoorzitter was van de kring De Peelvan de Noord-Brabantse ChristelijkeBoerenbond. Maar burgemeester VanMaasakkers was de Zonnekoningvan Gemert. De man is zijn levenlang burgemeester geweest. Dan gaje geloven dat alles om jou draait.Wie niet voor Van Maasakkers enVerkampen was, was tegen hen. Zewaren twee handen op één buik. Zijdeden alles om in het zadel te blijven,en ze werden almaar agressievernaarmate de oppositie krachtigerwerd.’ Jan van Maasakkers(CDA) was van 1989 tot 2010 burgemeestervan Gemert en Gemert-Bakel en werd vorig jaar bij zijn afscheidbenoemd tot ereburger vande gemeente.Aan je bureauOok milieu-technisch ambtenaarTwan van Houts moest het eind2004 ontgelden in Gemert. Afkomstigvan de provincie Noord-Brabanthad Van Houts zich al na een paarweken afgevraagd in wat voor organisatiehij was terechtgekomen. ‘Alleskon geregeld. Wethouder Verkampenkwam aan je bureau staanom te vertellen dat een bedrijf eenvergunning moest krijgen of dat ietsmoest worden aangepast. Dat eruit,dat erin. Als je vervolgens zei: “Maardat hoort niet”, dan was zijn antwoord:“Niets mee te maken, ik wilniet weten waarom iets niet kan, ikwil weten waarom het wel kan.” Bijde provincie sta je verder van deburgers af, dus dan is het gemakkelijker,maar als iets niet binnen degrenzen van de wet kon, dan gebeurdehet niet. In Gemert werddaar niet zo moeilijk over gedaan.’Van Houts herkent het beeld vanwethouder Verkampen als de godfathervan Gemert. ‘Hij kon behoorlijkintimiderend zijn, maar het was ookeen aardige man. Een man met charisma.Hij bepaalde wat er gebeurde.’Na zijn ontslag vertrok VanHouts met vrouw en kinderen naarde Franse Morvan om daar bed &breakfast ‘la Rose d’Or’ en een aannemersbedrijfjete beginnen.Niet iedere ex-werknemer in het gemeentehuisvan Gemert-Bakel heeftslechte herinneringen aan wethouderHarrie Verkampen en toenmaligburgemeester Jan van Maasakkers,Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 9

ACHTERGRONDmaar wel slechte herinneringen aanbureau BING in Amersfoort.Paul van der Elst bijvoorbeeld, dietot 2001 bij de gemeente Gemert-Bakelwerkte als bedrijfscoördinator.Van der Elst is voor het onderzoeknaar de bestuurlijke integriteit in Gemertdrie keer door BING gehoordover twee dossiers. Van der Elst: ‘Ikheb zonder bezwaren en onbevangenaan de interviews deelgenomen.Het was begrijpelijk dat ze mij wildenspreken. Ik ben inhoudelijk bijde dossiers betrokken geweest en ikvond dat ik niets onoorbaars heb gedaan.’Over het rapport dat BING heeft vervaardigd,zegt Van der Elst: ‘Het iseen studie met het niveau van eersteklas hbo. Als ik mij boos maak, zouik zeggen: het is een flutrapport. Allevoorschriften die voor een respectabelestudie gelden, zijn door BINGmet voeten getreden. Nergens staateen definitie van integriteit of zijn deonderzoeksvragen uitgeschreven. Ikben al 10 jaar weg uit Gemert, dus ikhoef niemand te vriend te houden,maar je ziet dat op voorhand is gestuurdom oud-wethouder Verkampenzwart te maken.’Ruim geciteerdPaul van der Elst, inmiddels werkzaambij de Brabantse gemeenteVught, is geïrriteerd over het gebruikvan zijn uitspraken in het BING-rapport.Van der Elst: ‘Ik word ruim geciteerd,maar niet volledig. Alleen decitaten worden gebruikt die de onderzochtezaak en het handelen vanwethouder Verkampen op zijn ongelukkigstbelichten. Ik word terechtondervraagd over twee dossiers. Danzou je verwachten dat mijn uitsprakenook bij die dossiers staan, maardat is niet zo. Mijn verslag is in vierdelen geknipt en op verschillende‘Dit is een politieke afrekening’Harrie Verkampen:‘Ik liep als wethouderop het randje.’Oud-wethouder Harrie Verkampenvan Gemert-Bakel is de gebetenhond in het BING-rapporten nu ook in degemeenteraad. Als portefeuillehoudervoor ruimtelijke ordeningzou hij vriendjespolitiekhebben bedreven, zijn zin hebbendoorgedrukt en ambtenarenhebben geïntimiteerd.U heeft het misdaan in het BINGrapport.Hoe heeft het zover kunnenkomen?‘In de Gemertse politiek wilden mensenmet mij afrekenen. Ze kregensteun van de verkeerde mensen inhet bewind, zoals waarnemend burgemeesterHaas die beloofde dat hetBING-rapport 25 - tot maximaal 40duizend euro zou kosten en dat bedragmet extra onderzoeken liet oplopentot 255 duizend euro. BINGvindt dat wel prima. Die schrijvengraag wat de opdrachtgever wil. Tweeraadsleden en een huidig wethoudervertellen de vreselijkste dingen overmij. En daar komt het negatieve geluidvan het ontslagen hoofd ruimtelijkeordening en een paar ambtenarenhandhaving bij. 80 procent vande ambtenaren is positief. Mijn tegenstanderswilden mij pootje lichten,en ik ben zo dom geweest omeen fout te maken.’U bedoelt de brief die u in 2009schreef over een bouwvergunningdie zou zijn verleend aan eenchampignonkweker. Dat was nietzo. De brief was opgesteld om voorsubsidie te zorgen.‘Fout, stom. Ik heb de feiten zelf naarbuiten gebracht. Ik liep als wethouderop het randje. Als je dat niet doet,bereik je niets. De wereld verandertiedere dag. Mijn ervaring heeft mijgeleerd dat je als bestuurder vooropmoet gaan om je gemeente van dieveranderingen te laten profiteren. Alsik die benadering niet had gehad, hadGemert nu niet zo’n prachtig buitengebiedgehad. Ga de gemeentegrensover en je ziet het verschil aan de erfbeplanting.Of de ringweg, zonderéén bezwaarschrift aangelegd. Wehebben geen verkeersproblemen ende 5 stoplichten van de provincie zijnallemaal weggehaald. En ja, ik ben inmijn ambities één keer over de grensgegaan met die brief, die overigensgeen enkel gevolg heeft gehad wantdie subsidie kwam er niet.’Het OM kijkt wel of u moet wordenvervolgd voor valsheid in geschrifte.‘Als ze mij hadden willen vervolgen,dan hadden ze dat al veel eerder gedaan;9 maanden geleden heb ik preciesverteld hoe ik denk dat het gebeurdis. Dat heb ik afgestemd metde gemeentesecretaris en de behandelendambtenaar, want die mochtenniet de dupe worden van mijn handelen.In het BING-rapport staat hetzelfde,dus het OM weet niets nieuws.Maar als ik word vervolgd en veroordeeld,dan vind ik dat niet gek, wanthet was fout. Maar degene die geenfouten maakt, geef ik graag eenhand.’U bent een drammer, begrijp ik uithet BING-rapport.‘Ik zoek oplossingen en ik laat mijniet door een regel, die vandaag toevalligzo is, tegenhouden. Als het collegeunaniem vindt dat iets moet gebeuren,dan werk ik daaraan. En danwil ik dat de ambtenaren dat ook uitvoeren.Natuurlijk maak ik met diehouding vijanden, maar een bestuurderdie geen vijanden maakt, functioneertniet. Als je iets wilt bereiken,moet je op het scherpst van de snedestrijden. We merkten als college dathet ambtelijk management te weinigtegenspel bood. Het bestuur was testerk. We zijn dus op zoek gegaannaar tegenpolen, mensen met eenandere politieke kleur. Op die manierkwam het nieuwe hoofd ruimtelijkeordening binnen. We hebben JulesIding, huidig gedeputeerde in Brabantvoor de SP, gevraagd om het bestemmingsplanvoor het buitengebiedte maken. Dat ontslagen hoofdgooit nu een bak vuil over mij heen,maar in het gemeentehuis heeft hijmij nooit tot de orde geroepen en ishij nooit voor zijn ambtenaren opgekomendie problemen met mij hadden.Met Iding ben ik nog steeds bevriend.’In het BING-rapport staat dat u zakenmet burgers zonder aanwezigheidvan een ambtenaar afhandelde,in een sfeer vanvriendjespolitiek.‘Ik wilde dat iedere inwoner, behalvede profiteur, van de gemeente wistdat ze een vriend in het gemeentehuishadden. Mijn 06-nummer staatin het telefoonboek. Het is belangrijkvoor de inwoners van een gemeenteom te weten dat ze iemand kunnenbellen als ze vastlopen bij een ambtenaar.Het werkte andersom ook goed.Ambtenaren wisten dat burgers mijzouden bellen als ze hun afspraken10 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDplekken gebruikt. BING heeft citatenmisplaatst weergegeven met de bedoelingde vluchtige lezer de indrukte geven dat een ondernemer of eenburger bewust door de gemeentewerd benadeeld.’Volgens Van der Elst worden dossiersdie correct zijn behandeld, misbruiktom de politieke tegenstandersvan toen en nu alsnog hun zin te geven.Fouten zullen er vast zijn gemaakt,maar daaruit kun je volgensde oud-ambtenaar in Gemert niet deconclusie trekken dat er niet integeris gehandeld. Van der Elst zegt: ‘Aande vraag of er al dan niet integer isniet nakwamen. Het is voorgekomendat er geen ambtenaren bij een afspraakwaren. Kan ik er wat aan doenals het de secretaresse niet lukt omvoor half 9 een ambtenaar te regelen?We werkten op een hoog tempo,dat is waar, maar het hoofd ruimtelijkeordening moet er binnen het gemeentehuisvoor zorgen dat ik nietalleen sta. Moet ik dan burgers naarhuis sturen? Ik zit er om de zakenaan te pakken, niet om de anderekant op te kijken.’Een wethouder die zich zó met dedetails bezighoudt, vraagt om problemen.‘Ik weet dat ik mij kwetsbaar heb gemaaktvoor aanvallen van mijn politieketegenstanders en van BING,maar dat is onvermijdelijk als je ietswilt bereiken. Dat is ook niet erg. Ikben 25 jaar wethouder geweest, en indie tijd bouw je een schat aan kennisen ervaring op. Ik wist meer dan deanderen. Een wethouder zonder ervaringhad het gebiedsplan Bakel-Milheezenooit tot een goed einde gebracht.Ik zou het zo weer doen. Ennu ik merk dat er niets meer uit hetgemeentehuis komt, is de motivatieom terug te keren alleen meer groter.’Maar een meerderheid in de raadeist uw vertrek als raadslid.‘Waar bemoeit de gemeenteraad zichmee? Als de raad geen vertrouwenmeer in mij had gehad als wethouder,dan was ik opgestapt. Zo hoort dat,want je voert het beleid van de raaduit, maar de raad kan toch niet eisendat een medevolksvertegenwoordigervertrekt? Zo’n eis hoort niet thuisin een democratie. Bovendien: ik benfractieleider van een oppositiepartij,dus wat hebben ze te vrezen?’gehandeld, behoort de vraag voorafte gaan of bij de behandeling vandeze complexe en langslepende dossierssoms sprake was van onkunde,onervarenheid of slordigheid. Pas alser sprake was van bevoordeling, opzetof misleiding kun je zeggen datambtenaren en de wethouder nietinteger waren. Sommige dossierszijn tot de Hoge Raad uitgevochten,en nooit hebben de rechters geconcludeerddat wethouder Verkampenniet integer had gehandeld.’Volgens Paul van der Elst moest Barbertjehangen, en zijn niet alleen zijnuitspraken maar ook die van anderendaarvoor misbruikt. ‘De gemeenteheeft in samenspraak met BINGtegen alle ambtenaren gezegd: “alsjullie iets te melden hebben, doe datdan”. Mensen die teleurgesteld warenover niet opgevolgde adviezen,over afgewezen loonsverhogingen ofaanvaringen hebben gehad met hetcollege, hebben hun zegje gedaan.Erg veel van deze opmerkingen missendaarmee iedere relatie met deopdracht van BING om de bestuurlijkeintegriteit van wethouder Verkampente onderzoeken. Tot mijnverbijstering zijn die opmerkingenwél uitgebreid in het BING-rapportgeciteerd. Rijp en groen door elkaar.Dan raakt zo’n rapport onnodig negatiefgekleurd.’Van der Elst is naar het hoofdkantoorvan BING gegaan nadat hij deconceptversie had gelezen. Van derElst: ‘Ze zouden een citaat in de juistecontext plaatsen, maar dat gebeurdeniet. BING is een acroniemvoor Bureau Integriteit NederlandseGemeenten. Dat wekt de schijn vanstatus, iets van de gemeenten, maardaar is helemaal geen sprake van. Zehebben niets met de Vereniging vanNederlandse Gemeenten te maken.Het is een commercieel bedrijf en deman die het rapport heeft geschreven,was fraudecontroleur bij eenverzekeraar. Het wantrouwen ziterin gebakken. In zijn rapport roepthij dat het bestuursrecht met voetenis getreden, hij meldt dat Gemertniet heeft voldaan aan het Wetboekvan Strafrecht. Wat weet hij daarvan?Daarvoor hebben we in dit landeen onafhankelijke rechter. Dat rapportis een poppenkast.’ImagoDe publicatie van het BING-rapportover de bestuurscultuur in Gemert-Bakel heeft in de regio en in het gemeentehuisintussen voor rumoer enverdeeldheid gezorgd. ‘Het imago‘HET ISEENFLUT-RAPPORT’WEERWOORD BINGvan Gemert-Bakel, het gehele ambtenarenapparaaten de betrokken ambtenarenzijn door dit rapport onnodigbeschadigd’, meldt deondernemingsraad in een open brief.De bronnen van het BING-onderzoekzijn gemakkelijk herleidbaar, terwijlde anonimiteit nadrukkelijk was toegezegd(ook een grief van ambtenaarVan der Elst). Waarnemendburgemeester Haas (CDA) en de gemeenteraadhebben daarmee volgensde ondernemingsraad van Gemert-Bakel‘het vertrouwen van demedewerkers geschaad’. Huidig burgemeesterJan van Zomeren (PvdA)heeft erkend dat de verzekerde ‘veiligheiden anonimiteit’ van klagendeambtenaren geweld is aangedaan,maar hij verzekert alle ambtenarenin een brief dat ‘geen enkele carrièrehierdoor zal worden geschaad’. Mensenkunnen tegenwoordig ‘ook kritiekop elkaar hebben’, aldus de burgemeester.Gevraagd naar die huidige bestuurscultuur,meldt de ondernemingsraadniets te willen zeggen, ook niet overhaar eigen open brief. Eén benaderdeambtenaar in Gemert weigert tepraten omdat hij geen vertrouwenheeft in ‘de sfeer van de tekst’, eneen andere ambtenaar meldt ‘dat gesprokenwoorden als niet gesprokenmoeten worden beschouwd’.

