Verslag van de secretaris 2011 - Oud Bennekom

Jaarverslag 2011De vereniging ziet terug op een actief jaar. Daarbij werd door eengroot aantal leden (vaak in werkgroepverband) belangrijkebijdragen geleverd. Ook ruim aandacht werd besteed aan het 65-jarig bestaan van de vereniging, dit jubileum werd gevierd met extra feestelijkeactiviteiten. De vereniging is vertegenwoordigd in het bestuur van het Kijk enLuistermuseum en zij participeert in het Comité Open Monumentendag Ede. Doorvertegenwoordiging in de regionale bijeenkomsten wordt contact onderhouden metandere historische verenigingen. In dit verslagjaar verschenen vier nummers van DeKostersteen, drie lezingen vonden plaats en de excursiecommissie organiseerde drieexcursies. De vereniging was actief op de Oogstdag, de Vlegeldag, de OpenMonumentendag en de Dickensfair. Ook online was er aandacht voor de vereniging,de website werd goed bezocht. En het ledental groeide ook dit jaar.BestuurHet bestuur vergaderde vier keer, namelijk op 10 januari, 6 april, 12 september en 14november. De algemene ledenvergadering werd gehouden op 8 maart. Tijdens dezevergadering werd Mevrouw G. J. M. van Raan – Onderwater herkozen als lid van hetbestuur. In de ontstane vacature van de heer A. T. J. Nooij, die niet meer herkiesbaar was,werd de heer J. A. van der Valk gekozen. De samenstelling van het bestuur was in 2011 alsvolgt: A. van Kampen (voorzitter), W. Hol (secretaris), W.C.L. van Kalleveen(penningmeester), G. J. Adams, mevrouw C. J. Knoppers, mevrouw G.J.M. van Raan-Onderwater en J. A. van der Valk.Eind 2011 telde de vereniging 423 leden in familieverband en 291 enkelleden. In totaal1137 stemgerechtigde leden. Door overlijden zijn 5 abonnementen beëindigd en dooropzegging werd het lidmaatschap van 10 enkel- en 7 familielidmaatschappen beëindigd.Ook waren er 10 enkel- en 6 leden in familieverband die na herhaalde brieven huncontributie nog niet betaald hadden. Deze zijn uit het ledenbestand verwijderd. Er zijn 25enkel- en 24 familielidmaatschappen bijgekomen.Jubileumjaar2011 was een bijzonder jaar, op 8 maart, de dag van de jaarvergadering,vierden we ook onze 65ste verjaardag. Het verslag van die avond leest uelders in dit jaarverslag evenals over de andere jaarlijkse activiteiten.Vanwege het lustrum hebben we geïnvesteerd in materiaal om onze stand inte richten, is er een huisstijl ontwikkeld en hebben we ons een aantal kerenextra gemanifesteerd. Onder andere tijdens de oogstdag in de Kraats, waar we presentwaren met ons nieuwe promotiemateriaal.Het cadeau dat we gaven bij onze verjaardag was dat de eerste 100 nummers van DeKostersteen werden gedigitaliseerd en op de websitegeplaatst. Zodoende is het mogelijk voor iedereen om DeKostersteen vanaf augustus 1982 tot en met april 2007op de website te raadplegen en met Google tedoorzoeken.Daarnaast was er tweemaal een Neanderthalerwandeling,een wandeling met de heer Bouman op de Sysselt, eenextra activiteit, georganiseerd door deExcursiecommissie. Een heel bijzondere activiteit vondplaats op 1 april; het slaan van het eerste piketpaaltje op

