13.07.2015 Views

550 Fontys Hogescholen, Sociaal Jaarverslag 2004 - AIAS

550 Fontys Hogescholen, Sociaal Jaarverslag 2004 - AIAS

550 Fontys Hogescholen, Sociaal Jaarverslag 2004 - AIAS

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ten geleide0-1 Beeld corporate folder<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> met alscampagnevraag: ‘Is gedeeldekennis halve kennis?’0-2 Drs. Norbert Verbraak, voorzitterRaad van Bestuur0-20-1Het jaar <strong>2004</strong> was voor studenten en medewerkersvan <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> een belangrijk jaar,waarin we vooral aan kwaliteit gewerkt hebben,aan de borging van het hbo-niveau, aan deintroductie van het <strong>Fontys</strong>brede onderwijsvernieuwingsprogrammaBiloba en aan deversterking van good governance.De start van het jaar zag er in financieel opzichtsomber uit: ‘Voortdurende kortingen, inleveren opde kwaliteit van onderwijs en een herziene, uitgekledebegroting.Welkom in <strong>2004</strong>’. Zo luidde ikmijn nieuwjaarstoespraak <strong>2004</strong> in. De situatie wasernstig, maar we zagen toch reden tot optimisme.Gelukkig had <strong>Fontys</strong> in <strong>2004</strong> een gezondeexploitatie en was er een redelijke rust in deorganisatie.Het strategische beleid concentreerde zich in <strong>2004</strong>op een ingrijpende onderwijsinnovatie binnen alleopleidingen. Het projectontwerp werd in junivastgesteld. In het Bilobaprogramma worden deonderwijsorganisatie en onderwijsinrichtingvernieuwd door twee samenhangende doelen:structuurvernieuwing in het kader van debachelor-masterwetgeving volgens het majorminormodelen transformatie van de onderwijsleerprocessen,waarin ict op optimale wijze isgeïntegreerd. Deze transformatie beoogt desystematische invoering van competentiegestuurden vraaggericht onderwijs. Dit concept wil behalvekennis ook het vermogen die kennis toe te passencentraal stellen. De invoering van het majorminormodelvergroot de studiekeuzemogelijkhedenen flexibiliteit sterk door een breed studieaanbodbinnen het eigen of een ander<strong>Fontys</strong>instituut. De student kan een eigen leertrajectvolgen op basis van individuele leervragen.Door deze uitbreiding van studiemogelijkhedenverwacht <strong>Fontys</strong> haar marktpositie teconsolideren.Door de principiële keuze voor studentgestuurdonderwijs wordt de studieloopbaanbegeleider vancruciale betekenis voor de student en vormtstudieloopbaanbegeleiding een structureel onderdeelvan het opleidingstraject. Om de majorminorstructuuren de onderwijstransformatie terealiseren, is het van essentieel belang dat hetonderwijspersoneel over de geëigendecapaciteiten beschikt om het nieuwe onderwijsconceptte implementeren en verder teontwikkelen. Daartoe is een professionaliseringsbeleidgeformuleerd, dat momenteel wordtuitgevoerd.Ter versterking van de inhoudelijkeonderwijskwaliteit is in <strong>2004</strong> een begin gemaaktmet een programma om de kennisbronnen van deorganisatie te versterken.Gebleken is dat de <strong>Fontys</strong>medewerkers sterk bijvernieuwingen betrokken zijn. Samen hebben wein <strong>2004</strong> weer veel bereikt bij de verwezenlijkingvan onze missie ‘Idealisme in learningcommunities’.Medewerkers voelen zich over het algemeenprettig op hun werkplek, men vindt de werksfeerplezierig en is zeer tevreden over de omgang metdirecte collega’s, zo blijkt uit de personeelsenquêtedie in <strong>2004</strong> werd afgenomen.Ook studenten zijn positief over hun opleidingblijkt uit de <strong>Fontys</strong> Studentenenquête die eveneensin <strong>2004</strong> is afgenomen.In de strategische brochure ‘Idealisme in learningcommunities’ noemt <strong>Fontys</strong> een aantal criteria diegoed onderwijs moeten garanderen, samengevatonder de naam <strong>Fontys</strong>label. Elk <strong>Fontys</strong>instituutwordt beoordeeld op zeven resultaatgebieden:kwaliteitsresultaat, studieresultaat, marketingresultaat,ontwikkelresultaat, personeelsresultaat,samenwerkingresultaat en financieel resultaat. Ditjaarverslag is opgebouwd volgens deze resultaatgebieden.Het personeelsresultaat includeert deonderwerpen van het sociaal jaarverslag.Het jaar 2005 wordt het jaar van een nieuweSectorwet voor het Hoger Onderwijs. <strong>Fontys</strong> wildit wetgevingsproces actief beïnvloeden door eenontwikkelingsperspectief voor de hogescholen alsvolwaardige instituten voor hoger onderwijs in deEuropese context veilig te stellen.Wij willen ditperspectief niet alleen creëren in standpunten,maar ook door daadwerkelijk te investeren inmodern, effectief hoger onderwijs en toegepastonderzoek. Deze elementen zullen de agenda dekomende jaren bepalen.Eindhoven, juni 2005Drs. Norbert VerbraakVoorzitter Raad van Bestuur<strong>2004</strong> | jaarverslag


InhoudBericht van de Raad van ToezichtBericht van de Centrale Medezeggenschapsraad1 | <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>Visie en missie 13Strategisch beleid 13Samenstelling Raad van Bestuur 172 | KwaliteitsresultaatInterne kwaliteitszorg 19Externe kwaliteitszorg 21Oordeel van de studenten 27Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong> 313 | StudieresultaatStudentenbeleid 33Elke student op de juiste plaats 33Keuzemogelijkheden enflexibiliteit 33Studentenbegeleiding 35Beroepskolom 35Studierendement 35Verblijfsduur uitvallers 41Bindend studieadvies 41Afgestudeerden 41Arbeidsmarktsucces 43Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong> 457 | PersoneelsresultaatOntwikkeling personeel 79Oudere werknemers 83Personeelsenquête 83Ziekteverzuim 85Arbobeleid 85Interne mobiliteit 87Kwantitatieve formatieontwikkeling 87Ontwikkeling Arbeidsvoorwaarden 91Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong> 938 | HuisvestingResultaten 97Huisvestingsprojecten 979 | Financieel resultaatFinanciële ontwikkeling 103Consolidatiecriteria 105Grondslagen voor waarderingen resultaatbepaling 105Geconsolideerde balans 107Geconsolideerde exploitatierekening 109Kasstroomoverzicht 111Verkorte jaarrekening 1254 | MarketingresultaatOnderwijsaanbod bachelors <strong>2004</strong> 47Onderwijsaanbod masters <strong>2004</strong> 49Marketingbeleid en -activiteiten 49Resultaten 530-35 | OntwikkelresultaatBilobaprogramma 63Ontwikkeling lectoraten en kenniskringen 65Kennisontwikkeling en onderzoek 690-3 Beeld opleidingsbrochureIndustrieel ProductOntwerpen van <strong>Fontys</strong>Technische HogeschoolVenlo6 | SamenwerkingsresultaatDoorstroomprogramma’s 73Masteropleidingen 73Afsprakenkader <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> - ROC’s 75Bestuurlijke integratie met de SOM 75Innovatiearrangement TOP-3C 75Digitale Universiteit 75Samenwerking met universiteiten inhet buitenland 77<strong>2004</strong> | jaarverslag


6Bericht van de Raad van Toezicht 70-40-4 Beeld opleidingsbrochureElektrotechniek van <strong>Fontys</strong>Technische HogeschoolVenlo0-5 Vier leden van de Raad vanToezicht: (van links naarrechts) prof. dr. A. Kolnaar,ir. G.J.M. Braks (voorzitter),drs. J.C. Leenhouts en dr.N.J. KooleSamenstelling Raad van Toezicht per 31 december <strong>2004</strong>Ir. G.J.M. Braks (voorzitter)Drs. P.W. DoopDrs. J.C. LeenhoutsVoormalig voorzitter Eerste Kamer der Partner Deloitte en ToucheVoorzitter Bestuur MondriaanStaten-Generaal en voormalig minister vanOnderwijsgroepLandbouw, Natuurbeheer en VisserijProf. dr. A. KolnaarHoogleraar algemene leer en geschiedenis Ir. E. van SchagenProf.dr. W.F.C.M. Derksevan de economie, Universiteit van Tilburg Algemeen directeur Simac Techniek NV teDirecteur-hoogleraar van hetVeldhovenSoeterbeeckprogramma voor wetenschap, Dr. N.J. Koolesamenleving en levensbeschouwing van de Directeur Océ-Technologies B.V. in Venlo.Katholieke Universiteit Nijmegen<strong>2004</strong> | jaarverslag0-5De Raad van Toezicht van <strong>Fontys</strong> kijkt metwaardering terug op het jaar <strong>2004</strong>. Het jaar werdafgesloten met een positief financieel resultaat, destudentenaantallen groeiden, de professionaliseringvan de medewerkers werd ter handgenomen, de kenniscirculatie werd gestimuleerd,voor de zakelijke dienstverlening is een corporatemarketingplan ontwikkeld en een ingrijpendonderwijsvernieuwingsprogramma (Biloba) werdin gang gezet.Per 1 januari <strong>2004</strong> is mevrouw drs. J.C. Leenhouts,bestuursvoorzitter van Mondriaan Onderwijsgroepin Den Haag, aangetreden als lid van de Raadvan Toezicht van <strong>Fontys</strong>.Voor twee leden van deRaad van Toezicht, de heren drs. P.W. Doop en prof.dr.A. Kolnaar, liep per 31-12-04 de eerste zittingstermijnvan vier jaar af.A. Kolnaar werd voor eenperiode van vier jaar herbenoemd, nadat devertrouwenscommissie van de CMR positief hadgeadviseerd en het College van Beheer van deStichting Studiebelangen de statutair vereistegoedkeuring had gegeven. De heer Doop steldezich niet meer beschikbaar voor de Raad vanToezicht. De procedure voor zijn opvolging is terhand genomen, maar was eind <strong>2004</strong> nog nietafgerond.In <strong>2004</strong> vergaderde de Raad van Toezicht vijf maal,steeds samen met de Raad van Bestuur. De Auditcommissievergaderde eveneens vijf maal,ongeveer een week voor de plenaire vergadering,teneinde haar advies aan de voltallige Raad vanToezicht te kunnen uitbrengen. Ook deremuneratiecommissie kwam enkele malenbijeen. Halverwege het jaar namen de voorzitter ende penningmeester van de Raad van Toezicht deelaan een CMR-overlegvergadering.In de plenaire vergaderingen wordt een aantalonderwerpen standaard geagendeerd: debenoeming van managers en lectoren, visitatie- enaccreditatierapporten en het kort verslag van deCMR-vergaderingen. In <strong>2004</strong> keerden ook elkevergadering het onderwijsvernieuwingsprogrammaBiloba en de voortgang VervolgonderzoekRekenschap op de agenda terug. Beide onderwerpenworden door de Raad van Toezichtbelangstellend en nauwlettend gevolgd.Ten aanzienvan het Bilobaprogramma heeft de Raad vanToezicht gewezen op het belang van draagvlakbinnen de organisatie.Ten aanzien van het VervolgonderzoekRekenschap ondersteunt de Raad vanToezicht de aanpak en benadering van de Raad vanBestuur. Met grote zorg heeft de Raad van Toezichtkennis genomen van de stopzetting van debekostiging van de voorbereidende technischelerarenopleiding (VLNS) en van de duale bvelerarenopleiding.Door deze maatregelen neemthet toch al bestaande tekort aan technische lerarenalleen maar toe.De Raad van Toezicht hechtte zijn goedkeuring aande financiële jaarstukken van <strong>Fontys</strong> en toondezich tevreden over het positieve financiëleresultaat. Drie maal per jaar ontvangt de Raad vanToezicht de viermaandelijkse evaluatie van demanagementsrapportages opgesteld door Control.De evaluatie bestrijkt de zeven resultaatsgebiedendie <strong>Fontys</strong> onderscheidt. De rapportage wordt inde Auditcommissie voorbesproken. Door dezewerkwijze krijgt de Raad van Toezicht een goedzicht op de actuele situatie van de verschillendeinstituten en van <strong>Fontys</strong> als geheel. Op gezettetijden worden de gegevens over instromende eningeschreven studenten besproken.De Raad van Toezicht ging akkoord met debestuurlijke fusie van <strong>Fontys</strong> met de StichtingOnderwijsbegeleiding Middden-Brabant en metde fusie van de steunstichtingen van <strong>Fontys</strong> tot éénSteunfonds. De Raad van Toezicht heeft metwaardering kennis genomen van het nieuweonderzoeksbeleid dat <strong>Fontys</strong> in <strong>2004</strong> heeft ontwikkeld.Daarin wordt de speciale rol van het hboin de kenniscirculatie belicht. De Raad van Toezichtondersteunt ook de wijze waarop <strong>Fontys</strong>medewerkersgestimuleerd worden toepassingsgerichtonderzoek te verrichten. In 2005 zal dit beleidworden opgenomen in het strategisch personeelsbeleid.Professionalisering van de staf is daarin eenleidend beginsel. Ook het corporate marketingplanvoor de zakelijke dienstverlening werdgeapprecieerd.Desgevraagd heeft de heer Thomeer (tot 1 oktober2003 lid van de Raad van Bestuur van <strong>Fontys</strong>) in<strong>2004</strong> een onderzoek uitgevoerd inzake degovernance bij <strong>Fontys</strong>. In het onderzoek is de codeTabaksblat vergeleken met de vigerendegovernance-regels van <strong>Fontys</strong>. De Raad van Toezichtheeft geconcludeerd dat <strong>Fontys</strong> de regelsvoor goed ondernemingsbestuur voor het grootstedeel toepast. In 2005 zal het onderwerp opnieuwaan de orde komen in relatie tot de branchecodedie door de HBO-raad wordt ontwikkeld en tot hetlopende wetgevingstraject voor het hoger onderwijs.Ten slotte spreekt de Raad van Toezicht zijnwaardering uit voor alle medewerkers enstudenten van <strong>Fontys</strong>, die zich in <strong>2004</strong> hebbeningezet om van <strong>Fontys</strong> een waardevolle learningcommunity te maken.Ir. G.J.M. BraksVoorzitter Raad van Toezicht


8Bericht van de Centrale Medezeggenschapsraad 9In opdracht van medewerkers en studenten toetstde Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) van<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> het beleid van de Raad vanIn <strong>2004</strong> is bekeken onder welke voorwaarden encondities lectoraten verlengd kunnen worden. Eenvoorstel om de benoemingsprocedure voorgezichtsbepalende functies te herzien, is door deCMR afgewezen.0-60-6 Poster, gebruikt tijdens deverkiezingen voor deCentrale MedezeggenschapsraadBestuur. De agenda van de CMR wordt grotendeelsbepaald door de agenda van de Raad vanBestuur. In <strong>2004</strong> stond het Bilobaprogramma centraalop die agenda.VergaderingenIn <strong>2004</strong> is de CMR zestien keer in vergaderingbijeen geweest. De Raad van Bestuur was daarbijacht keer aanwezig.SamenhangHet ‘<strong>Fontys</strong>kleurenpalet’ biedt de mogelijkheidom in één oogopslag te zien hoe de <strong>Fontys</strong>instituten(en dus <strong>Fontys</strong> als geheel) scoren op hetgebied van kwaliteit, marketing, personeel,studenten, financiën enzovoort. Het onderwijsvernieuwingsprogrammaBiloba heeftconsequenties voor al die beleidsgebieden. DeCMR ziet het als zijn taak om alle beleidsnotitiesdie aan de raad worden voorgelegd, te beoordelenop samenhang en consistentie.StudentenOnderwijsvernieuwing staat ten dienste van destudenten. Een heldere visie op ‘de student’ eninzicht in de wensen en de drive van studentenzijn daarom onmisbaar. Die visie is op papier gezeten besproken in de CMR.Dat studenten met de invoering van een majorminorstructuurgoed bereikbaar moeten zijn,heeft eveneens de aandacht gekregen.De Onderwijs- en Examenregeling (OER) die deCMR jaarlijks toetst, bevatte voor het studiejaar<strong>2004</strong>/2005 nog geen Biloba-elementen. In 2005zal de raad zich buigen over een geheel vernieuwdeOER.PersoneelHet Bilobaprogramma heeft ook vergaande consequentiesvoor de medewerkers. In het verslagjaar isachter de schermen gewerkt aan het ontwikkelenvan nieuw personeelsbeleid en daarbij horenderegelingen. De verwachting is dat de CMR begin2005 de notities over functieordening, promotiebeleiden de beoordeling en beloning op basis vancompetenties ontvangt en bespreekt.HuisvestingDe huisvesting van een hogeschool moet aansluitenbij de onderwijsvisie en de onderwijsuitvoeringoptimaal ondersteunen. Ook de bereikbaarheidvan de onderwijsgebouwen moet goedzijn, de ruimten moeten voldoen aan Arbo-eisenen de huisvestingswensen moeten betaalbaar zijn.De CMR heeft deze aspecten betrokken bij detoetsing van het Huisvestingsbeleidsplan 2005-2009.De raad heeft zich positief uitgesproken over hetplan. Met de Raad van Bestuur is afgesproken dathet parkeerbeleid in de loop van 2005 wordtaangepast.FinanciënDe raad heeft de jaarlijks terugkerende financiëlestukken besproken, zoals de jaarrekening, debegrotingsrichtlijnen en de begroting. Sinds 2003ontvangt de CMR de evaluatie van demanagementrapportages die Control opstelt. Dezerapportages geven de raad onder andere inzicht inde financiële situatie van de <strong>Fontys</strong>instituten en inde financiële consequenties van beleidsbeslissingen.De rapportages helpen de raad om de samenhangvan besluiten te bewaken.SamenwerkingSamenwerkingsovereenkomsten die <strong>Fontys</strong> sluit,worden aan de CMR voorgelegd. In <strong>2004</strong> ging hetom samenwerkingsovereenkomsten met deRoehampton University, Hogeschool Zuyd,Avans<strong>Hogescholen</strong> en de Universiteit van Tilburg.Daarnaast vond een bestuurlijke integratie plaatsmet de Stichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant.De CMR zorgt voor regelmatige informatievoorzieningaan de medezeggenschapraden vaninstituten en de personeelsraad van het <strong>Fontys</strong>Facilitair Bedrijf. Jaarlijks organiseert de CMRbijeenkomsten voor deze raden met informatieuitwisselingen kennisoverdracht als belangrijkstedoelstellingen. In <strong>2004</strong> organiseerde de CMR eenbijeenkomst met als thema het <strong>Fontys</strong>kleurenpalet.Voor 2005 is een themaoverleg gepland over denieuwe Onderwijs- en Examenregeling.Overige activiteitenDe CMR stemde in met de fusie van de instituten<strong>Sociaal</strong> Werk en <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulp-<strong>2004</strong> | jaarverslag


10Bericht van de Centrale Medezeggenschapsraad 11verlening tot één instituut Sociale Studies (metingang van het studiejaar 2005/2006).Eveneens werd ingestemd met het Corporatemarketingplan Zakelijke Dienstverlening en het ICTbeleidsplan.Ook heeft de CMR zich gebogen over de ictgedragscode,de aanpassing van de niet-rokenregelingaan de verscherpte wetgeving en deregeling voor cameratoezicht in de privacyreglementen.In <strong>2004</strong> werd conform het Medezeggenschapsreglementeen nieuwe CMR gekozen.Samenstelling Centrale Medezeggenschapsraad per 31 december <strong>2004</strong>PersoneelsgeledingJan Arts<strong>Fontys</strong> Hogeschool FinancieelmanagementMieke Damsma<strong>Fontys</strong> Facilitair BedrijfJan Hagen<strong>Fontys</strong> Facilitair BedrijfEdwin Hamers<strong>Fontys</strong> SporthogeschoolFerdie Migchelbrink <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> WerkTini Mulders<strong>Fontys</strong> Hogeschool PedagogiekPaul Reintjens<strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding SittardArie Rinzema<strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Tilburg(voorzitter personeelsgeleding)Ties Sweyen<strong>Fontys</strong> Facilitair BedrijfJoep van Vugt<strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum SpecialeOnderwijszorgMattie Wethly<strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven(voorzitter CMR)StudentenfractieHans Beckers<strong>Fontys</strong> PABO SittardMichel van Diessen <strong>Fontys</strong> Pedagogisch TechnischeHogeschool in EindhovenKarin Firing<strong>Fontys</strong> Hogeschool Personeel en ArbeidFremko van der Heijden <strong>Fontys</strong> Hogeschool InformaticaRenger van de Hoef <strong>Fontys</strong> Hogeschool CommerciëleEconomieMartijn Hofman<strong>Fontys</strong> Hogeschool InformaticaLaura Lathouwers<strong>Fontys</strong> PABO EindhovenLeon van de Moosdijk Juridische Hogeschool Tilburg -(vice-voorzitter CMR) Den BoschBobbie Opstal<strong>Fontys</strong> Hogeschool InformaticaNicole Steenbakkers <strong>Fontys</strong> Paramedische Hogeschool(voorzitter studentenfractie)Stefan Urban<strong>Fontys</strong> Hogeschool MarketingManagement0-70-7 <strong>Fontys</strong> Najaarsdebat<strong>2004</strong> | jaarverslag


121<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 13<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> verzorgt onderwijs in bijnaalle sectoren. De 38 <strong>Fontys</strong>instituten verzorgenruim 200 hbo-bacheloropleidingen in verschillendevarianten: voltijd, deeltijd, duaal en in-service.<strong>Fontys</strong> biedt ook 24 masteropleidingen aan.Onderwijs, cursussen en trainingen worden gegevenin stedelijke centra, met name in Zuid-<strong>Fontys</strong> richt haar organisatie in als kennispoort.Door samenwerkingscontracten met haar maatschappelijkeomgeving, zoals andere onderwijsinstellingen,gemeenten, belangenverenigingen enbedrijven, realiseert <strong>Fontys</strong> kennisinnovatie. De<strong>Fontys</strong>lectoren leggen zich met hun kenniskringentoe op kenniscirculatie en toepassingsgerichtonderzoek, vaak binnen kenniscentra. Zo ontstaankennispoorten, waar theoretische kennis en praktischeervaring, de publieke opdracht tot het opleidenvan bachelors en commerciële dienstverleningworden gecombineerd. Elk <strong>Fontys</strong>instituut is zo’nkennispoort.* deze hogeschool is een samenwerkingsverband tussen <strong>Fontys</strong><strong>Hogescholen</strong> en Avans Hogeschool** aan deze hogeschool is verbonden BAZN de bestuursacademieInstituutDirecteur01 | <strong>Fontys</strong> Paramedische Hogeschool ing. J.H.P.M. Feijen02 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Verpleegkunde dr. L.J.R. Hoogwerf03 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Personeel en Arbeid ir. G.J. Mantingh04 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulpverleningdrs. S.B.M. Nieuwenhuis- van Balen05 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> Werk P.J.M. Coolen06 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Pedagogiek drs. S.M. Drenth07 | <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Tilburg drs. J.W.M. Buys08 | <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Sittard drs. A.A.F. Nijsen09 | <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in Eindhoven- J.R. Vonk10 | <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in Zwolledrs. A.J.M. Klein Tank11 | <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in Rotterdam/Amsterdamdr. J.J.C. Commissaris12 | <strong>Fontys</strong> Sporthogeschool dr. C.G.A.Th. van Tilborg13 | <strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg-drs. E.T.J. Boeijkens14 | <strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Schoolmanagement drs. M.C. Verbunt15 | <strong>Fontys</strong> PABO ‘s-Hertogenbosch drs. M.C. Verbunt16 | <strong>Fontys</strong> PABO Limburg drs. J.H.J. Stakenborg17 | <strong>Fontys</strong> PABO Tilburg drs. E.M.P. van Montfort18 | <strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven drs. H.J.T. van de VenOverzicht instituten en directeuren per 31 december <strong>2004</strong>InstituutDirecteur24 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Management, Economie en Rechtmr. J.M. de Kooning25 | <strong>Fontys</strong> Bedrijfshogeschool drs. P.H. Bon26 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Marketing Management- drs. T. van den Heuvel27 | <strong>Fontys</strong> Internationale Hogeschool Economie drs. J.J. Grouls28 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskunde en Logistiek drs. F.A.M. Bots29 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Informatica dr.ir. H.M. Rajh30 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Elektrotechniek dr.ir. H.M. Rajh31 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappendr. M.A.M. Meester32 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskader ir. P.F.H.M. van den Eijnde33 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Werktuigbouwkunde mr. M.A. Waleson34 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool voor de Kunsten M.J.M. van der Vleuten35 | <strong>Fontys</strong> Rockacademie G.H. Boontjes en E.J.M. Borgers36 | <strong>Fontys</strong> Technische Hogeschool Venlo drs. H.A.J.M. van den Heuvel37 | DOBA Onderwijsadviseurs J.W.H. Fuchs38 | Juridische Hogeschool Tilburg - Den Bosch* mr. G.F.J. HupperetzStichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant** drs. A. JonkersBAZN de bestuursacademie***drs. P.H. Bon* Deze hogeschool is een samenwerkingsverband tussen <strong>Fontys</strong>Nederland. <strong>Fontys</strong> legt zich naast zakelijke dienstverleningen consultancy ook toe op onderzoeken kennisinnovatie. <strong>Fontys</strong> heeft 27 lectoren en18 kenniskringen.<strong>Fontys</strong> heeft haar in 2001 opnieuw geformuleerdemissie en visie in <strong>2004</strong> verder vorm gegeven.Centraal daarin staat wat <strong>Fontys</strong> wil zijn voorhaar studenten, medewerkers en omgeving. Hetstrategisch beleid dat uit de missie en visie voortvloeit,concentreerde zich in <strong>2004</strong> op het nieuweonderwijsprogramma Biloba.Visie en missie<strong>Fontys</strong> wenst een learning community te zijn. Zijwil de dialoog tussen studenten, docenten enmedewerkers stimuleren, zodat ze leren in wisselwerkingmet elkaar en met hun omgeving. Hierdoorrealiseert de <strong>Fontys</strong>organisatie groei inkennis, vaardigheden, ervaring én wijsheid. Delectoren en kenniskringen stimuleren kennisinnovatie;directeuren, teamleiders en docenten zorgenvoor het lerend werken en werkend leren van de<strong>Fontys</strong>organisatie.Waardeneducatie, ethiek en zingeving, maatschappelijkeverantwoordelijkheid, welzijn en duurzaamheidzijn voor <strong>Fontys</strong> kernbegrippen waardoorzij haar gedrag wil laten leiden. Ook in <strong>2004</strong>is de jaarlijkse Zingevingsconferentie georganiseerdmet als thema de betekenis van de filosofievoor het hoger beroepsonderwijs (beroepsethiek,zinvragen, vragen naar waarden).<strong>Fontys</strong> realiseert binnen haar instituten herkenbarekleinschaligheid. Studenten vinden er hun eigenplek in een leeromgeving met een menselijkemaat. Schaalvergroting is op zichzelf geen strategischekeuze, maar kan voortvloeien uit de kansendie <strong>Fontys</strong> aangrijpt om haar strategische visie teondersteunen. In het Bilobaprogramma wil <strong>Fontys</strong>de programmatische voordelen van schaalgroottevoor de studenten toegankelijk maken.Strategisch beleidStrategisch programma 2003-2005<strong>Fontys</strong> heeft in 2002 gekozen voor de strategie vaneen optimale combinatie van excelleren in (onderwijs)productenen inspelen op de individuelewensen van studenten. In <strong>2004</strong> zijn de verschillendeprogrammalijnen die uit deze strategie voortvloeien,samengebracht in het ingrijpende onderwijsvernieuwingsprogrammaBiloba. De naam isontleend aan de gingko biloba, een Japanse notenboommet een tweelobbig blad.19 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Theologie Levensbeschouwing- drs. S.M. Drenth20 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Communicatie drs. H.J.M. Heutink MMO21 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Journalistiek drs. W.J. Schmetz22 | <strong>Fontys</strong> Economische Hogeschool Tilburg drs. W.D.G. de Vries23 | <strong>Fontys</strong> Hogeschool Financieel Management-drs. R.A.C.M. Sparidaans<strong>Hogescholen</strong> en Avans Hogeschool.** In september is de Stichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant(SOM) bestuurlijk geïntegreerd met <strong>Fontys</strong>.*** Het bestuur van <strong>Fontys</strong> vormt eveneens het bestuur van StichtingBAZN.<strong>2004</strong> | jaarverslag