OPINIEFINANCIËNONS GRIEKENLANDTon BestebreurHet gaat te goedmet de rijksbegroting2011. Datmaakt het lastigechte stevigemaatregelen tenemen. Het EMU-saldo is met 3,6procent alweer bijna binnen deEuropese afspraken. Natuurlijk valtNederland nog onder het verscherptetoezicht van de EU maar die kanzijn tijd beter gebruiken om op Portugal,Ierland, Griekenland en Spanjete letten, de PIGS. Geen vuiltje aande lucht kortom?Ik denk van wel. Wij hebben onseigen Griekenland waar we de uitgavenal jarenlang niet beheersen.Waar alle actoren keer op keer verrastroepen dat het toch echt evenanders is gelopen dan gedacht. OnsGriekenland heet ziekenland.Het budgettair zorgkader bedraagtdit jaar 60,9 miljard, exclusief 4,8miljard zorgtoeslag. In de Voorjaarsnotawordt een tegenvaller gemeld,van 1 miljard, hetgeen bijna gebruikis in budgettaire nota’s. Alle ramingenvan het ministerie, de planbureaus,de Nederlandse Zorgautoriteiten het College voor zorgverzekeringenten spijt, jaar in jaar uit blijkt ergeen houden aan. Er zijn nu weerextra uitgaven aan specialisten, huisartsen,paramedische zorg, grensoverschrijdendezorg, ziekenvervoeren de ggz. En overschrijdingen bijAwbz-instellingen, zorg in natura,nieuwe capaciteit en kapitaallasten.Dit lijstje is de echo van een decenniumvol rapportages over de onbeheersbaarheidvan de zorguitgaven.Opeenvolgende ministers en staatsecretarissenhebben plannengemaakt en maatregelen genomen,het stelsel is keer op keer herzienmaar echte beheersen lukt niet.Persoonlijk heb ik er geen moeitemee, dat we een uitstekend zij hetkostbaar stelsel hebben. Waar datdoelmatiger kan, moeten we datzeker doen. Maar ik denk dat dankzijtoegankelijke en hoogwaardige zorgwe in staat zijn de kwaliteit van levenop een hoog peil te houden.Lastig vind ik dat we niet goed instaat zijn goede financieringsafsprakente maken en steeds tegenvallersin te boeken. Zo gaat zorg ten kostevan onderwijsuitgaven, milieumaatregelenen ander belangrijk beleid.Ga er daarom beter vanuit dat dezorgkosten niet dalen. Spreek dantoch een reeks maatregelen af watwe doen bij oplopende kosten. Ofwel,wie de rekening betaalt als nieuwe‘tegenvallers’ opkomen. Speel nueens niet dat je er verrast over bent,maar handel als verantwoordelijkpolititiek contingent in scenario’s.Wie betaalt de rekening, kies nu.De pijn van ziekenland en Griekenlandis niet dat er een budgettairecrisis uitbrak, die was in redelijkheidvoorspelbaar of in ieder geval voorstelbaar.De pijn is dat we er alsknappe koppen door verrast werdenen eigenlijk nog steeds of betergezegd: steeds weer achter de feitenaanlopen. Er gaat deze jaren bijna5 miljard euro naar Athene. Prima.Maar wat doen we als de Grieken in2013 niet gaan terugbetalen? Hetlijkt in Griekenland en ons eigen ziekenlandop voortmodderen, in plaatsvan een samenhangend, toekomstvastbeleid.ADVERTENTIEActief in de wereld van Werk & InkomenJe hebt meer collega’s dan je denkt. Van beleidsmedewerkerstot communicatieadviseurs en van klantmanagers totsociaal rechercheurs. Ontdek hoe zij met hun dagelijkseuitdagingen omgaan.Meld je aan op het beslotenplatform Naleving.netVind en deel informatie,ideeën en ervaringen• Nieuws • Documenten • Agenda• Discussies • Communities • NetwerkDirect aanmelden? Ga naar Naleving.net Voor vragen mail je naar info@naleving.netEen initiatief van RCF en het ministerie van SZW12 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

NIEUWSDecentralisatie Advies Raden voor Leefomgeving en InfrastructuurTwee bestuurslagen is te weinigvoor de ruimtelijke ordeningAD NUIS / H.H.Het Rijk moet optreden als‘arbiter’ om onevenrediggrote ruimteclaims van provinciesen gemeenten tevoorkomen.Het kabinet richt zich bij de ruimtelijkeordening te veel op de economie,waarschuwen de Raden voorde Leefomgeving en Infrastructuurin een advies over de decentralisatievan de ruimtelijke ordening aanminister Schultz (Infrastructuur enMilieu, VVD). In het deze week gepubliceerdadvies benadrukken deraden dat het kabinet natuur,cultuur en landschap niet magverwaarlozen. Juist in een globaliserendeeconomie waarin kenniswerkersen bedrijven internationaalop zoek zijn naar de beste vestigingsplekken,spelen de kwaliteitvan de ruimte en de quality of lifeeen onderscheidende rol’, vindende raden. Het kabinet-Rutte zoumeer oog moeten hebben voor natuur,cultuur en landschap. ‘De radenbenadrukken dat quality of life(inclusief stedelijke voorzieningen,cultureel aanbod, landschap) essentieelis voor economische groeiop de lange termijn.’In deze lijn past ook het pleidooivan de raden om vanuit het Rijktoezicht te blijven houden op ruimteclaimsvanuit de regio. De radenAdviesraden: Niet logisch als de provincie niet mee mag praten over deAmsterdamse Zuidas omdat gemeente al met Rijk aan tafel zit.onderschrijven dat ‘het bepalenvan de programma’s voor wonen,werken en recreëren primair deverantwoordelijkheid is van de provincies’.Maar het Rijk zou de programmeringwel moeten ‘monitoren’,en een rol als ‘arbiter’ op zichmoeten nemen.In een dergelijk geval zou het Rijkals derde partij nodig zijn, nadatgemeenten en provincies eerderafspraken hebben gemaakt. Hieruitblijkt volgens de raden dat het in deruimtelijke ordening vaak onmogelijkis om maximaal twee bestuurslagenbij een onderwerp te betrekken,zoals het kabinet wil.Maar ook in andere gevallen zijnmeer dan twee overheidspartijennodig, menen de raden. Als voorbeeldwordt de kantorenlocatieZuidas bij Amsterdam genoemd.‘Betekent het twee-bestuurslagenprincipedat de provincie niet magmeepraten over de Zuidas als degemeente en het Rijk al aan tafelzitten? Dat is niet logisch: de provincievervult immers een belangrijkerol in de programmatischeafstemming met andere kantoorlocatiesin Noord-Holland. Zowelprovincie als gemeente hebben duseen toegevoegde waarde in het besluitvormingsprocesbij een dergelijkeontwikkeling.’Dit laatste moet volgens de radenhet uitgangspunt zijn: ‘Het gaatniet om de vraag hoeveel bestuurslagener over gaan, maar om devragen ‘wie is bevoegd?’ en ‘wie –publiek en/of privaat – verrijkt hetproces met zijn of haar bijdrage?’.Iedereen die dat doet, is welkomaan tafel. Deze benadering inspireerten verbindt de betrokkenen,in plaats van ze te scheiden.’WASSEN NEUS Om de decentralisatievan de ruimtelijke ordeningtot een succes te maken,moeten regio’s volgens de radenmeer geld tot hun beschikkingkrijgen. Bezuinigingen zouden een‘risico’ vormen. Waar mogelijkmoeten rijksmiddelen worden gedecentraliseerd,bepleiten de raden.Zonder geld verwordt de de-centralisatie tot ‘een lege huls’ en‘een wassen neus’. Investerings- enonderhoudsbudgetten voor mobiliteit,water en het landelijk gebiedzouden in de visie van de radennaar provincies en/of gemeentenmoeten worden overgeheveld.Ook moeten provincies en gemeentenmeer belastingen kunnen heffen,vinden de raden. ‘De verschillenin lastendruk die decentralebelastingheffing voor bewonersoplevert, dragen bij aan ruimtelijkedifferentiatie. Dit vergroot hetonderscheidend vermogen vanregio’s.’De raden vrezen verder dat het kabinetin economisch opzicht te selectiefwil investeren. Voor het versterkenvan de economie zijn allestedelijke regio’s volgens de radenvan belang, omdat zij de ‘motorenvan de economie’ zijn.Bij de decentralisatie moet het kabineter volgens de raden voor kiezenom ‘heldere opgaven’ te formulerenmet voor de regio’s duidelijkmeetbare doelstellingen. Als voorbeeldwordt de woningmarkt genoemd.Het Rijk zou langetermijntrendsen -ontwikkelingen in beeldmoeten brengen. Dit zou vertaaldmoeten worden in gewenste aantallenen typen woningen. Vervolgenszouden de provincies dit concreetmoeten invullen.Het programma Ruimte voor deRivier wordt geroemd als voorbeeldvan een goede taakverdeling tussendiverse overheden. Het Rijkbepaalde de uitgangspunten, teweten ‘in 2015 moet rekening wordengehouden met een wateraanbodvan 16.000 kubieke meter perseconde, later oplopend tot 18.000kubieke meter, bij Lobith’. De regio’skregen maximale vrijheid bijde verdere uitwerking.De Raden voor de Leefomgeving enInfrastructuur bestaan uit de Raadvoor het Landelijk Gebied, de Raadvoor Verkeer en Waterstaat en deVROM-raad. Het advies over de decentralisatievan de ruimtelijke ordeningis er gekomen op verzoekvan minister Schultz.Boudewijn WarbroekBinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 13

NIEUWSAnapak hulpverlening‘Eén plan voor probleemgezinneneffectief en goedkoper’Het is effectief en bespaartgeld: multiprobleemgezinnenhelpen met één plan enéén regisseur. Dat concluderenzes gemeenten diemeededen aan het experiment‘Achter de Voordeur’.Bij multiprobleemgezinnen zijn alsnel tien, soms wel twintig hulpverlenersbetrokken. Van schuldhulpverleningen verslavingszorg totleerplichtambtenaar en opvoedondersteuning.Dat maakt het hulptrajectvoor cliënten onoverzichtelijk.De roep om een aanpak metéén plan en één regisseur klinkt inveel gemeenten.Zes gemeenten; Amsterdam, DenHaag, Nijmegen, Eindhoven, Groningenen Enschede, onderzochtenin samenwerking met de ministeriesvan BZK en VWS hoe dat werkt.Ze experimenteerden 2,5 jaar. Doorper gezin één plan op te stellen enéén regisseur aan te stellen, is dehulp beter op elkaar afgestemd eneffectiever, concluderen de projectleiders.De ervaringen staanEÉN PLAN LEVERT GELD OPbeschreven in een e-book, datandere gemeenten kan helpen.De gemeenten ontwikkelden hunwerkwijzen vanuit de eigen praktijk.Zo richtte Enschede een team vanwijkcoaches op, afkomstig uitwoningcorporaties, maatschappelijkwerk en de gemeente, licht projectleiderAnya Smits uit Enschedetoe. De wijkcoaches hebben afsprakenmet 25 hulpverlenende organisatiesen daardoor vergaandebevoegdheden om aan oplossingente werken. Zij kunnen bijvoorbeeldbesluiten om bijzondere bijstand teverlenen, of een uitkering stop tezetten.BEVOEGDHEDEN In situatieswaarin het juridisch niet mogelijk isom besluiten te delegeren, kan dewijkcoach een zwaarwegend adviesgeven. Bijvoorbeeld een leerplichtadvies,of advies over een ex-gedetineerde.De wijkcoach kan niet namensde reclassering handelen,maar kan wel adviseren iemand dieweer in de wijk komt wonen, periodiekop harddrugsgebruik te con-Het e-book Achter de voordeur bevat een model om een maatschappelijkekosten-batenanalyse te maken. Daarmee zijn alle organisatorische enmaatschappelijk effecten in kaart gebracht en in geld uitgedrukt. Het blijktdat voor een modelgemeente met 550 multiprobleemgezinnen de aanpak20 procent financieel rendement oplevert, vooral omdat de regisseurswerk wegnemen bij reguliere hulpverleners in het veld.Als ook de immateriële effecten worden meegenomen, zoals minder overlast,en onveiligheid en een hogere kwaliteit van leven, heeft de aanpakeen positief maatschappelijk rendement van 40 procent. Het e-book is tedownloaden via de website van het ministerie van VWS.troleren, zegt Smits.De overdracht van bevoegdheden iseen belangrijke voorwaarde voorsucces, maar de kracht van de aanpakzit vooral in de regie. Smits:‘Eén persoon kijkt wat nodig is opalle leefgebieden van een gezin zoalswonen, financiën, werk, opvoedhulp.Als vader bijvoorbeeld na langdurigewerkloosheid weer een baanvindt, heeft dat een positief effectop de jeugdzorgproblematiek in eengezin. Er is weer structuur, financiëlezekerheid, rust om opvoedproblemenaan te pakken.’Door bestaande structuren hebbenhulpverleners in de ‘oude’ aanpakde neiging om al die problemen alsafzonderlijke partjes te behandelen,zegt Smits. ‘Dat werkt niet, want inde hoofden van de cliënten zijn hetgeen afzonderlijke problemen, maaris het een grote brei waarover ze deregie kwijt zijn, zeker als er schuldenzijn.’ De wijkcoach brengt ordein deze chaos en helpt de gezinnenweer zelfredzaam te worden.SUCCES In alle gemeenten bleekdat de aanpak positieve effectenheeft op de gezinnen. Problemenworden eerder gesignaleerd, waardoormeer preventieve hulp wordtverleend en minder zware zorg nodigis in veel gevallen. Voor de circatweehonderd probleemgezinnendie bij de wijkcoaches in Enschedebekend zijn, wordt het maatschappelijkeen financiële effect van deaanpak nog onderzocht, maarSmits zegt nu al: ‘In de individueleBureau Jeugdzorg aan de HaagseNeherkade.cases zie je dat het beter gaat metgezinnen. Mensen maken een stapomhoog op de maatschappelijkeladder.’Vanwege het succes breidt Enschedede teams uit met deskundigen uitmeer organisaties op het gebied vanhulpverlening, werk en inkomen enveiligheid. De nieuwe ‘teams frontlijnsturing’krijgen een structureleplek in de gemeentelijke organisatie.Saskia BuitelaarBB ZAPPwww.binnenlandsbestuur.nlTERRASVERWARMINGAmsterdamse horecaondernemersin het centrum moeten illegaleterrasverwarming verwijderen,anders krijgen zij geennieuwe terrasvergunning. Vorigeweek nam de deelraad vanstadsdeel Centrum een motievan deze strekking aan, ingedienddoor GroenLinks.ENQUETE Een meerderheid vande Groningse raadsleden vindtdat het aantal gemeenten in deprovincie gereduceerd mag worden.Zij zien een fusie van 23gemeenten tot acht supergemeentenwel zitten. Dat valt opte maken uit een enquête vanhet Dagblad van het Noorden.Als voornaamste reden voor desamenvoeging voeren deondervraagden aan dat gemeentendan financieel minder kwetsbaarzouden zijn (28 procent).ROZE Amsterdam heeft hetbeste homo-emancipatiebeleid.Steeds meer gemeenten voereneen actief beleid op dit gebied.Dat blijkt uit de roze gemeentegidsvan Movisie. Opvallend is de14 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