de hoek van de Molenstraat/Commandeursweg voor de herbouw van de molen “OnzeRika”! Zo’n twintig mensen en de pers kwamen op deze activiteit af die tijdens dejaarvergadering was aangekondigd door Kees Heitink. Er is daar sindsdien behoorlijk aande weg gewerkt maar een fundament voor de molen is nog steeds niet uitgegraven………Van 3 september tot 7 november wapperden er feestelijke banierenin het dorpscentrum. Op de banieren werd een aantal werkgroepenin het zonnetje gezet (ze wapperden ook in regen en windtrouwens). De werkgroepen vormen het hart van onze vereniging,een veertigtal vrijwilligers maakt de vereniging tot wat zij nu is.De banieren ontworpen door Gert Jan Koster in samenspraak metKees Heitink (ons zeer actieve erelid) werden geheel betaald doorde Rabobank en Stichting Idee inuitvoering.Een andere extra activiteit was eenetalagetentoonstelling in de Kerkstraattegenover het Kijk en Luistermuseum. In de etalage stonden eengroot aantal schilderijen van Marijke Bodlaender. Deze activiteitwerd mede mogelijk gemaakt door C1000 Snetselaar.Daarnaast verscheen er tijdens de najaarslezing een nieuwe uitgave van de vereniging; “DeBovenweg in Bennekom”, geschreven door Henk vanAmerongen, Henk Gijsbertsen en Ad Nooij. Dit is het eerstedeel in een nieuwe serie boeken “Geschiedenis in Beeld”We gingen het jaar uit met een bijzondere fotocollage in deetalage van Albert Heijn, een groot aantal historische foto’s vande Dorpsstraat.De Bennekomse middenstand en het bedrijfsleven zijn ons ditjaar goed gezind geweest.De KostersteenIn het verslagjaar was de redactie als volgt samengesteld: Ad Nooij (eindredacteur), Henkvan Amerongen, Kees Heitink en Arno van der Valk.In 2011 verschenen de nummers 115 t/m 118, met een gezamenlijke omvang van 120pagina’s. In deze jaargang zijn 15 artikelen gepubliceerd over de lokale geschiedenis vanBennekom. De auteurs waren: Rien van Beusichem, Henk Gijsbertsen (2), Kees Heitink,Wout Hol (2), P. Kleijne, Ineke Knoppers, Bert Lever, Theo Michels, Ad Nooij (2), Josvan Raan en Arno van der Valk (2). Tevens zijn artikelen en mededelingen over deactiviteiten van de vereniging opgenomen. Het augustusnummer – nr 117 - was gewijd aanOpen Monumentendag; de artikelen hadden betrekking op de Oude Kerk, Kerkheuvel,boerderij Havesteyn, de Havikse Eng, Klein Vossenhol, en het Oude Postkantoor.LezingenNa afloop van de jaarvergadering op 8 maart was er een zeer gewaardeerde bloemlezingover de vereniging. Medewerking verleenden Kees Heitink, Henk Gijsbertsen, Henk vanAmerongen, Cees Vos, Marijke de Vos, Gert Jan Koster en de gemeentearchivaris Petervan Beek. Ook zeer de moeite waard was devoorjaarslezing op 27 april die verzorgd werd door deheer Henk Tip over de Coöperatie Landbouwbelang.De najaarslezing op 8 november werd op bijzonderboeiende wijze inhoud gegeven door de heer TheoMichels. Zijn lezing had als onderwerp “De Mariënhofaan de Bovenweg”.

