Augustinus_WatbetekentdeBijbel

More documents

Recommendations

Info

INLEIDING § I4 3 5praten', al leent dat woord zich minder goed voor een absoluut gebruik.Alle vertalers van teksten die in cultureel opzicht ver van ons afstaan,hebben te kampen met de moeilijkheid dat de wereldbeschouwing achterzulke teksten en dus ook het ermee samenhangende 'discours' af en toevreemd is aan onze tijd. Een markant voorbeeld is het begrip 'bezoedelen',dat in de Oudheid een veel grotere rol speelde dan in de huidige samenleving.Zonde bezoedelt mensen niet louter in een overdrachtelijkezin: zij worden er welhaast tastbaar en zichtbaar door bevuild. Deze karakteriseringstaat nogal ver van het huidige geestelijke klimaat, maar hetis onmogelijk af te zien van termen als 'bezoedelen', wil men enig rechtdoen aan de perceptie van de Ouden in het algemeen en Augustinus in hetbijzonder.Augustinus is een begaafd stilist en schrijver. De talloze woordspelingendie hij in het Latijn maakt, zijn soms alleen maar gewrongen in hetNederlands weer te geven - wat nu juist niet het effect is dat hij ermeebeoogde. In die gevallen hebben wij afgezien van woordkunstenaarschapen voor een inhoudelijk zo getrouw mogelijke weergave gezorgd, in degeest van Augustinus' vermaning dat de res vóór de verba dienen te komen,de inhoud vóór de woorden.Augustinus was niet geneigd erop te letten dat ook zijn vrouwelijkelezers zich konden herkennen in zijn taalgebruik - het is zelfs aannemelijkdat hij dat ongewenst zou hebben geacht. Dat is betreurenswaardig, maarhet is een gegeven. We hebben er daarom van afgezien consequent generischneutrale taal te bezigen of elk 'hij' van een 'zij' te voorzien.Verwijzingen naar bijbelteksten die van een asterisk (*) zijn voorzien,betreffen niet-Vulgaatversies.De noten zijn primair bedoeld om obstakels bij de lectuur uit de weg teruimen. Met een asterisk (*) in de kantlijn voor het paragraafnummer isaangegeven of elementen uit de paragraaf van een noot zijn voorzien.Wij hebben dankbaar gebruik gemaakt van de secundaire literatuur genoemdin de bibliografie, zonder voortdurend naar onze voorgangers teverwijzen. Vooral de nieuwe tekst met Franse vertaling, introductie encommentaar van Madeleine Moreau c.s. is een goede bron voor wie behoefteheeft aan extra informatie.Copyright Augustijns Instituut Eindhoven
INLEIDING § I 536§ I 5 BibliografieTekst plus vertalingAugustine, De Doctrina Christiana, ed. and tr. R.P.H. Green. (in de serieOxford Early Christian Texts) Oxford: Ciarendon Press 1995.TekstSancti Aureli Augustini, De doctrina Christiana libri quattuor, rec. et praef.Guilelmus M. Green, CSEL 8o. Vindobonae 1963 .VertalingenWritings of St. Augustine vol. 4, Christian Instruction, transl. by Jolm J.Gavigan OSA. New York 1947.Oeuvres de Saint Augustin 11jz, la doctrine chrétienne. De doctrina christiana,texte, intrad., trad., Madeleine Moreau; annot. & notes compl.: IsabelleBochet et Goulven Madec. Paris 1997.Great Books of the Western World (R.M. Hutchins, ed.) 18: Augustine: TheConfessions, The City of God, On Christian Doctrine, transl. by J.F.Shaw, Chicago-London-Toronto 1952.CommentaarThérèse Sullivan, S. Aureli Augustini de doctrina christiana liber quartus, acommentary with a revised text, intrad. and transl. Washington DC1930.Selectie van secundaire literatuurArnold, Duane W.H. & Pamela Bright (red.), De doctrina christiana. AClassic of Western Culture. Notre Dame 1995.Auerbach, E., Literatursprache und Publikurn in der lateinischen Spätantikeund im Mittelalter. Bern 1958.Baratin, M., 'Les origines stoiciennes de la théorie augustinienne du signe',Revue des Études Latines 59 (198 1) , 260-268.Bartelink, Gerard J.M., 'Die Beeinflussung Augustins durch die griechischenpatres', in ]. den Boeft &]. van Oort (red.), Augustiniana Traiectina.Paris 1987, 9-24. .Bekkum, W. van,]. Houben, I. Sluiter, & K. Versteegh, The Emergence ofCopyright Augustijns Instituut Eindhoven