141<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 15<strong>Fontys</strong> Facilitair BedrijfOverzichtAfdelingenDirecteurHet Facilitair Bedrijf van <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> • ICT-Servicesir. M.M.H. Houbenlevert producten en diensten ter ondersteuning• Onderwijsvan het onderwijsproces van de institu-• Financiële Zakenten en het bestuurlijk proces van de Raad van • Juridische ZakenBestuur.• Personeelszaken• Grafische Producties• Marketing en Communicatie• Studentenadministratie• Huisvesting en Beheer• Mediavoorzieningen• StudentenvoorzieningenBekostigde studentenaantallen per instituut per 1 oktober <strong>2004</strong>InstituutAantal studenten01. <strong>Fontys</strong> Paramedische Hogeschool 1278 20. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Communicatie 81302. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Verpleegkunde 1009 21. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Journalistiek 98503. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Personeel en Arbeid 1200 22. <strong>Fontys</strong> Economische Hogeschool Tilburg 127304. <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulpverlening 1013 23. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Financieel Management 111605. <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> Werk 654 24. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Management, Economie en Recht 127806. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Pedagogiek 1678 25. <strong>Fontys</strong> Bedrijfshogeschool 10707. <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Tilburg 2574 26. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Marketing Management 139708. <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Sittard 494 27. <strong>Fontys</strong> Internationale Hogeschool Economie 100209. <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in Eindhoven 730 28. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskunde en Logistiek 84710. <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in Zwolle 816 29. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Informatica 158411. <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool in30. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Elektrotechniek 712Rotterdam/Amsterdam 498 31. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen 60712. <strong>Fontys</strong> Sporthogeschool 1190 32. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskader 55313. <strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 3614 33. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Werktuigbouwkunde 82415. <strong>Fontys</strong> PABO ‘s-Hertogenbosch 750 34. <strong>Fontys</strong> Hogeschool voor de Kunsten 126816. <strong>Fontys</strong> PABO Limburg 1072 35. <strong>Fontys</strong> Rockacademie 16717. <strong>Fontys</strong> PABO Tilburg 780 36. <strong>Fontys</strong> Technische Hogeschool Venlo 42918. <strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven 1342 38. Juridische Hogeschool Tilburg - Den Bosch (aandeel <strong>Fontys</strong>) 26119. <strong>Fontys</strong> Hogeschool Theologie Levensbeschouwing 393 Totaal 36308BilobaIn het Bilobaprogramma worden onderwijsorganisatieen onderwijsinrichting vernieuwddoor twee samenhangende doelen: structuurvernieuwingin het kader van de bachelor-masterwetgevingvolgens het major-minormodel en detransformatie van onderwijsleerprocessen waarinict op optimale wijze is geïntegreerd. De eindresultatenzullen voldoen aan de criteria van goedonderwijs, die zijn vastgelegd in de strategischebrochure Idealisme in learning communities, binnen eenkostendekkende bedrijfsvoering.Biloba geeft antwoord op de volgende kwesties:• Het traditionele onderwijs voldoet niet meeraan de eisen van de dynamische kenniseconomie.• Het profiel van de instromende studenten isveranderd.• De opleidingen in het hoger onderwijs zijnvaak te weinig uitdagend of soms zelfs te licht.• De inzet van ict in de onderwijsuitvoeringlevert slechts eenzijdig rendement op voor destudent, maar niet voor de docent en de ictorganisatieen wordt vooralsnog slechts supplementairingezet.• De vraag naar maatwerk leidt tot fragmentatievan aanbod en organisatie en zo tot ondermijningvan kwaliteit en financiële haalbaarheid.Haalbare flexibilisering vereist mass customization:standaardonderdelen uit het gestandaardiseerdgeheel worden naar keuze met elkaargecombineerd.In juni <strong>2004</strong> is het Ontwerpplan Biloba - na instemmingvan de CMR - vastgesteld. Dit documentbevat het ontwerp van de major-minorstructuur(40 majors en 41 minors), het ontwerp van deonderwijstransformatie en de benodigdeorganisatie- en systeemveranderingen. Biloba kentde volgende programmalijnen: conceptontwikkeling,professionalisering, ict en instrumentontwikkeling,studieloopbaanbegeleiding, toetsing enassessment, kwaliteitszorg, communicatie, nieuweonderwijsvormen en flankerend onderzoek.<strong>Fontys</strong>label en kleurenpaletIn de strategische brochure Idealisme in LearningCommunities noemt <strong>Fontys</strong> een aantal criteria diegarant staan voor onderwijskwaliteit. Deze criteriazijn vastgelegd in het <strong>Fontys</strong>label. Elk <strong>Fontys</strong>instituutwordt beoordeeld op de criteria die verdeeldzijn over zeven resultaatgebieden: kwaliteitsresultaat,studieresultaat, marketingresultaat,ontwikkelresultaat, personeelsresultaat, samenwerkingsresultaaten financieel resultaat. Ditjaarverslag is opgebouwd volgens de resultaatgebiedenvan het <strong>Fontys</strong>label. Door middel van het‘kleurenpalet <strong>Fontys</strong>label’ wordt de stand vanzaken voor <strong>Fontys</strong> als geheel inzichtelijk gemaaktten aanzien van haar strategische doelstellingen. Indit jaarverslag zijn voor zover relevant grafieken uitdit kleurenpalet op corporate niveau weergegeven.Intern biedt het kleurenpalet inzicht in de matewaarin elk instituut bijdraagt aan de realisatie vande <strong>Fontys</strong>doelstellingen (interne benchmark).De Biloba-ontwikkelingen hebben ertoe geleid dataan het <strong>Fontys</strong>label specifieke Bilobacriteria zijntoegevoegd.Planning- en controlcyclusDe directeuren van de <strong>Fontys</strong>instituten zijnintegraal verantwoordelijk voor het uitvoeren vande taken die bij de zeven resultaatgebieden van het<strong>Fontys</strong>label horen en voor de bijbehorendemiddelen. In managementcontracten (MACON’s)worden de afspraken en beschikbare middelenvastgelegd en door middel van viermaandelijksemanagementrapportages (MARAP’s) vindenmonitoring en evaluatie van de bereikte resultatenplaats.Veranderingen in de organisatiestructuurBestuurlijke integratie SOM-<strong>Fontys</strong>In september <strong>2004</strong> heeft een bestuurlijke integratieplaatsgevonden tussen <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> ende Stichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant (SOM) inclusief de Stichting OnderwijsdienstverleningMidden-Brabant (ODM). Het doelvan de bestuurlijke integratie is om binnen driejaar te komen tot een centrum voor educatievedienstverlening in de regio Midden-Brabant. In datcentrum worden de krachten gebundeld van SOM,<strong>Fontys</strong> PABO Tilburg, <strong>Fontys</strong> OpleidingscentrumSpeciale Onderwijszorg en <strong>Fontys</strong> LerarenopleidingTilburg.Overdracht <strong>Fontys</strong> Pedagogische TechnischeHogeschool in Rotterdam/AmsterdamIn april <strong>2004</strong> bereikten <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> en deHogeschool Rotterdam overeenstemming over de<strong>2004</strong> | jaarverslag


161<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 17overdracht van het Rotterdamse deel van <strong>Fontys</strong>Pedagogisch Technische Hogeschool in Rotterdam/Amsterdamaan Hogeschool Rotterdam per1 augustus 2005 inclusief alle studenten, onderwijs-en contractactiviteiten en CROHO-licenties.Voor de overdracht zijn een reorganisatieplan eneen sociaal plan vastgesteld. Op 1 augustus <strong>2004</strong>verhuisde <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschoolin Rotterdam al naar het gebouw vanHogeschool Rotterdam aan de Wijnhaven. Naarverwachting zal in 2005 ook het Amsterdamse deelvan <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool inRotterdam/Amsterdam worden overgedragen.Integratie <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> <strong>Sociaal</strong> Werk en<strong>Sociaal</strong> Pedagogische hulpverleningIn juni gaf Centrale Medezeggenschapsraad(CMR) van <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> het groene lichtvoor de fusie tussen de hogescholen <strong>Sociaal</strong> Werken <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulpverlening per 1september 2005. Het samenvoegen van beidehogescholen werd ingegeven door de constateringdat landelijk in de HSAO-sector een verbredingvan sociaal-agogische beroepen en opleidingen teonderkennen valt. Daarnaast kan een brede majormet de uitstroomprofielen Culturele en MaatschappelijkeVorming, Maatschappelijk Werk enDienstverlening en <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulpverleningefficiencywinst opleveren. De fusie is tevenseen logisch gevolg van teruglopende studentenaantallenen de reeds bestaande samenwerkingtussen de twee hogescholen op het gebied vaninnovatieprojecten, lectoraat, masters en zakelijkedienstverlening. Het nieuwe instituut zal <strong>Fontys</strong>Hogeschool Sociale Studies gaan heten.Samenstelling Raad vanBestuurPer 1 januari <strong>2004</strong> telt de Raad van Bestuur vijfleden.Samenstelling en portefeuilleverdeling Raad vanBestuur per 31 december <strong>2004</strong>• Drs. N.M. Verbraak, voorzitterAlgehele coördinatie en externe vertegenwoordiging,huisvesting, internationalisering, communicatie,planning en strategie, cultuur en identiteit, klankbordfunctiekwaliteitszorgBehartiging externe sectorzaken: HBO-raad en instellingen• Drs. ing. R. van ElderenFinanciën, Facilitair Bedrijf, werkprogrammering control,vertegenwoordiging in Algemene VergaderingHBO-raadBehartiging externe sectorzaken: Kunsten en Economie• Dr. ir. J.W.M.A. HoubenPersoneel en organisatie, primair proces (onderwijs enzakelijke dienstverlening)Behartiging externe sectorzaken: Educatie (lerarenopleidingen)• Dr. F.C. van RijswijkMarketing, research & development, kwaliteitszorg,werkprogrammering auditBehartiging externe sectorzaken: Techniek enGezondheidszorg• Drs. W.M.E. Teune-KasbergenIct/informatiemanagement, studentenzaken, onderwijs.Behartiging externe sectorzaken: Mens en maatschappijen Educatie (pabo's)1-11-1 Beeld van een studente ineen corporate folder van<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>1-21-2 De Raad van Bestuur vanlinks naar rechts: R. vanElderen, N. Verbraak, E.TeuneKasbergen, J. Houben,F. van Rijswijk<strong>2004</strong> | jaarverslag


18 2Kwaliteitsresultaat 19the learningcommunity<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert een insti-borgt. NVAO heeft zich in positieve zin uitgesprokenover dit voorstel en zal de ontwikkelingvan de valideringsmethodiek volgen. NQA wordthierbij betrokken.tuut de vereiste kwaliteit wanneer:• zijn bacheloropleidingen geaccrediteerd wordenInterne kwaliteitszorg2-3door het Nederlands-Vlaams Accreditatie Orgaan(NVAO) en bij visitaties voldoende scoren;• het instituut een integraal systeem heeft voor kwaliteitszorg,een systeem van klachtenregistratie- enbehandeling en verbeterprogramma’s opstelt;• studenten het instituut een voldoende geven enhet in de Keuzegids Hoger Onderwijs en Elsevierniet behoort tot het onderste segment van 25%;• zakelijke dienstverlening een positieve bijdragelevert aan het regulier onderwijs;• medewerkers niet alleen onderwijs verzorgen, maarook deelnemen aan toepassingsgericht onderzoeken hierover publiceren.Majors en minors moeten voldoen aan de interneNVAO-kaders. Daardoor neemt het belang van kwaliteitsborgingop instellingsniveau toe en is ook deIn <strong>2004</strong> is gewerkt aan de operationalisering vande kwaliteitszorgsystematiek in de institutenwaarbijde zes onderwerpen uit het accreditatiekadervan de NVAO de basis vormen. Ieder instituutmoet uiteindelijk beschikken over een werkendkwaliteitszorgsysteem, waarin de zogenaamdePlan-Do-Check-Act-cyclus (PDCA) is geborgd. Dithoudt onder andere in dat de instituten werkenmet een handboek voor kwaliteitszorg, geëigendeprocedures, periodiek werkende onderzoeksinstrumentenen een effectief, aantoonbaar verbeterbeleid.Op <strong>Fontys</strong>niveau zijn evaluatieinstrumentenontwikkeld die ook in institutenworden gebruikt, zoals onderwijsevaluaties,startbekwaamhedenonderzoek en medewerkersenquêtes.2-1 Commit-bedrijfsarts ClaasLiedtke: Het verzuimpercentagebij <strong>Fontys</strong> is het afgelopenjaar afgenomen. Maarvoorkomen blijft beter dangenezen2-1 2-42-2 2-52-2 Een Studentenhelpdesk vande afdeling ICT Services2-3 Sonja Nieuwenhuis van<strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong>Pedagogische Hulpverleningbedankt Menno van denBerg bij de slotconferentievan SPH Competent2-4 De nieuwe opleidingAudiologie van <strong>Fontys</strong>Paramedische Hogeschool isuniek in Nederland. Op defoto voeren studentengehooronderzoek uit2-5 Beeld opleidingsbrochuredeeltijd van <strong>Fontys</strong>Hogeschool Bedrijfskaderinterne goedkeuringsprocedure van de major-minorkeuzevan groot belang.In <strong>2004</strong> zijn twee ontwikkelingen bepalendgeweest voor de kwaliteitszorg van <strong>Fontys</strong>: deovergang van het visitatiestelsel naar het accreditatiestelselen de inpassing van hetBilobaprogramma in het kwaliteitskader van<strong>Fontys</strong>.Na selectiegesprekken met vier Validerende enBeoordelende Instellingen (VBI’s) heeft <strong>Fontys</strong>een contract gesloten met NQA voor de accreditatievan een negental opleidingen. NQA en <strong>Fontys</strong>hebben een gezamenlijk referentiekader opgesteldvoor de zelfevaluatierapportage van deze eerstetranche. Daarin zijn de NVAO-criteria geoperationaliseerd.In juni <strong>2004</strong> hebben de besturen van <strong>Fontys</strong> enNVAO overleg gevoerd over de consequenties vande invoering van de major-minorstructuur. Om dekwaliteit van de bacheloropleiding (de door destudent gekozen specifieke major-minorcombinatie)te garanderen, heeft <strong>Fontys</strong> voorgesteld eeninterne valideringsmethodiek te ontwikkelen dieop instellingsniveau het totale minorsysteemHet accreditatiestelsel vereist kwaliteitsbeleid en -management dat oog heeft voor de eisen enwensen van stakeholders. Maar het moet voor<strong>Fontys</strong> vooral ook een effectief systeem van risicobeheersingzijn. De implementatie van de majorminorstructuuren de ingrijpende onderwijstransformatiemoet leiden tot aanpassingen van het<strong>Fontys</strong>kwaliteitskader. In september <strong>2004</strong> is daartoehet project Aanpassing Kwaliteitszorgsysteem(KMm) gestart met als eerste resultaat een beoordelingsinstrumentvoor nieuw ontwikkeldeminors. Het instrument bevat criteria, zowelexterne (accreditatie NVAO) als interne (Biloba),waaraan een minor moet voldoen alvorens tekunnen worden opgenomen in de <strong>Fontys</strong>catalogus.In het vervolg van het project wordtspecifiek aandacht geschonken aan het keuzeprocesvan de student, de studieloopbaanplanningen studieloopbaanbegeleiding.Daarnaast is in <strong>2004</strong> bij twee opleidingen gestartmet een pilot om het (gedigitaliseerde) documentbeheersysteemper opleiding te verbeteren.Interne auditsInterne audits maken deel uit van het kwaliteitsbeleidvan <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> en vinden plaats inopdracht van de Raad van Bestuur door een auditteam.Een interne audit heeft een overwegenddiagnostische functie. Het instrument biedt eenhandreiking vanuit de eigen organisatie om opleidingeneen realistisch beeld te verschaffen van de<strong>2004</strong> | jaarverslag


202Kwaliteitsresultaat 212-62-6 Ze komen van de middelbareschool en weten echt nietwelke vervolgopleiding ze willenvolgen. Voor die twijfelaars,maar ook voor studentendie al bij <strong>Fontys</strong> studeren maartot de conclusie komen dat zeverkeerd gekozen hebben,heeft <strong>Fontys</strong> het CareerCollege in het leven geroepen.Daar krijgen de studenten eenobjectief advies, want het gaaterom dat ze op de juiste plaatstechtkomenverhouding tussen nagestreefde en gerealiseerdekwaliteit. De gehanteerde criteria zijn ontleend aande hbo-kernkwalificaties, het accreditatiekader vanNVAO en de resultaatgebieden van het <strong>Fontys</strong>label.In <strong>2004</strong> is de interne audit uitgebreid met eenoriënterend contextgesprek met het managementtteamvoorafgaandeaan de eigenlijke auditom de belangrijkste aspecten die het profiel van deopleiding bepalen, te expliciteren. De directeurkan ook eigen onderwerpen aandragen voor deaudit. <strong>Fontys</strong> heeft de vernieuwde aanpak latenbeoordelen op effectiviteit door Lloyd’s RegisterQuality Assurance. Daarbij is door een externedeskundige vastgesteld dat het systeem van <strong>Fontys</strong>relevante doelstellingen heeft en deze op adequatewijze realiseert. Op basis van de feedback vanLloyd’s is het systeem op een aantal punten aangescherpt.In <strong>2004</strong> zijn twaalf interne kwaliteitsaudits bijopleidingen uitgevoerd. Na de aanbieding van hetauditrapport aan de Raad van Bestuur en de directeurvan de betrokken opleiding heeft laatstgenoemdesteeds een actielijst opgesteld met verbeterpunten.De actielijsten worden opgenomen inde planning- en controlcyclus.In <strong>2004</strong> zijn drie interne kwaliteitsaudits uitgevoerdbij lectoraten en de daarmee verbondenkenniskring. De audits waren gericht op beoordelingvan de continuïteitsvraag na afloop van deeerste vierjaarlijkse subsidieperiode. De drie auditshebben geleid tot een positief advies aan de Raadvan Bestuur voor continuering.Startbekwaamhedenonderzoek<strong>Fontys</strong> acht het oordeel van het werkveld, dewerkgevers en de alumni over het daadwerkelijkbereiken van de kwaliteitsdoelstellingen van grootbelang. Om die reden heeft <strong>Fontys</strong> een Startbekwaamhedenonderzoek(SBO) ontwikkeld datopleidingen periodiek in het betrokken werkvelduitvoeren. De resultaten van dit onderzoek zijnsturend voor de beroepscompetenties en hetonderwijs.In <strong>2004</strong> zijn bij de volgende opleidingen startbekwaamhedenonderzoekengehouden: Fysiotherapie,Podotherapie, Logopedie,Verpleegkunde,Journalistiek, Communicatie en InternationalBusiness Languages in Tilburg,Werktuigbouwkundein Eindhoven en in Venlo.Externe kwaliteitszorgVisitatiebezoekenIn het kader van de accreditatie zijn in <strong>2004</strong> devolgende bacheloropleidingen gevisiteerd dooreen panel van NQA:• MBRT;• <strong>Sociaal</strong> Pedagogische Hulpverlening (SPH);• Personeel en Arbeid (P en A);• Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek;• Chemie;• Chemische Technologie;• Communicatie (Eindhoven);• Informatica;• Bedrijfskundige Informatica (BI).Vanwege de overgang van het visitatiestelsel naaraccreditatie heeft <strong>Fontys</strong> in <strong>2004</strong> zowel visitatierapportenoude stijl (opgesteld door visitatiecommissiesHBO-raad) ontvangen als accreditatierapportennieuwe stijl (opgesteld door VBIpanels).Deze rapporten zijn met het oog opaccreditatie aangeboden aan de NVAO. Hoewel deNVAO na de aanbieding van het visitatierapportgeen opleidingsspecifieke reactie vraagt, eist deRaad van Bestuur van <strong>Fontys</strong> dat elke opleiding naeen visitatie aangeeft welke stappen er wordenondernomen naar aanleiding van de conclusies enaanbevelingen van de visitatiecommissie. Deopleiding gebruikt daarvoor het format Bestuurlijkereactie dat werd gehanteerd in het oudevisitatiestelsel.Oude stijl (visitatiestelsel)Bacheloropleiding Pedagogiek enLerarenopleiding PedagogiekVan de 25 beoordeelde kwaliteitsaspecten scoortPedagogiek 4 keer goed en 17 keer voldoende. Hetpositieve oordeel is onder andere gebaseerd op deheldere uitgewerkte visie van de opleiding op hetberoep van de pedagoog en op de diverse specialisaties.Afgestudeerdenvinden dat de opleidingzowel praktisch als theoretisch een goede basisvormt voor hun werkveld.De visitatiecommissie heeft ook enkele kritiekpunten.Op grond hiervan zijn onder andere devolgende bestuurlijke maatregelen genomen:• verbetering van de samenhang en integratiebinnen het curriculum, onder andere door deinvoering van competentiegericht onderwijs;• intensivering van de begeleiding en verbeteringvan de systematische voortgangsbewaking vande deeltijdopleiding.<strong>2004</strong> | jaarverslag


222Kwaliteitsresultaat 232-72-7 Beeld opleidingsbrochureFysiotherapie van <strong>Fontys</strong>Paramedische HogeschoolVoortgezette Hogere Kaderopleiding PedagogiekDe visitatiecommissie heeft eveneens de HogereKaderopleiding Pedagogiek (HKP) beoordeeld.HKP is een opleiding op masterniveau. De visitatiecommissieis overwegend positief: 21 van de 25aspecten zijn voldoende, 3 zijn onvoldoende en 1is niet van toepassing. Positief is onder andere deduidelijke visie op het onderwijs, wat tot uitingkomt in het beroepsbeeld, de werkvormen en hetonderwijsprogramma.De visitatiecommissie doet dezelfde aanbevelingentot verbetering als bij de bacheloropleiding, zodatdezelfde bestuurlijke maatregelen zijn genomen.Management, Economie en RechtHogeschool Management, Economie en Recht(MER) scoort op de 25 kwaliteitsaspecten 20 keervoldoende en 5 keer onvoldoende. De visitatiecommissieconstateert dat de MER de laatste jarenveel zaken heeft aangepakt en actief bezig is metcontinue onderwijsvernieuwing, zoals visie opberoepsbeeld, logische opbouw en samenhang inhet programma en internationalisering. De kritischeopmerkingen van de visitatiecommissie zijnvertaald in bestuurlijke maatregelen ter verbeteringvan student- en voortgangsregistratie, internpersoneelsbeleid, structurele kwaliteitszorg enrendement van instroom en doorstroom.Lerarenopleidingen tweede graadAlgemene vakken: TilburgDe visitatiecommissie is van mening dat de kwaliteitvan <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Tilburg ruimvoldoende is; het onderwijs is uitdagend.Van de 25beoordeelde kwaliteitsaspecten zijn er 21 voldoende,3 onvoldoende en 1 gedeeltelijk voldoende. Deopleidingen hebben naast een beredeneerde visieop de ontwikkelingen in het werkveld en hetberoep ook een duidelijk beeld van de vormgevingvan het onderwijs, dat praktijkgericht, actueel enuitdagend is. De vertegenwoordigers van descholen geven aan dat het ‘schoolnabije opleiden’hen meer zeggenschap geeft over het opleiden vanleraren.De kritische opmerkingen van de visitatiecommissiezijn vertaald in onder andere devolgende bestuurlijke maatregelen: bijstelling vanhet organisatiemodel met afzonderlijke vak- enveldteams door de invoering van kleinere,geïntegreerde docententeams waar het werkenvanuit competenties beter gerealiseerd kan worden,docentonafhankelijker maken van de toetsing,ontwikkeling rendementsbeleid en verdereintegratie van het nieuwe opleidingsconcept.Algemene vakken: Sittard<strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Sittard mag zich volgensde visitatiecommissie met recht een ‘learningcommunity’ noemen die wordt gekenmerkt doorkleinschaligheid en een grote mate van betrokkenheiden gezamenlijkheid van docenten en studenten.Vande 25 beoordeelde aspecten zijn er 4onvoldoende, 20 voldoende en1 goed.Waarderingis er voor de visie op de onderwijsvormgevingwaarin N@tschool, de digitale leeromgeving, eenessentiële rol speelt. De opleiding is goed op wegom via werkplekleren de samenhang tussenpraktijk en instituutsgebonden leren te bevorderen.De volgende bestuurlijke maatregelen zijngenomen: aandacht voor de scholing van schoolpracticumdocentenen verbetering van de aansluitingop de vooropleiding.Technische vakken: Eindhoven<strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool inEindhoven heeft een goed resultaat behaald in devisitatie: van de 25 beoordeelde aspecten zijn ertwee goed, 20 aspecten zijn voldoende en drie zijnonvoldoende.Vanaf 2002 werkt het instituut aan de implementatievan een nieuw opleidingsconcept, gekenmerktdoor een flexibel opleidingssysteem engeheel nieuwe curricula. Een sterk punt vindt decommissie de externe gerichtheid van hetinstituut. De goede contacten met de scholen enhet bedrijfsleven versterken de beroepsgerichtheidvan de opleidingen en door het werkplekleren isde betrokkenheid van het werkveld bij het instituutaanzienlijk vergroot. Bestuurlijke maatregelenzijn de verdere ontwikkeling van het nieuweopleidingsconcept, rendementsbeleid, toetsbeleiden kwaliteitszorg.Technische vakken: Zwolle<strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool inZwolle krijgt een overwegend positieve beoordelingvan de visitatiecommissie: van de 25 beoordeeldeaspecten scoort het instituut 21 voldoendesen vier onvoldoendes.De opleidingen streven naar uitdagend enactiverend onderwijs, waarbij de samenwerkingtussen instituut, onderwijswerkveld en bedrijfslevenvoorop staat. Het werkveld is positief overhet functioneren van de afgestudeerden. Devolgende bestuurlijke maatregelen zijn genomen:verbetering van de implementatie van de onderwijsvisiedoor interne en externe afstemming ensamenwerking, de voorlichting over de verschillendeopleidingstrajecten, voorbereiding van destudenten op werken in het vmbo en de integratie<strong>2004</strong> | jaarverslag