ExcursiesDe excursiecommissie bestaat uit de dames P. Van Amerongen-Budding, H. Gijsbertsen-Vogel en C.J. Knoppers.NeanderthalerwandelingOp 9 en 16 april werd onder leiding van Durk Bouwman eenNeanthalerwandeling gehouden in landgoed “de Sysselt” te Ede. Hijvertelde hoe het landschap van de Veluwe gevormd is in de loop vande eeuwen onder invloed van ijs, water en wind en door het gebruikvan de bodem door de mens. In dit gebied heeft hij een Neanderthalerwerktuigje gevonden, dat te zien is in het museum in Ede. Er namen31 mensen aan de wandeling deel.VoorjaarsexcursieOp woensdag 11 mei vond dejaarlijkse dagexcursie plaats. Wevertrokken om 8 uur ’s ochtends met 50 deelnemersrichting Zaandam. Aangekomen bij de Zaanse Schansbegonnen we de dag vanwege het 65-jarige jubileum metkoffie en gebak, aangeboden door de vereniging. Dedeelnemers konden op eigen gelegenheid hetVerkademuseum, het klompenmuseum, de molens en dewinkeltjes op de Zaanse Schans bezoeken. De lunch bijrestaurant “De Kraai” was een verrassing: eenpannenkoeken menu. De middag brachten we door bij het Molenmuseum in Koog aan deZaan, waar we in twee groepen een rondleiding kregen. Het museum was interessant, maarhelaas had dit museum wat moeite met de grootte van de groep. Om precies 18.00 uurkwamen we weer in Bennekom aan.NajaarsexcusieOp de donderdag 15 september werden we ontvangen bij Het Streek, voorheen MavoVossevelde. Arie Langstraat en Jasper Vierbergen verteldenover de geschiedenis van de school. Vervolgens werd demogelijkheid geboden om op eigen gelegenheid door de schoolte wandelen. Het bezoek aan de school werd erg gewaardeerd,er werden oude herinneringen opgehaald en vriendschappenaangehaald. Tot slot stonden er hapjes en drankjes voor onsklaar. Er namen 43 mensen aan deze excursie deel.VlegeldagNet als andere jaren heeft de vereniging ook dit jaarmet een kraampje op de Vlegeldag gestaan. Hetthema deze dag, hoe kon het anders, was feest. Op dekraam waren foto’s van verschillende Bennekomseverenigingen te zien die ook een jubileum vierden.Omdat het dit jaar 65 jaar geleden was dat devereniging werd opgericht leek het bestuur het eengoed idee om dit jaar te trakteren. En wat kan jeanders doen dan op Vlegeldag, wat toch het hoogtepunt voor Bennekom is tijdens deHeideweek, heideplantjes uit te delen. De mensenachter de kraam kregen leuke reacties. Tijdens dekomende heideweek-vlegeldag staan er dus in veeltuinen een heideplantje van de vereniging in bloei.Voor de kinderen waren er ballonnen met het logo vande vereniging.

Open monumentendag 2011Ook in 2011 werd in het tweede weekend van september in het gehele land de OpenMonumentendag gehouden; in de gemeente Ede op zaterdag 11 september. “Hergebruik”was voor 2011 het landelijk thema. Voor Bennekom leidde dit thema ondermeer tot eennadere verkenning van de Havickse Eng met boerderij Havesteyn en een expositie rond hetleven en werk van ds. J. P. Paauwe. Maandenlang hebben de leden van demonumentencommissie en ook anderen hieraan gewerkt. Het verrichte omvangrijkehistorische onderzoek resulteerde in artikelen in De Kostersteen nummer 117. Voor hetactief beleven van deze open monumentendag waseen fietstocht uitgezet vanaf het Kijk enLuistermuseum naar de Oude Kerk en vervolgensnaar het voormalige kerkje van ds. Paauwe, deKerkheuvel aan de Prins Bernhardlaan. Defietsroute voerde verder via een aantaldaggelderswoningen in Bennekom-Oost naar hetHavickse Eng. Boerderij Havesteyn wasopengesteld. In de Oude Kerk bespeelde SjoerdMeijer beide orgels. In het Kijk en Luistermuseumwas