NIEUWSDecentralisatie'Jeugdzorg beter af zonder bureaus'Om de nieuwe, gedecentraliseerdejeugdzorg professioneelen niet bureaucratischuit te voeren, moeten deBureaus Jeugdzorg wordenopgeheven. ‘We moeten wegvan de verambtelijking’.Naast opheffing van de BureausJeugdzorg op provinciaal niveaudient tegelijkertijd de jeugdzorg oplokaal en/of regionaal niveau teworden ingericht met veel ruimtevoor het oordeel van de jeugdzorgprofessional.Ambtelijke indicatieinstellingin de jeugdzorg dient teworden afgeschaft en vervangen teworden door een systeem van professionelediagnose en behandeling.De Centra voor Jeugd en Gezinzouden vernieuwd moeten wordenzodat zij daadwerkelijk de publiekeen professionele toegangspoortvoor de jeugdzorg worden.Deze herijking van de preventievejeugdgezondheidszorg in combinatiemet de voorgestelde decentralisatievan de jeugdzorg bepleit Stevende Waal, voorzitter van dedenktank Public Space, in het essayMARTIJN BEEKMAN / H.H.Een betere Zorg voor de Jeugd.Decentralisatie van de Jeugdzorg alskans. Het essay is tijdens het VNGJaarcongres in de Achterhoek begindeze week, aangeboden aan hetministerie van Volksgezondheid enaan wethouder Erik Dannenberg,voorzitter van de VNG-commissiezorg.Op dit jaarcongres moest de VNGzich uitspreken over de decentralisatievan rijkstaken, waaronder dejeugdzorg. Volgens de afspraken inhet bestuursakkoord tussen Rijk engemeenten moet uiterlijk in 2016decentralisatie van alle onderdelen(onder andere ambulante hulp, kindertelefoon,indicatiestelling, adviesen meldpunt kindermishandeling)van de jeugdzorg gerealiseerd zijn.De Waal betoogt dat de overhevelingvan de jeugdzorg de kans biedtom de rolverdeling tussen maatschappelijkeen publieke organisaties,die verantwoordelijk zijn voorde jeugdzorg, op een nieuwe leestte schoeien.BUREAUCRATIE De Centra voorJeugd en Gezin kunnen daarbij eenspilfunctie vervullen. ‘Het betekentdat in de Centra Jeugd en Gezin dehoogst opgeleide professional zoumoeten zitten die het hele dossierkan inzien, het formele eigenaarschapkrijgt en de bevoegdheid totplaatsing elders in de keten’, schrijftDe Waal. ‘In een nieuw stelsel zal dezorgprofessional weer dominant ensturend vooraan moeten wordengezet.’ Alleen in dat geval zal dejeugdzorg aansluiten op de behoeftenvan de hulpvragenden.De Waal waarschuwt tegen het risicovan bureaucratie wanneergemeenten alles naar zich toetrekken.‘We moeten weg van de voort-gaande verambtelijking van de uitvoering.Het beoordelen, aanpakkenen begeleiden van jongeren zal eenzelfstandig professioneel oordeel endirect handelen vragen. Daarvoorzal het politiek bestuur veel ruimtemoeten maken en dus vertrouwenmoeten opbouwen en geven.’VERLAMMEND Volgens hetakkoord dat gemeenten en Rijk inapril sloten, wordt niet alleen dejeugdzorg overgeheveld van provinciesnaar gemeenten, maar komt erook één financieringssysteem waaralle jeugdhulp onder valt.Gemeenten en ministeries willen dekomende jaren onderzoeken volgenswelk model de gemeentelijkejeugdzorg het best kan worden ingericht,en in het bijzonder hoejeugdbescherming en jeugdreclasseringkan worden georganiseerd.Volgens Kim Putters, voorzitter vande commissie Zorg en ZonMW, deorganisatie voor gezondheidsonderzoeken zorginnovatie, én tevensvoorzitter van de commissie dieopleidingen in de jeugdzorg evalueerde,dreigt de voorgestelde stelselherzieningeen verlammendewerking te hebben op initiatievenom de zorg nu al te verbeteren.‘Ik vind het jammer dat er zoveelgeld, tijd en energie naar zulke organisatorischekwesties gaat, terwijltegelijkertijd kinderen wachten opde juiste hulp en hulpverleners opde juiste kennis.’Voor Putters is het reden om tewaarschuwen: ‘We mogen nietwachten tot een Centrum voorJeugd en Gezin de taken van dejeugdzorg in 2015 overneemt.’Henk Bouwmansgoede score van Hillegom alshet probleem van de voortijdigvoortijdig van school. Dat aantaltervoorzieningen en aanwezig-beste niet grote stad. Het be-schoolverlaters in de stad. Ookwil het stadsbestuur de komen-heid van gevaarlijke stoffenstuur geeft al jarenlang aandachtaan beleid rondomhomoseksuelen. Ook is de politiemoet er een kwaliteitsnormkomen voor het jongerenwerk.Dat stelt CDA-wethouder Hugode jaren naar beneden hebben.DIGITAAL Drentse brandweerkorpsenin Emmen, Havelte enstaan digitaal opgeslagen opeen draagbare tabloidcomputer.In Nederland maken de meestegoed geïnstrueerd over geweldde Jonge (jeugd, gezin en onder-Hoogeveen hebben als test allebrandweerkorpsen gebruik vantegen homo’s.SCHOOLVERLATERS Rotterdamsejongerenwerkers kunnenwijs) naar aanleiding van de evaluatieVerbetertraject JongerenwerkRotterdam. In Rotterdaminformatie over bedrijfspandenen woningen digitaal paraat inhun brandweerwagens. Aanvals-een digitaal navigatiesysteem,maar ontbreekt de zogehetenobjectinformatie. Die staat nogeffectiever worden ingezet tegengaan ieder jaar 2.500 jongerenplannen en kaarten met bluswa-gewoon op papier.Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 15

NIEUWSDivosa-monitor‘Rode cijfers door groei bijstand’Sinds het eerste kwartaalvan 2009 groeit het aantalbijstandsuitkeringen aanéén stuk. Divosa-voorzitterRené Paas voorspelt eengroeiend aantal wethouderssociale zaken dat in de problemengaat komen.I-DEEL EN W-DEEL‘De groei van de bijstand duwt gemeentenin de rode cijfers’, staat inde analyse van de Divosa-monitor,de jaarlijkse enquête onder socialediensten. Het overgrote deel van desociale diensten gaf in 2010 meeruit aan bijstandsuitkeringen en reïntegratiedan zij hiervoor ontvingenvan het Rijk. In 2008 en 2009 wasdit ook al zo. Daardoor zijn gemeentenhelemaal of bijna door hun reservesheen op het gebied van werken inkomen. Ter illustratie: momenteelontvangen 315 duizend mensenbijstand. Eind 2010 waren dat er307 duizend, begin 2009 209 duizend.Het aantal bijstandsuitkeringenstijgt al 9 kwartalen op rij.Zowel aan het verstrekken van uitkeringen,het zogenoemde I-deel,als aan re-integratie, het W-deel,gaven gemeenten in 2010 meer uitdan ze ontvingen (zie ook kader ‘Ideelen W-deel’). 89 procent van degemeenten had in 2010 een tekortop het I-deel, van gemiddeld 14 procent.Het tekort op het W-deel wasgemiddeld 13 procent.Uit de Divosa-monitor blijkt verderdat maar liefst de helft van de gemeentenvan plan is over 2010 eenIncidentele Aanvullende Uitkering(IAU) aan te vragen bij het ministerievan Sociale Zaken. Zo’n aanvraagwordt meestal toegekend,maar de consequentie is wel eenverlaging van het budget voor deoverige gemeenten. Kleine gemeentenen gemeenten in het oosten vanhet land hadden gemiddeld degrootste tekorten. Divosa kan nietaangeven hoe dat komt.Gemeenten moeten tekorten op hetI-deel zelf bijpassen. Gemeenteradenzijn daar vanzelfsprekend niet blijmee. René Paas, voorzitter van Divosa:‘Verschillende wethouders en directeurenvan sociale diensten zijnde afgelopen tijd al in de problemengekomen. Het komende jaar gaan wedit vaker zien.’De economische crisis werkt metvertraging door in de bijstand, aldusDivosa. Werklozen die eerst nog WWontvingen, raken door hun rechtenheen. Zelfstandigen zonder personeeldiegeen WW-rechten hebben,hebben hun eigen reserves verbruikten kloppen aan bij de socialedienst. Uitkeringsinstantie UWVvoorspelt een piek in 2012.Gemeenten krijgen van het Rijk voor de uitvoering van de Wet werk enbijstand (Wwb) twee budgetten: het I-deel (inkomensdeel) en het W-deel(werkdeel). Met het I-deel moet de gemeente de uitkeringen financieren.Uit het W-deel moet activering van bijstandsgerechtigde en/of de re-integratievan de werkloze worden bekostigd. Het I-deel is een vast budget,de gemeente kan op dit budget dus overhouden of tekort komen.Het W-deel is een verantwoordingsbudget; de gemeente moet daadwerkelijkkosten maken om dit budget te verwerven.REGIONALE VERSCHILLENDe ontwikkeling van de bijstand per gemeente.De berekening is gemaakt door de absolutebijstandscijfers van december 2009 endecember 2010 met elkaar te vergelijken. Bron: CBSPaas noemt de nieuwe Wet werkennaar vermogen (Wwnv), waarin debijstand, de Wajong (jong gehandicapten)en de sociale werkvoorzieningworden samengevoegd, een‘mogelijke reddingsboei’, doordatgemeenten meer mogelijkhedenkrijgen mensen aan werk te helpen.‘Het wordt cruciaal bestaande grenzenover te steken’, aldus Paas.Belangrijk onderdeel van de Wwnvis het systeem van loondispensatie:werkgevers betalen alleen loon voordaadwerkelijk geleverde prestaties,de rest wordt met een uitkeringaangevuld. Paas pleit er voor datgemeenten nu al gaan experimenterenmet loondispensatie, hoewel deWwnv pas in 2103 ingaat: ‘Hetscheelt niet alleen in de kosten, hetlevert ook een schat aan ervaringop. En een vliegende start in 2013.’Divosa wil dat kabinet en de Verenigingvan Nederlandse Gemeentensnel om de tafel gaan zitten om deimpasse te doorbreken die is ontstaanna het afstemmen door hetVNG-congres van het deel ‘Werk enInkomen’ van het bestuursakkoord.Marieke PrinsZie voor de Divosa-monitor2011 ‘Grenzen verleggen’:www.binnenlandsbestuur.nl/divosamonitor2011BB ZAPPwww.binnenlandsbestuur.nlNHM Staatssecretaris HalbeZijlstra van Cultuur (VVD) geeftvanaf 1 januari geen subsidiemeer aan het Nationaal HistorischMuseum (NHM). Hij heeftdat volgens museumdirecteurEric Schilp dinsdag meegedeeldaan de directie van het NHM.CAO Een overgrote meerderheidvan de gemeente-ambtenarendie lid zijn van Abvakabo FNVheeft de voorstellen voor eennieuwe cao afgewezen. Redenvoor de vakbond om in actie tekomen. Nog deze maand volgenkleine acties, die een opmaatzijn voor een grote demonstratiena de zomer, zei onderhandelaarBert de Haas van Abvakabodinsdag.WEGEN De besluitvorming overde aanleg van infrastructuur, zoalsnieuwe wegen, wordt aanzienlijkversneld. Dat heeft deTweede Kamer deze week beslotendoor de zogenoemde tracéwette vernieuwen. Een voorsteldaartoe van minister Schultz(Infrastructuur) werd dinsdagaangenomen.16 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

Douwe Jan ElzingaOPINIEPOLITIEKE WAO VOORLOKALE BESTUURDERAls de Eerste Kamer goedkeuringgeeft, kunnen binnenkort zieke ofzwangere wethouders en gedeputeerdenzich tijdelijk laten vervangen. Devervanging is op verzoek. Bij ziekte iseen medische verklaring nodig. Decolleges beslissen. Voor volksvertegenwoordigersbestaat al een dergelijke regeling. Voor debestuurders van waterschappen wordt de regeling ookingevoerd. Curieus is dat de regering het niet nodig vindtom dit regime ook in te voeren voor ministers en staatssecretarissen.In het geval van zwangerschap is er een objectieve gronden in dergelijke gevallen is er tegen deze nieuwe mogelijkheidweinig bezwaar. Bij ziekte in algemene zin ligt datechter anders. Wethouders en gedeputeerden staan ineen verantwoordelijkheidsrelatie tot de volksvertegenwoordigingen.Tijdelijke vervangingen op dat niveau hebbendan ook een veel verder strekkende impact dan detijdelijke vervanging van volksvertegenwoordigers. Allerleivragen dienen zich aan. Kan een wethouder die op verlofis ook politiek ontslag krijgen? Is de van ziekte teruggekeerdewethouder verantwoordelijk voor de daden vanzijn tijdelijke vervanger? Beide vragen moeten bevestigendworden beantwoord. Dat heeft wel als curieus gevolgdat bijvoorbeeld een zieke wethouder qua ontslagkan worden meegesleept in een algemene collegecrisis,maar vanwege het verlof niet in de gelegenheid is om zichte verdedigen, ook niet als het ontslag betrekking heeftop zijn eigen portefeuille.Het meest problematische element betreft evenwel devraag of deze vervangingsregeling ook kan worden gebruiktom persoonlijke politieke problemen op te lossen.Vroeger werd in menig bedrijf en organisatie een plekje inde toen riante WAO aangeboden ter oplossing van functioneringsproblemen.Deze verkapte gouden handdrukkenvormden de belangrijkste aanleiding om het gehele WAOgebouwgrondig te hervormen. Het zou echter wel eenskunnen zijn dat de tijdelijke vervangingsregeling bij gemeenten,deelgemeenten, provincies en waterschappenook gebruikt gaat worden om bestuurders tijdelijk eenVervangingsregelingkan worden misbruiktelegante en aantrekkelijke way-out te bieden. Bij de behandelingin de Eerste Kamer werd het voorbeeld genoemdvan een wethouder die politiek zwaar onder drukstaat, een politiek ontslag boven het hoofd hangt, overspannenraakt en vervolgens in nauw overleg of onderdruk van de andere collegeleden een tijdelijke vervangingaanvraagt. Dit dan in de hoop dat over een aantal maandende politieke storm voor betrokkene en college eenbeetje is geluwd. Kan op die manier politieke verantwoordingworden ontweken en eventueel ontslag worden vermeden?In antwoord op deze vraag stelt minister Donner van BinnenlandseZaken in de eerste plaats dat een waarborg isgelegen in de noodzaak van een medische verklaring.Aannemelijk moet worden gemaakt dat betrokkene nietbinnen twee maanden weer aan het werk kan. Is dat aannemelijkdan kan in een vervanging worden voorzien vanmaximaal bijna een jaar. In de tweede plaats is het formeelniet onmogelijk dat betrokkene toch tijdens de vervangingpolitiek ontslag krijgt. In de praktijk echter kandoor een dergelijk construct de betrokken bestuurder redelijkeffectief uit de politieke wind worden gehouden. Inveel gevallen gaat een proces van onderzoek en verantwoordingvooraf aan ontslag. Door tijdelijk de wijk te nemen,kan dit proces effectief worden opgehouden of vanzijn scherpe kanten worden ontdaan. Bij zware politiekedruk en persoonlijke spanning kan een medische titel algauw voorhanden zijn. Uit alles blijkt dat de wetgeverdeze bijzondere dimensies van de tijdelijke vervangingsregelingonvoldoende onder ogen heeft gezien. Men magdan ook hopen dat in de bestuurspraktijk met deze regelinguiterst voorzichtig en omzichtig wordt omgegaan.Douwe Jan Elzinga is hoogleraar Staatsrecht aan deRijksuniversiteit GroningenBinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 17

ADVERTENTIEAnja HoffmansARBEIDSRECHTDE FORMULEOnder werknemers is de kantonrechtersformuleeen begrip. Met deze formule wordt de ontslagvergoedingberekend die werkgevers bij ontslagenvaak meegeven aan hun werknemers. De formulewordt door kantonrechters gebruikt in rechtszakenover de ontbinding van de arbeidsovereenkomst.De kantonrechtersformule bestaat uit drie factoren.De A-factor is het aantal gewogen dienstjaren van dewerknemer. Dat wil zeggen het aantal dienstjaren datiemand in dienst is, waarbij rekening wordt gehoudenmet de leeftijd van de werknemer. Hoe ouder de werknemeris, hoe zwaarder de dienstjaren meetellen. De B-factor is het bruto maandsalaris, en de C-factor druktde mate van verwijtbaarheid van beide partijen uit.Onderhandelingen over de ontslagvergoeding gaansoms over de B-factor. Uitgangspunt is het bruto salarisinclusief vaste emolumenten zoals de vakantietoeslag.Discussie kan ontstaan over de vraag of bijvoorbeeldeen jaarlijkse bonus meetelt.De meeste discussies gaan natuurlijk over de C-factor.Bij een ‘neutraal’ ontslag wordt die factor op 1 gesteld,maar als de werknemer zich verwijtbaar heeft gedragenwil de werkgever dit uitgedrukt zien in een lagereC-factor.In de praktijk merk ik vaak dat zowel ambtenaren alsambtelijke werkgevers denken dat die kantonrechtersformuleook geldt bij beëindigingen van de ambtelijkeaanstelling in de publieke sector. Maar dat is uitdrukkelijkniet het geval. De Centrale Raad van Beroep, alshoogste ambtenarenrechter, heeft uitgesproken dat dekantonrechtersformule niet geldt voor ambtenaren(TAR 2010, 8).In het ambtenarenrecht wordt veel terughoudenderomgegaan met ontslagvergoedingen. Ambtenarenhebben soms wel aanspraak op een ontslagvergoeding,maar een concrete formule voor de berekeningvan de hoogte van die vergoeding is niet voorhanden.Het enige dat hierover kan worden gezegd is dat rekeningwordt gehouden met het aandeel van hetbestuursorgaan in het ontstaan en voortbestaan vanhet conflict dat aan het ontslag ten grondslag ligt. Hoedit dan moet worden uitgewerkt is niet duidelijk.Een groot verschil tussen ambtenaren en werknemersin de private sector is de uitkeringspositie. Ambtenarenhebben doorgaans bij ontslag aanspraak op eenhogere uitkering, en ook gedurende een langere tijd,dan gewone werknemers. Die uitkeringen komen ookdirect voor rekening van de overheidswerkgever. Het isdus niet zo gek om bij het bepalen van een ontslagvergoedingrekening te houden met die uitkeringen,anders betaalt de werkgever dubbel.Volgens het wetsvoorstel tot afschaffing van de ambtelijkestatus worden ambtenaren gelijkgesteld aan werknemers.Ook ambtenaren komen dus straks bij de kantonrechtervoor ontbinding van de arbeidsovereenkomst.Hun uitkeringspositie verandert met ditwetsvoorstel echter niet. Of de kantonrechters danvoor deze ex-ambtenaren een afzonderlijke kantonrechtersformulezullen ontwikkelen, is nog onduidelijk.Er valt veel voor te zeggen om dat wel te doen.18 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