262Kwaliteitsresultaat 27Accreditatie masteropleidingenKeuzegids Hoger Onderwijs en Elsevier2-92-9 Het <strong>Fontys</strong> Aansuitingscentrumontwikkelde de<strong>Fontys</strong> Competentiewijzervoor mbo-studenten diedoor willen stromen naareen hbo-opleidingArchitectuur en StedenbouwOp verzoek van <strong>Fontys</strong> heeft een panel van NQA infebruari een aanvullend onderzoek gedaan om deresultaten te beoordelen van een verbetertraject dathet management van de opleidingen Architectuuren Stedenbouw in gang had gezet naar aanleidingvan het eindrapport van de visitatiecommissieVoortgezette Opleidingen Bouwkunst in januari2002. Op basis vanhet accreditatierapport vanNQA (februari <strong>2004</strong>) heeft de NVAO alsnog eenpositief oordeel uitgesproken over de aanvraagvoor accreditatie van Architectuur en Stedenbouwals masteropleiding.Advanced Nursing PracticeOp grond van een Toets Nieuwe Opleidingen,uitgevoerd in 2003 door een panel van deskundigendat was ingesteld door NVAO, heeft <strong>Fontys</strong>in januari een positief antwoord ontvangen op deaanvraag voor accreditatie van de opleidingAdvanced Nursing Practice, een duale opleidingop professioneel masterniveau.Oordeel van de studentenStudenten hebben zich in <strong>2004</strong> uitgesproken overde kwaliteit van <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> via de KeuzegidsHoger Onderwijs en de onderwijsspecial vanElsevier. Bovendien zijn de resultaten van de tweejaarlijkse<strong>Fontys</strong> Studentenenquête bekendgemaaktin <strong>2004</strong>.Opvallend is dat alle opleidingen in de <strong>Fontys</strong>Studentenenquête voldoende scoren ten aanzienvan de tevredenheid over de opleidingen alsgeheel, terwijl in Keuzegids Hoger Onderwijs en Elseviereen aantal opleidingen tot het onderste 25%-segment behoren. Dit laatste betekent overigensniet dat deze opleidingen in genoemde externemetingen een onvoldoende scoren.Hoogste scores <strong>Fontys</strong>opleidingen<strong>Fontys</strong> TilburgDe <strong>Fontys</strong>opleidingen in Tilburg doen hetkwalitatief steeds beter. In de Keuzegids Hoger Onderwijs<strong>2004</strong> zijn deze <strong>Fontys</strong>opleidingen ongeveertien plaatsen gestegen in de kwaliteitsrangorde vanNederlandse opleidingen.<strong>Fontys</strong> EindhovenIn de kwaliteitsonderzoeken <strong>2004</strong> van Elsevier en deKeuzegids Hoger Onderwijs scoren de <strong>Fontys</strong>opleidingenin Eindhoven wisselend. Sommigeopleidingen, zoals Fiscale Economie en BedrijfskundigeInformatica (met 7,1 de hoogste scorevolgens Elsevier), behoren tot de topopleidingenvan Nederland.Andere opleidingen, zoalsCommerciële Economie en Management,Economie en Recht scoren aanmerkelijk lager inde ranglijst.<strong>Fontys</strong> LimburgDe opleidingen Werktuigbouwkunde en Elektrotechniekin Venlo staan beide in de topdrie vanbeste Nederlandse opleidingen. Dit blijkt uit deKeuzegids Hoger Onderwijs <strong>2004</strong>.Volgens Elsevier scoortLogistiek en Economie in Venlo eveneens verdienstelijkmet een tweede plaats in de ranglijst. Deopleiding Commerciële Economie in Venlo scoortdaarentegen matig volgens zowel Elsevier als deKeuzegids Hoger Onderwijs.Hoogste scores <strong>Fontys</strong>opleidingen in Keuzegids HogerOnderwijs (voor zover nieuwe rapportcijfers zijntoegekend in <strong>2004</strong>):Studierichting Locatie Vorige rapportcijfers Rapport- Huidige plaats op ranglijstcijfer <strong>2004</strong> aantal opleidingen2000 2001 2002 in NederlandAcademie voor Beeldende Vorming Tilburg 6.40 7.02 8 / 15Verpleegkunde Eindhoven 6,90 7,28 7.08 5 / 19Technische Natuurkunde Eindhoven 6,83 7.10 2 / 3Elektrotechniek Venlo 7,15 7.21 3 / 18<strong>2004</strong> | jaarverslag


282Kwaliteitsresultaat 29Laagste scores <strong>Fontys</strong>opleidingen in de KeuzegidsHoger Onderwijs (voor zover nieuwe rapportcijferszijn toegekend in <strong>2004</strong>):Laagste scores <strong>Fontys</strong>opleidingenStudierichting Locatie Rapport- Rapport- Huidige plaats op ranglijstcijfer 2002 cijfer <strong>2004</strong> aantal opleidingenin NederlandManagement, Economie en Recht Eindhoven 6,59 6.34 18 / 20Lerarenopleiding Speciaal Onderwijs Tilburg 6.4 2 /3Commerciële Economie Eindhoven 6,43 6.43 25 / 25Commerciële Economie Venlo 6,68 6.48 23 / 252-10<strong>Fontys</strong> Studentenenquête <strong>2004</strong>Op verzoek van de Raad van Bestuur is voor dederde maal de <strong>Fontys</strong> Studentenenquête afgenomen.Deze enquête heeft als doel het meten vande tevredenheid onder studenten over het onderwijsen de onderwijsvoorzieningen en had eentotale respons van 45%. De respons bij de voltijdstudentenbedroeg 75%.Samengevat zijn de studenten zeer tevreden overhun keuze voor de opleiding. Ze geven deopleiding gemiddeld het cijfer 6,9. Geen enkelinstituut krijgt een onvoldoende. De waarderingenvoor de opleiding als geheel variëren tussen 6,4(Werktuigbouwkunde en Bedrijfshogeschool) en7,5 (Opleiding Speciale Onderwijszorg en Kunstopleidingen).Het meest positief zijn meestal deeerstejaars studenten. Zij zijn (met 40% van detotale respons) relatief sterk vertegenwoordigd inde enquête. Het gemiddelde cijfer voor deinstituten komt ongeveer overeen met het gemiddeldelandelijke cijfer voor opleidingen zoals datin de Keuzegids te vinden is.Studenten zijn vooral tevreden over:• de meeste aspecten van het studieprogramma;• deskundigheid van de docenten;• alle aspecten van het opleidingsklimaat;• het beroepsvoorbereidende karakter van destage.Minder tevreden zijn de studenten over:• terughoren wat met evaluaties gedaan wordt;• de wijze waarop omgegaan wordt met kritiek enklachtafhandeling;• voorbereiding op de stage;• de buitenlandse stages;• de prijs en het gebruik van studieboeken;• gebruik <strong>Fontys</strong>-e-mailadres en lezen van <strong>Fontys</strong>-Online of het intranet van de opleiding.<strong>Fontys</strong> Studentenenquête <strong>2004</strong><strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> Voltijd Deeltijd Duaal Totaal en gemiddel- Gemiddelde2-10 Beeld opleidingsbrochureOperatie-assistente van<strong>Fontys</strong> HogeschoolVerpleegkundede score <strong>2004</strong> Score 2002*Aantal respondenten 11.358 3.510 224 15.092Tevreden over keuze voordeze opleiding (vijfpuntsschaal) 4,0 4,1 4,2 4,0 3,9Ik geef mijn opleiding het rapportcijfer 6,9 7,0 6,9 6,9 6,8* De <strong>Fontys</strong> Studentenenquête wordt om de twee jaar afgenomen.<strong>2004</strong> | jaarverslag


302Kwaliteitsresultaat 31Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong>Kwaliteitsresultaat100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%0%Realisatie <strong>2004</strong>1. 2. 3. 4. 5.Nee / niet aanwezigOpzetImplementatieWerking / Ja2-111. % instituten waarin een integraal systeem van kwaliteitszorgfunctioneert2. % instituten met verbeterprogramma’s naar aanleiding vankwaliteitsmetingen3. % instituten met een operationeel systeem van klachtenregistratieen -behandelinga. Score studentenenquête <strong>2004</strong>: na invulling onderwijsevaluatiehoor ik terug wat ermee gedaan wordtb. Score studentenenquête <strong>2004</strong>: opleiding gaat goed ommetsuggesties voor verbeteringc. Score studentenenquête <strong>2004</strong>: opleiding handelt klachtengoed af4. Studentenenquete <strong>2004</strong>: Totaalscore opleiding minimaal 6?5. % opleidingen die niet scoren in onderste 25% segment inexterne rankings Keuzegids / ElsevierOp corporate niveau is er een <strong>Fontys</strong>kader voor kwaliteitszorgaanwezig.2-11 Techniekdag op <strong>Fontys</strong> PABOEindhoven<strong>2004</strong> | jaarverslag


323Studieresultaat 33the learningcommunityElke student op de juiste plaats3-33-4<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert eeninstituut de vereiste studieresultaten wanneer:• de studieduur en het rendement minimaal gelijkzijn aan het landelijk gemiddelde van vergelijkbareopleidingen;• het instituut de wensen en keuzes van studentenkent, evenals de kwalificaties van instromers;• het zijn onderwijs zodanig organiseert dat zijinstroom-enmaatwerkprogramma’s duidelijk teherkennen zijn;• de studenten een aantal studiepunten vrij inkunnen vullen.Het onderwijsprogramma wordt ingericht volgensmajors en minors en is flexibel te volgen. De studentwordt daarbij in staat gesteld een eigen leertrajectop te stellen en te volgen op basis van individueleBelangrijke factor bij de studiekeuze is deinformatie die de student kan vinden omtrent zijnmogelijke keuze. Het evaluatieonderzoek Wel ofniet terecht bij <strong>Fontys</strong> (2002) heeft dit jaar geleidtot verbetering van de voorlichting. De voorlichtingwordt nu meer per branche aangepakt. Zozijn er per branche brochures ontwikkeld; diemeer inhoudelijke studie-informatie geven dan devoorgaande <strong>Fontys</strong>tique (wat een overzichtsbrochurevan alle initiële <strong>Fontys</strong>opleidingen was).Bovendien hebben voorlichters zich gespecialiseerdin een bepaalde branche; ze kunnen nuspecifieker op de vragen van potentials inspelen.Ook wordt een scholierenwebsite ontwikkeld,waar toekomstige studenten vragen over studie ofopdrachten kunnen stellen.Via deze site zullenscholieren direct in contact worden gebracht metde opleiding, waarop hun vraag betrekking heeft.3-13-23-1 Beeld opleidingsbrochurePodotherapie, wereld aan jevoeten3-2 In de Jong Talentklas van<strong>Fontys</strong> Conservatoriumworden muzikale wonderkinderentussen 9 en 15 jaarvoorbereid op een conservatoriumstudie3-3 Vijf partijen uit de provincie,waaronder <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>willen méér studenten opleidenvoor de gezondheidszorg,het onderwijs vernieuwen ennieuwe opleidingen en beroepencreëren vanuit het samenwerkingsverbandBrabantMedical School, een klinischopleidingsconsortium. In hetSkills Lab van het TilburgseSt. Elizabeth Ziekenhuis oefenenstudenten hun klinischevaardigheden3-4 Jaarlijks werkt het Backofficevan de afdelingMediavoorzieningen meerdan 10.000 informatiedragers(boeken, video’s, dvd’senzovoort) in, zodat ze voorstudenten en medewerkerstoegankelijk wordenleervragen.<strong>Fontys</strong> heeft zich ook in <strong>2004</strong> ingespannen omelke student op de juiste plaats te krijgen. Dekeuzemogelijkheden en flexibiliteit van hetonderwijs zijn uitgebreid en gestreefd is naar eenoptimaal studierendement.StudentenbeleidEind <strong>2004</strong> is de notitie Uitgangspunten studentenbeleidgereed gekomen. De werkgroepledenstammen uit diverse gelederen van <strong>Fontys</strong>: Raadvan Bestuur, studentmedewerkers, decanen enstudenten.Allen hebben een waardevolle bijdragegeleverd. In 2005 wordt een studentenversieontwikkeld in een samenwerkingsproject vanstudenten Communicatie en Kunsten.<strong>Fontys</strong> waardeert de inbreng en feedback van destudenten en stimuleert hen deel te nemen aanbestuurlijke activiteiten. Bestuurlijk actieve studentenleveren een bijdrage aan een actueel en op dewensen van de student afgestemd studentenbeleid.Op aandringen van de studenten wordt gewerktaan een herziening van de FOS-regeling (FinanciëleOndersteuning Studenten), die begin 2005gereed zal zijn.<strong>Fontys</strong> heeft in <strong>2004</strong> de beschikking gekregen overde <strong>Fontys</strong> Competentiewijzer (FCW). De FCW iseen self-assessmentinstrument voor mbo’ersniveau 4 gericht op competentiegericht leren enopleiden. Een toekomstige <strong>Fontys</strong>student kan deFCW in het kader van zijn studieloopbaan gebruikenals basis voor zijn persoonlijk ontwikkelingsenactieplan. <strong>Fontys</strong>instituten kunnen hetinstrument inbedden in mbo-hbo-trajecten. Hetlevert informatie op voor maatwerktrajecten endoorstroomprogramma’s. Daarnaast kan de FCWingezet worden bij peer- en expertassessment ineen ontwikkelingsgericht loopbaantraject mbohbo.De FCW heeft de resultaten van de projectenUitvalpreventie en Prognose aanstaand studiesuccesvertaald met als doel mbo’ers optimaal teondersteunen bij de volgende stap in hun studieloopbaan.De ontwikkeling van het ontwikkelingsgerichteassessment, gebaseerd op een motivatieanalyse ende zelfconfrontatiemethode is voltooid. In <strong>2004</strong> iseen pilot uitgevoerd en een digitale versiegemaakt. In 2005 zal het instrument voor eengrotere groep studenten ingezet worden, onderandere bij de tweedejaars studenten van delerarenopleiding binnen het OMO/<strong>Fontys</strong>project.Keuzemogelijkheden enflexibiliteitDoor de invoering van de major-minorstructuurworden de keuzemogelijkheden en flexibiliteitvoor de student vanaf 2005 sterk vergroot. Destudent wordt in staat gesteld een eigen leertraject<strong>2004</strong> | jaarverslag


343Studieresultaat 353-53-5 Frans Beaumont beheert decopyshop/magazijnruimtevan het <strong>Fontys</strong>gebouw inSittard dat zich onderandere kenmerkt door flexplekken.Hij kopieertreaders en verkoopt kantoorartikelen.'Veel mensenzijn jaloers op me, omdat ikwel een eigen plek heb.'te volgen op basis van individuele leervragen.Door deze ontwikkelingen verwacht <strong>Fontys</strong> ookhet studierendement te vergroten.In september <strong>2004</strong> zijn pilots rondom de minorsgestart; een 150-tal studenten neemt deel aan eenexperimentele minor.Door de principiële keuze voor studentgestuurdonderwijs wordt de studieloopbaanbegeleider vancruciale betekenis voor de student en wordtstudieloopbaanbegeleiding een structureel onderdeelvan het opleidingstraject. De student krijgtaanvankelijk ondersteuning bij oriëntatie op studieen beroep en via selectie en verwijzing bij dekeuze om de huidige studie al dan niet voort tezetten. Daarna verschuift het accent naar loopbaanbegeleiding,reflecteren op eigencompetentieontwikkeling en het maken vanverdere keuzes.Studentenbegeleiding<strong>Fontys</strong> beschouwt studentendecanen,studentenpsychologen en het studentenloopbaancentrumals tweedelijns studentenbegeleiders. Zijvormen een aanvulling op het werk van mentoren,coaches en studieadviseurs die dichter bij hetprimaire proces staan. De decanen hebben eenonafhankelijke positie ten opzichte van deverschillende instituten. De decaan adviseert,begeleidt en verleent hulp aan individuelestudenten bij studieproblemen en problemen vanpersoonlijke aard die de studie beïnvloeden.In <strong>2004</strong> is van ongeveer 3145 studenten eendossier aangelegd. Dit betreft ongeveer 10 % vande <strong>Fontys</strong>studentenpopulatie. Het aantal dossiersin het decanaat is met ongeveer 4% gestegen tenopzichte van 2003. Bij de studentenpsychologen isdeze toename 13%.In <strong>2004</strong> is zes keer de groepstraining BeterStuderen verzorgd in samenwerking met hetStudentenloopbaancentrum. De studentenpsychologenhebben evenals vorig jaar tweecursussen ‘Zelfvertrouwen’ verzorgd, waaraan intotaal 27 studenten hebben deelgenomen. In <strong>2004</strong>heeft ook de cursus ‘Grip op je Dip’ weer plaatsgevonden.Deze cursus, ontwikkeld in samenwerkingmet het Trimbos-instituut en bedoeldvoor studenten met klachten behorende bij eenbeginnende of milde depressie, kende een kleindeelnemersaantal (6).BeroepskolomTussen <strong>Fontys</strong> en ROC’s in Noord-Brabant enLimburg is in <strong>2004</strong> een vernieuwd afsprakenkaderondertekend Het afsprakenkader geldt voor deperiode 1 augustus <strong>2004</strong> - 1 augustus 2006. Hetbouwt voort op het eerste afsprakenkader, dat deperiode bestreek van 1 januari 2003 tot 1 augustus<strong>2004</strong>. Door het ondertekenen van het nieuweafsprakenkader erkennen de betrokkeninstellingen het gedeelde belang voor deverbetering van de doorstroom in de beroepskolomen leggen zich vast op het uitvoeren vangerichte activiteiten om uitval te voorkomen enkwalificatiewinst te bevorderen. In vergelijkingmet het eerste afsprakenkader zijn de streefnormennauwkeurig gedefinieerd en deproducten geëxpliciteerd. De komende jaren staanin het teken van het behalen van de streefnormen.StudierendementDiplomarendement in vergelijking met landelijkegemiddeldeRendementen in procenten per sector van <strong>Fontys</strong>*en Totaal hbo, cohort 1998 na 5 jaarSector <strong>Fontys</strong> Totaal hboEconomie 47,6 45,0Educatie 53,9 58,2Gezondheidszorg 68,9 62,7Kunsten/Taal en cultuur 29,5 39,1Mens en maatschappij 58,1 54,0Techniek 52,6 51,0* De sector Kunsten (<strong>Fontys</strong>) en Taal en cultuur (Totaal hbo)verschillen in samenstelling, wat ook van invloed is op desamenstelling van de overige sectoren.Bronnen: <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> en HBO Ontcijferd <strong>2004</strong><strong>2004</strong> | jaarverslag


363Studieresultaat 37Rendement <strong>Fontys</strong> na 5 jaar naar vooropleiding bij instroomVooropleiding Cohort 1994 Cohort 1995 Cohort 1996 Cohort 1997 Cohort 1998havo 51,2% 50,0% 48,9% 48,5% 48,3%mbo 62,2% 54,1% 52,6% 51,2% 50,7%vwo 64,4% 63,9% 60,9% 63,8% 60,0%hoger onderwijs 69,5% 72,1% 71,3% 73,5% 69,9%overig 47,3% 40,6% 35,8% 32,1% 37,1%onbekend 34,7% 70,5% 76,2% 54,5% 63,2%Eindtotaal 55,2% 58,1% 57,2% 56,3% 55,0%Landelijk rendement na 5 jaar naar vooropleiding bij instroomVooropleiding 1994 1995 1996 1997 1998havo 49,1% 45,4% 46,5% 45,0% 44,9%mbo 62,0% 52,8% 51,6% 51,1% 51,6%vwo 59,6% 57,4% 59,1% 57,6% 56,7%hoger onderwijs 65,0% 63,7% 62,9% 62,7% 63,4%overig 49,6% 42,3% 44,6% 43,7% 43,9%onbekend 28,3% 57,8% 57,2% 52,1% 50,2%Eindtotaal 51,9% 52,5% 52,6% 51,1% 50,9%Bron: HBO Ontcijferd <strong>2004</strong>3-63-6 Samenwerken met je familiebinnnen <strong>Fontys</strong>. MoederMirjam van Hoof is docentecommunicatieve vaardighedenbij <strong>Fontys</strong> HogeschoolVerpleegkunde, dochterJorijn van Hoof werkt bij deafdeling Marketing enCommunicatie. Ze zijn blijdat ze niet in hetzelfdegebouw werken, omdatieder zich in alle vrijheidmoet kunnen ontwikkelenDe <strong>Fontys</strong>rendementen liggen structureel hogerdan de landelijke, met name in de categorieën metvooropleiding havo, ho en vwo. Uitzondering is desector Educatie (eerste tabel).Het diplomarendement in de sector Gezondheidszorgonderwijsis al jaren stabiel en het hoogst.<strong>Fontys</strong> scoort in deze sector ook aanzienlijk hogerdan het landelijk gemiddelde.De diplomarendementen van cohort 1998 tenopzichte van cohort 1997 zijn lager in de sectorEconomie, Kunsten en Techniek. Rendementssturingvindt plaats vanuit het budgetteringsmodelop opleidingsniveau binnen het kader vankwaliteitszorg. De projecten Redesign Technischeopleidingen en Bètatechniek beogen onder andererendementsverbetering binnen de sector Techniek.<strong>2004</strong> | jaarverslag


383Studieresultaat 39Grafieken propedeuserendementen 1998 t/m 200180,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Economie1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 2.0991999 2.362na 1 jaar2000 2.436na 2 jaar2001 2.357na 3 jaar80,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Educatie1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 2.1001999 2.037na 1 jaar2000 1.902na 2 jaar2001 1.737na 3 jaar80,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Gezondheidszorg1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 4511999 497na 1 jaar2000 498na 2 jaar2001 470na 3 jaar80,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Kunsten1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 1191999 130na 1 jaar2000 196na 2 jaar2001 184na 3 jaar3-780,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Mens en Maatschappij1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 7681999 859na 1 jaar2000 831na 2 jaar2001 831na 3 jaar3-7 Beeld opleidingsbrochureMaatschappelijk werk van<strong>Fontys</strong> Hogeschool SocialeStudies80,0%60,0%40,0%20,0%0,0%Propedeuserendement Techniek1998 1999 2000 2001Aantal ingeschreven studenten per cohort1998 1.4341999 1.455na 1 jaar2000 1.461na 2 jaar2001 1.387na 3 jaar<strong>2004</strong> | jaarverslag


443Studieresultaat 45Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong>Studieresultaat100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%0%Realisatie <strong>2004</strong>1. 2. 3.Nee / niet aanwezigWerking / Ja1. % instituten met zij-instroom en maatwerkprogramma’s2. % instituten waarin een aantal studiepunten vrij invulbaar is.3. Score studentenenquête <strong>2004</strong>: voldoende keuzemogelijkhedenin het programma3-103-10 Beeld opleidingsbrochurevan <strong>Fontys</strong> HogeschoolWerktuigbouwkunde<strong>2004</strong> | jaarverslag


464Marketingresultaat 47the learningcommunity<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert eeninstituut de vereiste marketingresultaten wanneer:• het marktaandeel behouden blijft;• het instituut beschikt over een operationeelmarketing- en communicatieplan;• het onderwijs en het toepassingsgericht onderzoekvoorzien in een behoefte in de markt;• het instituut studenten op gezette tijdeninformeert over producten en diensten en henbenadert met een doelgericht aanbod.Onderwijsaanbod bachelors<strong>2004</strong><strong>Fontys</strong> portfolio ingeschrevenen <strong>2004</strong>Economie13%Educatie39%GezondheidszorgKunstenMens & MaatschappijTechniek14%4%4-34-4Het bacheloraanbod wordt de komende jareningrijpend herzien. Door de invoering van het majorminormodelkan <strong>Fontys</strong> beter en flexibeler inspelenop de behoefte van de markt. Het minorassortimentkan snel aangepast worden aan veranderendeomstandigheden en leidt in combinatie met de bredemajors tot een zeer gevarieerd aanbod. Het meervoudigbenutten van het brede scala van <strong>Fontys</strong>aanbodleidt tot een grotere macrodoelmatigheid.Met het major-minormodel en het getransformeerdeonderwijs streeft <strong>Fontys</strong> naar behoud van het marktaandeel.EconomieEducatieGezondheidszorgKunsten6%24%<strong>Fontys</strong> portfolio instroom <strong>2004</strong>13%43%10%Mens & MaatschappijTechniek4%4-14-2Het marketingbeleid van <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> isgericht op de intensivering van de strategischeoriëntatie van het management, de klantgerichteoriëntatie van alle medewerkers en de marketingactiviteitenvan de <strong>Fontys</strong>instituten6%De sector Educatie is wat de aantallen ingeschrevenen instromende studenten betreft het grootst, desector Kunsten het kleinst.Vergeleken met 2003, is de instroom in desectoren Techniek en Mens en Maatschappij in<strong>2004</strong> iets gekrompen ten gunste van de sectorenEducatie en Economie.24%4-1 Grafische Producties4-2 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolPersoneel en Arbeid4-3 Studenten van <strong>Fontys</strong>Hogeschool Journalistiekmaken sinds januari huneigen radioprogramma,Student & Co, dat wekelijkswordt uitgezonden doorOmroep Brabant4-4 Muziektheatervoorstelling‘Joe, de musical’, onderandere opgevoerd voor<strong>Fontys</strong>medewerkers. Hetresultaat was een bomvollezaal en veel enthousiastereacties.<strong>2004</strong> | jaarverslag


484Marketingresultaat 49Opleidingsvorm instroom eningeschrevenen <strong>2004</strong>VoltijdDeeltijdDuaal68%Opleidingsvorm instroom1%31%Opheffing opleidingenMet ingang van 31 augustus <strong>2004</strong> is geeninstroom van studenten meer mogelijk voor deduale variant van bacheloropleidingen:• Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek inEindhoven;• Chemie in Eindhoven;• Chemische Technologie in Eindhoven;• Informatica in Eindhoven;• Personeel en Arbeid in Eindhoven en Tilburg;• Communicatie in Eindhoven en Tilburg;• Bedrijfskundige Informatica in Eindhoven.Deze opleidingsvormen eindigen per 31 december2005. De belangrijkste reden voor het afbouwenvan deze opleidingen is de geringe instroom vanstudenten voor de duale varianten.4-54-5 In Tilburg en Eindhoven is<strong>Fontys</strong> begin februarigestart met sportactiviteitenvoor medewerkers. Ruim80 collega's zaten wekelijksachter de fitness-apparaten,doen in een zwembad aquajoggingof trokken er baantjesHet merendeel van de aangeboden opleidingenkomt voor in voltijd-, deeltijd- en duale varianten;er is een betrekkelijk gering aantal in-serviceopleidingen.Zowel voor de ingeschreven studenten als deinstromers wijken de verhoudingen voltijd endeeltijd af van de landelijke verhouding, die eenrelatief groter aandeel voltijdstudenten en eenrelatief kleiner aandeel deeltijdstudenten laat zien.Dit verschil wordt voornamelijk veroorzaaktdoordat de sector Educatie bij <strong>Fontys</strong> een veelgroter aandeel uitmaakt dan landelijk (38% versus19%) en relatief veel deeltijdstudenten telt.Nieuwe opleidingenBacheloropleiding Bedrijfsmanagement MKB(voltijd, deeltijd, duaal), lesplaatsen Eindhoven enTilburgVoorheen was de opleiding Bedrijfskader eenverkorte hbo-opleiding.Aangezien de verkorteopleidingen worden afgebouwd is deze opleidingvervangen door een nieuwe vierjarige bacheloropleiding.Bacheloropleiding Audiologie (voltijd en deeltijd),lesplaats EindhovenDe opleiding Audiologie is op verzoek van deStichting Beroepsopleiding Audiologieontwikkeld. De opleiding moet een waardevollebijdrage leveren aan de begeleiding van slechthorendenen past binnen de plannen van hetkabinet om de doelmatigheid van de gezondheidszorgte bevorderen.Met ingang van 15 september <strong>2004</strong> is de deeltijdvariantvan de opleiding MBRT opgeheven. Devoltijd- en duale variant blijken aan de vraag tevoldoen.Onderwijsaanbod masters <strong>2004</strong><strong>Fontys</strong> bood in <strong>2004</strong> eenentwintig masteropleidingenin de sectoren Economie, Educatie,Gezondheidszorg, Kunsten en Techniek. In <strong>2004</strong>zijn 174 studenten gestart met een master. Dekwaliteit van vrijwel alle masteropleidingen wordtgeborgd in samenwerking met universiteiten inNederland (Open Universiteit) en het VerenigdKoninkrijk (de zogenaamde U-bocht constructie)en zijn onbekostigd.<strong>Fontys</strong> is zelfstandig geaccrediteerd voor deopleidingen Master in Advanced Nursing Practice,Master in Architecture en Master of Urbanism.Marketingbeleid en-activiteitenWervings- en doelgroepenbeleidMarketingcommunicatie vond in <strong>2004</strong> weergrotendeels plaats voor de gezamenlijke <strong>Fontys</strong>instituten,zowel per sector als per regio.Alleuitingen zijn ontwikkeld binnen het communicatieconcept‘<strong>Fontys</strong> antwoordt’.In haar centrale wervingsbeleid richt <strong>Fontys</strong> zich,waar mogelijk, expliciet op specifieke doelgroepenen optimaliseert de faciliteiten.<strong>2004</strong> | jaarverslag