een kleine fototentoonstelling ingericht. Op devrijdag voorafgaande aan de Open Monumentendag was het klassendag waarbij het Kijk enLuistermuseum en de Oude Kerk waren betrokken. Dank aan allen die aan deze geslaagdedagen hebben meegewerkt. Ook dank aan de huidige bewoners van dit gebied die huneigendommen openstelden.KerstmarktVrijdag 16 december en zaterdag 17 december was de vereniging weer aanwezig op dekerstmarkt van Bennekom, de Dickens Fair.Dit jaar was de verkoop per opbod van een schilderij van MarijkeBodlaender georganiseerd; de actie hield in dat er bij de kraamvan Oud-Bennekom mensen konden bieden op het schilderij.De opbrengst € 140,- kwam op verzoek van Mevr. Bodlaender tengoede aan de nieuw te bouwen muziektent. Verder verkochten weeen aantal boeken en werd er informatie uitgewisseld, ookmochten we 6 nieuwe leden inschrijven.WebsiteDe website, www.oudbennekom.nl, werd ook in 2011 goed bezocht. Van 1 november 2010 tot 1november 2011 bekeken 4728 bezoekers bijna 75.000 “bladzijden” van de site. De meestebezoekers komen via Google op onze site terecht. Opvallend is dat Brazilië het land is, na Nederlanduiteraard, waar de meeste bezoekers vandaan komen. Naast de Homepage zijn vooral de foto’s en detijdbalk populair bij de bezoekers. We gebruiken de website om activiteiten aan te kondigen en naeen activiteit een klein verslagje met foto’s te publiceren en om achtergrondinformatie te geven overde vereniging. In 2011 meldden zich spontaan 12 nieuwe leden aan via de website en vroegen 45mensen via info@oudbennekom.nl informatie aan. Cees Vos neemt het fotomateriaal en decontactaanvragen voor zijn rekening en Dolf van Kampen probeert de website actueel te houden. Innovember hebben we onze website aangemeld bij De Geschiedenis Online Prijs. De prijs wordtjaarlijks uitgereikt aan de beste historische website van het afgelopen jaar.Naast de website zijn we als historische vereniging ook actief op Twitter, waarwe o.a. gevolgd worden door verschillende regionale kranten en andere media.Ons Twitter-adres is @OudBennekom. Twitter gebruiken we om korteberichtjes de wereld in te sturen om lezers te wijzen op activiteiten ofbezienswaardigheden. Zo hebben we afgelopen zomer iedere dag een gebouw van degemeentelijke monumentenlijst belicht.Werkgroepen

Behoud oudste gedeelte Bennekomse BegraafplaatsLeden zijn: C. A. Heitink (voorzitter), E. M. Heij, A. van Kampen, A. J. Lever, J. de Nooij en A. J.Welgraven.In 2011 zijn er grote vorderingen gemaakt bij het restauratiewerk, 6 graven zijn geheelschoongemaakt en in oude luister hersteld,waaronder het graf van de familie VanSilfhout dat prominent bij de ingang ligt. Op20 januari heeft de voorzitter Kees Heitinkgebruik gemaakt van de mogelijkheid om inte spreken tijdens een vergadering, opdonderdag 20 januari, van deraadscommissie BFO (Beheer FysiekeOmgeving). Namens de werkgroep BehoudBegraafplaats Bennekom maakte hij bezwaartegen het weglaten, in de nieuwebegraafverordening 2010, van artikel 26 uitde begraafverordening 1997. Op basis van ditartikel heeft de Stichting in het verledenverzoeken bij het college van B&W ingediend om de graven van de schilder Ket, de dichterReddingius en ds. van Aalst te behouden en in onderhoud te nemen. Na inspraak door onzeWerkgroep in een commissievergadering van de Edese gemeenteraad bleek aan het einde van devergadering dat de raadscommissie unaniem van mening was dat het artikel ook in de nieuwebegraafverordening opgenomen moest worden. Dit werd dan ook door wethouder Van de Weerdtoegezegd. Het was op 26 januari 