DE WERKDAG VAN | ALBERT JAN VAN ZWIETEN‘Zodra ikergens eenkans zie, ga ikerachteraan’LeeftijdFunctieWerkgeverPlaatsSalarisVorige baan34 jaarSecretaris/adviseur bij de directiestaf RDW,Rijksdienst voor WegverkeerZoetermeerSchaal 11Medewerker ICLON, Interfacultair Centrum voorLerarenopleiding, Universiteit LeidenWaarom bevalt deze baan zo goed?Ik krijg veel vrijheid, kijk in de keuken van de twee hoogstedirecteuren en sta achter de tastbare producten van deRDW. Als je bedenkt dat je 10 jaar terug nog 90 dagenmoest wachten op een voertuigkeuring en nu meteengeholpen wordt, laat dat zien dat veel energie wordtgestoken in efficiënte dienstverlening.Toen ik 5 jaar terug deze vacature zag, wist ik nog nieteens waar APK voor stond. Het gaat mij ook niet om de takvan sport. Auto’s zijn leuk, maar ik ben geen techneut dieonder de motorkap kijkt. Ik ben een generalist die bewustop zoek gaat naar verbindingen tussen onderwerpen enmensen.Als secretaris ben ik dienstbaar; ik stel agenda’s op, zitmensen achter de broek aan, controleer stukken, adviseer.Maar ik ben ook ondernemend. Zodra ik ergens een kanszie, ga ik erachter aan. Dat vertel ik niet altijd van tevorenaan mijn twee directeuren. Misschien wordt het plan alafgeschoten, voordat echt iets op poten staat.Als de bal rolt, rolt die. Zo heb ik Jong RDW opgezet en benik bezig met de vergrijzing binnen de organisatie. Mijnbetrokkenheid en enthousiasme hebben zeker bijgedragenaan het feit dat ik de Publieksprijs Jonge Ambtenaar vanhet Jaar 2011 won. Dat mensen mij dit gunnen vind ikfantastisch.DE AGENDAOp 15 juni heb ik om half 9 mijn eerste kwartaaloverlegtussen de directie en de afdeling Strategie. Ik geef aan opwelke projecten ingezoomd moet worden. Daarna bereid ikeen coördinatieoverleg voor dat een dag later op hetministerie voor Infrastructuur en Milieu plaatsvindt. Debeleidsmedewerkers van het ministerie kennende, zal veelop details worden ingezoomd. Ik wil inhoudelijk preciesweten waar ze het over hebben om de kern eruit te halenen concrete afspraken te maken.Op de bühne in Den Haag, bij de commissie voor verkeersveiligheidvan de Tweede Kamer, sluit ik de woensdag af. Ikmaak een verslag van het overleg.Soms zijn collega’s teleurgesteld als hun onderwerp, waarze ontzettend veel voorbereiding in hebben zitten, nietbesproken wordt, terwijl wel uitgebreid wordt stilgestaanbij de 130 kilometerlimiet. Ik begrijp dat wel, maar zie ookdat elke wereld zijn eigen dynamiek heeft. Dat is de krachtvan een generalist.Wat vind je moeilijk?Als ik MT-vergaderingen bijwoon, merk ik dat ik zelf op destoel van de bestuurder wil zitten en meer verantwoordelijkheidwil dragen. Het liefst morgen al. Ik ben heel gedrevenen wil voor een bepaalde publieke taak staan. Dat wistik al toen ik 12 was.DE DROOMBAANWat is je droombaan over 15 jaar?Directeur van een overheidsorganisatie of gedeputeerdebij een provincie. En dan niet in de rol van kruidenier die opzijn winkel past, maar als bestuurder die een stap verderdurft te zetten en nieuwe initiatieven toont.Katja KreukelsAGENDA9.0010.0011.0012.0013.0014.0015.0016.0017.0018.0019.00Kwartaaloverleg afdeling StrategieVoorbereiden overleg ministerie voor I en MKwartaaloverleg Facilitair Bedrijf, daarna lunchVoorbereiden BOM (Bedrijfsvoering Op Maat)Algemeen overleg VerkeersveiligheidVolgende week: Elze BentBinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 19

ACHTERGROND | ONDERWIJS20 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDEen op de drie basisscholen in Almere is volgens deOnderwijsinspectie zwak of zeer zwak. Daarmee is degroeistad de slechtst presterende onderwijsregiovan Nederland. Onderwijswethouder René Peetersspringt in de bres voor de 7.500 Almeerse kinderen.YVONNE VAN DE MEENTAlarmfase 1 vooronderwijs AlmereZe hebben namen die rechtstreeksuit een spannend kinderboek lijkente komen: de Achtbaan, de Driemaster,het Meesterwerk, de Oase, hetKristal. Maar achter die kinderboekengezelligheidgaan vijf slecht presterendebasisscholen in Almereschuil. En het verontrustende is: hetrijtje kan aangevuld worden met nog24 namen. Allemaal van basisscholenin Almere die zwak of zeer zwakzijn. Bij één op de drie Almeersescholen zijn de scores op de Citoeindtoetsonder het niveau dat geziende samenstelling van de schoolpopulatieminimaal verwacht magworden. Bij vier scholen zijn de prestatiesvolgens de Onderwijsinspectiezelfs ‘beneden het aanvaardbareniveau’. Deze zeer zwakke scholenmoeten binnen 2 jaar hun onderwijskwaliteitverbeterd hebben, andersdreigt een subsidiestop. Eén zeerzwakke school is al door het schoolbestuurgesloten en maakt een doorstartonder een nieuwe naam.Dat één op de drie scholen zwak is,betekent dat ruim 7.500 basisschoolleerlingenin Almere geen goedonderwijs krijgen. Die kinderenlopen leerachterstanden op die ze inhet voortgezet onderwijs waarschijnlijkniet meer zullen inhalen. Nergensanders in Nederland hebben zoonwaarschijnlijk veel kinderen diepech. Landelijk is één op de veertienbasisscholen zwak of zeer zwak (7procent). In de vier grote steden ligtdat aantal hoger, maar bij lange naniet zo hoog als in Almere. DenHaag is koploper van de G4: 14 procentvan de scholen is er zwak ofzeer zwak. In de Hofstad zitten bijna5.500 leerlingen op een slecht presterendeschool. In de provincie Groningenkampt ook 14 procent van descholen met kwaliteitsproblemen,waardoor er bijna 5.300 leerlingenonder hun niveau presteren.Alarmerende cijfersDe Onderwijsinspectie trok in 2006in besloten kring al aan de bel. Ineen rondetafelgesprek waarbij alleschoolbesturen in Almere aanwezigwaren, presenteerde de inspectie dealarmerende cijfers waaruit bleekdat het onderwijs in Almere slechteris dan in de groeigemeenten en devier grote steden. In 2008 sloeg deinspectie nogmaals alarm. Dat leiddeeind van dat jaar tot afspraken tussenschoolbesturen en de gemeenteAlmere over de kwaliteitsverbeteringvan het onderwijs. De zwakke enzeer zwakke scholen maken onderleiding van onderwijsexperts vanBMC een schoolspecifiek verbeterplan.Peter Sleegers, consultant bijBMC en hoogleraar onderwijskundebij de Universiteit Twente, volgt devorderingen in het verbeterproces.ER IS ALEEN ZEERZWAKKESCHOOLGESLOTENDe gemeente Almere trok voor het4-jarige programma in totaal 2,5miljoen euro uit, afkomstig uit demiddelen voor het lokale educatievebeleid.Maar de BMC-experts konden paseen jaar later aan de slag op de twintigscholen die op dat moment zwakof zeer zwak waren. Inmiddels zijner 29 probleemscholen, wat overigensniet betekent dat de onderwijsprestatiesachteruit hollen. DeOnderwijsinspectie heeft in 2010opnieuw een analyse uitgevoerd.Daaruit blijkt dat groep 8-leerlingende Cito-eindtoets beter maken, maarde scores blijven nog wel achter bijhet landelijk gemiddelde. Ook is hetaantal zeer zwakke scholen afgenomen.Hoopvolle signalen, maar hetgaat het gemeentebestuur lang nietsnel genoeg. OnderwijswethouderRené Peeters (D66) kwam daarombegin dit jaar met een extra financiëleimpuls die ertoe moet leiden dater in 2014 geen zwakke scholenmeer zijn in Almere.Zwakke schakelsWat is mis in Almere? Hoe kon destad uitgroeien tot onderwijsrampgebied?Scholen hebben de neiging deoorzaak te zoeken in de samenstellingvan de Almeerse bevolking. Degroeistad trekt weinig hoogopgeleiden,telt veel tweeverdieners dieBinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 21

ACHTERGRONDbuiten de stad werken, veel eenoudergezinnenen veel kinderen meteen niet-Nederlandse achtergrond.Almeerse gezinnen verhuizen bovendienvaker dan elders het geval is,waardoor kinderen vaker van schoolveranderen. Kortom, Almere kentmisschien geen traditionele achterstandswijkenwaar je families aantreftdie al drie generaties van eenuitkering leven, maar kampt met eennieuw type grootsteedse problemen.Uit gegevens van de Onderwijsinspectieblijkt echter dat in Almere12 procent van de leerlingen laagopgeleideouders heeft. Precies het landelijkgemiddelde. Er zijn in Almerewel wat meer allochtone leerlingenmet een taalachterstand dan gemiddeld,maar er zijn steden en wijkenmet heel wat meer achterstandsleerlingenwaar veel minder zwakkescholen staan.Om de oorzaken van de slechte leerprestatiesop te sporen, moet je kijkenwat zich binnen de schoolmurenafspeelt, vindt Peter Sleegers. Datheeft de hoogleraar onderwijskundeER ZIJN TEVEELZWAKKEDOCENTENOPSCHOOLinmiddels gedaan bij de twintigzwakke scholen in Almere die in2009 aan het verbetertraject zijnbegonnen. Hij zag dezelfde patronendie de BMC-experts bij zwakke scholenelders zien.‘Bij zwakke scholen zitten er te veelzwakke schakels in de docententeams’,stelt de onderzoeker. Er zijnte veel leraren die de basisvaardighedenniet beheersen die je nodighebt om een taakgerichte werksfeerin de klas te creëren. Orde houden,goede uitleg geven en de onderwijstijdeffectief gebruiken, dat hebbenlang niet alle leerkrachten onder deknie. Dat klemt extra omdat er inAlmere van meet af aan is gekozenvoor wat tegenwoordig ‘passendonderwijs’ heet. Kinderen met leerengedragsproblemen gaan zoveelmogelijk naar de gewone basisschool.Dat maakt de klassen inAlmere heterogener en vraagt juistleerkrachten die complexere vaardighedenin de vingers hebben.Zoals het systematisch volgen van devorderingen van individuele leerlingenen het bij de instructie rekeninghouden met individuele verschillen.‘Die vaardigheden hebben Nederlandseleerkrachten over het algemeente weinig in huis, maar zwakkescholen scoren daarin nog lager’,stelt Sleegers. ‘Almere heeft dus bovengemiddeldgoede leerkrachtennodig, maar die hebben de zwakkescholen juist niet voldoende in huis’,luidt zijn diagnose.Maar waarom laten scholen halfbekwame leerkrachten zo lang doormodderen?Sleegers constateert dathet de laatste jaren in het basisonderwijsvaak ontbroken heeft aanonderwijskundige leiding vanuitdirecteuren en schoolbesturen. ‘Defocus heeft de laatste jaren te veelop organisatorische en bestuurlijkeprocessen gelegen.’De verzelfstandiging van het openbaaronderwijs, in Almere veruit degrootste richting, heeft in veelgemeenten veel tijd en energie opgeslokt,constateert de hoogleraar.Maar ook het bijzonder onderwijswas bezig met bestuurlijke schaal-ZWAKKE SCHOLEN IN DE VIER GROTE STEDEN EN ALMEREGROTE STEDENAantal scholenAantal zwakke scholenAantal zeer zwakkescholenAantal leerlingen x 1.000Aantal leerlingen op(zeer) zwakke scholenx 1.00014321042,820 19505,521 457,8Amsterdam5,7988825 422,77,5Almere7 025,52,0ALMEREZeer zwakke scholen1. De Lettertuinrooms-katholiek2. De Peperbusopenbaar3. Al-Imanislamitisch4. Montessorischool Buitenopenbaar, Jenaplan / MontessoriVoorheen De Trinoom, sinds 1 mei officieelgeen zeer zwakke school meer omdat deschool bezig is aan een doorstart.Landelijk4307287,9Den Haag1.535,048,81202,8RotterdamUtrecht7.173Zwakke scholen5. Bommelsteinopenbaar, gecertificeerde Daltonschool6. Caleidoscoopopenbaar7. De Achtbaanopenbaar8. De ArchipelopenbaarInfographic: Ymke Pas, Bron: Inspectie van het onderwijs, De staat van het onderwijs; Onderwijsverslag 2009/2010, Lokale staat van het Onderwijs in Almere 2009/2010, Gemeente Almere/Oberon22 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDvergroting. ‘Veel besturen zijn beziggeweest met het inrichten van eenbestuursbureau, met het aanstellenvan middenmanagers en het samenstellenvan een raad van toezicht.Daardoor is er te weinig aandachtgeweest voor het onderwijs.’PioniersIngrid Verheggen is sinds augustusvorig jaar bestuurslid bij de AlmeerseScholen Groep (ASG), het verzelfstandigdeopenbaar onderwijs. ASGbestuurt 51 basisscholen, 8 scholenvoor voortgezet onderwijs, 3 specialebasisscholen en een praktijkschool.Met een jaarbudget van ruim110 miljoen euro behoort ASG tot detien grootste schoolbesturen inNederland.Verhoudingsgewijs telt ASG nogmeer zwakke basisscholen danAlmere als geheel: een op de vieropenbare basisscholen is zwak. Verheggenzoekt de oorzaak daarvan inde bijzondere ontstaansgeschiedenis.‘De scholen in Almere moesten vande grond af opgebouwd worden. DatOPENHEID OVER KWALITEITSGEBREKENDat één op de drie basisscholen in Almerezwak is, is nog steeds een publiekgeheim. Ouders moeten naar de site vande Onderwijsinspectie om erachter tekomen of de school die ze voor hun kinderenop het oog hebben, kwaliteitsgebrekenheeft. Één van de afspraken in hetconvenant dat in april is ondertekend, isdat schoolbesturen meer openheid vanzaken gaan geven.Op een website moeten ouders met eendruk op de knop kunnen zien welke scholener zwak zijn. Maar ook andere kwaliteitsgegevens,zoals de gemiddelde Citoscoresper school en gegevens over hetaantal leerlingen dat doorstroomt naarhavo/vwo, moeten op een toegankelijkemanier op de site gepresenteerd worden.Hoewel de gemeenteraad al langer aandringtop openheid, is de website op zijnvroegst volgend jaar klaar. De Almeersewethouder van onderwijs René Peeterslegt zich daarbij neer. ‘Meer transparantievraagt een serieuze cultuuromslag endat is hard werken.’Aanvankelijk was er ook verzet van deschoolbesturen. Zelfs tegen het bekendmakenvan het lijstje met namen vanzwakke scholen, terwijl die informatie opde website van de Onderwijsinspectie tevinden is. Die weerstand is inmiddelsoverwonnen. Peeters: ‘Maar we willen datde schoolbesturen deze informatie zelfpubliek maken. Daarvoor gebruiken wewel de website van de gemeente. Dat isin 2012 geregeld, dat is de afspraak.’trok pioniers, leerkrachten die openstonden voor nieuwe onderwijsvormenzoals zelfontdekkend lerenwaarbij kinderen veel vrijheid enzelfstandigheid kregen’, weet Verheggen.‘Achteraf is het de vraag ofdat onderwijs waarin leerlingen inhun eigen tempo werken, paste bijde kinderen die de scholen binnenkwamen.Die kwamen toch uit29122157202593191821131014Almere164176522271112428232689. De Driemasterprotestants christelijk10. De Dubbeldekkeropenbaar11. De Goede Herderrooms-katholiek12. De Kaardebolopenbaar13. De Kameleonopenbaar14. De Klaverweideopenbaar15. De Klimopalgemeen bijzonder16. De Manseopenbaar17. De Oaseevangelisch18. De Eerste AlmeerseMontessorischoolopenbaar, gecertificeerdeMontessorischool19. De Polderhofopenbaar20. De Polderhoflocatie Leemwierdeopenbaar21. De Waterhoekopenbaar, gecertificeerdeDaltonschool22. De Zevensprongopenbaar23. Het Kristalrooms-katholiek24. Het Meesterwerkopenbaar25. De Marionetopenbaar,Jenaplan /Montessori26. Torteltuinopenbaar27. De Egelantieropenbaar28. Auroraopenbaar29. SyncopeopenbaarBinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 23