504Marketingresultaat 514-64-6 Beeld opleidingsbrochureSpaans van <strong>Fontys</strong>Lerarenopleiding TilburgVrouwelijke-mannelijke studentenIn <strong>2004</strong> was de verhouding tussen vrouwelijke enmannelijke studenten nagenoeg gelijk aan die van2003 (respectievelijk 51% en 49%). De verdelingper sector laat een heel ander beeld zien. In desectoren Educatie, Gezondheidszorg, Kunsten enMens en Maatschappij zijn vrouwen sterk oververtegenwoordigd;in de sectoren Economie (iniets mindere mate) en Techniek geldt dat voor demannelijke studenten. Dit beeld komt in grotelijnen overeen met het landelijke beeld van deafgelopen jaren.Allochtone studentenHet aantal allochtone studenten is moeilijk teachterhalen, omdat studenten bij inschrijving nietverplicht zijn hun etnische identiteit te vermelden.De taakgroep Gender en Etniciteit stelt zich tendoel gender- en etniciteitsaspecten centraal testellen, bewustmaking in dezen te bevorderen eneventueel veranderingen op beleidsniveau tebewerkstelligen. Zij houdt zich actief bezig methet welzijn en studieverloop van allochtonestudenten. In <strong>2004</strong> betekende dat:• ontwikkeling van het taalbeleid in samenwerkingmet het Talencentrum Eindhoven enuitbreiden van taalondersteuning voor studentenvoor wie Nederlands een vreemde taal is;• opzet van een registratie- en volgsysteem voorallochtone studenten in samenwerking met destudentenadministratie;• ontwikkeling van een cursus voor docenten overcommunicatie met allochtone studenten.Het decanaat voorziet allochtone studenten vanspecifieke informatie en organiseert een preintroductiespeciaal voor nieuwe Arubaanse enAntilliaanse studenten.Met het oog op instroom van hoger opgeleideanderstaligen participeert <strong>Fontys</strong> in het provincialeNetwerk Schakelen Hoger Opgeleiden Anderstaligen.Buitenlandse studentenHet aantal nieuwe buitenlandse studenten dat bij<strong>Fontys</strong> ging studeren, is in <strong>2004</strong> min of meerstabiel gebleven ten opzichte van 2003. In totaalgroeide het aantal ingeschreven buitenlandsestudenten met 13%, omdat bij enkele anderstaligeopleidingingen, vooral in de sectoren Economieen Techniek, in <strong>2004</strong> voor het eerst het vierdeopleidingsjaar werd uitgevoerd.Bij enkele opleidingen is sprake van een daling.Belangrijkste oorzaken daarvoor zijn de sterkeeuro waardoor de opleidingen relatief duur zijngeworden en de groeiende onvrede met de strengeen dure visumbepalingen voor studenten die nietuit Europa komen.De dienstverlening voor buitenlandse studentenbij <strong>Fontys</strong> is in <strong>2004</strong> sterk verbeterd: er is nu onestop shopping gerealiseerd voor de serviceverleningaan alle buitenlandse studenten en aan<strong>Fontys</strong>studenten die naar het buitenland gaan.Alleondersteuning voor internationale activiteiten,zoals beurzenverstrekking, hulp bij visa enverblijfsvergunningen, maar ook bemiddeling inaccommodatie, waardering van buitenlandsediploma’s en dergelijke is ondergebracht in éénInternational Office, met zowel in Eindhoven,Tilburg en Venlo een local international office voorde front-office-taken.Voor eerstelijnshulp enadvies kunnen studenten terecht bij de studentenservicebaliesdie op elke campus van <strong>Fontys</strong>aanwezig zijn. Daar wordt een aantal gegevensgeregistreerd (mede ten behoeve van een adequateaanpak bij calamiteiten), daar kunnen ze zichverzekeren (alle buitenlandse studenten zijnverplicht zich voldoende te verzekeren) en daarkunnen zaken als het verkrijgen van eenstudentenpas geregeld worden.De Engelstalige en de Duitstalige website isverbeterd. Er is een Engelstalige brochure verschenenmet overzichtsinformatie over het Engelstaligebacheloraanbod en een Engelstalige brochure metalle masteropleidingen (ook de Nederlandstalige)die <strong>Fontys</strong> momenteel aanbiedt. Ook de Engels- enDuitstalige corporate brochure van <strong>Fontys</strong> isherzien (Sharing Knowledge, respectievelijk Wissenteilen).Buitenlandse studenten per sectorVoltijd1/10/04 1/10/03 1/10/02Economie 1188 1011 784Educatie 105 100 114Gezondheidszorgonderwijs 52 68 65Kunsten 106 113 110Mens en Maatschappij 37 34 47Techniek 477 414 320Subtotaal 1965 1740 1440DeeltijdEconomie 26 22 21Educatie 152 130 121Gezondheidszorgonderwijs 6 3 2Kunsten 1 1 0Mens en Maatschappij 29 28 32Techniek 18 21 29Subtotaal 232 205 205Totaal 2197 1945 1645<strong>2004</strong> | jaarverslag


524Marketingresultaat 53Studentenaantallen <strong>2004</strong>/2005 per sector,gesplitst naar EU/niet-EU-student (op basis vannationaliteit)EU niet-EU totaalVoltijdEconomie 7731 232 7963Educatie 6381 31 6412Gezondheidszorgonderwijs 2120 35 2155Kunsten 618 25 643Mens en Maatschappij 3392 27 3419Techniek 4080 227 4307Subtotaal 24322 577 24899DeeltijdEconomie 897 11 908Educatie 7997 62 8059Gezondheidszorgonderwijs 128 4 132Kunsten 211 211Mens en Maatschappij 1415 10 1425Techniek 666 9 675Subtotaal 11314 96 11410afdelingen behoeven verbetering en transparantie.Studenten zien de begeleiding bij voorkeur inhanden van één persoon. In 2005 zal <strong>Fontys</strong> opdeze punten actie ondernemen.In <strong>2004</strong> is voor het eerst een Gebruikerstoets studerenmet een handicap gepubliceerd. Deze gebruikerstoetsstelt zich ten doel om kritisch vergelijkendeconsumenteninformatie over universiteiten enhogescholen te vergaren en te ontsluiten. Dekomende jaren zal de informatie wordenopgenomen in de Keuzegids Hoger Onderwijs. <strong>Fontys</strong>krijgt significant meer waardering dan het landelijkegemiddelde. <strong>Fontys</strong> eindigt landelijk op eenderde plaats, met als sterke punten de intakeprocedureen het verstrekken van hulpmiddelen.In het kader van Impuls <strong>2004</strong> zijn binnen <strong>Fontys</strong> deprojecten Dyslexie en Digitaal Toegankelijk vanstart gegaan, waarin de studentendecanenparticiperen. Daarnaast neemt <strong>Fontys</strong> deel aan hetESF-Equalproject Kijk, zo kan het wel, dat begin2005 van start gaat.4-74-7 Langer en gelukkig werken,ook bij <strong>Fontys</strong>. Het personeelsbeleidis meer gerichtop het in dienst houden vanoudere medewerkers en opinvesteren in activiteit inplaats van inactiviteitTotaal 35636 673 36309Studenten met een functiebeperkingIn <strong>2004</strong> is opnieuw geregistreerd welke nieuwestudenten kampen met een functiebeperking. Dooreen brief die was opgenomen in het inschrijfpakket,zijn studenten uitgenodigd vroegtijdigcontact op te nemen met de decanen om noodzakelijkeaanpassingen te bespreken. Ruim 340studenten met een functiebeperking hebben zichgemeld. Dit is ongeveer 2,5 % van het totaal aantalnieuw ingeschreven studenten.Het aantal is beduidend hoger dan in 2003, maartoch minder dan verwacht werd op grond vanrecente onderzoeksgegevens. Het percentagestudenten dat in het hoger onderwijs belemmeringenervaart als gevolg van een functiebeperkingligt tussen 5,5% (Choice <strong>2004</strong>) en 10%(Verwey-Jonker Instituut 2001). Het aantal nieuwestudenten met dyslexie bedroeg 165, dat is 48%van het totaal aantal nieuwe studenten met eenfunctiebeperking.In oktober 2003 heeft de Inspectie Hoger Onderwijseen bezoek gebracht aan <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>in het kader van een landelijk onderzoek naarbeleid en voorzieningen voor studenten met eenfunctiestoornis. Uit de rapportage van mei <strong>2004</strong>blijkt onder andere dat het beleid slechts gedeeltelijkis beschreven en er geen structurele evaluatieplaatsvindt. De deskundigheid en houding van dedecentrale begeleiders en de samenwerking tussenDe decanen hebben een Decaanwijzer ontwikkeldmet algemene informatie over de wet- en regelgeving,de faciliteiten en de begeleiding die <strong>Fontys</strong>heeft voor studenten met een functiestoornis. Desamenwerking met decanen van buiten <strong>Fontys</strong>heeft geleid tot een landelijke publicatie in hetkader van Handicap en Studie: Autisme in het hogeronderwijs.ToelatingsbeleidIn <strong>2004</strong> is er evenals vorig jaar sprake van eeninstellingsfixus voor de opleidingen Fysiotherapieen Journalistiek. De opleidingen Muziek (Conservatoriumen Rockacademie), Dans, Drama,Logopedie en Leraar Lichamelijke Oefening enSport- en Bewegingseducatie kenden aanvullendetoelatingseisen.Het percentage studenten dat (na loting oftoelatingstest) uiteindelijk met de studie startte, isrespectievelijk 63% (Fysiotherapie), 95-100%(Journalistiek), 19% (Rockacademie), 27%(Conservatorium),14% (Dans), 25% (Drama),59% (Logopedie) en 38% (LerarenopleidingLichamelijke Oefening en Sport- en Bewegingseducatie).ResultatenResultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong>Ten aanzien van het <strong>Fontys</strong>label is in <strong>2004</strong> vooruitganggeboekt met de ontwikkeling van marketingencommunicatieplannen. Begin <strong>2004</strong> had ongeveer60% van de instituten een marketingplan en<strong>2004</strong> | jaarverslag


544Marketingresultaat 5545% een communicatieplan, aan het einde van<strong>2004</strong> beschikte ongeveer 65% van de institutenover een marketingplan en 75% over eencommunicatieplan, of was bezig met de opzet enimplementatie daarvan.Marketingresultaat100%Realisatie <strong>2004</strong>80%60%40%20%0%1. 2. 3. 4.Nee / niet aanwezigOpzetImplementatieWerking / Ja4-81. % instituten dat een marketingplan heeft2. % instituten dat een communicatieplan heeft3. % instituten dat een actueel klantenbestand heeft4. % instituten dat een actueel klantenbestand van alumni heeftDaarnaast is er op <strong>Fontys</strong>niveau een Corporate Marketingplan.MarketingplanningsprocesNa afronding van het project Markt In-Zichtworden de instituten verder begeleid bij hetmarketingplanningsproces. De website Marketing-Online ontsluit voor <strong>Fontys</strong>medewerkersmarketinginformatie die voor een marketingplannoodzakelijk is.In <strong>2004</strong> is een Corporate Marketingplan voor dezakelijke dienstverlening ontwikkeld.Customer Care/Customer RelationshipManagement<strong>Fontys</strong> schenkt veel aandacht aan relatiebeheer enklantzorg. Dit geldt zowel voor potentials,studenten als zakelijke klanten. Het <strong>Fontys</strong>Facilitair Bedrijf heeft in het project CustomerCare/Customer Relationship Management gewerktaan professionele ondersteuning op dit gebied.In <strong>2004</strong> zijn de eerste vier instituten het relatiebeheersysteemgaan gebruiken dat in 2003 isaangeschaft. Het systeem wordt gebruikt terondersteuning van de studenteninstroom en dezakelijke dienstverlening en eventueel voor alumnien de stage- en afstudeerplaatsen. In 2005 zullenzes andere instituten volgen en zal het systeemdoorontwikkeld worden.4-8 Beeld opleidingsbrochurebèta-opleidingen van <strong>Fontys</strong>Lerarenopleiding SittardAlumnibeleidConform het Corporate Marketingplan wil <strong>Fontys</strong>de relatie met haar alumni uitbouwen. In <strong>2004</strong>heeft een projectgroep het alumnibeleidgeformuleerd dat vanaf 2005 uitgevoerd zal worden.Naast de activiteiten die de instituten zelforganiseren zal <strong>Fontys</strong> op corporate niveau deregistratie van alumni faciliteren. Een alumnibureauzal de coördinatie op zich nemen.Ontwikkeling studentenaantallenHet aantal studenten is in <strong>2004</strong> gegroeid. In <strong>2004</strong>telde <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> in totaal 36.309ingeschreven studenten, een groei van 3% tenopzichte van 2003. Dit is in lijn met de landelijkegroei. Er stroomden 12.204 studenten in, eengroei van 1,9%, bij een landelijke stijging van1,7%.<strong>2004</strong> | jaarverslag


564Marketingresultaat 57Studentenaantallen per sector<strong>2004</strong>/2005 waarvan2003/<strong>2004</strong> waarvan2002/2003 waarvanVoltijd en duaal M V M V M VEconomie 7963 63% 37% 7660 62% 38% 7378 61% 39%Educatie 6412 36% 64% 6259 34% 66% 6058 34% 66%Gezondheidszorgonderwijs 2155 23% 77% 1961 21% 79% 1839 19% 81%Kunsten 643 51% 49% 601 49% 51% 554 48% 52%Mens en maatschappij 3419 23% 77% 3259 22% 78% 3055 20% 80%Techniek 4307 90% 10% 4498 89% 11% 4480 89% 11%Subtotaal 24899 51% 49% 24238 51% 49% 23364 50% 50%DeeltijdEconomie 908 58% 42% 848 58% 42% 759 54% 46%Educatie 8059 42% 58% 7634 43% 57% 6728 44% 56%Gezondheidszorgonderwijs 132 27% 73% 101 16% 84% 102 15% 85%Kunsten 211 47% 53% 65 89% 11% 48 88% 13%Mens en maatschappij 1425 21% 79% 1483 22% 78% 1580 22% 78%Techniek 675 92% 8% 805 92% 8% 799 92% 8%subtotaal 11410 44% 56% 10936 45% 55% 10016 45% 55%Totaal 36309 49% 51% 35174 49% 51% 33380 49% 51%Ontwikkeling marktaandeel studentenaantallen<strong>Fontys</strong> had met de ingeschreven studenten eenmarktaandeel van 10,6%, een afname van 0,1procentpunt ten opzichte van 2003. Het marktaandeelinstromers bij <strong>Fontys</strong> bedroeg 11,1%, eentoename van 0,1 procentpunt.Ontwikkeling marktaandeel instroom en ingeschrevenen4-911,511Marktaandeel <strong>Fontys</strong>4-9 Beeld studentenfolderafdeling Studentenvoor-Marktaandeel10,510Instroom <strong>Fontys</strong>Ingeschrevenen<strong>Fontys</strong>zieningen9,5920002001 2002 2003 <strong>2004</strong>Jaar<strong>2004</strong> | jaarverslag


584Marketingresultaat 59Ontwikkeling studentenaantallen enmarktaandeel per sector• De sectoren Gezondheidszorg en Kunsten zijnten opzichte van 2003 zowel in aantal ingeschrevenstudenten als in instroom, sterkergegroeid in vergelijking met de landelijkegemiddelden.- In de sector Gezondheidszorg groeide deinstroom met 13 % (bij een landelijke groeivan 2%) en de inschrijvingen met 11%(landelijke groei 5%).- In de sector Kunsten groeide de instroom met11% (bij een landelijke groei van 3%) en deinschrijvingen met 5% (bij een landelijkegroei van 3%).• De sectoren Techniek en Mens en Maatschappijhebben zich ten opzichte van 2003 minder goedontwikkeld dan de landelijke cijfers.- De instroom in de sector Techniek is met 15%gedaald (landelijke daling 1%), en ook hetaantal ingeschrevenen is sterker gedaald(daling van 6%) dan het landelijke cijfer(daling van 0,2%).- In de sector Mens en Maatschappij groeide deinstroom met 0,4% (bij een landelijke stijgingmet 4%) en bleef de groei van het aantalingeschrevenen met 2% achter bij delandelijke groei van 3%.• De sectoren Economie en Educatie zijn wat deinschrijvingen betreft vergelijkbaar met delandelijke cijfers gegroeid (ruim 4%). Deinstroom is echter in beide sectoren sterkergegroeid dan het landelijke cijfer.- De instroom in de sector Economie groeidemet 9% (landelijke groei van 5%).- In de sector Educatie groeide de instroom met2% (bij een landelijke daling van 3%).Ontwikkeling aantal ingeschrevenen en instroom5000400030002000Ingeschrevenen<strong>Fontys</strong>Instroom <strong>Fontys</strong>1000020002001 2002 2003 <strong>2004</strong>4-10Ontwikkeling aantal ingeschreven studenten per sectorEconomie4-10 StudenteMedische MicrobiologieStudentenaantallen15000100005000020002001 2002 2003 <strong>2004</strong>EducatieGezondheidszorgKunstenMens &MaatschappijTechniek<strong>2004</strong> | jaarverslag


604Marketingresultaat 61Ontwikkeling aantal instromenden per sector6000Studentenaantallen50004000300020001000020002001 2002 2003 <strong>2004</strong>EconomieEducatieGezondheidszorgKunstenMens &MaatschappijTechniek4-114-11 Het project De NieuweWerkplek startte met alsdoel een nieuwe invullingaan de <strong>Fontys</strong> pc-werkplekken,in aansluiting op deveranderende vraag in hetonderwijs. Voor de gebruikermoet alles vooral noggemakkelijker worden, metWindows XP en applicatiesdie ook thuis of op het stageadresgeopend kunnenwordenHet marktaandeel ingeschreven studenten is in allesectoren van <strong>Fontys</strong> nagenoeg gelijk gebleven tenopzichte van 2003. De sectoren Gezondheidszorgen Techniek vormen een uitzondering:• Het marktaandeel van de sector Gezondheidszorgsteeg met 0,5 procentpunt.• Het marktaandeel van de sector Techniek daaldemet 0,5 procentpunt.Ontwikkeling studentenaantallen enmarktaandeel per opleidingsvormHet aantal ingeschreven voltijdstudenten was24.899, een groei van 2,7% ten opzichte van 2003.Het aantal deeltijdstudenten bedroeg 11.410, eengroei van 4,3%. Met name in de deeltijdmarktgroeide het marktaandeel van <strong>Fontys</strong>. In de voltijdmarktvertoonde het marktaandeel ingeschreveneneen lichte daling, terwijl het marktaandeel in deinstroom licht steeg.Voor de duale opleidingsvorm nam zowel deinstroom (94 studenten) als het aantalingeschrevenen (454 studenten) in <strong>2004</strong> af.In <strong>2004</strong> heeft een verkennend onderzoek plaatsgevondennaar de behoefte aan duale opleidingsroutes.De verwachting is dat de opleidingsvormenin de toekomst meer naar elkaar toe zullengroeien, maar dat is nog geen realiteit. Deinstroom van duale opleidingen blijkt ergconjunctuurgevoelig. Op korte termijn wordt hetaantal duale opleidingen beperkt en op middellangetermijn zal de samenwerking tussen deverschillende opleidingsvormen worden versterkt.Zakelijke dienstverleningDe omzet zakelijke dienstverlening is in <strong>2004</strong>behoorlijk gestegen en bedroeg circa 14% van detotale omzet. Deze stijging komt grotendeels voorrekening van de organisatieonderdelen die zichnagenoeg uitsluitend met zakelijke dienstverleningbezighouden.• <strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Schoolmanagement,Bedrijfshogeschool, BAZN de bestuursacademie,DOBA Onderwijsadviseurs, Stichting OnderwijsbegeleidingMidden-Brabant (SOM), Bilan,ILEC en International Projects zijn gezamenlijkverantwoordelijk voor circa 40% van de omzetzakelijke dienstverlening. De bestuurlijke fusiemet SOM in september <strong>2004</strong> heeft voor circaa 2,4 miljoen euro aan de omzetgroeibijgedragen.• De overige 60% wordt gerealiseerd in institutendie zakelijke dienstverlening combineren methet verzorgen van regulier onderwijs. Binnendeze instituten is bovendien sprake van toenemendeinterne ‘zakelijke’ dienstverlening ophet specifieke deskundigheidsgebied van hetinstituut naar andere organisatie-onderdelenbinnen <strong>Fontys</strong>.Het scholingsprogramma voor accountmanagersin de zakelijke dienstverlening is voortgezet in<strong>2004</strong>.Voor 2005 staan verdere uitbouw enintensivering van dit netwerk op het programma.In het Corporate Marketingplan voor de zakelijkedienstverlening kiest <strong>Fontys</strong> voor een groeiscenariomet een duidelijke taakverdeling tussende instituten en het corporate niveau.<strong>2004</strong> | jaarverslag


625Ontwikkelresultaat 63the learningcommunityBilobaprogramma<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert eeninstituut de vereiste ontwikkelresultaten wanneer:• het investeert in kennisprojecten en de resultateninbouwt in het curriculum;• het de klant altijd betrekt bij de ontwikkeling vanHet Bilobaprogramma is een complexevernieuwingsoperatie. Het gaat om een systeemveranderingwaarbij niet alleen de inhoud van hetonderwijs verandert, maar ook de vorm, de onderwijsactiviteiten,het onderwijsprogramma, de rolvan de student en docent en de organisatie.5-2 5-35-1 <strong>Fontys</strong> HogeschoolWerktuigbouwkunde heeftapparatuur geleverd voorBurkina Faso5-2 Mediatheekmedewerkersvan <strong>Fontys</strong> HogeschoolCommunicatie5-45-55-15-3 Een student van <strong>Fontys</strong>Rockacademie in actie tijdenseen van de PerformingNights5-4 Klassikale informatie tijdensde Klantdag van de afdelingICT Services5-5 Ruim 400 <strong>Fontys</strong>medewerkersen enkele bestuurlijkactieve studentenkwamen in de Eftelingbijeen voor de manifestatie‘<strong>Fontys</strong> durft te dromen,Biloba kraakt de noten’. Eenschitterende dag, waarophet sprookje Biloba meerwerkelijkheid werdonderwijs en onderzoek.Instituten zijn in <strong>2004</strong> gestart met de ontwikkelingvan majors en minors. Het ‘getransformeerde’onderwijs is in de toekomst volgens de uitgangspuntenvan het Bilobaprogramma constructivistisch,competentiegestuurd en vraaggericht, waarbijoptimaal gebruik wordt gemaakt van ict.<strong>Fontys</strong> heeft in <strong>2004</strong> krachtig geïnvesteerd ininnovatieve ontwikkelingen, die aan deontwikkelresultaten van de instituten bijdragen.Op de eerste plaats is het Bilobaprogramma opintensieve wijze met een brede betrokkenheid inde organisatie voortgezet. Daarnaast is er vanuitverschillende invalshoeken gewerkt aan de introductieen implementatie van activiteiten op hetgebied van kennisinnovatie, kenniscirculatie enonderzoek:• opstart en voortzetting van lectoraten enkenniskringen;• flankerend beleid voor onderzoeksactiviteitenen kennisontwikkeling;• de positionering van <strong>Fontys</strong> als kennisinstituutin de regio.Ontwikkeling onderwijsconceptMedio <strong>2004</strong> is de Kadernotitie Biloba verschenen.Deze brochure, die bestemd is voor alle medewerkersvan <strong>Fontys</strong>, verschaft informatie over debelangrijkste bouwstenen van het nieuwe onderwijsmodelDe ontwikkeling van een constructivistischonderwijsconcept krijgt vorm in deontwikkeling van de majors en de minors. Bij eenoverschakeling naar competentiegestuurd envraaggericht onderwijs is het noodzakelijk dewijze van toetsing aan te passen. Daartoe is eenvisiedocument uitgebracht waarin de <strong>Fontys</strong>visieop toetsing en assessment is opgenomen. Er zijnworkshops ontwikkeld ter ondersteuning van hetontwerpen van assessmentvormen, die in 2005worden uitgevoerd. Daarnaast worden erassessorentrainingen ontwikkeld om de expertiseop dit terrein breed te spreiden in de organisatie.Er is een <strong>Fontys</strong>visie op studieloopbaanbegeleidinggeformuleerd met als uitgangspuntdat iedere hbo-professional een arbeidsidentiteiten (studie)loopbaancompetenties dient teontwikkelen. Op basis van deze visie zijn goodpractices geïnventariseerd. In het voorjaar 2005verschijnt een Biloba-uitgave over dit onderwerp.Om de de major-minorstructuur en de onderwijstransformatiete realiseren, is het van essentieelbelang dat het onderwijspersoneel over degeëigende capaciteiten beschikt om het nieuweonderwijsconcept te implementeren en verder teontwikkelen. Daartoe is een professionaliseringsbeleidgeformuleerd, dat vanaf 2005 wordtuitgevoerd. Nieuwe docentrollen zullen wordengetraind, waarbij de nieuwe manier van onderwijzenen het gebruik van ict-faciliteiten eenbelangrijke plaats innemen.Ontwikkeling majors en minorsVoor de invulling van de major-minorstructuur iseen selectie gemaakt van 40 majors en 41minors.De ontwikkeling van de majors, die in september2005 alle starten, is in volle gang.In <strong>2004</strong> is een tiental minor-pilots uitgevoerd.Aande uitwerking van de gewenste onderwijstransformatiein de minors zal in 2005 met nadrukworden gewerkt.<strong>2004</strong> | jaarverslag