2011 voorpagina nieuws bij het Bennekoms Nieuwsblad:http://www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/BEN/20110126/WBN_BEN-01_110126_1.pdfOp zaterdag 12 maart hebben een aantal leden van de werkgroep op de begraafplaatsonderhoudswerk gepleegd. Ondanks dat alle toestemmingen binnen zijn en ook de familie VanWassenaer akkoord is met het plan is de hardstenen afdekking voor het familiegraf van VanWassenaer met daarop naamsvermeldingen van de in de kelder bijgezette personen nog nietgerealiseerd. We hopen op voorjaar 2012. Verder is er medewerking verleend aan research voor eenboek over begraven in de gemeente Ede dat in 2012 zal verschijnen. Naast het normale onderhoudzijn er twee extra graven schoongemaakt in verband met de lezing van Theo Michels over deBovenweg. Op verzoek van de beheerder van een begraafplaats in Midden-Limburg is medewerkingverleend aan een onderzoekje naar de engel die op het graf van de familie Prins staat. De bedoelingis dat een soortgelijke engel of een op onze Bennekomse engel geïnspireerd ontwerp als graftekengeplaatst gaat worden bij de graven van de ongedoopt gestorven kinderen op deze begraafplaats.Een plan waar we graag onze medewerking aan verlenen.Stichtingsbestuurslid Bert Lever tenslotte publiceerde over zijn persoonlijke herinneringen aan hetontstaan en over de activiteiten van de werkgroep in de Kostersteen 118 van oktober 2011. De sitevan de werkgroep http://begraafplaatsbennekom.weblog.nl/ is een groot gedeelte van het jaar slechtbereikbaar geweest. De provider heeft beloofd dat de problemen binnenkort opgelost zullen zijn.GeschiedenisLeden zijn: A. van Kampen (voorzitter), A.J. Lever, M. Aartsen, mevrouw J.Bloembergen-Lukkes, K.B.A. Bodlaender, G. Breman, I. Knoppers, W.A.J. Cromwijk, H.Gijsbertsen, C.A. Heitink, H. van Amerongen, W. Hol, M. van der Leeuw, A.T.J. Nooij, H.van den Oever, F.G. van Oort, J.A. Zijlstra en A. van der Valk.Net als in voorgaande jaren kwam de Werkgroep Geschiedenis in 2011 tweemaal bijeen.Tijdens de bijeenkomsten werden gegevens uitgewisseld over de talrijke projecten waar deleden van de werkgroep zich mee bezig houden. Op deze manier kon men elkaar vaninformatie voorzien en adviezen geven. De bijeenkomsten vonden dit jaar plaats op 25 meien 29 november. Veel van het besprokene vond uiteindelijk zijn weg naar De Kostersteenof zal dat nog vinden.Joodse inwoners van Bennekom in de tweede wereldoorlogLeden van de werkgroep zijn: C.A. Heitink, mevrouw A. Nagtegaal, A.T.J. Nooij.Ook in het afgelopen jaar zijn aanvullende gegevens verzameld, resulterend in o.m. een artikel dat inde Kostersteen is gepubliceerd. Een eindpublicatie in boekvorm wordt verwacht in 2012.

MonumentenLeden zijn: W. Hol, A.T.J. Nooij en J. van RaanDe activiteiten van de monumentencommissie hebbenvoornamelijk betrekking gehad op de organisatie van degeslaagde Open Monumentendag 2011, zie hierboven.Hierbij werd binnen het Comité Open Monumentendag Edeoverleg gepleegd met de zusterverenigingen in Ede enLunteren.Op bezoek bij...De werkgroep Op bezoek bij... bestaat uit de leden Floor Hooning, Ineke Knoppers, Josvan Raan en Marijke de Vos.Doel van deze werkgroep is oudere Bennekommers te interviewen om aan de hand van hunverhalen de orale geschiedenis vast te leggen. In de gesprekken wordt zowel naar hetdagelijkse leven van de geïnterviewde personen, als naar bijzondere omstandigheden engebeurtenissen gevraagd. Er wordt gestreefd naar publicatie in boekvorm of in deKostersteen. Er zijn inmiddels 10 bezoeken afgelegd.Kijk en LuistermuseumHet