24 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDOnderwijswethouder vanAlmere René Peeterssociaal wat minder sterke gezinnen,waarvan een deel ook nog kamptmet een taalachterstand. Die doelgroepheeft waarschijnlijk meer baatbij gestructureerd onderwijs.’Dat de ondermaatse prestaties zolang onopgemerkt bleven, heeft volgensVerheggen te maken met deweerstand tegen meten en wegen.‘In Almere waren scholen vooralbezig een fijne leeromgeving te creëren,naar de leeropbrengsten werdnauwelijks gekeken. Een jaar of 5, 6geleden deed geen enkele school inAlmere mee aan de Cito-toets.’Verheggen geeft toe dat bestuurlijkeen organisatorische vraagstukkenook veel aandacht vroegen. ‘Maardie verzelfstandiging is maar eendeel van de verklaring. We hebbenhier in Almere te maken gehad metvoortdurende groei. Er moesten aande lopende band nieuwe scholenopgezet worden. Dit schooljaar startenwij voor het eerst geen nieuweschool.’Door die groei was het moeilijk omEind april sloten de schoolbesturen, de pabo Almereen het gemeentebestuur een convenant waarinze afspraken de kwaliteitstekorten in het onderwijsgezamenlijk aan te pakken. De gemeente Almeretrekt daarvoor dit jaar 2,3 miljoen euro uit. Hetbedrag komt bovenop de middelen die het vorigecollege al vrijmaakte. In 2012 en 2013 is er opnieuwextra geld beschikbaar voor de kwaliteitsverbeteringvan het onderwijs.De belangrijkste afspraak is dat er in 2014 geenzwakke scholen meer zullen zijn in Almere. Een flinkdeel van het beschikbare budget (780 duizendeuro) is daarom bestemd voor de zwakke scholendie nog niet deelnemen aan het verbetertraject datvoldoende gekwalificeerd personeelte vinden, stelt de bestuurder. ‘Hetgaat nu wat beter, maar er is een tijdgeweest dat leraren niet graag inAlmere kwamen werken. We moestengenoegen nemen met jonge, onervarenleerkrachten. Of met mensendie het op een andere school nietgered hebben en het in Almere nogeens wilden proberen.’‘Het ligt niet aan Almere, de kwaliteitsslagligt bij de scholen’, is destellige overtuiging van onderwijswethouderRené Peeters. ‘Almere iseen buitengewoon kansrijke stad. In1996 kampten we misschien met eenlerarentekort, maar dat is 15 jaargeleden. We moeten eens ophoudenhet beeld te creëren dat Almere eenprobleemstad is.’Kansrijke stadHoewel de schoolbesturen verantwoordelijkzijn voor de kwaliteit vanhet onderwijs en het gemeentebestuurnormaal gesproken aan de zijlijntoekijkt, heeft Peeters zijn politiekeleven in de waagschaal gestelddoor te beloven dat er in 2014 geenzwakke scholen meer zijn in Almere.Een stevige uitdaging, vindt PeterSleegers. ‘Een duurzame verbeteringvan het onderwijs tot stand brengenis erg lastig. Er zijn zwakke scholendie uit het dal klimmen, maar weerterugvallen. En er zijn scholen inAlmere die nu nog niet zwak zijn,maar het risico lopen dat over eenjaar wel te zijn.’Peeters kent die tegenwerpingen,maar vindt dat Almere het zich nietkan permitteren dat kinderen langdurigeachterstanden oplopen.GEEN ZWAKKE SCHOLEN MEER IN 2014in 2009 is gestart. Ook scholen die het risico lopenop korte termijn zwak te worden, kunnen meedoenaan het traject dat wordt uitgevoerd door onderwijsexpertsvan BMC.BETERWORDENIN 3 JAARIS ECHTMOGELIJKDaarnaast draagt de gemeente 280 duizend eurobij aan het professionaliseringstraject dat 27schoolleiders en hun adjuncten gaan volgen. Degemeente betaalt ook mee aan het bijscholen van25 interne begeleiders en aan de ontwikkeling vaneen masteropleiding voor leerkrachten die zich willenspecialiseren in de begeleiding van leerlingenmet leer- en gedragsproblemen. Ook is er 65 duizendeuro beschikbaar om pabostudenten naasthun studie in te zetten als onderwijsassistent.‘Daardoor ontstaat maatschappelijkeuitval en blijft de economische ontwikkelingachter.’ De wethoudervindt bovendien dat er in Almere teveel vanuit het belang van de schoolen de leerkracht gedacht wordt en teweinig vanuit het belang van deleerling. ‘Wij zijn als college verantwoordelijkvoor de ontwikkeling vande jeugd en daar hoort goed onderwijsbij.’Maar is het niet al te optimistisch omte denken dat alle 29 zwakke scholenin 3 jaar het lek boven hebben?‘Ik kan natuurlijk zeggen: in 2014ligt het aantal zwakke scholen inAlmere op het landelijk gemiddelde,maar dat vind ik onethisch. Dan zouover 3 jaar 7 procent van de Almeersekinderen op een zwakke schoolzitten. Daarmee schrijf je 1.750 kinderenaf.’En een zwakke school in 3 jaar verbeterenis helemaal geen missionimpossible, vindt Peeters, die voor hijwethouder werd, schoolbestuurderwas in Amsterdam-West. Toen hijdaar in 2007 begon, waren drie vande zeventien basisscholen zwak, bijzijn vertrek vorig jaar stond dezwakke-scholenteller op nul. Eenvan de voormalige zwakke scholen iszelfs een excellent presterendeschool geworden.Maar zo’n kwaliteitsslag vraagt uiteraardrigoureuze maatregelen, weetPeeters. ‘Het belangrijkste probleembij zwakke scholen zit in de gebrekkigekwaliteit van het onderwijskundigemanagement. Een schooldirecteurmoet lessen kunnen observeren,kunnen benoemen wat er niet goedgaat in de klas. Of zorgen dat demethodes die een school gebruikt bijelkaar passen. Een directeur die datniet aankan en zwakke leerkrachtenvoor de klas laat staan, moet je uithet belang van het kind vervangen.Leerkrachten die hun instructievaardighedenniet op peil hebben, krijgenbijscholing. ‘Maar bijspijkerenhoeft echt geen 3 jaar te duren, datzou belachelijk zijn’, vindt debestuurder. Leerkrachten hebbenallemaal al een hbo-diploma. Zijmoeten hun instructievaardighedenin een jaar op niveau kunnen krijgen,anders moet je er niet in investeren.Van zwakke directeuren moetje afscheid nemen. Dat vraagt lef endaadkracht, en dat is wat we hiervan de schoolbesturen vragen.’

ACHTERGROND | BRANDWEERSAKE RIJPKEMA26 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDEen derde van de vrijwillige brandweerliedenoverweegt te stoppen als de regionalisering van debrandweer doorgaat, zo blijkt uit een recenteenquête van de SP. ‘Het wordt een log apparaat opgrote afstand van de burgers.’ADRIE BOXMEERBranden blussenmet betrokkenheidWat voor iemand is dat, die op dewekelijkse oefenavond van de vrijwilligebrandweer met zijn eigenbrandweerauto (model 1970) ophet parkeerterrein verschijnt? Dat isiemand bij wie, om één keer het clichéte gebruiken, het bluswaterdoor de aderen stroomt. Zijn naam:Sander Landkroon (42), sinds tienjaar vrijwilliger van de Haarlemsebrandweer en van beroep materieelkundigingenieur in de olie-industrie.We praten met hem en met zijncollega’s Rob de Boo (47, dertienjaar vrijwilliger en bedrijfhulpverlenerin het Huis van Bewaring inHaarlem), Dennis van Weel (29,twaalf jaar vrijwilliger en werkvoorbereiderbij een bouwbedrijf). Bijhet begin van het gesprek is ookKevin de Boo (19), zoon van Rob enop z’n twaalfde via de jeugdbrandweerin de voetsporen van zijn vadergetreden.Sander Landkroon poseert voor zijn brandweerautomodel 1970, geflankeerd door zijncollega-vrijwilligers bij de Haarlemse brandweer,Rob de Woo (links) en Dennis van Weel.Er zijn in Nederland ruim 27.000brandweerlieden, waarvan 80 procentvrijwilliger. Zonder hun inzetworden er maar weinig branden geblust.Daarom is de onvrede ondervrijwilligers over de voorgenomenregionalisering verontrustend. Tochwil niet iedereen hierover spreken.Vrijwilligers zouden onder druk gezetworden om niet in de openbaarheidte treden. In Haarlem trektmen zich hier niets van aan. Zo tradenLandkroon en Van Weel op inhet televisieprogramma van Paul deLeeuw. Voor hun commandantFrans Schippers aanleiding om henop de vingers te tikken. De beidevrijwilligers kaartten dit vervolgensaan bij de Haarlemse gemeenteraad.Schippers liet weten ook datniet op prijs te stellen. Daarop informeerdenze SP-Kamerlid Ronald vanRaak die bij minister Opstelten vanVeiligheid en Justitie aan de beltrok. Opstelten haastte zich te verklarendat burgers uiteraard contactmogen opnemen met volksvertegenwoordigers.Schippers trok zijn bezwarenin.‘MAAKNIET DE-ZELFDEFOUT ALSMET DEPOLITIE’Wat is er mis met de regionalisering?Die vraag stellen we in eenvoormalig garagebedrijf in de Haarlemsewijk Schalkwijk, vlak bij dekazerne Haarlem-Oost. Vanuit hierstarten de vrijwilligers iedere dinsdaghun oefenavond. Sander Landkroon:‘Het is logisch dat de rampenbestrijdingen preventie wordengeregionaliseerd. Maar het blussenvan branden moet je in de gemeenteof in de wijk zelf organiseren. Zozijn wij in onze kazerne met veertigberoeps en achttien vrijwilligers verantwoordelijkvoor het oostelijkdeel van de stad.’Rob de Boo: ‘De VeiligheidsregioKennemerland is een log geldverslindendapparaat, op grote afstandvan de mensen die het werk doen.Hierdoor moet er worden bezuinigdop ons werk. Zo wil men allevrijwilligers schrappen in onzekazerne.’Dennis van Weel: ‘De brandweer ismijn passie. Bij een uitruk wil ikmensen in nood helpen. Ik moet nuechter een deel van mijn energie bestedenaan gevechten tegen een toe-Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 27

OverheidsformulierenM/VZOMERAANBIEDINGBINNENLANDS BESTUURPlaats nu uw vacature op de websitevan Binnenlands Bestuur en betaalslechts € 380,- i.p.v. € 580,-.Interesse?Neem contact op met onze accountmanagers,e-mail: advertenties@binnenlandsbestuur.nltelefoon: 0172-46 66 03Direct bestellen via de shop:www.samsom.nl/formulieren28 10 juni 2011 | Binnenlands BestuurDeze aanbieding is gelding t/m 15 september 2011.BINNENLANDS BESTUUR

