AA III A proeftentamen 1 opgaven - NBA

Audit & Assurance III-A proefexamen - opgave(Duur van het examen: 3 uur, de HRA bundel mag worden gebruikt)ECHNATON BVInleidingEchnaton BV. (hierna: Echnaton) in Zwolle is een vooraanstaand producent van software.Het bedrijf richt zich met name op de ontwikkeling van software voor: Boekhouding; Human Resource Management (HRM); Customer Relationship Management (CRM); e-Business (ter ondersteuning van zakelijke transacties die door middel vandatacommunicatie worden uitgevoerd); Enterprise Resource Planning (ERP).Het bedrijf is sinds de oprichting in 1974 wereldwijd uitgegroeid tot een vooraanstaandeonderneming op het gebied van zakelijke softwareoplossingen voor kleine en middelgroteorganisaties (waaronder dochterondernemingen van multinationals). Bacus software isbeschikbaar in 20 talen en wordt in 80 landen gebruikt. Het bedrijf heeft vestigingen inEuropa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië. Er fungeert een Raad van Commissarissen.Op het hoofdkantoor in Zwolle bevinden zich naast de Raad van Bestuur de afdelingenSoftware development, Marketing, International Support, Information Services (bestaande uitde teams Applications, Infrastructure, Operations en User Support), HRM en de afdelingFinance. De laatste afdeling is onder meer verantwoordelijk voor de consolidatie van de doorde vestigingen aangeleverde gegevens. De lokale vestigingen van Echnaton, waar inprincipe voldoende mogelijkheden voor functiescheidingen aanwezig zijn, worden geleiddoor een tweemanschap bestaande uit een “general manager” en een “financial manager”.De general manager geeft leiding aan de afdeling Sales, Development en Support en definancial manager aan de afdeling Controlling, waaronder de administratie valt.Personeelszaken en het lokale systeembeheer vallen ook direct onder de general manager.ProductenEchnaton heeft zich sinds de oprichting met name toegelegd op de ontwikkeling vantraditionele backoffice producten, zoals salaris-, boekhoudkundige en logistieke pakketten.Om schaalvergroting te verkrijgen heeft het bedrijf in de loop der jaren diversesoftwarebedrijven in het buitenland opgekocht die op hun thuismarkt een groot marktaandeelhadden met hun eigen backoffice software. De onderneming is daarmee sterk in omvanggegroeid, maar de winstgevendheid is bij de doelstellingen achtergebleven.De overnames hebben er voor gezorgd dat de onderneming diverse verschijningsvormenvan dezelfde soort backoffice software voert onder verschillende namen en ook nog eensgebaseerd op verschillende soorten databasetechnieken. Centraal onderhoud en supportvan al deze verschijningsvormen is een steeds groter probleem geworden. Omdat ditverdere expansie in de weg stond, heeft Echnaton in 2006 besloten dit concept te wijzigenen alle pakketten te vervangen door één nieuw administratief softwarepakket, gebaseerd opéén uniforme databasetechniek. Voordeel is dat support en ontwikkeling daarvan goedcentraal te organiseren is. De onderneming is in 2006 direct gestart met het ontwikkelen vandeze software en heeft die voor zijn gehele wereldwijde organisatie op 1 januari 2008 voorintern gebruik ingevoerd. Voor de klanten van Echnaton staat de nieuwe geïntegreerdesoftware sinds 1 januari 2009 ter beschikking. Gezien de vele aanvullende lokale eisen enhet feit dat het pakket nog steeds in ontwikkeling is, wordt van het nieuwe pakket elkemaand een nieuwe versie beschikbaar gesteld met herstel van geconstateerde bugs of metaanvullende functionaliteit. Echnaton is in 2008 gestopt met het ontwikkelen van upgrades1