Kijk en Luistermuseum (KLM) beheert (in bruikleen) de collectiehistorische voorwerpen van de vereniging. Deze collectie is volledigbeschreven. Het bestuur beraadt zich op een overdracht aan het Kijken Luistermuseum.Binnen het bestuur van het KLM wordt de verenigingvertegenwoordigd door W.C.L. van Kalleveen. Daarnaast is hij doorhet bestuur aangewezen als contactpersoon voor het binnen hetmuseum gevestigde Documentatiecentrum Bennekom (zie hierna).Documentatiecentrum BennekomMedewerkers zijn: H. van Amerongen, H. Gijsbertsen, mevrouw R. Hoogkamer, en C.Vos.In het documentatiecentrum wordt eendrietal collecties beheerd:Foto-, dia- en filmcollectieDe beheerder van het archief van devereniging (H. Gijsbertsen) heeft ookditjaar weer veel foto's en ansichtkaartenaan de collectie kunnen toevoegen,verkregendoor schenkingen en aankoop. Er zijntot nu toe 4800 foto's enansichtkaarten beschreven engedigitaliseerd. De heer H. vanAmerongen is bezig met hetbeschrijven van circa 2000 dia's. Totnu toe zijn 1300 dia's beschreven. Deheer C. Vos zorgt voor het scannen van zowel de foto's als de dia's. Van de dia's zijn nu900 stuks gedigitaliseerd. Hartelijk dank aan alle gevers van foto's en ansichtkaarten(gevraagd en ongevraagd) voor het beschikbaar stellen van dit materiaal als aanvulling oponze collectie. Indien u oude foto's gaat opruimen en misschien wel wilt weggooien, neemdan s.v.p. eerst contact met ons op, wellicht hebben wij er belangstelling voor.

Bennekomse Reclame en SouvenirsMedewerkers zijn: mevrouw A. Koster en mevrouw G.M. Hoogkamer.Naast de collectie Bennekomse voorwerpen welke in bruikleen zijngegeven aan het museum worden artikelen met betrekking totBennekomse reclame en souvernirs verzameld. In 2011 is een aantalvoorwerpen ontvangen en een bescheiden aantal voorwerpenaangeschaft. Deze collectie wordt opgeslagen in hetdocumentatiecentrum.BibliotheekDe vereniging heeft een collectieboeken met betrekking tot degeschiedenis van Bennekom en omgeving, cultuur,klederdracht, kinderboeken en topografisch materiaal.Ook het museum bezit een kleine collectie, met nameboeken over mechanische muziek, textiel, mode enklederdrachten. De boeken worden ingevoerd in hetcomputerprogramma Adlib. Het boekenbestand groeidehet afgelopen jaar door een aantal schenkingen enaankopen. Naast leden van Oud-Bennekom wisten ook niet-leden de weg naar hetdocumentatiecentrum te vinden. Het documentatiecentrum is gevestigd op debovenverdieping van het Kijk en Luistermuseum en is op afspraak op dinsdag voorbelangstellenden in te zien. Voor een afspraak kunt u contact opnemen met mevrouwG.M.Hoogkamer, telefoon 0318-416180.ErfgoededucatieDe leskist van de HVOB is dit jaar niet uitgeleend. Wel is medewerking verleend aan een'Kinderkruistocht door het Bennekomse veld'. Deze tocht, die startte bij de Oude Kerk (inclusief eenop de kinderen gerichte rondleiding), ging te voet via Boekelo, de Bornsesteeg, door de weilandennaar Nergena en de vijver van Nergena, over het Harnsedijkje naar de Harn en eindigde bij Harsloen het voormalige poortgebouw. De tocht werd geleid door een monnik die overal onderwegverhalen vertelde of dit een van zijn assistenten liet doen. Er waren grote vlaggen gemaakt en eenpaard liep mee als lastdier. Een succesvolle dag. In 2012 wordt, opnieuw met de Alexanderschool,overlegd voor steun aan een project voor groep 6.DankwoordHet bestuur dankt allen die zich hebben ingezet voor de Historische Vereniging Oud-Bennekom. Met elkaar zorgen zij ervoor, dat de Bennekomse geschiedenis levend en ookzichtbaar blijft.