ACHTERGRONDnemende bureaucratie.’De regionalisering bemoeilijkt daarnaastook de inzetbaarheid van vrijwilligers.Zij kunnen nu in de geheleregio worden ingezet. Landkroon:‘Uiteraard was dat vroeger bij grotebranden ook al zo. Maar het geldtnu ook voor automaatjes, dat is hetafgaan van automatische brandmeldersin bijvoorbeeld ziekenhuizen ofverzorgingshuizen. Negen van detien keer is er dan weinig tot nietsaan de hand, maar je moet wel uitrukken.’De Boo: ‘Mijn werkgever vindt hetgeen probleem als ik iedere keer datmijn pieper gaat uitruk, maar dat isniet overal zo. Op deze manier kalfthet begrip bij werkgevers voorwerknemers die brandweervrijwilligerzijn af. Dat kan toch niet de bedoelingzijn van de regionalisering.’Van Weel: ‘Daar komt nog bij datvrijwilligers in onze buurgemeentennu vaker in Haarlem worden ingezet.Zeker in kleine dorpen zijnmensen bij de brandweer gegaanom iets voor de eigen gemeenschapte betekenen. Die zitten helemaalniet te wachten op een inzet in eengrote naburige gemeente.’Ook Cees van Beek, voorzitter vande Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers(VBV), waarschuwt voorde regionalisering. ‘De afgelopentien jaar zijn de kosten van debrandweer ruim verdubbeld tot 1,1miljard per jaar. Maar toch is hetaantal kazernes gedaald van 1040naar 980. De 25 veiligheidsregio’szijn geldverslindende monsters. Devoorzitters ervan zijn verantwoordelijkvoor de inefficiëntie in rampenbestrijdingen crisisbeheersing enhet langs elkaar heen werken vanmeldkamers. Hierdoor nemen derisico’s voor burgers en bedrijfsleventoe.’Bij regionalisering wordt de inzetvan mensen en middelen bepaalddoor de veiligheidsregio. Van Beek:‘Hiermee wordt de primaire veiligheidstaakvan de gemeente op groteafstand gezet. Terwijl basisbrandweerzorgbij uitstek een gemeentelijketaak is die de band met de eigenburgers versterkt.’SP WIL NIEUW DEBAT OVER BRANDWEER‘Volgens Opstelten stemt de vrijwillige brandweer in met de regionalisering. MaarDen Haag gaat wederom uit van zijn eigen papieren werkelijkheid. Ik wilde daaromweten wat er echt leeft bij de brandweer.’SP-Kamerlid Ronald van Raak hield de afgelopen maanden een enquête onderbrandweerlieden. Van de 22.000 vrijwilligers deed ruim de helft mee. Uit de voorlopigeresultaten blijkt dat 59 procent van de ondervraagden de afgelopen jaren negatieveris gaan denken over het werk als vrijwilliger. Hierdoor betwijfelt 27 procentof men nog wil doorgaan. Als belangrijkste reden (23 procent) voor een eventueelvertrek wordt de regionalisering genoemd. Die beoordeelt 59 procent als negatief,omdat het, zo vindt 81 procent, tot een grotere afstand tussen leiding en werkvloerzal leiden. Deze ‘professionalisering’ zal alleen maar leiden tot meer regels en procedures,gelooft 82 procent.Ook het plan om de standaardbezetting van zes personen op een brandweerautodoor de inzet van SIV’s (snelle interventie voertuigen) omlaag te brengen tot tweetot vier personen, kan op weinig enthousiasme rekenen. 81 procent van de ondervraagdenvindt dat een slechte zaak.Voor Ronald van Raak zijn deze resultaten aanleiding om de discussie over de regionaliseringvan de brandweer nieuw leven in te blazen. ‘Nog voor het zomerrecesbieden we minister Opstelten de uitkomsten van het onderzoek aan. Na de zomerwillen we met hem in debat. Wij vinden dat je landelijk moet regelen wat het bestelandelijk kan, zoals de inzet bij rampen of grote natuurbranden. Maar de basisbrandweerzorgmoet de verantwoordelijkheid van de gemeenten blijven. Laten we nietdezelfde fouten maken als ooit bij de politie.Eigen agentenVan Beek ziet een parallel met deontwikkelingen de afgelopen jarenbij de politie. ‘Ooit zijn de gemeentelijkekorpsen en de rijkspolitie opgeheven.Daarvoor kwamen 25 regiokorpsenen één landelijk korps inde plaats. Dat leek een mooie oplossing.Maar uiteindelijk haddenraadsleden niets meer over de politiete vertellen. Wat gebeurde ervervolgens? Gemeenten creëerdenhun eigen agenten, de bijzondereopsporingsambtenaren. Uiteindelijkkomt er nu een nationale politiemet een stevige inbedding in de gemeenten.Ik doe een dringend beroepop de minister en de TweedeKamer om de fouten met de politieniet te herhalen bij de brandweer.Een vrijwilliger vertrekt maar éénkeer. Betrek de VBV bij het bedenkenvan alternatieven.’‘DE 25 VEILIGHEIDSREGIO’S ZIJNGELDVERSLINDENDE MONSTERS’Kom bij Van Beek niet aan met hetpleidooi dat de overheid vanwegemeer efficiency primaire taken opafstand moet organiseren in grotereverbanden. ‘Nog nooit is aangetoonddat het goedkoper en beterwerd. Hoe grootschaliger, des teduurder en slechter het wordt.Daarnaast verdwijnt de democratischelegitimering. Dat hebben webij de politie gezien en blijkbaar isnu de brandweer aan de beurt.’PaniekVrijwilliger Sander Landkroon inHaarlem: ‘Branden blussen is geenefficiënte activiteit en dat zal hetniet worden ook. Daarom is het eenoverheidstaak die met belastinggeldwordt betaald. Vergeet ook de nauweband tussen de lokale brandweeren burgers niet. Wat doet iemanddie in paniek is? Die belt vaakde brandweer. Ik kan me nog eenoude mevrouw van in de tachtigherinneren met een verstopte gootsteenwaardoor haar keuken overstroomde.Ze belde ons totaal overstuur.We zijn bij haar langs gegaan,hebben een emmer neergezet onderhaar gootsteen en de zwanenhals losgekoppeld.En uiteraard gezegd datze een loodgieter moest bellen. Is diteen primaire taak van de brandweer?Nee, natuurlijk niet. Maar het geeftwel aan hoe dicht de brandweer bijde bevolking staat. Laten we daarzuinig mee omspringen.’

ACHTERGROND | INTERVIEWHet klinkt te mooi om waar te zijn. Jeugdzorgzonder wachtlijsten, maar met tevreden ouders enook nog 30 procent goedkoper. De Opvoedpoli zegthet te leveren. Een gesprek met oprichter Linda Bijl.SASKIA BUITELAARJeugdzorg zonderwachtlijstenIn een sfeervol pand, hartje Amsterdam,houdt directeur Linda Bijl vande Opvoedpoli kantoor. Hier opendein 2008 de eerste Opvoedpoli, detoen nieuwe maatschappelijke jeugdzorg/ggz-organisatie.Vorige maandging in Utrecht de zesde Opvoedpoliopen en later dit jaar volgen er nogvier. ‘Heel bewust kiezen we voorkleine panden middenin de stad,laagdrempelig’, zegt directeur Bijl.‘Er werken maximaal veertig mensen.Als de club groter wordt, openenwe een nieuwe Opvoedpoli. Eris hier geen wachtkamer, geen onderscheidtussen cliënten, medewerkersen bezoekers. We maken het zoaangenaam mogelijk, het is al moeilijkgenoeg om over die drempel testappen.’De Bureaus Jeugdzorg zijn in2005 juist op provinciaal niveauingericht. Waarom kiest deOpvoedpoli voor kleinschalig?‘Dat is veel effectiever. Van die veertigmedewerkers, of dertig fte, is ereen manager en een ondersteuner.Alle overige medewerkers zijn hulpverleners.Er is geen vergadercultuuren we gaan niet naar congressen of‘WIJWILLENGEENSUBSIDIE’convenantenoverleg. Iedereen hier isbezig met de gezinnen.’De Opvoedpoli werkt beter dan detraditionele jeugdzorg, zeggen jullie.Wat mankeert daaraan?‘Jeugdzorg is veel te complex. De BureausJeugdzorg die het voorportaalzijn, de jeugd-ggz voor psychischeproblemen, het preventieve jeugdbeleidvan gemeenten, de onderwijszorgen het speciaal onderwijs, dejeugdgezondheidszorg bij de consultatiebureausen de justitiële sectormet jeugdbescherming en jeugdreclassering.Elke sector heeft zijn eigeninstellingen en financieringswijze.Zelfs voor professionals in dejeugdzorg is het enorm ingewikkeld,laat staat voor ouders. Het is voorhen totaal onduidelijk waar ze methun vraag terecht moeten en waaromze van de een naar de anderworden doorgestuurd en elke keermoeten wachten.’Wat doen jullie anders?‘Wij zijn helemaal opnieuw begonnen,los van het systeem met schotten.Wij zijn het kastje én de muur, devoor- en de achterdeur. We hoevenniemand door te verwijzen voor poliklinischehulp, want we hebben veelexpertise in huis: psychologen, psychiaters,orthopedagogen, maatschappelijkwerkers, speltherapeuten,logopedisten en gezinstherapeuten.Wat we niet hebben, huren we in bijvaste freelancers die werken volgensons concept en onze kwaliteitseisen.’Wat is jullie visie op jeugdzorg?‘Onze visie is dat je moet werkenvanuit de vraag van ouders en kind.Dus niet vanuit de opdracht van desubsidiegever, die verlangt dat instellingX product Y aanbiedt. Dan kunje geen maatwerk leveren. Daaromwillen wij geen subsidie. Ouders betalenzelf via hun zorgverzekeraar enscholen kopen onze diensten in, wijwerken dus op prestatiebasis.Wij zien de ouders als onze primairecliënten. Ook dat is een verschil metde traditionele jeugdzorg. Wij gaanaltijd samen met de ouders aan hetwerk. Zij zijn verantwoordelijk voorhun kind en meestal zijn problemenvan een kind gerelateerd aan problemenin het gezin. Meteen helpenhoort ook bij onze visie. Als een ouderhulp zoekt, heeft hij daar al een half30 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDCV LINDA BIJLLinda Bijl (48) is orthopedagoog. Zijheeft 12 jaar gewerkt bij Altra, instellingvoor Jeugd & Opvoedhulp in regio Amsterdam.Daarna was zij tien jaar actiefals zelfstandig adviseur over zorg aanjeugdigen bij onder andere gemeenten,kinderopvangorganisaties en jeugdreclassering.In 2008 richtte Bijl de Opvoedpoliop.jaar over nagedacht. Als je nog langerwacht met hulp bieden, worden problemenover het algemeen erger.’Over jullie werkwijze: Een gezinmet problemen belt de Opvoedpolien dan?‘We kijken welke professional ruimteheeft om het gezin aan te nemen.We werken niet met een caseloadvan een x-aantal kinderen, zoals bijBureau Jeugdzorg. De professionalgeeft zelf aan wat hij er bij kan hebben.De een begeleidt zes of zeveningewikkelde gezinnen, de andergeeft therapie aan tientallen cliënten.Binnen twee weken na het eerstecontact volgt een gesprek waarinwe op zoek gaan naar de echte hulpvraag.Want het probleem van eenteruggetrokken of agressief kind,kan te maken hebben met een problematischeechtscheiding. Als erpsychische of psychiatrische problemenzijn, is ggz-onderzoek nodig enook dat doen we zelf. De opvoedpoliis een gecertificeerde ggz-instelling.’Alle hulp wordt binnen deOpvoedpoli verleend?‘Ja, de gezinscoach kan in het teOprichter Linda Bijl van de Opvoedpoli: ’Wij zijn het kastje en de muur’.Bureau Jeugdzorg Amsterdam presenteerdeonlangs een groeiendewachtlijst. Hoe kan het dat julliegeen wachtlijst hebben?‘Wij leveren waar vraag naar is. Alsdat een extra ggz-psycholoog is, dannemen we die aan. En als de spelthevolgenhulptraject zijn collega’s uitdiverse disciplines inschakelen. Dehulp wordt overigens niet per se inde Opvoedpoli aangeboden, professionalswerken vaak op locatie. Somsis het nodig om een week het ochtendritueelbij een gezin mee te maken,of om zaterdagavond nog langste gaan. We hebben geen vaste werktijden.Professionals krijgen het ver-trouwen en de verantwoordelijkheidom zelf te handelen.’SAKE RIJPKEMABinnenlands Bestuur | 10 juni 2011 31

32 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

ACHTERGRONDrapeut pas over 4 weken tijd heeft,zoeken we in het freelancersbestandiemand die sneller beschikbaar is.Dat gedoe met die wachtlijsten bij deBureaus Jeugdzorg is trouwens eenjaarlijks terugkerend ritueel, datwordt veroorzaakt door het financieringssysteem.Om de subsidie te behoudenheeft iedereen vóór eind decemberzijn wachtlijst weggewerkt.En in het eerste kwartaal van hetnieuwe jaar loopt die weer vol engaat iedereen weer om extra geldvragen.’Misschien heeft u makkelijk praten,krijgt de Opvoedpoli alleen‘lichte’ probleemgevallen binnen?‘Zeker niet. Een kwart van onze clientenis doorverwezen door BureauJeugdzorg, omdat het probleemgevallenzijn die niet op de wachtlijstkunnen worden gezet. Hier in Amsterdamheeft de gemeente een mpgaanpak,voor zogenoemde multiprobleemgezinnenwaar werkelijk allesis misgegaan. Juist die gezinnenworden vaak naar ons gestuurd vanwegeonze gezinsaanpak en omdatwij niet alleen jeugdzorg of ggz ofopvoedhulp bieden, maar alles watnodig is in één pakket.’‘Bij de gemeentelijke aanpak lukt datniet, omdat er te veel instellingen bijzijn betrokken. De ggz, maatschappelijkwerk, onderwijsbegeleiding,schuldhulpverlening, justitie, somswel 25 hulpverleners voor één gezin.Het kost veel geld en het werkt niet.Die instellingen gaan op allerlei niveausbij elkaar zitten; de besturen,de managers, de hulpverleners. Erwordt meer óver dan met gezinnengepraat. Die afzonderlijke hulpverlenersdoen heus hun best. Maar zekunnen allemaal slechts een kleinstukje hulp leveren, binnen hun eigensector én binnen grenzen. De gezinsvoogdvan Bureau Jeugdzorgkan niet drie keer per week bij eengezin op bezoek, met zijn caseload.Wij kunnen dat wel, als het nodig is.’Hoe weet u of de Opvoedpoli beterwerkt? Meet u resultaten?‘In tevredenheidsonderzoek onderklanten en vragenlijsten die we vooren na hulpverlening laten invullen,scoren we een rapportcijfer acht.Mensen waarderen dat we snel zijn,zonder wachtlijsten. En in de ggzsystematiekmeet je hoe cliëntenfunctioneren voor, tijdens en na debehandeling. Daaruit weten we datmensen vooruit gaan. We hopen datbinnenkort een promotieonderzoekstart naar de effectiviteit van onzeaanpak. Daarover zijn we in gesprekmet Jo Hermanns, hoogleraar opvoedkundeaan de UvA.’Hard bewijs moet nog komen dus.En de claim dat jullie 30 procentgoedkoper zijn dan de regulierejeugdzorg?‘Het is een inschatting. We hebbenDE OPVOEDPOLI IN HET JEUGDZORGVELDWelke positie neemt de Opvoedpoli in het jeugdzorgveld in? Wat begrippen op een rij:DE VOORDEURIn 2005 zijn in de Wet op de jeugdzorgvijftien Bureaus Jeugdzorg aangesteldals toegangspoorten naar de jeugdzorg.Met een indicatie van Bureau Jeugdzorgkunnen ouders en kinderen terecht bijgeregistreerde hulporganisaties uit diversesectoren. Nu het kabinet Rutte deregie over de jeugdzorg bij gemeentenwil leggen, krijgen de Centra voor Jeugden Gezin een voordeurfunctie.DE ACHTERDEURJeugd- en opvoedhulporganisaties biedenpraktische hulp aan kinderen en hun oudersmet opvoed- en opgroeiproblemen.Er zijn organisaties die gezinnen thuishelpen, andere begeleiden jongeren ineen gesloten jeugdzorgorganisatie ofpleeggezin. Geregistreerde organisatiesworden via de provincies gefinancierd opgrond van de Wet op de jeugdzorg.DE OPVOEDPOLIDe Opvoedpoli is een jeugdzorg/ggz-instellingdie zich profileert als voor- enachterdeur tegelijk: de Opvoedpoli steltvast welke hulp nodig is en verleent diezelf, van advies tot zware hulpverlening,zonder sectorschotten en doorverwijzingen.De Opvoedpoli valt niet onder deWet op de jeugdzorg en wordt niet doorde overheid gefinancierd. Ouders betalenzelf, via hun zorgverzekering of viaeen persoongebonden budget. Scholenen overheden kopen diensten in.nauwelijks overhead, een manager vaneen Opvoedpoli doet alles zelf. Degrootste besparing is dat wij geen dubbelwerk doen; geen intakes en overleggenover één gezin op allerlei verschillendeplekken. Positieve reacties krijgenwe bijvoorbeeld uit Haarlem, waar weop diverse scholen meewerken aan onderwijsbegeleiding.Een kind metADHD hoeven we niet door te verwijzennaar de ggz, we doen zelf één keeronderzoek. De school spaart zo veelgeld uit.’‘WIJ LEVEREN WAAR VRAAG NAARIS, ALLES IN ÉÉN PAKKET’Wat is uw advies aan wethouders diejeugdzorg op hun bordje krijgen?‘Met de Wet op de Jeugdzorg wildenwe zes jaar geleden de regie goedregelen, hulp bij elkaar brengen. Datis mislukt. De Bureaus Jeugdzorgzijn gebureaucratiseerd, de schottenzijn gebleven. Nu gaan we het opnieuwproberen, met de Centra voorJeugd en Gezin als lokaal voorportaalen de gemeente als regisseur.Het wordt allemaal niet beter als erniet structureel iets verandert. Doorhet bestaande hulpaanbod in hetCJG te plaatsen, kopieer je het probleem.Voordat ze het CJG gaan inrichten,moeten gemeenten kijkentegen welke problemen ouders,scholen en huisartsen aanlopen. Zemoeten zorgen dat het zorgaanboddaarop aansluit. En we moeten afvan de subsidies, die creëren aanbodgerichtwerken.Gemeenten moeten met jeugdzorgorganisatieseigenlijk handelen alsmet stratenmakers: Maak duidelijkeafspraken over het te leveren producten reken pas af als ze goedwerk hebben geleverd. Het is onbegrijpelijkdat dat nu niet gebeurt. Alsstratenmakers zouden werken zoalsde jeugdzorg nu doet, zouden dewegen onbegaanbaar zijn.’