Audit & Assurance III-A proefexamen - opgavevan alle oude softwarepakketten, omdat men wil dat alle klanten overstappen op het nieuwepakket.Alle bestaande klanten hebben op 30 juni 2008 het aanbod gekregen om over te stappen ophet nieuwe pakket. Indien men hier op ingaat wordt er een korting verleend op de eenmaligelicentiebijdrage. De hoogte is afhankelijk van het moment waarop men van het aanbodgebruik maakt:- Binnen 0-3 maanden : 100%- Binnen 3-6 maanden : 75%- Binnen 6-9 maanden : 50%- Binnen 9-12 maanden : 25%Indien voor 1 juli 2009 geen gebruik is gemaakt van het aanbod, wordt geen korting meerverstrekt.Omdat de onderneming het ontwikkelen van backoffice software, gezien de achterblijvendewinstmarges, strategisch niet voldoende vond voor de overlevingskansen c.q. groei van deonderneming, is naast het nieuwe backofficepakket tegelijkertijd een frontofficepakketontwikkeld: ‘BAC Millennium’. Dit frontofficepakket, dat is gebaseerd op webtechnologie,ondersteunt de functies van het nieuwe geïntegreerde pakket en biedt tevens functionaliteitvoor e-business, CRM, Document & Workflow Management, enz. Invoeren, verwerken enopvragen van informatie door gebruikers is overal en altijd mogelijk met behulp van een webbrowser en een internetverbinding.Deze frontoffice software is ontwikkeld met dezelfde hulpmiddelen als de nieuwe backofficesoftware en maakt gebruik van dezelfde databaseprogrammatuur. Dit heeft als grootvoordeel dat - indien een bedrijf beide pakketten gebruikt - de financiële informatie en deinformatie met betrekking tot e-business, CRM, HRM, enz. eenvoudig kan wordengeïntegreerd. Bestaande klanten van backoffice software krijgen grote kortingen als zij ookgebruik gaan maken van de nieuwe frontoffice software.InformatiesysteemEchnaton maakt voor de eigen administratie volledig gebruik van BAC Millennium dat isgeïntegreerd met de eigen backoffice software. De onderneming beschikt tevens over eengeavanceerde website, die gekoppeld is aan BAC Millennium en waarop zowel werknemersals klanten kunnen inloggen. Werknemers beschikken zo ook op andere locaties over allefunctionaliteiten van het systeem die zij ook op de kantoren van Echnaton hebben enkunnen ook thuis met de programmatuur werken. Klanten kunnen door in te loggen op dewebsite bij hun klantenfile komen en bij de algemeen toegankelijke informatie, waaronderproducten en prijzen. Alle informatie van de klanten, waar ook ter wereld, worden in dedatabase op een centrale server opgeslagen. De lokale vestigingen kunnen deze informatievia een web browser opvragen door via de website in te loggen. De toegangsrechten tenaanzien van deze informatie zijn per persoon geregeld door middel van een functie- endivisiestructuur. De administraties worden lokaal gevoerd.ActiviteitenDe inkomsten van Echnaton komen uit de volgende activiteiten:het in licentie geven van software:○ backoffice software (ERP, HRM, grootboek, debiteuren, crediteuren,salarisadministratie, enz);○ front office software ‘BAC Millennium’ ;2

Audit & Assurance III-A proefexamen - opgave○ specifiek ontwikkelde software;onderhoud van deze software:○ er worden meerjarige contracten afgesloten voor onderhoud, omvattendetelefonische hulp via de helpdesk bij problemen en periodieke levering van updatesvan de software;trainingsactiviteiten:○ zowel op het gebied van toepassing van de software als op anderedeskundigheidsgebieden, variërend van boekhoudcursussen met behulp van desoftware tot optimalisering van bedrijfsprocessen binnen een organisatie metgebruikmaking van ’BAC Millennium’;het in opdracht ontwikkelen van software voor specifieke toepassingen:○ hierbij worden - in opdracht van de cliënt - bedrijfsfuncties en bedrijfssituatie in kaartgebracht en wordt direct een link gelegd met de te automatiseren functies. Op dezemanier kan de Bacus consultant een praktische en op de situatie van de klanttoegesneden IT oplossing realiseren. De onderneming probeert deze nieuwetoepassingen zoveel mogelijk te integreren met het nieuwe pakket ‘BAC Millennium’en - indien mogelijk - aan meer afnemers te verkopen of als standaardsoftware teintegreren;consultancy:○ dat wil zeggen het op projectbasis onderzoeken van problemen in bedrijven die eenautomatiseringsoplossing vereisen en het aandragen van op maat toegesnedenoplossingenVoor licenties van standaardsoftware worden eenmalige vergoedingen in rekening gebracht,waarvan de hoogte afhankelijk is van het aantal gebruikers, het aantal gevoerdeadministraties en het aantal modules dat geactiveerd wordt. Met grote afnemers wordenspecifieke prijsafspraken gemaakt, bijvoorbeeld bij uitbreiding van het aantal gebruikers ofbij het aanschaffen van nieuwe modules. De prijszetting voor het ontwikkelen van softwareen voor consultancy is gebaseerd op het aantal uren maal vaste tarieven (die door hetcentrale management worden vastgesteld). Ook hierbij worden voor grotere opdrachtenafwijkende prijzen of kortingen gegeven.Het boekjaar van Echnaton is gelijk aan het kalenderjaar.Accountantsorganisatie ADG is reeds jaren belast met de ( wettelijke) accountantscontrolevan de jaarrekening bij Echnaton.VRAGENVraag 1Beschrijf voor iedere opbrengstencategorie twee aanknopingspunten voor dewettelijke controle van de jaarrekening en de typologie.Vraag 2Beschrijf drie significante risico’s die worden onderkend in deze casus.Vraag 3Beschrijf de werkzaamheden van de accountant (in het kader van de wettelijkecontrole van de jaarrekening 2008) voor zover deze betrekking hebben op de controlevan de opbrengstenverantwoording. Besteed in uw uitwerking alleen aandacht aan deinterne beheersingsmaatregelen (exclusief automatiseringsaspecten)cijferbeoordeling, verbandscontroles en enkele relevante detailcontroles.3