645Ontwikkelresultaat 655-65-6 Beeld opleidingsbrochureLichamelijke opvoeding van<strong>Fontys</strong> SporthogeschoolStudenten worden bij de nieuwe ontwikkelingenbetrokken via medezeggenschap en door hetorganiseren van studentenpanels. Het werkveldwordt bij de onderwijsontwikkelingen betrokkenvia de Raden van Advies. In <strong>2004</strong> werd voor eengecombineerde bijeenkomst van de Raden vanAdvies van verschillende instituten een bijeenkomstgeorganiseerd waarin de nieuweontwikkelingen zijn besprokenOntwikkeling ict-omgevingIn <strong>2004</strong> is het strategisch ICT-beleidsplan <strong>2004</strong>-2007tot stand gekomen. Het beleidsplan benadrukt denoodzaak tot het beter benutten, bevorderen enbevoorwaarden van de ict-infrastructuur en hetgebruik van ict-toepassingen binnen <strong>Fontys</strong> alsgeheel en de individuele <strong>Fontys</strong>instituten. Het planbeschrijft ook de bijdrage van ict aan de transformatievan het onderwijs.Door de geslaagde afstemming tussen onderwijsen ict-dienstverlening op alle niveaus -operationeel, tactisch en strategisch -, heeft ICTServices haar motto voor <strong>2004</strong> ‘Klant centraal’waargemaakt. Dit blijkt ook uit de groeiendeklanttevredenheid. Een belangrijk initiatief is deontwikkeling van de ict-architectuur om deontwikkeling van ict meer inzichtelijk te kunnensturen.Dit jaar is de basis gelegd voor ‘de nieuwe werkplek’:een ingrijpende vernieuwing van de ictwerkplekvoor studenten en medewerkers, diegepland is in 2005. De nieuwe werkplek biedt veelmeer flexibiliteit aan de gebruiker. De standaardtoepassingenworden gemoderniseerd.Dit alles past bij de ontwikkeling van het Bilobaprogramma,waarin de programmalijn ‘ict enoverige instrumentontwikkeling’ is opgezet om detransformatie van het onderwijs met ict te ondersteunen.De doelstelling om te transformeren naarcompetentiegestuurd onderwijs op de schaalgroottevan <strong>Fontys</strong> maakt de invoering van eendigitaal portfolio en digitaal ondersteunde persoonlijkeontwikkelings- en activiteitenplannennoodzakelijk. Het ontwerp van deze instrumentenis gereed. Dit vormt de basis voor de verdereimplementatie in 2005.Het lectoraat Educatieve functies van ict heeft ditjaar een aantal projecten afgerond en vele nieuweinitiatieven genomen. Een kleine selectie van deactiviteiten: virtueel discursief kennisnetwerk,trainingsmodule informatievaardigheden, doorlopendeict-leerlijn, Grassroots (evaluatie enlocatiehouderschap), Nederland in de Europeanvirtual school, mind tools in techniekonderwijs,virtueel bedrijf en praktisch gebruik van leerobjecten.<strong>Fontys</strong> is in <strong>2004</strong> weer succesvol geweest in hetverwerven van subsidies op tenders van SURF ende Digitale Universiteit. <strong>Fontys</strong> Hogeschool voorde Kunsten heeft financiering ontvangen voor hetproject Internationale Didactische Interacties inKunsteducatie (IDIK), en <strong>Fontys</strong> HogeschoolToegepaste Natuurwetenschappen isco-begunstigde voor het project Actief Leren -Transparant Beoordelen (ALTB).In het kader van de Digitale Universiteit zal <strong>Fontys</strong>in 2005 in dertien projecten participeren.Ontwikkeling lectoraten enkenniskringenIn de loop van <strong>2004</strong> zijn twee nieuwe lectoratenopgestart:• Algemene Pedagogiek (halftime) bij <strong>Fontys</strong>Hogeschool Pedagogiek met als lector dr. B.Levering en als doelstelling: Kennisontwikkelingmet betrekking tot de toenemende gebiedsuitbreidingvan het pedagogische veld (kinderopvang,allochtone jongeren enz), detoenemende complexiteit van het professioneelpedagogisch handelen en de preventie vanopvoedingsproblemen en ontwikkelingsachterstand.• Architectuur van Embedded Systemen (fulltime)bij <strong>Fontys</strong> Hogeschool Informatica met alslectoren dr.ir. G. C. van Loo en dr.ir. H.M.J.M.Dortmans en als hoofddoelstellingen:curriculumontwikkeling om het vakgebied in deverschillende technische opleidingen teimplementeren en de vorming van een brugfunctievoor de kennisontwikkeling in hetregionale MKB. Het vakgebied ‘Embeddedsystemen’ is gericht op het inbouwen vandigitale intelligentie in apparaten, machines eninstrumenten.Daarnaast is er bij de Economische HogeschoolTilburg een bijzonder lectoraat geïnstalleerd metde doelstelling een expertisecentrum op hetgebied van sportbusiness tot stand te brengen.Het aantal lectoraten ultimo <strong>2004</strong> bedroeg hiermeeachttien,waarvan twaalf op fulltimebasis en 4op halftimebasis. De overige twee betreffen debijzondere lectoraten die binnen een omvang van0,1 à 0,2 fte contractueel vastgelegde activiteitenuitvoeren.<strong>2004</strong> | jaarverslag


665Ontwikkelresultaat 67In totaal was in <strong>2004</strong> voor de lectoraten/ kenniskringeneen budget van circa a 3.100.000,-beschikbaar.De Stichting Kennisontwikkeling HBO (SKO) heeftin 2003 de Commissie Karssen gevormd voor eentussentijdse evaluatie van de lectoraten. Dezecommissie heeft bij <strong>Fontys</strong> een vijftal lectoratendoorgelicht en de tot dan toe bereikte resultatenpositief gewaardeerd. Ook heeft zij aanbevelingengedaan voor verbetering van het functioneren.Deze aanbevelingen heeft <strong>Fontys</strong> ter hartegenomen door onder andere scherper te gaanfocussen op de professionalisering van docentenen de doorwerking van de resultaten vanlectoraten/kenniskringen in de curricula vanbachelors en masters. Gebleken is dat brederedoorwerking van het werk van lectoraten/kenniskringenin de staande organisatie tot nog toeonvoldoende is bereikt. Deze doelstellingenkunnen slechts gerealiseerd worden als er eenlangdurig flankerend, ondersteunend beleidgevoerd wordt. In <strong>2004</strong> is hiertoe een aanzetgedaan in de vorm van beleidsnotities op hetgebied van personeelsbeleid en onderzoek. In2005 en volgende jaren zal dit beleid naderworden uitgewerkt en uitgevoerd. De Raad vanBestuur heeft de doelstellingen die met delectoraten/ kenniskringen bereikt dienen teworden, opgenomen in de managementcontractendie jaarlijks met de instituutsdirecteuren wordenafgesloten. Deze resultaatverplichting bevordert dezichtbare doorwerking in de curricula.In <strong>2004</strong> was voor de volgende drie lectoraten hetlaatste jaar van de eerste vierjaarlijkse periodeaangebroken:• Sociale Infrastructuur en Technologie;• Ontwikkeling scholen en professionaliseringschoolmanagement;• Mechatronica.Om een afgewogen besluit over de continueringmogelijk te maken, is er voor elk van deze drielectoraten en de daamee verbonden kenniskringeen interne audit uitgevoerd. Doel van de auditwas een onafhankelijke toetsing van de matewaarin de bij de aanvraag van het lectoraatgeformuleerde doelstellingen bereikt zijn. HetConvenant Lectoren en Kenniskringen in het HogerOnderwijs (SKO) en het verslag van de tussentijdseevaluatie door de Commissie Karssen vormenhierbij een algemeen referentiekader. Op basis vande auditresultaten heeft de Raad van Bestuurbesloten de betreffende lectoraten te verlengenmet een periode van vier jaar.Afgaande op de landelijke berichtgeving over desubsidiëring van lectoraten, zal in de komendejaren een hoger budget beschikbaar komen. Bij dekeuze van nieuwe lectoraten zal <strong>Fontys</strong> ernaarstreven een evenwichtiger spreiding van lectoratenOverzicht lectoratenLectoraat Namen lectoren Verbonden instituut<strong>2004</strong> | jaarverslag5-75-7 Interne mobiliteit gaat hetvastroesten tegen. HetLoopbaancentrum Personeelheeft meer mogelijkhedengekregen om medewerkersbeter te begeleiden bij eenmogelijke overstap binnen<strong>Fontys</strong>• Economie/CommunicatieSport Business prof. dr. M. van Bottenburg <strong>Fontys</strong> Economische Hogeschool TilburgBuitengewoon lectorDuurzame stads- en streekontwikkeling drs. J.F.L.M.M. Dagevos Een vijftiental <strong>Fontys</strong>instituten zijn hierbij insamenwerking met HAS Den Bosch dr. M.Y.A.H. te Poel betrokken, evenals enkele externe partijen,zoals HAS Den BoschSport Management J.F. van den Wall Bake <strong>Fontys</strong> BedrijfshogeschoolBuitengewoon lector• Gezondheidszorg, Mens en MaatschappijSociale Infrastructuur en Technologie prof. dr. G. van der Laan <strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> Werkdr. J.M.C. Steyaert<strong>Fontys</strong> <strong>Sociaal</strong> Pedagogische HulpverleningEvidence Based Practice;Implementatie en evaluatie in de Verpleegkunde dr. C.M.M. Cox <strong>Fontys</strong> Hogeschool Verpleegkundeen Fysiotherapeutische praktijk dr. A. Titchen <strong>Fontys</strong> Paramedische HogeschoolCareer Development dr. T.G.C. van Aken <strong>Fontys</strong> Hogeschool Personeel en Arbeiddr. W. M. Reynaert• OnderwijsOntwikkeling van Scholen en prof. dr. E.B.P. Verbiest <strong>Fontys</strong> PABO LimburgProfessionalisering<strong>Fontys</strong> PABO TilburgSchoolmanagement<strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven<strong>Fontys</strong> PABO ’s-Hertogenbosch<strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Schoolmanagement


685Ontwikkelresultaat 69vervolg - Overzicht lectoratenHet nieuwe leren en nieuwe leerarrangementen drs. H.F. van Aalst <strong>Fontys</strong> PABO Limburgdrs. J.M. Kok MCM<strong>Fontys</strong> PABO Tilburg<strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven<strong>Fontys</strong> PABO ‘s-HertogenboschDidactiek van het Beroepsonderwijs prof. dr. J.M.M. van der Sanden <strong>Fontys</strong> Pedagogisch Technische Hogeschool inEindhovenInteractieve vormen van kennisontwikkeling in dr. P. Ponte <strong>Fontys</strong> Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorgde speciale onderwijszorgWaardeneducatie Filosofie Ethiek dr. H. van Veghel <strong>Fontys</strong> Hogeschool Theologie LevensbeschouwingCentrum voor Filosofie en EthiekEducatieve functies van ict dr. P.A.M. Kommers <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Sittarddr. P.B. SloepAlgemene Pedagogiek dr. B. Levering <strong>Fontys</strong> Hogeschool PedagogiekLeerstrategieën dr. S. Bolhuis <strong>Fontys</strong> Lerarenopleiding Tilburg• Techniek, NatuurwetenschappenBedrijfskundig management in het MKB H.G. Dix RA <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskaderir. A.M.J. SchurgersArchitectuur van Embedded Systemen dr. ir. H.M.J.M. Dortmans <strong>Fontys</strong> Hogeschool Informaticadr. ir. G. C. van LooMechatronica dr. J.P.C. Bernards <strong>Fontys</strong> Hogeschool Informaticair. H.M.J.M. van LogtenSupply Chain Management ir. H. Q. Betlem <strong>Fontys</strong> Hogeschool Bedrijfskunde en Logistiekdr. ir. R. Kwikkers5-85-8 Beeld opleidingsbrochuretechnische lerarenopleidingenvan <strong>Fontys</strong> pedagogischTechnische Hogeschool inEindhovenover de verschillende onderwijsdomeinen tebewerkstelligen. Dit betekent dat met namethema’s op technisch en economisch gebied en ophet terrein van de kunsten prioriteit zullen krijgen.Regionale positionering van <strong>Fontys</strong> alskennisinstelling<strong>Fontys</strong> heeft een groot aantal educatieveopleidingen met contacten in het educatieve veld.Bundeling van krachten, samenwerking en eengezamenlijk optreden naar het scholenveld zijnvan groot belang om een intensievere en meergestroomlijnde kennisuitwisseling te realiseren. Indit kader is in <strong>2004</strong> gewerkt aan de ontwikkelingvan Regionale Centra voor leraarsberoepen.Bedoeling is om in 2005 drie regionale samenwerkingverbandente starten tussen het scholenvelden de gebundelde educatieve opleidingen van<strong>Fontys</strong>. Ook de lectoraten op educatief terrein ende onderwijsbegeleidingsdiensten zijn bij dezesamenwerkingsverbanden betrokken.Het lectoraat Bedrijfskundig Management voor hetMKB heeft gekozen voor een sterk vraaggestuurdewerkwijze. Het MKB wordt uitgenodigd en actiefbenaderd om onderzoeksvragen aan te reiken, dievervolgens multidisciplinair, meestal vanuiteconomische en technische expertises, wordenaangepakt. Medio <strong>2004</strong> heft het Ministerie vanOCW a 6.000.000,- beschikbaar gesteld aan deStichting Innovatie Alliantie (SIA) ter financieringvan regionale innovatieprogramma’s, dezogenaamde RAAK-gelden. <strong>Fontys</strong> heeft geopteerdvoor twee projecten met een omvang van elka 300.000,-. Deze projecten zullen het proces datdoor het lectoraat in gang is gezet, versterken.Toekenning van de RAAK-subsidies wordtverwacht in het voorjaar van 2005.Kennisontwikkeling enonderzoekBeleidsontwikkeling kerntaak onderzoekHet landelijke InnovatiePlatform heeft in <strong>2004</strong> eengroot aantal beleidsinitiatieven beschreven, waarvaner verschillende relevant zijn voor het hogeronderwijs. De rode draad daarin is, dat het hbozijn onderzoekstaak als kerntaak beschouwt en dekenniscirculatie met het bedrijfsleven organiseert.De inrichting van lectoraten en kenniskringen iseen belangrijk initiatief om stappen in dezerichting te zetten. Daarnaast is het noodzakelijknieuw beleid te ontwikkelen voor de positioneringvan onderzoeksactiviteiten en kennisontsluiting.<strong>Fontys</strong> kiest voor beroepsinnovatie als onderzoeksdoelen wil op dat gebied de samenwerking metbedrijven en instellingen uitbreiden enintensiveren. Er wordt gestreefd naar versterking<strong>2004</strong> | jaarverslag


705Ontwikkelresultaat 71van de interactie tussen onderzoek en onderwijs,bijvoorbeeld in projectonderwijs, dualisering vanonderwijs, stage- en afstudeerwerk.Vanuit hetpersoneelsbeleid wordt gewerkt aan de versterkingvan de gewenste positie van <strong>Fontys</strong> in kenniscirculatieen onderzoek, zowel door deontwikkeling van daarvoor benodigdecompetenties als in het aannamebeleid.Dit jaar is het initiatief genomen om kennisproductenvan <strong>Fontys</strong>medewerkers binnen enbuiten <strong>Fontys</strong> bekend te maken. Elke medewerkerkan zijn of haar eigen kennisproducten opnemenin de <strong>Fontys</strong>databank van publicaties.Een ander initiatief om de naam van <strong>Fontys</strong> alskennisinstelling te promoten, is de instelling vande <strong>Fontys</strong> Kennisprijs, die in <strong>2004</strong> voor het eerst istoegekend. Daarbij gaat het niet alleen ompublicaties, maar ook om een actieve instellingnaar het werkveld, deelname aan de professionelediscussie, het naar binnenhalen van de praktijk enhet uitdragen van wat <strong>Fontys</strong> in onderwijs enonderzoek doet en te bieden heeft. Peter vanKollenburg (<strong>Fontys</strong> Hogeschool Electrotechniek)ontving tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst 2005 deeerste uitgave van deze prijs.Onderzoeksactiviteiten StipendiumfondsDe Raad van Bestuur biedt de <strong>Fontys</strong>instituten enhet <strong>Fontys</strong> Facilitair Bedrijf financiële ondersteuningbij toepassingsgericht onderzoek, promotieof specifieke scholing. Doelen hiervan zijn:• vergroten van de professionele ontwikkeling vanindividuele medewerkers, vooral oponderzoeksterrein;• verwerven van in strategisch opzicht essentiëleen ontbrekende kennis ;• bevorderen van kenniscirculatie doorpublicaties;• inspelen op het nationale en internationaleontwikkelingsperspectief.De ambities van <strong>Fontys</strong> op het gebied van onderzoeken promoties vragen om een heroverwegingvan plaats, functie en omvang van hetStipendiumfonds.De volgende onderzoeksactiviteiten zijn in <strong>2004</strong>vanuit het Stipendiumfonds bekostigd:Bekostigde onderzoeksactiviteiten <strong>2004</strong>5-9OnderzoeksactiviteitMultinational Web Use Research on Virtual Social NetworksCorporate communicatie als kritische succesfactor in organisatiesVraaggericht werken in een maatschappelijke voorwaardelijke contextEvidence based in de geestelijke gezondheidszorgDoen en blijven doen, evidence based voorlichtenKwaliteit in het Hoger onderwijsVoortijdige studiestakersLeerfuncties van schrijftaken in het hbo, in het bijzonder in de lerarenopleidingOpleiden en leren op de werkplek in een competentie gerichte lerarenopleidingEen nieuwe generatie leerdersInstituut<strong>Fontys</strong> Hogeschool Communicatie<strong>Fontys</strong> Hogeschool Communicatie<strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong> werk<strong>Fontys</strong> Hogeschool Verpleegkunde<strong>Fontys</strong> Paramedische Hogeschool<strong>Fontys</strong> Facilitair Bedrijf<strong>Fontys</strong>pabo’s<strong>Fontys</strong>pabo’s<strong>Fontys</strong> Facilitair Bedrijf<strong>Fontys</strong>pabo’s5-9 In de bouw van de tweedefase van <strong>Fontys</strong> Hogeschoolvoor de Kunsten is beginoktober het hoogste puntbereikt. Bij die gelegenheidhesen Ruud Vreeman, burgemeestervan Tilburg enbestuursvoorzitter NorbertVerbraak twee vlaggen naarde top<strong>2004</strong> | jaarverslag


726Samenwerkingsresultaat 73the learningcommunityDoorstroomprogramma’s6-36-4<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert een instituutde vereiste samenwerkingsresultaten wanneer:• het instituut naast de vanzelfsprekende internesamenwerking ook samenwerkt met andere <strong>Fontys</strong>institutenen het <strong>Fontys</strong> Facilitair Bedrijf;• het instituut strategische partnerschappen metexterne onderwijsinstellingen afstemt met andereinstituten.Binnen <strong>Fontys</strong> wordt in de bacheloropleidingensamenwerking tussen instituten bevorderd door deintroductie van het major-minorsysteem. De <strong>Fontys</strong>instituten worden hiermee uitgedaagd om over degrenzen van het eigen instituut heen te kijken en eenOm voor een hbo-afgestudeerde met eenbachelordiploma een directe toegang naar eenuniversitaire masteropleiding zeker te stellen, iseen specifieke type minor ontworpen: de schakelminor.De student kan na het afronden van dieminor afzien van een schakeljaar. <strong>Fontys</strong> heeft opbestuurlijk en op managementniveau afsprakengemaakt over de aard en inhoud van de doorstroomprogramma’smet de TU/e, de UvT en deOUN.. De afspraken geven de student helderheidover de kennis en vaardigheden die hij moetbezitten om succesvol te kunnen doorstromen. Deschakelminors zijn op basis van de overeengekomenuitgangspunten ontwikkeld.Vanaf 2005kunnen de studenten hiervan profiteren.6-16-26-5transparant onderwijsaanbod te genereren doordathet onderwijsaanbod in beginsel toegankelijk is voorelke student die een bepaalde minor wil volgen.De minoren resulteren voor studenten in interessantekeuzemogelijkheden op het snijvlak van diverseopleidingen binnen <strong>Fontys</strong>.Samenwerkingsresultaten leiden tot gemeenschappelijkeproducten en diensten. De gezamenlijkedoelstellingen en wederzijdse verwachtingenworden vastgelegd in documenten. Partners kun-<strong>Fontys</strong> is met de haar omringende HogeschoolZuyd en Avans Hogeschool in gesprek om waarnuttig en mogelijk in het bachelordomein hetonderwijsaanbod op elkaar af te stemmen. <strong>Fontys</strong>en Hogeschool Zuyd hebben reeds een convenantvoor de pabo’s gesloten.In het afgelopen jaar is een begin gemaakt met devormgeving van de samenwerking tussen <strong>Fontys</strong>en Avans in de opleiding Verpleegkunde. Desamenwerking Avans-<strong>Fontys</strong> bij de rechtenopleidingis een succes: de Juridische HogeschoolTilburg-Den Bosch had een gezamenlijkeinstroom van 419 studenten in 2003-<strong>2004</strong> en 569studenten in <strong>2004</strong>-2005.nen instellingen en organisaties zijn van publiek-Masteropleidingen6-1 Studenten en medewerkersvieren feest met Wipneusen Pim op het 25-jarig jubileumvan <strong>Fontys</strong>Lerarenopleiding Sittard6-2 Mevrouw Hanja Maij-Weggen, Commissaris vande Koningin in Noord-Brabant, bracht in mei eenbezoek aan <strong>Fontys</strong><strong>Hogescholen</strong> in Eindhoven6-3 Drs. Henk van Zeijts, hoofdCreative Learning WaagSociety, houdt een presentatie‘Computergames in hetonderwijs?’ op het 25-jarigjubileum van <strong>Fontys</strong> lerarenopleidingSittard6-4 DOBA-onderwijsadviseurMonique Loots tijdens eenpresentatie van een aantrekklijkeleeromgevingvoor jonge kinderen op deNationale Onderwijs-6-5 Studenten van <strong>Fontys</strong>Internationale HogeschoolEconomie mochten met hethet product van hun ondernemingPetQuisit (eendesign voederstation voorhonden en katten) deelenemenaan een Europese wedstrijdop Malta. Daar werdenze vierde van 20 deelnemendelandenof privaatrechtelijke aard. Uiteindelijk is er maaréén oogmerk: het op doelgerichte en doelmatigewijze aanbieden van kennisprocessen en kennisproducten.<strong>Fontys</strong> kiest in toenemende mate voor samenwerkingop complementaire gebieden in hetbachelor-, master- en doctoraataanbod en op hetgebied van zakelijke dienstverlening. Het proceskomt geleidelijk op gang. In het mastergebied moetnog veel aandacht worden besteed aan de organisatorischeen kwaliteitsaspecten en het verkrijgen vanvoldoende ‘koopkrachtige’ cursisten.Realisatie van de tweede cyclus (masteropleidingen)en de derde cyclus (doctoraat) krijgtin de komende jaren een hoge prioriteit.In de bacheloropleidingen zijn hbo-instellingenveelal concurrenten. Dit geldt in mindere matevoor de masteropleidingen. De meerwaarde vanhet bundelen van expertise voor een goed aanbodin de private en soms dunne markt ligt eerder voorde hand. <strong>Fontys</strong> heeft op mastergebied in hetafgelopen jaar aanzienlijk in de samenwerkinggeïnvesteerd.Als voorbeelden kunnen wordengenoemd: de tweede-fase-opleidingen in deKunsten met Hogeschool Zuyd, de MasterAdvanced Nurse Practitioner met Avans Hogeschoolen een negental masters in de gebiedeneconomie, business administration en financiëndie samen met de Open Universiteit Nederlandworden uitgevoerd.De belangrijkste vraag is op welke wijze het aantalcursisten kan worden verhoogd. Het antwoordlijkt te liggen in de aanbieding van de opleidingenin de Engelse taal, wat binnen twee jaargerealiseerd moet zijn.<strong>2004</strong> | jaarverslagtentoonstelling


746Samenwerkingsresultaat 756-66-6 Beeld opleidingsbrochureVersnelde lerarenopleidingvan <strong>Fontys</strong> Sporthogeschool<strong>Fontys</strong> Graduate School stimuleert en coördineertdeze processen en is penvoerder van de samenwerkingsovereenkomstenop instellingsniveau.Door de institutionalisering van <strong>Fontys</strong> GraduateSchool wordt aan een verdere positionering enverankering van de masters binnen de <strong>Fontys</strong>organisatiegewerkt.Afsprakenkader <strong>Fontys</strong><strong>Hogescholen</strong> - ROC’sIn <strong>2004</strong> is het regionaal afsprakenkader ondertekendtussen <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>,Arcus College,ROC Eindhoven, Gilde Opleidingen, KoningWillem I College, Leeuwenborgh Opleidingen,ROC Leijgraaf, ROC Midden Brabant en ROC TerAa. De partners werken aan verbetering van dedoorstroom in de beroepskolom, preventie vanuitval, bevordering van kwalificatiewinst,implementatie van het loopbaandenken enrealisatie van doorlopende leerwegen.Bestuurlijke integratie met deSOMIn <strong>2004</strong> is een bestuurlijke fusie tussen <strong>Fontys</strong> ende Stichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant (SOM) tot stand gekomen. De bestuurlijkefusie is gericht op geïntegreerde productontwikkelingen geïntegreerde marktbewerking enmoet uitmonden in de vorming van een regionaaleducatief centrumDOBA OnderwijsadviseursEvenals SOM ondersteunt DOBA Onderwijsadviseurs,sinds 2003 een <strong>Fontys</strong>instituut, scholenen instellingen op het gebied van schoolontwikkelingen leerlingenzorg. DOBA werkt met verschillende<strong>Fontys</strong>instituten samen:• Met SOM en BAZN de bestuursacademieontwikkelt DOBA een aanbod gericht op deintroductie van de lumpsumfinanciering in hetprimair onderwijs.• Samen met <strong>Fontys</strong> PABO Eindhoven ontwikkeltDOBA activiteiten op gebied van het nieuweleren, techniekeducatie en cultuureducatie.• Met de <strong>Fontys</strong>pabo’s en <strong>Fontys</strong> OpleidingscentrumSpeciale Onderwijszorg heeft DOBAafspraken gemaakt om DOBA-medwerkers in tezetten als docent.Met een aantal grote schoolbesturen heeft DOBAovereenstemming bereikt over de inrichting vanadviesteams (klantenteams), waardoor er goedeuitgangsposities worden geschapen voor ‘learningcommunities’.Innovatiearrangement TOP-3CIn <strong>2004</strong> hebben gesprekken met een groot aantalinstellingen uit de Tilburgse regio ertoe geleid datmen gemeenschappelijk zal deelnemen aan hetproject TOP-3C.TOP-3C staat voor TilburgsOnderwijs Productiebedrijf: Context, Concepten,Competenties.Het project wil een betere aansluiting bewerkstelligentussen de lerarenopleidingen voor dealgemeen vormende vakken en de beroepsopleidingenvan vmbo en hbo. De toekomstigeleraren moeten kunnen functioneren in eenpraktijkgerichte beroepsopleiding op basis vaneen adequate kennis en aangepaste didactiek. Opdeze wijze behalen leerlingen sneller hun diplomaen zulle minder leerlingen zonder diploma deschool verlaten.De leerstof voor die leerlijnen wordt ontwikkeld inde onderwijswerkplaats TOP, een simulatiebedrijfdat op basis van echte opdrachten producten endiensten verleent aan bedrijven en instellingen inde regio.In TOP-3C zullen over de periode van drie jaar ineen wisselende bezetting circa 4.500 vmboleerlingenwerken, 900 mbo-leerlingen en 1000studenten van 8 opleidingen van de lerarenopleiding.Digitale UniversiteitDe Digitale Universiteit (DU) is een samenwerkingsverbandvan tien hogescholen enuniversiteiten. De DU richt zich op het realiserenvan onderwijsvernieuwing en het toepassen vanict bij de participerende instellingen met als focusde transformatie van opleidingen. Daaraan werktde DU in een groot aantal projecten met alsresultaat de ontwikkeling van digitale leermaterialen,tools en expertise. <strong>Fontys</strong> is vanaf deoprichting lid van de Digitale Universiteit.<strong>Fontys</strong> streeft naar een optimale afstemmingtussen de interne ontwikkelingen op het gebiedvan ict en onderwijs en de activiteiten binnen deDigitale Universiteit.In <strong>2004</strong> werd de projectorganisatie aanmerkelijkverbeterd ten opzichte van de voorafgaande jaren.Er is een nieuwe procedure voor de acceptatie enbeheersing van projecten ingevoerd. Het HandboekDU-projecten beschrijft de wijze waarop projectenworden ontwikkeld en uitgevoerd.Voor de nood-<strong>2004</strong> | jaarverslag