34 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

RECENSIE | BOEKENFRISO SPOELSTRA / H.H.VrijspraakmetontslagHELEEN DE WAAL, HALVE LUCHT.HOE EEN AIVD’ER DOOR DE EIGENDIENST WERD VEROORDEELD,uitgeverij Balans, Amsterdam, 2011,ISBN 9789460033278, 270 pagina’s,€ 17,95.De hoofdverdachte in het verhaal vanHeleen de Waal, Gerard Bouman isgepromoveerd tot korpschef van denieuw op te richten nationale politie(zie ook Binnenlands Bestuur 19).Onder zijn leiding als hoofd van deAIVD, de Algemene Inlichtingen- enVeiligheidsdienst, werd na 12 jaartoegwijde dienst senior analist DeWaal (pseudoniem voor Hélène S.) enhaar man Hans op 18 juni 2009 opgepakt.De verdenking: het lekken vanstaatsgeheimen naar De Telegraaf. Na5 maanden voorarrest werden ze op14 juli 2010 vrijgesproken. Niet op feiten,maar op onterecht gebruik vande telefoontap van de journaliste vanDe Telegraaf. Hoger beroep door hetOpenbaar Ministerie moet nog dienen.Ontslagen is De Waal ook. Waarbronbescherming van journalisten alniet toe kan leiden.In Halve lucht beschrijft Heleen deWaal de eindeloos durende maandenin detentie. Dat verhaal is vooral saai.En dat moet het ook zijn, omdat dewerkelijkheid nog saaier is. Hetgevecht om een glutenvrij dieet vult alvele pagina’s. Alles overheersend isde martelende onzekerheid over wat‘ze’ van je willen als je voor jezelf weetdat je, loyaal tot op het bot, niets hebtmisdaan.‘Halve lucht’ slaat op een bewakerskreettegen gevangenen die na eenhalf uur luchten weer naar binnenwillen. De ondertitel verwijst implicietnaar Gerard Bouman, als diensthoofdverantwoordelijk voor de arrestatie.Uit alles blijkt dat de AIVD haar alvanaf de eerste dag heeft veroordeeldin plaats van verdacht. Omdat eenveiligheidsdienst zich nergens voorverantwoordt, rijzen er steeds vakerverdenkingen over boze opzet. Zo vermoedtDe Waal dat de AIVD zelfbelastende papieren in haar huisheeft gelegd en dat een agent bij haarin de gevangenis is geplaatst om haarverder uit te horen. Verder worden demedia feilloos geïnstrueerd vanuit deAIVD-hoek, waarbij Bouman steedsspreekt over feiten.Als op 17 april jongstleden het televisieprogrammaBuitenhof Boumanaan de tand voelt over de zaak, verschuilthij zich achter een ambtsberichtop grond waarvan het OM totvervolging is overgegaan en wijst hijfijntjes op wat het hoger beroep nogkan opleveren. Ging de hele zaak ookinhoudelijk nog ergens over? Ja. VolgensDe Telegraaf had de AIVD fouteinformatie verstrekt aan het kabinetover de toestand in Irak. De Waalbestrijdt dat ten stelligste. Bovendienhad de krant dit allang kunnen wetenuit openbare stukken.Ze zegt het nergens hardop, maar uitalles blijkt dat De Waal vermoedt datze is geslachtofferd voor een hogerbelang. Zo wijst ze erop dat debetrokken stukken allemaal bij hetministerie van Alge mene Zaken vanBalkenende hebben gelegen. Dáárwas er tenminste een motief voor hetlekken: niet de minister-president,maar een ondergeschikte dienst hadfouten gemaakt op basis waarvanBalkenende zich in het wespennestIrak had gestoken. In ieder geval heeftde directeur vandie dienst nu een goed heenkomengekregen. Heleen de Waal zoekt nogeen baantje.Maurits Schmidt is journalistHet pand van de AIVD in Zoetermeer.SIGNALEMENTENADJIEDJ BAKAS: DE TOEKOMSTVAN GEZONDHEID. MEGATRENDSOVER GEZOND LEVEN EN WAAR-DIG STERVEN, Uitgeverij Scriptum,2011, ISBN 9789055948307,392 pagina’s, € 24,95.De technologie maakt in medischezin steeds meer mogelijk. Welke coalitiesmoet je aangaan en met welkepartijen wanneer je als GGZ-instelling,ziekenhuis of particuliere kliniek jeklanten optimaal van dienst wil zijn?En wat betekent de vernieuwing vande zorgsector voor de burger?RONALD VAN DEN HOFF: SOCIETY3.0, STICHTING 3.0, Utrecht, 2011,ISBN 9789081693516, 452 pagina’s,€ 15 (of via www.buysociety30.comen gratis als pdf, ePub, iBooks, iPhoneapp en android app).De auteur probeert wereldburgers teovertuigen van de mogelijkheden diesociale media met zich meebrengen.Geld moet niet meer de drijfveer zijn,maar asynchrone wederkerigheid.Van den Hoff laat zien hoeveel plezierdeze nieuwe samenleving met zichmeebrengt.Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 35

OPINIEBeheersingAwbz begintbij de burgerHet kabinet gaat flink bezuinigen op deAwbz, de langdurige zorg. Er wordtgesneden in het aantal mensen met eenpersoonsgebonden budget. Maar helptdat om de stijgende kosten in de hand tehouden of zijn er andere oplossingen?PIET DEN BLANKEN / H.H.Kranten staan momenteel vol met artikelenover de onbeheersbare kosten voorAwbz-zorg, pgb’s en de Pavlov-reflex vande rijksoverheid om zoveel mogelijk takenen budgetten over te hevelen naargemeenten. Het budget minus de bezuinigingskortingook overhevelen, en Den Haag kan weer verder metdatgene waar de Awbz in 1964 oorspronkelijk voorbedoeld was, namelijk voor niet verzekerbare chronischzieken.Die reflex van overheveling naar gemeenten is geenoplossing, maar slechts het verplaatsen van het probleem.Kern van het probleem is de invoering van wetgeving,waarbij de burger veel ruimte heeft gekregenom het optimale uit die wet te genereren. Niets menselijksis ons als burgers tenslottevreemd, zoals blijkt uit cijfers van hetSCP. De helft van de toegekendepgb’s is voor nieuwe zorgvragers, dievoorheen hun probleem in het eigennetwerk oplosten. De wet biedt ruimteom daar geld voor te vragen endus wordt die ruimte ook benut, aldan niet met malafide bemiddelingsbureaus.Bij de Aaw (voormalig arbeidsongeschikheidswetred.) enWao, was dat niet anders; de wettengingen failliet aan hun eigen succes. De geschiedenisherhaalt zich bij de Awbz, Wsw en Wajong. Den Haagzoekt de oplossing voor haar falende wetgeving vervolgensbij gemeenten.De overheid geeft tegenstrijdige signalen af. Degedachte achter de pgb-regeling, dat iedere zorgbehoevendenaar eigen idee de zorg kan vormgeven,past prima in de huidige tijd en sluit aan bij de politiekemantra’s van ‘eigen verantwoordelijkheid, keuzevrijheidvoor het individu’ en ‘zelfredzaamheid’. Zodrahet om bezuinigen gaat, lijkt het echter op eené én-tweetje van het Rijk en de lokale overheid waardiezelfde burger buiten staat.Iedere werkende Nederlander draagt via wettelijkeinhoudingen haast ongemerkt elke maand 12 procentvan zijn salaris af aan de Awbz. Het is een verborgenpost op het loonstrookje. Maar voor een modaal huishoudenis jaarlijks 4 duizend euro een aanzienlijkbedrag, om niet exact van te weten waarvoor dat geldMen is zichniet bewustvan de enormekosten in dezorgprecies is bedoeld en hoe de verdeling daarvan plaatsvindt.Zolang dat zo blijft, zal men zich ook nietbewust zijn van de enorme kosten waarmee de zorg inons land gepaard gaat en de toenemende druk die datop huishoudboekjes van gezinnen legt.Als dezelfde burger iedere maand via een acceptgirokaartdie Awbz-premie zou moeten voldoen, zou hijzich wezenloos schrikken. En zich waarschijnlijk devraag stellen of deze zorg en ondersteuning ookanders kan worden opgelost. Tegelijkertijd is de kansaanwezig dat de zorgvrager zich mogelijk ook bewusterwordt van zijn beroep op diezelfde geldstroom.Waarom de burger geen echte verantwoordelijkheidvoor de eigen zorg geven? Natuurlijk is de solidariteitsgedachteeen belangrijk uitgangspunt, maar latenwe de lasten eerlijk verdelen: alsiedereen nu 6 procent van het salarisafdraagt voor financiering van mensendie op zorg in een instelling zijnaangewezen en 6 procent stopt ineen verplichte basisverzekering. Opdie manier kan de verzekerde meteen uitkering in geld ook werkelijkzelf bepalen wie zorg levert, op welketijd en van welke kwaliteit.Pas dan zal marktwerking op basisvan kwaliteit in de zorg tot stand komen.En zijn we meteen af van de geldverslindendetussenlagen bij CIZ, zorgkantoren en zorgaanbieders.De verzekerde wordt zich bewust wat zorg kost en zalvaker keuzes maken in plaats van vermeende verworvenrechten claimen. Zo wordt het een keuze of je derollator verzekert of alleen grote onkostenposten.Voor de kwetsbare groepen die hun zorg niet zelf kunnenorganiseren, kan de gemeente als vangnet dienenin de zin van ondersteuning en dienstverlening aanhaar burgers bij het regelen van de zorg. Zoals bij iederegrote verandering: voor alle opgeworpen obstakelsis een oplossing, mits de (politieke) wil er is.Carina van der Hoeven, docent en adviseur welzijn,zorg en wonen bij adviesbureau Factum.>> De rubriek opinie staat open voor leesbare, opinierende bijdragendie betrekking hebben op actuele zaken in het openbaar bestuur. De maximalelengte voor inzendingen is 600 woorden. Inzendingen graag naarinfo@binnenlandsbestuur.nl o.v.v. ‘Rubriek Opinie’. Via dit e-maildres kuntu ook reageren.Het kabinet snijdt fors in hetaantal chronisch zieken datmet een pgb zelf zorg kaninkopen.OPINIE ONLINEPoldertaliban■ Bin Laden mag dood zijn,de Taliban zijn nog springlevendin Amsterdam betoogtBart Jan Spruyt deze week.‘De zwartste theocraat zouzich schamen voor de inquisitorialepraktijken’ in degemeente, aldus Spruyt diede ‘obsessieve drammerigheid’hekelt over tweetrouwambtenaren die gewetensbezwarenhebben tegenhet voltrekken van homohuwelijken.Amsterdam staatsinds 2007 namelijk officieelte boek als ‘weigerambtenaarvrijegemeente’ endat strookt niet met elkaar.Spruyt herinnert fijntjes aande Kamerdebatten over hethuwelijk waar Cohen, destijdsstaatssecretaris vanJustitie, beloofde dat ‘gewetensbezwaardeambtenarenvan de burgerlijke standniet zouden wordengedwongen homohuwelijkente sluiten’.Lees de column op www.binnenlandsbestuur.nl/poldertaliban36 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

