Ruimtelijk maart 2000 - Stichting Ruimte Roermond

Gewapend betonBeton bestaat in principe uit een bindmiddel(cement), toeslagstof (zand,grind, puin) en een initiator (water). Hetmateriaal, dat reeds door de Romeinenin een rudimentaire vorm werd toegepast,heeft als groot voordeel dat het ineen bepaalde vorm gegoten kan worden.Bovendien kunnen kleur eneigenschappen beïnvloed worden.Omdat het materiaal in principe dezelfde(beperkte) constructieve eigenschappenals steen heeft, werd de toepassingpas interessant toen begin 1900 eenmethode werd gevonden het materiaaltrekkrachten en spanningen te kunnenlaten opvangen. Dit werd mogelijk doortoevoeging van stalen wapeningsstaven,waardoor een samenwerkend geheelGewapend beton.Tekening vande auteurontstaat, dat zowel druk- als trekkrachtenkan opvangen, en in principe iniedere gewenste afmeting te maken is.Natuurlijk kent ook dit materiaal nadelenzoals een hoog soortelijk gewicht,moeilijke bewerkbaarheid, slooponvriendelijkheid,en natuurlijk hetfenomeen betonrot, een probleem datontstaat wanneer het wapeningsijzer tedicht aan de oppervlakte ligt, waardoorhet staal gaat roesten en daardoor hetbeton afbrokkelt.Het gegeven dat de constructieve, visueleen chemische eigenschappen sterkbeïnvloedbaar zijn, maakt het gewapendbeton echter tot het belangrijkstebouwmateriaal voor een zeer brede toepassing(weg- en waterbouw, woningbouw,utiliteitsbouw).Een schoolvoorbeeld (hoewel in verval,maar het staat nog!) van een bijna geheeluit gewapend beton opgetrokkengebouw is een gedeelte van het ECIgebouw;hier vormt het beton zowel devloer, de wand, het dak en de draag-Beton en staalin een hal vande ECIcentrale.Foto:Peter Wijnandsconstructie (foto pagina 11 en tekening).StaalIjzer met een laag koolstofgehaltewordt staal genoemd. Staal is ten opzichtevan giet- en smeedijzer veel geschiktervoor het maken van constructies, die niet alleen druk, maar ook(trek)spanningen op moet kunnen vangen,zoals balken, portalen en spanten.Staal wordt in tegenstelling tot giet- ensmeedijzer altijd in een bepaald profielof plaatvorm geleverd. In de woningbouwworden stalen spanten en balkentoegepast voor 'ongunstige' overspanningen,die in hout of beton niet opeen praktische wijze kunnen wordengemaakt. Dit kan zijn wanneer er in eengevel een grote brede etala·gepui moetkomen (v/h Cillekens Ijzerwaren aan deNeerstraat).In dezelfde tijd dat het profielstaal inopgang kwam, werd een ongunstigeeigenschap van het staal ontdekt: devervorming bij grote hitte (brand),waardoor een gebouw in korte tijdvolledig kan instorten. Vooral bij dewoningbouw, en met name hoogbouwstaat deze brandgevaarlijke eigenschapde toepasbaarheid flink in de weg. In deutiliteitsbouw echter is staal het geijktemateriaal om snel grote loodsen tekunnen bouwen, die meestal ook weermet stalen platen bekleed worden.Naast de talloze hallen op industrieterreinHeide, zijn de fietsenstalling bij hetNS-station en de nieuwe overkappingvan de gemeentewerf bij het viaductaan de Venloseweg subtiele voorbeeldenvan deze bouwvorm, waarbij constructieen gevel zijn opgebouwd uit staalprofielen-en metalen beplating. •Geheel uit staal gemaakte constructie van de gemeentwerf aan deVenloseweg. Foto: Peter Wijnands12 Ruimtelijk 00-1