766Samenwerkingsresultaat 776-76-7 Leerlingen VO in witte jasop laboratoriumbezoek tijdensde meeloopdag van denieuwe opleiding AppliedScience op <strong>Fontys</strong>Hogeschool ToegepasteNatuurwetenschappenzakelijke juridische afwikkeling van projecten ishet Handboek Juridische Structuur DU-projecteningevoerd.De Digitale Universiteit en de Stichting SURFhebben in <strong>2004</strong> gezamenlijk een educatieveservice provider opgericht. Deze joint-venture(onder de naam Espelon B.V.) exploiteert enbeheert de producten die door SURF en de DU zijnontwikkeld. Espelon sluit contracten metafnemers, regelt de ondersteuning en het gebruik,en zorgt voor technisch en functioneel onderhoudvan het materiaal.Samenwerking met universiteitenin het buitenland<strong>Fontys</strong> heeft een samenwerkingsovereenkomstmet een vijftal universiteiten in Zuid-Afrika: CapeTechnikon,Tshwane University of Technology,University of Natal, Universiteit van Stellenboschen het Peninsula Technikon. De activiteiten die inhet kader van deze samenwerkingsverbandenworden uitgevoerd, zijn in <strong>2004</strong> voortgezet en opeen enkel onderdeel geïntensiveerd.De samenwerking met de Politeknik NegeriBandung in Indonesië biedt groeikansenHet aantal uitwisselingsstudenten met de HongKong Polytechnic University in China zal naarverwachting drastisch afnemen.2003-<strong>2004</strong> <strong>2004</strong>-2005 (prognose)Instroom Uitstroom Instroom UitstroomZuid-Afrika 5 24 13 30Indonesië 22 5 27 12China 172 4 176 12Totaal 199 33 216 54Wat opvalt, is dat de instroom procentueel gezienveel minder toeneemt dan de uitstroom.Vooral hetaantal instromende Chinese studenten blijft achter.Dit heeft te maken met een aantal factoren, zoalsverbetering van het onderwijs in China zelf, dedure euro, de hoge studiekosten in Nederland,taalbarrières, slechte ervaringen met het verkrijgenvan een inreisvisum en verblijfsvergunning,evenals de invoering van Neso-certificaten voorChinese studenten. Grote kansen voor hetrealiseren van een belangrijke instroom liggen ophet gebied van de masteropleidingen.Voorwaardeis echter dat de masteropleidingen zo spoedigmogelijk in de Engelse taal worden aangeboden.Verenigd KoninkrijkMet universiteiten in het Verenigd Koninkrijkwordt samengewerkt op het terrein van mastersvoor speciale onderwijszorg, toegepaste socialewetenschappen en choreografie. In eerste instantiewordt samenwerking gezocht met de RoehamptonUniversity in Londen. In het afgelopen jaar hebben<strong>Fontys</strong> en Roehampton een algemene samenwerkingsovereenkomstgetekend, die naar verwachtingzal resulteren in een zeer intensieve samenwerkingin onderwijs en onderzoek op het niveauvan master en doctoraat. Op instituutsniveauwordt dan nader bepaald ‘wie wanneer wat doettegen welke kosten’ en hoe de onderwijs- enexamenregeling eruit komt te zien.De samenwerking met Roehampton zal verderworden verbreed en verdiept.UitwisselingsovereenkomstenInternationale uitwisseling vindt tijdens debacheloropleiding veelal plaats in het kader vanEuropese mobiliteitsprogramma’s als Socrates enLeonardo. Met 120 buitenlandse hogeronderwijsinstellingenvindt uitwisseling plaats,onder andere met instellingen in België (achttien)in Duitsland (achttien), in Groot-Brittannië (zestien),in Finland (veertien) en in Spanje (tien).Het aantal studenten dat bij deze mobiliteit isbetrokken, is relatief beperkt. Ongeveer 800studenten gaan van Nederland naar andere Europeselanden en ongeveer 400 studenten komen ervoor terug. Deze mobiliteit vindt plaats op basisvan uitwisselingsovereenkomsten.Buiten Europa wordt ook met een groot aantaluniversiteiten samengewerkt, veelal in het kadervan Europese stimuleringsprogramma’s. Desamenwerking wordt beperkt tot de onderwerpendie in de projectvoorstellen zijn opgenomen.Gedetailleerde gegevens over mobiliteit zijn opcentraal niveau nog niet integraal beschikbaar. Datimpliceert een afbreukrisico, omdat niet adequaatkan worden gereageerd bij calamiteiten.Op dit moment wordt er een centraal registratiesysteemin gebruik genomen zodat vanaf 2005 opelk moment van elke uitgaande of binnenkomendestudent of docent bekend is waar hijstudeert, stage loopt of doceert.<strong>2004</strong> | jaarverslag


787Personeelsresultaat 79the learningcommunityOntwikkeling personeel7-1 7-47-2 7-37-57-1 Een studiegroepje van7-3 Rondleiding in de serverruimte<strong>Fontys</strong> Hogeschooltijdens de KlantdagCommunicatievan de afdeling ICT Services7-2 Twee studenten van <strong>Fontys</strong>7-4 De werkgroep OnderwijsRockacademie in actie tijdensvan de <strong>Fontys</strong>een van de PerformingStudentenraad presenteerdeNightsde resultaten van de <strong>Fontys</strong>Studentenenquête7-5 De complete mediatheekcollectievan <strong>Fontys</strong> isondergebracht in eendigitale catalogus, diezowel binnen als buiten het<strong>Fontys</strong>netwerk vrij tegebruiken is<strong>Fontys</strong>labelVolgens de eisen van het <strong>Fontys</strong>label levert eeninstituut de vereiste personeelsresultaten wanneer:• het instituut een personeelsbeleidsplan heeft enfunctionerings- of competentieontwikkelingsgesprekkenworden gevoerd;• de medewerkers redelijk tevreden zijn;• de zakelijke dienstverlening een positief effectheeft op de deskundigheid van medewerkers enmedewerkers actief netwerken;• gewerkt wordt aan competentiemanagement,emplooibaarheid en mobiliteit;• het instituut systematisch werkt aan deontwikkeling van het personeel.Professionalisering is noodzakelijk om medewerkersvoor te bereiden op nieuwe rollen in het ‘getransformeerde’onderwijs, zoals studieloopbaanbegeleideren assessor. Docenten moeten daarnaast goed voorbereidzijn op intensief gebruik van de elektronischeleeromgeving. In het kader van de groei van toegepastonderzoek zijn meerdere docent-onderzoekersnodig.Het personeelsbeleid van <strong>Fontys</strong> en de uitvoeringdaarvan - het personeelsmanagement - isontwikkelingsgericht. Voor een organisatie metals motto ‘Idealisme in learning communities’ isdat een logische en noodzakelijke keuze. Vrij naarhet strategisch plan van <strong>Fontys</strong> kan de centraledoelstelling van het personeelsbeleid omschrevenworden als ‘het ontwikkelen van talenten’. <strong>Fontys</strong>geeft deze doelstelling al een aantal jaren vormdoor de invoering van nieuwe instrumentengebaseerd op competentiemanagement.In <strong>2004</strong> is bij de verdere implementatie vancompetentiemanagement extra aandacht besteedaan de individuele medewerker en diens plannen.Het Loopbaancentrum Personeel, bedoeld voormedewerkers die zich verder willen ontwikkelenen een andere functie binnen of buiten <strong>Fontys</strong>ambiëren, kreeg een centrale plek binnen <strong>Fontys</strong>.Naast individuele begeleiding in de vorm vanloopbaanadviesgesprekken bood het centrum in<strong>2004</strong> ook workshops aan voor medewerkers diezich wilden voorbereiden op een ontwikkelingsgesprekmet hun leidinggevende, desgewenst oplocatie. Ook werd veel aandacht besteed aanmedewerkers in problematische situaties, die metextra aandacht naar nieuwe functies werdenbegeleid.Gesprekken tussen medewerker en leidinggevendebieden de gelegenheid om de eigen en door<strong>Fontys</strong> gewenste ontwikkeling op elkaar af testemmen. In <strong>2004</strong> zijn in ruim 80% van deinstituten en afdelingen Competentieontwikkelingsgesprekkenof functioneringsgesprekkengevoerd, resulterend in ontwikkelingsplannenvan de medewerker. In de plannen wordtsteeds meer nadruk gelegd op het verwerven vancompetenties door ervaring en systematischereflectie daarop. Medewerkers wordengestimuleerd ervaring op te doen door tijdelijk ineen ander instituut of afdeling te gaan werken of teparticiperen in projecten. Inmiddels heeft de helftvan de instituten een scholingsplan geformuleerd.<strong>Fontys</strong> stelt medewerkers in de gelegenheid eenopleiding te volgen als deze past in het persoonlijkontwikkelingsplan. Hiervoor biedt <strong>Fontys</strong> eenbijdrage van 25% of 50%. In de personeelsenquêteoordeelden medewerkers over de hele liniepositief over de ontplooiingsmogelijkheden in hetwerk.Van medewerkers die in <strong>2004</strong> een opleidingvolgden op hbo-niveau, waren 108 personeningeschreven als student bij een van de bekostigde<strong>Fontys</strong> opleidingen.Voor Biloba wordt professionalisering gezien alseen kritische succesfactor. De major-minorstructuurveroorzaakt meer mobiliteit vandocenten en studenten, meer samenwerkingtussen instituten en een grotere diversiteit vanstudenten die aan dezelfde onderwijsactiviteitdeelnemen. Dat vereist een andere attitude vanmedewerkers in de benadering van studenten enin de omgang met collega’s.<strong>2004</strong> | jaarverslag


807Personeelsresultaat 817-67-6 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> PABO EindhovenDe transformatie van het onderwijs vraagt vandocenten dat zij competentiegestuurd onderwijsgeven en toetsen en een constructivistisch onderwijsconcepthanteren dat ruimte geeft aan deeigen leervragen van de student. Dat vraagt om eenherinrichting van het onderwijsprogramma eneen andere manier van werken. In <strong>2004</strong> is eenbegin gemaakt met de professionaliseringsactiviteiten.In november <strong>2004</strong> is gestart met eenprofessionaliseringstraject voor onderwijsontwikkelaarsuit instituten. Het programmabereidt ongeveer zestig sleutelfiguren uit institutenvoor op hun rol om als Biloba-intermediairmedewerkers te informeren over en te enthousiasmerenvoor het Bilobaprogramma. Dit traject looptdoor tot in het voorjaar van 2005. Het traject isinmiddels via een telefonische enquête onder dedeelnemers positief geëvalueerd.In <strong>2004</strong> is veel aandacht besteed aan decompletering van de systematiek voor gespreksvoeringin de vorm van een cyclus. Daarin wordenafspraken gemaakt over ontwikkeling en tebehalen resultaten betreffende werk enontwikkeling.Vervolgens vindt evaluatie plaats vande ontwikkeling en beoordeling van de resultaten.De voorbereiding van de gesprekscyclus wordt in2005 afgerond.Nieuw functiehuis voor het onderwijsOp basis van CAO-afspraken zijn in <strong>2004</strong> devoorbereidingen gestart voor de invoering vannieuwe functies voor onderwijsgevende medewerkers.Per datum van invoering verdwijnen deglobale normfuncties uit de CAO-HBO. Hetnieuwe functiehuis schept mogelijkheden vooreen duidelijkere differentiatie en voor kostenbeheersing.Het nieuwe functiehuis zal bestaan uiteen beperkte set organiek beschreven functies,waarbinnen rollen worden beschreven en waaraancompetentieprofielen worden gekoppeld. Deinvoering van het nieuwe functiehuis zal in 2005plaatsvinden.Talent-OntwikkelingsprogrammaHet Talent Ontwikkelingsprogramma (TOP) -gestart in 2002 - biedt geselecteerde medewerkersde mogelijkheid te werken aan de eigenontwikkeling en zich te profileren binnen <strong>Fontys</strong>.In <strong>2004</strong> is weer een groep gestart met het eersteniveau van het programma (TOP I). Eind <strong>2004</strong> zijntwee groepen geselecteerd die in 2005 zullenstarten. Het totale aantal medewerkers dat aan heteerste niveau van het TOP-programma heeftdeelgenomen, deelneemt of gaat deelnemenbedraagt 126, waarvan 49 vrouwen en 77 mannen.Ook dit jaar bleek tijdens de eindpresentatie degrote toegevoegde waarde van het leren kennenvan de breedte van de <strong>Fontys</strong>organisatie en hetkrijgen van een interessant netwerk binnen <strong>Fontys</strong>.Voor het tweede niveau van het programma (TOPII) geldt een strenge selectie ondersteund door eenassessment. In 2003 waren reeds 11 medewerkersgeselecteerd en in <strong>2004</strong> zijn er 3 medewerkers bijgekomen.TOP II kenmerkt zich door eenindividueel ontwikkelingstraject gestuurd dooreen persoonlijk ontwikkelingsplan dat door deRaad van Bestuur is bekrachtigd. Men is verplichtenige tijd werkzaamheden te verrichten buiten heteigen instituut. De huidige 14 deelnemers (7vrouwen en 7 mannen) ervaren dat als uitdagend.Binnen <strong>Fontys</strong> is een toenemende vraag omTOP’ers in de breedte in te zetten. Dit geldt zowelvoor projecten als voor structurele functies. In2005 is een evaluatie van ruim één jaar ervaringmet TOP II voorzien.Ontwikkeling van de inhoudelijke ontwikkelingslijnis in <strong>2004</strong> gericht geweest op het stimulerenvan promotieonderzoek.Voor de managementgerichteontwikkelingslijn is een samenwerkingaangegaan met TIAS met als doel het bestaandeprogramma Master of management in educationin-company aan te bieden. Drie modules uit ditprogramma worden - deels in <strong>2004</strong> en deels in2005 - aangeboden aan ‘zittende’ <strong>Fontys</strong>directeuren.In 2005 zal op basis van de opgedaneervaring een besluit over het vervolg wordengenomen.Verwachting is dat de TIAS masteropleidingin-company wordt aangeboden aan eenaantal directeuren en aan TOP II-deelnemers.PromotieplaatsenHet streven is erop gericht meer medewerkers van<strong>Fontys</strong> te laten promoveren. Eind <strong>2004</strong> is hetbesluit genomen vanaf 2005 jaarlijks circa 25promotieplaatsen beschikbaar te stellen voorrecent universitair afgestudeerden. Promovendikrijgen een full-time arbeidsovereenkomst, aanvankelijktijdelijk. Naast de tijd die ze besteden aanhet promotieonderzoek krijgen ze ook een onderwijstaakdie inhoudelijk gerelateerd is aan hetpromotieonderzoek. Onderzoeksvoorstellenmoeten passen binnen de door <strong>Fontys</strong> gekozenstrategische onderzoekslijnen, waaronder Biloba.In 2005 zal een eerste werving gestart worden.Ook zullen voorstellen worden ontwikkeld om de<strong>2004</strong> | jaarverslag


827Personeelsresultaat 83promotiemogelijkheden voor medewerkers diereeds langer in dienst zijn van <strong>Fontys</strong> teverruimen. Het reeds enige jaren bestaandeStipendiumfonds zal daartoe meer middelen terbeschikking krijgen, maar tegelijkertijd ookstrengere criteria opstellen. Het beschikbaarstellen van promotieplaatsen en het stimuleren vanonderzoek - gerelateerd aan de lectoraten enkenniskringen - dragen bij aan de ontwikkelingvan kwalitatief hoogwaardige masterprogramma’sen aan de internationale ambities van <strong>Fontys</strong>.Tevens wordt een impuls gegeven aan hetpositioneren van onderzoek als onderdeel van hetprimair proces.Achtereenvolgens kwamen het arbeidsklimaat ende arbeidsverhoudingen, de fysieke arbeidsomstandigheden,de werkdruk en (omgaan met)ziekte aan de orde. De respons was met 55%aanmerkelijk hoger dan bij de eerste centralepersoneelsenquête en ruim voldoende ombetrouwbare gegevens op te leveren. Ook nu weerzijn de scores per instituut of afdeling met deleidinggevende besproken en zijn maatregelenvoorbereid.Fysieke arbeidsomstandigheden –algemeen oordeel (gemiddeld)Stages voor personeelHet continu op de hoogte zijn van en anticiperenop ontwikkelingen van het vak en het beroep moetbij <strong>Fontys</strong> - naast promotie en onderzoek - eendominante activiteit zijn. In <strong>2004</strong> is de voorbereidinggestart om medewerkers in staat testellen en te stimuleren tot het uitvoeren van stagesin bedrijven of instellingen om zodoende dekennis te actualiseren. Gestreefd wordt naar eenrelatie met de traditionele stagebezoeken. Ookwordt onderzocht of uitwisseling met hetberoepenveld een interessante optie is.Oudere werknemers8765432101. Hoe belangrijk vindt u de fysieke arbeidsomstandigheden?2. Zijn de fysieke arbeidsomstandigheden bespreekbaar tijdenswerkoverleg?3. Hoe tevreden bent u over de fysieke arbeidsomstandigheden?8,017,2 6,523Arbeidsklimaat en arbeidsverhoudingen -algemeen oordeel (gemiddeld)7-77-7 Tijdens de Regio BusinessDagen presenteren de opleidingBedrijfsmanagementMKB, <strong>Fontys</strong> GraduateSchool, United Brains enOnder de titel Voor wat hoort wat zijn in juni <strong>2004</strong>de resultaten gepresenteerd van een onderzoekgericht op personeelsbeleid voor oudere medewerkers.Dit onderzoek werd gefinancierd vanuitde zogenaamde decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen.Ook vanuit een visie op ontwikkelingsgerichtpersoneelsbeleid is het wenselijk aandachtte besteden aan personeelsbeleid voor medewerkersvanaf 45 jaar. <strong>Fontys</strong> beschikt over eenvergrijsd personeelsbestand en dat blijft nog welenige jaren zo. Het onderzoek heeft geleid tot eengroot aantal aanbevelingen. Naar verwachtingwordt in 2005 besloten welke aanbevelingengeoperationaliseerd zullen worden.Personeelsenquête10864201. Hoe belangrijk vindt u het arbeidsklimaat en arbeidsverhoudingen?2. In welke mate zijn bovengenoemde zaken bespreekbaartijdens werkoverleg?3. Hoe tevreden bent u over het arbeidsklimaat en de arbeidsverhoudingen?8,517,3 723Ziekte - algemeen oordeel (gemiddeld)1. In welke mate vindt u het onderwerp ziekte belangrijk?<strong>2004</strong> | jaarverslag<strong>Fontys</strong> Ceditec/TrefpuntTraining en Advies de zakelijkedienstverlening van<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>Medewerkers voelen zich over het algemeenprettig op hun werkplek, men vindt de werksfeerplezierig en men is zeer tevreden over de omgangmet directe collega’s, zo blijkt uit de personeelsenquêtedie in <strong>2004</strong> werd afgenomen. Deze tweedeenquête naar arbeidstevredenheid onder medewerkersvan <strong>Fontys</strong> was gericht oparbeidsomstandigheden en werkbeleving.8765432102. Is ziekte bespreekbaar tijdens werkoverleg?3. Hoe tevreden bent u over het omgaan met het onderwerpziekte?7,97,26,71 2 3


847Personeelsresultaat 85Werkdruk- algemeen oordeel (gemiddeld)Ziekteverzuimcijfers <strong>2004</strong>1. In welke mate vindt u het onderwerp werkdruk belangrijk?1. verzuimpercentage van medewerkers in loondienst2. Is werkdruk bespreekbaar tijdens werkoverleg?2. verzuimpercentage3. Hoe tevreden bent u over werkdruk?3. verzuimpercentage gemiddelde over 12 maanden10864208,47,26,21 2 354324. percentage ziekmeldingen zijnde het aantal ziekmeldingen perperiode/het aantal personen in loondienst5. het aantal personen per instituut/afdeling in loondienst4,96 4,76 4,844000350030002500200015003676De vragen naar werkdruk leidden op <strong>Fontys</strong>niveautot een gemiddelde score van 6,2. Op instituutsniveau(exclusief Facilitair Bedrijf) bedroeg descore gemiddeld 5,9.Aan de Arbodienst isgevraagd dit resultaat af te zetten tegen informatieuit gesprekken met medewerkers. De aanbevelingendie uit deze bevindingen voortkomen,worden via personeelszaken met de leidinggevendenbesproken.Het werken in resultaatverantwoordelijke teamsmaakt het mogelijk duidelijke afspraken te makenover prioritering en uitvoering van werkzaamheden.De leidinggevende dient hieraan specifiekaandacht te besteden, in het bijzonder in het gevalvan ziekte of verzuim.1020151050<strong>2004</strong>1,1310005001 2 3 4 51,13 1,1310,9 9,84,9 5,51,146,12003 20020Ziekteverzuim <strong>2004</strong> in vergelijking met 2002 en2003verzuimpercentage van medewerkersin loondienst% daling t.o.v. vorig jaarfrequentie ziekZiekteverzuimArbobeleid7-87-8 Beeld opleidingsbrochurevan <strong>Fontys</strong> HogeschoolVerpleegkundeIn <strong>2004</strong> is het protocol ziekteverzuim aangepast.Met iedere medewerker die langer dan twee dagenziek is, neemt de Arbodienst direct telefonischcontact op. Bovendien is de benadering van medewerkersdie langduriger ziek zijn geïntensiveerd.Daarbij heeft de leidinggevende zijn verantwoordelijkerol behouden.De dalende trend in het ziekteverzuim van <strong>Fontys</strong>heeft zich in <strong>2004</strong> voortgezet. De daling isvergelijkbaar met de landelijke daling, maar inabsolute zin blijft het ziekteverzuim nog wat hogertengevolge van het oorspronkelijke verschil. Zie detabellen.In <strong>2004</strong> heeft <strong>Fontys</strong> een nieuwe Arbodienstgecontracteerd Beide partijen hebben veel moeteninvesteren in opstart en optimalisatie van deverzuimbegeleiding en de afstemming van interneen externe betrokkenen. De samenwerking zal,naast optimalisering van bestaande dienstverlening,meer gericht worden op ontwikkelingvan de Arbodienstverlening. De wederzijdsbenodigde inspanningen zijn voor 2005 vastgelegd.Eind 2005 zullen afspraken wordengemaakt voor een langdurig contract.2003 was het jaar waarin de risicoinventarisatie-en evaluatie opgesteld werd zowelop beleidsniveau als op locatieniveau. In <strong>2004</strong> isgewerkt aan de uitvoering van de hieruit afgeleideplannen. De voortgang van de activiteiten op beideniveaus kan als redelijk succesvol wordenbeschouwd.De Arbobeleidscyclus is in <strong>2004</strong> verder vormgegeven.Implementatie van de cyclus vraagt nogde nodige aandacht. De invulling vanverantwoordelijkheid van instituutsdirecteuren engebouwbeheerders is hierbij van belang.<strong>2004</strong> | jaarverslag


867Personeelsresultaat 877-97-9 Terwijl de post-hbo-cursistenEchografie op <strong>Fontys</strong>Paramedische Hogeschoolhun echografische vaardighedenoefenen, kunnen dezwangere vouwen hun babyin wording bekijkenActiviteiten voor verdere verankering in debedrijfsvoering zijn opgenomen in het Arbojaarplanvoor 2005.In <strong>2004</strong> heeft de aandacht voor gezond beeldschermwerkeen structurele vorm gekregen doormiddel van voorlichting, instructie en individuelewerkplekadvisering. Deze preventietaak is belegdbij een drietal werkplekconsulenten. <strong>Fontys</strong> neemtdeel aan een RSI-onderzoek waarbij medewerkersgericht adviezen ontvangen ter vermindering van(beginnende) RSI-klachten.Tevens wordt hiermeeinzicht in de omvang van de RSI-problematiekverkregen. De eindresultaten van het onderzoekworden in 2005 verwacht.In <strong>2004</strong> is een nieuwe niet-rokenregeling vankracht geworden conform wettelijke kaders. Debeleidsuitgangspunten zijn geformuleerd en eenbijbehorend implementatieplan is opgesteld. Metde uitvoering is gestart.Afronding zal plaatsvindenin 2005. De ervaringen met de regeling zullenworden geëvalueerd.Het niveau van de bedrijfshulpverleningsorganisatie(BHV) is verder verhoogd en decontinuïteit gewaarborgd. Naast de BHV-basiscursussenen herhalingsdagen zijn ook cursussen voorploegleiders BHV georganiseerd. Overeenkomstigde planning is in het overgrote deel van de <strong>Fontys</strong>gebouwengeoefend. Op basis van de evaluatie vande oefeningen worden in 2005 acties ondernomen.Ook is in 2005 een evaluatie van de BHVorganisatievoorzien.Interne mobiliteitIn <strong>2004</strong> zijn maatregelen genomen om de internemobiliteit te stimuleren door een betere matchingtussen openstaande vacatures en beschikbarekandidaten binnen <strong>Fontys</strong>. Deze operatie - GreenGrail genaamd - beoogde op korte termijnefficiencyverhoging te realiseren en tevens eenduurzaam mobiliteitsbeleid te ontwikkelen.Viainterne mobiliteit wil <strong>Fontys</strong> financiële ruimtecreëren voor verjonging van de personeelsformatievan buitenaf en kansen bieden aan individuelemedewerkers voor loopbaanontwikkeling binnende veelzijdige <strong>Fontys</strong>-organisatie. Resultaat van deGreen Grailoperatie - waarbij het LoopbaancentrumPersoneel een belangrijke rol heeft gespeeld -is een belangrijke toename van de interne mobiliteitvan ruim 50 fte in 2003 naar bijna 80 fte in<strong>2004</strong>. Daarnaast was sprake van een toename vaninterne detacheringen tussen de instituten onderling.Hiermee is dus daadwerkelijk financiëleruimte gecreëerd, die in 2005 wordt aangewendvoor de facilitering van promotieplaatsen.Kwantitatieve formatieontwikkelingIn <strong>2004</strong> is het aantal medewerkers in loondienstgestegen, vooral in de sector Educatie. Dit wordtvooral veroorzaakt door de aansluiting van deonderwijsbegeleidingsdienst Midden Brabant(SOM), waar 100 personen ofwel 73 fte werkzaamzijn. Maar ook zijn de medewerkers (20 personen,25,7 fte) van de stichting Juridische HogeschoolTilburg-Den Bosch meegenomen in degepresenteerde cijfers, omdat <strong>Fontys</strong> deadministratie van deze stichting voert.De grootste stijging is te zien bij het aantalvrouwen in loondienst, met name bij het aantalvrouwen in onderwijsondersteunende functies.Het totale aantal mannen in loondienst is lichtgedaald, vooral in onderwijsgevende functies. Hetaantal tijdelijke dienstverbanden is (relatief) hetmeest gestegen vanwege terughoudend beleid tenaanzien van structurele formatie-uitbreiding.<strong>2004</strong> | jaarverslag


887Personeelsresultaat 89Medewerkers in loondienst31 december 2003 31 december <strong>2004</strong>Personen Fte Personen FteOnderwijsondersteunend Man 640 600 661 619Vrouw 879 663 958 707Onderwijzend Man 1438 1124 1403 1104Vrouw 764 485 776 505Totaal 3721 2872 3798 2935Verdeling man/vrouw in gezichtsbepalende functies (schaal 13+)31 december 2003 31 december <strong>2004</strong>Personen Fte Personen FteMan 188 173 179 164Vrouw 30 26 36 32Totaal 218 199 215 196Verhouding aantal medewerkers met vaste en tijdelijke dienstverbanden31 december 2003 31 december <strong>2004</strong>Vast Tijdelijk Totaal Vast Tijdelijk TotaalMan 1843 235 2078 1820 244 2064Vrouw 1421 222 1643 1481 253 1734Totaal 3264 457 3721 3301 497 3798Leeftijdsopbouw man/vrouw, uitgedrukt in aantal personen per categorieLeeftijd 31 december 2003 31 december <strong>2004</strong>Man Vrouw Totaal Man Vrouw TotaalJonger dan 25 jaar 28 60 88 20 52 7226 t/m 35 jaar 216 367 583 224 403 62736 t/m 45 jaar 454 513 967 418 505 92346 t/m 50 jaar 405 302 707 398 318 71651 t/m 55 jaar 484 239 723 480 279 75956 t/m 60 jaar 411 148 559 421 161 58261 t/m 65 jaar 80 14 94 102 16 1187-10Ouder dan 65 jaar 0 0 0 1 0 1Totaal 2078 1643 3721 2064 1734 3798Aantal fte’s per sector, verdeeld naar onderwijsondersteunend (OOP) enonderwijzend personeel (OP)7-10 Beeld opleidingsbrochureAccountancy van <strong>Fontys</strong>Hogeschool FinancieelMangementSector 31 december 2003 31 december <strong>2004</strong>OOP* OP** Totaal OOP OP TotaalEconomie 118 318 436 115 313 428Gezondheidszorg 31 112 143 32 117 149Kunsten 51 116 167 50 110 160Mens en Maatschappij 56 141 197 53 131 184Onderwijs 177 613 790 247 632 879Techniek 89 291 380 87 287 374<strong>Fontys</strong> FacilitairBedrijf en bestuursstaf 740 19 759 743 18 761Totaal 1262 1610 2872 1327 1608 2935<strong>2004</strong> | jaarverslag


