De steur terug in de Rijn - ARK Natuurontwikkeling

265 Herintroductie in Nederland27Boomkorvisserij is aanwezig in de Noordzee. Initiatieven in het buitenland laten zien dat goede samenwerking enafstemming cruciaal is en dat de intensieve visserij op deze manier geen probleem hoeft te zijn. Een steur moet levendworden teruggezet.5.1 iucn criteriaWe spreken van herintroductie als het gaat om hetuitzetten van een soort in een gebied dat eerder – in eenperiode met een overeenkomstig klimaat en biotoop –tot het areaal van die soort behoorde. Het iucn (1995)heeft een aantal richtlijnen opgesteld waaraan herintroductiesbehoren te voldoen. De drie belangrijkstecriteria zijn:* natuurlijke herkolonisatie is (vrijwel) onmogelijk ofwordt sterk beperkt;* het leefgebied is weer (of nog) geschikt voor eenlevensvatbare wilde populatie;* de oorzaak van het uitsterven van de soort is opgehevenof op zijn minst geneutraliseerd.Andere richtlijnen van het iucn zijn o.a. uitgebreid ecologischonderzoek van de betreffende soort, onderzoekaan eerdere herintroducties, geschiktheidanalyse vanhet herintroductiegebied, bespreking van de taxonomischestatus, de herkomst van uit te zetten individuen enbegeleidend onderzoek na het uitzetten. De iucn steltook dat moet worden voldaan aan sociaal-economischevoorwaarden. Herintroducties moeten adequatepolitieke en financiële steun hebben en voldoen aan degeldende wetten (Smulders et al, 2006).De belangrijkste reden om tot herintroductie overte gaan is dat volwassen steuren uit de Gironde of deElbe de Rijn niet zullen herkennen als paaigebied engeboortegrond (zie hoofdstuk 3.4). Zelfs als er meervoor steuren toegankelijke openingen komen, moet dekans dat twee zwervende geslachtsrijpe steuren van eenverschillend geslacht tegelijk de Rijn op zwemmen alsuitgesloten worden beschouwd.5.2 doel van de herintroductieHet einddoel van herintroductie is een stabiele en reproducerendepopulatie van Atlantische steuren in de Rijn.Aan de hand van historische informatie hebben er zeker10.000 volwassen steuren in de Rijn geleefd. Wanneerhet Rijnsysteem vanaf haar middenloop nabij Straatsburgtot aan de monding in zee weer goed functioneert,met voldoende foerageer- en opgroeimogelijkhedenvoor jonge steuren, dan is als streefbeeld een populatievan enkele duizenden volwassen dieren haalbaar (VanWinden et al., 2000). Vanuit deze populatie kunnen inpotentie weer andere rivieren worden bevolkt.5.3 verdwenen oorzakenvan uitstervenDankzij de inspanningen van het ‘Rijnactieplan’ isinmiddels de waterkwaliteit weer op een vooroorlogspeil en zijn de concentraties van de meest gevreesdestoffen op een zodanig niveau gekomen dat ze geenbelemmering meer lijken te vormen voor de voortplantingen het opgroeien van vissen en andere waterorganismen.Grindwinning in de rivierbedding is inmiddelsbeëindigd en de grindvoorkomens zijn nu stabiel.Er zijn nog paai en eiafzetplaatsen overgebleven als“startgebied’ voor een populatie steuren. Voor zeer jongesteuren zijn er opgroeigebieden. Ook is er een kleinebrakke intergetijdenzone waar steuren verder kunnenopgroeien en er zijn binnen enkele jaren mogelijkenkele meerdere vrije doorgangen van de Noordzeenaar de Rijn en vice versa.Met het verbod op de aalvisserij van 2011, is ookde commerciële riviervisserij vrijwel verdwenen. Opkleine schaal wordt bij zoet-zout overgangen nog gevistdoor de beroepsvisserij. De rivieren zijn ook populairbij duizenden sportvissers. Zij vormen echter geenbedreiging voor de Atlantische steur. De georganiseerdesportvisserij stelt zich ook tot doel om bij te dragen aanhet herstel van verdwenen vissoorten, het verbeterenvan migratiemogelijkheden en herstel van zoet-zoutovergangen.Wel dient een goede voorlichtingscampagnede sport- en de beroepsvisserij te informeren overde bijzondere status van de steur. Steuren verdienenvanwege hun beschermde en bedreigde status extraaandacht als ze toch in netten of aan de haak terechtkomen. Door een juiste behandeling kunnen de steurendit in principe overleven. Zeker als een herstelproject