Audit & Assurance III-A proefexamen - opgaveVraag 4Bij de controle 2008 wordt de controlerende accountant geconfronteerd met deaantekeningen, die in de bijlage zijn opgenomen.Geef per aantekening gemotiveerd aan wat de consequenties zijn van de betreffendebevindingen voor de controle van de jaarrekening.Vraag 5Geef gemotiveerd aan wat de mogelijke consequenties zijn voor deaccountantsverklaring en of accountantsverslag van de in de bijlage genoemdebevindingen. U kunt ervan uitgaan, dat behalve de in de bijlage opgenomenaantekeningen, de administratieve organisatie alsmede de conceptjaarrekening opalle andere punten voldoen aan de daaraan te stellen eisen.4

Audit & Assurance III-A proefexamen - opgaveBIJLAGEAantekeningen die gemaakt zijn tijdens de uitvoering van de controle van de jaarrekening 20081. Uit de notulen van de vergadering van de Raad van Commissarissen blijkt dat aan deorde is gesteld dat ultimo 2008 nog slechts de helft van de bestaande relaties op hetaantrekkelijke aanbod is ingegaan om over te stappen op het nieuwe geïntegreerdeadministratiepakket.2. Bij de controle is vastgesteld dat bij de in 2008 afgesloten meerjarige contracten t.b.v.onderhoud in combinatie met de afgesloten licenties voor de nieuwe software, de kostenvan de onderhoudscontracten de opbrengsten daarvan in belangrijke mate overtreffen.3. In 2008 is van buiten de organisatie een nieuw lid voor de Raad van Bestuuraangetrokken. De voorzitter van de Raad van Bestuur deelde mede, dat ter compensatievan de pensioenbreuk aan dit nieuwe lid 10 extra pensioenjaren zijn toegezegd. Detotale premie die hiervoor aan de pensioenverzekeringsmaatschappij moet wordenbetaald, is voor 5% opgenomen in 2008. Echnaton is voornemens het restant in deresterende 19 dienstjaren tot de beoogde pensioendatum te verantwoorden. De last in2008 is overeenkomstig de in dat jaar afgedragen premie aan depensioenverzekeringsmaatschappij.In de toelichting op de jaarrekening staat niets over deze pensioentoezegging vermeld.4. Bij het in de markt zetten van het nieuwe administratieve product is een aantalproblemen geconstateerd. Een grote Nederlandse klant van de organisatie met velefilialen in Europa, waaronder één in België heeft een rapport van zijn accountantontvangen waarin is vermeld dat de software op een aantal cruciale punten niet aan deeisen voldoet en dat dit problemen met de fiscus kan veroorzaken. Deze klant heeftdirect geklaagd bij Echnaton maar omdat zij niet direct actie ondernam is het filiaalgestopt met gebruik van de software en overgestapt naar andere boekhoudsoftware.Ook in Frankrijk schijnen er bij deze klant problemen te zijn met de software. Deze klantheeft een aanzienlijke claim ingediend. De directie van Echnaton is van mening dat dezeclaim niet terecht is en heeft niets opgenomen in de jaarrekening.In de vakbladen zijn hierover publicaties geweest. In België is een groot aantal licentiesvan dit nieuwe product verkocht.5. Sinds de start van de nieuwe software is er een steeds grotere vraag bij bestaandeklanten om aan deze software speciaal voor deze klant ontwikkelde applicaties tekoppelen die de informatiebehoeften van die klanten nog beter kunnen vervullen. Omaan deze vraag te kunnen voldoen is twee jaar geleden een groot aantalsoftwareontwikkelaars in dienst genomen. Het afgelopen jaar echter is de vraag naardeze speciale softwareontwikkeling dramatisch gedaald. Het gevolg hiervan is dat er eengrote leegloop was bij deze afdeling. Om de tijd te vullen is deze afdeling veelaanvullende modules gaan ontwikkelen voor de frontoffice software. In dit ontwikkelenvan nieuwe applicaties zijn veel mensuren en is dus veel geld gaan zitten. Deze softwareis commercieel nog niet gereed of beschikbaar. Het totale bedrag aan toegerekendekosten is volledig geactiveerd op de balans.6. In de loop van 2008 is er een deelneming gekocht van een lid van de Raad van Bestuur.Er zijn aanwijzingen dat dit lid de deelneming recent heeft verworven en met eenaanzienlijke boekwinst heeft doorverkocht aan Echnaton.5