Page 5: Copyright Augustijns Instituut Eind
Page 8 and 9: Voorwoord van de vertalersDe uitleg
Page 10 and 11: InleidingAucusTINus (§§ r-4)§ r
Page 12 and 13: INLEIDING § 3IIbieden op zijn vrag
Page 14 and 15: INLEIDING § 4IJpolemiek en een sto
Page 16 and 17: INLEIDING § 6-7ISten op het oog, d
Page 18 and 19: INLEIDING § 8-9I7§ 8 StijlAugusti
Page 20 and 21: INLEIDING § 10 19aankondigt, zowel
Page 22: INLEIDING § IO 21Na de vaststellin
Page 25 and 26: INLEIDING § IO 24leerdheid en het
Page 27 and 28: INLEIDING § IO 26ten om te bidden
Page 29 and 30: INLEIDING § IO 28Het amuseren van
Page 31 and 32: INLEIDING § IO-II 30ten, worden me
Page 33 and 34: INLEIDING § II-12 3 2van Tyconius'
Page 35: INLEIDING § I3-I4 34§ I4 Noot op
Page 39 and 40: INLEIDING § I 54', in: Arnold & Br
Page 41 and 42: Copyright Augustijns Instituut Eind
Page 43 and 44: VOORWOORD 5-9 423 [5) Al deze criti
Page 45 and 46: VOORWOORD 13-17 44r Koq:r7. bijbelt
Page 47 and 48: Boek I RealiteitenMatt. 13:12.Vgl.
Page 49 and 50: l.Iv,S-v, 12Vgl. Hebr.rr: J3-r6.Vgl
Page 51 and 52: I . VII, I Ó-VIIJ, 19soook van die
Page 53 and 54: l.XI,2J-XIV,27 521 Kor. 1:25. en he
Page 55 and 56: I .XV,3 I-XVII, 34 54XV* 14 [3 I] V
Page 57 and 58: LXXI,3 8-XXII,42Vgl. Matt.25:46;Joh
Page 59 and 60: I .XXIII,4 Ó-XXIV,5 Is szelfHem di
Page 61 and 62: I .xxv,ss-xxvn,s96o[ss] Wel kan men
Page 63 and 64: LXXIX,64-XXX,67 62(64] Neem een voo
Page 65 and 66: I . XXX, 72-XXXII, 7 5* [ 72] En de
Page 67 and 68: I.xxxm, 8o-xxxrv,8 3 66Vgl. Joh.I:)
Page 69 and 70: I.XXXVI,88-XXXVIII,92 68een passage
Page 71 and 72: I .xL,95 70datgene wat hij gelooft
Page 73 and 74: II.II,3 -III, 7 72naar vermogen al
Page 75 and 76: ILVI,II-!5 74[I IJ Ik geef een voor
Page 78 and 79: II. VII1,24-2777haar eerst helemaal
Page 80 and 81: II.x,p-xi,3679x15 [32] Als men de t
Page 82 and 83: II.XII,40-XIII,438!* [40] Welnu, ve
Page 84 and 85: II.xm,47-XIV,5 r 83van zingende con
Page 86 and 87:
II.xv,s s-xvi,59ssgeloven, al ver v
Page 88 and 89:
II.xvr,62-66gevast. In deze handelw
Page 90 and 91:
II.xvn,7o-xrx,7389vormig van aard i
Page 92 and 93:
II.xx,n-xxr,Sr91voorteken was, maar
Page 94 and 95:
II.xxn,86-xxm,8993bekommerd beledig
Page 96 and 97:
II.XXIV,93-XXV,9895uitgesproken is
Page 98 and 99:
II.xxv1, 103-xxvm, 10797dingen die
Page 100 and 101:
!LXXIX, I 10-I I 399dies of instrum
Page 102 and 103:
II.xxxr, I I7-I 20IOIpakken nemen,
Page 104 and 105:
II.XXXIII,I24-XXXIV, !28103wezen is
Page 106 and 107:
II.xxxvr, r 32-xxxvn, 13 5rostoehoo
Page 108 and 109:
II.XXXIX,I39-I43een soort afspraken
Page 110 and 111:
II .xL,I4 6-xLI, I49 109trouwe dien
Page 112 and 113:
ILXLII, I52IIIgaan op de studie en
Page 114 and 115:
III.II,4-81!3loof, let dan op de sa
Page 116 and 117:
III.m,r2-15rrsja/nee-vraag dat op e
Page 118 and 119:
IILIV,I9-VI,23II7de context zelf va
Page 120 and 121:
III. VII,27-IX,30 119verpakking, ma
Page 122 and 123:
IILX,JJ-38I2Idat je moet weten dat
Page 124 and 125:
liJ .XII ,42 - 4Ó!23XII18 [42] Wat
Page 126 and 127:
III.xrv,s r-xvr,ss 125XIV22 [sr] Wa
Page 128 and 129:
III.xvn, 5 8-xvm,6 r127het rijk der
Page 130 and 131:
!Il.XIX,Ó4-XXI,68129tong hun naam
Page 132 and 133:
III.xxn, 73-xxrv, 76I3 Ixxu* 32 [73
Page 134 and 135:
Ill.XXV,8I-XXVII,85 133zelfde zaak,
Page 136 and 137:
III.xxrx,88-xxx,92I 3 5waarin wij s
Page 138 and 139:
III.xxx,9 s-xxxn, roo137gesloten wa
Page 140 and 141:
III.xxxm,I03-XXXIV,I07 139verder on
Page 142 and 143:
III.xxxiv, I I I-I I4Hij vervolgt i
Page 144 and 145:
III.xxxv,1 17-121143ren. Hij zegt d
Page 146 and 147:
III.XXXVI, I2Ó-I291 45neraties van
Page 148 and 149:
III.xxxvn, r 3 3-13 5 147begrip van
Page 150 and 151:
IV.II,4-III,9149ernaar te luisteren
Page 152 and 153:
IV.m, I 3-v, I 8V* 7 [ 17] Nu doen
Page 154 and 155:
IV. V ,23 -VI,27 I 53zegt de Schrif
Page 156 and 157:
IV. VII,J2-3 5155ding' 'beproefdhei
Page 158 and 159:
IV.VII,39-44 1 57breeën zijn zij?
Page 160 and 161:
IV.VII,48-52 1 59drukkingen bij hen
Page 162 and 163:
IV.vn,s s-6or6rharp en denkt dat u
Page 164 and 165:
IV .IX, ÓJ-X,Ó7te nemen onafhanke
Page 166 and 167:
IV.XI,72-XII,75165XI26 [ 72] Welspr
Page 168 and 169:
IV.xm, 78-x1v,82rol weggelegd. De t
Page 170 and 171:
IV.XV,87-XVI,90XV* 32 [87] De chris
Page 172 and 173:
IV.xvi,95-XVIIl,97 171diegenen voor
Page 174 and 175:
IV.xvm,IOI-XIX,I04 173[ ror] Waarom
Page 176 and 177:
IV.xx, ro8-III 175later is gekomen,
Page 178 and 179:
IV.xx,114-II8177vertaling dezelfde
Page 180 and 181:
IV.XX,I2I-I24 179spaard, maar voor
Page 182 and 183:
IV.XXI,I25-I27r8rerament van het of
Page 184 and 185:
IV.xxl,l29-I3IGeen mens, maar God z
Page 186 and 187:
IV.xxr,I32-xxn, r 3 5r85dat een and
Page 188 and 189:
IV.XXIV,I39-141XXIV53 [ 1 39] Concl
Page 190 and 191:
IV.xxv, 144-xxvr, 14 7zijn overgega
Page 192 and 193:
IV.xxvn, I 5 I-xxvm, I 5 5I9Igeschr
Page 194 and 195:
IV.XXIX,I59-I62 193XXIX[ r 59] Maar
Page 196 and 197:
IV.xxxr,I66 195plezier in heeft. Wi
Page 198 and 199:
NotenCopyright Augustijns Instituut
Page 200 and 201:
Noten op het Voorwoord§ 8: Augusti
Page 202 and 203:
Noten op Boek I§ I-3: Augustinus b
Page 204 and 205:
NOTEN BOEK I,I9-27 203§ I9: Een le
Page 206 and 207:
NOTEN BOEK 1,42-59 205§ 42: regel
Page 208 and 209:
NOTE N BOEK I, 76-84 207§ 76: Het
Page 210 and 211:
NOTEN BOEK 1,89-95 209verwerping va
Page 212 and 213:
NOTEN BOEK II, I6-442IIvan het oog,
Page 214 and 215:
NOTEN BOEK II,64-75 213§ 64: de vi
Page 216 and 217:
NOTEN BOEK II, IIÓ-IJ22I5§ I r6:
Page 218 and 219:
NOTEN BOEK II, I44- 150 217§ 144:
Page 220 and 221:
NOTEN BOEK III,I0-19 2!9geeft de ge
Page 222 and 223:
NOTEN BOEK III,28-4922I'Zee' is op
Page 224 and 225:
NOTEN BOEK III,73-90 223worden uitg
Page 226 and 227:
NOTEN BOEK III,I03-I29 225heeft. Ge
Page 228 and 229:
Noten op Boek IV§ r : Zie de openi
Page 230 and 231:
NOTEN BOEK IV,26-60 229sieke, pagan
Page 232 and 233:
NOTEN BOEK IV,87-96 231te herinterp
Page 234 and 235:
NOTEN BOEK 1V,1I9-I44233§ II9: Ver
Page 236 and 237:
Index van bijbelplaatsenOude Testam
Page 238 and 239:
INDEX VAN BIJBELPLAATSEN 23733:2 (3
Page 240 and 241:
INDEX VAN BIJBELPLAATSEN239Nieuwe T
Page 242 and 243:
INDEX VAN BIJBELPLAATSEN241IO:I8I2:
Page 244 and 245:
INDEX VAN BIJBELPLAATSEN24315=49r5:
Page 246 and 247:
INDEX VAN BIJBELPLAATSEN245Brief va
Page 248 and 249:
INDEX VAN NAMEN247Hebreeën n 29Heb
show all

Augustinus_WatbetekentdeBijbel

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?