907Personeelsresultaat 91Afgezien van de hiervoor genoemde ontwikkelingis feitelijk sprake van inkrimping van de formatieten opzichte van 2003, terwijl gelijktijdig hetaantal studenten en daarmee de activiteiten toenamen.Met andere woorden: de productiviteit istoegenomen ten opzichte van 2003 toegenomen.Gezien de leeftijdsopbouw zal pensionering dekomende jaren tot een meer dan gemiddeldeuitstroom leiden. In 2009 zal ruim 15% van demedewerkers die in <strong>2004</strong> in dienst waren, deorganisatie verlaten hebben bij een vertrekleeftijdvan 62,5 jaar.Van de medewerkers in de hogeresalarisschalen, is dit zelfs ruim 19%. De uitstroomzal ook jaarlijks toenemen. Zie onderstaande tabel.In het nieuwe personeelsbeleid zal daaromexpliciet aandacht besteed worden aan de mogelijkhedenom de kwaliteit en de aard van deinstroom te beïnvloeden. Ook zal aandacht besteedworden aan de effecten van de uitstroom intermen van verlies aan ervaring en kennis.OntwikkelingarbeidsvoorwaardenDe CAO-HBO biedt instellingen in toenemendemate ruimte om het arbeidsvoorwaardenbeleidzelf te bepalen. <strong>Fontys</strong> wenst van deze ruimtegebruik maken door een beperkt aantal kaderregelste formuleren en detaillering te minimaliseren.Op basis van het zogenaamde kapstokartikelin de CAO-HBO heeft <strong>Fontys</strong> in <strong>2004</strong> eeneigen kaderregeling ‘werk en verlof’ ontwikkeld,maar tengevolge van interpretatieverschillen vanhet CAO-artikel is de regeling opgeschort.<strong>Fontys</strong> heeft een aantal verbeteringen aangebrachtin bestaande arbeidsvoorwaardenregelingen. Hetverlengde zwangerschapsverlof is omgezet in eenvorm van ouderschapsverlof, waarvan ook jongevaders gebruik kunnen maken. Daarnaast is dekinderopvangregeling uitgebreid met de mogelijkheidvoor buitenschoolse opvang. Ook zijn demogelijkheden voor loopbaanbegeleiding (ziehiervoor).Ontwikkeling in formatie (in fte) bij uitstroom op de leeftijd van 62,5 jaarUitstroom alle functiesJaar <strong>2004</strong> 2005 2006 2007 2008 2009 totaal %van<strong>2004</strong>Formatie 2712 2655 2585 2502 2406 2294Verschil 57 70 83 96 112 418 15,4Uitstroom % 2,1 2,6 3,2 3,8 4,7Uitstroom hogere functies<strong>2004</strong> 2005 2006 2007 2008 2009 totaal %van<strong>2004</strong>10 247 248 248 247 246 24411 425 437 436 432 424 4157-1112 966 912 861 811 756 69213 119 111 101 93 84 711757 1708 1646 1583 1510 1422Verschil 49 62 63 73 88 335 19,1Uitstroom % 2,8 3,6 3,8 4,6 5,87-11 Centrum IT, de tak van zakelijkedienstverlening van<strong>Fontys</strong> HogeschoolInformatica, verzorgt deeerste computercursus opeen Turks vrouwencentrumin EindhovenPer 1 januari 2005 worden de vergoedingen voorwoon-werkverkeer en dienstreizen aangepast aande bepalingen in de CAO-HBO, rekeninghoudendmet de fiscale mogelijkheden.<strong>Fontys</strong> maakt in zeer beperkte mate gebruik van demogelijkheid om een arbeidsmarkttoelage toe tekennen. Het betreft zeven medewerkers voor eentotaalbedrag van a 1.971,- per maand.<strong>2004</strong> | jaarverslag


927Personeelsresultaat 93Resultaat <strong>Fontys</strong>label <strong>2004</strong>Personeelsresultaat100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%0%Realisatie <strong>2004</strong>1. 2. 3a. 3b.Nee / niet aanwezigOpzetImplementatieWerking / Ja1. % instituten dat een personeelsbeleidsplan heeft2. % instituten waar met alle medewerkers functionerings- ofcompetentieontwikkelingsgesprekken zijn gevoerd in <strong>2004</strong>3a. % Instituten dat een scholingsplan heeft3b. % Instituten met voldoende score op ontplooiingsmogelijkhedenin personeelsenquête <strong>2004</strong>4a. Score personeelsenquête <strong>2004</strong> mbt tevredenheid fysiekearbeidsomstandigheden4b. Score personeelsenquête <strong>2004</strong> mbt tevredenheid arbeidsklimaaten arbeidsverhoudingen4c. Score personeelsenquête <strong>2004</strong> mbt tevredenheid omgaan metonderwerp ziekte4a. Score personeelsenquête <strong>2004</strong> mbt tevredenheid werkdruk7-127-12 Beeld van een studente ineen corporate folder van<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong><strong>2004</strong> | jaarverslag


948Huisvesting 95the learningcommunityHierdoor ontstaat er een behoefte aan een<strong>Fontys</strong>labelflexibele leeromgeving, waar tijd- en plaats-<strong>Fontys</strong> levert de vereiste huisvesting wanneer:• de huisvesting stimuleert tot ontmoeting en kennis-onafhankelijk gewerkt kan worden in een open,uitwisseling;• de onderwijsaccommodatie efficiënt wordt ingezettransparante, veilige, gezonde en geborgendoor spreiding van onderwijsactiviteiten, gezamenlijkgebruik van voorzieningen en verruiming vanomgeving, waar ontmoeting tussen medewerkers8-48-5openingstijden;• de locatie voldoende bereikbaar is en de veiligheidrondom de locatie gewaarborgd is;en studenten onderling een belangrijke rol speelt.8-1 Studenten HBO-Rechten vande Juridische HogeschoolTilburg-Den Bosch tijdens8-18-28-38-3 Studenten <strong>Fontys</strong>Hogeschool Communicatieaan het werk8-5 Beeld opleidingsbrochurevan <strong>Fontys</strong> HogeschoolJournalistiek• in alle fasen van de inrichting van de bebouwdeomgeving, de bouw en het gebruik ervan rekeningwordt gehouden met milieu- en gezondheidsaspecten;• de huisvestinglasten niet te zwaar drukken op detotale exploitatie.Studenten en docenten worden meer flexibel doordathet onderwijs minder plaatsafhankelijk wordt.Huisvesting draagt bij aan de flexibiliteit van hetonderwijsprogramma.In <strong>2004</strong> is het huisvestingsbeleidsplan 2005 - 2009vastgesteld. De in 2003 gepresenteerdestrategische keuzes in de notitie Idealisme inlearning communities zijn van invloed op degevraagde onderwijshuisvesting. Nieuwe leeromgevingenen werkvormen veranderen debehoefte aan onderwijsruimtes, zowel naarinhoud als naar vorm. Ook de rol van de docentverandert. Het type werkzaamheden dat dedocent uitvoert, vraagt om verschillende werk-Het huisvestingsbeleidsplan dat in <strong>2004</strong> door deRaad van Bestuur werd vastgesteld, houdt rekeningmet deze veranderende eisen. De eisen zijn vastgelegdin gevraagde prestaties op diverse terreinenvan onderwijshuisvesting. Er is een onderscheidgemaakt naar het gewenste niveau op het gebiedvan locatie, duurzaamheid, flexibiliteit, voorzieningenen financiële aspecten.In de <strong>Fontys</strong>visie op onderwijshuisvesting bevateen <strong>Fontys</strong>onderwijslocatie een centraal middengebied(Market Place) wat het kloppend hart vande locatie behoort te zijn. Hier wordt richtinggegeven aan de vele mogelijkheden die <strong>Fontys</strong> tebieden heeft. De gemeenschappelijke voorzieningen,zoals restauratieve voorzieningen, mediatheek,conciërge, algemene studentenvoorzieningen,mini-ondernemingen zijn hier te vinden.Rond dit centrale gebied liggen de pleinen(Community of Practice Places) van de institutenmet hun eigen identiteit, creativiteit en cultuur.Hierbinnen vallen onder andere de instituutspecifiekeruimtes en de ruimtes voor hetinstituutsmanagement en -secretariaat.Tussen depleinen zijn algemene onderwijsruimtes tevinden, die naar behoefte door de institutengebruikt kunnen worden.Daarbij dient de Huisvesting te voldoen aan degestelde duurzaamheidseisen. Ook dient deorganisatie ingericht te zijn op meer gemeenschappelijkgebruik van voorzieningen en onderwijsruimtes.een werkcollege Communicatievevaardigheden8-4 Een studente van <strong>Fontys</strong>plekmogelijkheden. Daarnaast zal de8-2 LBS 4 is één van de syste-Rockacademie in actie tijdenseen van de Performingontwikkeling van de major-minorstructuur demen die het Back-office vande afdeling Mediavoor-Nightsstudent aanzetten tot mobiliteit, zowel binnen alszieningen gebruikt ominformatie toegankelijk tebuiten de organisatie.maken, onder andere binnende digitale mediatheek<strong>2004</strong> | jaarverslag


968Huisvesting 97Deze visie schept een vergezicht in de toekomstwaar naar toegewerkt moet worden. Het huisvestingsbeleidsplanvoor de komende jaren is eeneerste aanzet om deze visie te verwezenlijken.Visie op een onderwijslocatieRookcornerhangplekkenparkeren, auto/fietsrepresentatieve entreeCommunityof PracticePlaceOpenbaar buitenpleinMarketCommunityof PracticePlaceStudentenservice balieFO ruimtescommunicatierestaurant - mediatheek(mini)ondernemingenzakelijke dienstverleningenCommunityof PracticePlaceCommunityof PracticePlaceFlexibele schil van algemene ruimtesPGO-ruimtes / vergaderruimtetheorieruimte - collegezaalDecaan / coördinatorsecretariaatkoffiecorner / ontmoetingsruimtedocentwerkplekkeninstituutsmanagementinstituutspecifieke ruimtesidentiteit - galerieResultatenHuisvestingsprojecten8-68-6 Beeld opleidingsbrochureElektrotechniek en ontwerpenvan <strong>Fontys</strong> HogeschoolElektrotechniekDe aangeboden huisvesting is afgezet tegen degevraagde prestaties, onder andere door evaluatievan het nieuwe onderwijsconcept in de nieuwbouwin Sittard en het gedeelte van de <strong>Fontys</strong>Studentenenquête <strong>2004</strong> over de huisvesting.Voormismatches zijn huisvestingsalternatieven voorgesteld,dan wel mogelijke aanpassingen van degebouwen.In de <strong>Fontys</strong> Studentenenquête <strong>2004</strong> is detevredenheid onder studenten over de onderwijsvoorzieningengemeten. De studenten warenminder tevreden over:• de prijzen en de sfeer in de kantines;• de beschikbaarheid van computerfaciliteiten,computerruimtes en ruimtes voor zelfstudie;• de parkeermogelijkheden voor auto’s enmotoren.In <strong>2004</strong> heeft vooral met name een voortzettingplaatsgevonden van nog lopende renovatieprojecten.Renovatie gebouw R1 RachelsmolenNadat inhuizing van <strong>Fontys</strong> HogeschoolInformatica op de derde en vierde verdieping vangebouw R1 op de Rachelsmolen in Eindhoven,was ingehuisd, bleek het noodzakelijk ook deoverige verdiepingen aan te passen. aan degewenste prestaties. <strong>Fontys</strong> Hogeschool ToegepasteNatuurwetenschappen is samen met het de ROCopleidingenLaboratorium-, Milieu- en Procestechniekgeherhuisvest in de labvleugels van R1.Tevens heeft <strong>Fontys</strong> Hogeschool Werktuigbouwkundeeen nieuw domein gekregen in deze labvleugel.Dit was een bijzonder ingrijpenderenovatie, omdat er van een traditionelelaboratoriumomgeving omgevormd moestworden tot een nieuwe leer- en werkomgeving.gemaakt moest worden. Ondanks de vele tegenslagen,zoals het niet halen van de tijdsplanning,waardoor onderwijsactiviteiten en de verbouwingdoor elkaar liepen, zijn alle betrokkenen ergtevreden met het resultaat.<strong>2004</strong> | jaarverslag


988Huisvesting 99Mollergebouw Stappegoor in TilburgIn 2002 is gestart met een gedeeltelijkeopwaardering van het Mollergebouw. Het grootsteprobleem met dit gebouw is de onduidelijkeentree, de onoverzichtelijke gangenstructuur en deklimatisering. Voortzetting van de renovatie isgewenst, waarbij tevens een vleugel ingericht zalworden als ‘Market Place’ voor de hele campusStappegoor.Na renovatie van het Mollergebouw zal het Van derGrintengebouw op Stappegoor worden gesloopt.Op termijn kan op deze plek nieuwbouw voor deHogeschool Journalistiek en de Hogeschool voorPersoneel en Arbeid komen, zodat verdere concentratievan <strong>Fontys</strong>opleidingen gerealiseerd kanworden.Tweede fase kunstcluster in TilburgIn <strong>2004</strong> is de nieuwbouw Tweede fase kunstclustergestaag gevorderd. In de zomer van 2005 zullen deeerste nieuwe gebruikers hun intrek nemen: Ditzijn de <strong>Fontys</strong>opleidingen Rockacademie, deDrama-opleiding en de Academie voor BeeldendeVorming, thans gehuisvest in respectievelijk deHoevenseweg te Tilburg, Kanaalstraat te Eindhovenen de Cobbenhagenlaan te Tilburg. De Hoevensewegen de Kanaalstraat zijn huurpanden, waarvande huur wordt opgezegd. De Cobbenhagenlaankrijgt een nieuwe bestemming. Ook hier wordtinvulling gegeven aan het beleid om instituten teconcentreren op campusniveau. Ontmoeting,kennisuitwisseling en samenwerking tussenstudenten en medewerkers van de verschillendeinstituten worden hierdoor verbeterd.GebouwenbestandAdres Eigenaar fnm 2Regio Eindhoven (eigen panden)Campus Rachelsmolen 1, Eindhoven<strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong>Rachelsmolen 1, R1, Eindhoven <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 22.744Rachelsmolen 1, R2, Eindhoven <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 5.953Het Eeuwsel 2, staf 1, Eindhoven <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 4.070Het Eeuwsel 2, staf 2, Eindhoven*1 SHO 3.699De Horsten 8, bouwhal 2, Eindhoven <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 833Deken van Miertstraat 14, Veghel <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 1.251<strong>2004</strong> | jaarverslag8-78-7 <strong>Fontys</strong> TalencentrumEindhoven, onderdeel van<strong>Fontys</strong> HogeschoolMarketing Management,werkt voor afdelingen eninstituten binnen <strong>Fontys</strong>,voor bedrijven en particulierenen houdt zich bezig metde ontwikkeling en uitvoeringvan lesmateriaal, cursussenen training op hetgebied van talenonderwijs,vertaalwerkzaamheden enadviesRegio Eindhoven (huurpanden)Rachelsmolen 1, R3, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 5.396Rachelsmolen 1, R4, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 6.641Rachelsmolen 1, R5, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 2.611Ds. Th. Fliednerstraat 2, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 16.108Parkeerterrein TF Gemeente Eindhoven 1.200Kanaalstraat 8, Eindhoven inclusief kapel Gemeente Eindhoven 2.247Oude Torenstraat 17, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 873Byrdstraat 21, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 554Visserstraat 9, Eindhoven H. van den Wildenberg 152De Horsten 8a, bouwhal 3, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 468De Horsten 10, Eindhoven* SHO 1.998De Lismortel 25, Eindhoven* Stichting Algemeen Fonds 3.920Dr. Berlagelaan 22-26, Eindhoven H.J. Swinksels 2.166


1008Huisvesting 101vervolg - GebouwenbestandAdres Eigenaar fnm 2Regio Tilburg (eigen panden)Prof. Goossenslaan 1-01, Tilburg Mollergebouw <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 15.226Prof. Goossenslaan 1-02, Tilburg Struyckengebouw <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 3.091Prof. Goossenslaan 1-03, Tilburg vd. Grintengebouw <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 2.797Prof. Goossenslaan 1-05, Tilburg Zeijengebouw <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 1.566Campus Prof. Goossenslaan 1, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 0Goirleseweg 46, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 4.664Prof. Gimbrerelaan 16, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 3.792Prof. Cobbenhagenlaan 205, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 4.566Bisschop Zwijsenstraat 5, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 1.142St. Josephstraat 106, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 912St. Josephstraat 108, Tilburg <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 3.048Keizersgracht 105, Amsterdam <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 1.997Frans Franssenstraat 15, Den Bosch <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 4.024Regio Tilburg e.a. (huurpanden)Prof. Goossenslaan 1-04, Tilburg Zwijsengebouw * Stichting Algemeen Fonds 2.763Zwijsenplein 1, Tilburg* Stichting Kunstcluster Tilburg 8.225Hoevenseweg 55A, Tilburg SFB Vastgoed 915Oude Dijk 2, Tilburg Muziekzaal Gemeente Tilburg 0Elandstraat 175, Amsterdam ROC Amsterdam 0Campusweg 2, Zwolle CHW 2.277Zernikeplein, Groningen 0 0Prins Willem Alexanderlaan 55, Rotterdam 0 0Hoevenseweg 57/59, Tilburg SFB Vastgoed 936Regio Limburg (eigen panden)Hulsterweg 2-6, Venlo <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 12.096Burg. Geuljanslaan 16, Roermond <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 3.939Mgr. Claessensstraat 4, Sittard (inclusief parkeergarage) <strong>Fontys</strong> <strong>Hogescholen</strong> 7.870Medegebruikadressen:Tatraweg 80, Tilburg Willem II college 450Marijkeweg 20, Wageningen 0 4008-8* eigendom van aan <strong>Fontys</strong> gelieerde stichtingen8-8 Beeld opleidingsbrochureHuman ElectricalEngineering van <strong>Fontys</strong>Hogeschool Elektrotechniek<strong>2004</strong> | jaarverslag


1029Financieel resultaat 103the learningcommunity<strong>Fontys</strong>label<strong>Fontys</strong> wil zich profileren als een hoogwaardigeonderwijsorganisatie. Dit gebeurt door zichbinnen het inhoudelijke en financiële kader te richtenop kwaliteit van sterke producten en op de vragenvan de klant. Door de planning- en controlcyclus,waarin de financiële resultaten activity-based wordenbeoordeeld, ontstaat een transparante, verantwoordingsgerichteorganisatie. Sturing van de institutenvindt plaats op basis van een afgesloten managementcontract,waarin de resultaten op zeven gebiedenworden vastgelegd.ministerie, die eerst wordt uitgekeerd bij liquidatievan de instelling, gewaardeerd op een contantewaarde van € 0,-.Bij het opstellen van de jaarrekening is een voorzieninggevormd op basis van de voorlopigerapportages van de commissie Schutte, die naar hetzich momenteel laat aanzien, niet benodigd zalzijn. De commissie heeft, immers in haar eindrapportagevan 23 mei 2005, aangegeven dat<strong>Fontys</strong> slechts 1 student voor een bedrag van€ 5.397,- over de jaren 1998 tot en met 2002onjuist heeft ingeschreven.9-1Kengetallen 2000 2001 2002 2003 <strong>2004</strong>Ter ondersteuning van het Bilobaproces zal vanuit hetprincipe ‘geld volgt student’ in 2005 een nieuw internbudgetteringsmodel worden ontwikkeld.Solvabiliteit 25,1% 23,9% 23,5% 23,6% 26,0%Liquiditeit 66,2% 55,8% 50,0% 54,8% 67,6%Rentabiliteit gewonebedrijfsvoering -0,7% -0,8% 0,2% 2,1% 1,8%9-29-49-1 Op initiatief van lector JanSteyaert is in <strong>2004</strong> hetbegin gemaakt met eennieuwe databank voorpublicaties van <strong>Fontys</strong>medewerkers,die een beeld gaatgeven van de grote hoeveelheidpublicaties van medewerkersen studenten9-39-59-2 Studenten van <strong>Fontys</strong>Hogeschool Elektrotechniekronden een project af onderhet toeziend oog van externeen interne auditors9-3 Uitreiking van de HallInnovation Award aan studentenvan <strong>Fontys</strong>Hogeschool Electrotechniek9-4 Lector Sportbusiness prof.dr. Maarten van Bottenburgin gesprek met Jan Roelfs –verslaggever NOS StudioSport – op het symposiumTrends in de Sportbusiness9-5 Rob Kwikkers, lector SupplyChain Management tijdenseen werkconferentie van<strong>Fontys</strong> HogeschoolBedrijfskunde en Logistiek,gericht op een intensiefonderwijsontwikkelprocesFinanciële ontwikkelingEvenals in 2003 heeft <strong>Fontys</strong> haar boekjaar per 31december <strong>2004</strong> afgesloten met een positiefresultaat. Nadat bij het opstellen van de begrotingnog werd uitgegaan van een moeilijk jaar werd hetgedurende het jaar reeds duidelijk dat het begrotepositieve resultaat zou worden overtroffen. Ditwerd voor een groot deel veroorzaakt door depersonele lasten. Enerzijds zijn de ten tijde van hetopstellen van de begroting verwachte CAOstijgingenuitgebleven.Anderzijds heeft destimuleringsmaatregel Green Grail, die isgenomen bij het tot stand komen van debegroting, een positief effect gehad op de kostenontwikkeling.Door deze maatregel is de internemobiliteit verbeterd en zijn veel vacatures ingevuldmet zittend personeel.Naast de personele lasten heeft de ontwikkeling inde rijksbijdrage voor een positieve bijdrage in hetresultaat gezorgd. Door de stijging van het aantalstudenten heeft <strong>Fontys</strong> een groter marktaandeelverworven. Hierdoor wordt een groter deel vanhet budget voor het hoger beroepsonderwijs aan<strong>Fontys</strong> toegekend. Daarnaast heeft de positieveontwikkeling in de door het ministeriegehanteerde kortingsfactoren een bijdragegeleverd aan de verhoogde rijksbijdrage.Deze positieve ontwikkelingen wordengedeeltelijk teniet gedaan door drie kostenposten.Inzake in het verleden afgesloten rentecontractenheeft <strong>Fontys</strong> eind <strong>2004</strong> besloten om twee SWAPovereenkomstentegen te sluiten. De negatievewaarde is ten laste van het resultaat gebracht.Daarnaast is de vordering op lange termijn op hetNa een aarzelend herstel van de solvabiliteit in2003 laat dit kengetal in <strong>2004</strong> een verbeteringzien. Deze positieve bijstelling is enerzijds tedanken aan het effect van het exploitatieresultaatop het eigen vermogen en anderzijds aan deafname van de schulden op korte termijn. Deafname van de schulden op korte termijn waszodanig dat het balanstotaal van <strong>Fontys</strong> enigszinsis afgenomen. De sterke toename van het kengetalinzake de liquiditeit wordt veroorzaakt door hetliquideren van een gedeelte van de beleggingsportefeuille.Deze transactie heeft een effect van 10procentpunten op deze ratio.Daarnaast dient nog vermeld te worden dat onderde financiële vaste activa direct liquideerbarebeleggingen zijn opgenomen voor een bedrag van€ 7,5 miljoen. Onder de schulden op korte termijnis een bedrag van € 32 miljoen opgenomen terzakevan vooruitgefactureerde collegegelden. Hierdooris het niet aannemelijk dat zich in de nabije toekomstliquiditeitsproblemen zullen voordoen.Toekomstige ontwikkelingBij het ministerie wordt momenteel hard gewerktaan een nieuw financieringsstelsel voor het hogeronderwijs. Dit nieuwe stelsel zorgt voor een meervraaggestuurde financiering. Naar verwachting zaldit nieuwe financieringsstelsel worden ingevoerdvoor de studenten die per 1 oktober 2007 in hethoger beroepsonderwijs studeren. De effecten opde lange termijn van deze operatie worden nognader onderzocht.Teneinde het onderwijsproces te kunnen uitvoerenin de gewenste onderwijsvorm wordt de komendejaren fors geïnvesteerd in huisvesting. In het in<strong>2004</strong> | jaarverslag


1049Financieel resultaat 1059-69-6 Go, go, go! Tijdens dePerforming Night lieten achtbands van eerstejaarsstudentenvan <strong>Fontys</strong>Rockacademie voor heteerst van zich horen inPopcentrum 013 in Tilburg<strong>2004</strong> gereed gekomen meerjarige huisvestingsbeleidsplanis voor ruim € 48 miljoen aan huisvestingsinvesteringenin de komende vijf jarenvoorzien.ConsolidatiecriteriaDe in de consolidatie begrepen rechtspersonenzijn:• Stichting <strong>Fontys</strong>,Tilburg (100 %)• Stichting Onderzoek- en OntwikkelingsdienstenEindhoven - Tilburg, Eindhoven (100 %)• Stichting Bedrijfshogeschool,Tilburg (100 %)• Stichting Kunstcluster,Tilburg (100%)• Stichting Bestuursonderwijs,Tilburg (100 %)• Stichting Juridische Hogeschool Tilburg-Den Bosch,Tilburg (50 %)• Stichting Onderwijsbegeleiding Midden-Brabant (100% vanaf 1-8-<strong>2004</strong>)• Stichting Onderwijsdienstverlening Midden-Brabant (100% vanaf 1-8-<strong>2004</strong>)• Edutel B.V., Eindhoven (100 %; deelnamepercentage<strong>Fontys</strong> 53,33 %)• <strong>Fontys</strong> Interactive B.V., Eindhoven (100%;deelnamepercentage <strong>Fontys</strong> 79,73%)Gehanteerde geldeenheidDe in deze jaarrekening opgenomen geldbedragenbetreffen bedragen x € 1.000,-.Grondslagen voor waarderingen resultaatbepalingToegepaste waarderingsgrondslagen- ActivaVaste activaImmateriële vaste activaDe immateriële vaste activa worden gewaardeerdop verkrijgingsprijs, verminderd met de toegepastelineaire afschrijvingen op basis van deverwachte terugverdienperiode of gebruiksduur.Materiële vaste activaDe materiële vaste activa worden gewaardeerd opverkrijgingsprijs, verminderd met de toegepastelineaire afschrijvingen op basis van de verwachteeconomische levensduur. Op terreinen wordt nietafgeschreven.Als gevolg van schattingswijzigingvan de economische levensduur van gebouwen isingaande 2003 de afschrijvingslast van een aantal(onderdelen van) gebouwen gewijzigd.Financiële vaste activaDeelnemingenMeerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingenwaar invloed van betekenis kan wordenuitgeoefend worden gewaardeerd volgens denetto-vermogenswaarde.Voor meerderheidsdeelnemingenwordt de netto-vermogenswaardeberekend volgens de grondslagen die gelden voordeze jaarrekening.Voor minderheidsdeelnemingen,waarvoor onvoldoende gegevensbeschikbaar zijn voor aanpassingen aan dezegrondslagen, wordt uitgegaan van de jaarrekeningvan de betreffende deelneming. Deelnemingenwaar geen invloed van betekenis kan wordenuitgeoefend worden gewaardeerd op verkrijgingsprijsof indien hiertoe aanleiding bestaat, eenlagere nettovermogenswaarde.EffectenMet betrekking tot de hieronder opgenomeneffecten wordt beoogd deze langer dan een jaaraan te houden. De onder effecten opgenomenobligaties worden gewaardeerd tegen de nominalewaarde. De onder de effecten opgenomen aandelenworden gewaardeerd tegen de beurswaardeper 31 december. Het onder de finananciële vasteactiva opgenomen garantieproduct wordtgewaardeerd tegen de aanschafwaardevermeerderd met de gegarandeerde rente tot enmet de balansdatum.Vlottende activaVoorradenDe voorraad onderhanden werk wordtgewaardeerd op het totaal van de directemateriaal- en arbeids-kosten verhoogd met eenopslag op de personele lasten ter dekking van deindirecte lasten.Vooruitbetalingen door afnemersworden in mindering gebracht op het onderhandenwerk. Indien verliezen voorzienbaar zijn,met inbegrip van die afgesloten orders waarvan derealisatie nog niet is begonnen, wordt een voorzieningin mindering gebracht op de balanspostonderhanden werk.De overige voorraden zijn gewaardeerd op deverkrijgings-/inkoopprijs, waarbij rekening wordtgehouden met incourantheid.VorderingenDe vorderingen zijn gewaardeerd op nominalewaarde onder aftrek van een voorziening voormogelijke oninbaarheid.<strong>2004</strong> | jaarverslag