INGEZONDEN | COLOFONBBBINNENLANDS BESTUURINGEZONDEN/ 1Nieuwe tombola bij verkiezing waterschap; Column Elzinga; BB21■ Terecht voorziet Douwe functioneel bestuur. Dus is aanpak te weinig doelgerichtJan Elzinga in Binnenlands het zaak te zoeken naar eenwas.Bestuur van 28 mei dat de alternatief, want zoals het Als we die voorbereiding enindirecte waterschapsverkiezingenwas, kan het ook niet verder. organisatie beter en met eni-net zo’n tombola Bij de gebruikelijke repregecreativiteit aanpakken,kunnen worden als de Eerste sentatieve waterschapsverkiezingenkunnen we de scenario’s dieKamerverkiezingen. Elzingakwam immers nog Elzinga schetst, voorkomen.zet vraagtekens bij degeen 23 procent opdagen, De oplossing is simpel: verbindgemeenteraad als stemgerechtigdezo blijkt uit onderzoek vande verkiezing van devanwege de grote BMC na de verkiezingen van waterschappen aan meerinvloed van de partijen, de 2008.bekende vierjaarlijkse verkiezingen,relatief zware stem van de Het is een gegeven dat dedie voor de gemeen-grote gemeenten en de waterschappen een democratischteraad. De verkiezingen voorvoorspelbare belangenverstrengeling.gekozen bestuur de Tweede Kamer komt hierteraad.De lage bijdrage moeten hebben. Dat de voor niet in aanmerking,aan de waardering van de democratie in 2008 zo omdat niet zeker is dat diedemocratie door het grote gebrekkig heeft gefunctioneerd,om de 4 jaar plaatsvinden.publiek laat Elzinga als afwijzendis echter meer te Met eigentijds georganiseer-argument zelfs nog wijten aan de voorbereiding de directe verkiezingen is debuiten beschouwing. Door dan aan de wijze van kiezen.democratie meer gediendwijziging van het kiesstelselHet genoemde onder-dan met indirecte, en dusverander je niet het gegeven zoek heeft aangetoond dat afstandelijke zeggenschapdat er voor het waterschapsbestuurde voorbereidingen te laat van de burger.weinig eer valt te begonnen, dat het project-behalen op het politieke management niet voldoendeGerrit-Jan Olthoff, seniortoneel, het gaat immers omervaring had en dat de adviseur BMCAdviesINGEZONDEN/ 2De florijn terug; Column Financiën; BB21■ Afgaande op de titel Dit is een prima stukje omdacht ik dat dit artikel over te gebruiken als carnavalsvoordracht,de slechte financiële situatiemaar dat snaptvan Europa in relatie tot Bestebreur natuurlijk niet.Nederland zou gaan. Niets In het artikel geeft hij geenis echter minder waar. Al enkele reden om de florijngauw bekroop mij toch een terug te willen zoals hij metander gevoel, hetde titel suggereert. Hij heeftonderbuikgevoel van Ton het alleen over provincialeBestebreur.gebruiken van de helft vanAl lezende dacht ik dat dit de provincies van Nederland‘stukje’ op een verkeerd tijdstipwaar hij niets vanen in een verkeerd blad snapt en niet wil snappen.werd gepubliceerd. Want in Het lijkt er hierdoor noghet artikel is Ton toch echt meer op dat de Hollanders,nog een Limburgs gebruik in deze Ton dus, niet bij devergeten: Vasteloavendj! rést van Nederland past.‘Carnaval’ voor Ton. Hij Maar daar heeft de natuurheeft Limburg daarmee een voor Ton een geruststellendedienst bewezen.oplossing voor bedacht:‘Opwarming van de aarde’!De zeespiegel stijgt en Hollandverdwijnt. Dan is Tonmeteen van zijn probleemaf.Verder hoort dit stukje,want artikel kan ik het nieteens noemen, mijns inziensniet in een opinieblad alsBinnenlands Bestuur maarbij de ingezonden stukkenvan de eerste de beste provincialekrant. Zulkeinhoudsloze, op niets gebaseerdeartikelen verlagen dewaarde van dit blad.Noor Vries, gemeenteambtenaaren trotse LimburgerBinnenlands Bestuur is een onafhankelijk weekblad voor ambtenarenen bestuurders bij de overheid. BB is een uitgave van Kluwer enverschijnt op vrijdag.RedactieadresPostbus 233, 2400 AE Alphen aan den Rijntel: 0172 - 466 911fax: 0172 - 466 980e-mail: info@binnenlandsbestuur.nlwww.binnenlandsbestuur.nlHoofdredactieErik van ZwamChef redactieRob EdensEindredactieMarijke Bovens, Hans van Boxtel, Anouk EigenraamRedactieSjors van Beek, Hans Bekkers, Henk Bouwmans, Barry van Heijningen,Sandra Boudewijn Olsthoorn, Warbroek Boudewijn WarbroekWebsite-redactieEric de Kluis (chef), Ilona Ordogh, Esther Walstra, Nadap Pieter,Margot Vos LimburgRedactiesecretariaat & DocumentatieJosé Salhi, Thalien Nanette ColenbranderVaessenColumnistenTon Bestebreur, Douwe Jan Elzinga, Paul Frissen, Max Pam,Jan Verhagen, Gerard van WesterlooIllustratorenB-Graphic, Niels de Hoog, Moker, Pluis,Shamrock Int., Nico VisscherVaste medewerkersLex van Almelo, Brian van der Bol, Louis Cornelisse, Martijn Delaere,René Didde, Ron van Gelderen, Wilma Martin van Hendriksma, Hoeflaken, Wilma Anja Hoffmans, vanYvonne Hoeflaken, Jansen, Anja Brigit Hoffmans, Kooijman, Sjak Jansen, Katja Kreukels, Yvonne Jansen, Mans Kuipers, Brigit Kooijman,Jos Katja Moerkamp, Kreukels, Mans Carien Kuipers, Overdijk, Jos Kemal Moerkamp, Rijken, Carien Maurits Overdijk, Schmidt, KemalHenk Rijken, Vlaming, Maurits Anka Schmidt, van Voorthuijsen, Henk Vlaming, André Anka de van Vos, Voorthuijsen,Bert VuijsjeAndré de Vos, Bert Vuijsje, Marieke Prins.Basis-ontwerpAstrid Basis-ontwerp Janssen, AmsterdamVormgevingAstrid Janssen, AmsterdamCOLORSCAN Vormgeving BV, Voorhout - www.colorscan.nlDruk COLORSCAN BV, Voorhout - www.colorscan.nlSenefelder Druk Misset, DoetinchemSenefelder Misset, DoetinchemAdvertentieafdelingReserveren Advertentieafdeling advertenties tijdschrifttel. Reserveren 0172-46 advertenties 66 03, email: tijdschrift advertenties@binnenlandsbestuur.nlInformatie tel. 0172-46 adverteren 66 03, email: tijdschrift: advertenties@binnenlandsbestuur.nltel. 0172-46 64 06 / 46 65 68Reserveren Informatie adverteren advertenties tijdschrift: website tel. 0172-46 64 06 / 46 65 68tel. Reserveren 0172-46 advertenties 66 03, email: website vacatures@binnenlandsbestuur.nlInformatie tel. 0172-46 adverteren 66 03, email: website: vacatures@binnenlandsbestuur.nltel. 0172-46 65 68 / 46 64 06Informatie adverteren website: tel. 0172-46 65 68 / 46 64 06DirectieFrans Directie KlaassenUitgever Frans KlaassenMelle Uitgever EijckelhoffMarketingPeter ImminkLindsay Marketing Duijm, Dorothé FlanaganLindsay Duijm, Dorothé FlanaganAbonnementen, opzeggingen en adreswijzigingenAbonnementen, Heeft u vragen over opzeggingen uw BB-abonnement? en adreswijzigingenMail dan naar info@kluwer.nlof Heeft bel u 0570-673344. vragen over uw Abonnementen BB-abonnement? kunnen Mail schriftelijk dan naar tot uiterlijk 3maanden klantenservice@binnenlandsbestuur.nl voor het einde van de abonnementsperiode of bel 0570-673344. worden opgezegd.Bij Abonnementen niet tijdig opzeggen kunnen wordt schriftelijk het abonnement tot uiterlijk 3 automatisch maanden voor met het eenjaar einde verlengd. van de abonnementsperiode worden opgezegd. Bij niet tijdigopzeggen wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.Voor (gratis) abonnement zie de website:http://www.binnenlandsbestuur.nl/ Voor (gratis) abonnement zie de website: en ga naar abonnementen. Heeft unog http://www.binnenlandsbestuur.nl/ vragen mail dan naar klantenservice@binnenlandsbestuur.nl ga naar abonnementen. Heeft of bel u0900-500 nog vragen 50 mail 50 dan (0, naar 10 ct.p.m). klantenservice@binnenlandsbestuur.nl Betaalde abonnementen voor bedrijven, of belorganisaties 0900-500 50 en 60 professionals (0, 10 ct.p.m). buiten Betaalde doelgroep: abonnementen Jaarabonnementvoor bedrijven,187,- organisaties euro. Leden en professionals van gemeenteraden buiten de en doelgroep: Provinciale JaarabonnementStaten 112,- euro.Los 187,- nummer euro. Leden 6,50 van euro. gemeenteraden De prijzen zijn en exclusief Provinciale btw. Staten 112,- euro.Los nummer 6,50 euro. De prijzen zijn exclusief btw.ISSN 0167-1146Oplage: ISSN 0167-1146 52.050© Oplage: Het is 52.050 niet toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van deuitgever © Het is artikelen, niet toegestaan onderzoeken om zonder of gedeelten voorafgaande daarvan toestemming over te nemen. van deuitgever artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen.>> Bijdragen voor de rubriek ‘Ingezonden’ zijn welkom op het e-mailadres info@binnenlandsbestuur.nl ondervermelding van ‘Ingezonden’. Een bijdrage moet reageren op een artikel en mag niet langer zijn dan 400 woorden.De redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen zonder overleg in te korten.Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 37

PERSONALIABENOEMING■ Met ingang van 10 juniis Tjeerd van der Zwan(57, PvdA) benoemd totburgemeester van Heerenveen.Van der Zwan issinds 2007 burgemeestervan Achtkarspelen.Hij volgt Peter de Jonge(PvdA) op die sinds 1april een eigen adviesbureauis begonnen.■ Henk Lambooij (50,SGP) is met ingang van15 juni benoemd tot burgemeestervan Putten.Lambooij is vanaf 2000wethouder van Nijkerk.Hij volgt Jan van Putten(SGP) op die per afgelopenseptember met FPUis gegaan.■ Per 12 juli is AnnekeRaven (55, CDA)benoemd tot burgemeestervan Hellendoorn.Zij is vanaf 2007gedeputeerde van deprovincie Utrecht. Ravenvolgt Hans Overbeeke(CDA) op die op 1 januarimet FPU is gegaan.■ Marriët Mittendorffis benoemd tot waarnemendburgemeester vanOmmen. De vacatur ontstondop 23 mei door debenoeming van burgemeesterGerrit Jan Koktot gedeputeerde in dezeprovincie. Mittendorffbegint op 14 juni methaar werk.■ Wethouder van HelmondYvonne van Mierlo(VVD) is benoemd totde nieuwe voorzitter vanhet algemeen bestuurvan de Atlant Groep. DeAtlant Groep is de regionalesociale werkvoorzieningen is eigendomvan de zes PeellandgemeentenAsten,Deurne, Gemert-Bakel,Helmond, Laarbeek enSomeren.■ De PvdA in Rotterdamdraagt Marco Florijnvoor als opvolger van deonlangs opgestapte wethoudervan socialezaken Dominic Schrijer.Florijn is sinds 2006wethouder in Leeuwarden,bestuurslid van deVNG en was betrokkenbij de onderhandelingover het bestuursakkoord.In 2009 is hij doorBinnenlands Bestuur uitgeroepentot beste wethouder.Naar verwachtingwordt de nieuwewethouder op 9 junibenoemd.■ Pauline Bouvy-Koeneis op 30 mei opnieuwbeëdigd als burgemeestervan Bernisse.■ Per 1 september zalTon Stierhout (54),momenteel nogge m e e n tese c re t a r i s /a l ge -meen directeur van Dantumadiel,worden aangesteldals voorzitter vanhet college van bestuurvan groen opleidingscentrumAOC Friesland.■ Jacques Broekmanwordt met ingang van 20juni de nieuwe gemeentesecretaris-directeurvan Haaksbergen. Sindsmedio vorig jaar werddeze functie waargenomendoor Hermien deBruijn.■ Tineke van Lenthe(49) is vanaf 1 septembereenheidsmanagervoor sociale zaken enwerkgelegenheid van degemeente Zwolle. VanLenthe is momenteeleenheidsmanagerpubliekszaken bij degemeente Zwolle.■ De ministerraad heeftbesloten Kajsa Ollongren(44) voor te dragenvoor benoeming totsecretaris-generaal bijhet ministerie van AlgemeneZaken per 15 augustus.Ollongren issinds 2007 plaatsvervangendsecretaris-generaal,tevens plaatsvervangendhoofd Kabinetvan de minister-presidenten raadadviseurvan het ministerie vanAlgemene Zaken.■ Mark Dierikx is voorgedragenvoor benoemingper 1 juli tot directeur-generaalEnergie,Telecom en Mededingingbij het ministerie vanEconomische Zaken,Landbouw en Innovatie.Dierikx is sinds januari2008 directeur-generaalLuchtvaart en MaritiemeZaken bij het ministerievan Infrastructuur en Milieu(voorheen Verkeer enWaterstaat). Dierikx zoudan de opvolger zijn vanHans Vijlbrief. Deze isop zijn beurt per dezelfdedatum voorgedragenvoor benoeming tot thesaurier-generaalbij hetministerie van Financiën.■ Richard van Zwol(46) is per 15 augustusvoorgedragen voorbenoeming tot secretaris-generaalbij hetministerie van Financiën.Van Zwol is sinds 2007secretaris-generaal bijhet ministerie van AlgemeneZaken.■ Op 4 april is Lennekevan der Meer officieelbegonnen als griffier bijde gemeente Steenbergen.In deze functieheeft zij Chrit Franssenopgevolgd, die per 1 junimet FPU ging.■ Jos Huizinga (56,CDA) is benoemd totwethouder in Maasdriel.Huizinga was van 2002tot 2006 wethouder inSchoonhoven, en van2008 tot mei 2010 wethouderin Zeewolde. InMaasdriel zal Huizingazich o.a. richten op deADVERTENTIE portefeuille ruimtelijkeordening en volkshuisvesting.VERTREK■ Gee Rooimans stoptals regiosecretaris vanhet bestuurlijk samenwerkingsverbandvan devijf gemeenten in deHoeksche Waard: Binnenmaas,Cromstrijen,Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen.■ De Beverwijkse wethouderMaarten Dijkshoorn(PvdA) heeft per directzijn functie neergelegd,wegens verschil vaninzicht met de raad overreorganisatie van hetambtelijk apparaat.■ Mary-Jo van deVelde-de Leeuw staptper direct over van degemeenteraadsfractievan D66 naar de fractievan WatWassenaarWil(WWW).>> Tekst en foto’s voor de rubriek personalia graag sturen naarinfo@binnenlandsbestuur.nl. Gegevens voor deze rubriek kunnenook worden gestuurd via www.binnenlandsbestuur.nl/personalia38 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

INDEXVACATURE-INDEXIn de vacature-index treft u een overzicht aan van alle vacaturesdie deze week zijn opgenomen in het tijdschrift of op de websitevan Binnenlands BestuurBESTUUR EN BURGERSGemeente Velsen senior strategisch concernadviseur Binnenlandsbestuur.nlPublicSpirit BV / GemeentegriffierBinnenlandsbestuur.nlDeventerPublicSpirit BV / Waternet teamleider beleid pagina 34PvdA fractie Leeuwarden wethouder Binnenlandsbestuur.nlFINANCIËN EN ECONOMIEBrandweer Brabant-Noord administrateur/vakinhoudelijk medewerker ondersteuning Binnenlandsbestuur.nlGemeente Baarn senior controller / teamcoördinator Binnenlandsbestuur.nlGemeente Katwijk hoofd bedrijfsvoering Binnenlandsbestuur.nlGemeente Noordoostpolder acquisiteur pagina 28PublicSpirit BV / Gemeentefinancieel adviseurBinnenlandsbestuur.nlBinnemaasVrije Universiteit Amsterdam business controller voor financiële zaken Binnenlandsbestuur.nlICTGemeente Amersfoort senior projectmanager Binnenlandsbestuur.nlGemeente Amersfoortservicedesk medewerker ictGemeente Amersfoortsenior beleidsadviseurGemeente Amersfoortteamleider beheerSociale Verzekeringsbank contractmanager ict Binnenlandsbestuur.nlJURIDISCHCollege BeschermingPersoonsgegevens (CBP)MILIEUsenior jurist voor de sector toezicht publiekBinnenlandsbestuur.nlProvincie Limburg vergunningverlener Binnenlandsbestuur.nlPublicSpirit BV / Waternet teamleider beleid pagina 34Regio Noord-Veluwe handhaver milieu Binnenlandsbestuur.nlPERSONEEL EN ORGANISATIEGemeente Rucphen personeelsadviseur Binnenlandsbestuur.nlGemeente Woudenberg beleidsmedewerker hrm Binnenlandsbestuur.nlSOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEIDGemeente Den Haag sociaal rechercheur pagina 41Gemeente Haarlem manager sociale zaken en werkgelegenheid Binnenlandsbestuur.nlVEILIGHEID, OPENBARE ORDE EN POLITIEVeiligheidsregio Utrecht voorzitter vakgroep bevolkingszorg (gemeentelijke crisisbeheersing) /account- en netwerkfunctionarisWONEN, RUIMTE EN VERKEERpagina 34Gemeente Cromstrijen bedrijfsleider beheer en onderhoud Binnenlandsbestuur.nlGemeente Nijkerk strategisch planeconoom Binnenlandsbestuur.nlGemeente Papendrecht medewerker vergunningverlening hbo Binnenlandsbestuur.nlGemeente Wassenaar teamleider vergunningen (manager d) Binnenlandsbestuur.nlJS Consultancy / Grote gemeente in senior medewerker technisch beheerBinnenlandsbestuur.nlOost NederlandJS Consultancy / provincieNoord-HollanddirectievoerderBinnenlandsbestuur.nl24 JUNI SPECIAL FINANCIËN. ADVERTEREN? BEL 0172 466603Binnenlands Bestuur | 10 juni 2011 39

INDEXProvincie Overijssel consessiemanager openbaar vervoer Binnenlandsbestuur.nlProvincie Overijsselmarketeer openbaar vervoerProvincie Overijsselbeleidsadviseur openbaar vervoerZORG, WELZIJN EN ONDERWIJSGemeente Dordrecht adviseur duurzaamheidseducatie basisonderwijs Binnenlandsbestuur.nlGemeente Nijkerk procescoördinator cjg nijkerk / ambtelijk adviseur Binnenlandsbestuur.nlGemeente Wierden beleidsmedewerker accent sport Binnenlandsbestuur.nlRecron bedrijfsgroepsmanager zwembaden en sauna’s-thermen Binnenlandsbestuur.nlStichting de Schoor manager afdeling ondernemend welzijn Binnenlandsbestuur.nlOVERIGESociale Verzekeringsbankcontractmanager idtVeiligheidsregio Utrecht voorzitter vakgroep bevolkingszorg (gemeentelijke crisisbeheersing) /account- en netwerkfunctionarispagina 3424 JUNI SPECIAL FINANCIËN. ADVERTEREN? BEL 0172 466603ADVERTENTIE 40 10 juni 2011 | Binnenlands Bestuur

Gemeente Den HaagSociaal Rechercheurwereldbaanindenhaag.nl

Het is Decentralisatietijd.De Wet Werken Naar Vermogen, de transitie vande jeugdzorg, de vorming van RUD’s en de decentralisatievan de AWBZ. Het bestuursakkoord staatvol met complexe veranderingen. Dat er als bestuurderen beleidsmaker veel op u afkomt deze lente isu wel duidelijk. Niet alleen voor u maar ook voor uwburgers verandert er veel de komende jaren.Op veel plekken in Nederland begeleiden adviseursvan BMC opdrachtgevers bij de voorbereidingen enimplementatie van deze decentralisaties en bouwenzo aan een unieke expertise. Een expertise die weelke dag aanscherpen, inzetten en overdragen indiverse bijeenkomsten en ontmoetingen met onzeopdrachtgevers.Bent u benieuwd naar onze opinie, onze recenteopdrachten of wilt u vrijblijvend eens verder pratenmet een van onze adviseurs? Bezoek dan onzewebsite www.bmc.nl of neem direct contact metons op via ons telefoonnummer 033-4965200.Samen naar beter