De steur terug in de Rijn - ARK Natuurontwikkeling

10 2 De Atlantische steur11figuur 2Atlantische steurfiguur 1Biologische levenscyclus van de Atlantische steur in het Gironde estuarium, Frankrijk. cemagref 2005 (© epidor).2.1 beschrijvingSteuren (Acipenseridae) behoren tot een van de oudstenu nog op aarde levende visfamilies. Fossiele vondstenzijn bekend vanuit de vroege Trias-periode, ca 220 miljoenjaar geleden. De Atlantische steur, Acipenser sturio,is de enige inheemse in West-Europa voorkomendevertegenwoordiger van deze familie. De familie omvat27 soorten verdeeld over vier genera. Het genus Acipenseris het meest vertegenwoordigd met 17 soorten. Driesoorten worden onderscheiden in het genus Pseudoscaphirhynchusen twee soorten binnen de generaScaphirhynchus en Huso (Rochard et al. 1991).De Atlantische steur heeft een langgerekt lijf, met inde lengterichting vijf opvallende rijen beenplaten, dieverzonken liggen in de huid. De beenplaten liggen inde lengterichting: een over het midden van de rug, tweeover de flanken en twee op de overgang naar de buik.Ook de kop is gepantserd met beenplaten. Het aantalbeenplaten op de rug varieert van 9 tot 16, op de flankvan 24 tot 40 en op de buik 8 tot 14 (Holcyk et al. 1989,Rochard et al. 1991). De beenplaten zijn groot en stevigen vuilwit tot helder wit. Het aantal beenplaten is kenmerkendvoor elke soort.Net als bij haaien is de staartvin asymmetrisch, waarbijde bovenlob groter is. Ze zijn echter niet verwant aanhaaien. De snuit is toegespitst en loopt iets opgewiptomhoog. Aan de onderkant zitten vier tastdraden voorde onderstandige bek, die geen tanden bevat (Holcyk etal. 1989). Het oog is klein, licht ovaal met een bronsgeleiris en een zwarte pupil met een groene tint. De kleurvan de volwassen vissen varieert van grijsgroen engrijsbruin tot blauwzwart op de rug en hoofd. Zeer groteexemplaren hebben een goudgroene rug. De flankenhebben een lichtere kleur met vage donkere vlekken vanvariabele intensiteit (Roule 1925). De buik is zilverwit,wit of geelachtig.De Atlantische steur kan met de Russische steur (Acipensergueldenstaedti) (Holcyk et al. 1989), de Sterlet(Acipenser ruthenus) (Maitland 1980) en Noord Amerikaansesteur (Acipenser oxyrinchus) hybridiseren.De hybride met de Russische steur heeft een langere enmeer puntige snuit dan de Russische steur.2.2 karakteristiekenOuderdomDe vrouwtjes van de Atlantische steur worden ouderdan de mannetjes (Holcyk et al., 1989). Verder is deleeftijd die Atlantische steuren bereiken per gebied verschillend.Het oudste vrouwtje gevangen in de Girondewas 42 jaar en 255 cm lang. Het oudste mannetje wasdaar 25 jaar (Trouvery et al. 1984). Maximale leeftijdsverwachtingligt rond de 70 jaar.GeslachtsrijpheidAtlantische steur wordt afhankelijk van de groottegeslachtsrijp. De groeisnelheid hangt onder andereaf van temperatuur en beschikbaarheid van voedsel(Trouvery et al., 1984). Dit veroorzaakt ook geografischeverschillen: Atlantische steuren uit zuidelijke populatieszijn hierdoor eerder geslachtsrijp dan die uit noordelijkepopulaties.Van de steuren uit de Gironde worden de mannetjesgeslachtsrijp op een leeftijd van 8 tot 10 jaar en devrouwtjes tussen 12 en 16 jaar. Uit onderzoek blijktdat de mannelijke dieren elke 2 jaar deelnemen aan devoortplanting, terwijl de vrouwelijke dieren slechtseenmaal in de 3 of 4 jaar de rivieren optrekken omte paaien. Mannetjes zouden tot hun 25e levensjaarmee doen aan de voortplanting, vrouwtjes tot 40 jaar(Trouvery et al., 1984). Paairijpe vrouwelijke Atlantischesteuren dragen 500.000 tot 2.500.000 eieren in zich.LengteRecent opgemeten steuren en gecontroleerde vangstenuit het verleden leveren een maximale lengte van 3,5