1069Financieel resultaat 107- PassivaVoorzieningenDe onder dit hoofd opgenomen voorzieningenhebben geen betrekking op de specifieke activa;zij worden gevormd voor verplichtingen enrisico’s die samenhangen met het bedrijfsgebeuren.De voorzieningen hebben een langlopendkarakter.AlgemeenDe baten en lasten worden toegerekend aan hetboekjaar waarop ze betrekking hebben.Projectresultaten worden toegerekend aan hetboekjaar waarin volledige projectafronding plaatsvindt.Met betrekking tot projecten wordt dedekking van indirecte kosten genomen als eenopslag op de directe personele projectlasten.Alle projectbaten en -lasten die betrekking hebbenop het boekjaar worden in de exploitatierekeningverantwoord, waarbij de baten en lasten vanoverlopende projecten aan het begin en het eindvan het boekjaar worden opgenomen in de postmutatie onderhanden werk.De afschrijvingen op materiële vaste activa wordenberekend door middel van vaste percentages vande aanschafwaarde op basis van de verwachteeconomische levensduur. De afschrijvingen opimmateriële vaste activa worden bepaald op basisvan de verwachte terugverdienperiode.Als gevolg van schattingswijziging van deeconomische levensduur van gebouwen isingaande 2003 de afschrijvingslast van een aantal(onderdelen van) gebouwen gewijzigd.Geconsolideerde balansGeconsolideerde balans ( x x 1.000,-)31-12-<strong>2004</strong> 31-12-2003eeActivaVaste activaMateriële vaste activa 144.464 133.905Financiële vaste activa 48.338 66.416Totaal Vaste Activa 192.802 200.321Vlottende activaVoorraden 1.641 1.659Vorderingen 29.351 26.027Liquide middelen 34.094 29.719Totaal Vlottende Activa 65.086 57.4059-7Totaal Activa 257.888 257.726PassivaEigen vermogen 66.841 60.8609-7 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolPersoneel en ArbeidAandeel derden 167 5967.008 60.919Egalisatierekening investeringssubsidies 2.540 275Voorzieningen 9.581 9.305Langlopende schulden 82.545 82.540Kortlopende schulden 96.214 104.687190.880 196.807Totaal Passiva 257.888 257.726<strong>2004</strong> | jaarverslag


1089Financieel resultaat 109GeconsolideerdeexploitatierekeningGeconsolideerde exploitatierekening ( x x 1.000,-)Realisatie Begroting Realisatie<strong>2004</strong> <strong>2004</strong> 2003e e eBatenRijksbijdragen OCW 180.534 171.730 168.713Collegegelden 46.180 46.620 43.111Baten werk i.o.v. derden 38.933 36.494 33.560Overige baten 16.426 15.154 15.423Totaal baten 282.073 269.998 260.807LastenPersonele lasten 193.887 200.943 187.416Afschrijvingen 15.616 15.969 14.482Overige instellingslasten 62.077 49.352 50.594Totaal lasten 271.580 266.264 252.492Saldo baten en lasten 10.493 3.734 8.315Saldo financiële baten en lasten (5.294) (2.989) (2.865)Resultaat uit gewone bedrijfsvoering 5.199 745 5.450Buitengewone bedrijfsvoeringBuitengewone baten 0 0 0Buitengewone lasten 0 0 0Resultaat uit buitengewone bedrijfsvoering 0 0 0Groepsresultaat 5.199 745 5.450Aandeel derden (108) (132)Resultaat voor belastingen 5.091 745 5.318Vennootschapsbelasting 306 0 212Resultaat na belastingen 4.785 745 5.1069-8Af: boekwinst desinvestering Beukenboomweg naar bestemmingsreserve 0 0 2626Resultaat na bestemming 4.785 745 2.4809-8 Jan van den Hanenberg,conciërge Hogeschool voorde kunsten: 'We zijn alsconciërges ontzettend soepelen flexibel'<strong>2004</strong> | jaarverslag


1109Financieel resultaat 111KasstroomoverzichtKasstroomoverzicht ( x x 1.000,-)<strong>2004</strong> 2003eeKasstroom uit operationele activiteitenExploitatiesaldo 5.199 5.450Afschrijvingen 15.616 17.108Mutaties werkkapitaalVoorraden 18 1.874Vorderingen (3.324) 316Kortlopende schulden (8.473) 15.600Mutaties egalisatierekening 2.265 275Mutaties voorzieningen 276 (1.304)Vennootschapsbelasting (306) (212)11.271 0 39.107Kasstroom uit investeringsactiviteitenDes(investeringen) materiële vaste activa (26.175) (26.069)(26.175) (26.069)Kasstroom uit financieringsactiviteitenLanglopende vorderingen 111 57Vordering rijk op lange termijn 6.942 0Effecten 11.025 12Rechtstreekse vermogensmutaties 1.196 (187)Rechtstreekse vermogensmutaties aandeel derden 0 0Langlopende schulden 5 2.17419.279 2.056Mutatie liquide middelen 4.375 15.094Eindstand liquide middelen 34.094 29.719Beginstand liquide middelen 29.719 14.6259-9Mutatie liquide middelen 4.375 15.0949-9 Het gaat geleidelijk betermet het aantal vrouwen intopfuncties binnen <strong>Fontys</strong>.Het gaat nog te langzaam,maar we zijn op de goedeweg<strong>2004</strong> | jaarverslag


1129Financieel resultaat 113Toelichting op de geconsolideerde balans ( x x 1.000,-)Verkrijgings- Waardever- Boekwaarde Investeringen Desinveste- Afschrijvingen Boekwaardeprijs minderingen 1 januari boekjaar ringen boek- boekjaar 31 decembertot 1 januari en afschrij- jaar / invingen tot1 januarigebruiknameMateriële vaste activaGebouwen en terreinenGebouwen 154.052 60.573 93.479 12.149 0 7.342 98.286Terreinen 12.098 754 11.344 0 13 79 11.252Gebouwen in uitvoeringen vooruitbetalingen 4.584 0 4.584 6.429 47 0 10.966170.734 61.327 109.407 18.578 60 7.421 120.504Inventaris en apparatuur 97.012 72.514 24.498 7.706 49 8.195 23.960Totaal 267.746 133.841 133.905 26.284 109 15.616 144.464De afschrijving op terreinen heeft betrekking op het erfpachtterrein Fliednerstraat, alsmede het erfpachtterrein Het Eeuwsel,die beide in 30 jaar worden afgeschreven.De afschrijvingspercentages voor gebouwen zijn 3,33 % , 5 % ,6,66 % ,10 %, 15 % en 20 %.De afschrijvingspercentages voor inventaris en apparatuur zijn 5 %, 6,67%,10 % of 20 %.WOZ en verzekerde waarde gebouwen en terreinen <strong>2004</strong>WOZ-waarde gebouwen en terreinen (in e) 98.098.167Verzekerde waarde gebouwen per oktober 2000 (in e) 317.646.1519-109-10 Beeld studentenfolderafdeling StudentenvoorzieningenFinanciële vaste activaBoekwaarde Mutaties Mutaties Boekwaarde1 januari boekjaar + boekjaar - 31 decembere e e eLeningen U/G 40.718 65 176 40.607Ten aanzien van een vordering op de Stichting ter Bevordering Hoger Onderwijs groot e 3.889.290 is middels een tweedehypotheek zekerheid gesteld.Boekwaarde Mutaties Mutaties Boekwaarde1 januari boekjaar + boekjaar - 31 decembere e e eVorderingen op OCW 6.942 6.942 0De vordering op het OCW is ontstaan bij wijzigingen in het bekostigingssysteem. Aangezien de vordering eerst inbaar is bijliquidatie van de hbo-insteling wordt deze vordering met ingang van <strong>2004</strong> gewaardeerd op een contante waarde van e 0,-.Vordering Stichting Vangnet HBODoor <strong>Fontys</strong> is, middels tussenkomst van het ministerie, in voorgaande jaren een bedrag, groot e 1.561.826,-, overgemaakt aande stichting Vangnet HBO. In het kalenderjaar heeft geen storting plaatsgevonden. Vanwege mogelijke oninbaarheid van dezevordering is gelijktijdig met het ontstaan een voorziening voor mogelijke oninbaarheid gevormd ter grootte van het gestortebedrag. 0 0EffectenObligaties 9.363 1.760 7.213 3.910Aandelen 3.505 421 105 3.821Garantieproduct 5.888 5.888Subtotaal effecten 18.756 2.181 13.206 7.731<strong>2004</strong> | jaarverslag


1149Financieel resultaat 115-vervolg- Toelichting op de geconsolideerde balans ( x x 1.000,-)De beurswaarde van de obligaties per 31 december bedraagt e 3.062.<strong>550</strong>,-.De beurswaarde van de aandelen per 31 december bedraagt e 3.821.328,-.De verkrijgingsprijs van de per 31 december aanwezige effecten bedraagt e 3.926.605,- voor de obligatiesen e 3.281.023,- voor de aandelen.Ten aanzien van de obligatieportefeuille is in <strong>2004</strong>, door verkoop, een koersresultaat behaald van e 800.000,- ten opzicht vande nominale waarde. Gezien de lage rentestand is het momenteel niet aantrekkelijk om obligatieleningen op de beurs aan tekopen. Op de aandelenportefeuille is in <strong>2004</strong> slechts een marginaal resultaat behaald van e 100.000,-.Na jaren van koersdaling hebben de aandelenkoersen in <strong>2004</strong> een pas op de plaats gemaakt. Naar verwachting zal in 2005sprake zijn van een stijging van de koersen op de aandelenmarkten. Het garantieproduct had in principe een looptijd van 1 juni1999 tot 1 juni 2009, maar kon tussentijds worden geliquideerd. De garantie behelsde dat in het slechtste geval een beleggingsresultaatvan 2 % samengestelde interest per jaar werd gerealiseerd. Het werkelijke gerealiseerde beleggingsresultaat wasonder meer afhankelijk van de rendementen op de aandelenmarkten. Het garantieproduct is per 7 oktober <strong>2004</strong> liquidegemaakt.De vrijgekomen middelen zullen vooralsnog worden aangehouden op diverse spaarrekeningen.Totaal Financiële vaste activa 66.416 48.338<strong>2004</strong> 2003Voorraden e eGebruiksgoederen 548 740Onderhanden werk i.o.v. derdenTotaal projecten 12.241 12.458Gedeclareerde termijnen -/- 10.945 11.205Voorziening -/- 203 3341.093 919Totaal 1.641 1.659VorderingenDebiteuren 5.949 6.259OCW 578 (22)9-11Studenten 14.209 13.737Overige vorderingen 5.870 3.366Overlopende activa 2.745 2.687Totaal 29.351 26.0279-11 Beeld opleidingsbrochureMaatschappelijk werk van<strong>Fontys</strong> Hogeschool <strong>Sociaal</strong>WerkLiquide middelenBanken 33.985 29.661Kasmiddelen 98 76Gelden onderweg 11 (18)Totaal 34.094 29.719Van de hiervoor gespecificeerde middelen staat voor een bedrag van e 102.025,- niet ter vrije beschikking van de stichting.<strong>2004</strong> | jaarverslag


1169Financieel resultaat 117-vervolg- Toelichting op de geconsolideerde balans ( x x 1.000,-)Saldo per Bestemming Overige Saldo per1 januari exploitatie- mutaties 31 decembersaldo boekjaar boekjaarEigen vermogen e e e eAlgemene reserve 58.234 4.785 1.284 64.303Bestemmingsreserve huisvesting 2.626 0 (88) 2.53860.860 4.785 1.196 66.841Aandeel derden 59 108 167Totaal Eigen vermogen 60.919 4.893 1.196 67.008De post overige mutaties boekjaar betreffen de ingebrachte vermogens van de vanaf augustus <strong>2004</strong> te consolideren deelnemingenstichting Onderwijsbegeleiding Midden Brabant (e 1.081) en de stichting Onderwijsdienstverlening Midden Brabant (e 115).Saldo per Ontvangen Toegerekende Saldo per1 januari subsidies subsidies 31 decemberEgalisatierekening investeringssubsidies e e e eOntvangen bijdragen inzake Nieuwbouw Kunstcluster Tilburg 275 2.265 0 2.540Totaal 275 2.265 0 2.540VoorzieningenMutatiesStand per Dotaties t.l.v. Onttrek- Vrijval Stand per1 januari exploitatie kingen <strong>2004</strong> 31 decemberSpecificatie voorzieningen: e e e e eWachtgelden 2.143 646 184 0 2.605Reorganisatie 5.052 (768) 1.245 225 2.814Waarborgfonds 1.573 154 0 0 1.727Overige 537 1.913 15 0 2.435Totaal 9.305 1.945 1.444 225 9.581Van de hierboven vermelde voorzieningen heeft een bedrag van circa e 2,5 miljoen een looptijd van meer dan 5 jaar.Ter dekking van het risico uit hoofde van de borgstellingsovereenkomst met de stichting waarborgfonds HBO is een voorzieningWaarborgfonds gevormd ter grootte van e 1.726.938,-. Inzake deze borgstelling is door <strong>Fontys</strong> een bankgarantie verstrekt vane 1.162.409,- .9-129-12 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolTechnische InformaticaLanglopende schuldenBedrag lening Aangegane Aflossingen Bedragper 31-12-2003 leningen o/g <strong>2004</strong> lening<strong>2004</strong> per 31-12-<strong>2004</strong>e e e eKredietinstellingen 65.805 3.167 62.638OCW 2.912 2.912Overige langlopende schulden 17.242 7.849 4.541 20.<strong>550</strong>Opgenomen onder kortlopende schulden (3.419) 136 (3.555)82.540 7.985 7.708 82.545Van de langlopende schulden kredietinstellingen heeft e 46 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar. De langlopende schuldOcenW is opgebouwd uit een in 1988 ontvangen liquiditeitsbijdrage, groot e 4.729.000,-, ter dekking van de liquiditeitsbehoefte,die ontstond door de overgang naar een gespreide inning van collegegelden, alsmede een liquiditeitskorting, groote 1.817.000,-, inzake een doorgevoerde structurele inhouding op de bevoorschotting rijksbijdrage over het jaar 1987. Van deoverige langlopende schulden heeft e 7 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar.<strong>2004</strong> | jaarverslag


1189Financieel resultaat 119-vervolg- Toelichting op de geconsolideerde balans ( x x 1.000,-)Door de positieve ontwikkeling in liquiditeiten heeft <strong>Fontys</strong> geen gebruik hoeven maken van het in 2001 afgeslotenkredietarrangement. Daar er ten tijde van het afsluiten van de leningen ook SWAP-overeenkomsten zijn gesloten,waarbij de rente voor langere tijd werd gefixeerd, had <strong>Fontys</strong> meer saldo openstaan aan rentecontracten dan aanleningen. Hierdoor is besloten, mede gezien de ontwikkeling van het resultaat, om enkele SWAP-contracten tegente sluiten. Dit is uiteindelijk in december <strong>2004</strong> gerealiseerd, waarbij ruim e 5 miljoen aan de ABN-AMRO bank N.V.werd overgemaakt. Mede hierdoor verwacht <strong>Fontys</strong> voor de komende jaren een verlaging van de rentelast terealiseren.Na de in december gesloten transactie heeft <strong>Fontys</strong> voor circa 84 % van haar leningenportefeuille derentetarieven door middel van rente-instrumenten tot minimaal 2009 vastgelegd.<strong>2004</strong> 2003Kortlopende schulden e eKredietinstellingen (aflossingsverplichtingen) 3.555 3.419Vooruitgefactureerde en -ontvangen termijnen OHW 6.165 6.964Crediteuren 12.570 11.221Belastingen en premies sociale verzekeringen 5.711 6.184Overige kortlopende schulden 4.539 16.515Overlopende passiva 63.674 60.384Totaal kortlopende schulden 96.214 104.6879-139-12 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolLerarenopleidingAardrijkskundeGestelde zekerhedenDoor de ABN-AMRO bank is een krediet inrekening-courant verstrekt met een limiet vanv 2.300.000,-, alsmede een obligo-krediet met eenlimiet van a 2.300.000,- voor het (doen) stellen vangaranties.Als zekerheid voor deze kredietfaciliteit iseen verpanding aan de bank van creditgelden ofobligaties van de Staat der Nederlanden gesteld.In een financieel arrangement met de ABN-AMRObank is op 1 maart 1994 door <strong>Fontys</strong> een geldleningopgenomen ten bedrage van a 81.680.439,- met eenlooptijd van 30 jaar. Bij de renteherziening in maart<strong>2004</strong> is een variabel rentetarief afgesproken,gebaseerd op de 6 maands Euribor, te vermeerderenmet 0,2 %. Middels SWAP-overeenkomsten is voorcirca 84 % van het uitstaande bedrag een renteafspraakgemaakt tot minimaal 2009. Op 31december <strong>2004</strong> bedraagt deze lening a 54.453.626,-.Als zekerheden voor deze kredietverschaffingen zijngesteld :• Een borgstelling in hoofdsom groota 65.117.461,- door de Stichting WaarborgfondsHBO;• Een verpanding aan de bank van creditgelden ofobligaties van de Staat der Nederlanden (tegen 90% van de nominale waarde) voor ten minste hetverschil tussen pro rato hoofdsom van het leenbedragen de voorgenoemde borgstelling van deStichting Waarborgfonds HBO.• Een eerste pandrecht van alle rechten envorderingen van geldnemer uit hoofde van dedoor de Staat der Nederlanden te verlenenbeschikkingen in verband met de jaarlijks tot enmet 2023 te ontvangen vergoedingen ingevolgehet Bekostigingsbesluit WHW in verband met deovername van het economisch claimrecht.Door Stichting <strong>Fontys</strong> zijn op 31 december 1993twee leningen afgesloten bij een bankenconsortium,bestaande uit Bank Nederlandse Gemeenten enNederlandse Investeringsbank, ten bedrage vanrespectievelijk a 6.126.033,- met een looptijd van 30jaar en een rente van 5,91 % (5 jaar vast) en vana 5.431.749,- met een looptijd van 30 jaar en eenrente van 6,12 % (5 jaar vast).Vanwege renteherzieningzijn op 31 december 1998, zowel hetrentepercentage als de restant- hoofdsommengewijzigd. Op 31 december <strong>2004</strong> bedragen dezeleningen respectievelijk a 5.173.094,-, met een rentevan 5,47% (10 jaar vast), en a 2.146.834,-, met eenvariabele jaarrente van 2,726 % .Als zekerheden voordeze kredietverschaffingen zijn gesteld :• Een borgstelling in hoofdsom groota 12.362.654,- door de Stichting WaarborgfondsHBO;• Een eerste pandrecht van alle rechten envorderingen van geldnemer uit hoofde van dedoor de Staat der Nederlanden te verlenenbeschikkingen in verband met de jaarlijks tot enmet 2023 te ontvangen vergoedingen ingevolgehet Bekostigingsbesluit WHW in verband met deovername van het economisch claimrecht. Door<strong>2004</strong> | jaarverslag


1209Financieel resultaat 121Stichting <strong>Fontys</strong> zijn ten behoeve van deStichting Waarborgfonds HBO bankgarantiesafgegeven voor een totaalbedrag groota 1.162.409,-. Naast de reeds vermelde bankgarantieszijn door <strong>Fontys</strong> enkele bankgarantiesafgegeven, voor een totaal bedrag van circaa 519.775,-.Niet uit de balans blijkende rechten enverplichtingenIngevolge de standaardovereenkomst van borgtochtartikel 7 heeft Stichting <strong>Fontys</strong> zichverbonden niet zonder voorafgaande schriftelijketoestemming van de Stichting WaarborgfondsHBO, aan de Stichting <strong>Fontys</strong> toebehorenderegistergoederen te vervreemden of met enig rechtte bezwaren.Voorts dient de Stichting <strong>Fontys</strong>,indien zij haar verplichtingen uit de geborgdeovereenkomsten niet kan nakomen, een recht vanhypotheek aan de Stichting Waarborgfonds HBO teverstrekken tot zekerheid van het regresrecht vande Stichting Waarborgfonds HBO.De Minister van OCW heeft met brief kenmerkWJZ/02/10090 d.d. 12 maart 2002 vragen aan<strong>Fontys</strong> gesteld die betrekking hebben op de wijzewaarop wordt omgegaan met de bekostigingsregelsen de naleving van de bekostigingsvoorwaardenop grond van de WHW (dit wordtaangeduid als ‘gebruiksruimte’). Inmiddels zijn ermeerdere rapporten verschenen over dezegebruiksruimte. De rapporten en publicaties zullenwaarschijnlijk de basis vormen voor herzieningvan de normstelling en de wijze van bekostigingdoor het Ministerie van OCW. Dit kan leiden toteen gewijzigde vaststelling van de rijksbijdrageover voorgaande jaren, zowel in positieve alsnegatieve zin.Bij eventuele verkoop van de terreinen enopstallen, gelegen aan de Burg. Geuljanslaan teRoermond, heeft de Stichting Katholiek OnderwijsMidden-Limburg een vordering op de Stichting<strong>Fontys</strong> ter grootte van 1.068/4.752 van degeldende verkoopwaarde.Tot meerdere zekerheidvan betaling is het eerste recht van hypotheekverleend ter grootte van a 453.780,-Door <strong>Fontys</strong> zijn diverse meerjarige huur- /lease-/licentie- en onderhoudsovereenkomstengesloten. De aangegane verplichting voor 2005bedraagt circa a 7.430.000,- exclusief BTW.Op basis van een met de Universiteit van Tilburggesloten overeenkomst bestaat gedurende 15 jaar,ingaande 1 augustus 1991, een verplichting totjaarlijkse bijdrage in de exploitatielasten van destudentensporthal voor een netto-bedrag circaa 100.000,- groot.Door <strong>Fontys</strong> zijn in het kader van nieuwbouw endiverse verbouwingen investeringsverplichtingenaangegaan ter grootte van circa a 8.800.000,-.Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening ( x x 1.000,-)Lasten9-149-14 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolPersoneel en ArbeidRealisatie Begroting Realisatie<strong>2004</strong> <strong>2004</strong> 2003Personele lasten e e eLonen en salarissen 136.658 201.125 132.876Pensioenlasten 17.410 0 14.178Sociale lasten 10.768 0 11.283WW-premie via Rijksbijdrage OCW 3.494 0 4.532Overige personele lastenDotatie voorziening wachtgeld (122) 0 1.996Uitzendkrachten, declaranten e.d. 14.802 0 12.522Overige 11.832 0 11.39326.512 0 25.911Uitkeringen (-/-) (955) (182) (1.364)Totaal 193.887 200.943 187.416De personele lasten zijn in de begroting niet onderverdeeld in bruto salarissen, pensioenlasten enzovoort.<strong>2004</strong> | jaarverslag


1229Financieel resultaat 123-vervolg- Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening ( x x 1.000,-)Aantal FTE’s per balansdatum fte’s fte’s fte’sWP/OP 1.608,0 0,0 1.610,0OBP 1.327,0 0,0 1.262,0Totaal 2.935,0 0,0 2.872,0Bezoldigingen Raad van Bestuur / Raad van ToezichtDe totale kosten voor de Raad van Bestuur, die in <strong>2004</strong> bestond uit 5 personen, bedroegen e 895.000,-.Dit bedrag is als volgt samengesteld:- bruto salariskosten: e 710.000,-- overige kosten (werkgeversaandeel sociale premies, pensioenpremies en auto- en representatiekosten):e 185.000,-Het brutojaarsalaris, inclusief prestatiebonus, van de voorzitter van de Raad van Bestuur bedroeg in <strong>2004</strong>e 158.000,- (netto e 77.400,-). De overige kosten voor rekening van <strong>Fontys</strong> (werkgeversdeel sociale premies,pensioenpremies, auto- en representatiekosten) bedroegen e 47.000,-.De totale bezoldiging voor de Raad van Toezicht bedroeg e 32.000,- op jaarbasis.AfschrijvingenGebouwen 7.342 5.762 7.174Apparatuur en inventaris 8.195 10.128 9.855Overige materiële vaste activa 79 79 7915.616 15.969 17.108Opbrengst desinvestering Beukeboomweg 24 te Sittard (2.626)Totaal 15.616 15.969 14.4829-159-15 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolTechnischeNatuurwetenschappen<strong>2004</strong> | jaarverslag


1249Financieel resultaat 125Verkorte jaarrekeningHieronder volgt de verkorte jaarrekening <strong>2004</strong> vanStichting <strong>Fontys</strong>. De hierin opgenomen cijfers zijnontleend aan de jaarrekening <strong>2004</strong> die doorPricewaterhouseCoopers is voorzien van eengoedkeurende accountantsverklaring.Nadere specificatiesMeerderheidsdeelnemingNaam Juridische Statutaire Code Eigen Exploitatie- Omzet Verklaring Consolidatie Deelnamevormzetel activi- Vermogen saldo art. 2:403 percentageteiten 31-12-<strong>2004</strong> <strong>2004</strong>Edutel BV Eindhoven 4 486.294 262.660 3.191.352 nee ja 53,33<strong>Fontys</strong> Interactive BV Eindhoven 4 (291.661) (60.339) 449.840 nee ja 79,73194.633 202.321 3.641.192Beslissende zeggenschapOOET Stichting Eindhoven 4 1.060.110 44.847 5.087.851 nee jaBedrijfshogeschool Stichting Tilburg 4 2.662 (6.222) 340.954 nee jaKunstcluster Stichting Tilburg 3 (298.845) (969.418) 760.084 nee jaBestuursonderwijs Stichting Tilburg 1 943.696 352.528 5.467.351 nee jaOnderwijsbegeleidingMidden-Brabant Stichting Tilburg 4 990.358 (173.347) 2.362.061OnderwijsdienstverleningMidden-Brabant Stichting Tilburg 4 32.684 2.537 323.9592.697.981 (751.612) 14.018.301Joint VentureJuridische Hogeschool Stichting Tilburg 4 (2.146.218) (1.664.219) 704.344 nee ja(2.146.218) (1.664.219) 704.344Overige verbonden partijen (minderheidsdeelneming en geen beslissende zeggenschap)Algemeen Fonds Stichting Eindhoven 3Bevordering Hoger Onderwijs Stichting Eindhoven 3United Brains Stichting Eindhoven 49-169-16 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> Bedrijfshogeschool<strong>2004</strong> | jaarverslag


1269Financieel resultaat 1279-179-17 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong> HogeschoolInformatica<strong>2004</strong> | jaarverslag


1289-189-18 Beeld opleidingsbrochure<strong>Fontys</strong>HogeschoolVerpleegkunde<strong>2004</strong> | jaarverslag

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!